De oorlog
No
Koning zi]n5
61"' Jaargang
Zaterdag 31 October 1914.
14670
fjrs e Bi ad.
Drankwet.
KiHTENLAMK
Van het Westelijke front.
In Polen en Galicië.
Oorlos tnssche Rusland yn
Turkije.
Deze courant verschijnt d a gc I ijk s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fL 1.25, franco
per post ft- 1.65.
Prijs jjer week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange ITaven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. "0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
biervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie,- bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gelet op artikel 12 der Drankwet;
Brengen ter openbare kennis, dat bij
tien is ingekomen:
le. een verzoek van CATHAR1NA LOL-
IZA DE WAAL, echtgenoolc van Henri
Joan de Jong, om vergunning voor den
verkoop van sterken drank in tiet klein,
voer gebruik ter pbiatse van verkoop in het
benedenlokaal van het pand Lange Haven
2e een verzoek van DIRK KORING, om
vergunnng vooir den verkoop van sterken
drank in het klein, voor gebruik ter plaat
se van verkoop in hot beneden lokaal van
het pand lange Haven 118.
En herinneren, dat binnen 2 weken na
deze bekendmaking togen li.-t vcrleenen van
de vergunning schriftelijk bij hun College
bezwaren kunnen worden ingebracht.
t-'r hiedain, 31 Oct. 191-1.
Burgemeester en (Vei'' -<••'. md
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICKENGA,
Schiedam, 31 Oct. 1914.
De s lr ij d aan de Yser.
De oorrespondent van de ,,Tel." te Sluis
seinde gisteren.
De Duitsche pogingen op het front Dix-
muidenNieuwpoort schijnen le verzwak
ken, meldde het communiqué van Parijs,
d.d. 28 Oct.
Het is werkelijk twee dagen stil geweest;
het gevecht Hield echter niet gehc i op.
Gisteren (Donderdag) kwam er een trein
gew- den te Brugge aan. Het was 4 uur in
den «middag; de trein bood een allerdroe-
vigsUm aanblik. Alle soldaten zagen er el
lendig en afgestreden uit. Sommigen had
den het hoofd geheel in een doek gewik
keld. Er waren enkele Belgische gevange
nen hij, die weemoedig de burgers toe
wuifden en door deze eerbiedig gegroet wer
den. Er heerschte dus een betrekkelijke rust
aan het front.
door COLETTE YVER.
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
19)
Iedere partij heeft van die edele, half-
waanzinnigie naturen noodig, zij brengen
de massa aan 'tgisten. Zonder hen zouden
do partijen zijn als brood zonder gist, er
zou geen energie zijn. Iedere verbetering
kost veel werk en moeite, dat weet elke
regeering. Onn van haar een eenvoudige
wetsverandering gedaan Ic krijgen, is het
geschreeuw noodig van de groote revolu
tion nairen, dio de omverwerping' van het
geheel cischen."
„Is u ook niet koningsgezind?" vroeg
Clara.
De jonge man glimlachte; toen zijn ge-
laat de ernstige plooi verloor, scheen hij
nog zeer jong.
„Zeker wel," zei hij, nu lachend, .,ik ben
sterk koningsgezind."
Op dit oogeinblik gaf de koningin hem
een vertrouwelijke wenk. Hij snelde naar
haar toe. De theetafel stond klaar voor
Gemma. Zij zeide tot hem:
„Je laat je buurvrouw omkomen van
dorst, geef dit kopje thee toch eens aan
juffrouw Hemberg."
Hot gerinkel van de ponoeleinon kopjes
klonk door het salon. Heit waren fijne
Lithausche kopjes van doorschijnend por-
cehsjn. met een gouden G er op. In de
kleine lepeltjes was de koninklijke kwaan
gegraveerd. Mevrouw de "Bénouville had
het spelletje Verloren, wat Iiaar geweldig
scheen te spijten. De maarschalk en graaf
Thaven speelden nog steeds; tussdhenbeide
Nu buldert het kanon weer. Het heeft
den geheel en pacht gebulderd. Er woidl
weer hardnekkig gestreden. De Heigen heb
ben aan de Y-s er versterking gekregen. Hel
zal dus weer een \reeselijke dag van slach
ting worden.
