Jaargang.
lit raw totaal ait DEIE Mal».
Eerste Blad.
66"
Zaterdag 21 Maart 1914.
No. 14482
De ongekroonde koning.
Deie courant verschijnt dagelijks, met uitzondering ran Zon- an Foeetdagoo*
Prga per kwartaal: Koor Schiedam en Kla&rdingen '0* 1,26* franco
ya poet HU 1.66*
Prijk per week": Xoor Schiedam en Sla&rdingan 16 cent!
'Afzonderlijke nummers 2 cent;
'Abonnement*:- worden dagelijks aangenomen*
AdverteatiSn voor het eerstvolgend nummer moeten dea zulddagz vóör hu
our aan hat BureaQ bezorgd zijn.;
Bureau: Lange Haren No. 141 (hoek" Korte Haren).
Er^s der 'AdrertBntiënl ïan 1—B regels fl* D.82J ieders regel BMc
16 cents* Reclames 3Q cent per regel* Groots letters naar de plaats dis I|
tnnemen*
Ad verterit iën b§ abonnement op voordeeliga voorwaarden* ïarisfi&n
hiervan zijn gratis aan het Bureau te békomsa,
In de nummers dis Dinsdag-,- Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen* worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot dan prijs
ran ÏQ cents per advertentie, bij goor uitbetaling aan het Bureau te voldoen*
Intercommunale Telefoon No. 108.
Bericht.
Zij, die zich met ingang ras 1 April
m&. op de „Schiedamsche Courant" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Drankwet.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gelet op artikel 12 dor Drankwet;
Brengen ter openbare kennis, dat bij hen
is ingekomen een verzoek van CjORNELIS
VAN DER KLINK, om vergunning tot den
verkoop van sterken drank in het Mem.
voor gebruik elders dan ter plaatse van
verkoop in één der hênedenrooriocalitei-
ten van bet pand Dam 35:
En herinneren, dat binnen 2 weken na
desa bekendmaking tegen het r-erteenen van
do vergunning schriftelijk bij hm College
bezwaren Minnen worden ingebracht»
Schiedam, 21 Maart 1,914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L'. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris,
V. SICKENGA'.
Eindexamen Burger-Avondschool.
Ito Directeur der .Burgeravondschool
brengt hiermede tei kennis yan belangheb
benden, dat het eindexamen dit jaar zal
gehouden worden op Maandag 30 en
Dinsdag 31 Maart, 's avonds halfze
ven, in het gebouw dar Ambachtsschool,
St. Liduinastraat.
Zij, die daaraan Wenschen deel 6e ne
men, hebben zich schriftelijk te wenden
tot
den Directeur Voornoemd
J. A'. HJNGMAK
BUITENLAND.
Schiedam, 21 Maart 1914.
FRANKRIJK.
De enquêtecommissie uit de Kamer, die
belast is met het onderzoek in de onver
kwikkelijke Rochette-zaak, is gisteren mei
haar verhoeren begonnen.
Rjoman van
PAUL OSKAR HöCKER.
Naar het Duitsdh.
(Nadruk verboden.)
3)
,s,Ja kinderen, ga zitten, ga zitten, het
is onverantwoorde 1 ijk, dat ik je zoo vroeg in
den morgen kom bezoeken. Maar de trein
komt zoo vroeg aan en het spreekuur van
den professor begint pas om half elf. Dus
ik heb juist veertig minuten voor jullie
over. Hoe gaat het met Papa? En de jon
gens in Grosk-Lichterfclde, wat voeren die
uit? Heb' jullie veel gasten gehad? Wonlt
er al braaf gedanst? En vertel mij nu eens,
kinderen, hoe staat het met je rijdenden
veldjager?"
„li drinkt toch een kopje thee, tante?"
viel Gwendoline haar weder in de rede.
„Maar kindje-lief! Wat zet. je vrc-eselijke
oogen op en dat zoo 's morgens in de
vroegte? Wat mankeert je, Lientje? Wat
is het? Zeg. het maar."
