FEMINISME.
Zaterdag 30 Mei 1914.
no, 14539
Berde Blad.
NICHT EAÜCHEN.
De man, die van honden hield
Burean: LaDge Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
DeSe courant verschijnt dage 1 §ks, met uitzondering van Zon- m Feestdagen,
Prgs per kwartaal: .Voor Schiedam en Xlaardingen fl, 1.25f franco
pgr post fl. 1.65.
Pïip per week: Xoor Schiedam en Xlaardingen cent,
Afzonderlijke nummers S cent,-
Abonnementen worden dagelijks aangenomen
AdTOrtentiën voor het eerstvolgend nummer moetan des middags vóór bod
par aan het Bureau bezorgd zijn,
Rrjp der Advertantiënl .Tan 16 regels £L 0.92; iedere regel meer
16 cents. Reclames 30 cent per regel, Groote lettere n-nar de plaats die aj
innemen,
Advertentiën bg abonnement op voordeelige voorwaarden, Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau to bekomen,
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
versdirpu.n,- worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prigs
van "40 cents per advertentie,- bg vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
De Hooge Raad heeft gesproken. In ten
zaak, die half een grapje is. Ons hoogste
rechtscollege heeft den grappenmaker gelijk
gegeven. Deze men weet het -zat in
sen doorgaanden wagen van üuitrehland m
een coupé derde klasse der S.S. bij Ab
coude en weigerde in een niet-rookcoiq/-
het rooken op te geven, omdat "er niet op
duidelijke wijze was aangegeven, dat hel een
niet-rookcompartiment was, gelijk het wet
telijk voorschrift hot wil. Er stond alleen in
het Duitsch: „Nicht rauchen".
Dat is niet voldoende, zegt de llooge
Raad. Jn het algemeen moet zoo'n verbod
in het Nederlandsch gesteld zijn, wil hef
rechtsgeldigheid hebben.
Heeft nu dit arrest eenige beteekenis,
behalve, dat het de spoorwegmaatschappij
wat porsleinen of papieren bordjes zal kos
ten?
Wij gelooven het wel. Bedriegen wij ons
niet, dan is dit de eerste jnaid. dat, hel
hooge rechtscollege zich over een dergelijke
kwestie uitspreekt. En, zien wij wel, dan
is nationaal gevoel, een toeneming van
hei gevoel van eigen waardigheid, niet
vreemd aan dit geval.
Men zal het vroeger niet zoo erg ge
vonden hebben, overwogen hebben, dat
welhaast iedereen zooveel Duitsch kent
of begrijpt,' ,dat hij beseft dat „nicht rati
chen" en „niet rooken" hetzelfde is.
Doch nu gaat men den eisch. stellenin
Nederland Nederlandsch. Laten wij de ve
len, die hun huizen met Fransche of En
gelsche opschriften meenen te vermooien,
dadelijk geruststellenStrafbaar is die ver
moeiing nog niet. En laten wij eveneens
het ongeduld der schilders temperen; neen,
metéén slag wordt nu niet ineens hetheele
publiek wijs en dwingt het de Winkeliers
niet om alle vreemde opschriften Weg (e
nemen.
En .toch, bij de volgende maal verven
overwege men toch eens öf Suisse niet
beter door Zwitserland wordt vertaallij
Commerce door handel, of men maar niet
lieux Dcjelen weer in het Nederlandsch
Kjoest gaan hervertalen en „Hotel van No
ilerlandsch Indië" zetten op het bekende
thuis in Den Haag iu plaats van dat eigen
Indië in het "Fransch te benjOemen.-
Men zal misschien meenen: hot. heeft
zpo'n haast niet, het publiek blijft nog
vol een tijd z,ooals het is, het is nu dol
pp. show-rooms en tea-rooms en lunch
rooms.
Wt is niet het verhaal van twee honden,
maar als er iemand -op de wereld is, zoo
zelfzuchtig en zoo min, dat hij nooit eeni
gen bond bezat of van eenigen hond hield,
dan zal bij Dudley Merlin's hart niet kun
nen begrijpen, noch er iets om geven om
hem-beter te begrijpen. Hoe het zij. hot
is onmogelijk, dat er iemand zou zijn, die
de bekoring van Eldora zou willen onl
kennen.