Optimistische geruchten over een wijken
der Duifsehers in Wost-Vlaanderen deden
hedenmorgen de rondo. Ik kan u verzeke
ren, dat dezen ochtend de strijdlijn nage
noeg dezelfde was. Kortrijk, Iseghem, Rous-
selaere, Thourout zijn nog in Duitsche han
den De strijd rondom Yperen was vooral
zeer hardnekkig te Plasschendale, West-
Roosebeko en Bccelacre. Duitsche solda
ten bekennen zelf, dat de loopgraven en
verschansingen der verbondenen bijna on-
nceniba .r zijn. Dat de strijd ook niet in
het voordeel der Duitschers is, bewijst het
ontzettend aantal gewonden, Men zag gan-
sche convooicn automobielen met gekwet
stenlichte gewenden kwamen te voet te
Rousselaere. Iseghem, Kortrijk en Thieltj
aan. Bij Ingelmunster zag men op één dag
3000 gewonden arrivecrcn. Zoo wordt liet
midden van AY est-Vlaanderen één groot hos
pitaal.
Tusschen Yperen en Rousselaere liggen
lijken dagenlang onbegraven.
Thans vervoert men de gewonden ook per
trein. De Duitschers hebben voor militaire
doeleinden het verkeer hemt® tusschen
Kortrijk en Rousselaere. Ze gebruiken eigen
personeel.
Zooals ik reeds meldde, klonk dezen nacht
weder hevig kanongebulder. Het zeegesehut
liet zich ook hoorei). Dit kanongebulder
klonk den gnnschen voormiddag door. De
Duitschers hebben nu ook volledig de kust
van Os ton de tot Knocke bezet. Regimenten
mariniers marcheerden dezen morgen en
namiddag over den straatweg van Brugge
naar ÏJeyst en werden in verschillende dor
pen ingekwartierd.
Te Heysl hing een bericht in drie talen,
meldend, dat de woningen op den zeedijk
en de straten, die er heenleiden, ontruimd
moeten worden.
Eenzelfde bevel zal morgen le Knocke
gepubliceerd worden. Nacht en dag patrouil
leeren schildwachten in de duinen. Dat dit
onrustig werkt op de bevolking, spreekt
van zelf.
Een correspondent van het „Ilbl" sei.nl:
Donderdag, toen wij te voet van Brugge
naar Os ten de trokken, had het geschutvuur
een poosje gezwegen, doch tegen den avond
begon het weder en was het zelfs gedurende
ecnige uren zeer hevig. Toen konden we
kort voor Oslende het felle lichten van de
vuurmonden aan den zuidwcstolijken hori
zon duidelijk waarnemen. Tegen acht uur
zweeg het geschut, doch Vrijdagnacht om
vier uur begon hel weder niet groote hevig-
lioton zij hun paard of kasteel los om hun
theekopje te krijgen op 'tkleine tafeltje
naast hen; zij bewaarden een hardnekkig
stilzwijgen en vermeden elkaar aim te zien,
wanneer zij hun kopje naar den mond
brachten, beefde het zichtbaar, Hertog
Bertie, in zijn stijve, gebloede jas, dronk
met kleine teugjes,, heel methodisch. Hij
kwam naar Clara toe, juist toen de pnbe
kende jonge man liaar de suiker on melk
toereikte.
„En juffrouw Ilersberg, wat zegt u wel
Van die intieme gezelligheid en eenvoudig
beid hier?"
1 Dat hij haar naam kende, verbaasde
de geleerde. Maar die moest hij' wel kennen,
omdat natuurlijk voordat zij kwam, de ko
ningin aan 'haar gasten verteld had, dat
dien avond die burgerjuffrouw zou komen,
die tegenstandster. Maar de hertog van 01-
dnny leefde in zoo vod tiooger sferen, en
scheen zoo onverschillig en zoo vanuit de
hoogte, dat Clara, haar eigen waaide weg
cijferend, aannam, dat hij haar absoluut
niet telde.