Ingrid had reeds vol ijver drie broodjes
voor zichzelf gesmeerd en er jam op ge
daan en haar geheele ochtend maal tijd op
een bord voor zich uitgespreid, „tnvendo
mankeert haar, tante,"
„Gwendo?"
„Zy denkt altijd over zelfmoord als
haar Lientje of Line noemt."
ï.God bewaar ons. Neem mij met kwa
lijk. Gwendoline. .Ta, in Rotholz wordt men
een Tbahre boerin. Natuurlijk Gwendo, Gwfen-
do. Nu ral ik ook een kopje thee van je
aannemên om me weer met je te verzoe
nen."
"_s,Mogen wy een paar eieren voo/ u "laten
jiteken, titite?" vroeg Beate. „Het is hoe-
Het eerst word gehoord de ex-minister
M o n i s, die verklaarde, dat hij begin Maart
1911 den minister van financiën (toen Cail
laux) had ontvangen. Caillaux verklaarde,
dat het hem aangenaam zou zijn, als hij
tegenover den advocaat Bernard zijn dank
baarheid kou kunnen toonen door dezen
het uitstel van de behandeling 'der zaak
Rochetto, dat hij wenschte, te verstrekken
Caillaux had daaraan toegevoegd, dat, in
dien 'de verdaging geweigerd heef!, de ad
vocaat bij zijn pleidooi een toespeling zou
maken op emissies, die voor de Fransche
rente verliezen hadden opgeleverd. Daar.
can was er een politiek belang mee gemoeid.
Monis legde toen de zaak voor aan den pro
cureur-generaaJ Fabre, die van meening wa>
dat de verdaging geen invloed zou hebben
op de vervolging, maar verkeerd kon wor
den uitgelegd door de oppositie. Monis zei-
de toen tot den procureur, zich te zullen
neerleggen bij het besluit, dat de pres Ld en!
der Strafkamer nemen zou. Er is "dus geen
sprake geweest van pressie (op Fabre), be
sloot Monis, en vervolgde:
„De procureur-generaal kwam eens mijn
zoon tegen, wien hij zijn bewondering voor
mij te kennen gaf. De procureur kwam mij
korf daarop mededeelen, dat de president
der Strafkamer van gevoelen was, dat het
uitstel kon worden verleend. Ik maakte de
opmerking, dat de datum ver was uitge
steld. De procureur antwoprdde, 'dat die
de schuld van het hof was.
5,Ik hoorde sedert dien nooit meer over
de kaak spreken en ik sprak er ook nooit
meer over met Caillaux."
Mgnis critiseerde ten slotte scherp het
paoces-verbaal van don procureur, waar
van hp den naam van proces-verbaal zieide
te loochenen, omdat het hem niet was
medegedeeld.
Ex-minister Caillaux, die daarna werd
gehoord, vertelde van de bezoeken, die hij
van Dumcsnil. directeur van de „Rappel",
en den advocaat van Rochetto had ontvan
gen, en deelde mede, dat hij daarna Monis
in de zaak had gemengd. Deze verklaarde,
dat hij met den procureur-generaal zou
spreken. Zeer was hij, Caillaux, verbaasd, dat
eenige maanden later Barthou hem sprak
over een pressie, dooi- Monis op Fabre
geoefend. Hij sprak hierover met Fabre^
die zeide van minister Briand last te heb
ben ontvangen, niet de geheele waarheid
voor de eerste enquête-commissie te zeg)
gen. Op 14 Janpari verzocht Cailaux aan
Fabre nadere verklaringen. Deze deelde
toen mede, nimmer eenig proces-verbaal ran
het gebeurde te hebben opgemaakt en er
kende toen, dat Caillaux geheel buiten de
zaak stond.
Vervolgens was de procureur-generaal
genaamd geen moeite, Papa gebruikt ze
ook. En het zijn eieren uit Rotholz, dus
pjima kwaliteit."
„Dank je, dank je. Ik ben doodziek en
eet niet meer dan een eekhorentje.".
