66~ Jaargang. Zaterdag 7 Februari 1914. No. 14446 Tweede Blad Uit de Tweede Kamer. VERZOEKING, Dezo courant verschijnt d a g e 1 ijk s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. "Rrrjs per kwartaal: Yoor Schiedam en Vlaardingen Q. 1.25, tmaoa per post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent, Afzonderlijke nummers '2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. 'Advertentiën voor hot eerstvolgend nummer moeten des middags v44r een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Advertentiën; Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 80 cent per regel. Groote letters naar de plaats die Eti innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prga van '40 cents per advertentie, bij yoor uitbetaling aan het Bureau te voldoen, Intercommunale Telefoon No. 103. Bij hot algemeen debat over het. La ger Onderwijs was uitgeschakeld alles a I betrekking heeft op de opleiding van onderwijzers, welk onderwerp besprok-n zou worden bij het desbetreffende ;irlikel mede was verboden terrein de vraag van de safarieering der onderwijzers, omdni daarover kon gesjiroken worden bij he: amendement van do hooien Vaxi Baatte, De Jong, Otfo en Iioodhuijzen, waarin door een Memoriepost op veihooging van de andenvijzersalarissen werd aangedrongen. Eindelijk wees de voorzitter er met den groots ten nadruk op, dal uit den aard der zaak ook alles wat den eigenlijken school strijd betreft, moest worden uiigescliakeid omdat, waar er nu eenmaal een commissie van pacificatie is benoemdhel natuurlijk geen zin zou hebben te" spreken over dezen twistappel. Maar.... Natarain expelles lurca, landean que revend. (Gij kunt uwe natuur met een foltertuig er uit jagen; ze komt toch weei terug.) En zoo was het dan ook een paar sprekers te machtig zich geheel in deze te onderwerpen aan het gezag des voorzit ters. Zoo de heer Ter Laan, die bet noodig vond om te wijzen op de ongerechtig heden, die er gebeuren bij hot jagen naar subsidie. Zeker waren deze aanvallen wei nig geschikt om die stemming te kwee ken, die bet werk van de Staatscommissie zal moeten doen welslagen. Daarenboven waren ze ontijdig, waar juist die zelfde commissie misbruiken onmogelijk moet ma ken als door den afgevaardigde voor Den Haag I werden gesignaleerd. Maai- erger maakte het do heer Otto, die in een an ders niet ongeslaagde meid en speech, waar in hij wees op het vole, dat er nog op onderwijsgebied te doen was, zidh liet ont vallen „dat er rechts minder belangstel ling is voor het onderwijs dan bij links." Daar vloog de lieer Van Wijnbergen op af als de bok op de haverkist, en hij nam de gelegenheid Vaar om én den heer Ter Lpan en den lieer Ütto op hun plaats te zetten. Met hooghartig sarcasme verklaar de hij, dat er iets voor te zeggen was, om den schoolstrijd uit het debat te hou den, maar dat men zulks niet doet, als men voor de Rechterzijde hatelijke opmerkin gen plaatst, om er dan. aan toe te voegen, dat men op de zaak' zelf niet verder zou ingaan, waar de schoolstrijd buiten het de bat was geplaatst.. En de spreker eindigde met de verklaring, dat het wellicht toch ook zijn goede zijde Weeft, dat de hee- ren Ter Laan en Otto vrij' uit spraken. Want door HÉLÉ NE SWARTH. (Nadruk verboden."