Eldora naam, gezicht, houding, alle
en alles Eldora was zoo boeiend, wa-
een*óü snoezig meisje, dat nimmer de ver-
verbeelding van Dudley of van welk an ilc
urm ook, er ooit een snooziger kon
Zij was op bezoek jeweesl bij Dudley's
m het kleine stadje, waar Dudley
8CTestigd was en beschouwd werd als uo
«veelbelovende advocaat". Hij had al vioc
dÜi Ff z'cbzelf theoretisch vastgesteld;
hjj langzamerhand aan trouwen moest
I!h um ea nu Was hij dan ook ver-
echt verliefd geworden op Eldoia -
gezichtje, houding, clles en alles
ni1 verechijnt Dudley's gevlekte dog,
.genaamd Crimp, op het tooneell
'al:jvven lenteavond begon Crimp
2ji e c"m eigene hebbelijkheid, eigen aan
deiin^8' ®en'Se warmbloedige ondorhan-
deroret met anci°re"a hond, die z.on-
be^n^ L CrimP beleedigd had. Toen de
te, ?n ^aarna voldoening smaak-
bram r ^an 'lUft howdeaeer was voldaan,
een o ,niP tot Dudley terug doch in zulk
kei»^ met zulke ^terlijke kentee-
vaa wn doorgestaan gevecht, dat
DjOch men zij niet al te zeker van zijn
zaak. Denk eens aan: pa en ma klonken
40 jaar geleden netjes. En nu?
In dien tijd zong men niei in het IIol-
landsch. En toen er een Nedc-rlandsche
Opera kwam, debatteerde men m het zweet
zijns aanrehijns over de vraag, of men
wel in het Nederlandsch kon zingen. Oj.e
ia's kan men met vertalen, dat klcjpk
allemaal even gek en dan ging men
de Carmen van Bizet of een opeia van
Góüriod of Leoncavallo in het Duitsch bon
ren. Dat klonk met gek omdat men mei
voldoende Duitsch kende.
Die tijden zijn wèl voorhij. Nu heeft
men nog en volmaakt terecht bezwa
ren tegen Noderlaudrehe opara's, «loclinie
mand zal die hezjwaren meer uitsluitend
op taalgebied zoeken. En dan herinner-
men zich eens de Vreemde talen, die men
toen zelfs in den familiekring sprak. Het
zal zeker nog wel gebeuren. Doch Hol
landers. die in Mariënbail Engelseh spra
ken omdat Hoüandscli zoo gek stond, nt
Hagenaars, die in De Steeg Fransche taal
fouten langs den trein schreeuwden, zijn,
dunkt ons, in onbruik geraakt.
Wij gaan voorjuit, wij maken een patio
nale wedergeboorte door, wij beginnen te
beseffen, dat het toch wel héél mal isj
dat een Hollander een gegeven zaak mooier,
zich zelf beschaafder acht, wanneer hij
die zaak in een vreemde taal noemt. Wij
weten niet heel zeker, of men wel goed
doet bij dit alles aan een Nederlandsehe
beweging te denken, of die versterking van
het nationale gevoel met in alle moderne
landen is op te merken. Doch de bewe
ging is een feit. 1
Nu gelooven wij wel, dat hot nog een
heelen tijd zal duren voordat wij „hemd"
voor „chemise" en „broek" voor „panta
lon" zuilen zeggen. En eerlijk gezegd hopen
wij, dat een Nederlandsch dialect, dat klaar
blijkelijk omtrent de Witte de Withstraat
in Rotterdam wordt gesproken en waarin
sprake is van noenmalen, ambtelijk en
half ambtelijk, kantelberg en dgl. o>ok nooit
verd,er ikomt dan die bedoelde straat. Wij
moeten ons m. a. w. voor overdrijving
hoeden en vooral niet gallicismen gaan
verdrijven met germanismen of quasi-ger-
manismen.
Doch wij zijn aan bel veranderen. Rn
nu de Hooge Raad zich gestooten heeft aan
dat Nicht Rauchen, kan men de gekste
dingen beleven.
