De oorlog.
67* Jaargang;
Vrijdag 7 Augustus, f914
No. 14597
De Fransche hoeve.
Kennisgeving.
Duitschlaiid in België.
Deze courant vetrschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Pnjjft {per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl, 1.25, frane»
per poet fl. 1-65-
SPrija per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten dee middags yóér een
nar aan het Bureau bezorgd zijn.
Boraan: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1"6 regeis fl. 0.92; iedere regel mee®
15 cents. Reclames 30 cent p«r regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bï} abonnement op voordelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers "die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon Np. 103.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kannen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gezien het verzoek van de N. V. DISTIL
LEERDERIJ van J. J. MELCHERS Wz.
voor haar firma A. BERKELAAR ZOON
om vergunning tot het uitbreiden van de
stoomzagerij en kuiperij door bijplaatsing
van een stoomketel van 90 M2. verwar-
mingsoppervlak, ter vervanging van dien
van 38 M2. verwarm ingsoppervlak, in hei
pand staande Noordvestsingd 115, krukte
ter Sectie II, nos. 098 cn 654;
Overwegende, dat het deskundig onder
zoek met betrekking tot die aanvraag-nog
niet geëindigd is;
Gelet op arL 8, 2e alinea der Hinder
wet;
Besluiten
de beslissing over genoemde aanvraag te
verdagen.
Schiedam, 7 Augustus 1914.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
M. L'. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris,
V. SICKENGA,
BUITENLAND.
Schiedam 7 Augustus,
Bet gevecht bij Visé,
Aan de verhaten van ooggetuigen, die
den dag van Woensdag aan den linker Maas
oever, dus aan den kant der Belgische
forten, die tegenover den door de Duit-
sehers bezetten rechter Maasoever liggen,
hebben meegemaakt, ontleenen we nog het
volgende
Het was aan dezen kant goed te zien,
dat de Duitsc-hers op verschillende plaatsen,
met bootjes, maar vooral met houtvlotten,
waar de paarden naast zwommen, de Maas
overstaken, 't Geschiedde op misschien een
half dozijn plaatsen, in vaste en geregeld
orde; om het vuur uit de forten en het;
geweervuur 'der op den berg versprei tv."
Belgische troepen schenen de Duitschors
niet veel te geven, hoewel het hun nogal
verliezen moet berokkend hebben, llun mi
trailleurvuur, op de Belgische tirailleurs ge
richt, hield dezen in bedwang.
Roman naar het Duitsch,
van
LUISE WESTKIRGH.
52)
•Neen, het was niet iets gerings, waarvan
hij moest scheiden.
„Maar jij zult niet van je vordering
afzien. Annmarei; je hebt nooit zelfs een
stipje van. een i goedwillig prijsgegeven. Ik
ken je, deerne."
Brinkmeier moest lachen, een onnoozel.
krampachtig lachje. Wat was het vreemd
dat hij Annmarei nu voor zich zag met
koude oogen en roodc wangen, terwijl toch
door haar gevulde gestalte en haar unto
kleeren het groen des- velden heen sche
merde en dat hij hardop redeneerde tegen
iemand, die al dertig jaren dood was.
Hij was toch bij zijn verstand en had ook
feeen koorts. Hij was volmaakt gezPmh
Wanneer hij maar had kunnen ademhalen
Op zijn borts lag een gewicht een groote
zak vol rogge was-, daarbij vergeleken
zoo licht als dons. Het zweel parelde hom
in dikke druppels op het voorhoofd. Ach,
Hie ondankbare SpVeckliolmers, die dit van
hem hadden gemaakt! Die Lucrke Vos, die
haar 't gerecht liep! Het was oni te lachen.
Hem kon geen mensch wat doen geen
levend wezen. Alleen maar, dat hij hier
jammerlijk stikken moest. Een vrevselijke
angst maakte zich van hem meester. Alles
in 't rond draaide, hij hoorde allerlei ge
luiden.
„KrisjanAlheid i".