! Met zacht ringengerinkel schoof Bi la de bronsbruine fluweelen gordijnen dicht, stik de roodbekapte kaarsen op. verschikte de koperroode chrysanthen in de kristallen vazen, op den schoorsteenmantel. Toen nam zij hef bleekgroen kleedje van h theetafeltje en goot hel heet wasemen 1 water in den zilveren trekpot, op de the.', die aanstonds teeren guer verspreidde dom hel nu verinnigd vertrek. Julie, droomerig in do zijden kiK-wu- gedoken, volgde elke beweging van Rita, die nu het zilveren bonlwnmundje vulde en melk in hel kristallen kannetje gooi. „Kom nu hij mij zitten, kindje," zei Julie, „Ja, moedertje vnov hel laatst!' zuchtte Rita. „Yoor T laatst in 't oude jaar. nmu je komt toch wel weer eens In ge eren -- beviel 't je hier niet?" Rita, aan Julie's' voeten, op hel haaid- kleed hief de lenige armen hoog op run naai- gastvrouw te omhelzen. „Ik zal je missen, 't was of ik een dochtertje had gekregen, maar ik had je maar té leen." In het rozig licht zag Julie een plotse vonkeling van hoop in Rifa's oogen. „Zou u 't he use h prettig vinden als ut echt uw kind was? Ik zon 't zalig vin den als u v )e nu maaj inschenken?" onder brak Julie haastig. Weer volgde haai' (blik' de gracelijke gebaren van het slanke meisje in het vnt. Maax zij móest nu praten, 't deed er niet toe over wét ook1, dat eene onderwerp Vermijden er waren naïeve uien solum in den lan de, die meenen, dat er links en rechb na de verkiezingen een heel andere gemoed s- j stemming is gekomen, die, aanleiding zou kunnen geven tol verandering van acdivig-- lijn, en aan deze eenvoudige zielen zouden de oogen nu open gaan. Of het in d« lijn lag van het lid der .Staatscommissie Van Wijnbergen, om daarover zoo verheugd te zijn, zullen wij nu maai in lief midden la ten. Wal we we] weten is, dal we do le den van de L. b.-Kamerfractie do hoofden bij elkaar zagen .steken, maar cr zou wel niets komen, want toexi de heei v. Wijn bergen had gesproken trad de pauze in. en kregen we de modedecling. dat daarna de Minister van Bimienlaml-cte Zaken aan het woord zou komen. Maar toch kwam ei iets. Met toestemming win den Minister, zoo klonk het na de pauze uil des voorzitters mond. is het woord aan den heei Roodhuyzen. En toen kwam de afgevaardigde voor Brielle, mede sprekende namens zijn aanwezige politieke vrienden, om le verklaren, dat de heei Ottó geheel en al voor eigen rekening ge sproken had, dat zijn partij absoluut niel voor haar rekening wilde nemen, dat er Links meer belangstelling voor het onder wijs, zou zijn dan Rechts; dat ze deze stelling even onbegrijpelijk als onhoudbaar vond, gegeven de millioenen en nog eens milliocnen, die de kerkelijke» voor hun on derwijs hebben over gehad. Hij voor zich had gehoopt, dat dergelijke uitdrukkingen met andere van r .'gelijken aard voor goed zouden worden opgeborgen in het politieke antiquiteiteinnuseum, en als hij hier een partijgenoot moest afvallen, dan was het om de groote belangen, waarom bet ging; dan was het, omdat daardoor een indruk kan worden gevestigd, waai- door het gewichtige werk der Staatscom missie zou kunnen worden geschaad. Aan den heer van Wijnbergen werd de degen- prik niet gespaard, dat hij het recht miste om uit dit exceptioneele geval de con clusie te trekken, dat zich daarin de ge zindheid der linkerzijde afspiegelde; had deze zich dus over het gebeurde verheugd, zoo voegde de lieer Roodhuyzen er ironisch aan toe, dan moest hij hem teleurstellen had hij er zich over bedroefd, dan moest hij hem zijn goede stemming wedergeven. De uiting van den heer Otlo heeft on» niet verwonderd, en wij mogen hem er zelfs niet te hard om vallen, al herinnert ze aan een vervlogen tijdperk van het libe ralisme, toen het helaas, als gevolg van het zijn van regeeringspartij, aan wie nie mand haar gezag