67"° Jaargang. Zaterdag 10 October 1914 No. 14652 Tweede Blad. Uit de Tweede Kamer Deze courant verschijnt dagelijksj piet uitzondering van Zm- en Feestdagen.; prqs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen £1; 1.25,- franco per post fl. 1-65. Prijs per week: Voor Schiedam en Xlaardingen 10 oent( Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middag nnr aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Fïjjs der Advertentiën: 3/am 16 regels fh 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel, Groote letters naar de plaats die zij innemem Advertentiën bij abonnement op voordeelig© voorwaarden, [Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers die Dinsdag-,- Donderdag- en Zaterdagavond yersdhijnenj worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs yan '40 cents per advertenties bij vooruitbetaling aan het Buxean te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. Aan de Openbare School G te Schiedam (Hoofd de heer M. Marlens), wordt ge vraagd een Onderwijzer MET AKTE FRiANSGIL Aanvangsjaarwedde f 650. (Vergoeding voor de aktc-Fransch inbe- grepen.) Yerhoogingen wegens akten: voor akte vrije- en ordeoefeningen f25, voor akte luuidteekenen f 50 en voor hoofd akte f200. Periodieke verboogingen Ka 2- en 4-jarigen dienst telkens f 75, na G-, 8-, 10-, 13- en 16-jarigen dienst telkens f50, en voor het bezit der hoofdakte bo vendien na 19- en 22-jarigen dienst telkens f50. Dienstjaren, ook tijdelijke, elders door gebracht tellen mede voor de berekening van het salaris. Sollici/tatiën in te zenden aan het adres van den Burgemeester van Schiedam vóór of op 17 October a.s. De sollicitanten worden verzocht in hun adres te willen opgeven aan welke school of scholen zij voorheen zijn werkzaam ge- woest. De verwachting, dat hel wetsontwerp, dat ons een nieuwe organisatie van de onder officieren en mindere» op de vloot brengt zonder discussie onder den hamer zou door gaan, heeft zich niet verwezenlijkt De beer Duymaer van Twist tooli vroeg het woord, en ging, ook door buitengewone verheffing van stem, geweldig te keer. Daar onder de tegenwoordige omstandigheden langdurige discussies en critiek op cenig stuk van beleid van den Minister oa- gewenscht mochten genoemd worden, had hij Van de Rogeoring ook verwacht, dat .zij alle quaesties van prinoipiëelen aard, die strijd zouden kunnen uitlokken, zou hebben laten rusten. Daarbij kwam dan nog, dat men volgens den afgevaardigde uit Steen- wijk, uit den tegenwoordige!! oorlog zoo veel kan leeren omtrent de besta wijze, waarop men de marine moot organisoeren, dat men daarom reeds het ontwerp zou moeten laten liggen, en eindelijk moest men niet vergeten, dat de aanneming van deze voorstellen bedenkelijk was op d i t oogen- blik, en dat daardoor de rustige gang van Izaken op de vloot in de war wordt gebracht, terwijl ons gelieele volk dankbaar is, dat ia deze zorgvolle dagen leger en. vloot hun ne taak met toewijding vervullen. En die onrust zou dan ook in hoofdzaak hieruit ontstaan dat bij het ontwerp de kans voor do matrozen om onder-officier te wor den is uitgesloten, en dat, in tegenstelling met do officieren, hunne rechtspositie niet hij de wet, maar bij Koninklijk Besluit wordt geregeld, wat dus zeggen wil, dat er ieder «ogenblik iets aan zal kunnen worden veranderd. i 'Ml In heide zaken was de beer Duymaer vaa Twist geheel mis. Dat de kans voor de ma trozen om onder-officier te wordenn nu werd uilgesloten, had hij opgemaakt uit den volgenden passus in de Memorie yan Toelichting „dat overgang naai" de leerling- oinder-offiederen en voor de thans dienende matrozen as uitgesloten, en dat hun na af loop van hun loopend dienstverband kan worden toegestaan een verbintenis aan_ te gaan als matroos met korten dienst, indien zij aan de