66* Jaargang.
Zaterdag 7 Maart 1914,
No. 14470
Tweede Blad
Sabofaoe van Publieke Lichamen?
Rasmine's Lust.
De2e courant verschijnt dagelijks, mot uitsondering ran Zon- en Feeatdaima,
Prjjs por kwartaal; Yoor Schiedam en Ylaardingen O, 1,26, tramr»
gar post fti 1.65£
Pr^9 per week: .Foor Schiedam en Elaardingen lö cent,
Afzonderlijke nummers '2 cent.:
Abonnementen worden dagelijka aangenomenj
XdvertentiSn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags v"ó'& ma.
par jutn het Bureau" bezorgd zijn,
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoeK Korf© Haven).
PrjP der Xdrertentidnl San 1—5 regels 1L 0.92} ieders regel Jtoeer
16 cents, Reclames 80 cent ger regeh Groote letters naar de plaats die rij
innemexij
Adverteatiën b§ a&cnnament op voordeeligs voorwaarden* ïariaE»
hiervan sjjn gratis aan het Bureau te bekomm,-
In de nummers die Dinsdag-j Donderdag- en Zatsrdagavond
verschijnen; worden, zoo genaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 20 cents per advertentie; bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen*
Intercommunale Telefoon No. 103.
Het bovenschrift is niet van ons. .Ta
yij willen zelfs wel beginnen met te ver
klaren, dat wij aan zulk een sabotage niel
gelooren. Doch wij hebben toch de uit
drukking hierboven gesteld, omdat zij ons
aIs zoodanig een toeken des tijds schijnt.
AVat verstond nu onze zegsman muter
sabotage van publieke lichamen?
Het opzettelijk slechter maken van die
lichamen, het verhinderen, dat zij geregeld
don wat zij doen moeten.
Zoo beschouwde men dus als snbolago de
overmatige spreekneigingen der verschil)-
Jendo sprekers. Men meende, dat zij opzetfe
lijk zooveel spreken om de' menschen, die
meer denken en handelen en minder spre
ken, die niet zooveel reclame noodig heb
ben en daarvoor niet zooveel gevoelen,
ongeduldig te maken en ten slotte uit die
lichamen weg te praten. Hebben zij die
menschen er eenmaal uit, bobben zij in
hun plaats niets dan beroeps-politici daarin,
die den tijd hebben en wier beroep het
is zich in dergelijke vergaderingen ie zitten
vervelen, dan hebben zulke lichamen een
groot deel van hun beteekenis ingeboet,j
dan zijn zij gesaboteerd.
Wij gelooven, dat deze beschuldiging
overdreven is. Wij gelooven niet, dat eenige
partij van eenige beteekenis een derge
lijk punt in haar geheim programma heeft
en erop uit is om: een dergelijk'en toe
stand opzettelijk in hel leven te roepen.
Aan deze sabotage gelooven wij dus niet.
Doch dat men opzettelijk ui deze rich
ting werkt, dat men ten slotte eeu resul
taat zal bereiken, dat als twee druppels
water op het* boven aangegevene gelijkt, zie
daar een meening, die dunkt ons
minder goed kan worden tegengesproken.
Is het niet merkwaardig, dat men nog
maar steeds uit is op uitbreiding van dn
openbare vergaderingen, uitbreiding van hel
aantal lichamen, waarin publice gerede
voerd wordt? Men klaagt steen en been, dat
de belangtselling voor ons grootste open
bare lichaam de" Tweede Kamer ai
beneden het nulpunt gedaald is, men klaagt,
dat er voor ernstige n iet-beroeps -poi li ei.
in de Tweede Kamer weldra geen plaals
meer zal zijn, men klaagt, dat ook liet
werk van de gemeenteraadsleden, dank zij
jlien praatlust, voor menschen met eigen
zaken langzamerhand te zwaar wordt, zoo-
Uit het Zweedsch van
ELLEN HOLZHAUSEN—IDSTRöM.
(Nadruk verboden.)
Langs Strandvejens wieleren Jörgen en
Rasmine op een Zaterdagavond bij zonson
dergang en beginnende Zondagsrust. Op hot
rijwiel van Jörgen hangt het pakje met de
twee „oude Carlsberg" cn op dat van Ras-
mine de kleine wilgennxand met boterham
men, belegsels daarvoor, en sinaasappels.
