66*" Jaargang;
Zaterdag 7 Maart 1914
No. 14470
Derde Blad
Het zwijntje en de dandy,
^agel^k», metudtifccdsriHf vang®. aaEessöaiaH.
flrfls per kwartaalj loo Schieda m Elaardïngen ft. 1.3& fetmoo
p„ post fk 1.65, -iUllBW
Rtfl* E®r wesfci 3Coor Schiedam en ïlaardiagen 'lö oeot,
'^jfeonderftjfce nummer* 2 con\
^jbwm^meiitöa worden dagelijks aangenomen, - - .--- -
JjdTwrtaatifla voor hat eerBtEolgeaiï nummer moet® des falddaga Vóór gsa
ga «ja hot Bureau bsasoigd 3^
Bureau: Lange Haren Ho. 141 (Koele Korte Haven).
Ergs Sar SdvgriBSiigni Sao 1—5 regels 0,gfj iedem ngef
IS oenta, Rodamas W cent gar regel, Prooi» letters naar d« plaat» üSm
Innemen,
Adverteötiën bij abonnement op Toordeoligm voorwaazdai^ EDufeZM
Hwvaa Jfijn gratie aan het Bureau te betooms^
Ia. da nummer» dis DinBdag-,- Donderdag- en Zaterdagavond
verschijn®; worden. Zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot dsa grijja
re.n cents per advertentie^ bij vooruitbetaling aan het Hursau is v<ddosft
Intercommunale Telefoon No. lil.
ALLERLEI.
SLECHT HUMEUR.
Wse tent niet de verdrietige stemming,
het slechte humeur onder al zijn vorm®,
de ontevredenheid? Zeker hebben wij er
allen al eens kennis mee gemaakt,, zijn wij
er zelf aan onderhevig geweest, als we
brommig en onvriendelijk gestemd waren.
Be» vroolrfk lachen, een lustig lied heeft
dia donkere schaduwen spoedig op do vlucht
gejaagd. Maar dikwijls zijn we onverstan
dig genoeg ons door de verdrietige, pratte
lige stemming te laten beheerschen. 1V;j
«geren ons over onze medemenschen, ovei
pas zelf. Komt dan nog de eene of andere
kleine onaangenaamheid 0113 dwarsboomt®,
dan stuiven wij direct in toom op. Het
slechte humeur is niets dan een zwakheid,
het is een leelijke ondeugd. Wanneer wij
den kring onzer kermissen eens rondgaan
dan zien wij, dat slecht gehumeurde, ku
rige menschen altijd gemeden worden. In
de meeste gevallen heeft de vrouw den
naam moeiljjk van humeur of luirnig te
zijn, ze loopt in gedrukte stemming rond,
valt uit tegen de kinderen en dienstboden,
dat zij vóór liaar uit den weg moeten gaan
en ten slotte moet zij zelf bekennen, dat
tij aan een gedrukte stemming in huis zelf
de meeste schuld draagt.
Doch men heeft ook mannen, die slecht
gehumeurd met rimpels in het voorhoofd
thuiskomen, boos en korrelig, hitter ge
stemd 'zijn. Gaat dan thuis alles niet als
van een leien dakje, komt de geringste klei
nigheid hen in don weg, dan breekt het
onweer los, dikwijls vergezeld van klette
rende hagelsfeenen.
Men aou een slecht humeur, oen slechte
luim een soort van zelfzucht kunnen noe
men, want de nukkige mensch bederft ook
de stemming van anderen, en wanneer hij
zip. hart lucht, kwetst hij dikwijls een an
der hart, dat hem genegen is, op'gevoelige
wjjze. "Wie zelfbedwang beoefent, leert zich
beheerschen en zaJ nooit zijn slechte luim
botvieren aan hen, die er volkomen onschul
dig aan zijn. Buitendien moeten wij toch
pok toegeven, dat verdrietelijkheden en zor
gen, die het leven met zich brengt, door
slechte luim en morrende woorïen niot
weggenomen worden; het schaadt ons veel
meer, als wij ons door ontstemming laten
Overmeesteren, want iedereen ontloopt
slecht gehumeurde, grillige menschen. Wan
neer de knorrige stemming over ons komt.
doen wjj dan niet beter ons af te vragen,
of de kwade luim onze eigen schuld is of
dat anderen er oorzaak van zijn? En moeten
wij bjj een ernstige zelfbeproeving niet zeg
gen, dat het dwaas is, anderen door onze
ontstemdheid fce bjnderen, te kwellen, die
vplkomen onschuldig er aan zijn, die de
door
FRITS VAN .RAALTE-
(Nadruk -verboden).
