67* Jaargang No. 14604 Tweede Blad. Zaterdag 15 Augustus 1914 Haar dochter. ALLERLEI. SCHIEDAMSCHE COURANT. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franee per post fl. 1-65 Erijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 cent Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meea 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen, Advertentiën bij abonnement op vocrdeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers "die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon Np. 103. DE WENDISCME YROCYV, Het is niet alleen bij ons, dat zich op sommige plaatsen (bijv, van Zeeland; de katholieke door haar dracht van de pro tantsche onderscheidt; dit gebeurt o. a. ook in de Pruisische landstreek, welke den naam van Wendee draagt. Het eene dorp daar is bijna geheel protestant, in liet an dere vindt men bijna uitsluitend katholieke inwoners. Hoyerswenda verkeert in het eer ste geval, Wittichenau in het tweede. Komt men 's Zondags te Hoyerswenda, dan ziet men niets dan vrouwen met korte, schitterend roode of paarse rokken aan, ge deeltelijk bedekt door groote, groene schor ten met bonte figuren; met zwarte keur- lijven, waarover rozenguerlandes geweven zijn en met op het hoofd de groote zwarte of witte Wendekap. Blauwe kousen en laag uitgesneden schoenen voltooien het feest- toilet, waarmee de Wendischc vrouw ook op de fiets zit, als ze op de eenzame wegen van haar geboortestreek naar de ver afge legen stad moet. Op ongeveer een uur loopens van Hoyers wenda ligt Wittichenau. Hier is de dracht lang niet zoo kleurig, evenals bet bij fee-;te iijkc gelegenheden voel minder uitgelaten toegaat dan te Hoyerswenda. In den ad vent- en vastentijd is de katholieke altijd in het zwart. Is ze in den rouw, dan draagt ze een groeten, witten hoofddoek. Do zwarte kleoding is ook die der groot," feestdagen; ze wordt gedragen bij de hu welijksvoltrekking, en bij de doopplechtig heid, twee gelegenheden voor groote feeste lijkheden hij de Wenden. Over den zwar ten rok komt voor groot toilet een ge plooid schort, bijna even breed als de rok, en in den hals wordt een strik vastge maakt van breed lint, waarvan de slippen over den weg fladderen. Deze strik i- zwart voor de vrouw, groen of rood voor het meisje. Voor borstsieraad heeft de ka tholieke een heel snoer medailles aan, waar onder zeer kostbare en erfstukken, die van moeder, grootmoeder en overgrootmoedei afkomstig zijn. De protestante heeft haar mooiste keurslijf geborduurd met kralen en nog eens kralen; hoe rijker boerin, hoe meer kralen haar beursje vertoont. Wal zoowel protestante als katholieke gemeen hebben, dat is een groote liefde voor fijn wit borduursel; als ze in feesttooi zijn, zijn haar prachtig fijne borduursels een lust voor de oogen. De beroemde tooueelspeelster lag lui er geeuwerig op den divan. Zij liep een nieuw tooneeistuk door, waarvan zij de hoofdrol moest spelen. Opeens werd door de kamerdeur hc' Monde holletje van het dienstmeisje zich! haar. „Een meneer is aan de deur. die u wenscht te spreken," zei ze. „Wie is het?" „Ik ken hem niet," was het antwoord. De actrice aarzelde een oogenbiik. Zij bad slaap, voelde zich moei en humeurig; na eenig ge wik en gewceg moest de vreemde heer toch maar binnengelaten worden. Even hierna verscheen een man van mid delbaren leeftijd op den drempel der kamer. De tooneelspeelster staarde naar den