Be oorlog.
Koning zijn.
67"* Jaargang.
Vrijdag 6 November 1914.
No. 14675
Deze courant verschijnt d age 1 ijfcs, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.-
Driijs (per kwartaal: Voor jSchiedam en Vlaardingen fi. 1.25, franco
per post fh 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau Bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die rij
innemen,
Advertentiën bij abonnement op voordoelige voorwaarden, Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te Bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
versdhijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën ojigenon.on tot den prijs
van '40 cents pèr advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Kennisgeving.
De Burgemeester van Schiedam,
Gezien de lastgeving van den Opperbevel
hebber van Land- en Zeemacht van 4 Nov.
j!., geeft hiermede kennis aan, de eigenaars
of houders van de in deze gemeente aan
wezige honden van het mannelijk' geslacht
en met een (schouderhoogte van 70 c.M.
of inteer, omi deze dieren op 9 Nov. a. s.
des voormiddags 9 uur ter keuring en
aflevering te bieden op het binnenplein
van den Doele te Schiedam!.
Schiedam, den öen Nov. 1914.
De Burgemeester van Schiedam,
M. U HONNEBLAGE GRETE
Drankwet.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gelet op artikel 12 der Drankwet;
Brengeni ter openbare kennis, 'dat hij
hen is ingekomen:
te. een verzoek van 1ÏENDRICUS JO
HANNES DOMINICUS JANSE, om vergun
ning voor den verkoop van sterken ilrank
in het klein voor gebruik ter plaatse van
verkoop in Sjot benedenlokaal van het pand
Lange Nieuwstraat 20;
2e. een verzoek van LEENTJE VAN DER
L1NGEN, echtgenoot© van BAREND NO-
RING pin vergunning voor den verkoop van
sterken drank in het klein vopr gebruik ter
plaatse van verkopp in het benedenlokaal
van het pand Lange Haven 118
En herinneren, dat binnen 2 weken na
deze bekendmaking tegen het verleesnen
van de i^rgunning schriftelijk bij' hun Col
lege bezwaren kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 6 Nov. 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE
V. SICKENGA.
BUITENLAND.
Schiedam, 6 November 1914.
Tan het Westelijke front.
De toestand.
Tusschcn Ostende en Nieuwpoort bleef
het heden weder stil aldus seinde gis
teren de correspondent van de „Tel." uit
Sluis. De Duitschers hebben zich van
de Yser teruggetrokken en de Belgen be
zetten beide oevers, 't Laatst-ontruimdc
dorp was Stuiverskerke, door het volk Stui
door: COLETTE YVER.
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
24)
Toen begreep Clara de beteekenis van
dit heele feest. Het kostbare, nation,uk
kleinood moest op den dag zooals deze.
vertoond worden, de ideale schoonheid
van de toekomstige souvereine op den
voorgrond geschoven worden; men wilde
de verbeelding van de jonge soldaten, di<
hij het feest tegenwoordig waren, prikkelen,
en indruk maken op de verslaggevers, dit
in het park waren toegelaten, met enkele
uitgelezen genoodigden. Onder dat ver
maak, oogenschijnlijk zoo oppervlakkig
was een diep, een ernstig politiek doel ver
borgen. Het was een voorstelling, die aan
het volk werd aangeboden om de waardig
beid van het koningschap op te houden
De koningin scheen werkelijk een boel
andere persoonlijkheid te midden van deze"
praal, hooghartig en indrukwekkend, en
Clara merkte op, dat deze luister eigenlijk
minder door haar persoon kwam dan dooi
haar schitterend gewaad.