Hiér spon de zon gouddraden door het
groen der boomen, dóAr stak zij' als met een
langen, gulden speer tusschen het loof;
alles was, zooals het moet zijn op een
mooien zomeravond, maar Jörg en Ras-
mine vinden het onbegrijpelijk mooi en
nieuw. Het genoegen en de rit geven kleur
aan Rasmine's wangen, die anders wel wat
bleek waren door het jaren lange staan
achter de toonbank in een halfdonkere!)
winkels zooals de meeste hot zijn in Ko
penhagen. Zjj is ook niet meer zoo heel
jong; tien jaar lang heeft zij met Jörgen
gefietst en heeft ze verlangd naar don dag
waarop z'ijn inkomsten hun zouden ver
oorloven zich te vestigen en te trouwen.
Hij heeft zich beter gehouden onder dal
wachten; klein en mager als hij is, geeft
hij den indruk van jeugd en veerkracht.
Den hoed sierlijk scheef op het donkerge-
lokte hoofd, de goed gegroeide snor, de
blijde zelfgenoegzaamheid van de bruine
oogen, verklappen de ingenomenheid met
zijn uiterlijk na een blik in den spiegel, vóór
hij uitging.
De weg ligt effen als eeu vloer vóór
hen, maar ze moeten letten op een rij
van andere wielrijders. Rasmine kan niet
zoo dikwijls als ze wil naar Jörgen kijken
dat de beste menschen in het particu
liere leven, die door hun werk in beslag
worden genomen, int steeds grooter getale
bedanken voor het raadslidmaatschap. En
toch blijft men maar uitdijen, blijfl men
maar naar praatrecords streven, en toch
dringt men er zelfs op aan om daar,
waar «lat. praat-euvel niet was, het nog le
brengen.
Het laatste is h.v. hel geval met do
onderwijscommissies, |n enkele Holland-
sclie steden heeft men ontdekt, dat men
die ook wel publiek kan laten vergaderen
natuurlijk niet, omdat men zichzelf als
lid van zoo'n commissie graag hoort en
gedrukt ziet, doch omdat men zoo de,
belangstelling van het publiek zou kun
nen opwekken.
Arm publiek. De Tweede Kamer praat
ze dol, de Eerste praat haar achterna, do
Provinciale Staten praten meer en meer,
de Gemeenteraden praten tien of twintig
maal zooveel als tien, twintig jaar geleden,
eiken avond praten in een goed-gecondi-
tioneerde stad zooveel voorzitters, zooveel
secretarissen, zooveel kasna zieners, geachte
sprekers en ijverige leden dn daar
komt men nu waarlijk op het idee, dat do
commissie van toezicht ook we! ees
commissies van voorpraat konden wor
den. Van wege de belangstelling natuurlijk.
Alle argumenten, die pleiten voor ge
sloten deurende vrijmoedigheid der spie
kers, de snellere afdoening van zaken,
hef ontbreken bovengenoemde gelegen
heid voor sabotage, de wenschelijkheid om
het. „toezicht" de hoofdzaak te doen zijn,
dat alles wordt voorbijgezien, omdat men
het publiek wil „voorlichten", Irelangstelling
w.il inboezemen enz. enz. en natuurlijk
ook omdat een heel enkele wel gemeente-
raadje wil spelen.
En nu moét men deze commissies aan
den gang zien. Wij hebben verscheiden
verslagen dier commissies gelezen. Er is
ook in de grootste bladen natuurlijk geen
ruimte voor een uitvoerig verslag van die
commissies. Trouwens 'de lezers zou
den vermoedelijk den redacteur steenigen,
die het waagde nu nog meer uitvoerige
verslagen op te nemen.
Er worden dus korte medcdeelingen over
de resultaten gedaan, die men later nog eens
Weer en dan uitvoeriger in de
verschillende gemeenteraden behandeld zal
vinden. En dan komen er prachtige staal
tjes van ounoozele gewichtig-doenerij in
dergelijke gevallen aan het licht.
Zie b'.v. de vergadering, 1.1. Dinsdag
avond, van de Haagse!lo schoolcommissie.
