66"° laargang. Zaterdag 11 October 1913. No. 14347 Tweede Blad ~~"stïj^ï£üws. Journalistieke Excursie. f: I Deze courant verschijnt 3 a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Eeestdageïti Prijs por kwartaal: Voor Schiedam en, ïlaardingen ft. 1,25, franca per post fl. 1.65. Prjjs por weok: Voor Schiedam en Vlaarüingen lö coat. Afzonderlijke nummera 2 cent j Abonnementen worden dagelijks aangenomen» Advertontiën voor het eerstvolgend nummer moeten 'des middags vóór een jin: aan het Bureau, bezorgd zijn. BureauLange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). j Er§a Set A'stveftetttiënl Eau 1—6 regels flÖ.92; iedere beget ra'eei 15 bents, 80 cent p>er £egeL Groote letters, ftaar. fte plaats «Me zij iimexnem IJ j - H 'Aürer tehtiën $j abonnement op voorde elige voorwaarden» (Tarieven hiervan iijn gratis aan het Bureau te bekomen, IS Se nummers Sie Dinsdag-/ Donderdag- en Zaterdagavond yerechjjaea» worden zogenaamde kleine advertontiën opgenomen, tot den prijs, van dö cents pet adrertentiej bg vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. i. En route. 1 Eli in getal uit naam ook mijner col lega's verzoek ik de lezers dezer correspon denties aan dit eigenaardige getal geenerlci bijkomstige leteekenis te hechten cif in getal vertrokken wij Zaterdagavond laat uit Holland met in het vooruitzicht nis eerste plaats van vertoeven: Praag. Een spoorreis van bijna negentien uien dus voor den boeg. Eli journalisten op reis naar Oostenrijk. In Amersfoort waren we compleet: uit 'Amsterdam, Botterdam, Den Haag en Utrecht waren ze komen opzetten, bepakt en bekofferd, met een dosis goed humeur en een nog grootere dosis goede voorne mens. Benevens het noodige aantal.... Hol- landsche sigaren. Wat is nu eenmaal een Nederlander buitenslands een Neder- landsch journalist in het bizonüev ron der zijn eigen merk sigaar. Ilot begin der reis kenmerkte zich clan ook door den opgewekten geest, den luimigen humor, rookers eigen '~Wo' man raucht, da kannsfc du ruhig harren - Bóse Menschen haben nie Cigarren, En het gesprek ging natuurlijk allereerst over den aard der reis. Een ailer-charmantste uitnoodiging was de aanleiding geweest tot dezen tocht. „Komt in Oostenrijk en aanschouwt ons land; wij zullen u van ganscher harte wel kom heeten; de beste kenners van ons land en ons volk zullen uw gidsen zijn; komt en aanziet; geniet het schoon van, de Oos- tenrijksche steden,, giebt es nicht nur oin Kaiserstadt, Wien? van de Oosten- rijksche bergen wie denkt hierbij niet aan das gute land Tirol en Oostenrijk- sche meren; en zeg dan aan uw volk, uw volk, dat zoo'open oog heeft voor na tuurschoon en rijkdom van bodem zegt dan aan uw volk wót ge hebt gezien met eigen oogen en wat ge met eigen ooren hebt gehoord.'" Dit was do beteekenis der in meer o-ffi- cieole bewoordingen gestelde uitnoodiging, welke do Ned. Journalistenkring van zijn zustervere-eniging in O os te n rij k-H ong arij e ontving. Op kosten der Oostenrijksche re geering en onder de auspiciën der Weener jounalisten een studiereis door het land van ,,TJnser guten Kaiser Franz.'" Op zoo hoffelijk inviet kon geen teleur stellend antwoord volgen. jEen oproep en een twaalftal journa listen sloncl gereed. i ÏEn elf van hen 1) zaten Zaterdagavond in. don nachttrein via Almelo-, Osnabriick, Hannover, Leipzig, Dresden naar Praag. 