67s,ê Jaargang.
Zaterdag 4 April 1914.
No. 14494
Dil mier Maat Bil DBIE Men.
Eerste Blad.
De ongekroonde koning.
f DêMo eoörsat Tsrsfchïfnf dagelgfcSj met uitsondering Tan Zon- na Feestdagen,
1 £r0s per kwartaal] ïoor Schiedam en ïlaardiagenil, lt25, fraaoq
gar poet 1,B6<
Prrp per weekï Eoor Schiedam en Slaardlngen 10 cwri,
AJtoaderip» nummers 2 cent*
'Abonnementen worden dagelijks aangenomen,
'Advsrtenti&n voor bat eerstvolgend nummer moeten des middag» vdör Beo
jaar aan hst Bureau bszorgd zijn,-
Boreas: Lange Haven No. 141 (hoek' Korte Haveaj,
Br$s dec Kdveriaaiigal Sao 1—3 regefe M2j iaden regel vem
13 canto, dedamas 80 Oent por tegel, Groote latters naar da glaate dia
innemen,
AdvertsBtiSn b$ aEonjoBmertt op, rocndeeligi voorwmudaBs (EariffBre
hiervan Ejjc gratis aan bet Human te befeomm,
Jfl de manmens die Dinsdag-j Donderdag- ea Zaterdagavond
v&rachlpeiq worden zoogenaamde kleine advertentiên opgenomen tot don pri^i
van JQ cents por advertentie* tij vooruitbetaling aan bet Banaan te voldoen,
Intercommunale Telefoon No. 169.
BUITENLAND.
Schiedam, 4 April 1914.
MEXICO,
De toestand in Mexico is plotseling in
hooge mate verergerd. Zooals uit vorschei
dene telegrammen blijkt is Donderdagavond
10 uur de stad Torreon in handen der rebel
len gevallen. Een merkwaardig antwoord op
de verzekering van Huerta, dat deze stad
nu eens ^absoluut onneembaar" was. Een
speciale boodschap van generaal Villa aan
Carranza deelt mede, dat de overwinning
behaald is na een verschrikkelijk gerecht
van elf dagen, waarbij de rebellen 500
dooden en 1500 gewonden hadden. De ver
bezien der regeeringslroepten worden geschat
op 1000 dooden. Geen enkele vreemdeling
is gedood of gewond. Het gevecht begon
aldus een Reuter-telegram op 27 Fe.
rbuari (bedoeld ztal wel zijn Maart) en werd
vrqwel aanhoudend voortgezet. Daar het
-.Villa bleek, dat de aanvallen op de stel
lingen der regeeringstroepen bij dag te veel
mensebenlevens kostten, ginghijer toe over
des daags alleen de stellingen te doen be
schieten, terwijl des nachts de bestormin
gen plaats hadden. Herhaaldelijk werden de
stellingen genomen en weer verloren. Het
heet dat de artillerie dei* federalen voor een
deel door Fransclie en Duitsch© kanonniers
•werd bediend. De slaglinie was vier mijlen
lang. De bodemgesteldheid maakte het ver
voer der gewonden moeilijk. Velen' stierven
van honger en dorst en door verwaar] oo
'zing. Aan beide zijden werden gepantserde
treinen g»bnukt.
De federalen hebben Torreon ontruimd
en zijn naar het zuiden getrokken.
Zooals men rich herinnert, werd deze
inneming met groote belangstelling tege
moet gezien: het zou een beslissende slag
worden. Dat -de stad in handen der rebel-
eln ia gevallen, zal eens te meer' geweien
iworden aan den president der Vereenig
do Staten, Wilson, die lijdelijk toeziet op
da hemeltergende ongerechtigheden der re
bellen en dat alleen omdat hij president
Huerta niet ereknnen en dus tegenwerken
Wil. i
Dat ook elders in Mexico de "toestand
wanhopig is, moge blijken uit de volgende
mededeelingen, die de „New-York! Herald"
uit Vera Cruz ontvangt. Er heerscht daar
een volslagen schrikbewind. Bij een studen
tenbetaoging schoot de politie twee stu
denten neer. Acht anderen werden gear-
Roman ran
PAUL OSKAR H6CKER.
Naar het Duitsch,
(Nadruk verboden.)