Na de „ingekomen stukken" deelde de
en Jörgen kan zijn bewonderende blikken
niet laten rusten op Rasmine's roosachtige
frischheid en voor een praatje is er ook
weinig gelegenheid. Eerst als z'e aankomen
in het groen, op het Eremitageveld onder
een ouden hagedoorn, die er staat in zijn
bloemrijke pracht als een reuzenroos tegen
de verre avondblauwe ruimte, dim eerst
kunnen ze met elkander praten. En dan heb
ben ze hel. dadelijk over hun aanstaand
tehuis, dat zo lresprnken en zochten ge
durende de tien lange jaren iusschen de
befoovcrende of prachtige villa's op Strand-
vejen.
„Hoor eens Jörgen," zegt Rasmine, „wij
nemen die heolemaal witte villa in Paar-
back. die zoo dicht bij de zee staal, dan
krijg jij een steiger voor je jacht."
Maar zij houdt meer van hei bosch;
een landgoed aan den rand van het bosch,
hè? met een zonnig terras, waar Rasmine
kan zitten met haar werk en haar bloem
potten.
„Dan mag jij oen rijpaard lubben, in
plaats van een jacht."
„Ja zeker, wij moeten een stal hebben
en paarden en wagens met zijden kussens,
waartegen Ras min a's hoofd zal rosten.'
„0 Jörgen," lachte zij.
„En in Rasmine's kamer zal alles van
zijde zijn cn in hol salon rood... Maar
hoe of waar onze villa zal wezen, in Mk
geval zal ze Rasmine's Lust hecten,"
„O Jörgen," lachte zij weer, nu mei
de armen om zijn hals, want zij verlangt
naar zijn liefkozingen, terwijl Jörgen mg
steeds zijn boterhammen eet.
Eindelijk heeft hij genoeg gegeten cn dan
zitten ze mol de armen om elkander u -■
slagen, eten stukjes sinaasappel en bouwen
luchtkasteelen. die steeds liooger, steeds
prachtiger worden, toldat zij als hel ware
van moeheid niet verder kunnen en zwij
gen. Inmiddels begint het donker te wor
den, de duisternis tusschen de boomen
voorzitter mee, dat de .schoolcommissie
niet, in pteno op jbet concert ter eere
van de groothertogin van Luxemburg is
genoodigd, omdat er plaats ontbrak voor
een zoo groot college.
Groote beweging ontstond er. Kreten van
„schande."
Toen stond de heer 11. op om in een
vlammend betoog uiteen te zetten, dat het
toch erg was, dat er voor de eonimistse
geen plaats \va= in een zaal van oen paar
dpi zend zitplaatsen, waar men wél alle ge-
wone(?) ambtenaren had uitgenoodigd.
De commissie kookte. En het publiek
beefde van geluksgevoel over de aldus ver
schafte voorlichting.
Doch daarbij zou hot niet blijven.
De voorzitter deelde mede, dat een school
in de Paulus-Buysstraat was geopend.
Toen stond de heer P. op om in een
vlammend betoog uiteen te zetten, dat
„de betrokken leden van de subcommissie
uit de schoolcommissie" (wij citeeren uit
het verslag van de „Nieuwe Rotterdam-
sche Courant"] niet zijn genoodigd bij de
opening djpr school. Do heer P. wenschte
zich niet langer aldus te laten behan
delen en vroeg het bureau -™ vroegeij
bette dat het dagelijksch bestuur, doch!
„bureau" klinkt mooier of liet B. en
kV. erop wilde wijzen, (dat de schoolcom
missie niet mocht worden (voorbijgegaan
bij zulke gelegenheden.
De heer P. ging ^zitten. De vergademg
trilde van verontwoordiging. Na eenige dis
cussic- besloot men in deze richting bij
B. en W. te adresseeren. En toen was het
publiek alweer voorgelicht.
Natuurlijk moet men nu niet. meenet),
dat alle schoolcommissies in alle vergade
ringen zulke futiliteiten zitten te bespreken.
Maar het bovenstaande is, dunkt ons, loc')
wel karakteristiek. Wil men de belangstel
ling van het publiek in de openbare zaak nu
geheel vermoorden, dan kan men inderdaad
niet. beter doen, dan nog meer zulke open
bare vergaderingen te houden en nog meer
in die openbare vergaderingen te bepraten.