„Ik waardeer die eenvoud zooals ik da!
verplicht ben, Hoogheid", antwoordde zij
koel.
„Ik dacht, dat zij u wel bevallen zou",
voegde hij e.r bij, met een bedoeling.
„Zij Ixivalt me Hoogheid."
„Goed zoo," zeide de hertog.
Zij vond, dat hij ironisch deed en voelde
antipathie tegen hem. Hij bloef haar maar
steeds aankijken; zij'n oogen Verrieden een
sterke bijziendheid en ten vijl hij met "haar
sprak had hij zijn lorgnel, waarvan de gla
zen buitengewoon dik waren, opgezet. Ilij
vervolgde: e
„Deze prettige ongedwongenheid kan niet
altijd aan het hof toegelaten worden. U
zal ook andere zijden van het leven aan
'Itihof leeren kennen juffrouw Hers berg.
Erger u er niet over, die zijn noodzakelijk,
ik geloof wed,- dat u ze zal begrijjien."
„Dat weet ik niet," zei Clara, die al haar
beid. Op dal «ogenblik werd voor Nieuw
poort een stormaanval van de infanterie
ondernomen. Honderden marmen vielen. De
transportwagens van het Roode Kruis re
den geregeld op en neer om de gewonden
weg te halen. Met groote heftigheid tracht
ten de Duitschers naar voren te dringen,
doch verwoed werden aan de andere zijde
de posities verdedigd. Naast elkaar vech
ten daar, op hol oogenblik, Engelsclien,
Belgen en Franse hen. De laatsten hebben
op dit punt zelfs van hun Afrikaansche troe
pen in het vuur gebracht. Enkele dier
mannen werden Donderdag door de Duit
schers krijgsgevangenen gemaakt en onder
groote belangstelling der bevolking door
de stad geleid. Op het oogenblik dat we
Os ten de verlieten, 12 uur 's middags, was
de strijd op dat punt nog on beslist. Het
kanongebulder was zoo hevig, dat het ge
luid van de schoten om zoo le zeggen niet
van de lucht was. tedere seconde en som
tijds met nog korter tusschonpoozen hoorde
men een Mug.
Het F r a n s c li e communiqué.
Het offieieele Fiansche communiqué van
gistermiddag 3 uur luidt
Op onzen uitersten linkervleugel heeft
het Belgische leger het dal van den bene
denloop der Yser onder water gezet, waar
door de 'Duitschers. die de rivier waren
overgetrokken, tot den terugtocht gedwon
gen waren, tijdens welken zaj lievig zijn be
schoten door de Fransche en Belgische ar
tillerie.
De Duitschers hebben gisteren zeer heri
ge tegenaanvallen gedaan op Fransche en
Engelsche troepen, die ten noordoosten en
ten oosten van Yperen oprukten. 'Zij heb
ben echter onzen opmarsch niet kunnen
stuiten.
Engelsche troepen, die op verscheidene
punten ten noorden van La Bassée werden
aangevallen door een vijandelijke over
macht, htvbben door een krachtig offensief
het in die streek verloren terrein herwon
non. Voorts hebben de Engelsclien 'de aan
vallen der Duitschers op verscheidene an
dere punten van hun front afgeslagen en
hun aanzienlijke verliezen toegebracht.
Alles bijeengenomen hebben wij bijna
overal vorderingen gemaakt, met name bij
enkele dorpen tusschen Alrecht en Albert,
op de heuvels op den rechteroever dor Ais-
ne, beneden Soissons en ten noordon van
Verdun,
Officieel werd gisteren door den Oosten-
rijksdien gene rale n staf meegedeeld
In Russisch Polen is ook gisteren nic-t
gevochten. Aan de IJeneden-San zijn sterke
vijandelijke strijdkrachten, die ten Zuiden
van Nisko (in Galicië, 20 K.M. van de
Poolscbe grens) over de rivier waren ge
trokken, na een lievig gevecht teruggewor
pen. Bij StarySanibor heeft ons geschut-
vijandscliap in haar hart voelde boven
komen tegenover deze raadselachtige per
soonlijkheid, van wie men vertelde, dat
hij de bewerker der protectie wetten was. De
Ier "li-el niet een enkele beweging zijn
lorgnet vallen on zei fijntjes:
„Kom I een Ilersberg is geschapen om
alles te begrijpen!"