Langzamerhand geraakte de heele h$u-
volglooiïng met Duitse!ie jagers bezet. De
Belgische schutters trokken langzaam ach
teruit. Op den weg van Eben naar Visé
kwam een auto aangemft; vijf IMgi-che
burgerwachten slapten - uit. Toen zij dooi
de Duitsehe pos Ion vu, den aangeroepen,
namen zij ijlings de vluchl. Er werd op heri
geschoten. Vier konden ontkomen; een werd
door rer^ehillende koceis getroffen en bleef,
zwaar verwond, in het veld liggen. Duitsehe
ulanen, die langs reden, dreigden als zij
zoo straks terugkwamen, hem af te maken.
De gekwetste burgerwacht een Vlaming
uit Hasselt die onzen zegsman verze
korde in 't geheel nog geen schot gelost te
hebben, word door hem en ecnige vrienden
vervoerd en per a> naar Maastricht ge
bracht, waar hij in een der hospitalen
opgenomen is.
Om 5 uur was reeds een zoo groote
macht Duitsehe cavalerie op den linker
oever, pal ze begon op te rukken in do
richting van Eben, De Belgische tentjes
in den berg boven hen hadden langen tijd
getracht onder de aan de overzijde uit
Fouron-le-Comte, Frixhes en Bomiby aan
rukkende kolonnes cavalerie door het in
schieten van granaten verwarring te bren
gen. Maar het lukte hun niet. Ten leste
Waren ze gaan zwijgende bezetting is op
Boira teruggetrokken.
Uit de eerste huizen langs den weg vlucht
te het Volk vol ontzetting. Jn het dorp Ebon
zelf echter waren de bewoners goedsmoeds
gebleven en keken het passceren van den
eindeloozen stoet vreemd krijgsvolk ver
baasd aan. Er geschiedde hun niet het
minste ieed.
De tocht werd in de richting van Luik-
voortgezet, terwijl ook aan den Viséschen
kant reeds geruimen tijd te voren Duitsehe
afdeelingcn die richting waren ingeslagen.
Langs beide Maasoevers werd alzoo op
Luik aangerukt.
Visé 6 Augustus.
Dat de Duitsehe voorhoeden bij Luik
zware verliezen hebben geleden, wo-rdt dooi
de Ihiitschers toegegeven. Zij zeggen echter,
dat zij, 't koste wat het kosten moge, in
elk geval Luik willen nemen.
Het fort Pontisu, in de Luiker slellïne,
moet een geweldige bestorming te verdu
ren hebben gehad. De Belgen hebben een
aantal spoorbruggen in de wegen van hun
stoomtranrwegnot TongerenBilsen enz.
doen springen, na al de locomotieven der
Vficinaux in de stelling Luik te hebben ver-
eenigd.
Maastricht, 6 Augustus
Uit het feit, dat verschillende Duitsch-
gekwetsten schotwonden- van oorlogskogels
in den rug hadden, is gebleken en bij
navraag onder de gewonden is dit beves
tigd dat er bij krijgsoperaties in en om
Visé een verwarring onder de Duitsch.»
troepen is voorgekomen. Een troep heeft
bij vergissing op eigen volk geschoten en
daardoor 12 dooden en 26 gewonden ge
maakt. i
Was er dan niemand bij do hand om
hem te helpen?
j Daar stond zijn huis, nauwelijk lum-'
d-örd schreden verwijderd. Met inspanning
van al zijn krachten liep hij daarop aan
als op een toevluchtsoord.
Jan, de knecht, zag hem komen 'en riep
de meid.
„Gesehe heeft dp boerjiu op don
middag al een borrel op Die waggelt
immers, alsof
De meid slaakte een gil.
Als een boom dien de 'laatste bijlslag
bij het omhakken wordt toegebracht, viel
Hinnerk Brinkmeier voor zijn tuinhek neer.