daarvpor gestolde eischen vol doen." De heer Hugenlioltz wees er reeds op, dat daaruit moest gelezen worden, dat do tegenwoordige marine-matrozen niet- zullen worden toegelaten töt de nieuwe formatie van leerlingi-onderofficier, maar dat da men schen, die in dienst zijn, de rechten die zij thans hébben, zullen behouden, zoodat, indien zij ia 'aanmerking komen om op te klimmen tot onderofficier, zij dat ook nu neg kunnen doen. En het bleek, dat tie afgevaardigde voor Weststellingwerf beter had gelezen 'dan die uit Steenwijk, "daarmee wij heni allerminst bijzonder lof brengen. 1 En het „democratische" bezwaar, te weten, dat de rechtspositie van onderoffif cieren en minderen, nu minder vast komt 'te staan dan die der officieren bleek ook ongegrond te zijn. Dit werd door denbeer de Savomin Lobman op uitnemende wijze in het licht gesteld. Deze wees er toch/ op dat er hier groot verschil is, maar .niet in stand. Wamt de wettelijke regeling van do rechten der officieren berust op do Grondwet, juist als de rechten van allen, die in verplichten krijgsdienst zijn. Als de Minister van Marine dus wijziging Sbrengt in de pteisitie van de ofjjcierea\ moet hij zorgen dat de wettelijke waar borgen, vroeger vastgesteld, niet veranderd werden ten nadc-cle van, den .officier. De dienst van vrijwilligers, zooals do ojiderofficieren en minderen bij- de zed- inacht zijn, berust echter in principe op *een contract, en nu kan men wel geen wijzigingen brengen, in een eenmaal gesloten contract, maar men kan hot con,tract ven anderen voor nieuw-aangekónienen, als men dan maai- zorgt, dat degene, die eenmaal hebben gecontracteerd, door nadere Wij zigingen in liet dienstcontract niet worden benadeeld. f Er kwam even een politiek tintje aan het debat, toen de heer Hugenlioltz zich de uiting veroorloofde, dat veel wat de lieer Duymaer van Twist gezegd had, zijne volle sympathie had, maardat die syfnpatliie nog grooter zou zijh, als al die critiek ten hate van de positie van het mindere personeel bij de marine niet ware gekomen, nu de partij van den, spreker in do» minderheid is gekomen in, do Kamer. De heer Lobman meende als leider van do Coalitie dat toch niet op een van, hare leden te kunnen laten zitten, en toekende dus protest aan tegen deze woorden, erop wijzende, dat de afgevaardigde voor, Steen- Kvijk voor alle Ministers van Oorlog en Marino, onverschillig van welken, kant, al- Lijd een lastig1 opponent geweest was, die steeds in de Kamer zijn apenie zeer open) lijk te kennen heeft gegeven. En de hoer Duymaer van Twist voegde zelf nog daar bij, dat zijn standpunt steeds is, dal wanneer een Minister, welke ook, de verkeerde rich ting vopr leger en vloot uit gaat, hijidaaij- tegen opkomt, maar dat wanneer een Mi nister het gr-ode zoekt, deze op zijn steun kan rekenen. Wij zullen dat niet tegenspreken; de lieer Duymaer van Twist heeft zelfs oppositie gemaakt tegen de Militie wet van zijn partij genoot Colijn, maarer is nuance. Zijn oppositie tegen minister Colijn was er een, die eigenlijk niet veel verder kwam dan vriendelijke verzoeken om een en ander anders te regelen, terwijl ministers tot de politieke tegenstanders behoorende, steeds met (grof (geschut [werden bcstookfen vooral thans tegenover min. Rambonnet betoon de deze Mas Li ge opponent" zich een gewel dig jager voor den Heer. Mocht de heer Hugenlioltz in de" politie ke houding van den lieer Duymaer van Twist weinig behagen scheppen, in zijn verzet tegen het wetsontwerp ging hij mee, al wilde hij dan niet zoover gaan, dat hij het een verslechting van den bestaanden toestand noemde. En dat kan ook moeilijk want het wetsontwerp geeft iets waarop de heer Hugenlioltz namens zijn fractie ja ren lang heeft aangedrongen, te weten de verkorting van het dienstverband. Was men vroeger