M 67*" Jaargang. Maandag 27 Juli 1914. f4o. Ï4587 De Fransche hoeve Reis-ahonnemenien. Bericht. BUITENLAND. i j Trina Böpkc." SCHIEDAMSCME CO! MUIT. De»coumnt .rerechrfnt dagelijks metuitsondeaing Tan Zon- en Feestdagen, pr$i per kwartaal: Yoor Schiedam en Xlaardingea £1, 1.25 farnco «r port fL 1.65, irMW0 Fïrjs per week: fóootr Schiedam en Ylaardingen 10 cent, Afzonderlijke nummers 2 oent Abonnementen worden dagelijks aangenomen. i Adrertentign toot het eerstvolgend nummer moeten des middags vöór een |bï aan het Bureau. heeorgd zijn. i Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs der Adyertentïën: Tan 1B regels S. Ö.92; iedere regel mee? 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groot» letters naar de plaats die zij innemen, Advertentiën big abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zgn gratis aan het Bureau te bekennen. In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. Zij, die zich met ingang van 1 Aug. as, op de „Schiedamsche Courant" abon- oeeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende rmmmera gratia. De Administratie van de „Schiedamsche Courant" is gaarne bereid om tegen vergoe ding van porto's aan hare abonnée's, die voorkorten of langen tjjd op reis gaq,n, de courant aan hun tijdelijk adres te zen den." Ook abonnementen voor den tijd van een heele of halve maand worden geduren de het reissoezoen gesloten. Schiedam, 27 Juli 1914. OOSTENRIJK EN SERVIË. Het Servische antwoord is onvoldoende. Om uiterlijk 6 uur Zaterdagavond werd door de Oostenrijksch-Hongaarsche regee ring antwoord verwacht op haar aan de Servische regeering gestelde nota, en even na zessen kwam inderdaad dit antwoord op de Oostenrijksche legatie te "Belgrado bin nen. De Servische minister-president Pas- jits, die persoonlijk het antwoord overhan digde, kreeg weldra van den gezant Yon Giesl te hooren, dat het antwoord onbevre digend werd geacht en dat de diplom a- tieke betrekkingen we ltd en af- gebr ok e n. Om G uur 20 reeds verliet de Oosten rijksch-Hongaarsche gezant met het gezant- schapspersoneel de Servische hoofdstad. 1 - Het Servische antwoord. 1 We laten hier don inhoud van het Servi sche antwoord op de Oostenrijksche nota volgen De Servische regeering aanvaardt: i lo. de publicatie van de verlangde verkla ring in de Staatscourant; 2o. de mededeeling van deze verklaring aan het leger door een dagorder; 3o. de ontbinding van de patriottische honden, die in verdenking staan tegen Oos- tenrijk-Hongarije te ageeren; I 4o. de wijziging van de wet op de druk pers; 5o. het ontslag uit het leger en andere rijksbedieningen van ambtenaren, wier medeplichtigheid aan de anti-Oostenrijksche propaganda bewezen zal worden. (Bij dit punt protesteert de Servische regeering te gen de deelneming van Oostenrijksche amb tenaren aan dit onderzoek); Roman naar het Duitsch, van -LUISE WESTKIRCH. 42) Zijn slaapgenoot en werkkameraad, wicn zijn zwaarmoedigheid aan 't hart ging, had op hem gewacht. „•Te moet niet altijd jn je Immer hok ten, Brinkmeier. Niets doen dan werken, daar kan geen mensch tegen. Men moet ooi eens plezier helihen. Ik weet een fijn lo kaal." Enno ging met het jongmenseh moe, dronk, werd v rooi ijk, toen uitgelaten en eindelijk razend. Zijn kameraad moest hem met geweld naar huis slepen en had groote moeite hem te verhinderen, dat hij niet elk yoorwerp kort en klein -sloeg. Van toen af stelde hij hem niet meer voor mei hem mee te gaan. En Enno verborg