kon betwisten, niet go- „Gezellig nu de straat buitengesloten is, nu lijkt de kamer een fluwcolig nest je...." „Haat u de straat ook zoo, de brutale, harde, kille straat?" zei Rita verheugd, „waarom woont, u dan toch' in een stad'''" „Je kunt hier mooie muziek hooien, on „Nu ja, maar u zou ook builen kunnen wonen en naar conceïlen gaan in i»>n slad," opperde Rita sluw. „Dan kom je er nipf zoo licht Re en 't allerbeste krijg je toch ook niet in een provinciestad. En met je lef turn kom je ook zoo ten achteren." „Er zijn sporen." „Nu ja. Ik héb buiten gewoond." ..Ja, maar de eerde jaren had ,u natuur lijk nog te veel verdriet om 1e genieten van de natuur." „En dncltl je dat ik nu Je thee was lekker, geef je mij nog een kopje, kind Zij voelde Rita's wil het gesprek drij ven naar dal énne, dal vermeden moest. Even was ei stilte. Maar toen Rita het kopje op hel l.ige tafeltje had neergezel, mi hel meisje ...Ta, u zal mij wel weet een enfant lei ribl e noemen, maar ik mag toch wel alles zeggen, dat is juist zoo pret tig u behandelt mij ecr.it uit dc hoogte, li houdt mij nooit op een eerbiedigen afstand." Julie ble; r zwijgen, dronk haar kopje leeg. „Ik vind u veranderd sinds ik u ken, beslool Rifa, aangemoedigd door het stil zwijgen van Julie. Nu haar taak aan het theetafeltje vol bracht was, nestelde Rita zich weer aan den schoot van haar moederlijke vrien din. „Natuurlijk, iedereen verandert, ik ben alweer zeven jaar ouder dan toon kleine Rita een spring-in-'t-veld van tien was, zei Julie nuchter. Ja, maar u bent jonger geworden. Kind, zie je niet mijn grijze haren? 0, die paar zilverdraadjes aan uw heel vrij was gebleven van overschatting om geen sterker woord le gebruiken. En ah wij hem niet hard allen, dan is het omdat de nieuwgekozeu afgevaardig- digde voor Amsterdam III is, man van liet openhaal ouderwijs, en omdat de ges ties van de vorige clerirale regeeringen tegenover dal onderwijs niet bijzonder ge schikt zijn geweest, om de mannen daarvan de zaken objectief te doen zien. De wet- Kuyper gaf de mini ma-tra elementen voor de ouderwijzere van heide takken, naar het heette, uit 's Rijks kas, maar voor het open baar onderwijs bleef deze regeling zonder effect ten gevolge van. we zullen maar zeggen „eigenaaidige" verrekening met de gemeenten. En waar ook onder liet Kabinet- Heemskei k voor het openbaar onderwijs ri i e 1 s gedaan werd, terwijl aan de heei'Qii an der Molen en van Wijnbergen naar haitelust werd toegestaan in de schatkist te grabbelen, waren ook toen de omstan digheden niet gunstig om de mannen, die het eerst van dezen toestand de nadeelige gevolgen ondervonden, de zaak breed te doen zien. En toen de Coalitie in Juni 1.1. uitging op wijziging van art. 192, welke wenseh, na den uitleg daaraan door dr. Kuyper gegeven, niet anders was dan de begeerte om het doodvonnis uit te spreken over de openbare school, werd het er na tuurlijk niet beter op. En als wij ons dan ook zoo over de instelling van de Staats commissie verbeugen, en zoo van harte hopen, (hit ze in haren arbeid zal slagen, dan is het zeker ook niet het minste daar om, dat, als de pacificatie er eenmaal is, men het onderwijs in zijn beide vertakkin gen weer kan bekijken uit het eenige oog punt, kvaaruit het bekeken moet worden, n.l. uil dal van belangrijke factor van volks ontwikkeling. Door den schoolstrijd is ons onderwijs op zoo velerlei gebied jammerlijk ten achter; door de beëindiging daarvan zullen Links en Rechts loyaal kunnen sa menwerken tot verheffing van het peil van ons volksonderwijs in zijn geheel. Hoe staan de kansen voor de Staatscom missie? Zooals beleend is, kan men zich van de bereidwilligheid om mede te werken om het doel le bereiken bij alle partijen verzekerd houden, behalve van de antirevo- lulionaire. Niet dat deze niet zou wil len, maar het lijkt wel of de leider van de antirevolutionaire partij het werk van de Staatscommissie gaarne zal zien mis lukken. Wij hebben ons afgevraagd of wij het recht hadden dit denkbeeld te blijven koes- slapen? 