'Do Veluwe vond ons elftal nog in druk dispuut, maar tracteerde ons op steeds dichter, eindelijk tot kletterregen overgaande mist; ook te Almelo was het gesprek nog niet verflauwd; doch eenmaal de grens voorbij,, de Duitsche douane gepasseerd, of allen zochten hun slaapwagen op om in Morpheus' armen door geheel west- en midden-Duitschland te worden gedragen. Onze slaap voor zoover we claar met het oog op de schud- en schokbewegingen van den razend voortsnellenden nachttrein op durfden vertrouwen onze slaap behoefde niet gestoord te worden voor 't gewone uur van ontwaken,, want door do welwil lende mede- en samenwerking van drieër lei soort spoorweg-autoriteiten de Ne- derlandsche, Duitsche en Oostenrijksche was het gelukt voor het gezelschap journa listen een specialen doorgaanden wagen tot Dresden in te loggen; het overstappen van den eenen slaapwagen in den anderen to Hannover hetgeen anders omstreeks vier uur 's nachts had moeten gebeuren - werd ons nu bespaard. Voor velen onzer is er van slapen niet veel gekomen; Han nover had getuige kunnen zijn van ons aller waakzaamheid; gevolg van zeker tien minuten achtereen rammelend, piepend ,en knarsend rangeeren; een enkele blik naar buiten gaf een schamelcn, triesten aanblik van 'n leeg perron met in .'t buffet, een. stof-afnemenden en glazenwasschenden kell- ner in hemdsmouwen. Met dit blecke, nuch tere visioen trachtten we in de slapen; het hielp niet. Tegen don morgen kropen we 'uit kooi en brachten het lichtelijk ver stoord Rumour weder, in den plooi met een sterko kap koffie. Halftien aankomst to Leipzig, waarvan, door den ochtend nevel, weinig te zien was en dat weinige nog van hopelooze onbelangrijkheid. Het station zelf werd even gemonsterd, flauw tjes ergens een opmerking gemaakt over de grootte, de breedte der overkapping; „het grootste station van Europa", doceerde de ijverigste onzer; het kon de anderen wei nig schelen; er werd 's verscholen ge geeuwd, witjes gelachen, 'n „Bröchen" ver schalkt; zelfs 'n „Bratwiirstchen"; maar interesse was er nog niet; dommelde nog; zat nog ergens in 't achterhoofd verscho len, weggedoken achter 'n dof gevoel van 'n hooien nacht niet geslapen te hebben. Do regen, die gedurende de ochtenduren bleef dreinen, monterde ook al niet op. Bij Dresden werd het iets fleuriger; het uit zicht begon dezen en genen te interes!- seeren, met hier en daar in de verte al bergruggen. Dresden zelf gal bij eenkomst een prettigen indruk; aan weerszijden van de spoorlijn, over groote uitgestrektheden, do vroolijke volkstuinen, inet de aardige prieeltjes, alles nog dicht in het groen. Er gmg van deze Gartenvereine iets opge wekts uit, al was het ook alleen maar van de lichtelijk overdreven opschriften „Som- morlusl", „Paradiesgarten", „Mein Rosen heim", enz. Er werd over de Duitsche Schwarmeïei gelachen, maai' met- het lachen brak ook 'het zonnetje door. Dat hielp. i Na Dresden kwam het berglandschap; prachtige tocht nu langs de kronkeling der Elbe, men zijn zachten, even bewogen golfslag, en aan weerszijden, steeds hooger rotspartijen; hier-en daar plotseling eigen aardige rotsformaties, alleenstaande tron ken, als afgeknotte rotszuilen. Stil lagen de tot den top begroeide borgen, groen, hier en daar reeds herfstig geel en goud oader het hcht-violette waas van den regen morgen; rustig aan 'den voet der bergen en afs een plotseling intiem hoekje in, ■de kronkelbocht der rivier, een dorpje, in Zondagsrust, witte muren/ Toode daken en meestal iets hooger tegen do helling een spits kerktorentje, waar een klok in kling- klaagde. Zóó naderden we de Oostenrijksche grens, Bohemen, In Bodenbach de grensplaas en douane-station had de eerste otfi- cieele ontmoeting plaats met en namens, onze