30)
„Zs zouden beslag kunnen leggen op een
gedeelte van papa's pensioen. Maar zoover
wil hp het niet laten komen. Hij heeft
hun vrijwillig hooger afbetalingen geboden
dan zij langs gerechtelijken weg kunnen
eisehen. Maak jo nu verder klaar, Aü,
bet is dadelijk zes uur, dan komt <ie,
dominé voor de toespraak. Wij moeten hem
allen ontvangen. Dan moet je me helpen
iroet bet aanwijzen van de plaatsen.
Meisjelief, nu heb je roodo oogen vnu het
schreien. Ik waarschuw je: je moet oppas
sen niet te schreien. Wie zulk oen prachtig
geschenk van den hemel gekregen heeft als
ii heeft alltl reden het leven vroollijk
in te zien. ?s Morgens gymnastiseer je om
een goede figuur te krijgen, 's middags.eet je
nieta ©jm!geen ©nderión te krijgen, geen
gemeste blaaspijp, en 's avonds huii je
2oo laag- tot je randen onder de oogen
tójgt ate eten afgetobde Weduwe met vijf
kinderen.15
i'Taatej" Verschrikt liejp, zij naar den
Spjegel: „tvterkelpk?'-5
>jte bent teen kleine domoor."- De gravin
lachte ten greept haar in het prachtige, zijde
achtige haar. ,,Kom hier, ik zal je helpen,
dan gaat het Wat gauwer."- Zij hielp haar
dikwijls een nieuw kapsel probeeren, het
Was een aesthetisch genot voor haar het
goed onderhouden haar te behandelen»
eigenljjk het geheele zorgvuldig verpleegde,
prachtige jonge meisje te verzorgen,
resleerd en den volgenden ochtend op de
binnenplaats der kazerne gefusileerd. De
regecring doet alle moeite om den waren
toestand verborgen te houden. Vluchtelin
gen uit Tumpico deeten mede, dat de stad
sedert negen dagen zonder water zit en
dat het onmogelijk is, de waterleiding te
reinigen. Men vreest, voor een epidemie.
Er komen reeds verscheidene gevallen van
pokken voor.
Behalve bij Torreon, liggen de rebellen
ook oin Vera ('ruz gelegerd. Tot nog toe
hebben ze echter geen pogingen gedaan om
de stad te nemen. De kanonneert ooien
van de regeering, die op de rivier Pa-
nuco liggen, werpen van tijd tot tjjd gra
naten naar de stellingen der rebellen.
61MBN6DB MEDEDEELINGMS.
Engeland.
De berichten uit Sheffield wijzen erop,
dat de mijnwerkers zich op een langen
strijd voorbereiden. Er zijn op het oogen-
blilc meer dan 150,000 stakers. Te Rotha-
ran, waar de staking geboren is en waar
10,000 arbeiders reeds G weken staken,
is de ellende zeer groot
Frankrijk.
De debatten over de conclusies van de
enquête-commissie zijn gistermiddag her
vat en tot in den nacht voortgezet. De
eerste redenaars van de Kamer, Briand,
Barthou, Sembat ten Jaurès, zijn aan het
v rd gewteest.
üriand en Barthou hebben elk hun eigen
zaak bepleit en eerstgenoemde schijnt daarin
wel te zijn geslaagd. Na een handige rede
concludeerde hij, dat hij geen enkele blaam
kan aanvaarden en hij besloot met eenige
algenïeene beschouwingen over de verliou
ding van magistraten en politieke personen,
die luid werden toegejuicht.
De socialistische afgevaardigde Sembat
betoogde, dat èn politiek, door de Kamer,
èn strafrechtelijk, door de rechtbank, een
oordeel over do handelingen der schuldigen
behoort te worden uitgesproken. Naast het
schandaal Monis-Caillaux legde hij verder
vooral den nadruk op het schandaal Briand-
Barthou, 3at de publicatie va'n een officieel
stuk als partijwapen tengevolge had.
Verder Waarschuwde hij tegen ovmlrij
ving van wat gebeurd is en' wijst erop, dat
schandalen als die van Marconi in Enge
land en Kmpp in Duitschland heel wat
erger waren. De Franschen moesten den
hal ve niet gaan doen, alsof zo erger zijn
dan de anderen. De fout is' echter i. ge
legen in de politieke organisatie.