En bovendien was er behalve den glans
der sieraden, de schittering der cdelge-
gestoenten en den rijkdom der kostuums,
in dit gezelschap nog iets, waar Clara geen
naam voor kon vinden, zij wist niet wat, en
zij, de voorstandster van gelijkheid, voelde
dit plotseling duidelijk, toen zij in deze
buitengewone edele, fijn beschaafde omge
ving zich bewust werd, dat zij een vrouw
uit het volk was. Zij voelde zich niets op
haar gemak. i
Wat voor geheimzinnigs hadden die vrou
wen toch, dat haar zoo voornaam maakte?
venaes genoemd, een zeer kleine gemeente
met hoogen, kloeken toren zonder kerkge
bouw. Troepen zijn van daar naar Brugge
feiwjgekeera, maar nog niet in groote mas
sa. Wel wordt er hardnekkig gestreden in
den driehoek Dixmuiden-Rousselaere-Ype-
ren, van waar ik heden weer kanongebul
der hoorde. Gister (Woensdag)avond kwam
uit de richting Dixmuiden een lange tram
met gekwetste Duitschers te Brugge aan.
Tal van gewonden waren er ellendig aan
<00. I
Gisteren tusschen 12 en 1 uur had weer
door een Franschen aviatcur een bommen-
aanslag op Brugge plaats. Het doel was nog
maals de pelroleumlanks en de spoorlijn hij
de Bouverie-poort, dus aan de grens dei
stad. Twee bommen werden geworpen,
waarvan één in 't water en één in 'tzand
terechtkwam, zonder dus schade aan te
richten.
Toen de acroplaen boven de stad zweef
de, kwam juist een regiment Duitschers
met muziek aan het hoofd door de Ezels
poort. Onmiddellijk zweeg de muziek en
ging de troep uit elkaar, om geen mikpunt
te worden voor de bommen van den Fran
schen aviateur. j
Engelsche vliegers verkenden de kust
streek; kanonschoten, op hen gelost, hieven
zonder uitwerking.
Het sluiten der grens bij Knocke en
Westkapelle geschiedt om spionnage tegen
te gaan. De Duitschers houden hun ver
richtingen langs de kust geheim.,
Uit het Duitsche groote hoofdkwar
lier werd gisteren gemeld:
Gisteren (Woensdag) deden de Belgen
ondersteund door de Engelschen en Fran
schen, een heftigen uitval over' Nir 'wpoorl
tusschen de zee en het inundatiegebied.
Zij werden zonder moeite teruggeslagen.
Bij Yperen en zuidwestelijk van Rijssel,
evenals zuidelijk van Bcrry-au-bac, in de
Argonnen en de Vogezen maakten onze
aanvallen vorderingen.
Het Fransche communiqué van gis
termiddag 3 uur luidt:
Op onzen linkervleugel zijn ,de strijdkrach
ten der bondgenooten ten .Oosten van
Nieuwpoort, pp den rechteroever van de
Yser, een weinig opgeschoten.
Van Dixmuiden tot de Leie hebben de
Duitschers op een groot aantal punten gis
teren opnieuw, hoewel wat ,'t optreden der
infanterie betreft minder krachtige, aan
vallen gedaan.
De linies der Franschen en Engelschen
zijn nergens teruggedreven; onze troepen
hebben integendeel, door tot hot offensief
over te gaan, in verscheidene richtingen
terrein gewonnen.
In de streek van Rcye hebben wij de
bezetting van Quesnoy en Santerro gehand
haafd en aanmerkelijke vorderingen ge
maakt in de richting ,van Andochy.
In het centrum, tusschen ,de Oisejen Moe
zel ontwikkelen de Duitschers een ver
hoogde activiteit, vooral door artillerie
vuur.
Alles bijeengenomen kan men .zeggen, dat
De meesten van haar bezaten noch schoon
heid, noch bekoring, noch kennis, noch ta
lenten. En plotseling schoot Clara te bin
nen, dat zij geboren was in een ziekenhuis,
dat zij opgevoed was door twee ruwe man
nen, en grootgebracht met één wetenschap
in eenzame laboratoria.
Zij stond hierover nog na te denken,
toen Gemma, die klaar was met haar toilet,
naar de groote salon ging, waarheen alle
dames haar volgden.
De salon was nog leeg en scheen daar
door nog veel grooter. Achterin de zaai was
oen tribune, met vergulde balustrades, die
gesteund werd door drie zuilen. Manneren
earyatiden droegen de kroonlijst. Drie groote
ramen gaven uitzicht op het park met den
dichtgevroren vijver en de dennebossclien
en in de verte op de torens en spitsen
van Oldsburg.