gastheeren: de Keizer-Koninklijk'é Raad"', de heer Lehr, van het ministerie van openbare werken, heette de Nedei- landscho journalsiten welkom, bracht "hun den eersten groet over van hun Oostenrijk sche collega's en.... nam aanstonds 'de lei ding van den tocht op zich. Zorgde voor onze kaarten, onze bagage. Wij vereehigden ons in den restauratiewagen en stoomden Bohemen binnen. i Vanaf dat oogeriblik leefden we niet meer, maar worsen we geleefd. Tegen vier uur werd Praag bereikt, do hoofdstad van deze wonderbare streek, wonderbaar door haar verleden, niet min der dan door haar lieden; wonderbaar door haar verscheidenheid van bevolking als door den eeuwigen strijd, die nog dage lijks door de rassen gestreden wordt. Vreemd zocht de vreemdeling zich eerst een weg in dit „Heim der Bojer", waar van hij herinneringen heeft, die uit zijn schooltijd voortleven in romantische namen als die van Johannes Has en Zizka, in wetenschappelijke namen als die van Kepler en Tyeho Brahe. Hier, in dit land, tege lijk lieflijk on woest, zijn rassenoorlogon gevoerd, die in heftigheid wedijveren met de godsdienstkrijgen, die land en voltk lot den ondergang toe hebben geteisterd. En bij het binnenstoomen van Piaag, dal al dadelijk bewondering wekt door zijn prachtige ligging en tien rijkdom zijnor oude gebouwen daar boven op don beig ah een sprookjes-gebouw, de pracht-burgsUul Ilradschin met zijn fijnen torenbouw en zijn paleizenreeksen bij het binnenstoo men van Praag gaat er heel even een aan doening van verwondering door den vreem deling heen, als Bij het denken aan het geen in dit land eeuw .aan eeuw verwoest is, in deze rijke stad is behouden gebleven en uit dien strijd en vernietiging in zoo sterke schoonheid is opgebloeid...." Praag. Aan hel station in Praag kwam de eerste journalist ons tegemoet: het was prof. dr. Jur G. Hrubant uit Weenen en met hem was aan den trein dr. V. V. Stech, weik- zaani aan het Prager-Museuin, welke laatste ons op onzen tocht door Praag tot gids zou Strekken. Een korte wandeling, nog vóór het Abendessen door het oude tsadsgedeeUo van Praag gedaan, bevestigde den eersten schoonheids-indruk dezer stad. Schoonheid, die tevens diep aangrijpend is door haar eerwaardigheid. Er ligt in dat Ilradchin dien „burg-stad" daar boven op den berg iets patriarchaals; dóór woont de aarts bisschop, het geestelijk hoofd dier 'streek,' en de toren van zijn domkerk, die het middenpunt vormt van dit gebouwen-com plex, s'taat boven deze als versterkte ves ting oogenschijnlijk voorkomende paleizen- reeks zoo stil1 en sereen, als het hoog heilig middenpunt van vele gebedesihui,- zen, de gewijde plaats waar een heilige ligt begraven of dierbare reliquie devoot wordt bewaard. O m de kerk, bijna nederig tegenover het hoogie godsgebouw, do huizen van den hoogsten .adel, alles omsnoerd als door een dichten nevel van zwaar groen en afgescheiden van de wereld daar bo neden. Dan, aan den voet, de oude Karïs- brücke, met zijn bpeede bogen over de groen-omzoomde kalme Moed an. Met de Drahiseilbalm bestegen wij den Laurenzberg, om van daaruit nog even rus tig de Ilradchin te kunnen a an schouw op en wandelden toeai 'weer. naar omlaag, tus- schen het al lierJs tig-word aide groen, somwijlen goud 'langs oude stadsmuren de 'hongermu,ur om, gebouwd in oen tijd toen er hongersnood heerschto in Praag en 'een mooi bronzen standbeeld van, den Czechischen dichter, Mjacha, den dich ter van „Mei"; hij staat daar, levensgroot op een hoog voetstuk, m dei losse houding van een jong minnaar, die een bloemrui ker aanbiedt aan zijn geliefde wie denkt daarbij niet aan de figuur vam'Jung- Worfher? Schoon, eenvoudig beeld van den beeldhouwer, Myslbek', wien (het gelukt is in 'deze figuur iets te leggen van de groote liefde en 'de teedero vereering, waar mede het trouwe Czochen-volk zijn liever lingsdichter gedenkt. 