Het is geen sabotage van de demo
cratie maar bet lijkt er op als twee
droppels wafer.
BONENLAND.
IJoPberlcht
II. M. dc Koningin-Moeder zal hedenavond
in Den Haag bel concert van het Residentie
orkest onder leiding van baron Van Zuy-
leti van Nyevelt bijwonen.
wordt steeds dichter, bijna ondoordringbaar,
de wind suist in de kruinen en als een
zeldzaam mol-akkoord smelt Rasmine's
stem samen mot liet xuischen van den
wind cn de storreloosTieid van den hemel,
loon zij zuchtend uitbarstte
„Zeg Jorgan, zóó kan het niet langer,
wij worden oud
Jörgen kruipt dichter bij baar cu klemt
zijn nfm om haai' middel nog sterker, hij
vlijl zich steeds dichter tegen haar aap,
als een kind dat hang is voor een onbe
kend, dreigend gevaar. Do gemoedelijkheid
verdwijnt uit zijn oogen, ze worden zoo
angstig.
„Nee, hij krijgl immers nooit de ver
wachte bevordering met verhoogd inko
men" die opmerking beeft Rasmine ech
ter niet geuit. Jongere collega's zijn hein
voorgegaan, zwaar en bitter had hij bet
gevoeld, eiken keer weer maar spoedig
was bet toch ook weer vergeten door de
genoegens van den avond; met Rasmine
naar Tivoli of naar Klampenborg, naai' den
een of anderen schouwburg, of zitten in
haar kamertje, de avonden dat haar mede
bewoonster uit was, naar baar werk. Want
onuitroeibaar waren bij Jörgen dc eigen
schappen gemoedelijkheid en het na
iederen tegenslag weer opheffen van het
hoofd.
Een zware regendroppel kletst tegen een
blad en weldra viel in de windstilte de
regen in stroomen neer, zónder versnelling
van het tempo, wat op spoedig ophouden
zou duiden. Jörgen en Rasmine kropen dich
ter onder hel geboomte. Zij Werd koud in
liaar dunne blouse.
Andere wielrijders, die ook voor hun
genoegen uit waren, waren bijtijds verdwe
ncn, vóór dc bui kwam. Uitgestrekt, leeg
cn 'donker lag het veld onder den verblee
kenden nachthemel voor Jörgen's en Ras
mine's starende oogen. Hij had niet geanL-
woord op haar klagenden uitroep, zwijgend
De verdediging van Indië.
In verband met de vlootwet zal de vice-
admiraal G. T. Tydeman, directeur en com
mandant van de marine te Amsterdam, zicli
tot het houden van besprekingen over de
verdediging van Indië deze maand naar Ja
va inschepen. De bedoeling zou zijn, dat
do admiraal zich 2fj dezer in gezelschap
van den luitenant ter zee tate klasse R.
!P. Westerveld te Genua zal inschepen aan
boord van de Rembrandt. illbld.
De geïnterneerden.
„Het Volk," maakt, melding van hei vol
gende adres:
Aan Zijne Excellentie den Gouverneur-
Generaal van Ned e r 1 n n d c h -1 n d t
Geven met rerschuldigden eerbied te ken
nen de ondergetoekenden. E. F. E. Dou-
wes Dekker, Tjipto Mangocnkoraoemo en
Suardy Suryamiingrat,
dat zij met groote belangstelling de be
raadslagingen in de Tweede Kamer over
de Indische Partij en de besluiten der In
dische regeering te hunnen opzichte heb
ben gevolgd
<lat zij met voldoening daarbij hebben
vernomen de woorden door den minister
van koloniën op Vrijdag 21 November 1,1.