De koningin sprak niet op haar gewone
ongedwongen manier. Zij ging langzaam
naar een van de vensters om een blik te
werpen op de vijvers. En de hofdames volg
den haar langzaam. Als bij instinct bleef
Clara achteraan. In de verte zag men in
een laan enkele wandelaars; dat waren de
autoriteiten van de rechterlijke Inacht en
het leger en enkele personen uit den kleinen
Oldsburgschcn adel, die zich een uitnoo-
diging hadden weten te verschaffen en voor
wie dit deel van het park gereserveerd was.
Er werden enkele woorden over en weer
gewisseld. 1
Toen werd in den tegenovergestelden
muur, ,dic een houten betimmering had,
een deur geopend en een kolonel van hei
garde-regiment trad binnen; hij droeg de
witlc uniform, met korte tuniek, gouden
kwasten, soepele, liooge rijlaarzen, een sjerp
met zijden kwast, een degen en een blauwe
bandelier. Op het dikke, rossige haar droeg
hij een kleine pet. Er schitterde een zwaan
tje op van heel kleine diamantjes. Zijn ros
sige baard bedekte halverwege het colli
de aamudlen op verscheidene punten van
ons front rijn afgeslagen na een strijd,
die den geheelen dag heeft geduurd.
i Een beslissende zet op
handen?
De Fransche opperbevelhebber, generaal
Joffre, heeft in een telegram aan groot
vorst Nikolaas, waarin hij dezen geluk
wenscht met de voorspoedige krijgsverrich
tingen der Russische troepen, gezegd, dat
op het westelijk oorlogsterrein, naar hij
hoopt, binnenkort een beslissend succes
voor de troepen der bondgenooten zal zijn
verkregen. i
Duitsche vliogersbo ven
Engeland.
Naar aan de „Kölnische Ztg." wordt be
richt, is een Duitsch vliegtuig der in Frank
rijk staande troepen over het Kanaal ge
vlogen en heeft het ten Noorden van Do
ver twee bommen geworpen.
Na oen tocht van ö'/'s üur is hot vliegtuig!
behouden hij de troepen teruggekeerd.
Tan het Oostelijke front.
Van Russische z'ij d e.
De Russische generale staf deelde gis
teren officieel mede:
Wij blijven op het Oost-Pruisischje
front vorderingen maken. De Duitschers
trekken op de gfehoele linie Terug en hand
haven zich nog alleen in "hun, versterkte
stelling in do streek van "Varhallen.
In Polen, op den linkeroever van. do
Weichsel zet ihet Russische leger "zijn zege
vierend offensief voort en vervolgt den
aftrekkenden vijand.
De overtocht over de San wordt door
onze troepen met succes voortgezet.
De Oostenrijkers zijn thans, ook in deze
streek, in vollen aftocht.
Oostenrijksch communiqué.
De Oostenrijksche generale staf deelde
gisteren officieel mede:
Ook gisteren hebben de krijgsverrichtin
gen op het Noordelijke oorlogslooneel zich
volgens de plannen ontwikkeld, zonder
dat de vijand ze heeft kunnen verhinderen.
Ten Zuiden van de uitmonding der Wis-
loka hebben onze troepen den tegenstander,
die zich genesteld had op de westelijke
oevers van de San, uit al zijn stellingen
geworpen, meer dan duizend gevangenen
gemaakt en machinegeweren vermeesterd.
Evenmin heeft de vijand sland kunnen
houden tegenover onze aanvallen in het
dal van de Stryj. Daar zijn 400 Russen
gevangen genomen, een afdeeling machine
geweren en nog ander krijgsmateriaal buit
gemaakt.
Ter Zee.
Het gevecht bij de ChileensCj.be
kust.