Een dandy ging in ,don zomer naar
buiten om herstel van -de verveling te
zoeken, die hem in de groote stad kwelde.
Hij nam zijn elegante kleeding en zijn
jjdelheid mede, niet, omdat hij meende,
die op -het land noodig te hebben, maar
bij was nu eenmaal gewoon, die beide
bij zich te hebben. Op een geestigeu dag
ging de dandy weer eens alleen buiten wan
delen, omdat er niemand vwas, dien hij
goed gezelschap voor zich achtte en toen
ging hij in een grasveld onder een boom
zitten, haalde een boekje met Fram-eJie
verhaaltjes uit den zak en begon te lezen.
Maar hij had nog geen tien minuten zoo
gezeten, of het verveelde ,bem alweer
bij bedacht, dat het Fransch toch
«en ontzaglijk commune tea! was, daar
iedereen het tegenwoordig leerde en hij
zou zich juist weer vreeseüjk' gaan ver
velen, toen bij opeens een knorrend got
luid vernam en lijf zag een stevig, halfvol
wassen zwjjhtje, dat naar hem toekwam
en hem aansprak".
Ja, daar is niets vreemds in, dat een
"zwijntje spireekt en het wordt hier maar niet
zoo voor de aardigheid verteld, omdat het
in het verhaal noodig is. Gesteld al eens,
dit zwijnde nfej kon spreken, of dat
bliksemafleiders onzer kwade luim zijn.
Gevoelen wij ons echter werkelijk door
anderen beloedigd, of miskend, dan heeft
een ernstig woord, zonder heftigheid en
toom geuit, meer uitwerking dan een ont
stemd, brommerig uiterlijk.
Wie zelfliedwang beoefent, leert zelfbe-
heersching en de mensch, die zich be
lieerscht, zal met voorname rust en waar
digen ernst de ondeugd van slecht gehu-
meurdheid tot zijn eigen voordeel en tot
dat zijner omgeving bestrijden. Ifij draagt
het kenmerk eener groote ziel, een ziel,
die zich moeite geeft in alle levensstor
men, bij alie wederwaardigheden steeds ge
lijkmatig van humeur te zijn, aïüjd bet
evenwicht te bewaren, dat zoo weldadig
op onze omgeving werkt. Het geldt vooi
den man, die in den strijd des levens
staat, liet gold! voor de vrouw, aan wie veel
ergernis in huis niet luipaard blijft. De man
moet „man" zijn, hij moet zulken ondeug
den het hoofd bieden; de vrouw toch moet
lieftallig zijn, en lieftalligheid kan zich niot
ontplooien, waar slechte luim heerscht.
HET BED till VERSCHILLENDE
VOLKEN.
Wanneer ook in de eerste plaats de aard
rijkskundige ligging van een land de inricli
ting van een doelmatige rustplaats noodig
maakte, zoo was toch van den beginne
af de levenswijze der menschen en het
soort hunner werkzaamheden beslissend
voor de keuze win dit zeer intieme; maar
voor dagelijksch gebruik noodzakelijk hui
selijk voorwerp.
Om deze reden legden de zwervende vol
ken der oudheid, die een vaste woonplaats
misten, in hun lichte, luchtige tenten, weeko
dierenhuiden neder, waarop zij den slaap
genoten. Dit gebruik vinden wij zelfs nog
bij do oude Germanen, die zich het liefst op
de mollige berenvellen neervleiden.
Nog heden ten dage stellen de negers van
Afrika voor do keuze van hun nachtleger
geen hoogere eischen. Hun is in geval
van nood iedere plaats goed genoeg, waar
zij 'zich als een wild dier nestelen; maar
do overal voortschrijdende beschaving is
ook bij deze kinderen der wildernis niet
geheel spoorloos voorbijgegaan. Zoo heeft
bijv. in hot binnenland van Oost-Afrika do
koehuid voor oit doel burgerrecht verkie
gen en bij de Dualla's in Kamroen vindt
men reeds hi-v en daar ledikanten volgens
Europeesob model.
