fè Zaterdag 29 Augustus »so. È4618 Tweede Blad Uit de Tweede Kamer. Fatmé, de sluwe. Deze courant verschijnt d a g e I ij k sg met uitzondering van Zon- en Feestdagen, Prijs per kwartaal: Koor Schiedam en Xlaardingen üs 1.25,- franco per post fl. 1-65. Prijs per week: IVoor Schiedam en ïlaardingen lö cent, Afzonderlijke nummers 2 cent Abonnementen worden dagelijks aange nomen, Advertentiën voor Het eerstvolgend nummer moeten des middags vöór eon uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 {hoek' Korte Haven.) Prijs der Advertentiën! Van 1B rebels 0. Ö.92; iedere regel meor 15 cents. Reclames 50 cent per regel, Groots letters naar de plaats die zg innemen, Advertentiën örj abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen, In de nummer» die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen,- worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs Van "40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. Dal hel oorlogsgevaar voor oil- land zeer belangrijk is verminderd, al kan natuurlijk niemand ook bewijzen, dat we er builen zuilen blijven, is in den afgelooperi week door de Tweede Kamer zonneklaar aange toond, al is dat dan ook niet op een wijze gegaan, die onze sympathie heeft, debieed sprakighoid (och keert terug. De Kegeoririg bad een achttal wel-am!- werpen, waarvan de Beurswet en de wet telijke regeling van een gemeentelijk mui a torium verreweg de belangrijkste waien. bij de Tweede Kamer ingediend, en me! anders verwacht dan dal deze op de |«- kende spoedmaiiier zouden worden afge handeld, want de Tweede Kamer wa- 's morgens en de Eerste Kamer 's middag» bijeeiigejoepen, maar onze volks'vertegeit woordigei-- zijn over die (wee belangrijk-te wetsontwerpen zoo uitvoerig ami het dis- cussiecren gegaan, dal ze eerst .Maandag voor openbare behandeling gereed komen, als ze gereed komen. En Treub, onze Tieiib, die de reuzentaak, hem op de schou ders gelegd, 0]i een wijze vervult, die „De fSlandaard" braehf tot een ridderlijk eere- Sttiimt, kan 4 dagen wachten. Het is in derdaad bedroevend. K» hoe anders wa llet oji 3 Aug., toen de Kamer zonder boe of ba 50 millioen voor de mobilisatie toe stond, zooals ze honderd millioen zou heb ben toegestaan, als die gevraagd train», toen ze een schouwspel gaf van een solida riteit mei de Begeering, die voor heel Ne derland een voorbeeld was. Maar een wel op de heropening van de beurs en een gemeentelijk moratorium zijn toch zeker geen dingen die men in een vloek en een zucht kan afhandelen, hoeren wij onze lezers zeggen. Zeker niet, maar dal wordt ook niet gedaan, als de Kamer deze wetten aanneemt, zooals ze daar liggen. Deze wetten, speciaal de Beurswet, zijn de vrucht van het overleg tussehen de betrok ken ministers en de deskundigen op bet gehecle gebied, liet zijn abnormale regelin gen door de abnormale tijdsomstandigheden noodzakelijk gemaakt, en waarbij dikwijl- de knoopen moeten worden doorgehakt en kel en alleen, omdat er geen tijd is om zo 1e ontrafelen. Kn nu zal de oene kun dige financier de knoop hier en de ander zal die daar doorhakken, maar als ib-zo knappe lieden er met elkaar over gaan diseussieeren waar precies moet worden doorgehakt, woiilt er beelemaal niets door gehakt. om de eenvoudige redenen, dat. waar men de doorhakking ook doet, men Kirt ver van de brug, die Galata met Stamboel verbindt, en dicht aan de aanleg plaats de kaikdsohis (bootslui!, had de oude uitdrager Abdullah zijn huis. Ieder, die hem kende, noemde hem een vrek. On gelijk had men niet. De ouderen noemden hem zoo, niet hel oog op zijn plaste®! dorst; de jongeren bedoelden er nog wat anders mee. Zij