1 'Het Czechen-volkGeen stad als Praag, waar zoo 'het Czechisch element op den voorgrond treedt; sinds <djo z.g. taal wetten van 1897, waarbij pan h'efc Duifcseh en het Czeehisch gelijke rechten werd toe gekend, zijn in Praag bijna alle opschriften van straten en winkels in het Czeehisch, een voor Germaan scha voikën gansch vreemde en 'onleesbare, me® nog onuit spreekbare taal. Vergeefs probeerden .wij op onze wandeling door de Prager straten de opschriften to ontcijferen on niettegen staande de 'onvermoeide pogingen van clr, Stech mochten wij hot jn do grammatica niet verder brengen, dan tot wetenschap, dat de .uitgang „ova" achter den naapi van den man aanduidt óf zijn moeder, óf zijn zuster óf zijn .vrouw. Onze geleider heette Stech, 'zijn vrouw, moeder ojf zuster heette aldus Stechova. Elf journalisten na men daarvan nota en beloofden pro paganda voor bet Czeehisch in ons vader land. 1 Men denke niet dat jn Bohemen de gelijkgerechtigheid van Duitschers en Cze- chen gelijk te stellen is met die van Vlaam- schen en Franschen in Vlamingen. Hier hcorscht de 'grootste vijandschap j.usschen beide volksstammen, 'zoo sterk, dat, naar mij verteld werd, postbeambten somtijds brieven als 'onbestelbaar retournee- ren, wanneer in plaats van in h'et Chechisch, de straatnaam in het Duitsch staat aan gegeven. Men 'ziet dan ook in Praag een, Duitsche en Crechischo opera, Duitsche en Czechi«che schouwburgen, scholen, zieken huizen, hospitalen, enz. Maar hoe groot het nationaliteitsbewustzijn bij deze volks stammen ontwikkeld is, bleek ons 's avonds, 'toen wij jn de G'zechisehe opera een voorstelling van Othello bijwoonden. Tijdens de pauze bezochten wrij tje keizer lijke vertrekken, met prachtige schilderijen, en daar 'hoorden wij hoe dit reuzengebouw opgericht was geheel uit de bijdragen der Czechische bevolking van Praag en boe, loon even na do voleindiging het gan sche gebou,w afbrandde, diezelfde bevol king binnen óén week (tjijds weder één( milliocn Kronen bijeengebracht liad om een nieuw gebouw te stichten: het schit terende Tsechisch National Theater, waar wij thans een Othello-opvoering bijwoont den, die ook wat uitvoering betrof zeer hóóg stond. Morgen 'Maandag gaan we Praag verder zien; maar reeds au, betreuren we het, dat bet bezoek aan deze oude stad zoo kort za.l zijn. Want deze stad geeft 'den vreemdeling zulk een diepen indruk van de schoonheid veler ceuWen zooals die alleen kan ontvloeien aan den kunstzin van een Volk, dat, van aatd en aanleg ar tistiek, leed gekend heeft en strijdj maar ook de dankbaarheid der overwinning beeft weten te vieren in do schoonheid zijner nationale gebou,wen. i Pipag, 5 Oct. ,'13. G. v. R. BINNENLAXD. Onze Gezanten. Do nieuwbenoemde Nederlandsche gezant bij het Britsche hof, jhr. mr. De Marees van Swinderen is gisteravond naar Londen vertrokken om heden het beheer der Ne derlandsche legatie aldaar over te nemen en aanvraag te doen tot aanbieding van zijn geloofsbrieven aan den Koning van Engeland. De leden van de Engelscho legatie in Den Haag hebben hem gisteravond aan den trein uitgeleide gedaan. Do heer Van Swinderen wordt tegen het einde dezer maand nog voor een koifen tijd in Den Haag terugverwacht. Onteigening» De a