't Zou ook wat! Zal ik ze uittrok ken, al» ze ii ergeren? iVccu, ik zou u geen pijn kunnen doen, lief, lief moedertje. Rita was opgedaan om Julie's haren le kussen. Niel zoo wild, kleintje, vertel mij nu wat van je plannen. .Ta, straks, maai eerst pralen we over ii, zei Jtila, die zich niet van haar stuk het brengen, u bent verjeugdigd, in uw heele zijn, cr is veel meer leven en belang stelling in hel leven, er is Julie begreep het misverstand van bet meisje. Bang ondervroeg zij haar gewe ien. 'Zij had Robert toch niel aangemoedigd Haar geweien gat' haar een geruststellend antwoord, 't Was Rita's hoop. die haar verband deed zoeken tusschen .Tulip's op- leien en hel vermoedelijk antwoord op Ro bert's onvermijdelijke vraag. Maar was die vraag wel onvei mijdel ijk Zou Robert, niet begrijpen, dal zij zijn vrouw niel wenschte te zijn? Zou zij niel boter doen. Rita's illusie Ie breken En? - vroeg Julie, zou dat geen gc- iolg van het stadsleven zijn? Toen ik nog builen woonde, beweerde een logée. dal ik inlellec.lueel achteruitging. Een lieve logée I bruiste Rila op, ik wou dat ik baar 'eens de waarheid kon zoggenU zweeg natuurlijk als een lam metje, u dachl misschien wel dal zij gelijk had. Ik vroeg haar hoe zij dat meende; ik bleef loch lezen en denken in mijn eenzaamheid. En wat beweerde zij toen? Die onbe schaamde wijsneus! Zij zei, dat ik zoo onverschillig was geworden. En ja, ik was langzamerhand vervreemd van de wereld. En om dat malle spook bent u in de stad gaan wonen? En vindt zij dat u nu iveer intellectueel vooruitgaat? Ik heb haar uit het oog verloren. leren ua hetgeen d<- afgevaardigde voor Kakhuizen daarover Lij het algeuveu debat over bei Lager Ündenvjjs in de Tweede Kamer heeft gezegd. De heer Ooslerliaan liet zich toch aldus uit: „lk wenseh bij deze gelegenheid den wenseh uit te spro ken, dat het doel, dat door de oom mi—-w van pacificatie wordt voorgesteld, zal w« den bereikt. Ik wenseh dit nadrukkelijk ie zeggen, omdat er in de jrw- meer dan eens een bericht is voorgekomen, alsof men van anti-revolnfionaiie zijde niet li ai lelijk zou wensehen, dat de commissie van paci ficatie haar doel zou bereiken. Ik wexrech te verklaren, dat onzerzijds, niet alleen Jwj de antirevolutionaire Kamerleden, mam bij de gcheele antirevolutionaire partij en bij alle voorstanders van het Rijzondes onf denvijs de oprechte .begeerte voorzit, dat deze commissie in haar doel zal slagen," Wij hebben ons dan afgevraagd, zooals wij zeiden, of wij na deze verklaring niet moesten aannemen, dat alle anti revolutie! nairen, dus ook dr. Kuyper, hartelijk wen sehen, dat de Staalsconunissie in haar taak zal slagen, maar er is spoedig daarop iets gebeurd, dat aan allo hoop, die wij in deze koesterden, den bodem insloeg. Niet minder dan 24 uur later kwam „De Stan daard" met een artikel, waarin feitelijk vlak weg positie werd genomen tegen bet werk der pacificatie. In dat artikel, getiteld ,De Kosten".., komt het hoofdorgaan der antirevolutio naire partij tot