„Ziek u tante? Dat is niet mogelijk
Stoot u dieet houden? Een streng dieet?"
„Den vorigen keer heeft do professor
mij oesters en champagne voorgeschreven.
Schandelijk niet waar? En dat mij 1"
Ingrid lachte. „Als eekhoorn voedsel, niet
kwaad."
De gravin lachte mee. „Ja maar hoe
moeten menschen als wij aan oesters ko
men? In Rotholz?"
„Kom hier in Adlon logeeren tantetje."
zei Ingrid; „dan komen wij u vaak opzoe
ken en eten mee van uw ziekenkostje."
„Ik en Adlon! Och, kinderen, je hebt
geen idéé hoe ver ik van oesters'en cham
pagne af hen. Dat akelige proces. De pro
fessor beweert dat mijt) heele ongesteldheid
een gevolg is van zenuwen. Die eeuwig
durende zorgen over die ellendige geldza
ken!"
Gwendoline had de gravin een kop theo
gegeven. „Praat zoo straks maai- met met
Papa over geldzaken, lieve hanto Eddy. Hij
was gisteravond zoo vreeselijk uit zijn hu
meur."
„Neen, geld van hem te leen vragen zal
ik niet, lieve Gwendolientje," zei de gravin
kortaf.
Ingrid lachte luid. En toen kei Gwendo
line waf zachter: „IJ heeft mij verkeerd be
grepen, tante Eddy."
Zij 'zaten nu alle vier om de'groote, rende
ontbijttafel voor het raam, waardoor men
een prachtig uitzicht had over tuinenen
villa's die op de helling lagen.
Baron von Erxleben had reeds vele jaren
in dit huis gewoond. Als generaal bij den
staf had hij het zeldzame geluk gehad,
Fabre aan do beurt. Hij deelde mede,'
dat hij naar den president van het hof,-
Bidault, was gegaan, een beroep had gedaan
op diens toegenegenheid en gezegd had, dat
Bidault hem in een moeilijk parket zou
brengen, wanneer hij de verdaging niet toe
stond. Hij ontkende, dat hij aan Caillaux
zou hebben meegedeeld, dat hem verzocht
was in de eerste commissie niet de waar
heid te zeggen en herhaalde, dat hem door
Monis last was gegeven de zaak uit te
stellen. f
Fabre verklaarde verder, dat men jegens
hem een verraderlijke daad had gepleegd^
waarvan de bedoeling was geweest te be
werken, dat de zaak Rochette nooit op
nieuw behandeld zou worden, en tevens,
dat, zoo hem aanwijzingen waren verstrekt,
hij desnoods zelf Rochette gearresteerd zou
hebben.
Bidault, de president van het hof,
verklaarde, dat Fabre hem had gezegd,
dat Monis had doen uitkomen, dat het
wenschelijk zou zijn, de zaak-Rochel-
to uit te stellen tot een later tijd
stip, wanneer de opgewondenheid bedaard
zou zijn en daar ook de procureur en de
advocaat om uitstel hadden verzocht, werd
de zaak verdaagd. Bidault had geen bevo
len ontvangen en Fabre had geenszins
een beroep gedaan op zijn vriendschap.
Bidault verklaarde verder-, dat hij gemeend
had niets onbehoorlijks te doen, door het
uitstel toe te staan.
De zitting werd daarna opgeheven.
Gistermiddag heeft de begrafenis van Cal-
metto .plaats gehad. Deze was voorafge
gaan door 'n plechtigen rouwdienst, waarbij
de fine fleur van de Parijscbe artistieke,
politieke en financieele wereld aanwezig
was.
Om 2 uur 's middags begaf zich daarop
de sioet naar het kerkhof. Een enorm aan
tal kransen trokken "de aandacht, in 't
bijzonder een geweldige zilveren lauwer
krans van 2 M. middenlijn, afkomstig van
de Parijsche persveroeniging, met in jiel;
tnidden een 'marmeren plaat, waarop de
woorden: „A Gaston Calmette, zactime de
son courage'Zes groote wagons werden
met kransen vol gelegd, terwijl ook de
lijkwagen zelf nog onder bloemen schuil
ging.