Want men onderschatte het gebeurde
niet. Hier is nog sprake van een inter
nationale spoorlijn, van een internationale
wagen wellicht. Terwijl hetzelfde toch veel
erger is en evenzeer voorkomt op na
tionale lijnen en in wagens, die nooit Ne-
Dudley zijn lieveling eerst diende te ver
zongen, alvorens hem achter te laten, hoe
wel de tijd niet stil stond, het laat werd
te laat voor zijn afspraak met Eldora.
Zij weigerde zijn ophelderingen aan te
nemen en gaf eenige scherpe opmerkin
gen tor beste over een man, die zóó zijn
tijd aan dieren-gedoc geeft, dat hij zijn
correctheid tegenover de menschen verliest.
Hierna werd haar bezoek bij Dudley's
tante beëindigd en vertrok zij naar haar
hui>, ergens in et-n afgelegen stad. Het
scheen alsof Eldora naam, gezichtje,
houding, alles en alles, voor goed uil
de tastbare dingen in Dudley Merlin's be
staan was weggevaagd.
Met echte mannelijke koppigheid ovei-
dreef hij zijn genegenheid voor Crimp nu
uitermate en verzorgde en vertroetelde hem
meer en meer. 't Kwam niet uit pure spijt
vcort, dat hij zoo deed, want hij hield
dolveel van 't dier. Maar ik geloof, dat
hij toch nog iets meer van Eldora liield,
hoewel hij er zich nooit in wilde verdie
pen, omdat hij 't wat min van zichzelf
vond, een lieeldig jong meisje bij een lee-
1 ijken hond te vergelijken I
Voordat echter de zomer verstreken was,
was hij het toch met zichzelf eens, dat
Oiïmp een niet volmaakte levensgezellin
voor hem was op den langen duur. Honden
leven immers maar veertien jaar ongeveer
en met al hun deugden, kunnen ze toch
maar niets zeggen'. Daarbij waren geruchten
tot hem gekomen van een zekeren Toni
Taylor, die erg om Eldora heen fladderde
en Dudley kon dien sukkel van oer. Taylor
niet uitstaan.
Daarom ging hij op zekeren dag naai
Eldora's klein stadje met het vaste voor
nemen erg beminnelijk te zijn, alles toe te
geven, wat maar eenigszins binnen de gren
zen van het mogelijke bleef; -.a ding
derland uitkomen. Terwijl bet toch erger
is in Xedetlandsche winkels, waar mis
schien eens in het jaar een Vreemdeling
komt. En het is veelal nóg maller. Hoeveel
groote Xcderlandsche hotels zijn er, waar
het bedienend personeel geen behoorlijk
Xederlambch kent? Wat wordt dikwijls op
vrachtbrieven en spoorkaartjes het Neder
landsch genegeerdWij hebben zelfs stand
beelden met louter vreemde opschriften.
En. niu spreken wij nog niet van een zon
derling taaltje, dut zich als Nederlandsch
aandient, maar veelal vertaald Buitreh is.
Als de Hooge Raad zicii daarmee ook
gaat bemoeien, gaat ei se hen, dat dergelijke
voorschriften werkelijk gesteld zijn in de
Nederlandsche Taal, niet in een bedriege-
lijk nagebootst, Nederlandsch, dat van goed
Duitsch zich alleen onderscheidt door en
kele anders uitgesproken letters, dan wee
onze grootmaehtigen! De directeur-generaal
van de Posterijen, alle directeuren der Ne-
deriandscho Spoonvegmaatschappijen. een
heele reeks ambtenaren aan de ministe
ries, leveranciers van vertaald wetten-
Duitseh, besturen van politieke partijen
e. t. q. gaan dan morgen in een indruk
wekkende maar droeve stoete de gevan
genis in, omdat zij miskend hebben die
waarheid, dat in Nederland Nederlandsch
moet worden geschreven, niet min of meer
goed virlaald Duitsch.
Waai lijk, men "kan niet zeggen, dat het
arrest van 3cn Hoogen Raad zonder betee-
kenis is. Het blijkt, dat nu bdk jn deze
kringen vaststaat, dat men in Nederland
toch bij voorkeur Nederlandsch dient le
spieken en te schrijven. En men mag ver-
venvnehten, dat naast deze hoogwaardig-
heidsbekleeders vele particulieren thans
tot inkeer zullen komen en is liet niet uit
vree-> voor straf, dan toch uil tv e! begrepen
eigenbelang hun Franreh of Fngelsch in
liet Nederlandsch gaan vertalen en in hun
brieven niet meer zoo schrikkelijk veel
vertaald Duilsch opnemen.