wisten, hoe hij zijn ee-nige dochter, de iehoone Fatmé, als ko-tbarc schat vrekkig bewaarde en alleen af wilde slaan aan iemand, die minstens een Effendi of een Aga was, en <lan nog legen een tastbare inwisseling van klinkende dank- baa r h eid s ge v ooien s Zij hadden beiden, ouderen en jongeren, gelijk. Abdullah was een vrek eerste klasse, zoowel voor zichzelve als voor alle ge loovigen. En zou de profoel-zolf uit zijn graf in Mekka opgestaan zijn en hem ge vraag'd hebben: „leen mij een piaster", Ab dullah zou hem voor een brutale» schelm gescholden en van zijn deur weggestoolen hebben. Doch tegenover Fatmé was hij heel anders, hopende, dat de toekomst hem tien voudig zou teruggeven, wat hij haar gaf. Haar ontbraken evenmin Perzische en an dere kostbare welriekende geuren als kostbare stoffen en fraaie gewaden. Zij was voor hem het doel, waarvoor hij zijn heb zucht. uitbuitte en schatten vergaarde; hij verborg Fntmé angstvalliger voor de blik ken der jongelieden uit de om go ving dan het verborgen kamertje, waarin zijn se hal ten lagen opgehoopt. over ernstige bezwaren moet heenstappen. Wij betreuren, zooals wij zeiden, deze houding van de Tweede Kamer iri hooge mate; ze rekende toch niet in voldoende mate met, ',s Lands befajng, en ze kwam ie'kort in eeibi'-d voor 'Jretib's werk, en wien men daarover ook .spreekt is een voudig daarover in extase. Treub heeli thans tiouwons gelegenheid om te tonnen ovei wat machtige gaven hij beschikt, zijn kracht is met in de eeiste plaats i-ontioJem maar organiseerenen al heeft hij in de [oliliek niet veel bereikt, omdat de plooi baarheid heru weinig is gegeven en hel 'in bet gaicel loopen lieri aüij 1 bijzonder moei lijk viel, zoodra. hij zelf kan zoggen hoe liet wezen moot is bij in zijn volle kracht. En zoo is dan ook zijn succes als mi uister in deze moeilijke dagen, aan bet hoofd .staande van een Departement, d d reeds in gewone dagen buitengewoon ve d van den minister vergt, geen vorras.-ing voor oils, die zijn doen en laten in bet jni blieke leven nu reeds bijna 30 jaai van nabij gadesloegen, en die weden dat tol iiog toe het glanspunt daarvan was zijn wel- houder-chap in Amsterdam, vvaarm hij de exploitatie van de gemeentebedrijven voor bereidde en voor een groot deel ook lol stand bracht. De Kamer hot dus de twee belangrijkste wetsontwerpen liggen, maar deed de overige zonder Voorloopig Verslag af. Eerst werd aangenomen bet weL-ontwerp tot verze kering van de naleving van bet onder ij.ig- teekening van IS October 1907 fen iwee- de Vredesconferentie gesloten verding voor de toepassing op den zee-oorlog der begin selen van bot Verdrag van Geneve, Er ginu bij de aanneming daarvan oen onderdrukt gelach op; liet is dan ook waarlijk than- geen tijd om over vredesconferenties of over naleving van verdragon te spreken we leven thans in een tijd, dat alle ver dragen scheurpapier zijn, dat de neutraliteit van een land, dal even onschuldig is aan den oorlog als een pasgeboren kind, ge schonden wordt, „omdat dit uit een stra tegisch oogpunt noodig was," en dat er bommen uit luchtschepen geworpen wor den in een stad, die piet belegerd wordt Het trof echter zoo, dat de fatale termijn om dit wetsontwerp vast te stellen geko men was. Toen kregen onze militairen, die gemo biliseerd zijn, vrijdom van port voor de brieven, die ze zullen schrijven of zullen ontvangen; laten wij hopen, dat ze wel lra ook vrij reizen zullen krijgen hij vertef om familiebetrekkingen te bezoeken. En toen kwam liet Departement van .Mari ne om vijf millioen extra, zijnde de kosten gemaakt voor bet onder de wapenen ro pen van de gehecle zeemilitie en de ge. iieele Koninklijke marine-reserve, mitsga ders het in dienst stelten van re-els gepen- sionneerilc fin ontslagen officieren, de bui tengewone aanneming van minder perso neol, hel huren van particuliere vaartuigen voor bewaking?