fdeclingen der Tweede Kamer heb ben. benoemd tot rapporteurs over het wetsontwerp tot verklaring van het al gemeen nut der onteigening voor uit breiding van het stalionsemplacement Schie dam van den spoorweg AmsterdamRot terdam, de heeren Lasonder, Heeres, Kno bel, Gerhard en Marchant. BeenVan Oss. Tusscben de heeren E. Deen en S. F. van Oss te 's-Gravenhage is overeengeko men 1 lo. dat een raad Van eer een onderzoek zal instellen naar de gegrondheid van de beschuldigingen en aantijgingen in open brieven van den heer Van Oss, in de Nieu we Financier en Kapitalist van 12 Maart,- 16 Maart, 28 Maart, 9 April, 25 April en 28 Mei 1913 tegen den beer E. Deen in gebracht; I 2o. dat die raad van eer 'z'al zijn sa mengesteld uit drie onpartijdige personen, waarvan één zal worden benoemd dooi den heer Deen, één door den heer Van Oss, en de derde zal worden aangewezen door de beide aldus gekozenen te zomen; 3o. dat die raad, wiens verschotten door ieder van de partijen voor de helft zullen worden vergoed, zal oordeelen naar rege len door hem zeiven voor het. onderzoek vast te stellen. Tot leden van dien raad van eer zijn be noemd: door-den heer Deendr. D. Bos, te, 's-Gravenhage; door don heer jVan Oss dr. Wl W. van der Meulen, te 's-Gravenhage, en door die beiden pïof. mr. A. 0. Visser van IJzendooim, te Leiden, 'die deze be noemingen hebben aanvaard. tie-jjoederen, Voorzoover dezo loeb'elioorcii aan onderdanen der drie eerstgenoemde mogendheden, i Pensioenwetten 1918, In de overtuiging dat bij do toepassing der Pensioenwetten 1913 zich, althans in den eersten tijd, ongetwijfeld vragen zullen voordoen, waaromtrent deskundige voorlich ting npodig zal zijn, besloot de Yeïeom ging van Nederlandsche Gemeenten, waar van do heer J. Simons, oud-wclliouder/ directeur is, een deskundige aan te stol len, om, aanvankelijk tot 31 December 1914, aan de bij de Vereeniging aangesloten ge meenten die adviezen te verstrekken. Op deze wijze gullen tevens waardevolle gegevens worden vorkregen, zoowel uit do inlichtingen, die bij bet betrokken departe ment zullen worden ingewonnen, als dooi de ministorieele beschikkingen, die zullen worden genomen. Het zal daardoor ook dikwijls mogelijk zijn, de aan het bestuur- voor te leggen vragen spoedig te kunnen beantwoorden. Do aan cle aanstelling verbondon kosten zullen uit de kas der Vereeniging worden gekweten, zoodat derhalve de te geven ad viezen kosteloos zullen worden verstrekt aan de bij do Vereeniging aangesloten ge meenten.. Mochten zich dus in een gemeente be paalde gevallen voordoen, waaromtrent na dere inlichtingen verlangd worden, clan kun nen hare desbetreffende ;rragen, zoo nauw keurig mogelijk toegelicht, tot de Vereeni ging worden gericht, welke dan ten spoe digste het door baar ingewonnen advies zal govem Nederlandsche Heidemaatschappij. Dinsdag, 7 dezer bezochten een aantal Duitsche professoren ten andere boschbouv- autoriteifcen, de onfgeving van Enschedé met het doel de resultaten van de kunst mest in den boschhouw na te gaan. Onder Leiding van <le Nedqrlandsche Heidemaat schappij werden de landgoederen van de hoeren G. J. van I(eek, II. J. E. van Heek, H. B. Blijdensteijn, J. B. Blijdensfcijn en II. van Hjeek bezocht. Dank zij het beschikbaar stellen van auto's door de eigenaren slaag de de tocht uitnemend. Waar bij onze oos telijke naburen alleen Van staatswege zulke proefnemingen geschieden, waren de Duit schers vol bewondering voor hetgeen hier door particulieren met do hulp der Heide maatschappij was tot stand gebracht. Met betere egdaehten over wat ous land doet op, boschbou,Vgebied, zijn zij ïgaa.r hun va derland teruggekeerd. 