Zij sleepten hem in huis en Inahlen
meester fOverdiek, die versland van ziek
ten had. Die trok de klocron van den
boer los, legde zijn hoofd hoog en natte
doeken Op zijn voorhoofd. Op zijn aan
wijzing Svcrd Brinkmeier niet in zijn bed
stede 'gebracht, maar maakten zij midden
op de deel eon bed voor hem in orde.'
waar de frissrhe lucht'om heen kon strij
ken en men hem bij het verplegen van alle
kanten Icon naderen. Krisjan Werd naar
Scharmbeck om den dokter gezonden. „Pan
is 'hij uit den weg," zei Jan en haakte
meteen het. gezangboek voor den dag, waar
uit 'hij halfluid een lijkzang begon to le
zen, terwijl Gesc.bc vier kaarsen aan «lo
vier 'hoeken van de sponde aanstak, op
dat 'het schijnsel daarvan de arme -zie!
zou voorlichten, als zij binnenkort bel zie
ke 'lichaam verliet om haar weg naar den
hemel te zoeken of ergens anders heen.
Do ''kaarsen brandden om den zwijgen
den man, toen de raderen van den wagon,
die 'Albeid van Stcllichle terugbracht, over
do 'brug ratelen. Vrouwen en kinderen ver
drongen 'zich voor de deur van het huis
en riepen de boerin de treurmare toe. Al-
Visé, 6 Augustus.
De Duitsohers zijn er in geslaagd, de
Maas over te komen. Op verschillende pun
ten zijn zij de rivier overgetrokken en ant
woordden weinig op 't vuur der Belgische
forten, dat hun nogal ecnige verliezen be
zorgde. Toen een groote Duitsehe troepen
macht w-as overgezet, zweeg het vuur der
forten, en ook het geweervuur minderde
gaandeweg. De- Belgen trokken terug op
Bows, Ook zij hadden verschillende gc-
kwclsten.
De Düitschcrs, versterkt door aanhouden
den aanvoer van troepen uit de richting
Aken, trekken in groeten getale met cava
lerie, infanterie en artillerie langs Eben in
de richting Luik, als noordelijke aanvals-
kolone.
Een correspondent van do „N. R. Ct."
meldde gistermorgen uit Maastricht:
Vannacht, tusschen 1 en 3 uur, heeft men
hier zeer hevig kanonvuur gehoord; daarna
nam het af en dezen morgen hoort men
niets meer. Bern eau, enkele kilometers over
de grens, ziel er vreeselijk uit. Gefusileerde
inwoners zag ik er bij dozijnen langs den
weg liggen. Andere inwoners zitten in kel
ders opgesloten, krankzinnig van angst.
Langs verscheiden landwegen zag ik boe
ren dood op den weg liggen.
Do Düitschcrs trekken
over de M a a s.
Van Uenzelfden correspondent: De Duit-
schers zijn er in geslaagd een brug te leg
gen over de Maas vlak bij de Nederland-
sclie 'grens, Waar zij Dinsdag met bootjes
overvoeren. Een ganscli legerkorps trekt er
nu over.
Do correspondent heeft dien opmarsch
aanschouwd nabij een grenspaal, waar de
groote heerweg slechts op enkele meters
afsiands langs voert.
Hij seint daarover gisteravond: „Ik ben,
mi ik dit schrijf, zoo juist teruggekeerd
van h,et dorpje Mesch, aan do Nederiandsch-
B.elgische grens, waar ik een der machtigste
tconeclen aanschouwd heb van mijn gan-
sche leveneen groote Duitsehe troepen
macht, di,e zich daar gereed maakte om,
even ten zuiden van Lixho, niet ver van
Eysden, de Maas over te trekken, op weg
naar Luik. M.osch ligt op Nederlandse!)
gebied aan den grooten heerweg, die van
Aken over Fouron lc Comte, in het Bol-
lands'ch Voeren genaamd, naar het Maas
dal Voert.
„Van d(en grenspaal af had men het
volle gezicht op het Duitsehe kamp, dat
in een wel zeer liefelijk landschap gele
gen 'is.
,,Fen haar de Maas afhellende vlakte
bouwland, door l\eboschte heuvels om
ringd en op deze vlakte een bonte opeen-
hooping van een overstelpend aantal paar
den, wagens, manschappen. Hol zijn do
Roepen, die opgaan naar Luik en andere
vestingen, en die de Mans over moeten,
beid begreep do boteekenis niet van die
woorden, maar wel begreep ze, dal iels
heel droevigs baar wachtte. En zij sprong
uit den wagen, duwde de omstanders öp
zij, vloog het huis in en zag haar imtn
tusschen de kaarsen. .Buiten zichzelf wierp
zij zich op hem.