- en andere diensten, enz. Doch zijn ..zaak" hield hem voor hel grootste deel van den dag van Fatmé ver wijderd. Daarom had hij voor een bewaak ster gezorgd in de gedaante van een ne gerin, die in haar jeugd geroofd was ge wenden en haar korten bloeitijd in een harem had. doorgebracht. Die oude negerin Chaïssa was zoo gruwelijk 1eel ijk gewur den, naarmate zij verouderde, dat zelfs de stoutmoedigste Turken ijlings de vlucht na men. als zij haar maar even zagen. Ab dullah was |egeii zijn natuur in zeer vrien delijk van haar en rekende daarmee op ham dankbaarheid, die in de allerstrengste be waking van Falnié getoond moest, woiden. Maar de duivel moge oude Socdaneesclie negerinnen vertrouwen Fatiné's vrouwenvertrek had één getra lied venster, dal oenig uitzicht Invet op den Gouden Hoorn, Wanneer zij met de rozige, blanke voetjes de fluweel?® pan toffeltjes had uitgeschopt, en geklommen was op tiet dikste kussen dat in haar ver trek aanwezig was, kon zij hoogstens al leen de rookwolken van enkele voorbijva rende booten zien. Dodi, wat het oog niet vermag, speelt het oor klaar en de liefde kan overal het har! binnendringen, zelfs door het oor. - Onder do kaikd.sclris was een matroos, die niet anders bezat dan zijn boot en oen handvol para's, welke hij geregeld dagelijks verdiende. Maar toch had hij vee! op zijn kornuiten voor, deze slanke vent: hij, Kerim, had een mooie, jonge, krach tige gestalte, een pikzwarten haan], -een prachtig besneden bronzen gelaat, waarin een paar oogen van zoo slork-stralendeu gloed, dat zij de gesluierde vrouwen aan Galata deden ontvlammen. Maar Kerim gaf bitter weinig om de Stomboetsche schoo- Mr. Troelstra, die ook Ibans weer met zijn paitij zich beieiri verklaarde jp't aan- gevraagde erudiet te verlenen. b"initto deze 1 gelegenheid voor twee zaken, ten oeisto om te wijzen op de bonding van den Ma trozen bond in deze tijden en iiet orgaan „Het Anker", ten tweede tot liet doen van een verklaring. Mat bet eerste lieHeft. wees de spreker er op. boe de Mahoxcnbond besloten bad thans alle actie voor lotsverbetering stop Ie zetten, en boe bel ..roode" Anker mei nadruk de matrozen op hun pürhtsbelrach- ling bad gewezen. De leider der sociaal democratische fractie was echter zoo ver standig. om de oom lusjes, die hij daar uit zou trekken, voor latei te reservecren, zelf begrijpende, dat bij op "d i i oogonblik geen toezegging van veian.lciiug in houding van den .Minis|ei tegenover Mnfrozenbond en ..Anker" eischeu kan. En a! vinden ook xx ij. dat die houding wel wal royaler kan wezen, wij vinden in hetgeen .Mafi'o/enhönd en .,11e! Aukei" deden, niets buitenge woons; daargelaten h<4 groote gevaar dat zij iu dezen ..--laat van oorlog" zouden hebben geloopen. als zij liet omgekeerde hadden gedaan. En loen kwam de verklaring, mei deel patho-, door kir. TtouMut voorgelezen, waarbij de sociaal-democratiselie Kamerfrac tie aan alle volkeien haar broederlijken groet bieiigt. speciaal aan de arbeiders klasse, die thans niet in staat is het 23- jarïg bestaan der Internationale te herden- den, maar die gedwongen is tol broeder moord. Verder werden de. arbeiders aange spoord de Internationale trouw (e blijven en mee te werken tot den triomf van het inzicht, dat de vestiging van een interna tionaal verbond van de vrije volkeren van Europa hun ouderlingen wedstrijd naar a nacht en winst moet vei vangen, opdat voorlaan