gesproken, luidende: „wanneer de drie ge
ïnterneerden mijn bemiddeling mochten in
roepen, opdat den gouverneur-generaal hel
bewijs geleverd worde van andere gezind
heid dan uit hun geschriften is af te lei
den, of misschien ook van verandere ge
zindheid en van hun oprechten wenscli
om weer als rustige burgers in bun vader
land te loven, dan bestaat voor mij aller
minst aanleiding om in deze eenig onder
scheid te maken met het verieenen van be
middeling. Ik' wil zoggen, dat, wanneer de
drie personen mijn bemiddeling inroepen,
ik die aan alle drie zou m'Uen geven";
dat zij bet naar aanleiding van een en
ander gewenscht achten, Uwe Excellentie
mede te deelen, welkte kun inzichten om
trent den verderen gang van zaken onder
de Indische bevolking zijn en op welke
wijze zij, mochten zij hiertoe in staat wor
den gesteld, die beweging zouden willen
dienen
dat zij, wat biet einddoel der beweging
betreft, zich' geheel vereenigen met het
geen daaromtrent, in de zitting der Kamer
van 14 November is gezegd door den lieer
dr. Bos, waar hij zich, blijkens het. kort
verslag, aldus uitdrukt: „dal bier ver
scheiden menschen zijn, die als einddoel
nastreven hetzelfde als zij willen, n.l. de
zelfstandigheid van Indië, niaar begrijpen,
dat die eerst na tientallen jaren, zoo niet
na een halve eeuw of een eeuw, kan tot
stand komen'';
dal zij in hun -geschriften herhaaldelijk
aan deze overtuiging uitdrukking hebben ge
geven
zaten zij in afwachting dat de bui zou
ophouden. Ze hield even plotseling op nis
ze was begonnen. Jörgen stak dc rijwiel-
lantaarns aan en zoo togen zc huiswaarts.
Ze vlogen voorbij paleizen cn villa's met
neerhangende gordijnen en aangestoken lich
ten, geuren stegen op na de bui uil dc
stille tuinen, stilte rondom, slechts nu en
dan een ritselen door hel loof. Eerst toen
ze scheidden bij Rasmine's deur, fluister
de Jörgen hoopvol:
„Droom van de villa met het terras en
de roodzijden meubels in bel salon, want
jij zult ze hebben, jij kleine Rasmino, zoo
zeker als ik Jörgen Schaag heet,"
Dichtbij Slrandvejen staat een klein, oud
met mos begroeid huis, de tuin er achter
is smal, donker cn vochtig onder huur
man's ahornboom, die zijn blaren laat val
len op de plaals, waar eigenlijk de zon
moes! schijnen.
Dal. is „Rasmine's Lust". Hel heeft geen
terras, geen wagenschuur, geen zijden meu
bels, geen wiegelend jacht tegen eigen stei
ger. In hei grootste van de kleine, lage ka
mers heefl Rasmine een winkeltje van kra-
morijen geopend en Jörgen rijdl eiken mor
gen naar Kopenhagen cn klimt op zijn, kan
toorstoel - verder zit hij den gebeden
dag te verlangen naar bel uur, waarop
hij weer naar „Rasmine's Lust" kan rij
den, kijkt dikwijls, onbemerkt zooals bij
meent, in een zaks pi egeltje of «Ie haarlok
op Zijn ■voorhoofd ligt zooals het moet,
of de knoop van zijn das zoo sierlijk cor
rect zit als hij kim zitten en de bevordering
die Rasmine in staat z'o-u stellen, het van
vocht druipende buis te verlaten, bleef
steeds uit. Aïaar als de avond valt verheugt
hij zich nog altijd met dezelfde kinder
lijke vreugde op een tochtje met Rasmine
in het bosch of zit genoeglijk in. liet kleine-,
muffe huis en drinkt zijn oude Carlsberg
bij de door Rasmine rondgedeelde, gesmeer-
dat naar Kun meening die vrijmaking niet
alleen liet werk' der Indische bevolking
zelve zal zijn, maar samenhangt mei de
ontwikkeling dier maatschappelijke en poli
tieke krachten in het moederland, die zich
hel welzijn der Indische bevolking zelve
lichten gesteld als het doel hunner kolo
niale politiek;
dat zij dan ook als het hoofdpunt op,
het politieke programma van elke levens
vatbare Indische beweging de uitbreiding
van het onderwijs beschouwen, van het
onderwijs in zijn verschillende vertakkingen^
gegeven voor de verschillende groepen der.