"Wat ons opmerkelijk voorkomt in oen
groote beweging als hel feminisme, i.s,
dat er zoo weinig klaarheid in komt, dat
men ook op dit gebied in hot particuliere
leven zoo anders hoort oord celen dan in
het publieke en dat men nu nog krijgs-
schreeuwen en propaganda-frazers hoort,
die allang overwonnen behoorden le zijn.
Hebben wij wel, dan lijdt die beweging
aan een moderne ziekte: de nverpropagee
ring. Men heeft zooveel propaganda ge
maakt en zooveel propaganda woorden vasi-
hoople hij alleen vurig, dat zij niet van
hem verlangen zou, dal Crimp moest wor
den opgeruimd.
Toen de berouwhebbende pelgrim uil den
trein slapte en om zich b"on zag, was
beteerde wat hem trof een ami zalig helftje
van een klein hondje. Hel. andere helftje
jankte erbarmelijk en zat gekneld tusschen
het perron en de direct aansluitende tree
plank der wagons. Hij zag do rondlumme-
lende reizigers zich amuseeren mot de lie
narde positie van het stomme honxlelieesl
en, ongeacht zijn keurige wille pantalon,
knielde hij neer, e.rt na veef inspanning ge
lukje het hem, het arme diertje uit zijn
ellende te verlossen.
Teen draaide hij zijn sug naar dezen laat-
sten aanrander np zijn toere gemoed en, met
leléurstelling na-peinzend over de onmen-
bcheiijkhoid van véle menschen, ondernam
Dudley de tamelijk bange wandeling naar
Eldora's huis.
Hoewel hij zich van het kleine wollige
hondje had vrijgemaakt, had daarom liet
kleine wollige hondje zichzelf nog niet van
hem losgemaakt. Dudley hoorde weldra een
zacht ge-stip-sfap, vlak aan zijn hielen; hij
wierp een ernstige,n, verrasten blik naar
■zijn vervolger.
Gedurende liet wodorzijdsch elkaar-opne-
men zei Dudley niets, en. bijgevolg, het
kleine hondje ook niets; maar de volgen
de gedaclilengang zal wel plaats gehad heb
ben
De hond: „Weet je, ik hen hier nu..."
Dudley: „Ja, ja, dat zie ik. maar ik
wou, dat je wegging."
„Maar jij reefde mij het leven, en ik
ben er je zoo dankbaar voor. Ik linn van
je."
„Ik waardeer je dank' ridsgovoa);
maar ik heb nu juist zute öeiieate zaken
te behandelen waarvan mijn toekomstig ge-
gehouden, dat men in propaganda frazes
gaat denken en zoo niet vorder komt.
Wij meenen niet, dat dit <rm specifiek
vrouwelijke fout is. Integendeel, alle iiio
demp bewegingen leiden aan dal/elfde
euvel. En'dat is heel natuuilijk. Terwijl
men vroeger oen beweging moe-t piopa-
geeren door eenvoudig zijn mcwng te zeg
gen of te schrijven, moet m»n nu 'mm ui
roeren met andere propageerende ..bewemn
geri" en zijn stem uitzetten, krasse tegen
stellingen gebruiken, zijn beweringen wal
aandikken. Geen wonder, dut deze eigen,inr-
digheid zijn invloed heeft op hel brezen van
de bewegingen.
Wij dooien daarbij nu niet op de uit
spattingen van liet Engelsche feminisme.
Hier is die reclamewoede geworden tot
een ziekte. Het kan zijn, dat de heftigheid
van die propaganda eenigermate geschreven
moe! worden op rekening van het Vrouw
zijn dei propagandisten Doch men heeft
allerminst het recht te zeggen, dat die
propaganda aantoont dat „de vrouw"' re
ciaal gevoel mist en dus -ongeschikt is
voor het waardig uitoefenen van de rech
ten, die zij eischt. En dit Voorat daarom
niet, omdat wij niet zeker zijn, dat, ge
steld men kan zich een mannenbeweging
in dergelijke omstandigheden denken, die
beweging niet ditzelfde sociale ziektebeeld
zou toonen. Immers, men vindt diezelfde
overdrijving van de beteekenis van eigen
inzicht, diezelfde minachting voor den
eigendom en hot lesren van wie andere
denken ook hij andere propagandisten van
andere bewogingen van onzen tijd. Wij heli-
hen er al meer op' gewezen, dat het soni«
wel lijkt of bij deze zelfoverrehalter- hel
doel de middelen heiligt en zij dus alb*
middelen goedkeuren, als die volgens h u n
meening maar leiden lot hel doel, dal naar
hun meening het gewemelde is.