de slotsom, dat de pacifi catie, naar matige berekening, een jaarixjk- sche uitgave van 20 millioen met zich zal bi'engen. Als men nu daarbij in het oog houdt, dat voor dr. Kuyper elke financieeie gelijkstelling onaannemelijk is, waarin hef Hooger Onderwijs niet is betrokken, en dat zulks wederom millioenen en millioenen zal kosten, dam kan men wel is waar niet bewijzen, dat het dr. Kuyper te doen is om het iverk van de Staatscommissie te doen mislukken, maar dan is toch zeker de vrees gewettigd, dat men hier- te doen heeft met de oude en welbeproefde methode om door sterk overvragen een bastion te doen vallen, dat men niet in het front durft aantasten. En die wees wordt er niet te minder om, waar „De Standaard" schier geen dag laat voorbij gaan,om met nieuwe eisdien le komen, waarmee het blad van den heer Do Savornin Lolunan, „De Nederlander", dam ook geregeld een loopje neemt. En daarnaast komen telkens klachten, dat do Staar nooit vergeet ik dien schrik I Toen ik voor '1 eerst weer muziek, hoorde, schil de rijen zag, naar een stuk luisterde, in den schouwburg, viel alles mij zoo tegen, vond ik kunst zoover beneden natuur. Maar dat pleil niet tegen u, maai tegen do moderne kunst, juichte Rita, u was juist vooruitgegaan, u stelde hoogore eischcn. Rita, je ziel alles in hel idealiseerend licht van je genegenheid. Je mag niel zoo niel mij dwepen, 't leidt enkel tol teleur stelling voor jou en wie zal mij zoo venvennen als ik weer alleen ben Rita zag tranen in Julie's oogenzij schitterden in het kaarsenlicht. 0 moedertje! riep Rita, de blanke armen om het zivnrt flmveelen kleed van Julie, haar knieen omprnngende als een smeekeïing, n behoof! nooit, nooit meet alleen te zijn! 1T weet waarom, Papa mij komt halen en u weet natuurlijk al lang waf u zal antwoorden op zijn vraag. Wij hebben alle drie zoo'n honger naar liefde, die kunnen wij elkander geven en alle drie gelukkig zijn. Julie sloot de oogen, ais Rij zoete muziek. Een man, die u vereer!., die a op de handen zal dragen, die u al uw leed zal vergoeden, een dochter, die u innig lief heeft, die u zei 't zelve welzóó verwant is van ziel dat zij wel uw eigen kind had kunnen zijn, een atmosfeei van liefde en vrede, hel zoet besef dat uw loven rijk en gezegend is De tranen Wonken nu op Julie's bleeke wangen. Rita wischte ze feeder af met haar zacht, geurig zakdoekje. O als uw man u lief beefl gehad en zijn geest weet nog iets van wat er op aarde voorvalt, zou hij niet de eer ste zijn om het goéd te vinden Bjeschouw het niet als ontrouw aan zijn nagedachte nis. Hier is een taak voor u, twee men- schien blij te makten. O, ik heb uw lei ding zoo noodig, ik zal zooveel beter wor- anti-revolutionaire partij de eenige is, die niet door hare eerste mannen in de Com missie is vertegenwoordigd. De heer Yati der Voort van Zijp, die, toen hij, aan l>\ Kuyper's bevel 'gehoorzamende, voor zijn partij weigerde in de Commissie kitting te nemen, nog de slimme politiek kop heette, die een Lobman en Loeft in fijnheid van polilieken neus verscheiden punten kon i ooigeven, is nu weer ineens gedegradeerd lot. een tweedc-rangs Kamerlid;, en de heer Van der Molen, nog wel wethouder van onderwijs van zoo groote gemeente als Rotterdam, heeft de vriendelijkheid moe ten slikken, dat hij eigenlijk op de plaats zit van Prof, Woltjer, en dat hij reeds blij had moeien wezen, als die hem daa als adviseur oftewel adjudant wilde ge bruiken. Naar aanleiding waarvan hel ka tholieke bind ,-,De Gelderlander", terecht schreef, of