WB De oorlog. Koning zijn. 67"Jaargang. Dinsdag 10 November 1914 No. 14678 Deze courant verschijn t d a g e 1 ij k s,- met uitzondering van Zon- en Feestdagen.- Prijs per kwartaal: IVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. franco per post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 cent Abonnementen worden "dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags jvóór een uur aan het Bureau Bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groot© letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden. Jane ven hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen. In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen, tot den prijs van 40 cents per advertentie,; bij voor uitbetali ng aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. Drankwet. Burgemeester en Wethouders van Schie dam; i Gelet op artikel 12 der Drankwet; Brengen ter .openbare kennis, dat hij hen is ingekomen een verzoek van JOIIANNA GERARDA DE RUITER, om vergunning voor den verkoop van sterken drank in het klein voor gebruik ter plaatse van verkoop in het benedenlokaal van het pand Lange Haven 118; En herinneren, dat binnen 2 weken na deze bekendmaking tegen het verleenen van do .vergunning .schriftelijk bij het College bezwaren kunnen woelen, ingebracht. Schiedam, 10 November *1914. Burgemeester en Wethouders voornoemd M. L. HONNERLAGE GRETE. De Secretaris i V. SICKENGA. Arbeidsbeurs. In verband met art. 11' der verordening op de Arbeidslmurs, hetwelk bepaalt, dat de leden van de Commissie van Toezicht op die Beurs door den Gemeenteraad wor den genoemd op aanbeveling van patroons- en werkliedenorganisaties, wordt hiermede ter J: en nis gebracht van de organisaties, die van de bevoegdheid tot het doen Van aan bevelingen gebruik willen maken, dat zij tot den len December a.s. in de gelegenheid zijn voor de wegens periodieke aftreding op 1 Februari 1915, .ontstaande vacatures, aan bevelingen aan .ons in ta zenden voor de benoeming van: 2 leden patroons, (vacatures-J. U. Scheuerman cn T. M. A. xan Dijk). 2 Joden werklieden, (vacaturcs-G, Breure en Th. C. Pluijrnj. Schiedam, 10 November 1914. Burgemeester en Wethouders van Schiedam, M. L. HONNERLAGE GRETE. De Secretaris, V. SICKENGA, BUITENLAND. Schiedam!, 10 November. Van liet Westelijke front De toestand. Bij Yperen en Dixmuiden zijn de Duitschers weer aanvallend te werk gegaan. Ln de door COLETTE YVER. Geautoriseerde vertaling van W. E. P. 27) i Langzamerhand kwam, zijn blik! Weer naar Clara terug; die doodsbleek homi .aanhoorde. Dat mooie angstig© gelaat; dat naar hem op geheven was; bracht plotseling zijn driftige uitval tot bedaren, een heftigheid, die hom uit zijn jeugd was overgebleven en die hij ook op rijperen leeftijd niet had verloren. Hij ging weer zitten en zei, nu veel zachter: „Juffrouw1 Ilersborg, ik zweer u, dat ik door u wensch begrepen te Worden; u is oen eerlijke vijandin. Ik weet, dat do Unie mij als 'tware verscheurt; maair ik zou niet graag zien, dat een vrouw) zooais u mij miskende. De grooto Hersberg kan niet eert blinde volgelinge zijn van een of andere Partij. Wil u probeeren mij te begrijpen?" „Ja Sire; ik! wil zelfs graag overtuigd" worden." „Nu dan, juffrouw IlersbeTg,, Lithauen, welks toekomst mij toevertrouwd" is, bestaat niet alleen uit de dertig duizend Oldsburg- sche wevers, die do Unie zoo na aan 't hart liggen. lathamen 'is in "mijn oog een,geestelijke pereoonlijkheid, die ik steeds machtiger, bioeiender en roemrijker moet maken. Be halve de dertig duizend wevers, wier ellende mij evenzeer bedroeft als u,' zijn er zeven mil lioen landbouwers, die met ondergang bedreigd worden door den invoer van koren nit het buitenland. Ik houd evengoed van de landbouwers; zij rijn flink, wij kunnen gisteren ontvangen telegrammen heeft men van de bloedige resultaten kunnen lezen. Toch wordt door velen nog getwijfeld of liet den Duitschers wel ernst is met die herleefde actie tegen Yperen en of hun plannen niet een andere richting uitgaan. Voor 't laatste bestaan, zoo schrijft de „Tïmes" in een hoofdartikel, vage