Na afloop van de begrafenis, die zich
door geen enkel incident had gekenmerkt,
werd iemand, die „Leve Caillaux7 haid
geroepen, door „cametots du roy" aange
vallen, mishandeld en met een revolver
schot gewond. Politie kwam met de blanke
sabel .tusschenbeide. Een gevecht volgde,
waarhij verschillende betoogers werden, ge
wond. 2 Inspecteurs van politie bekwa
men ernstige kwetsuren.
Veertien personen werden in hechtenis
genomen.
tien jaar* achter elkaar in Berlijn te blijven.
Het huis lag op Wil hel mshöhe, een soort
parkstraat, tussehen den Kreuxberg en de
Belle-Alliance-straal. Het verkeer met het
nieuwe westelijk deel van Berljjn. was van
hier uit een weinig omslachtig; hij had
do paaiden in een Tatlersall en pension
moeten doen om in den Thiergarten te
kunnen rijden. Maar behalve dat was het
wonen hier heerlijk; in huis nog maar twee
families, een oude tuin vlak voor de deur,
en van twee kanten van het villa-achtigq
huis uitzicht op tuinen. Op het oogenblik
waren behalve do eiken alle boomen bijna
kaal.
Gwendoline volgde met de oogen de gril
lige zSvaile wolken, die voorttrokken nan
den grauwen hemel boven do zwarte sil
houette van. hot monument op den Ivreuz-
berg. „Er zal nog wel regen komen voor
dat wij uitrijden voor de jacht. En Papa zal
zijn ontbijt weer misJoopen. Dat gebeurt
legenwoordig zoo dikwijls, llij heeft pon-
voudig geen tijd. Dienst, altijd maar dienst.
En daarbij altijd 'die ellendige kaken. Och,
tante Eddy, n weet het, ik heb toch zoo'n
medelijden met Papa. Daarom zei ik dat
zooeven. te.nle. U neemt het mij1 toch niet
kwalijk, is 't wel?"
Die woonden kwamen er op z'oo bezorg
den toon uit en zoo hartelijk, dat de gra-
vin, die andere niet zoo heel graag op ge
voelskwesties inging, haar vriendelijk op
den schouder klopte.
„Zeg eens, Gwendolientje, hoe staat het
met de groote reis? Hebben je varkens-
vleesch-Cresussen weder iets van zich laten
hooren of hoor je niets meer van de zaak?"
De uitdrukking „varkensvleesch-Cresus-
sen" verschafte Ingrid veel heimelijk genot.
Zij wou zich goed houden, daar Gwendoline
nog altijd droovig keek, het gelukte haar
echter niet. Zij moest lachen.
GEMENGDE MED KDEEIJN GEN.
Engel and.
In verband met den toestand in Ulster
werden gistermiddag verscheidene belang
rijke feiten gemeld.
De wachten in het groote kamp fe Cm*
ragh, graafschap Hildare. zijn verdubbeld
Te Newry zijn onverwachts 200 man infan
terie aangekomen.
In de baai van Dublin ligm-n twee oor
logsschepen vooi anker.
Carson heeft een verklaring gepubliceerd
waarin hij zijn aanhangers aanspoort, een
waardige kalmte en een vreedzame houding
te bewaren.
Nationalisten deelen mole, dat hun vrij
willigere Zondagmiddag zijn geïnspecteerd
in de straten van Londonderry. Waar de po
litieke hartstochten altijd het toppunt be
reiken. De spanning in Dublin neemt toe.
Te Dublin zijn Donderdagavond 110 of
ficieren en manschappen van hel. Yorkshire
regiment aan boord gegaan van twee oor
logschepen, die met onbekende l>estemining
zijn vertrokken. Vervolgens is een torpedo
jager in de baai geankerd.