En toen zij niets antwoordde, keek hij
haar een tijdlang onderzoekend aan. Hij
bleef ijzig kalm tegenover haar stilzwij
gen en ging toen langzaam hem. Clara
dronk droomprig haar thee en dacht aan
dingen, die haar beangstigden. Tom de her
tog van Oldany weggegaan was, zeide zij
tot haar metgezel, die haar van haar koje
ontlastte
„Mem zegt, dat hij oppermachtig is in
de politiek."
Zijn gelaat betrok, toen hij antwoordde:
„Er bestaat een nauwe samenwerking
tusschen hem en Zijne Majesteit, hij laat
zich 'skonings particuliere secietaiis ne
men. Eigenlijk zijn zij twee intieme vrien
den in de koninklijke handelingen is hel
onmogelijk uit te maken welk deel van don
vorst is. Ik zou geneigd zijti te gclooven,
dat de koning zich van dien leiband zou
kunnen losmaken en alleen negerenhij
heeft daartoe de noodige geestkracht, ge
zag en overwicht.
Maar hij komt er rond voor uit, dat zijn
raadsman hem onontbeerlijk is. Dat is wet
heel bescheiden."
Gemma, die zonder ophouden doorwerk
te, als een bedrijvige burgerjuffrouw, li ad
het gesprek op 't onderwerp muziek ge
bracht. De vurige IlaHaanscJic was dol op
muziek, evenals op alles, wat kunst was. l)e
jonge lord en gravin Ttiaven babbelden mei
haar. Met zijn koelen, spottendm glimlach
luisterde hertog Bcrlie naar hen, terwijl zij
spraken over opcia's, componisten en con-
.certon. Opceas werd alles stil, de ge
sprekken hielden op. De groot in aa.rsch a! k
bleef midden in het spel steken niet den
vuur een Russisch munitie-depót in de lucht
doen springen. Alle vijandelijke aanvallen
op de hoogten ten Westen van deze plaats
zijn afgeslagen.
In hel gebied ten noordoosten van Turka
hebben onze aanvallende troepen verschei
dene belangrijke heuvelstellingen vermees-
terd, welke do vijand al vluchtend lieeft
moeten ontruimen. Onze landstorm heeft
in deze gevechten vele gev angenen gemaakt.
Door het openen van de vijandelijkheden
togen Ru-Jand, blijkt Turkije den oorlog tegen
dat land en zijn bondgertooten, tegen de
Triple Entente dus, te hebben aanvaard.
En nu zegt de „Times" wel, dat Turkije
door deze daad zijn eigen doodvonnis beeft
aanvaard het heeft inderdaad wel iet
van oen wanhoopsdaad, deze poging der
l'orte om' zich los le maken uit den on fieri
roepelijk dreigenden greep van Engeland
en Rusland, die zich van zijn gezag reeds
huig dreigen meester le maken mam
men mag toch den invloed van Turkije'.-;
deelnemen min den oorlog niet onderschat
ten. In ieder geval zal liet, voor dat dood
vonnis mocht worden voltrokken den boiwl-
genooten heel wat last hebben verschaft,
niet alleen rechtstreeks, maar ook in ver
hand met zijn tallooze mohamniedaan-che
onderdanen. Het is toch geenszins onwaar
schijnlijk, dat de sultan do goloovigen van
alle werelddeel-en, in liet bijzonder de gei
loovige onderdanen van Engeland in Egypte
en die van Rusland in Kaukasië, zal opj-
roepen om' zich onder zijn vaan te scharen,
en nog altijd (wordt de stem van denti'halief
ver vernomen. Om een inval van een.Turkscli
leger in dan Kaukasus te keoren. zal Rus
land troepen moeten onttrekken aan helgtif
vec hls terrein in Polen en Galicië, en ren
inval van de Turksche troepen, die volgens
de berichten in Syrië zijn verzameld, in
Egypte, kan voor Engeland op geen onge
logener oogenblik komen dan thans. Een,
factor die wellicht nog oenig gewicht in de
schaal zal leggen, is de omstandigheid dat
de teugels" van het liewind in Turkije op
hel oogenblik niet aan de eerste de beste
zijn toevertrouwd.