Uit Valparaiso wordt aan de Engelsche
bladen omtrent dit gevecht nog geseind,,
dat het Duitsche eskader onder bevel stond
mandeurskruis van de orde van den Witten
Zwaan. Het was Wolfram V,
Hij bleef staan, overzag met vluchtigcn
blik de schitterende groep der hofdames
en herkende temidden van deze de zwarte
j apon van de scheikunde-docenlo, die hij
blijkbaar zocht. Achter hem kwam een
stroom uniformen de zaal binnen. Voorop
de geweldige gestalte van den grootmaar
schalk in zijn nauwsluitende groene uniform
van cavalerie officier; prins Géo van Han
sen als marine-officier; dc hertog van 01 da
ily, klein en schraal in zijn roodc Engelsche
uniform; graaf Saltzen, ceremoniemeester,
als kapitein van de witte garde, hertog Abé-
lard, opperkamerheer en kolonel van de
grijze huzaren, de hertog van Saventino, do
gemaal van Lina, als officier van het Ifa-
üaansche leger; graaf Austather, chef van
het imilitaire huis in generaalsuniform;
daarna de zes adjudanten van dienst. En
ten slotte nog de opperjagermeester, de
opperschenker, als officieren van den gene
nden staf.
Die roode, groene, grijze on witte uni
formen, liet goud van dc nestels, de ridder
kruisen, dio schitterden op de uniformen,
die galons1, die zilveren en gouden opslagen,
die veelkleurige epauletten, die gesloten,
strakke gezichten, alles vormde slechts een
schitterende omlijsting voor de figuur van
den koning1. Rechtop', indrukwekkend, mot
koninklijken gang, het hoofd gebiedend
achterover, trad hij op dc koningin toe;
de prinsen en hovelingen achter hem richt
ten hun pas naar den zijne en nu begonnen
do begroetingen. Langzaam ging men, van
don een naar den ander, en zoo regelmatig
volgden de bewegingen elkaar op, dat liet
bijna scheen, alsof van te voren de maat
afgesproken was. Het was voor Clara de
openbaring van. een onbekende wereld,
waartoe zij nooit zou beboeren. Zij voelde,
van admiraal Von Spoe '(die in 't begin
van dit jaar met de „Scharnhorel" een
bezoek heeft gebracht aan verschillende
Nederlandsch-Indische havens). Het ge
vecht is Zondag geleverd, ongeveer een uur
voor 't vallen van den avond, en geëin
digd toen 't donker was. Op de „Good
Hope" werd een ontploffing waargenomen
tusschen de beide schoorsteenen. "De „Mon
mouth" zonk, nadat er verscheidene scho
ten waren afgevuurd en trachtte zinkende
nog een Her Duitsche kruisers te rammen.
De Duitsche admiraal drukt er in een
telegram aan de Chileensche autoriteiten
zijn leedwezen over uit, dat het wegens het
stormachtige weer niet doenlijk was 'boo
ten uit te zetten om opvarenden van de
„Monmouth" te redden.
Men vermoedt, dat de „Glasgow" en de
„Otranto" slechts licht zijn beschadigd.
Beide schepen hebben, evenals de „Good
Hope", van de duisternis gebruik gemaakt
om te vluchten.
Het gevecht heeft plaats gevonden bij
het eiland Santa Maria, ter hoogte van
Coronel. De „Gneisenau", „Scharnhorst" en
„Nürnberg", alle drie slechts licht bescha
digd, zouden gisteren weer van Valparai
so, waar ze waren binnengeloopen, zee
kiezen. De „Leipzig" en „Dresden" zijn met
vier bewapende transportschepen buiten de
haven gebleven.
Men gelooft, dat 't Duitsche eskader met
behulp van draadlooze telegrafie geregeld
nuttige inlichtingen heeft ontvangen, wat
met het Engelsche niet het geval is ge
weest. 1
In een telegram uit Valparaiso aan de
„New-York Herald", wordt het vermoeden
uitgesproken, dat de Duitsche schepen, van
de kust uit door spionnen gewaarschuwd,
de Engelsche schepen al opwachtten toen
deze, na te Coronel kolen te hebben in
genomen, de haven verlieten. De Engelsche
schepen schijnen niet eens gelegenheid te
hebben gehad de slagorde aan te nemen.