Barthou' slaagde er slecht in om zijn
moeilijk goed Je praten zaak te verdo
digen.
Nadat om half tien was gepauzeerd,
kwam do voorzitter der Rochet,te-commis-
Börrios en Itaunshoinz waren heel stil
bij het feest. Eenige weken geleden bad
Börries nog kunnen zeggen: Kerstmis oxer
een jaar ben je bij do dragonders van de
garde. Nu zag hij een vjwselyk piotten
garnizoen in het verschiet, ergens in het
verre Oosten of Westen, waai' hij met
tien thalor toelage moest toekomen. De
predikant sprak zeer hartelijk tot de diic
kinderen, die vandaag niet met hun vader
en zusters vereenigd konden zijn. Börries
luisterde er evenmin naar als Beate. Hij had
den snit van het gezicht en ook de uit
drukking van zijn vader. Opvallend was
de tegenstelling van de kleur van zijn baar,
oogen en teint van het blonde, blauwe cn
blanke van Beate en Haunsheinz. De don
kere tinten maakten zijn gezicht nog som
berder en onvriendelijker. Geen syllabe ant
woordde hij den predikant, uit eigen be
weging; slechts op rijn directe vragen gaf
hij een militair kort antwoord: „Jawel/
mijnheer de dominee!" „Neen, mijnheer de
dominee!" Hij was de onberispelijke leer
ling van de militaire academie: eenzijdig,
-eergierig en hoogmoedig, maar pijnlijk cor
rect in uiterlijke vormen. Haunsheinz xvas
veel gevoeliger en meegaander. Zijn knut
selarijen lagen hem nader aan het hart
dan al het soldaatje spjalen. Hij had ont
zettend moeilijk figuurzaagwerk gemaakt. In
de groote vacantie Wad hij daar al mee be
gonnen, want de drie zusters moesten allen
een cadeautje van hem' hebben. Ook Gwen
doline kreeg vanavond in New-York haar
feestgeschenk. Het was een postzegeldoosje,
hij had het haar gezonden als monster zon
der .waarde". Het brievenb'akje, dal Ingrid
zeker op dat oogenblik' voor papa uitpakte,
was een klein kunstwerk'. Dat had de burger-
ieeraar ten minste beweerd. Tante Eddy
dadht: die jongen heeft aanleg voor kunste
naar; hij was een Hein genie. Börries
sie, Jaurès, aan het woord. Hij hield, zoo
lezen we in het „Hjti.", een groote rede,
waarin hij de Kamer bezwoer net lapport
ran do commissie, dat na rijpe overweging
is opgesteld, goed te keuren. De gecon
stateerde feiten, zoo zeido hij, kunnen niet
geloochend worden.
Onder voortd a rende interrupties van de
rechterzijde, betoogde hrj, dat volgens zijn
mooning, gerechtelijke vervolging tegen de
schuldigen niet mogelijk is. Bovendien is
de politieke en moreele sanctie van een uit
spraak x-an de Kamer reeds voldoende.
Hij laakte de inmenging van de financiën
in de politiek et de camaraderie, die leidt
tot concessies, als die, waaraan Monis en
Caillaux zich schuldig hebben gemaakt Hij
gaf daarna oen overzicht van de zaak', sprak
zijn afkeuring uit over het optreden van
Briand. Deze antwoordt en houdt vol, dat
hij zich volkomen correct gedragen heeft,
laakte Barthou, dien hij verdenkt het stuk
van Fabro aan Calmette ter hand te heb-
iben gesteld en wees ten slotte op het
toenemend gewaar, dat dreigt van de zijde
der financieele wereld, die alles doordringt
en waartegen elk land, dat zich x-an zijn
ktacht is bexvusf, zich moei wapenen.
Rusland.
De arbeiders ,van de fabriek van Sie
mens en Halske on van een reeks an
dere fabrieken, te St. Petersburg, welke
Donderdag door de directies weiden ge
sloten, hebben gisteren den arbeid hervat.
To Tewa.stehus (Finland) zijn, wegens
x'erzet tegen de wet op de gelijkstelling van
Russen en Finnen, de raadsleden Idestam
en Lindenberg gearresteerd. Zij zijn naar
Petersburg overgebracht
Albanië.