aan duidingen. Het blad verwijst daarvoor naar het vele vertoon, dat de Duitschers te Brugge gemaakt hebben met het aanplakken van de mededeeling aan het stadhuis, dat de heelc Duitsclie troepenmacht bij Yperen wordt samengetrokken „een mededeeling, welke met zekere terughouding moet wor den aanvaard, daar dit niet hun gewone manier van doen is." Echter verzekert ook de oorlogscorres pondent van „De Tijd"; dat de kracht van de Duitschers legers in België thans gecon centreerd is op Yperen, waar zoo ver volgt hij „heftig gestreden is, met dezelfde vermetelheid als in de laatste gevechten .aan de Yscz-. Evenals daar gaat het ook bij Yperen op en af.' Wisten de Duitschers er eergisteren cenige voordeden te behalen door b.v. ten Z.W. en N.W|. door te dringen en de stad haast in een omsingeling te om- vatton, gisteren hebben ze die voordeden weer moeten prijsgeven. „Niet zonder herhaald levensgevaar heb ik in West-België een verkenningsreis kun nen doen. Zonder mij ook maar in 't minst uit te laten over de stellingen der Duit schers en de sterkte hunner troepenmachten kan ik over de resultaten van de jongste gevechten het volgende medededen ,,Men moet in het Duilsche leger niet enkel de orde, tucht en vaderlandsliefde be wonderen, maar ook de taaiheid en hard nekkigheid. Bloedig waren zij in de krijgs verrichtingen langs de Yser geslagen. Maar terwijl zij met behendigheid het onnoeme lijk aantal hunner dooden en gewonden zelfs voor ons, oorlogscorrespondenten, wis ten te verbergen, kwamen telkens nieuwe drommen aan, om koste wat het kost door te breken. Vooral de in Berlijn gevormde vrijwilligerscorpsen streden met ware doodsverachting, aangemoedigd door het ka der, dat uit de beste intelleetueelo standen van Duitschland gerecruteerd was. „Ofschoon Nieuwpoort, Ramscapclle en Dixmuiden ontruimd waren, trachtten deze vrijwilligerscorpsen, terwijl do veteranen bij Yperen vochten, in op zichzelf staande aan vallen de genoemde plaatsen te hernemen. Zoo ontstonden moorddadige botsingen bij het bruggehoofd van Nieuwpoort, waar de bondgenooten er niet in slaagden de sterk verschanste Duitsclie marinetroepen te we ren, bij Dixmuiden en Ramscapclle, welke twee Duitsclie vrijwilligerscorpsen, gehol pen door marine troepen, bezetten, om hen eenige uren later weer te ontruimen na een aanval van de ruiterij der bondgenooten. Slechts op enkele zuidwaarts van de Yser gelegen plaatsjes konden de Duitschers nog aan den linkeroever staande blijven. hën niet missen, rij leiden een normaal^ g'ezond, eerlijk; leven, ze-zijn de beste be- slanddeelen van den nationalen rijkdom". O, ik weet wél, de collectivistisch© leer stellingen van de Unie richten, een scheids muur op tusschën uw maatschappij en die van de mensclicn, voor wie het klein grond bezit de bron van loven is. Gij zult nooit erger vijanden hebben dan do landbouwers, klaar weet gij dan niet, dat gij", door het arbeidsveld van de plattelands-bewoners te verminderen, oen toevloed van handen krijgt in de industrie en dat daardoor de ellende in de grooto steden nog vermeer dert,,., want do loonen Worden lager, wan neer het aanbod de vraag! overtreft." ©„In den Ideaalstaat," viel Clara in de rede, 5,zou er brood zijn voor ieder, en zou dras een groot aantal arbeiders het werk van ieder individu slechts te lichter maken." Wolfram" lotto met opzet niet op deze interruptie en vervolgde: „Wat de steenkool betreft, die crisis zal voorbijgaanhet volgende jaar zullen do Oidsburgers zich kunnen warmen hij een vuur van Lithauscho kolen. Er worden reeds horingen gedaan in het zuiden. Onze ingenieurs zijn met koortsachtigen ijver aan het werk; er Wordt daar letterlijk gevochten om de concessies! Moesti ik dan die indus trie, dje aan het opkomen is!, niet be schermen tegen den grooten invoer uit het buitenland? U zegt, dat de wevers omkomen van kou. Het gemeentebestuur heeft kolen ter be schikking van de armen gesteld. Waarom is het comité van de Unie tusschenbeide ge komen door aan de stakers te verbieden ge bruik te maken van deze vrijgevigheid?" Clara kreeg een