zich in bittere schaamte over het gebeurde als oen dier jn zijn hol. Er waren, drie weken verstreken, drie weken, die voor jaren telden. Enno's ge zicht was smal geworden. Zijn gevoel van eigenwaarde, zijn energie werden dag op dag minder en steeds machtiger werd de ïwagnetische aantrekkingskracht van hot groote vliegwiel, dat, zwijgend tot rust uit lokkend, zich tusschen zijn koperen sta V«R draaide. Op zekeren dag wachtte een brief den uit de tvrije natuur in een kooi opgesloten vogel. Die lag op de tafel van zijn slaap vertrek met een versleten, meermalen be stempeld en bekrabbeld adres. Sinds da- Go, dc Servische regeering vraagt, dat men uiteenzet, in welke mate de Oosten- rijksch-Hongaarsche ambtenaren zullen wor den gebezigd om deel te nemen aan hel onderzoek inzake den aanslag te Sorajowo. In dit opzicht wil zij slechts dat toelaten.' wat overeenkomt met liet internationaal recht en met de betrekkingen van goede nabuurschap, In 't kort, Servië aanvaardt alle voor waarden en alle eischen van Oostenrijk- Hongarije en maakt slechts voorbehoud op het optreden van Oostenrijksche ambtena ren in Servië. En dari nog geef! het in dit opzicht geen besliste weigering, maar be perkt zich lol het vragen van ophelde ringen. Ten slotte, indien de O.-H. regeering haar antwoord onvoldoende vindt, wil de Servische regeering zich tot het Hof van Arbitrage te 's-Gravenhage, en tot de ver schillende mogendheden wenden, die de verklaring van 1909 ten aanzien van Bos- nië-Herzegowina hebben onderteekend. Dit is de lezing, welke de Fransche bla den van den inhoud van Servië's antwoord geven. Dit klopt echter niet met een telegram uit Weenen aan den „Berl, Lokal 'Anzei- gcr", volgens hetwelk Servië de eischen betreffende de arrestatie en bestraffing van officieren, onmogelijk aanvaarden kan en dat voor de Kroon het gevaar bestond, wanneer de regeering deze eischen zou inwilligen, het leger tegen de dynastie zou opkomen. I n Servië. Volgens het Weenscbe correspondentie- bureau liad de Servische regeering reeds om 3 uur Zaterdagmiddag de algemeeno mobilisatie gelast. Na de overhandiging van het antwoord ontruimde het hof, de regeering werd naar Krajoegewatsj overge bracht. Het corps diplomatique is naar Nisj ver trokken. De oorlogsproclamatie van den kroon prins is in zeer bezadigde bewoordingen opgesteld. De kroonprins zegt. dat de bur gers, die niet dienstplichtig zijn, rustig thuis moeten blijven, terwijl zij, die wel dienstplichtig zijn, zich zoo spoedig mo gelijk bij hun commando moeten voegen, ten einde het vaderland te verdedigen, als dit aangevallen wordt. De „Pester Lloyd" meldt uit Scnilin d.d. Zaterdag: In de avonduren klonk uit Belgrado een levendig geschut en ge wc 'r vuur naar hier over. Men weet niet, of te Belgrado een revolutie is uitgebroken of dat Oostenrijksche troepen geland zijn. in Oos ten rijk. Hel telegram van den Oostenrijk.se hen gezant te Belgrado werd onmiddellijk van Weenen naar Ischl, waar keizer Franz gen zocht hij den geadresseerde in alle ge deelten der stad. Verwonderd beschouwde Enno bij het droeve schijnsel der kleine pctioleumlamp .liet adres. Blijkbaar een vrouwenhand, maar niet Anne's ronde on gelijke letters,niet de liancpooten van zijn moeder, onbedreven pn 't schrijven. Blan ke, rustige, g route letters vormden zijn naam. Hijscheurde het couvert los en een lichte blos pvertoog zijn door leed ver vallen gelaat, iocn hij' de ondorteekoning las: Trina Jlöpke. De