be zoeker, wiens sympathiek, eenigszins ge drukt, droevig voorkomen haar niet geheel onbekend voorkwam. „Ken je mij niet meer, Ilma?" De mooie vrouw kwam naderbij, zij wei feldeZij had toch wel duidelijk ge hoord, dat men haar bij haar voornaam noemde neen, neen, hij kon 't niet zijn.Haar hart bezat een goed memo rie en het had niet één oogenbiik luider getikt bij deze ontmoeting. „Ik hen wel heel oud geworden," zei hij met eenigszins treurige uitdrukking in de stem; „je schijnt me niet inccr Ie her kennen. Ik bén Alex Zombory." Een kreet ontsnapte haar keel. Het was geen tooneelmatige kreet, neen, d-'ze klan ken welden direct op uit haar in nors to; zij klonken blij en echt. Hetzelfde oogen biik lag ze aan zijn hals. „Dat is nu echt lief van je, hoor, dat je eindelek mij weer eens komt zien, al ben De vrouwen van Hoyerswenda houden zooveel van kleurige doekjes, dat ze er niet alleen zichzelf inee opsieren, maar ook de mannen er mee iiescJienkenbij trouwen kiijgt de bruid-jonker van liet bruidsmeisje en bij doopon de jieter van den nieter een fraai bont zijden doekje, Ier grootte van een flinken zakdoek, dat hij met een punt in het bebloemde knoops gat moet Bevestigen, zoodat de rest van den 'eek los over zijn Lange jas hangt. De jongen, die graag om een meisje vrijt, klopt het eerst aan bij de ouders. Keuren deze het goed, dat hij hun dochter het hof maakt, dan tracht hij het hart der jonge dame voornamelijk te veroveren in dedans zaal, waar hij onvermoeid met haar rond zwiert. Indien hij in den smaak van liet meisje zijner keuze valt,, dan wotdt met veel plechtigheid tot de verloving overgo gaan. Ouders en jongelui gaan naar dm dorpsgeestelijke en vervolgens zit de heele familie aan een substantieel feestmaal aan Ten teeken. dat ze spoedig het zorgelooze meisjesleven zal vaarwel zeggen voor tie ernstige plichten der eclitgenootc. neemt de bruid den halven rouw aan, tot ze voor het altaar treedt, wat bij de proto- tanten een maand na de plechtige verlo ving plaats vindt en bij de katholieken al nii veertien dagen. Om zich op den huwelijken staat voor te bereiden, hoort de laatste in die twee weken geregeld dage lijks de II. Slis. Dadelijk na de verloving lieginnen de geschenken te komen. Is de groote dag daar, dan gaat de bruid 's morgens vóór ze naar de kerk gaai. eerst met haar aankleedstcr even biddende de akkers langs en daarna rijdt ze, vooraf gegaan door muzikanten, naar de kerk. Op den terugweg rijden bruid en bruidegom, nu man eri vrouw, samen. Bij aankomst vari het bruidspaar dansen vrienden en vriendinnen voor het huis der bruid den nationalen feestdans en eerst daarna treedt de jonge vrouw over den drempel, om zich dadelijk naar den stal te begeven, waar ze den bruitoftszegen brengt en de aanwezi gen uit een nieuw aarden melkvat op een dronk hier onthaalt. De Wendischc vrouw is in den vollen zin meesteres in haar buis. Zij zorgt voor ile huishouding, de man voor den akker; geld en goed wordt door den man beheerd, maar in gewichtige aangelegenheden praal zij mee. Wat er aan geld inkomt van de boter, melk, eieren en gevogelte, komt in de beui's van de vrouw, die daarvoor zich zelve en haar dochters kleedt. Het voel- hekleedsel komt voor rekening van den man en vader. ik ook niet meer je vrouw, toch besta ik dus nog voor je, is 't niet, en per slot mag jc ook niet boos meer op me zijn." „Ik ben immers ook