voor 12 jaar verbonden; dat is tot zijn 28ste jaar, thans zal men voor vijf jaar verbonden zijn, en krijgt men voor ieder wel volbracht dienstjaar f120, terwijl men in de gelegenheid is een of ander am bacht te leeren. Iemand die dus van zijn 17de jaar tot zijn 22ste jaar als matroos bij de marine dient, kan met f 600 in de hand en kennis van een ambacht in do bur gerlijke maatschappij terugkeeren, iets wat niet alleen de neiging otn dienst te nemen zeer zal doen toenemen, maar ook dit goede heeft, dat de menschen leeren be grijpen, dat er voor de minderen bjj onze marine geen carrière voor het leven te maken is. Als de sociaal-democraten zich desniet tegenstaande niet met het ontwerp kon den vereenigen, was het volgens den heer Hugenlioltz, "omdat dc geheelc zaak door de nieuwe regeling duurder maar niet goed- kooper wordt, en er dus nog minder kans komt oji vervulling van de hygiënische eischen door de menschen gesteld. Erg denkende menschen beweerden, dat de sociaal-democraten van het korte dienst verband verkoeling vreezen voor de lief de van den Matrozenbond wie zal gaar ne krachtige vakactie gaan beginnen voor een vak, waarin hij slechts vijf jaren ver toefd? maar de heer Hugenlioltz ont kende dit met den grootstcn nadruk: de oorzaken die lot nu toe geleid hebben tot organisatie en tot het zoeken van bevre diging in die organisatie, blijven in volle mate aanwezig. En we moeten den afgevaar digde voor Wèststelliiigwcrf ia deze natuur lijk op gijn woord goïooven. De Minister heeft zijn ontwerp met ta lent verdedigd, en vooral het verwijt van twistappels op te werpen totaal ontzenuwd. Waar wij op dit oogenblik voor de matro zen een systeem van vrijwilligerswerving hebben, dat door iedereen is veroordeeld, en waardoor de werving geheel verliep, mag incn niet, misbruik makende van de tegen woordige omstandighden van werkloosheid, waardoor wederom honderden zich aanmel den, dezen toestand laten voortbestaan. In tegendeel, juist door de tegenwoordige om standigheden is het ontwerp urgent gewor den. Het pleit werd dan ook glansrijk door hem gewonnen; de heer Duvmaei van'Twist kreeg slechts 5 man van Hechts mee, dus nog niet eens alle partijgenooten, cn ook de sociaal-demociaten stemden tegen. Het wets ontwerp werd met 56 tegen 19 stemmen aangenomen. Toen ging de Kamer aan de behandeling van de Auteurswet, na Woensdag allerlei wetsontwerpen in de afdeelingen onder zocht te hebben. Voor wie vindt, dat dit al weinig passend werk was op den dag, dat zoo dicht in onze nabijheid ec.i vree- selijk bombardement een eind maakte aan het bestaan van liet sclioone Antwerpen, dat eens ook Hollands roem was, zij er aan herinnerd, dat liet niet anders kon. Op 1 Kor. 1914 zou de termijn ingaan, waarop de Auteurswet van volle kracht zou worden; echter is reeds gebleken, dal dit tot allerlei onbillijkheden zou leiden, en het merkwaardige van de zaak is wel, dat juist de groote mannen iri het vak, die zoo luide hun stem steeds hebben doen hooren om deze wet te verkrijgen, thans de eersten waren om over de onbillijk heden in de practijk te klagen. Die zijn dan ook niet gering, en de Minister stelde daarom voor, den fatalen termijn met één jaar to verlengen en een commissie te be noemen, waarin alle belanghebbenden ver tegenwoordigd zullen zijn, die zal ontwer pen een overgangsrecht, dat op 1 No vember 1915 zal beginnen te werken. De beer De Jong wees er op, dat vol gens de bestaande Auteurswet alle platen en geïllustreerde boeken, die vóór die wél werden vervaardigd, zonder bezit van auteursrecht niet meer mogen worden ver vaardigd, uitgegeven of verkocht. Daardoor worden niet alleen de bestaande chclié's, die een groot kapitaal representeeren, waar deloos, maar daarnaast is het gebleken, dat het dikwijls onmogelijk is den eigenaar