brief luidde: Aan den heer Enno Brinkmeier ml Sprcokholm te Bremen. „Ik heb den vorigen Zondag je moedor te Grasdorf in de kerk ontmoet, Enno. Zij zeide, dat Je uit huis weg bent, en nu een betrekking wildot zoeken. Ik heb daar over nagedacht en Jief komt mij voor, dat dit wellicht niet heel gemakkelijk zal gaan voor iemand, die op zijn eigen hoeve groot is geworden zooals jij. En ik herinner mij nog goed,,wat wij 'in Sehrambeek samen ge sproken hebben. Toen heb ik ontdekt, dat je een eerlijk ,en (betrouwbaar mcnsch zijt. En daarom zou ik /wel een betrekking voor je weten Waarin je werk vond, zoo- als je dat gewend ,bent en waarbij je zoo zeudt aangesteld wezen, dat je tevreden kondt zijn. En als je eens op een Zondag of wanneer je kunt, 'bij mij te Stollichte witt komen, dan zal ik je die betrekking nr.e men en .kunnen wc er over spreken." Ik meen .het goed met je. Enno liet de hand met den brief vallen. Zijn vaders hoonend gezegde klonk hem in 't oor: „Als voor hem de broodmand te Hoog hangt, -dan zal hij wel gauw bij Trina Jozef en diens minister van bui te riband - sche zaken, graaf Be'rehtold vertoeven, mee gedeeld. De keizer zeide: „Ik had niet gedacht, dat ik nog in mijn laatste le vensjaren oorlog zou moeten voeren God zij met u." Om 7 uur werd toen nog een gemeenschappelijke ministerraad gehouden. liet bericht, dat de nota door Servië af gewezen was, verwekte te Weenen een ge weldige geestdrift. Overal in de stad wer den indrukwekkende patriottische betoogin gen op touw gezet, waarbij herhaaldelijk een „hoeli" op het leger, keizer "Frans Joseph en keizer Wilhelm werd uitgebracht. Ook uit tal van andere steden in Oostenrijk komen berichten over geestdriftige manifes taties. Do hoofdstad had Zondag zijn gewone aanzien, daar de oorlog nog niet verklaard was. De Weenscbe ochtendbladen van giste ren wijden heel kalme artikelen aan do gebeurtenissen, waarbij de overtuiging van het goede recht van Oostenrijk-Hongarifc uit eiken regel spreekt. Do geestdrift die overal tot uiting komt, laat geen twijfel over aan de populariteit van den kruis tocht legen Servië. Alen wacht thans nog slechts uit Petersburg de beslissing, die, zooals men te Weenen zegt, de atmosfeer moet zuiveren. De „Wiener Alorgeiijiost" schrijft, dat Weenen en Berlijn thans één zijn in hun gevoelen en vertrouwen, en dat millioenen menschen beheerst worden door dezelfde emotie en gereed zijn als voorheen. Het volk heeft gelijkde oorlog moet tot het alleruiterste gevoerd worden, opdat de denk beeldige vrede, die thans heo-rschf. een echte vrede worde. Do „Zeil" zegt: Deze oorlog zal be slissen over hel lot vau Ooslenrijk-llonga- rijc en van den Balkan, misschien zelf-, over dat van g-e heel Euro pa: over liet lot van Oosten rijk-Hongarije alleen, wanneer men ons ongestoord met Servië laat afhandelenover het lol van den Balkan, wanneer een Bulk an stunt, zich in hel geschil mengt; over dat van Europa tenslotte, wanneer Rusland tusschen beide komt. liet „Deutsche Volksblad." zegt, dat Ser vië, nitgenoodigd om met O.