het Dr. Kuyper le doen was om zijne partijgenooten voor de Commis sie te doen bedanken: of hij niet begreep, dat Lij daardoor bun adviezen in de Staats commissie bij voorbaat krachteloos maakte. Maai ons zal. men. na al hetgeen waar op wij wezen, het zeker niet kwalijk kun nen nemen, als wij Zeggen, dat de lev dor van de antirevolutionaire partij1 het gevaar bij uitnemendheid is voor het wel slagen van den arbeid der RevredigLngjs- commissie. Trouwens, wie heeft ooit den. leider der anti-revolutionaire partij voor een apostel des vredes aangezien? Dat de salarieering der onderwijzers breedvoerig ter sprake zou komen, was natuurlijk zeker. Zoowel de sociaal-demo craten als de Concentratie, hadden die be tere salarieering,%|je zoo dringend noodig is. op hun verkiezxngsprogram staan, en wanneer de Linkerzijde, op een enkele uit zondering dan na, onder lxet vorig mi nisterie liaar stem weigerde aan het Tbe- slagwetje, dan was dat alleen daarom, dat men beter cn afdoender regeling wenschte en meende, dat genoemd- wetje daaraan in den weg stond, Eu dan zijn er de onder- Wijzers zclven, wier hoop) op do Balans verbetering. waarop zij recht 'hebben., uit den aard der zaak niet weinig is verleven digd door de uitspraak van de laatste-Tuni- stembus. Maar dau Zit er een minister, die met een grool fekoit worstelt; die mil lioenen en nog eens miliioeneu noodigheeft vooi de door zijn kabinet beoogde gocapto Xiialalregelendie op dit oogenblik nog niet zeker is van ook maar één maat regel, wajarftóor hij de financiën wit ver sterken, en die dus, a,l erkent hij' wi den (a.ls u altijd bij mij blijft, ik zal niet meer zoo bang zijn voor het leven, ik zal niel meer alleen staan voor alle raadselen. Alles zal zoo eenvoudig worden, zoo rus tig en goed. Julie lei Kaar Koele han,d op hel war me hoofd van Robert's kind. Zij moest het maar doen, daöhl zij mat, als zif dat lieve kind een moedor kon wezen. Dio andere li,ad met haar gespeeld. Misschien, zou zij hem wel vergeten, in de armen van flobert, die Kaar liefhad..... Rila, wie niets 'ontging, zei opeens hoop vol U draagt uw trouwring niet meer! Julie zuchtte om het misverstand. Ja, zij had haar Rouwring afgelegd, toen zij Bolf voor 'I eerst had gesprokten. Meteen vodde zij, dat zij Rila, haai- zin niet kón geven. Ja, de verzoeking was ei wel. Rolf toonen, dat zij' niet om hem I rewrote, dat een andere xnan Kaar lief genoeg liul om met haar te trouwen, even kwam ook deze .beweegreden in haar op. Maar aanstonds verwierp zij' dat ijdel zelf- bedx-og. Zou zij de waarheid offeren aan oen vluchtige voldoening van Kaar gjeJdrenk- len trots lint duizende Vrouwen zoo doen was poen verontschuldiging. In Robert's armen vluchten waf zou 't liaar ha len? En zou Robert haar geven wat Kolf haar bad beloofd? Zou ze op oen basis van logen liaar toekomst bouwen, Robert's liefde nemen, terwijl zij geen liefde geven kon? Haar rustplooze blikken dwaalden door cte kamer. Daar had Rolf gezéten, morgen zou Robteit daar zijn aanzoek doea. Neem; zij wou hem niet hier ontvangen In de eetkamer dan. Rita werd welsprekend om haar ëhak te bepleiten, Zjj1 roemde bet pude land huis, hot heerlijke park, de vrooljjke bloem perken, de eiken zalen en het heimelijk torenkamertje. Over alles zou Julie fceer- sehen als een middeleeuwsche edelvrouw,- geëerd on geliefd door héél lxet dorp. „En wij zteudeu u zoo dankbaar zijn." Een tikje aan de kamerdeur 'Was felis SCHIEDAMSCHE CO URAHT. t

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 5