elke oorlog onmogelijk zij. I 1 Wij zijn overtuigd, dat wanneer deze wooiücn in een Stampvolle volksvergadering waien gezegd, zij met domMend applaus zouden zijn begroet, en dat zeker niet het piinst om de wog.sloopende wijze, waarop ze werden gezegd; Mr. Tioelsli.i is toch een geboren volkstribuun. Maar in de Ka mer misten ze alle effect, al werden ze dan ook aan liet einde door Mr. Mondeis met luid handgeklap beloond, en al riepen de overige puitijgcnnolen, die slechts in zeer kleinen getale aanwezig waren „bravo". Dit weinige succes kwam ook danidoor, dat de Rechterzijde van de Kamer in haar geheel en ook enkele leden van Links van deze vei klaring niet de minste notitie na men; ja van Hechts werden zelfs de meest pakkende passages van de \erklaring nu en dan door een min of meer spottend gemom pel begeleid. nouhem was door Mohained geze gend zij de l'ro'fcei de sclioone Fatrné, waar iedereen in Galata. en IVra over sprak, in een droom virsclicnen en sedert dien had hij sii-T-lits één gedachte: het origineel xan zijn dnHun aanschouwen, haar lictde winnen en linnr ontvocien aan dien aak van een nu,ten vader. Kelim bezat bij zijn lichamelijke vour- ijeeleii nog ecu groote gave een ptnrh- tige. klankrijke stem, hij kon aHeraardigste liedjes zingen, onder begeleiding van een Turksche luit. Eens op een avond, hij het aaulïieken van den nacht, wiegde een baik op het donkere water van den "Gouden Hoorn, in de richting v.ni het huis van den uitdrager Abdullah, precies daar, waar de golven tegen de muren beuken en het Memo vergrendelde venster ziihtbaar is, waarachter de sclioone Falmé meidag en kele zonnestralen opvangt. Fatmé was alleen. Zij big op baar wec ken divan uitgestrekt en peuzelde van ge- confijie vrachten, terwijl zij met wd open oogen lag Ie droomen. Opeens drongen wcekc klanken tol haar door, zij luisterde. Zij hoorde in een lied, dal door eenklank- rijke, mannesten) werd gezongen, aldoor haar naam, steeds opnieuw tiaar naam. Geen twijfel, dal lied werd haar gew-tjil Vol inwendige ontroering, met stijgende he- langstelling, luisterde zij met ingehouden adem. De Profeet had hem zijn toekomstige doen zien, zong de vreemde heneden: zij had de, trekken der wondermooie Kal mé gehad en hij smeekte nu Allah en den goeden Profeet, dat zijn droom liewaarheid zou worden. Onverwachts werd de deur van liet vrou- xvenx'ertrek door Chaïssa geopend en voor 't eerst voelde Fatmé heel duidelijk, hoezeer "Ve zullen deze houding niet verdedi- j gen, maar begrijpen ze zeer goed Vaar de „politieke actïu" in de Tweede Kamm is slop gezet, kunnen de andeie partijen het moeilijk anders dan m.-t lce.de nogen aanzien, dat de 8. D. A P. door dn gelijke verklaringen zich zelve als bei vvpre de aureool opzet van te zijn de rnsü-partij bij uitnemendheid En dat te minitel, wa.ir de sociaaldemocraten in de oorlogvoa wie landen allerminst gedwongen |ot den broe dermoord overgaan, maar helaas even vurig t«'n ootlog snellen als ile rest. Zelf-, de bekende Frame lie socialist Iteivé. die- de gevangenis heeft getrotseerd lienor dan dal hij zijn anti-militaristisch»' denUn-eA den prijs gaf. snelde vrijwillig naar de grenzen, en staat thans „Ie fusil au In as et la rn.ge au goeur"; de verwilderde sug gestie -tie van den oorlog uitgaat is nu eenmaal verschrikkelijk. Wij voor ons gelooven echter mei, dat de snoiaal-demoeratisrhc verklaring van Woensdag i.l. haar ooi sprong vond in het najagen van politieke winst, die trouwen- iu dezen lijd niet zoo makkelijk te be halen is. Wij zouden eerder meenen, dat de bevvusste verklaring moet dienen om den induik weg te nemen of te verzachten, db* de vei klaring door den leider der S. T). A 1'. op 3 Augustus afgelegd op het minder na denkend deel der partijgenooten Iweft ge maakt. Die .schoone uiting, „dat het na tionale Ivetang de nationale geschillen moést overheerschen", klonk het gros der partij genooten onbehaaglijk in de ooren, nadat hun zoo lange jaren was voorgepreekt. dat vaderlandsliefde eigenlijk niet veel meer dan een kapitalistische uitvinding was, on hun ontstemming is door de Tribnnisten. Syndicalisten, Anarchisten en hoe verdot de gezworen vijanden der S. D. 