bevolking, gegeven op eene wijze, dat zoo
veel mogelijk het gevoel van saamhoorig-
heid der verschillende rassen bevorderd
en nevens de intellektueele ook de ekono-
mischc kracht wordt versterkt;
dat zij daarnevens de ontwaakte belang
stelling der Indische bevolking in hare
maatschappelijke belangen zouden Wen-
sclien te bevorderen door een pers, die
deze belangen bespreekt op zakelijke wijze,
waarbij zij zouden willen uitgaan van de
overtuiging, dat de Indische regecring voor
al ia den laatsten tijd heeft getoond, met
deze ontwaakte belangstelling wel degelijk
rekening te houden en aan grieven over
achteruitzetting tegemoet te willen komen;'
dal zij de plannen der regeering tot op
richting van een kolonialen raad vatbaar
achten voior belangrijke verbetering, op
dat het zelfstandig Indisch element daarin
'belei' tot zijn recht k.onie, al zal ook van.
een werkelijke politieke vertegenwoordiging
der Indische bevolking eerst sprake zijn^
voor zoover en naarmate door verbeterd!
onderwijs en ekonomische verheffing die
bevolking daarvoor meer rijp is geworden f
dat zij die ckonomische verheffing op
alle vijzen willen zien bevorderd en zich'
te dien opzichte homogeen verklaren met
de vereen) ging Sarekat Islam, van welke zij
hopen, dat deze het allen voomitstrev endeni
elementen in Indië mogelijk zal maken» met
liaar aan die verheffing te arbeiden;
dat uit het bovenstaande reeds volgt, dat
zij het geweld als ta k tor van verheffing der
Indische bevolking verwerpen, wat zij trou
wens (seeds meermalen hebben verklaard^
en van meaning zijn, dat hare ontwaakte
energie en haar opterend volksbewustzijn
moeten worden geleid in banen, die hot
mogelijk maken elk gouvernement, dat her
rennen wil, op dien weg te steunen en
voorwaarts te stuwen
dat zij, naar aanleiding van enkele arti
kelen en uitdrukkingen, door hen geschre
ven, die in tegenspraak zijn of schijnen,
met bovenstaande beschouwingen door de
do boterhammen. Twee kleine, blceke kin
dertjes speelden een tijd lang in het voch
tige zand aan zijn voeten, nu zijn ze weg
en Jörgen en Rasmino rijden naar twe»
kleine graven op Sylteröd's kerkhof,
Langs Slrandi ejen duwt Jörgen, klein,-
mager cn verouderd den rolstoel, waarin
Rasmine zil, dik en vet, met een bepaald'
ziekelijke gelaatskleur en sneeuwwit haar^
Sedert eenige jaren is zij verlamd aaa
beide 1 wenen door rheumatiok; waaraan
zo ging lijden door de vochtigheid van
„Rasmine's Lust". Op zekeren dag moest
Jörgen vail ziju Imogen stoel afdalen, om
er nooit meer op te klimmen. Sedert dien
tijd staat hij vau den morgen tol den
avond achter de toonbank in Rasmine's
Lust en Rasmine zélve volt met haar kus
sens, haar wollen doeken en den door
hot stilzitten steeds ioenemenden omvang1,-
de sofa in de kamer er naast. De tusschen-
deui' staat open en vanaf haar plaats
onderricht zij Jörgen in het zakendoen'j
zij roept hem toe, wat de klant wil heb
ben, in welke doos het ligt en hoeveel
het kost, maar hij leert het nooit en heeft
nooit, genoeg tegenwoordigheid van gerat
om twee klanten tegelijk le helpen, altijd; is
hij in de war met de metermaat en altijd
vergist hij zich met hel geld wisselen. (Als
het avond is, is hij zoo in de war, dat hij
„Tilburg" zou drinken inplaats van „oude
Carlsberg" zonder er iets van te merken-;
Rasmine echter slaapt in met hetitelfdd
vriendelijke lachje, dat den geheelen dag
op liaar gezicht ligt en zelden mist haar
stem zijn opgewekter) klank. Zoo gaat de
tijd. voorbij. Rasmine neemt steeds in om
vang toe. Jörgen krimpt in, kommer en
zorg door Rasmine's ziekte, nemen toef
de geldstukken in de winkella verminde
ren. Drie keer-per week schuift Jörgen
Rasmine naar het Sanatorium voor 'do be
handeling nu is zij er weer hoen ge-
SCHIEDAM: :CHE COURAIIT.