Oxrer den toestand in het zuiden berden
gisteren door Reuter de volgende vrij ver
warde telegrammen afgezonden:
Uit Durazzo: Troepen Macedoniërs en:
Epiroten zijn er in geslaagd heimelijk Ko-
ritza binnen te dringen. Zij beschoten
de woningen der Albaneezen. De Hoi-
landsche majoor Voltenhoven van Snel
len, commandant der gendarmerie, die de
verdediging leidde, werd ernstig gekxvetst
De aanvallers behaalden belangrijke voor-
doelen op de Albaneezen en men acht Se
inneming iter stad aanstaande, in weerwil
van de hulp, die de Muzelmannen van het
platteland bij de verdediging vevleenen.
Ook uit andere steden van Zuid-Albanië
zijn de AlbaneescJie garnizoenen verjaagd.
Volgens een ander te Durazzo ontvangen
telegram zijn do opstandelingen voor de
stad Koritza aangekomen. Zij beschoten
do stad en bonden oen bloedig gevecht aan
met de gendarmerie, die een garnizoen in
de stad vormen. Volgens de laatste berich-
had voor die talenten niet meer dan een
verachtelijk lachje over. Hij vond ze een
man onwaardig. Dat zijn broer in gym
nastiek, zwemmen en paardrijden een van
de zwakste van de brigade was, stond stel
lig daarmede in verband. Het liefst zou
Haunsheinz schilder geworden zijn. Dat
durfde hij echter niet zeggen, Börries zou
er hem zeker mee geplaagd hebben, ook
in het bijzijn van zijn kameraden en hij
zou den spotnaam genie zeker nooit weer
kwijtgeraakt zijn.
Het dienstpersoneel najm do gufcohem-
ken mee en verliet het voorhuL achter den
predikant, die nog verscheidene, uitdeelin-
gen 'moest hijwonen. De rentmeester en
zijn vrouw, dineerden op Kerstmis en op
den verjaardag dei' gravin altijd op het
heerenhuis. Tiet, was het eenige, wat nog
was overgebleven van de aartsxmderlijko
gexvoonten. De nabijheid van Berlijn maakte
een inniger verhouding tussclsen mevromv
en haar onderhoorigen onmogelijk. Een Hein
riddergoed als Roiholz, dat in den loop
der zorgëlooze, al te zorgelooze jaren eerst
hel bosclvtoen do panneb'akkerij had moe
ten afstaan, bracht nog geen twee pro
cent op en kon geen goede ïooaen betalen.
Zoo was er vaak behoefte aan dienstpexs-
neel, en zeer dikwijls verandering cn ook
op rentmeester -en administrateur kon men
niet vast rekenen.
Men zou juist piet den avondmaaltijd
beginnen do traditioneele karpers met
bier en gestampt maanzaad toen de
brievenbesteller de laatste post bracht. Er
was een aangeleekende brief bij voor Beate
uit New-York.
„Van Gwendoline
De broers kwamen vol belangstelling
nader. „Wel, .wat een massa postzegels!
Kijk eens!" riep B,örries, terwijl Beate het
ontvangbewijs teeken.de.
ten, die hier ontvangen zijn, is de Holland-
sehe officier Van Voltenhoven bij het laat
ste gevecht gewond.
Het landgoed van Mufis bev, minister van
justitie, is geplunderd en verbrand door de
rebellen. Do schade moet meer dan 100.000
gulden bedragen.
Een telegram uit Valona geefi een veel
gunstiger bericht. Volgens deze tijding heb
ben 80 verpleegden uit het hospitaal te
Koritza do ALbaneesche gendarmen aan
gevallen. Een bloedig gevecht ontstond,
waarbij een Nederland sch officier gexvond
werd. De stad is nog altijd in handen der
Albaneezen.
En eindelijk' is dooT de Nederlandscho
regeoring gisteren een telegram ontvangen,
volgens hetwelk „de woelingen te Koritza
onderdrukt zijn. De toestand van majoor
Snellen van Voltenhoven is gunstig: er is
geenerlei gevaar."
STADSNIEUWS.
Uit den Gemeenteraad.
III.
Keuringsdienst.
(Vervolg.)
'Art, f.