'A. P. mogen boete!), krachtig aangewakkerd. Hoe dit alles zij, wij hopen dat er nu maar g»'on sociaal (temocratisrhe vorklariit gen meer komen, want daardoor zou de pt li poke strijd in de Tweede. Kamer, in's i.'-iiid- belang terecht stopgezet allicht weer kunnen ontbranden. Nadat de staat win oorlog zonder oerii- go i pinerking bij wetsontwerp was bodon- ih'pl. ging de Kamer aan den tijdelijken maat regel ibetieffende den accijns op hel ge- distilherd In normale omstandigheden heb ben de groot' distillateurs geregeld aan zienlijke .bedragen van accijns in de schat- ki-4 t»> verantwoorden. Dit komt doordat de accijns alleen dan vooral moet' .wollen betaald door den afnemer, wannen hij onder hetzelfde ontvangkantoor is ge legen als het pand van do krediet genieten de distillateurs, branders of handelaars. H dat .niet hel geval, dan moet de ont bieder dien vier dagen na ontvangst van zijne leverantie betalen, maar doet hij dat niet, dun wordt die twee maanden later van den 'leverancier gevorderd. Het is niet meer dan natuurlijk dal de distillateurs, handelaars en branders in zij afgesloten was van al wat. daar buiten leefde, van alles wat teven, liefde jietee- kendo. Tegelijkertijd '-elder ontwaakte een hevig verlangen in haar; fluks rijpte een plan in haar btein. Ondei heftig .schelden ontving zij de vioinv, die zooeveii haar leelijke ironie door de deur gestoken had. Zij veinsde een gioute ergernis over hel - feit, dat iemand daar beneden haar in haar rust waagde te storen, mot zijn onafgebroken, vervelend gezang. „Hoe? gij zegt iemand op hef water?" vnr.ahfe Chaïssa uit. „Dan kan het m'e mand anders zijn daa Kerim, de roeier, dien Allah moge halen! Die kerel met zijn mmio stem en duivelsehe schoonheid zal niet weer opnieuw uw rust versloren, lief duitje. Ik ijl naar uw vader, opdat, deze de politie op hem afzeildeI" „Mooi is hij!" echode liet na in Fat iné's hart t'B een ongekende vreugde door tintelde haar. Maar haar lippen pruttelden door, dal zingen oen loolijk aanu end-el was, dal; de ooren kwetste. En toen de zwarte Chaïssa ojniieinv over den zanger beginnen wikte, drukte Fatmé haar ooien toe en verbood haar er langer over te praten. „Daar Is <his geen gevaar bij!" overdacht de negerin voor zieh en zij verschoof haar plan om Abdullah tc waarschuw en b>t den volgenden dag. Doch de oude vergat hot geboete geval en dacht alleen aan domooio Perzische lap die Falmé haar geschonken had. De schoone Fntmé beval haar maagd den volgenden dag haar oenig gekleuid knoop- vverk te doen toekomen, daar het niets doen haar hevig begon te vervelen. Fatmé wijdde zich vol ijver aan haar dezen tijd dat risico niet meer op zich willen, nemen; en de zaak is zev-r in het belang! van de schatkist ook. die waarlijk niet te cr-irzicliilg kan zijn met erediei inzake be- la-lmg >'l' luxe artikelen. Daarna kwam de politiek «-ven om do di iir kijken, maar ze werd door Mini-ter Colt van der Linden onmiddellijk weer hinten gezet, liet was naar aanleiding var. hel weV-ontwerp, dat de bevoegdheid aan de .gemeenten wilde geven de veririzlng van