Volgens dezen berichtgever is de „Good
Hope" zwaar beschadigd op de kust ge-
loopen.
Het bericht over dit gevecht tusschen
do Duitsche kruisers, die, vèr van hun Ind
over de zeeën rondkruisten en koopvaar
dijschepen buitteaakten, en de Engelsche
kruisers, die op hun beurt weer jacht maak
ten -op de Duitschers, zal in Engeland wel
verrassing hebben gebaard.
Do Duitsche* oorlogsschepen toch, die het
laatst in de Oost-Aziatische wateren en op
de Amerikaansche Oostkust waren gesig
naleerd, blijken zich onverwachts in den
Grooten Oceaan te hebben vereemgd en
hebben daar het, zooals uit bovenstaande
berichten blijken, niets vermoedende En
gelsche eskader overrompeld.
dat rij hier in een andere atmosfeer leefde,
dat do mcnschen anders ivoren dan. zij,
passend bij hun milieu, maar mijlen van
haar af. Hun terughoudendheid, hun ele
gance, hun geheele manier van optreden,
vulden elkaar aan en vormden een harmo
nisch geheel. Do aanmatigende houding van
dc douairières kreeg! iets priesterlijks, de
hm jiejd van de gemalin van den groot-
maarschalk word schoonheid. En deze man
nen en vrouwen in, hun' uitgelezen pracht,
waren slechts satellieten, die zich bewogen
om éen zon: den koning.
Zijn langzame gang was majestueus,
zonder dat hij ter zich van bewust was
of zijn houding bestudeerde. Alle oogen
waren voortdurend op hem gericht. Glim
lachte hij, dan glimlachten twintig men-
schon; bij het eerst© woprd, dat hij sprak,
werd alles omukklellijk stil. Hij was de
afgod.
Mots cling kwam, hij regelrecht op Clara
af. Een rilling! voer haar door dc leden.
„Juffrouw Hersberg, ik ben blij u eindelijk
te kunnen zeggen, "hoe het ons heeft ver
heugd, de koningin en infiji,. u hij onze doch
ter te zien. En ikspreek nuniel als souverein
tot eon van onze beroemdste geleerden,
maar .als vader tot de vrouw1, die mo||
zooveel Waardigheid en fijnen tact een plaats
aan het hof wieet in te neuten, die door de
omstandigheden ver van gemakkelijk is".
Hij glimlachte, keek haar een ©ogenblik mol
sympathie aan. Het kallme, mooie voor
hoofd tegenover hem' trilde oven' onder liet
zwarte golvende haar; met koortsachtig
glanzende ©ogen koek rij Wolfram aan.
Zij vergat haar voorgenomen brutaalheid
en antwoordde:
„Ik dank Uwe Majesteit"
Van de oorlogsschepen, die daarbij be
trokken zijn geweest, geven wij, tor verge
lijking, de volgende technische bijzonderhe
den, waaruit blijkt, dat de Duitschers over
twee pantserkruisers beschikten, die moder
ner en zwaarder bewapend waren dan
de Engelschen.
De „Scharnhorst" en „Gneisenau" zijn
elk bewapend met acht kanonnen van 21
c.M. en zes van 15 c.M. en achttien van
8.8 c.M. De waterverjdaatsing is 11.600
ton; de snelheid 24 knoop. De beide sche
pen liepen in 1906 van stapel. De pantser
gordel is 15 c.M., het pantserdek 5Vl> c.M.
Hun tegenstanders waren de „Good Hope"
en de „Monmouth". Eerstgenoemde pant
serkruiser is 14.300 ton groot; de bewa
pening bestaat uit twee kanonnen van 23
c.M., zestien van 15 c.M. en twaalf van
7.6 c.M. Het pantserdek is G c.M., de gor
del 15 c.M. dik; de snelheid bedraagt 23
knoop. Het schip dateert van 1901.