niet boos, Ilma." „Zóó mag ik liet hooren, zoo houd ik van je. Toen wij voor tien jaar van elkaar gingen...." „Voor vijftien. Ilma." „Zwijg toch," antwoordde het inoriu vrouwtje mol een hoos-lachend gezichtje; „zwijg toch! Ben je nog altijd als vroeger, zoo benauwend precies? Ik houd niets van groote getallen, dat weet je immers!" „0, wees maar niet bang, Ilma. Aan jou merkt men den voortgang van den tijd al bitter weinig; jij bent zoo jong geble ven I" „Zoo, zoo, heeft meneer complimentjes leeren maken in deze jaren? Vroeger kon je dat niet zoo „Neen maar vroeger had ik je ook zielslief De mooie vrouw zag hem ontroerd aan. „Ik weel dat jij mij, naar de jou eigen wijze, hebt liefgehad," zeide ze. Jammer, dat die wijze mij niet heeft kunnen beko ren Jij was mij te ernstig; ik hield nu eenmaal van vroolijkheid, van pret. Jij was helaas erg jalo-ersch en indertijd hadt je ei geen redenen voor. Met dat al, is mij onze scheiding to-ch erg zwaar gevallen, ik heli veel geschreid over mijn eigen heengaan van jou „0, houd op, Ilma, roer daar niet meer in. Dat is alles al zoo lang geleden, a! vijftien lange jaren geleden „Toe, doe mij nu toch het genoegen en zwijg mei die berekening. Je zoudt me nog boos maken. „Och, ik wil je niet ergeren," zei hij ernstig; „integendeel, ik ben gekomen om je veel goeds en liefs te vertellen van onze dochter Maria." „Van Maria?" riep de actrice nu vol levendigheid uit. „Hoe maakt zij het? Hoe in d-" Jarige winteravonden snort liet spin nen iel. Dit duurt lot Vastenavond. Dan wordt het garen, dat er gesponnen is. tot linnen en pellen verwerkt, voor welken ar beid men den vastentijd gebruikt. Ook hou den de vrouwen zich 's avonds bezig met bet Ironaaien barer kappen en kragen met kralen; aan wit borduren doet de Wen- disclie vrouw niet, dat komt uit de han den van beroepsborduursters. Zoo heeft dc Wonder tot op den hui- digen dag door zijn afzondering lusschen onafzienbare bosschen van wilde pijnboo- men, uitgestrekte moerassen en groote heidevelden, zijn mooie, oude kleoderdracbt en gebruiken bewaard, evenals bij ons het - p i ook jes land Zeeland, dat als een be too- eerde prinses, door zijn stroomen tegen noemde invloeden beschermd, in rustige eenzaamheid de gebruiken en kleed ij van lang vervlo-gen tijden bewaard heeft. Ongelukkig evenwel begint de industrie met haar vuile werlr,..aats<S, haar rnetbra- kende srhoorsleenon en baar zedenbeder vende fabrieken ook de Wendee binnen te, (rekken. Steenkolen velden zijn er ontdekt Naast de schilderachtige Wendischc begint zir-.li hier en daar een werkmansvrouw Ie vertoonen in goedkoope stadsplunje en bo ven de dennen een nog veel hoogerc fa brieksschoorsteen. DE GRILLEN VAN BOMMEN EN GRANATEN. Evenals de bliksem bij hot inslaan soms vreemd te werk kan gaan, hebben ook bommen, granaten en kartetsen hun grillen, wat blijkt uit de volgende historische voorvallen in den Turksch-ltaliannschen oorlog. Bij de eerste beschieting der Turksohe versterkingen door 24 c.M. seheepskanon- nen, gebeurde hel, dat een granaat in een Bedouïnen-tent insloeg. Toevallig waren alle tentbewoners buitenshuis. De man deed f krijgsdienst en dc vrouwen waren op ,20 -pas afstands aan 't wasschen. Alleen het eenige kind, een meisje van eenige weken, sliep rustig in de wieg, eigenlijk een mand. Wie iets afweet van de uitwerking van zulk eert projectiel, kan ternauwernood in