wethouders en raadscommissien. door art. 80 van de Gemeentewet op den eersten Dinsdag in September vastgesteld, tot 1 Maart 1915 uit te stellen. Doel van het wetsontwerp was op dit oogen lil ik. nu ook vooral eensgezindheid ia do gem centen allereerste ci-e-h is, daarin den politieken strijd niet te doen ontbran den. Men moet toch niet velgelen, dat de ge- iiu'i'iileraadsveikiezingen van 1913 in tal van gemeenten de nieeuteihoid tot minder heid hebben gemaakt, al zijn er dan ook niet ve<4 in de wereld, die weten of deze omzettingen voor Hechts of voor Links een voordeel waren. Maar teejs «ïór liet ontwerp in de Kanver Ier behandeling kwam. was diet gebleken, pal het doel. dat de Ilegeciing er zich van voorstelde, niet zou worden bereikt. In ..De N'edeilander" waren, al was het dan ook „in zeer bezadigde termen, be denkingen tegen het wetsontwerp inge bracht; men zou dan de wethouders eu raadscommissies, die niet meer steunden op een meerderheid in den raad, stilletjes lol 1 Maart 1915 het onaangename werk laten doen, dat de/e bijzondere tijden ej--cheu, om ze dan met alten ondank die 'sweields loon is, aan den dijk te zetten! Ei jh' „Maasbode", nnbezadigd als altijd, lu'-chubligile oen man als Cort van dor Lin den. in de grofste termen van hot hebben van allerlei politieke bijbedoelingen. Wij moeten eerlijk bekennen, pal wij niet begrijpen wat de eigenlijke reden was van bet verzet, en dat te minder vvaar aan geen onlede gemeente d w a n g werd opge legd, doch slechts een b e v o e g d hei Kf gegeven. Maar misschien beschikte de P.eehlsohe pei- reeds over een statistiek je wie deze regeling het meest ten goede zou kgSmon komen. Hoe dal alle.- zij, de Commissie van Rapporteurs over liet wetsontwerp kon de Hegeering niet anders mededoelen dan dat. naar haar overtuiging dit tot een poli tieke discussie aanleiding zou geven in de Kamer, en daarnaast den wensch uitspre ken dat zij het ontwerp terug mocht nemen, waaraan de Minister dan ook voldeed. Hoe weinig er van eenige politieke bedoeling bij hem sprake was (stel je voor: Cort nieuwe bezigheid, doch zoodra Chaïssa het vertrek verlaten had, draaide zij dc ver schillende draden tol een .stevigen hun- del aaneen. 1 De avond viel en wederom liel Kerim zicli! ouder Fatmés venster drijven. Doch nau welijks had 11ij eenige' tonen aan zijn vici- snarige luit ontiokt of hij zag, tussehen de vensterriiodeii door een fijne, lil anke vroinveii.'uid, die hij het lielil der maait iets flikkerends liet. meervallen. Het zonk echter niet op den bodem neer doch ben gelde v rooi ijk boven het watervlak. Kerim! stak de band er naar uit en ving een, ring op, aan een zijdon koord vastgebonden. Een rolletje 'papier was door de smalte gouden baud omvangen; hij las: „Fw ziiijgen drong tet. mijn hart door, schoone Kerim P' Kerim Snikte ring en briefje aan zijn bomt, doch een kleine ruk aan. het zijden kooid waarschuwde hem dat er gevaar was, hij liet den ring los. die de hoogte inschoot en verdween. Kerim hief een lofzang aan op den Pto- fei't. Fatiné's Itiidkloppeud harte begreep... Volgende avonden werd geen gezang meer vernmirru en foeh was Kerim eiken avond r.p hel békende plekje. Den tweedon avond daalde de ring zonder vrachtje naar bene den. Kerim had het wel begrepen. Toen de ring opnieuw naar boven ging, bevatte het eenige regelen van hem, die aldus luidden1 „O. schoone Fatmé, ster mijner oogen I troost mijner eenzame nachten I Kerim's hart is bij u: wanneer zal Kerim zijn hart mogen volgen?" En den derden avond kwam het ant woord i „Mijn venster js vergrendeld, doch niet

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 5