Do „Monmouth", die gezonken is, be
hoort tot een klasse van kleine pantser
kruisers, bewapend met veertien kanonnen
van 15 c.M. en acht van 7.6 c.M., en was
in 1903 in gebruik gesteld. De snelheid
is 23 knoop. Het pantserdek is 5, de gordel
10 c.M. dik.
Men ziet hieruit, dat de Duitschers over
16 kanonnen van 21 c.M. beschikten, ter
wijl de Engelschen slechts 2 van 23 c.M.
hadden. Daarentegen was het aantal 15
c.M. kanonnen Lij de Duitschers 12 tegen
30 bij de Engelschen.
Voorts namen aan het gevecht nog deel
de kleine kruisers „Leipzig", „Dresden"
en „Nürnberg". Deze schepen hebben
3250—3650 ton walervcrplaatsing en loo
pen pl.tïi. 24 knoop; de bewapening is 12
of 10 kanonnen, van 10 c.M.
De Engelsche kruiser „Glasgow" is 4900
ton groot, heelt een snelheid van ruim 25
knoop en is bewapend met 2 kanonnen van
15 c.M. en tien van 10 c.M.
Een Duitsche kruiser
gezonken.
Officieel wordt uit Berlijn gemeld, dat
do Duitsche kruiser „York" Woensdagmor
gen in de Jadobocht (op de Duitsche Noord
zeekust bij Wilhelmshaven) op een haven-
mijnversperring is geloopen en gezonken.
382 man, meer dan de helft van de be-
Yolgens tot dusver ingekomen berichten zijn
manning, gered. Het reddingswerk werd
door den dikken mist bemoeilijkt.
De „Yorck" is een in 1904 van stapel
geloopen pantserkruiser. De waterverplaat
sing is 9500 ton; het schip liep 21.5 knoop,
voerde 4 kanonnon van 21 c.M., 10 van 15
c.M., 12 van 8.8 c.M., 2 machinegeweren
en 4 torpedolanccerbuizen. De bemanning
bestond uit 591 koppen.
Hij bleef nog bij,haar slaan.
„Maar 'die dankbaarheid is aan mij,
juffrouw Hersberg. Mijn kleine Wanda
heeft geen vroolijk lovenrij heefL dien
emstigen inval gieha.1 ©m zich aan de
studie te wijden; u heeft oerst mogelijke
gevaarlijke botsingen gevreesdMaar er
zijn van die onweer s taan bare, oprechte
naturen, jicaartegenover ineu slechts ver
trouwen kon voelen." i
Clara maakte op goed geluk af ,een paar
stotterende tegenwerpingen.
„Ik lioud veel vap Hare Hoogheid."
Wolfram hern am
„Ik hoop, da(t we nu en dan eens zul
len kunnen babbelen, hetzij 9os avonds
hij do koningin, hetzij in uw Ja,boratorium.
Ik Ben van plan u daar eens te "komen
opzoeken: ik heb er vroeger het schrijn
werkersvak geleerd
Beiden glimlachten. Dertig personen sloe
gen tersluiks dit eigenaardige gesprek van
den souverein met (lie .vrouw uit het volk
gade. Hertog Berti tstond ju oen hoek; rijn
Engelsche uniform leek teen roodo vlek
tegen den muur; hij ,had zijn lorgnet op
gezet en zijn jgeridht had een eigenaardig©
uitdrukking; 'de douairières Verbeten ^icih
van "woede. De (pudo Zoffern stond récht
als een kaars klit tooneel met strengen blik
gade te slaan. |Je hofdames critiseerden .de
z\vart laken japon [van Clara. Als pm Wol
frams houding te (rechtvaardigen in het oog
van de douairières, legde de koningin haar
op fluisterenden toon dit
„Die juffrouw Hersberg Is .do beroemd
ste scheikundige van het .eeele landh."'
De vrouw van (Jen ,gro otm arschalk zei
in' 'hevige verontwaardiging tegen graaf
Poltaw:
„Er Wordt verteld, dat rij een' natuur
lijk kind is ban dien afschuwelijken Ko-
sor." {Wordt vervolgd).
DAMSCHE
De Secretaris
t