Een deputatie van de Oost en Witte Zee-
oonferentie legde gisteren naar Reuter
uit Londen seint aan den internatio
nalen raad van de „Shipping Federation"
te Londen een voorstel voor om een aantal
schepen buiten dienst te stellen, teneinde
daardoor de vrachtprijzen te verbeteren.
De Raad nam daarop een motie aan om
te dezer zake geen meening uit te spre
ken, voordat de aangesloten vereenigingen
gehooid zijn en om deze vereenigingen te
verzoeken de vooretellen te overwegen en
daarover bij de eerste gelegenheid ïapport
uit te brengen.
België.
De Kamer heeft een wetsontwerp aange
nomen, waarhij worden goedgekeurd de
overeenkomsten over de nalatenschap van
Leopold II, gesloten tussehen den Belgi
schen staat, de ex-keiZerin van. Mexico en
de prinsessen Louise en Stephanie.
Turkije en Rusland.
De Kontsantin opelscfoe „Saba," verneemt,
dat de Russische minister Sasonof aan den
chef der Turksclv» ambassade te Petersburg
zeer optimistische verklaringen heeft ge
daan omtrent den aanstaanden viede in
het Oosten en de Turksch-Ftussische betrek
kingen. Hij verzekerde, dat de bedoelingen
van Rusland vredelievend zijn.
De Turksche Kamer is tegen begin April
bijeengeroepen.
„Do Walkers meent u? Ja, Zondag is
er- weer een brief van Allan gekomen. Zij
is nu met haar vader in de Pyreneeën.
De volgende week zullen zij fe Parijs zijn.
Woensdag op zijn laatst moet ik telegxafeo-
ren of ik mag."
„Ja, donk eens aan, tante Eddy," viel
Ingrid opgetogen in, „ze is geïnviteerd voor
vjjf maanden en zij betalen alles,, de heen-
en terugreis, prachtig vindt u niet? Ik Zou
het dadelijk innemen als ze mij manr
hebben wilden 1"
„Heeft je Papa ai nader geïnformeerd
wat hef voor menschen zijn?"
Gwendoline knikte. „Hier bij het gezant
schap. Een heel goed handelshuis in New-
York Ik weet eigenlijk zelf niet hoe ze
juist op mij"1 kwam. Op kostschool hebben
Allan en ik heel weinig met elkaar omge
gaan, De andere meisjes heeft zij bepaald
genegeerd."
„Zou je wel lust hebben?"
„Ik weet het niet."
„Dat. beteekent dus: neen?"
„Neen dat niet. Natuurlijk vindt ik het
interessant. Heel erg zelfs. Maar ik vraag
uzulk een reis." Zij haalde dc schouders
op. „En kan men zulk een invitatie aanne
men Er zijn voor hen zeer groote onkosten
aan verbonden. Meer dan een mnjoorslraete
ment. Allan heeft het heelo plan al uitge
werkt. Zij vertrekken Zondag 4 Decomber
vam Cherbourg. Vrijdags te voren moet ik
in Hamburg aan boord gaan. Het is de
„Kroonprinses Cecalie". Zij hebben de vor
stelijke vertrekken gebeurd en daarenbn
ven nog een paar slaaphutten; er is een
Frangaiso bij, die ze van Parijs meenemen
voor de kleine kindoren, dan de kamenier,
de boy, een heel gevolg."
„Verbeeld u, tante Eddy, dal hebben Zo
alles al in den zomer moeten bestellen," zei
Ingrid, „zoo vol is de boot altijd. Net als
Turkije.
De ex-sultan 'Abdoel Hamid ie ernstig
ziek. Men vreest dat zijn einde nabij iö.
Ostrorog, de rechtsgeleerde adviseur van
de Porte, die met minister Djavid over de
kwestie van de leening en de patenten
vooi buitenlanders overleg zal pleger., is
gisteren naar Parijs vertrokken.
Albanië.
Uit Durazzo wordt aan de „Neue Frie
Presse" gemeld, dat in den ministerraad
Essad Pasja gevraagd heeft 25.000 irfan
op voet van oorlog te bren ;en, ten einde
bezit te nemen van Epirus. Hij voegde
er bij, dat indien men niet spoedig zou over
gaan tot een krachtig optreden, hij zijn
ontslag zou nemen.