kleur. „Onze makkers vonden, dat deze aalmoes „Terwijl bij Yperen de zwaarste druk door de Duitschers met gedeeltelijke successen wordt uitgeoefend, hebben zij bij Dixmui den, Nieuwpoort en Ramscapelle opnieuw talrijke kanonnen, gevangenen en duizen den dooden verloren, dank zij vooral de uit muntende verkenningsdiensten der Fran- sche en Engelsche .vliegers en de alver- nielende artillerie, welke de bediening der Duitsehe marine kanonnen vernietigde. „Wederom üekken onophoudelijk de ge sloten treinen met gewonden naar de Duit sehe grenzen, en de massa graven langs de Yser vormen een reusachtig kerkhof van Nieuwpoort tot Weumen. Ilicr en daar vervolgen de bondgenooten de Duitschers aan den rechteroever der Yser." Het Fransclie communiqué van gis termiddag 3 uur luidt: De Duitschers hebben hun aanvallen op Dixmuiden en in de Is treek van Yperen en met name op de stad Yperen hervat Die aanvallen zijn echter alle afgesllagen. Op het geheeie front tusschën Dixmuiden en de Lei© zijn wij' ©enigszins gevorderd. De mist heeft de krijgsverrichtingen ten zeerste bemoeilijkt, vooral tusschën Leie en Oise. Wij hebben onze gister gemelde voordoo ien aan de Aisne gehandhaafd. In den Elzas zijn de (aanvallen der Duit schers op de pas van Ste Marie pp een Vol komen mislukking uitgeloopen. Op de overige doelen van het front is niets van belang gebeurd. Het Belgische communiqué van gister middag zegt: i De toestand hij Nieuwpoort is onveran derd gebleven. Op het overige gedeelte van het .front houdt do vijand op den linken oever van de Yser nog cenige steunpunten bezet, die door ons worden beschoten. De Duitschers hebben Dixmuiden gebom bardeerd. Tan het Oostelijke front. Zooals een telegram reeds meklde, drong stoutmoedige Russische cavalerie door tot in Peschen, in Pruisen, ongeveer 200 kilo meter verwijderd van Warschau, dat nog geen veertien dagen geleden door dothans achtervolgde Duitsclie legerscharen bedreigd werd. De Duitschers trekken zich thans op eigen grondgebied samen op de Odcr- linie en daar zal de strijd vermoedelijk opnieuw beginnen met het volgens de in deze oorlog opgea ie ervaring waarschijn lijke resultaat, dat de Russen dan weer eens klop krijgen, teruggeworpen worden, in nog grooler massa's terugkeeron enz., enz. In Oost-Pruisen schijnt het alweer zoo ver te zijn. Een deel van het naar Gohlap oprukkende Russsiche leger is volgens het Duitsclie officieele communiqué van gis- een beleodiging was tegenover do waardig heid van onze arbeiders." „Neen," hernam Wolfram, „de Unie dacht, dat het volk in die daad den goeden wil van de overheid zou voelen en dat de haat, die de Unie tracht aan te wakkeren, er door zou verminderen. De heldhaftige weerstand van de werklieden wordt tegen over mij gesteld, maar ik zelf heb aan het proletariaat het recht van slaken gegeven. Ik heb de staking in bescherming genomen; laten ze mij maar tot scheidsrechter be noemen, dan zullen ze zien, voor welke partij ik het meest voelDe Unie zou er zich wel buiten houden! Wat de Unie wil, weet ik wel, de ellen de, de verbittering, do afgunst aankwecken in het liart van het volk, zooals men gis tende bestanddeelen in een wijnkuip aan zet om het geheel te laten gisten. Gij zijt een handjevol leiders, die de maatschappe lijke orde uit elkaar wilt rukken en voor wie de volksmassa niets anders is dan een leger van soldaten, die gedrild moeien wor den. Maar met welk recht kunt gij een orde vernietigen, waar het land zich wel bij bevindt?''' Clara bleef een heelcn tijd peinzend voor zich uit staren. Toen zij weer sprak, was het met de zachte, langzame stem van een vrouw, die iets van liaar diepstcn inner- lijken droom Iaat zien, aarzelend, bijna bevend zei ze: „Ieder van ons draagt in zich het beeld van de geluksstad, de stad der liefde, die wij voor de menschen willen bouwen. Dat is een lichtend visioen, een onuitwischbaar beeld, waarnaar onze blik zich altijd richt. Wanneer de tegenwoordige maatschappij ons wanhopig heeft gemaakt bij het zien van haar afschuwelijkheden, keeren wij te rug naar het beeld in onzen geest en dan