De beer De Bru,in leest in dit artikel:
Desgcwenscht is bij beëindiging de con
tractante ter eeno zijde verplicht de instru
menten en toestellen, fjot den dienst beboe
rende, welke een hoögere inkoopswaarde
hebben dan f25, over te nemen tegen
factuursprrjs, verminderd met 10 pCt.
Spr. zop gaarne willen weten hoe ver
„desgleWenscht" steekt-
De heer v. Westendorp zegt, dat.
wanneer de heer Backer aan het einde
der periode de instrumenten wil overdoen,
de gemeente die dan moet overnemen.
De heer De Bruin vindt de bepaling
in dat geval slecht geredigeerd. Het zou
kunnen voorkomen, dat de gemeente de
instrumenten wil overnemen en de heer
Backer dat niet wenscht te doen. Hoe dan
De V o o r z i t ter meent, dat de bepaling,
zooals die nu is, niet tot moeilijkheden
zal leiden.
De heer Scheflers vraagt, of het een
goede taxatie is, dat na 5 jaar de instru
menten moeten worden overgenomen tegen
den kostonden prijs, verminderd met 10 pCt.
Zijn er geen instrumenten, die in die pe
riode aanzienlijk in waarde kunnen ver
minderen?
Dë beer v. Westendorp zegl, dat de
zelfde hoppling ook voorkomt in de
Leeuwarder verordening. Het betreft zeer
dure instrumenten en hot behang van den
nian zelf brengt mee, dat hij er zuinig mee
omgaat. E<en microscoop b.v. heeft men
voor zijn leven.
„Het is dubbele port," zei Beate.
„Dubbel? Neen. Vijfmaal, zesmaal. Kijk
eens, voor elke twintig gram buitenland-
sche port."- t
„Met do Buitsche post zou het gopd-
kooper geweest zijn," zei tante Eddy.
Beate lachte. „Wat kunnen Gwendoline
een paar mark port schelen. Mr. Walker
heeft haar toch voor haar verteek een biljet
x-an duizend markt gezonden."-
„Daar heeft ze toch de reis van moeten
betalen?" vroeg Haunsheinz,
„Neen, heetemaal niet. Op de Hamburg
'Amerika-lijn was afles voor haar klaar.
Verbeeld je.f'
„Prachtig 1" 'Börries zuchtte.
Het gelakte couvert bevatte een brief
van zestien zijdjes aan. Beate en nog
vijf kortere briefjes: voor papa, voor tante
Eddy, voor Ingrid, voor Börries en Hauns
heinz.
„Zij weet niet, schrijft Ze, waar wij liet
feest doorbrengen," las Beate, „ik moet
alles verdedenNu, dat gaat gemak
kelijk uWij hebben haar toch wel ge
schreven, tante Eddy, dat Ingrid met papa
naar Wiesbaden is, is 't niet?"
„Zeker met de Duitsch© post," zei Börries,
„dan krijgt zij den brief pias vandaag.'"
Haunsheinz had zijn briefje opengedaan
en barstte in luid gejuich uit. Er was
een fonkclnieuxv biljet van honderd mark
in gesloten.
In een oogwfenk had Börries zijn briefje
opengescheurd. IRer dezelfde verrassing.
Nu doorzocht ook Beate haar vier blaad
jes. En jawel, in het derde blaadje het
zelfde blauWe biljet.
„Wat een zegen I" zei do gravin. Haar
briefje Bevatte natuurlijk niet zulk een
verrassing. Zij las staande de weinige har
telijke regels v,an Gwendoline en drong er
toon off aan, aan tafel te gaap.. Re gong had
Spr. gelooft ook niet, dat he't een. zaak van
groot gewicht is. Na 5 jaren wordt èl
dezelfde dienst v<>ortgezet en dan behoudt
de heer Backer zijn instrumenten, öf er
komt een volledige keuringsdienst, en dan.
is het voor de gemeente geen bezwaar, d«
instrumenten over te nemen; jyat boven
dien waarschijnlijk niet zal gevraagd
worden.
De heer Scheffers: Wordt m#t 10 pCt
afschrijving niet te veel betaald?
De heer v. Westendorp: Bij een Yob
ledige gemeentedienst zijn de instrumenten
toch ook aan slijtage tengevolge van het
gebruik door den directeur blootgesteld.