Als de meest gebruikelijke rustplaats
dient in den regel echter de mat van riet,
stroo of boomschors, die gemakkelijk te
maken is. Ook in den Indischen Archipel
vindt men algemeen matten als bed ge
bruikt.
In hef tropische gedeelte van Amerika,
vooral ban beide oevers der Amazone-n-
vier, hcerscht sinds overoude tijden de
hangmat, voor welker vervaardiging de be
weners een groote kunstvaardigheid ten
zwijnen in het algemeen niet kunnen spra
ken, dan zou dit verhaal er geen let»
terlje minder waai- omwezen. Mnar zulke
uitweidingen hebben we hier nu niet noodig,
dit zwijntje kon spreken en alle zwijn
tjes en zwijnen kunnen spieken. Mensclien
kunnen spreken, al weten de zwijnen dat
niet en zwijnen kunnen spreken, al weten
do menschen dat niet.
„Mor, mor mor morgen," zei het zwijn
tje, „ook aan liet rondscharrelen voor den
kost?"
De dandy was zoo van zijn stuk gebracht,
door het voor hem geheel nieuwe, zoo
opeens door een zwijntje in optima forma
te worden aangesproken, dat hij niet in
staat «was verbaasd te worden en daaiom
zei bij zoo gewoon mogelijk: „Ilm, nee,
pardon, hm, ik verveelde me zoo en wou
een beetje Fransch gaan lezen, maar dat
is zoo criant ennuyant, dat ik er maar gauw
mee ben opgehouden. Weet je bijgeval iets
interessantere
„Doe als onze boer en ga op het land
werken," ried liet wclmeencnde zwijntje,
„dan gaat de verveling van zelve ,wel
over."
„Fi done," zei de dandy, ierwijt hij
verachtelijk zijn neus ophaalde, „daar ben
ik niet voor geboren, als jo geen boteren
raad weet, kun je me niet helpen."
Hel zwijntje, dat een liumanen inborst
had, dacht ernstig na, kwispelde lang met
zijn staartje en zei: „Ik wil u graag hel'
pen, maar ik weet niet, waar u voor ge
boren ben, zie je, dat is do moeilijkheid."
Voor geboren, voor geboren?" zei de
dandy verwonderd, „hoe meen je dat?"
toon spreiden. Zij wordt eenvoudig aan
ledeie beschutte plaats opgehangen, maar
is voor vreemdelingen geen gemakkelijk
bed; men went er zich dan ook niet sjjoe-
dig aan.
Rustbedden, sierlijk ingericht, niet on
gelijk aan de tegenwoordige ledikanten, wa
ren bij de Israëlieten reeds ten tijde der pro
feten in zwang. In voorname huizen behoor
den ze, met gouden platen of kunstvol
ivoren Snijwerk ingelegd, volstrekt niet tot
de zeldzaamheden en in de weelderig inge
richte vertrekken noodden mollige, gemak
kelijke rustbedden met kostbare kleeden
lot korter of langer rust uit De gewone
man sliep echter met zijn kleedereu op de
maf, die in het gunstigste geval met losse
stoffen gewatteerd was. Ook bij de Japan
ners gebruikt men nn nog de mat, waarvan
het hoofdkussen meestal een houten raam
is, een hard leger, dat den eenvoudigen
/la van dit volk op treffende wijze typeert.
Hij de Chincezen zijn korlpootige bedden
gebruikelijk, waaraan allerlei zonderlinge
figuren en beschilderingen in schelle kleu
ren tot bescherming tegen verschillende
booze geesten niet mogen ontbreken, terwijl
bij de rijke om dezelfde reden dergelijke
versieringen uit schildpad of ivooi optreden.
De bedden bestaan uit gewatteerde de
kens, die echter voor het koude jaargetijde
niet. altijd voldoende zijn, waarom de ge-
slaarte slapers dan nog jakvormige gewaden
aantrekken, evenals do liewoners der Pool
streken doen met de dichte langharige pel
zen der berenhuiden.