zien wij eendracht, .vrede, schoonheid en gerechtigheid. En wij zijn geen krankzinni gen of dwepers; de poëzie van onze opvat tingen is gegrond op een wetenschap; wij leren brj het Wyszlyten-meer met groote verliezen teruggeslagen. Het meer ligt juist op de grens, en als bet bericht juist is, staan de Russen dus weer buiten Oost-Prui sen. Een telegram, heden van Russische zijde ontvangen, (zie Laatste Nieuws) maakt eveneens van de bezetting der Pruisische stad Goldap melding. Oostenrijk en Servië. Een Oostenrijkschc over winning. Een Oostenrijksch officieel communiqué meldt dd. gisteren: Onze operaties op het zuidelijk oorlogs- tooneel hebben over hel geheel genomen een gunstig verloop. Terwijl wij echter bij onzen opmarsch over de linie Sjabatz Ljesnican op een hardnekkigen tegenstand aan de sterk verschanste voeten van de bergen stuitten, eindigen de driedaagsche gevechten op de linie LoznicaKroepanj Ljoebovija reeds met een ingrijpend suc ces. De daar aanwezige legermacht bestond uit het Servische derde leger, onder bevel van generaal Paul Sturm, het eerste leger onder generaal Peter Bojavic, met geza menlijk zes divisies, 120,000 man. Beide legere, die hun stellingen dapper hebben verdedigd, trekken zich thans terug op Valjcvo. i Onze zegevierende troepen bereikten gis teravond Koznica ten oosten van de domi- necrende hoogten van den hoofdrug der Sokoloka Planina ton zuidoosten van Kroc- panje. i Er werden veel manschappen gevangen genomen en oorlogsmateriaal buitgemaakt. Nadere bijzonderheden ontbreken nog. Turkije. In Armenië. In vervolg op zijn ovcrwinningsbericht aan de Kaukasische grens, meldt het Turk- sche hoofdkwartier nog nader: Terwijl onze ruiterij over Kaghisman tegen den vijand oprukte, deed de hoofdmacht van ons leger een aanval op het sterke Rus sische centrum. Na een verwoeden twee- daagtechen strijd werd de vijand verslagen. Ons leger heeft de door de Russen ont ruimde stallingen bezet. Het Russische gezantschap te 's-Gra- venhage meldde daarentegen gisteren: Aan het Armenische front deden twee Turkscho divisies met 48 stukken veldge schut en zware arti'lerie, vergezeld van een talrijke ruiterbende Koorden, een krachtige poging om de stelling van Keprikeui, die den vorigen dag door de Russische troepen was veroverd, te hernemen. Al de met groote energie ondernomen aanvallen van berekenen en maken statistieken, alles is van den practischen kant bekeken. Het werk, de productie, het verbruik, alles hebben wij gelijk verdeeld onder de menschen. Wij zijn niet verfoeilijk, Sire, wij hebben ons aan de menschlieid gegeven om haar te helpen den afstand gauwer af te leggen, wij dringen haar naar hel geluk toe, naar gelijkheid, naar liefde. De tijd nadert, waar in de schandelijke, onrechtvaardige verdee- ling van rijken en armen niet meer zal be staan, waarin een broederlijke gelijkheid allen haat zal doen verdwijnen. Wij ken nen maar één maatschappelijk beginsel: Ieder geeft naar zijn krachten, ieder krijgt naar zijn behoeften.'); Zij zweeg: zij was zichtbaar aangedaan; zij verwachtte, dat do vorst toornig zou uitvallen, maar hij antwoordde niet. Hij glimlachte bijna onmerkbaar, maar zonder ironie. Een paar maal streek hij langzaam met de smalle hand over het voorhoofd; Clara zweeg al een paar minuten, maar nog steeds scheen bij met de oogen gesloten naar haar te luisteren. Plotseling antwoordde hij met groote kalmte, zooals iemand, die van heel ver terugkomt: „De maatschappij is niet een kunstmatig organisme, dat gevormd is door het genie van een of anderen wijsgeer; zij is de nood zakelijke resultante van millioenen betrek kelijkheden. De maatschappij is een levend lichaam, gij, hersensehimmigen, wilt er een automaat van maken.''' „Die hersensehimmigen zijn bereid hun leven te geven voor hun hersenschim." „Een gewoon burger mag u beoordeelen naar uw edelmoedigheid, maar hij, wiens werk gij ondermijnen wilt en die de bewa ker is van hot hecle organisme van den staat, moet recht op uw waandenkbeelden afgaan. Nu dan, ik verklaar het u hier; Heinsius is een valsch profeet; de