„Hinnerk! Mijn Hinnerk
De smart verslikte den jammerkreet, zoo
dat hij in een gefluister overging. Maar de
zachte stem drong door den scheidsmuur
hoon. die Hinnerk Brinkmeior van de Ier
Venden scheidde. Een rilling ging door zijn
lichaam, de oogleden begonnen te trillen
en worden opgeslagen. De oogen bewogen
zich, zochten, keken plotseling met be
wustzijn, en hieven op de naast hem ge
knielde vrouw rusten. En do lippen be-
wogen zich, trachtten woorden te vormen.
Nauwelijks hoorbaar en toch vol namelooze
teederheid spraken zij eindelijk haar naam:
„Alheid
In dat óène woord lag de dank voor de
nooit falende trouw van een geheel le
ven en de schuchtere liefde van een haul
man.
Alheid boog, zich ver over haar man
hoen, opdat hij het licht der kaarsen maar
niet zou zien, die vreeselijke kaarsen! Hei
melijk beduidde zij lien, die 't dichtst bij
stonden, om ze uit te blazen, ze weg je
nemen.
Brinkmeier zag nu de kaarsen en be
greep baar bedoeling. Zoo iets als een
glimlacht vertrok zijn lippen, het vergoe
lijkend lachje van iemand, die rich go»
borgen weet. Met voel moeite reikte hij
zijn vrouw de linkerhand.
Vandaag betaalde hij aan de andere, de
donkere, zijn schuld. Nu behoorde hij ge
heel aan de geduldige, de lieve, de lichte 1
Met zijn hand in de hare fluisterde Al-
wat over de noodbrug slechts langzaam
gaan kan. Men zou aan manoeuvres op
reusachtige schaal kunnen denken, zoo niet
telkens achter een verren heuvelketen ge
weervuur 'ratelde zoo men niet wi-d.
dat er oorlog was en men den eriret niet:
zag, die op de gezichten der manse happen
te lezen staat. Want wij zijn vlak bij de
Duitsehe troepen, wij spreken met hen.
„Links van den hoogen kant der afhel
lende vlakte drommen steeds nieuwe troe
pen aan.
„Steeds meer ruiters verechijnen boven
aan den heuvelrand; machinegeweren wor
den Voortgereden op een terrein, dat nog
zooevcn een welig bietenveld was en dat
ik 'voor mijn oogen door tallooze paard en -
pooten 'tot een arena zie vertrappen. De
aanrukkende ruiterij baant zich een weg
dwars door korenvelden waarvan de hal
men «vergeefs gewassen zijn. Dit graan zal
niet 'geoogst worden. Een vrij groot stuk
land 'met prikkeldraad afgezet, misschien
werden er daags de koeien gemolken, wordt
in een oogwenk van het draad ontdaanvoor
de met bijlen en scharen gewapende sol
daten 'is dat een oogenblik werks.
Landers en ulanen zijn in hoofdzaak-
deze 'troepen. De eerste dragen de doodendc
lansen met de 'roodgele vlagjes, de anderen
hebben Me aardig 'platte helmbedekking;
en steeds meer 'ruiters naderen van over
den heuvelkling. Zij fiebben allen de hel
men met hoesen bedekt. Tallooze troswa
gens hotsen den weg af. Er zijn er met zes
paarden hespannen en 'ordelijk, zonder dat
men veel commando's hoort, weet dat alles
'wagens en kanonnen en duizenden tnen-
schen en paarden zijn plaats te vinden.
„Onder -de jongere officieren hoe jong
lijken velen vallen ettelijken door de
zeer gunstige gezichten op, mager en ener
giek. Een jong officier nadert de dichte
haag Maastrichtenaren, die uitgeioopen zijn,
en vraagt om een courant. Iemand biedt
een Hollandsch blad aan, en dan buigt
de officier zich met een vriend over het.
blad. Beiden lachen en de een roept, dat
hij liet niet kan lezen. En intusschen wor
den zwaar geschut en houwitsers door de
welig bebouwde velden aangereden.