van het auteursrecht op te sporen, cn hij haalde daarvan zeer sprekende voorbeelden aan. Dc heer Van Hamel kwam op voor de uitvoeringen, bezorgd door het Ned. Bu reau voor MuZiekauleursrechten, dat zoo wel voor Nederkuidsche als* voor Duitsche auteurs werkt, en die haar abonnement heeft vastgesteld in de vaste overtuiging, dat de wet op 1 Nov. 1914 in werking zou treden, terwijl nu door de verlenging van den overgangstijd voor de Bureau alles op losse schroeven werd gezet, en de heer Drion wees op het euvel in de contracten afgesloten met vcrecnigingen van compo nisten, die een soort trust gevormd hebben, en alleen dan permissie geven tot het op voeren van de werken der nieuwe mees ters, als men bereid is ook auteursrecht te betalen voor Bach's werken, hoewel de groote componist van de Maltheus-Passion reeds meer dan 150 jaar dood is. Varen dit, om zoo te zeggen, allemaal wenken, waarmede de door den [Minister te benoemen commissie haar voordeel kan doen, principieel verzet kwam ervan den kant van den heer Troelstra. Zijn grief was, dat dc Minister zich niet alleen tevre den gesteld had met den termijn te verlen gen, maar dat hij ook een wijziging in art. 59 had gebracht, die inging tegen de oor spronkelijke 'bedoeling van den wetgever. Volgens genoemd artikel moeten toch de verveclvoudigingen, die dan nog gedurende den overgangstermijn worden verkocht ióór 1 'Sept. 1914 openbaar zijn gemaakt, d. w. z. uitgegeven, in den handel gebracht; en al leen als aan dien eisch voldaan is, kon den nog gedurende twee jaren exemplaren afgedrukt, verkocht en verspreid worden, maar men mocht geen nieuwe drukken meer maken. Dat was volgens hem zoo waar, dat de eenige keer, dat daarover quaestie geweest is. de Itotterdainsche'rechtbank in dien zin vonnis heeft gewezen. En nu laat de Minister, door in art. 50 to spreken van „openhaar gemaakte verveelvouding, ook wat betreft later vervaardigd6 exemplaren", de feitelijke bedoeling van den oorspronkelijken wetgever los, en wat erger is, gaat hij op den stoel des rechters zitten. De heer Schim van der JÜocff, voorzitter van de Commissie van Rapporteurs, nam het echter voor den Minister op; het ééne vonnis van ééne rechtbank kon men. toch zeker geen jurisprudentie over deze zaak noemen, en wie zonde1- af te wachten wat de [Minister, voorgelicht door de commissie, in deze beslist, aan het maken van her drukken gaat, zal dat op eigen risico doen; en de Minister was sterk, toen hij door zeer sprekende voorbeelden aantoonde, dat de overgangstermijn van twee jaar ie kort gebleken was, dat er zich tal van mis standen hadden voorgedaan, die onder de oogen moesten worden gezien. Ook de lieer Aalberee kwam den Minister bijvallen, en het eind was, dat zelfs Mr. Troelstra geen amendement indiende, maar dat hel wets ontwerp zonder hoofdelijke stemming weid aangenomen. Moge het gelukken thans een regeling te treffen, die geen dupes zal ma ken, want al wilde de Minister niet zoo ver gaan, om te zeggen, dat er met het eischen van auteursrecht chantage was ge pleegd, hij had dal woord, wat ons betreft, gerust mogen gebruiken. De Regeering begrijpende, dat de beste steun, dié men op dit oogenblik aan dc werldoozen kan geven, Werk is, heeft voor gesteld aaSa de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen een voorschot van 4 millioen te geven en aan de llollandsclic IJzeren Spoorweg Maatschappij een dito van 3 millioen, 4 ton om rollend, materieel te kunnen aanschaffen. De lieer Juten vond het bij deze gelegenheid, oorhaar voor een dis tricts -belan g-ctje op te komen en vroeg om uit deze gelden het station Gilze-Rifen, dat eenige jaren geleden afgebrand is, nieuw op te bouwen. Ifij kpeeg natuurlijk nul op i het rekest, want als de Minister met werk- 1 verscliaffing moest wachten totdat