Wal nkd wegneeinl, dat wij hel nfketi
ren, dal de Engelsche overheid zou jdap
tegen deze dames optreedl en zoodoende
ais zachte heelmeester stinkende wonden
maakt.
Doch dit terloops. Wij willen .slechts
wijzen op lift feil, dat vele „bewegingen"
tegenwoordig een al te „propagandistisch"
karakter krijgen en dat dit te Veel rekenen
met ju'opaganda en met den wensch om
anderen te overschreeuwen, de ernstige (ie
handeling der kwestie benadeelt.
Wal wij van hel feminisme hooren. zijn
steeds de bekende eischen der vrouw op
staatsrechtelijk gebied, die zeker steeds
minder tegenstanders vinden. Over de ab
solute onmondigheid van de vrouw op
dit geliied schijnt inderdaad voor nagenoeg
niemand meer veel le zeggen. Doch andere
groote kwesties van minder propn ga n tl is li
llik kan afhangen. Jouw tegenwoordigheid
za! mijn succesvol slagen in gevaar kunnen
brengen. Hel is no-odig, dat ik op dit oogen-
blik mijn liefde voor honden toiaal ver
geel
Het kleine diertje raakte zichtbaar ge
blikt under zijns rodder's overtuigende lo
gica, maar toch, desniettegenstaande, snuf
felde hij licfkoozend aan Dudley's voeten.
Dudley zag met een blik van wanhoop om
zich hoon en zag een jongetje de straat
afkomen.
„Kom eens hier, jong!" riep Jiij. „Is
deze hond van jeu?"
De kleine jongen kook verachtelijk paar
liet hondje.
„Nou, zou u denkeu, dat ik niets beters
bezat dan dat mum iel?"
„Het is wat. een Haf l>eestje, hoor." zei
Dudley. „Wil je hem hebben?"
„Hm!" zei de jongen.
„Je Dnxigt hem hebben, voor niets." sprak
Dudley nu voider, vul hoop.
„ik heb hom niet noodig," antwoordde
de knaap;
„Nu, hosier," riep Dudley verdagen uit,
„ik doe cr een dollar hij, ik wil hem kwijl."
De jongen keek Dudley wantrouwend nan
en was niet eerder overtuigd, totdal de
dollar te voorschijn was gekomen.
„Yooruil, goed 1" zei hij ten slotte.
Men heelt beweerd, dat kleine jongens
kleine wilden zijn en deze jongen gaf er
bewijs van, Int Dudley's voldoening. Hij
pakte het schuchtere iiceslje bij liet nek
vel en slingerde het zoover hij kon, van
zich. Jlet hondje ronde echter direct wem
naar Dudley's boenen, om bescherming vra
gend.
De jongen overzag den toestand in stille
overpeinzing. Hij was vol goeden wil om
le helpen en opnieuw te probeeren. Zijn
tweede poging deed hij vergezeld gaan met
schcn aard of die zelfs direct moeilijkheden
stellen, welke moeten worden opgelost,
vinden wij slechts zelden behandeld
Daar is h.v, het vraagstuk van de uni
niverejtaire studie der vrouw. Wij zijn hier
de dagen der theorie uit; <le betoogen, dat
de viouw niet kari of niet moet studee-
reti, omdat zij nret het intellect *,m dmv
man heeft, zijn eenigermate oude gerelde
denis,
Maar toch krijgen wij bijna dagelijks bo-
toogen onder de oogen, dat de vrouwen nu
ook dit ot ook dat studeeren en dut zij
dit en dat met zooveel succes doen. Zoo
vinden wij nu h.v. weer een artikel jn een
Duitsch tijdrehrift over de studie van het
Engelsche meisje voor arts. Alles even
mooi Het is in Engeland na heel gewoon.