De ministerraad droeg aan generaal De
Veer, commandant der gendarmerie, op,
een telefonisch rapport in te dienen ovexj
het optreden van den di«tri ets.gouverneur
overste Thomson.
Zu id-Afrika,
Eerste minister Botha heeft in den Volks
raad meegedeeld, dat gouverneur generaal
Gladstone de indemniteitswet heeft bekrach
tigd.
BINNENLAND.
Audiënties.
De gewone audiëntie van den minister
van landbouw, nijverheid en handel zal op
Woensdag 25 dezer niet plaats hébben.
Mr. C. C. Geertsema.
Do „Prov. Gron. CL" meldt, dat er kans
bestaat, dat de commissaris dei- Konin
gin in do provincie Groningen, mr. C. C.
Geertsema, binnenkort -zijn ambt zal neer
leggen.
Vrijzinnige fnstel
Naar wij vernemen is tegen Zaterdag
21 Maart een vergadering uitgcsclireven van
do centrale liberale kiesvereeniging Drentki
na, te Emmert, ter bespreking van een,
in een vorige vergadering aangehouden, mo
tie, van den volgenden inhoud:
De centr. lib. kiesver Drenthina in het
hoofdlaesdistrict Emmen, gehoord den doop
do meerderheid der aanwezige leden uitge-
drukten wensch, dal samensmelting der
vrijzinnige partijen, thans in concentratie,-
tot stand kome:
besluit dezen wensch ter kennis te bren
gen van het centraal comité der vrijzin
nigen, met verzoek, pogingen in hot werk
Ie stellen, om tot deze samensmelting te
komen.
Naar ons bericht wordt, kal de Kamer
afgevaardigde voor Smmen,- mr. H. Goe-;
in een sprookje vindt u niet? En 2e hebben
ook een wintertuin aan lioord,"
De gravin kneep één oog toe. j,Zoo, "zoo,
Gwendoline; dus in de wonderscboone
maand Mei kom je dan zeker bij ous, arm
zalige luidjes als de verloofde van een "im
mens rijken gentleman uit New-York^ hé?"
„Van een spek-Cresus meent u, tante
Eddy."
„Nou, nou, zoo kwaad was het niet ge
meend. In ieder geval zie je daar ginds al
dien rijkdom eens, en leer je. eens wat
kennen van de wereld."
Gwendoline zuchtte. „Ik zie er tegen op,
zoo lang weg te gaan."
„Vooral van mij" kan zo niet scheiden,"
plaagde Ingrid.
„Je gaat van den winter tocih nog biet
uit Wat heb jo hier dan? Je verzit imt niets,-
Gwendoline."
„Neen, bals ten minste niet."
„Welnu. Een jong ding als jij bc-nt kuit
toch niet saai wezen en zitten treuren-. Sen
timenteel worden als je een paar maanden
ran elkaar moet scheiden! Och hemel, Wat
beteekent tegenwoordig zoo'n pleziertochtje
over de groote plas. Dat wil keggenSc
wordt al zeeziek als ik naar Helgoland
ga. Maar dat zijn zenuwen op mijn maag.
Neen, Gwendolientje, neem het kalm aan.-
En geen verkeerde bescheidenheid. Wjat keg
je, edelmoedigheid? Jo zegt. zelf: ze nemen
uit Parijs een Frangaisc mee. Die kullen,
ze een groot salaris moeten geven. En een
jong Duitseh meisje uit Pruisisch-Berlijn
inviti-eren ze gratis. Daar hoeven zij niets
dan den overtocht voor te betalen. En 2Sa
hebben do charmante barones von Erxle
ben in huis in plaats van de steeds belee-
digdc gouvernante Friiulein Muller of Schul-
ze."- I i I
(Wordt vervolgd^
-i
SCHIEDAMSCHE COURANT
ÜS
alt