twijfel zijn over het lot van de tent en haar eenige bewoonster. liet tentdoek ver brandde, of werd in stukken gescheurd en de inventaris her- en derwaarts geslingerd. Waar do tent gestaan had, zag men een diep gat en omgewoelde, zwartgebrande aarde. Drie of vier pas van dat gat af lag echter onder den onigekcerden mand, luid schreeuwend, maar volkomen onge deerd. het kleine Bedouïnen-meisje, datdoor gaat hel met die snoes, dat schattekind? Een week geleden zond ik haar nog een doos met leuk speelgoed. Zij ontving die toch? O, wat heb ik je vaak venvenscht, omdat jij mij haar niet hebt willen afstaan. Had zij schik in de dingen, die ik baar liet toe zenden? „Eerlijk gezegd, veel had zij er eigenlijk niet aan; jij schijnt totaal vergeten, dat zij eindelijk ophoudt kind te zijn. Het goedje, dat jij zoudt. paste niet voor haar leeftijd. Zij is onlangs al achttien geworden!" „Neen, niet mogelijk!" riep do moeder mei komieke ontzetting uil„niet mogelijk, mijn dochter achttien jaar!" „Vorige maand vierde zij dat feest. De voorwerpen, die jij elk jaar zendt, leggen wij maar terzijzij passen niet altijd pre cies bij haar leeftijd. Doch nu over wat anders. Ik moet je een mededeeling doen, waarvan je zult ophooren. Onze dochter heeft trouwplannen. „Mal, wat? Wil "Maria trouwen „Ja, en hoewel het kind bij mij bleef, voel ik het toch als mijn plicht jou er van in kennis le stellen. Het kind is mijn alles, ik had er niet buiten gekund. Ik had het ook niet kunnen laten hij jou. in jouw omgeving; dat moet je zelf toe- stemmen. Maar je bent ten slotte toch de moeder en ik wilde niet, dat achter je rug om, deze plechtigheid plaats gevon den zou hebben. Daar je het kind in langen tijd niet hebt gezien, verzocht ik haar met mij mee te koinen naar hier." De mooie vrouw voelde, hoe haar hart onder haar elegant peignoirtje begon te kloppen. Een ongekende ontroering ver vulde haar. Haar oogen waren vochiig, tomi zij vroeg: „Mijn eigen dochter Maria.Maar waar. waar is zij?" „Zij wacht "beneden." Zij rende de trap af. Even voelde zij een verrassing, toen zij vCdr zich zag een don luchtdruk uit de tent gedineerd was (•li door de mand be>chemd werd tegen de rondvliegende splirners. In de eerste dagen der b"«chh'ti»2 zal een heele Arahiorenfainilie ïnndom den etenspot en praatte vroolijk over het kna1- lon en poefen van de vijandelijke kogels. Het schijnt, dat dit een van de ron ivlie gende granaten verveeld he-'fl. want pV-o ling kwam zij midden in 't gezelschap neer wierp allen achterover, si rooide hun een goede portie zand in 't gezicht en deed den etenspot in duizend scherven uitoenbar-ton. To en de Arabieren zich de oogen god mt- gewieren hadden, zagen zij op de plaat-, waar hun maaJ geslaan had, niet- dan een zwarte plek. De spotter- kwamen er heelhuids af, ^naar moesten een dag hon gerlijden. Een oorlogscorrespondent zat met een vriend onder pen lmschje thee te drin ken; plotseling springt 'boven hen een kar tets uiteen. De vriend »pritigl overeind om beter te zien. waar de stukken neerkomen, en het 3 K.G. zware sluitstuk komt precies op het plaatsje neer. waar hij zoo even gezeten had, terwijl de hoog opstui vende aardmassa den trekpot omwerpt „Als door een wonder gered." zegt men dan. SCH1LDERIJEN SCT100NMAKEN. Men neemt de schilderijen van den muur en stoft ze zorgvuldig af; ook Jhol koord, waaraan zij hangen, moet worden afgestoft Dan legt men ze op rafel met liet voorst»- gedeelte naar onder, om ze cte laat-fe schoonmaak te geven. Warm water en eras zachten doek zullen alle vliegenvlekkeii en ander vuij verwijderen van gewoon geschil derde of natunrbouton lijsten» Voor de ver guide lijsten (loet men een paar «"tlcpel- ge-unolten zeep in een kan kokend water. Hierbij voegt men zeven lepels ammoniak en brengt dit met een zachten borstel op de lijsten aan; men laat dit een oogenbiik er op liggen, wa.