Falaat I>ey wordt als een hoogst bekwaam
staatsman geprezen en "Enver pasja, do
minister van oorlog, de gewezen verdediger
van Barka, heeft reeds door daden zijn naait)
befaamd en geducht weten te maken.
Verder bestaat het gevaar, dat nu ook
Bulgarije en Griekenland zich nog in den
strijd gaan mengen. In Bulgarije i.s de stem
ming allesbehalve Russisch, terwijl deveotc
tegen Griekenland, uit den jongslen Bal
kanoorlog ontstaan, nog dezer dagen weer
wijsvinger op zijn raadsheer. De koningin
zat rechtop zij hield nog de nna'd met een
roode draad in de mollige iiand en neu
riede met haar lieve stem de cavatine van
het laatste stuk, dat er gegwen -jvas. Zij
wiegde bijna onmerkbaar liet hoofd heen
en weer op de maat van de aria en haar
opgeheven hand gaf de maat aan met het
eindje wol. Dat aardige, treffende deuntje
zona's die eenvoudige vrouw, die toch een
koningin was. liet zong, maakte een di-pen
indruk op C.laia, die dezen avond door
vreemde aandoeningen lusdormd werd. Zij
zeide legen haar huurman:
„Mijn Icm-lingo, de aartshertogin vanUhW
burg, lijkt, niet op haar moeder: zij zal
dus van haar vader groote geestelijkegawn,
en haar ernst ge"rfd hebben en zel.fs, als,
ik 't/.oo zeggen durf, die onwillekeurige
majesteit, die men haar niet. kwal ijle kan
nemen; men voelt, dal die haar muig-dioren
is en zij heeft daarbij zoo iets liefialligs."
Er vier een rilling don- den jongen man.;
hij zei bijna onwillekeurig:
„Ja, is 'Lniet.U heeft haar niet kunnen
zien zonder dadelijk van haat' te houden."
Clara wilde niel te enthousiast schijnen:
„Ik heb haar nog niot veel gezien, mam-
ik heb wed haar iiekoorlijkheid gevoeld
en overigens heb ik geen enkele reden om
de sympathie die zij mij inboezemt, te willen
onderdrukken; Hare Hoogheid is nog oen
kind."
„Zij is een vrouw," vorlicterde do onbej
kende, en bij ,-deze woorden luid y.ijn gelaat
een raadselachtige uitdrukking.
„Ik beklaag Jiaar, dat zij eenmaal konin
gin zal moeten zijn e.u nu 'op haar zeven/
tiende jaar een Koninklijke llooglu-ij is,
die niets kan genieten van a.l!e genoegen^
van de jeugd. Wat is die rol van Hoogheid
zwaar, mijnheer."
oZogt u dat wel, juffrouw Ilersberg," wan
tot een grensincident heeft aanleiding go
geven, waarbij bloed i- gevloeid.
De „KiHniWhe Ztg." betoogt dat Turkije
tusschenbeide is gekomen, omdat bot be
grepen heeft, dat Duit-eiland zijn eenige
oprechte vriend in Europa is en dat het
Turkije's ondergang niet vensrht, maar het
veeleer wil vrijwaren tegen een overstroo
ming door Rusland.
hi Zuidoostelijk Europa is nu dooi liet
besluit van Turkije de steen aan hei rollen
gebracht en de een-te steun vooi Duitxh-
land en Oostenrijk gekomen. „Wij willen het
kalm zeggen, dat wij veel verwachten ten
ten gevolge van de hr-schenkoimst van
Turkije, maar wij willen ook niet juichen.