-H de normale beltekkingen te horstellen, de uitgestoken hand heeft geweigeid. Dat de gevolgen op diS land terugvallen. De „ArbeiU'r Ztg." hoopt, dat Rusland, ondanks zijn dreigende Jjial, voor een ellendige kwestie van prestige geen Euro- peeschen oorlog zal uitlokken. Oostenrijk heeft acht legercorpsen gemo biliseerd, waaronder dat van Praag en Leil- mentz. De bescherming der spoorwegen is aan de troepen opgedragen. Geen bemiddeling, geen a r b i t r a g e. De Weenscbe bladen verklaren alten, dat, indien Servië niet op hel laatste moment zich nog bezin!, het onherroepelijk oor- U ij pike binnenkruipen." Om hei even I Om het eventiAIs Trina ;l)öpke hem kon bevrij den uit de bel bier, die hem naar lichaam en ziel iverteerde, waarom zou hij dan die redding niet wan haar aannemen? Zelfs Anne zou hem dat niet kwalijk kunnen nemen. Hij ging reeds den volgenden morgen op reis en .yorsrbcen niet weer in de fa briek. Met grnolen ijver borstelde hij zijn jas en hoed af; elk stofje, dat aan het lienmqystof in de fabriek herinnerde, bor stelde Dij weg. En met den eersten trein vertrok hij naar zijn geboorteland. Een godsdienstige .stemming maakte zich van hem moester teen de trein hel klciland ver liet en ue veenstreek instoomdei, de groote eenzaamheid, de eindelooze vlakte, waar nevelen hingen boven liet Bruine heide kruid, waar, op onzichtbare kanalen zwar te zeilen als spoken door d« herfstachtige gele weilanden gleden, terwijl de opgaande zon langzaam de dampen optrok en tallooze -.pinnen ebben, zwaar van dauwdruppels en uit als lot bicekon uitgespreide 'lakens op de verdroogde struiken glinsterden. Hij was alleen in de coupé. Het raampje neerlatend, stak bij zijn hoofd ver naar buiten en zoog begecrig de lucht op., do versterken de, vochtige, zuivere Berglucht, die hem weldadig aandeed na hel verslikkende stof van uitgeplozen vlas, dat hom wekenlang had omgeven. illij stapte' in Scharmibeck uit. O, wal genot om over de welbekende straal te vnndolen tu.-sehen de horken en de koste lijk bruine aarde, die hij zoo dikwijls had omgeploegd en bewerkt voor nieuwe oog sten. ffIij had wel willen noderkntelen, had den nu jn den herfst kalen grond, zijn geboortegrond, wel willen kussen.Hoe had hij zich ooit daarvan kunnen losruk- log is; maar, voegen zij er aan toe, de vredestoorder zijn niet wij, dat is die gioop van Servische officieren, die de moord op hun vorigen souverein tol macht heeft ge bracht en die overal een onheilbiengend m geest van veroveringszucht hebben gewekt. Die veroveringszucht heeft zich gekerJ tol de O.-H. monarchie. En het )-• daarom, dat deze niet een haarbreedte van haar eerste ei-,chen mag afwijken 8ij_'ev<.'g mag er geen sprake zijn va" bemiddeling f ar bitrage. De pan-Servisclie propaganda is voortga sproten uit de valsche overtuiging, dat onze monarchie het vertrouwen in zichzelf heeft verloren, dat onze gematigdheid slechte blooheid was en onze vredelievendheid slechts zwakte. Het is deze illusie, die verdreven dient te worden. Ooslonrijk-Iion garije is een vreedzame mogendheid, maar de oude krijgsgeest leeft nog in ons leger. AI i j i t a i r e voorbereidselen. Te Belgrado zijn gisteren de volgende berichten ingekomen over de voorbereid selen door Oostenrijk-IIongarije getroffen. (In Oostenrijk is de censuur ingesteld i. Het 3e legercorps bezet Slavonic. Troe pen zijn gelegerd in alle dorpen tusschen Semiin, Camponivo en Provice, Te Semiin. dat aan den Oos!enrijk»chen Donau-oever is gelegen, tegenover Belgrado, zijn de huizen Vol soldaten. De arrestatie van generaal P u t n i k. l)e Servische chef van den genei-alen staf, generaal Pulnik, die in Stiermarken een kuur onderging, vertrok Zaterdag, na het iK'kend worden van de afwijzing van het Servische antwoord onmiddellijk naar Servië. Te Boedapest word hij echter, punt de noodige plichtplegingen tegenover zijn rang