En zij verdienen lust haar Lu oud. Dn de
vrouwen hebben veel meer vertrouwen iu
die vrouwelijke artsen En als wij dal alles
nu nog mot celoiiven. dan laten plaatjes
on-> dames m een operatiezaal zien en da
mes in een goed voorziene bibliotheek en
i^en doctores, die een a na lyre maakt en
meisjes die in mm historisch In born to
rium door mik loskopen zitten le kijken eu
dan diezelfde incisies, die bloemen plan
ten en dire zoo heel gewoon, natuuilijk en
bevallig zijn. Ja, er wordt ons nog bij voi-
(eld. dat zij er allemaal zoo gezond uiizien
en dat er heel veel trouwen, onz enz.
Propaganda 1
Doch hoe is nu de Werkelijkheid? Wij
hooren steen en heen klagen, dat h.v. de
meisjes, die jurist zijn geworden, geen
behoorlijk salaris kunnen vei dienen, dat
trouwens ovei het geheel vrouwen die ge
heel of gedeeltelijk hebben gestudeerd, voor
kleine loontjes werken en dan nog veelal
machinaal weik doen, of dal zij beeleinaat
geen werk kunnen krijgen. En dan hooren
wij daar allerlei kennels van de toestanden
zeggen, dal de m-uratsheiiie op ongeloof
lijk hevige wijze woedt, onder de jonge
dames studenten, ja, wij hebben ei zelfs
meer dan eens hooien zeggen, dat er niet
zoo heel veel dames-studenten zijn, die
met dit schrikkelijke euvel uiels te maken
hebben.
is dat zoo? Maar waarom dan deze
kwestie niet onderzocht? Waarom niet na
gezien waar de fout zit en waar hoi mid
del lei vei betering is?
Wij kunnen voor deze vragen geen ant
woord vinden, dan dit, dat men ei liever
maal niet over spreekt, mol hol oog op
do piopaganda, dat men hol niet liehan-
rioil, omdat men er hel tegenovergestelde
wm propaganda van verwacht.
En dit juisi is he! wat oris jn veel
moderne „bewegingen" en met name in
de feministische ongezond voorkomt. Men
oen handvol grais.
„Ilier," aiop Dudley nu uit, den jongen
bij den arm grijpend, „hier, je moet honden
niet met steen en gooien
„Och, loop rondt" riep dc jongen uit
en draaide zijn rug naar liet geval.
Opnieuw aan zichzelf overgelaten, tracht
te Dudley op verschillende manieren zijn
volhardenden volgeling kwijt te worden. Hij
rende de siraat af, keerde zich dan opeens
uni, roepende: „weg, ks.sehti" Het hondje
\tmd dat heel leuk, hij blafte vroolijk,
Dudley probeerde, nu heel liard weg te
iGopcn en zich achter een hoorn le ver-
sloppen, maar hot hondje, al blijdor, sprong
lustig wil zijn wijkplaats, keffende en druk
doende.
Daarop Les looi Dudley om hel viervoe
tig la.slpobtjc met twee zakdoeken aan een
Iwiom vast 1e binden. Herige pogingen oiu
tiet diertje te hinden, volgden, daar het in
alles slechts manoeuvres zag voor zijn per
soonlijk arnurernenf bestemd.
Druk bezig om den hond vast to krijgen,
had Dudley niet opgemerkt dat er een
man genaderd was, totdat hij voetstappen
direct achter zich waarnam.
„Hallo! Dudley!" zei de man. „Wat voer
jij ml met mijn hond?"
„Tom Taylor'" riep Dudley verrast uit.
„Ja," antwoordde Tonp glimlachend,
„maar wat voer jij
„Als dit hondje van jou is, dan kom
jij juist nog intijds," viel Dudley oenigre
zins koel in. „Ik had juist plan het dier te
laten stikken."
„Jij bacil...?" riepi Tom verbaasd tut.
„Jij?... Jk dacht dal jij zoo- dol op hon
den was!"
Gedurende dit discours was Dudley op
gestaan en hield het kleino wollen hondje
teer in zjjn armen. Voordat hij zijn onrustig
vrachtje aan zijn tegenstander had kunnen