Onder de Europeesclie huiden staat de
inrichting der ledikanten in Engeland,
Frankrijk en ons land bovenaan, hoewel zij
onder hygiënisch opzicht liet een en ander
nog wel eens te wensclien overlaten. Met
do 'traditie der dikke damasten gordijnen,
-vracht van dekens, voelbedden en voeren
matrassen hebben wij vrijwel algemeen ge
broken, loeh vindt men ze vooral in dorpen
en kleine steden nog steeds, evenals do
donkere benauwde alcoven en bedsteden.
Meer en meer komen de luchtige, ijzeren
ledikanten met stalen springveeren in de
mode, wat men in het belang der algemeene
gezondheid als een zeer verblijdende nieu
wigheid moet beschouwen.
I1YACINTIIEN.
Hoewel de hyacinfhen-eulüuu zeer veel
beoefend wouil, weten toch de meeste lee-
ken niet, hoe men de hyacinth® goed be
handelen moet en verondei stellen we, dat
eenTge wenken daaromtrent welkom zullen
zijn.
Begin Augustus is de beste tijd
den aankoop der bollen, daar men om
dien rijd nog zeker ei van kan zijn, de ge-
wonschle soorten Ie bekomen
Iedere soort heeft <-en bepaalden bloei
tijd. Man de soorten, die vóór Kerstmis
•bloeien, zijn er slechts drie aan te bevelen:
Homerus en Garibaldi, beide rood en La-
„Wel, dat is zoo eenvoudig, als aard
appelschillen," zei het zwijntje, „iedereen
is ergens voor geboren; ik ben geboren^
om veel en lekker te eten, en alles wat
eetbaar ré, is lekker, en het Jioogere doel
van dat aanbiddens waardige eet werk is:
heerlijk vet worden, maar dat bereikt men
maar zoo opeens niet, maar het streven
op zichzelf geeft al voldoening."
„Och, och", zei de dandy en hij schudde
lachend het hoofd, „ja, al" je liet zoo
meent, weet ik wel, wat mijn bestemming
of, zooa'.s men zegt, mijn locping is: ik
gevoel, dat ik geboren ben 0111 chic en
elegant te zijn, om de mode aan te geven,
om een lust voor de oogen, een siet-
raad voor do straat te zijn
„Heertje, laat je 1111 ,11,iel uitlachen,"
zei het zwijntje, ,.u spreekt daar van mooi
zijn, of het maar niets is, dat kan men
maar niet zoo willekeurig. Ik ben geboren
met een praebtigen krul in mijn staart, ik
weet, dat het een kostelijk gezicht is, oen
zachtrose staart met wat men noemt, een
waarlijk eleganten krul, maar daar vort
hef ik mij niet op, dat is een gave, die
niet verdwijnen kan, schoonheid kan niet
worden verworven en niet verloren gaan,
een zwijntje kan niet mooier word®, dan
de schoonheid, die voor hem bestemd is,
en als het nu uw begeerte is schoon te
willen zijn, moet je probeeren een zwijn
te worden en een staartje mei een krul
te krijgen, anders weet ik er geen weg op."
De dandy was gijn verveling vergeten;
hij had veel schik in de conversatie en
lachte van pret. Dat scheen liet zwijntje
een beetje te ergeren en fret zei„Hoertje,
•tour tl' Auvergne met zware witte klokken.
Alle andere in catalogi vermelde soorten
bloeien eerst later en zijn derhalve niet
aan ie raden.
Terstond na Kerstmis bloeien twee zeer
mooie 'rose hyacinihen. Loui Wellington
en Maria Cornelia; daarop volgt de witte
Grande Vedette en de zachtbLiuwe Oron
datus. Later kan men bijna alle soorten
kweeken, die niet bepaald als laat bln-uen
de in de catalogi vermeld staan.
Terstond na ontvangst, in ieder geval
nog in de maand Augustus, plant men
de bollen in een pot, ook reeds de laat
bloeiende soorten, daar deze langer tijd
tot ontwikkeling noodig hebben. Voor Jiet
planten gebruike men nooit nieuwe pot
ten, daar de aard of kleizuren nadeel ig
op de wortels werken.
De volgende aardvermenging is voor hva-
einthen het hoste, omdat zij overeenkomt
met den Hollandschon tuingrond. De pot
wordt voor met dunne, zandige tuin
aarde, waaronder men wat gemengde mest-
specie vermengd heeft, gevuld; daarna roert
men het mengsel goed om en bedekt bet
met een dunne Zandlaag. Nu zet men den
bol in het midden rail den pot, vult hem
veidcr geheel met aarde aan, zoodat slechts
een kleine jnml van den bal te zien is,
en drukt dezen licht aan.