verschuldigd, aangehouden. Op nader order van den keizer echter werd generaal Putnik in vrijheid gesteld. De generaal kon daarop, jn gezelschap van zijn dochter, zijn reis vervolgen. D e houding d er bond g e n o o ten. De chef van den Duitse hen genenden staf en de kroonprinses zijn Zondag Ito Berlijn aangekomen. Ook de keizer weid hedennacht terugverwacht. De 11 a 1 i n a n s e h e regeering heeft aan de Oostenrijksdie de verklaring doen toeko men, dat in een eventueel conflict tusschen Oostenrijk-IIongarije en Servië hot oen Vriendschappelijke houding zal aannemen in overeenstemming met Sum bondgeiiooLschn p. In diplomatieke kringen te Weenen wijst men erop, dat deze spontane verklaring waardiglijk aansluit bij de schitterende be longing van trouw aan liet bondgenoot schap door Du i tso.li 1 a n d. Alen voegt eraan toe, dat deze betooging mei geest kien. En nu .sloeg hij het pad in, dwars door het bruine heidekruid, dat zii-.Ii onder zijn voeten a,ls dansend hoog en ophief, liep langs wuivend wit wolgras en hoog riet, langs de donkere waterspiegels der turlkujteu in hun krans van gedroogd/ turf. De Octcnbenvind ld tos hem melkmeid in het gelaat, de geurige, suizende wind, zwaar van de vochtigheid dor ze.o en der Wol kb n, niet de blazende, huilende, ijzig- schterpc ventilatie in de spinnerij met haar stof ion mensehenlucht. O, als hij ooit terug dm lest uit lief, open vefd en het veen, te rug tin die stink endje, enge ruimte der fa brieksstad dan maar liever dadelijk in dk> ijzeren spaken van het groote vliegwiel Tegen den namiddag kwam hij to Stel- lichte. Een knecht was aan het ploegen. Die floot een deunlje, keek do vliegende eksters na en dreef achteloos en luchtig zijn ploegschaar door den grond. Een on weerstaanbaar verlangen overviel Enno. „Geef eens hier," gebood hij, nam den knecht den ploeg uit ile hand en druk® het ijzer mei zulk een kracht in den grond, dat die in groote regelmatige kluiten naar rechts en links uiteenviel. De knecht, die die eerst, verbluft had toegekeken, lachte. „Wel, dal kun je verduiveld g«ml." Enno liet het ij zei los. „Kun je mij ook de hoeve van juffrouw Diipke wijzen'V' „Je staat immers op grond er van." Enno keerde zijn hoofd om en zag aan het eind van den voien, daar waar bouw land in tuingrond overging, Trina staan. Ilij liet knecht en ploeg in den steek en stapte op hel meisje loc, dat hem met rustigen, helderen blik zag aankomen. Ju den blauwen werkrok en het keurslijf, met haar gladgestreken, als zilver glinsterend haar en haar rijzige gestalte, beviel zij hem goed in haar rustig wachten, dat dubbel aangenaam aandeed na de folte rende beweeglijkheid van alle duigen jn de spinzalen. drift door de geboete natie begroet zal wor den en dat zij (e Weenen met voldoening is ontvangen ate een antwoord op de be proefde gevoelens van Oostenrijk-Hongarije. Zij zal niet nalaten de warme gevoelens van de gete-ote bevolking der monarchie te ver stel keu. De cfficieuse ..Norddeutsch Allgem. Ztg schreef Zaterdag in haar weekoverzicht O.a. De Oodenrijkseh-Hnng. regeering heeft zich bereid verklaard, de mogendheden in zage te geven van het in den loop van het onderzoek bijeengebrachte materiaal, all hen ijs, dat zij van de juistheid van hen geen zij ontdekt heeft en v:ui ite billijkheid barer "isctien overtuigd is. Zou Servië tegen verwachting deze eischen van de hand wij zen, dan hopen wij, dat de regeeringen der groote mogendheden, gevoelend, hoe ern stig de