„Ik 'zie nu de Holsteiner dragonders aan
rukken. Zij dragen ook bevlagde lansen;
en op het vaandel, dat in een loeren foedraal
wordt 'meegevoerd, lees ik het jaartal 1870
'71, Dan, plotseling, in dezen chaos van
tienduizenden 'menschen. die allen in bet
gramv-grijsgroen gekleed zijn, van paarden
en wagens en kanonnen, dreunt een stoet
van auto's aan. Men zegt, dat de kroon
prins komt met 80O00 man om op Vcr-
viers-aan te rukken.
„Achter de auto's een nieuwe strijd
macht hel is voetvolk in pakken van de
zelfde kleur, verzorgd en in de puntjes
als alles wat wij zien. Maar wat zie ik
voor hen uit gaan. een vijftiental burgers,
boeren of dorpsdie handwerkslieden de lam
heid dicht Jnj zijn oor: „Onze Enno, Hin
nerk ik kom van hem la ate je zeggen,
adt hij berouw heeft van elk verkeerd
would, dat hij jou toegevoegd heeft, dat
hij zijn vader meer hoog acht dan iemand
anders up de wereld. Vergeef hem -
Hinnerk! Hoor je mij?"
Zijn oogen wendden zich' van haar ge
laat af en vestigden zich op de deur. Zoo
iels als ingespannen luisteren lag daarin.
Ook degenen, die om de sponde heen sloil
den, hoorden nu het geklots van zware
voetstappen op «le kanaaibrug. Een mas
sa mensehen kwam over het voldpa/l aan
zetten, men zag blinkende knoopeu en
tressen.
Als eerste naast den gendarm, dien bijna
terug/duwend in zijn onbedwingbaar on
geduld, drong Lucrke Voss zich door de
denr en stond als door den bliksem ge
troffen bij 't zien van den man tusschen de
brandende kaarsen, dien hij nog dien zelfden
dag buiten in het zonlicht had zien staan.
Rustig, met hoonenden blik, beschouw
de Brinkmeic'r zijn vijand en den gen
darm, waa'rna hij langzaam zijn oogen over
de vier kaa'rsen liet dwalen.
„Mij krijg je niet te pakken..."
Hadden zijn lippen die woonden uitge
sproken Of spraken zijn oogen die
slechts Nog eens koerde hij zich met
een uitdrukking van hartelijke torderheid
naar de geknielde vrouw. Toen trok er
een waas over de blauwe oogappels
zooals een dunne ijslaag over oen water
spiegel heentrekt - Hel lichaam 'rekte
zich uit. De longen vergaten den uilgtv
stoeten adem weer in te halen. Zacht: kind-
terend flikkerden de kaarsen. Hinnerk
Brinkmeii'r's ziel had hpav tocht aan
vaard,
Lucrke Voss pakte den gendarm woe
den op den rug en het hoofd gebogen-
Het zijn krijgsgevangenen uit een of an
der Belgisch dorp, welks bewoners zich
l waarschijnlijk tegen de Düitschcrs verzet
hebben. Ik moet plotseling onweerstaanbaar
aan Rodins Burgers van Calais denken;
liet hart klopt mij heftig als ik die sorn-
beie hoen-koppen voorbij zie trekken.
„Maar daar roept lachend een officier mij
in het JSttgelsch aan en vraagt of ik een
oorlogscorrespondent ben. Boven den heu
velkam langs welken de Duitsehe troepen
blijven tafdalen in eindeloozen stoet, komt,
tegen den diepblauwen zomerhemel, een
zwarte regenwolk opzetten en eensklaps is
daar tegen liet nog heldere stuk hemel
een zwart vliegtuig zichtbaar. Als een on
heilspellende, sombere roofvogel, drijft hij
heel 'hoog en heel langzaam, hoven de
troepenmacht. -Is hij eén Duit.seher of oen
Belg die hommen Pal uitwerpen
„Ui! de toeschouwers loopen velen weg,
maar de Duitsehe 'legermacht werkt rustig
voort en heeft inmiddels voor onze oogen
lang» de in den grond geplante lansen een
veldtelefoon aangelegd. Hot machtige
schouwspel boeit mij zoo sterk, dat ik niet
bemerk boe rond mij plotseling velen te-
rugloopen. Dichtbij mij hoor ik een com
mando en de woorden „geladen pistolen".