Nu zet men den pol in een broeibak,
of zoo men dien niet heeft, in een kuil of
in een drogen kelder en bedekt hern eenige
centimeters met aarde of zaagsel; om den
hol voor muizen te vrijwaren, legt men
in petroleum gedrenkte doeken over den
geheel® aardhoop.
"Re soorten, die tegen Kerstmis moeten
bloeien, neemt men in de eerste dagen van
December uil luin verblijfplaats en ont
doet ze ook van die doeken. Hebben zè
reeds een 3—4 c.M. lange groeikracht, rlan
zet men ze (bij kamercultuur) Ih. een ver
trek met 1215 graden Celsius. De bollen,
welker punten of groeikracht niet zoo ver
ontwikkeld zijn, zet men weer op'liun oude
plaats
Deze getrokken planten giet men ma
tig en zet zo ongeveer 8 dagen in bet
donker; daarna wordt de temperatuur met
5graden verhoogd en die planten, waar
van cle bloemstengel reeds geheel ontwik-
keJd is, zet men in.het licht Hoe meer
licht en zon zij hebben, zooveel te mooier,
voller en sterker van kleur ontwikkelen
zich de bloemen. Zoo gauw de bloem' haar
volle pracht bereikt heeft, vermindert men
weer do temperatuur en houdt de plant
goed vochtig
Het is verkeerd om alle bladeren af to
snijden, wanneer de plant, is uitgebloeid.
Men mag enkel den bloemstengel verwij
deren opdat niet door vrucbtvoimingkracht
aan de plant onttrokken wordede bla
deren daarentegen laat men verdrogen (in
trekken), zoodat de voedingsstoffen, die zij
inhouden, weer in den bol trekken, waar zrj
u schijnt den gepas ten eerbied uit het
oog te verliezenmag ik u even in her
innering brengen, dat mijn geslacht niet
alleen het schoonste, maar ook liet be
roemdste van al het geschapene is. Zonder
liet zwijn zou de gelijkenis van d® Ver
loren Zoon niet denkbaar zijn; de Heilige
Antonius heeft goede woorden over ons ge
zegd; een grool EngcLscli schrijver heeft
een verhaal over ons geschreveneen
nieuwjaarskaart zonder een zwijntje erop,
is heelemaal geen nieuwjaarskaart; kin
deren,, die liet sparen willen leeron, koo-
pon een steenen varkentje, om er liet geld
in te doen; in één woord': liet zwijn,
is liet zinnebeeld van geluk. En nog iets:
de zoon van onzen boer, die op de land-
liouwwintercursus studeert om tenminste
iels van de zwijnerij te loeren, is voor een
jaar dagen thuis gekomen niet de nicdedec-
-jl'ing, dat alle levende 'wezens uit een
lagenen vorm zijn ontslaan; (dat is de
voortgang der geslachten, zegt hij on uit
lagere diersoorten is ten slotte de mensch
als lmogste wezen of als eindvorm ont
slaan, zoo heb ik, het tenminste begrepen,
maar als ik mijn zwijnen verstan d raad
pleeg, dan zou ik zoo zeggen, dat de vooi l-
gang der geslachten met den mensch zoo
maar niet ophoudt, en dat er nog ver
deren vooilgang moet zijn, of de mensch
moest zoo ontaard zijn, dat zijn geslacht
niet kan voortbestaan. Maar dat denk ik
niet, want onze boer is een achtenswaauiig
man, die mij veel afgeroomde melk en veel
eten geeft, allemaal kostelijk® afval. Op
tijen mensch moot dus .wel een hooger
Sjezen volg®, en die hoogere soort kan
als reserve-stoffen voor den bloeitijd van
bot volgend jaar verzameld blijven. "Re-
waart men de boll® op een frissebe,- voïst-
vrije plaats, dan kan. men het volgende jaar
er weer zeer mooie bloemen van krijgen.