-cht ze met helder water af en Iaat ze in de zon drogen. Dit rei nigingsmiddel geeft op buitengewone wijze den glans terug. Benzine, nuphta en alcohol zijn witste kend om glas schoon te maken, en men behoeft er niet zoo voorzichtig mee om te gaan als met water. Wanneer dit laai sle dringt door een spleet of harst en liet schilderij raakt, zal het een vlek achter laien, terwijl de bovengenoemde drie voch ten dadelijk drogen en volstrekt niet vlek ken. Ook geven zij aan het glas, zonder dat men behoeft te wrijven, een mooien glans. Als schilderijen met een glas zijn liedekt, jong, slank meisjesfiguurtje, dai van linar stoel opiees. Even ook flitste iets van ja- loersclilieid door haar wezenonwillekeu rig nam zij met doordringenden, bijna v!jau di gen blik het mooie jonge kind op. zooals mooie vrouwen andere gevaar!ijk-mooie vrouwen kunnen krilisoeron in één oogop slag; doeh haai instinct, haar liefde over- heersebte onmiddellijk alle andere gewaar wordingen, en zij drukte haar dochter Innig aan zich. De vader stond aan de deur en zag toe. Toen zei hij: „Ik moet nog de stad in, Ilma. Ik laat Maria nog wat bij je, tot vanavond, tot dat de avondtrein gaat." De actrice riep verschrikt uit: „Hoe nu? Jullie gaal dezen avond al weer weg?" „Ja, wij moeten weer huiswaarts, Ilma „Neen, neen, ik laat jullie niet gaan 1" De jonge vrouw drukte Maria heftig, bijna hartstochtelijk tegen zich aan. „Eenige dagen moet je blijven, je moogt mij niet zoo wreed" behandelen!" Zij werden mi samen alleen gelaten. Haar eerste vraag was natuurlijk aan haar doch ter. of deze zich gelukkig gevoelde. Maria knikte. Zij zeide rustig-eenvoudig, dal haar gevoelens zoo teer waren, dat zij er liever niet over sprak, misschien ge deeltelijk uit bijgeloof, gedeeltelijk misschien uit valsche schaamte. „Ja, ja. zoo behoort liet ook," lienainde de tooneelspeelster met moederlijken ernst. Opeens viel zij uil haar rol en luidkeels lachende, zei ze; „Het is toch eigenlijk oen vrees el ijk idee. dat ik zoo oud word gemaakl 1 Bijna al grootmoeder le zijn; foei, fooil" Maria keek mei een zekere verwarring naar de mooie vrouw, die naast haar zal, op. Het salon vol luxe, de sterk geparfu meerde atmosfeer, alles bracht haar in de war. Zij voelde plotseling een heftig ver langen naar haar eigen, eenvoudig huisje, moet men een bladpapier over de ee- Imele achterzijde van het schilderij plak ken; dit zal voorkomen, dat zich stof ver zamelt lu—chen plaat en glas. Voor olieverf-schilderijen neemt men v arm water, waarin wat zeep is ojiselo-t. en wa-cht hiermede het schilderwerk af. Alle -tof- en andere vlekken verdwijnen er dooi; de verf blijii onaangetast. Oude prenten en gravures, die gevlekt en geel zijn geworden, bleekt men in de zon. Maar men moet ze onder deze behan deling -feeds vochtig houden, anders wordt de drukinkt bruin of grijs en het papier krijg! een tint. van liet oorspronkelijke ver