Dan spring ook ik achteruit tot bij het ver
trouwde grenspaaltje. waar mijn fiets tegen
aan leunt.
„Maar een Duitsch officier, het pistool
op mij gericht, roept mij toe: „Kom u
even hierl" Ik kom en hij neemt mij mijn
uantoekenhoekje uit de hand en zegt dat wij
over de grens zijn gekomen. Hij studeert
mijn Jtellandsehc krabbels door en vraagt
mij wat bet beduidt. Inderdaad waren wij
het veilige grcnspaallje ecnige meters voor
bij geschoven. Eerst als er ecu tweede
officier nadeilnj komt en bet blijkt de-
geen te wezen, die mij aangeroepen had
krijg ik mijn boekje terug met het ver
zoek. op ons eigen grondgebied te willen
blijven."
Later seint de „N. R. Ct."-correspon-
dent nog uit Maastricht:
Wij zijn zoo dicht bij den strijd en toch
zoo ver af, «want we weten niets beslist;
De vlammen echter die we van op do
Maasbrug in de richting van Lu i k zien op
stijgen, doen do geruchten haast tot zeker
heid Worden dat tBassenge en Luik in brand
staan. Hot is vreeselijk, en dat de strijd)
niet ver af is, bewijzen de gewonde Duit
sehe maar bok Belgische soldaten, die nog
steeds binnengebracht worden.
Een 20-tal Düitschcrs, die bij Monlnn-
ken de Nederlandsche grens overschreden,
zijn gevangen genomen en naar hier ge
bracht.
LUIK, 6 Aug. Gister slaagde een afdee-
ling ulanen er in. tusschen het vuur der
forten door, Luik binnen te dringen tot aan
de me Ste Foi, waar do Belgische s'taf
demi Lij den arm. „Doe je plicht
Maar die nam zijn helm af. „Hier valt
niets voor mij te doen. Do man staat vpolr
zijn Ilecliter.
Nu 'begon' Voss te gillen en te schreeu
wen, te lachen en zich de haren uit hot
hoofd te rukken. „Hij is mij de» baas
Hij Ls mij waarachtig' wee'r de baas!"
Met geweld trokken de omstanders hem
uit het, sterfhuis en brachten den van woe
de schuimbekkende» man naar zijn eigen
hoeve.
Nadenkend, uit bun gewone evenwicht
gerukt, verlieten de andere kolonisten
zwijgend do Fransche hoeve, in een ont
roeide stemming, die li'un anders vreemd'
was. Himstedl sprak hun meening uit,
toen hij bedachtzaam tot grootvader Schlct-
ten naa,st hem zei:
„Wal er geweest is met Anntna'rci Rafle-
makor, dat weet ik niet. Mogelijk, dat c'r
niks is geweest cn 't kan ook anders
zijn. Maar ik zou zeggen, dat de'rtig jaren
van zoo'n leven, als Hinnerk Hriniuneier
geleid heeft, 'n betere voorspraak bij Onzen
Lieven Heer zijn dan dertig in het lucht
buis uitgezeten jaren."
Enno kwam door zijn moeder geroepen,
voor de lieg'rafenis over. Hij kwam vi'oqg
in den morgen, toen de kist nog niet ge
sloten was. En de van buiten geleerde
Woo uien van het gebed, dat hij wilde uit
spreken, veranderden, hem zelf onbewust,
in een zwijgende samenspraak met den
doode. Bij de gedachte aan wat die in rijn
laatste levensdagen had ondervonden smolt
het overblijfsel van bitterheid weg, dat
nog in zijn gemoed schuilde en voor den.
dag wilde komen bij het zien van de ouder
lijke hoeve, waarvan zijn vader hem hard
vochtig had onterfd. (Slot volgt.)
SCHIEDi COURAMT.
fllï
I