de plan- nen daarvoor gereed zijn, zou hij te laat komen. De heer Kloerekooper kwam daar bij op voor liet.ere arbeidsvoorwaarden voor de arbeiders in do spoom-egwedqilaatsen, die volgens heat zoo zenuwachtig op stuk werken, dat ze zich zelfs niet verwijderen durven daarvoor, waarvoor een mensch nu eenmaal verplicht is de eenzaamheid te zoeken. Do Minister Lely zegde een onder zoek toe, en ook dit onderwerp werd zon der hoofdelijke stemming aangenomen. De Vrijdagmorgen -was, behalve voor eenige wetsonlwerpjes, die zonder discussie onder den hamer doorgingen bestemd voor do behandeling van de eredielaanviage van de tweede 50 millioen, noodig voor de mo bilisatie. Mn het Voorloopig Verslag daar over was reeds de twijfel geopperd of de noodigc zuinigheid wel werd betracht, en wel in deze sierlijke teruu ,i„d a t, n a a r de vr ij al gemeen vers preideove r- t ui ging in den lande, bpj dc mo bilisatie, in sommige opzichten over 's Lands geldon is beschikt met een o n b e k r o m p e n h c i d, die, ook van het ruimste standpunt beoordeeld, niet wel verdedig baar i s." En inderdaad, dat is de algemeenc mee rling. Als men nagaat hoe er b.v. in Naar- denBussum en omstreken voor duizen den en nog eens duizenden stukgehakt is, wat alles uit de schatkist moet vergoed worden, en wat totaal onnoodig is geble ken; als men bedenkt welke oorlogstoo- gaven er aan officieren worden gegeven, zelfs aan hen, die rustig op de bureaux zijn blijven zitten, toelagen, die dikwijls vier- en vijfmaal bodragen van heigeen in 1870 bij dc mobilisatie werd uitbetaald, dan krijgt men niet liet denkbeeld, dat er zuinig .is huisgehouden. En daarin is men bevestigd, nu de Minister deze toelagen beeft herzien, wat wil zeggen verminderd. Naast deze hoofdklacht waren er klachten over onvoldoende kleeding en dekking der troepen te velde, over het niet-toekennen van verloven, over het verbod hier en daar om „Het Volk" te lezen, en de uitzetting van ds. De Jong uit het gebied, waar hij zijn standplaats heeft, cn dat om de preek, die Jiij heeft gehouden. De Commissie van Rapporteurs was naar aanleiding van alle vragen in liet Voor loopig Verslag gedaan en alle klachten daar in geuit met de Regeering in overleg ge treden, en deze had zich om spoedige af doening van dit wetsontwerp te kunnen ver krijgen, bereid verklaard in een nadere No ta uitvoerig op dit alles te antwoorden. [Men had na deze toezegging dan ook verwacht en kunnen verwachten, dat do crediet-aan- vrage zonder hoofdelijke stemming ware aangenomen. Edoch, men had gerekend bui ten den heer Duymaer van Twist en nog meer buiten den iieer Ter Laan. in den aandrang in het Voorloropig Ver slag geuit ojn van Regeeringswego steun, te verlcenen aan de Commission tot ont wikkeling' en ontspanning van militairen, vond de afgevaardigde voor Steenwijk aan leiding en van zijn, standpunt zeken niet ten onrechte om op steun van, denzelfden j kant aan te dringen, voor de Christelijke) Militaire Tehuizen. Verder kwam hij op, tegen de gedwongen revaccinatie, waaraan de treepen zich moeten onderworpen; wij zullen op die zaak maar met diep ingaan,, en er alleen van zeggen,, dat waar ieder in dezen oorlog zooveel moet opofferen, denk maar eens aan de arme Belgen, het wrevelig stemt een Nederlandsch kapitein te hooren opkomen voor gemoedsbezwaren tegen de vaccinatie, die zelfs voor een groot deel van de anti rc\ olutionaireii,reeds lang tot den verleden tijd behooren» De heer ter Laan had meer tijd noodig, en maakte zich tot tolk van allo klachten, die tot hem waren gekomen, en die waren natuurlijk iele, want de klagers komen in, massas als zc merken dat ze steeds worden verhoord. Hij moest echter zelf toegeven de heer ter Laan is lid van de legercanimisj sic dat wat ltij gezien had hem de over1- tuiging had