schillend, "Warm water maakt prenten los van liet papier, waarop zij geplakt zijn. en schoon papier maakt ze weer als nieuw. NIEUWTJES VAN HIER EN DAAR. Wij Nederlanders houden volgens het En- gelsche blad „Tit-Bits" nog steed« het re cord van den oester ui tv oer. Gemiddeld moe ten or nog G milüoen per maand verzonden worden. Een Duit-eh aviatour, Guido Linnekogel, is de houder van het boogie-record met 21 duizend voet. Het vorige record was 20 duizend voet. en werd gemaakl door den Franschen aviaieur Legagneux, die onlangs gedood werd. Onlang- stierf te Gravosend op 76 jarigen leeftijd de directeur der begraafplaats. JJij had zijn geheel»' leven in de directeurs woning op liet kerkhof doorgebracht en on- geveci 26.000 begrafenis-en meegemaakt. f'hailes Pee hard, vroeger chef van de anaichistische politie brigade, hooft een museum opgericht voor crininologie. Onder zijn zeldzamen inhoud bevindt zich een wassen pop, die ^gebruikt werd om bran dewijn in Parijs te smokkelen. Een vrouw kwam iedeien dag met een klein kind in de .stad, maar daar liet niet groote»' werd, wekte het. rb' argwaan oji de autoritei ten, die hel onderzochten en de fraude ontdekten. 1 'm Max Mayer, de paarlhandeiaar, te llat- 1on Garden, die de eigenaar was van den beroemden paarien-ketting van 12 millioen gulden, heelt zich tol taak gesteld een col lectie paarlcn te vinden voor een ketting ter waarde van 36 millioen gulden. Hij heeft er nn twaalf van de 200, die liij noodig heeft. Mayer zegt. dat hij alleen verzamelt voor zijn eigen genoegen, maar toch twij felt hij er geen «ogenblik aan. of hij zal ze verkoopen. i h=> f i Het aantal passagiers, dat verleden jaar waarin zij haar verloofde, dien besten pro curatiehouder, bij zich zag. Met angsügen. blik, met weerzin bijna, 1 uitende zij naar haar Ark-der, die verder sprak: Is toeli feitelijk wel heel ellendig voor mij. Ben ik dan werkelijk al zoo oud, Ma ria De oogen van het jonge meisje vulden zich met tranen. In haar drong de begeerte van weg Ie komen, de begeerte naar "t eigen huis, 't eigen gedoe. Meg, nil deze benau wende, zwoele atmosfeer, naar huis, naar de beide mannen tlmis, die heide brave man nen, vol eenvoud, eerlijkheid en waarachtige liefde voor haar! Hel volgende oogenbiik voelde Maria zich opnieuw aan clcn boezem barer moeder ge drukt, „M'cos niet boos, dierbaar kind," hoorde zij zeggen, „fk sprak groeien onzin, maar geloof mij toch, ik houd zoo zielsveel van je!" Een schok voer de vrouw door de le den, toen zij het koude, starre gezicht van par dochter oplette. Opnieuw fluisterde zij, heilig aangedaan; „Ik ..weer je, mijn kind, ik zweer je, ik ook, ik zou mijn leven voor jou gegeven hebben." Op dit oogenbiik kraakte dc kamerdeur en een elegant gekleode jonge man trad het vertrek binnen. Ijlings wischte zij zich de tranen weg, voelde even aan haar kapsel, sprong op en mei een allerinnemendst glim lachje liep zij den nieuw aangekomene tege moet. j „Bonjour, waarde vriend, kom binnen, iaat ik even vooralellen Zij bleef Lokkenverlegen keek zij naar liet jonge meisje. Zij voelde benauwend duidelijk, hoe deze groote dochter haar eigen jeugd in twijfelachtig licht zou stel len. Zij weifelde een oogenbiik. haar nopen zochten smeekend haar dochter, zij schenen te zeggen: ik kan je niet als mijn dochter voorstellen, ik kan mg wel opber-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 5