1) De twaalfde) zal zich' in Weénen bij hén voegen. i Hollendtche Journalisten. Men meldt uit Weenen, dat de Holland- scho journalisten, die een studiereis ma ken dooir 0 ostenrijk-Hongarijé, do gasten geweest zijn van de stad W,eenen. Zij wer den ontvangen dom- den burgemeester en de onder-burgemeesters, terwijl mede aan wezig waren leden van den gemeenteraad, de raad van legatie mr. Rooyaards en do attaché van Limburg Stiram, leden van de Nederlandsche kolonie en Vertegenwoor digers van de Wpener bladen. In de raads zaal, waar "Se borstbeelden van den Kei zer en van Koningin Wilhelmina geplaatst waren, hebben de Hollandscho journalis ten aan een gastmaal aangezeten. De burgemeester heeft een levendig toe gejuichte rede cp Koningin Wilhelmina en den Kedzel- gehouden. Hij legde, onder bij val van de aanwezigen, 'den nadruk op het gevncenscliappei jk streven van Nederlanders en Oostenrijkers naar de ontwikkeling van do moderne beschaving en eindigde met oen Hoc.li op do gasten. Do heer Elout, leider van de gasten, be dankte met enkele hartelijke woorden voor de vriendelijke ontvangst en stélde een dronk dn op, Weenen en zijn burgemeester. Do raad van legatie, mr. Royaards, stelde een drenk in op Oostenrijk, welke woorden levendig werden toegejuicht. j Botterd. Bstikroreeulglug. Commissarissen van 3e iRotterdamsche Bank vereeniging hebben tot onderdirecteur benoemd dén heër O. R. B. "Spoor, thans algemeen procuratiehouder te Rotterdam. Arbitrage. Naar verluidt is er spraké van oen ar bitrage tussohfcn Frankrijk, Engoland on Spanje eenerzijiis en Portugal anderzijds, naar aanleiding; van de confiscatie dooi de Portugeescho Republiek vap congrega- Dlr. bel., Inroerr, en Acc. Ministerieele benoemingen, bevorderin gen, verplaatsingen, enz. bij de directe be lastingen, enz. Verplaatst: Ingang 1 October: E. Have- man, kornrn. 3e kl., van Glane naar 'Al melo (tijd.), Ingang 1 November: J. J. H. Stultiens,- rijkski. 3e kl.,- van contr. gr. bel. Alkmaar naar contr. gr, bel. Winschoten; G. J. v. Mannen, kom. 2e kl., van Glanerbruggc naar Broekbeurne; D. Spleet, kom. 2e ld.; van 's-Heerenberg naai- Dordrecht (tijd.); A. Barlelds, id., van Maastricht (b.) naar Gorinehem; A. Markusse, kom. ie w. 2e kl.» van Argus naar Millingen; A. Ilujjzcn, id.» van amb. rech, 2e afd. naar L'obith. Benoemd: ingang 16 October: A. Schol,- tot tijd. kom. te water 2e kl. a. brd. Zee hond; A. Zwart tot id. a. brd. Zeemeeuw. Ingang 1 November; L'. Janssen tot kom. 3o kl. te Echterbosch; A. A. Ocrlcraans tot id. to Well; A. J. Oljjslagers tot id. te BocholtZ (tijd.); G. J. do Jongh tot id. te Epen (tijd.). Verplaatst: Ingang 1 December-. K. Hui zing, kom. lo kl., van'Groningen naarR'dam (scli. d.); F. lx. Hijszeler, id., van Winters wijk naar Groningen; H. J. Waanders, kom. 2e kl., van G-emert naar Winterswijk. Eervol ontslagen: A. M. J. de 'Backer<>,: kom. lo kl. te A'dam (G. D.), ing. 16 Nov. („De Belastingambtenaar'-'.) VLA'ARüINGEN, dl Oct. Op de aanbe veling ter benoeming Van een directeur der lichtbedrijven te 'Alkmaar komt als no. 3 voor do heer 'A'. F. Meijer, adjunct-direc teur der gasfabriek alhier» - In de godsdienstoefening dor afd. Schie dam van den. Nederlandsclien Protestanten bond zal morgen als spreker optreden do hoe? (Wi. 'A'. Stenfert Kroese, RcmonstranÜ predikant to Rotterdam/ t SOHIEDAMSCIHIE MM f I i I l

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1913 | | pagina 5