situatie is, al het mogelijke- zullen doen om te voorkomen, dat uil de onver mijdelijke verklaring, waartoe Oostenrijk en Servië ufoeten komen, geen veider om zich heen grijpende verwikkelingen voortvloeien. Over de botoogingeii te Berlijn deelt liet „Berliner Tageblatt" nog het volgende mede Omstreeks 10 uur trok een geweldige stoet van duizenden personen, onder het zingen, van „Die Wacht am llhein", „Doutschland üeutsehland fiber alles" en het Oostenrijksche volkslied, van den Bran denburger Tor naar het slot. liet volkeer werd geheel lot stilstand gebracht, daar de menigte als een muur zoo vast stond. Van hel slot ging het naar liet Bismarck-Denk- mal op de Kimigsplatz. waar het lot een nieuwe geestdriftige manifestatie kwam. Tn- fusseheii was een nieuwe stoet gevormd, die met (ril wit-ioode vlag voorop eveneens naar het slotplein optrok. Herhaaldelijk wen! door de menigte een „hocli" op Diiitsehland en Oostenrijk Uitgebracht, Kr heerschte een geweldige geestdrift. Tegen elf uur werd de stoet ontbonden, doch tot laat in den nacht duurden de manifestaties voort. R u s 1 a nd d r e i gl. De ministerraad heeft Zaterdag besloten tof de mobilisatie van de legercorpsen van Odessa im Kief. De Duilsche correspondenten te St. Pe tersburg seinen eenparig, dat de tsaar in den mini-sierraad, na een uiteenzetting van generaal Scoklomlinof, deze woorden ge sproken moet hebben: „Alen beeft mij (ten handschoen toegeworpen; ik zal ze opra pen." Den tsaar weid Zaterdagavond in den schouwburg van Krasnojo Solo een wanne ovatie gebracht. De geestdrift was onbe schrijfelijk-. Hel publiek zong driemaal liet volkslied. 's Nachts hield de menigte een geesUlrif- Toen hij vooi baar stond, slak zij hem baar hand toe. „Ben je toch gekomen, Enno Rrinkmeier. Dat is goed." „Ik heb pas gisteren je brief gekregen," verontschuldigde bij zich. „Ga mee in huis." Zij ging hem voor langs dc luinlieg. Roodc appels prijkten in liet gelende lonf en rijpe kwetsen, overdek! met een toer, blauw waas, hingen in de takken. Achter in den tuin stonden lange rijen kooien in 't gelid als compagnieën soldaten. Hooge, donbeigroene stokhoonen verhieven zich (ruls daarlussehen en dc he rfs las tors en dahlia's j)rijklen in frissclie kleuren Wat was dat alles mooiTot dusver had Enno niet geweten, dat zijn geboorteland, waaraan hij met liieel zijn liart gehecht was, ook mooi was. Tusschen zwarte wol ken gloeide de zon aan den gezichteinder en eindeloos strekte het nu in liet najaar kale bouwland zich voor hem uit. „Jou hoeve is een bijzonder groote hoe ve," zei hij bewonderen. „Ja," stemde zij toe, „er is voel op to doen." Zij liepen om het huis heen. Op de bank voor de deur stonden de omgekeerde melk emmers met hun helder gepoetste banden. In do haven van het kanaal wiegelden de turfschepen. AVat scheen die dubbel gedeel de huisdeur den zoon van het land vrien delijk lot binnentreden uit te noodigienl Zelfs de rook van de turf, die do keu ken in blauwachtige wolken hulde, kwam hem welriekend voor na het hennepstof in de fabriek. Op dc deel achter de dwarspalen stonden in statige rij de koeien, twintig stuks, die hun koppen nieuwsgierig naar den bin nentredende toekeerden. Toen een van hen. begon te loeien, voelde Enno, dat het wa ter hem jn 'de oogen schoot Hij wendde beschaamd zijn hoofd af. Zoo weekhartig- had de fabriek hem met hater geraas en ge draai gemaakt 1 (Wordt vervolgd

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 1