De heer Scheffers vindt 10 pCt* geen
sterke vermindering voor een 5-jarig ge*-
bruik,
De heer Evers meent toch Wol, dat
het voldoende is, als er bijgevoegd JFordt
„mits in goeden staat"-. Er zou b„v. van
een duur apparaat iets gebroken kunnen zijm
De heer v. We sten dorp: 'Als iels er
van gebroken is, is bet geen apparaat meer,-
Spr. gelooft, dat het bedraag totaal hoog
stens f900 kan beloopen en hij zou zeggen»
dat het voordeel door deze regeling van
den dienst die 5 jaren wel zoo groot is»
dat dit wel daartegen opweegt.
De Voorzitter, de opmerking van
den heer De Bruin niet ongegrond achtende»
stelt voor de bedoelde zin te lezen: .Wanneer
contractant ter andere zijde dit jVeascht»
zal contractante ter eene zijde verplicht
zijn de instrumenten enz,-
De heer de Bruin vereenigt rich daar
mede.
Art. 1, aldus gewijzigd xvordt goedge
keurd met algemeene stemmen.
Art. 2 Wordt goedgekeurd.
Art. 3.
De heer Koopimans heeft straks een
uitdrukking gehoord die niet geruststellend!
klinkt,: men kan den directeur niet telkens
zeggen wat hij doen moet.
In art. 1 staat niet wie den directeur;
iets kan opdragen. Volgens de2e bepaling
is het recht geheel aan de zijd® van de
inrichting en het ooilege heeft niets daarin
te zeggen.
De heer de Bruin merkt op dat. het
geheele ontxverp een gemoedelijk karakten
draagl, maar, hoewel hij dat nu geen be
zwaar acht, meent hij toch dat meu daarin
niet te ver moet gaan.
Zelfs het verslag van zijn werkzaamhe
den xvordt door den directeur volgens dit
artikel nan B. en W, uitgebracht; moet
dat nu niet aan den Raad Zijn.
Spr. stelt zich voor dat dit gedaan is
omdat er veel vertrouwelijks in' die rappor
ten zal voorkomen, maar vandaar toch de
driemaandelijksche rapporten Het centraal-
reeds twleemaal het signaal gegeven.
Op de wandeling naar de eetzaal traditie
ieder nog teen .Woordje uit Gwendoline'^
briefje te lezen. Hoe kwam het meisje er
bij? Had zij het geld, dat zij niet gebruik^
had, dan niet aan mr. Walker terug moeten
geven Met gloeiende gezichten kwamen.'
zij aantafel. Honderd mark honderd
markl Wat kon men daar al niet voos»
koopeni Beate had den brief voor Ingrid
tussrjhen de ringers betast. Het voelde
warempel aan, of ter ook iels tusBdhjeA
het dunne papier zat. Wat voor dWaa&
heden, zou Ingrid er mee uithalen I Ze kocht
misschien voor twintig mark pralines. Wat
wil zeggen; twtee pond liet zij morgen
dadelijk voor zichzelf van Sarotti komen,
Haunsheinz droomde van een flinke klomp
klei en echteboefseerhoutjes our eens
een boetseerwerk te probeeren.
Met Gwendoline had hij dikwijls voor
do „Andante" gestaan en de schoonheid
van do ernstige gestalte bewonderd. 'Als
hem ooit in zijn leven zoo iets gelukte.!
Börries trok aan zyn Hein snorretje. Hg
dacht ©ver zoo iets als teen heimelijk Be
zoek in burgerkteeren aan het theater Me»
tropol.
Aan tafiel word natuurlijk over niets
anders gesproken -dan over het sprookjes
achtige £el;uk, dat Gwendoline ten deel
gevallen was. Zij gunden het haai' rijen»
zeker. Maar dit ©ene kon tante Eddy toch'
niet ontveinzen: als het lot Beate tea
deel gevallen Was die zou daarginds toch
heel wat meer opgang gemaakt hebben» dan
het Gwendoline ooit zou gelukken. Gwen
doline was ©en best kind maar veel
te bescheiden, to kiesch, to sentimehterijj
Trouwens, dat bewezen haar Brieven ooj£
{Wordi vervolgd), j
SCHIEDAMSCHE COURANT
r~ i
*S