kleine Conrad een dichter, wiens hoofd op hol is, en Kosor een dweper.)' den vijand werden met groote verliezen voor hem afgeslagen en toen een manoeuvre van de Russische artillerie de Turken in een kruisvuur bracht, sloegen zij op do vlucht. Zuid-Afrika In een vergadering, op 2 October te Pot- chefstroom gehouden, om tegen de expe ditie in Duitsch Zuid-West-Afrika te pro testeeren, werd door generaal De Wet een rede gehouden. Jlet blad „Het Westen') geeft daarvan een verslag, waaraan het volgende is ontleend: Li een artikel de „Volksstem" De Wet jn den mond gelegd, dat generaal De la Rey niet bij ongeluk was do oil gescho ten. „Wel zeide spr. ik herhaal dit, ik geloof niet, dat dit 'n ongeluk is niet. Ik sè dit nog." „Toen ik die tijding kreeg, se mij vrouw en dogter aan mij met tranen in hulle oge: Pa, hulle kan jon nou ook doodskiet op die manier."' Tal van malen werd De Wet bet spre ken door tegenstanders en volgens led blad ook door huurlingen dezer tegenstan ders belet. Zij waren reeds bij het begin zoo te keer gegaan in de gehuurde zaal, dat de vergadering naar het plein voor do kerk moest worden verlegd. 11e Wet dreig de hen ten slotte met de woorden: „Die Ilere bewaar julle als ik mij pet omdraai, julle gaan die oorsaak wees als hier vanaand nog Moed snl vloei. Misschien is daar onder hulle nog wat ons kerke het help afbrand."' Na De Wet voerde nog een vijftal spre kers het woord, waarna de protcstmotie tegen de expeditie naar Duitsch Zuid-West met groote meerderheid weid aangenomen. Diverse berichten. Turksche waarden in Frankitijk. De Turksche staatsschuld bedraagt 120 millioen en daarvan is ten minste 70 of 80 pCt in banden van Franscko kapitalisten. Voornamelijk van de 4 pCt geunificeerdo leening bevindt zich het grootste deel in Frankrijk evenals zeer groote bedragen der latere leeningen die door verschillende Turksche belastingen worden gegarandeerd. Voorts bevinden zich groote bedragen aan Turkscho loten in Frankrijk en is door Frankrijk in het voorjaar de leoning1 van fr. 500 millioen overgenomen. Verder zijn jn Frankrijk geplaatst oen groot deel van de aandeden der Banquo üttoinane, Turksche Tabakregjemaalschap- pij, verschillende Turksche scheepvaartmaat schappijen, Kademaalschnppij, Tramweg*- maatschappij cn talrijke andere ondemeiuinr gen, alsmede do leening! der stad Konslaiv tinopel. Alen neemt aan, schrijft de „N. Fr. Pr.", dat hot' bezit aan Turksche Waar-* den in Frankrijk teil .minste 2 milliard francs bedraagt, doch wjaarreliijnlijlc aanmerkelijk moer beloopt. Clara sprong op. „Kosor heeft een degelijk verstand, Sire; hij is bovendien een groot scheikundige.!' „Neen, neen, juffrouw Ilersberg; -zegt u maar gerust een groot alchimist. De geest die geregeld overleggend cn werkelijk we tenschappelijk te werk gaal, is de uwe, Kosor zoekt nog den steen der wijzen I? Clara zei fier, maar heel zacht: „Ik ben met hem verloofdIk zal eenmaal zijn vrouw zijn." De koning zei alleen maar: „01" Iloe goed hij ook op dc hoogte was, deze bijzonderheid wist hij blijkbaar niet, want zijn verbazing was duidelijk zichtbaar. Hij vroeg, op wanneer bun huwelijk be paald was; maar zij antwoordde even vaag, als dit punt in haar gedachten vaststond. Laterzij wist 't nog niet. Toen stond Wolfram op en terugkomend op het doel van de audiëntie, vroeg hij Clara met een zekere bitterheid, maar zeer beslist om niet meer op dit onderwerp te rug te komen. „De bevolking van het platteland," zei hij, „heeft in de laatste verkiezingen 'ge toond vertrouwen te hebben in mijn be stuur. Ik luister niet alleen naar Oldsburg en naar do bevolking van de voorstad, maar naar de kern van de massa van liet volk, die vertrouwt op haar koning. Hij zal haar niet in den steek laten." Bij de deur stak hij Clara de hand toe; zij scheen bedroefd. 1 „Maar weet wel," zei hij, „dat in mijn weigering geen onwelwillendheid jegens uw persoon gelegen is." t t Zij maakte een droevig gebaar en ging de deur uit. Wordt vervolgd)t SSt IlEi II ISCHE CIDII lülNT.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1914 | | pagina 1