Do hyacinlhen hebben twee riekt®, roest
en ririgziekte: tegen beide is niet veel te
doen, zij bitten binnen in den bol, die er
van buiten dikwijls heel gezond uitziet; ia®
eerst bij de ontwikkeling vertoonen zich
de ziekteverschijnselen. Volgens professor
Sorouens' meening, zijn er over 't alge
meen geen gezonde hyacinthenb'oll® meer.-
Hij veronderstelt, dat in den Hollandsch®
grond, die door de altijd gelijksoortige cul
tuur reeds zeer verbruikt is, e® zware
ziekte zich genesteld heeft, waardoor
vooraf reeds alle fiyatinthenbollen aange
stoken zijn.
NIEUWTJES VAN HIER EN DAAR.
Kroonprins Frederik -van Denemarken is
door de Deensc&e Padvinders-club, waar
van hij deel uitmaakt, aangesteld als ;,En-
geisch Vertaler".
Onlangs is te New-York, aan een bankier
Samuel Sachs genaamd, een verdieping ver
huurd, 'die do grootste ter wereld is. Ze
herat 34 kamers, 8 badkamers en beslaat
me® dan een halve acre.
De laatste drie begrafenissen, die be
geleid 'werden door den geestelijke van New
ton iu Engeland, waren van menschen, die
met 'elkaar 280 jaar waren. Een Was er van
honderd jaar, oen van 93, en derde was
87 jaar,
F.en kundig Amerikaan heeft een eleotri-
selie rolschaats uitgevonden. Achter op de
schaats is een motortje aangebracht, maar
een bezwaar is, dat de schaatsenrijder twee
zware accumulator® moet meedragen,
welke 'den stroom moeten levoren.
In een kerk te New-York wordt èen kleed
kamer voor bruiden gemaakt. Het gedeelte
van de kerk tegenover den ingoing wardt
uitgebroken, en op die plaats een mooi
ingerichte kamer gemaakt. Hier kunnen do
bruidjes de laatste liand aan haar toilet leg
gen. - 1
Vijf jaar geleden werd te Severance an
Colorado een vrijgezellenchib opgericht met
twintig leden, maar de club is nu onthouden
omdat alle leden getrouwd zijn, of plan
hebben te gaan trouwen. Ze zijn in dat
geval niet meer verkiesbaar voor het lid
maatschap.
Volgens een familie-overleving was dg
kist, waarin onlangs to Swansea, juffrouw;
Anna Strict begraven werd, voorzli® va»
®n platgeslagen vijf-shilling-stuk met een
inscriptie er op geschreven.
niets anders zijn, dan het zwijn. To®,
een toovenares de toditgenooten van Odys
seus tot hooger staat wilde brengen, heeft
zij hen in zwanen veranderd, dat is liet
lieste bewijs voor wat ik' zeg."
De dandy had hot zwijntje met belajtó-
stelling aangehoord en hij lachte nu biet
meer, maar zeij: „Je red®eert .Waarlijk'
heel menschkundig en het schijnt mij toe,
dat je er een gezonde wijsbegeerte op na
houdt. Het komt mij niets ongerijmd voor,
dat jo me een goeden raad zou kunnen
geit®, om v® mijn verveling af te komen.
Bij ons mensdhen bestaat een spreekwoord,
dat zegt: „Men kan nooit Wet®, hoe e®
koe nog eens een liaas vangt," nu
denk ik maar zoo: Men kan nooit weten,-
hoe oen zwijntje nog ems een dandy vangt.
Zeg mij dus, geacht zwijntje, hoe moet men
doen, om vrede te hebben met zijn lev®?"
„Tja, dat is verschil tend voor ieder;
als ik geen eten heb, is de vrede Weg,
maar als ik genoeg vind, heb ik vrede
met lot en leVcn en onze boer is ver
standig en zeer zwijnelijk van natuur, zoo
dal ik meestal volop heb'. 'Als het eten
je nu niet bevalt, heertje, moet je het
eens met vasten probeeren, dat zal je
zeker goed doen."
Maar daar .wou de dandy niets Vfth!
weten. Toch drong hij aan op raad en
liet medelijdende zwijntje zei': „Laat dan.
worst van jo maken, heertje; als de boer
zich verbeeldt, dat hot leven mij verveelt,
dan krijgt dc slager mij, die mij aan mijn
laatste incarnatie helpt, en dan word ik
worst." „Verduiveld ja, je hebt gelijk,"
riep de dandy en hij sprong op, „ik
SCHIIEDAMSGHE ICURi, «T