Of deze tussrlienkomst een werkelijken
steun voor de verbonden centrale mogend
heden zal brengen, zullen de eerstvolgende
weken leeren."
Het „.Berliner Tageblalt" zegt: De eerste
slag, die thans ter verdediging door de
Turksche vloot in de Zwarte Zee is uitge
deeld, treft Rusland, dat -omstreeks het. einde
van de vorige eeuw zijn band naar Ai me
nie uitstrekte en ook in Duitscbland hulp
zocht voor zulk optreden, doch natuurlijk
vergeefs. De tweede slag zal, naar wij ho
pen, Engeland gevoelig treffen, dat tot voor
kort slechts op de verzwakking van Tur
kije aanstuurde.
D e h o u d i n g d e r E n t o n t e.
Reuter seint uit LondenNaar wij ver
nemen verwachten de Entente mogendhe
den nadere verklaringen van Turkije in zake
het gebeurde in de Zwarte Zee.
In sommige kringen is men van mee
ning, dat Turkije van plan is de schuld te
schuiven op Duitsrilland en te zullen ver
klaren, dat liet hevel tot beschieting dei-
Russische havens niet uit Konstanlinopel
kwam.
Men hoopt nog steeds, dat Turkije een
conflict met de geallieerden zal vermijden.
In de Zwarte Zee.
De „Berl. Zeifung am Mittag" meldl
Volgens een officieel bericht uit Kouslati-
tinopel beproefden eenige Russische tmpe-
dobooten het uitvaren van de Turksche
vloot uit den Bosporus naar de Zwarte Zee
te verhinderen. De Turksche schepen open
den het vuur on brachten twee Russische
schepen lot zinken. Ruim dertig Russen
werden gevang-m genomen. De Turksche
vloot leed geen verliezen.
Volgens een Turkse)] bericht werden niet
twee, maar vier Russische f urpodobooten
en een kanonneerboot tot zinken gebracht.
Een a a n s 1 a g o p O d e s s a.
LONDEN, 30 Oct. Volgens een Lloyd's
telegram zijn 3 forpedobooten. waarvan de
naam onbekend is gebleven, gisteren voor
hel antwoord. Blijkbaar anUi-oerde lief go
sprek hemt
Zijn laatste gezegde maakte f 'Iara nieuws-
gterig. zij koek haar metgezel van dien.
avond <-ens aan en toen zij hem zag glimf
lachen,, waagde zij liet op te merken
„Mijnheer, u is vanavond oen zeer voor
komende gids gewee-l in de afficteele wuj
rehl, waarin ik alleen verdwaald zou zijn
geraakt, t! Baelft'nvij alle per.-onen genoemd,
'dien, - behalve u zelf bon ik lm-el
onbescheiden als ik u vraag mij dat ook
nog te vertellen?"
„Staai u dan foe. juffrouw Jfer.djvrgsJ
u piel een wed erk-enige vrijmoedigheid te
vragen: wie dacht u. dn» ik was?"
„Een kun.tonaar." was tilata'santwoord.
..Zoovee] li - beier." zei hij Sool|k:prin(
sen van den Moeite vinden liet liieerüjki
om voor kun-tmaar gehouden le worden.
Ik Ik'H helaas maar een bescjieek-n beeld
tuin whef heb her, Geo van Hansen."
„IV prins van Hansen," teurhaahb- ('lam,
„de -eigen neef van Zijne Majesteit?"
Zijn mooie, innemende ongen luchten, en
zij veinsde «en verlegenheid, die anders niet
'n tiaar aard lag.
Zij hernaiui:
,.!k heb ontzettende domheden Ix-traau,
Ikxjgheid I"
Hij vond Kei geval verbazend grappig
en stelde haar gerust/:
„Integendeel, liet wa.s voel aardiger zoo.
u ljpeft geheel open met mij' ge-sproken en
ik was daar zeer door getroffen, IV eti-
.quette is soms vrceselijk vervelend, u heeft
er mij oen avond van verlost, dat. vond ik
verrukkelijk. En ik voelde miij ook' op mijn
gemak, juffrouw Her-berg*."
...i t (Wordt vervolgd).