gegeven., dat er ernstig naar gestreefd was zoo; goed mogelijk voor do manschappen te zorgen. Hetgeen, den Mi nister leuk deed opmerken, dat hij ,dan ook Heine fouten niet te breed moo-it uit meten, temeer waar die verbeterd waren, zootdra ze ter kermis waren gekomen, van het legerbestuur, eu voegde Z. E. eronder groot gelach bij": De geachte afgevaardigde vergele niet, dat er geen ideale menschen bestaan, die ganscli geen fouten, begaan, althans niet in het leger. t In ééne zaak slaan wrij" echter geheel aan de zijde van den heer ter Laan, en datisl in zijn protest tegen liet verklaren lot ver boden lectuur ven „Het Volk" voor som mige trocpemieden, en liet verbieden van sociaal-democratische vergaderingen, zelfs feociaal democratische vak-organisatie ver gaderingen. Zoo had in Leiden de comman dant der troepen voor het vergaderlokaal van do sociaal-democratische vakorganisa tie drie schildwachts geplaatst, om al wat uniform droeg te beletten binnen te gaan, en dit. nota bene, waar die vergadering vaa uitgeschreven om maatregelen te beramen tegen de heerschende werkloosheid. Het antwoord dat do [Minister van Oorlog aan den heer ter Laait gar, heeft ons liiet kunnen bevredigen. 'Wel erkende hij hij sprak alleen over het stempelen tot ver boden lectuur van „Het Volk" dat ieder een vrijheid van lezen hohlien moot, maar, en hier komt do groote maar, de verschil lende commandanten moesten de bevoegd heid liehouden otn alles uit de omgeving van de troep te weren wal naar hun in zicht de krijgstucht zou ondermijnen. Alen behoeft dit laatste maar kort te bepein zen om in le zien, dat daardoor de vrijheid, die den .Minister zegt aan allen te wallen verleencn, voor velen geheel illusoir wordt gemaakt. Neen, de Minister had moeten zeggen, dat ieder blad gelezen en iedere vergade ring gehouden mocht worden, tenzij men kon bewijzen, dat in het blad dingen wer den neergeschreven of in do vergadering dingen gezegd, waardoor de krijgstucht ge vaar liep. En wij hopen hij heeft op don tweeden aandrang van den heer Ter Laan liiet geantwoord dat Z.E. nog tot dit standpunt zal 'komen, temeer noodig waar hij niet weinig officieren gioote be krompenheid heerscht omtrent de opvat ting Van schadelijke bestuur, een bekrom penheid, die vaak liaar oorsprong vindt in totaal gemis aan kennis daarvan. AVij wachten ondertussehen met belang stelling de nota van dc Regeering af. Rechtzaken. Een geïnterneerde voor 'l gerecht. Een poosje voor liet uitbreken van den oorlog kwam een Didtscher uit Aken, ze kere Jozef Janssen in Nederland brood ba len. Onder Ileijen Bergen in Limburg waa bij op (weg, om mét een kar hooi de Duitsche grens over te .gaan, zonder dat hij voor dit vervoer de'vereischlc vergunning had. De commies der belastingen, v. Dinter, was daar juist op surveillance en sommeerde den man halt te houden. Doch do andere wenschte aan dit bevel niet te voldoen, doch verzette zich tegen den commies en stompte hem tegen de borst. Voor een en ander was "hij thans ge dagvaard voor de Bossche rechtbank, doch de beklaagde was niet verschenen. De president, mr. v. Baai-, vroeg* den commies naar de reden, waarom beklaagde niet naar de zitting was gekomen. Waarop de commies liet zonderling klinkend ant woord gaf, dat hij had gehoord, dat de be klaagde sindsdien te Aken was gefusilleerd. Hij bad vernomen, dat Janssen bij het uit breken van den oorlog uit Duilschland ge vlucht was naar Nederland, omdat hij als dienstplichtige onder de wapenen was ge roepen en niet wenschte ten oorlog te trek ken. Een tijdje later luul hij het nog gewaagd om even naar Aken terug te gaan, teneinde nog een en ander te halen, wat hij daar had achtergelaten. Deze reis echter werd hem SCHIEDAMSCHE COURANT 9 t t -

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 5