m
De oorlog.
Vrijdag 13 November* 1914
No. 14681
Koning zi]n.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Drankwet.
een tijdelijk Beambte.
BUITENLAND.
Tan het Westelijke front.
Van het Oostelijke front,
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s,- met uitzondering van Zon- en Feestdagen*
"Prijs per kwartaal: (Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. franco
per oost fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 oent,
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden 'dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
tmr aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 Tegels fl. 0.92; iedere regel meer
15 oents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen,
Advertentiën hij abonnement op voordeelig^ voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
vexscihijnen,- worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per ad ver ten tic* bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Brood
De Burgemeester van Schiedam;
Overwegende dat door de Rogoering aan
de meelfabrikanten vergunning is verleend
om naast tarwemeel wederom tarwe
bloc m af te leveren.
Bepaalt, na overleg1 met 6° besturen der
Schiodamscho bakkers-patroonsvereeniging
en der Coöperatieve Vereenigingen, dat, te
beginnen met Z a terd ag 14 N 01 vo m b e r
1911, lot wederopzeggengS, door allo bakke
rijen brood moet worden gebakken inhou
dende 75 pCt tarwemleel en 25 pCttanve-
bl oem. I Let brood moet een gewicht1 hebben
van 1 kilogram met .een speling van 5pCt.
Uitzondering blijft toegestaan voor zoo
genaamd klein brood, tot een gewicht
van 0.6 ons, hetwelk uitsluitend van tarwe
bloem kan vervaardigd worden.
De prijzen blijven vastgesteld als volgt:
voor brood, met water gebakken 16 ct. per
kilo, voor brood met ,melk gebakken (merk
11) 19 ct. per kilo; voor klein brood van
0.6 ons, 21/2 ct. per stuk.
Invoer van wittebrood, of brood bevat
tende 'méér dan 25 pCt tarwebloem, van
buiten de Gemeente aangevoerd, zaJ niet
worden toegelaten.
'Het gewicht van het hier ter stede go-
bakken brood zal streng) gecontroleerd wor
den, terwijl ook aan de bakkers Wordt
verboden het bakken van Witbrood voor
particulieren.
De Burgemeester van Schiedam,
M. IX HONNERLAGE GRETE.
Inrichtingen welhe gevaar, schade of
hinder kannen veroorxaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet;
Brengen ter algemeen© kennis, dat qp
12 November j.l. vergunning ,i.s verleend
aan:
lo. de N, V. „DISTILLEERDERIJ VAN
1. 1. AIELCHERS Wzn." en hare recht
verkrijgenden tot het plaatsen van een
smeltoventje met olieverbranding tot het
nemen van (SmeltproeVen in het pand slaan
de Noordveslsingel oio. 79. kadaster Sectie
Hbo. 233; 1 1
2o. de N. V. CORNs. SWARTTOUW's
dooit COLETTE YVER.
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
30)
Zij had ook het probleem om thermium
to isoleeren nog niet volkomen opgelost;
zij werkte er geduldig1 aan, zonder zich te
overhaasten, met de rustige zekerheid, dat
wanneer zij er niet in slaagde, een, ander het
werk zou voltooien. En Wanneer haar
vrouwelijke geest, vermoeid van hersen
arbeid, weer in de Werkelijkheid terugkwam,
vond zij daar de teedere vriendschap van
do aartshertogin, en de rust van dit deel
van liet paleis, waar zij woonde, een kalme,
heldere rast als in een klooster. En zij lie.
zich gaan in oen soort lauwheid.
lederen morgen kreeg zij vier couranten,
do belangrijkste van de Lithauscho pers;
do „Nieuwe Oldsburger", het officiëele or-
Sman van do regeering; de liberale „Vrije
Iers", die eerst onder Wenccslaus steeds
de oppositie had vertegenwoordigd en voort
durend onderdrukt was, maar nu iets verder
gmg dan Wolfram; de „Toekomst", een re.
PUblikeinsch blad en. ten slotte het blad van
4! ,''rue' „Gemeenschap", waarin veel
studenten schreven en waarvan Isnmël de
;*10' was. Hoewel de toestand gespannen
werd want men gevoelde, dat het belang
der intellectueelen te zeer in het spel was
ten opzichte van de stakers, die door on
uitputtelijke hulpbronnen gesteund werden
has Clara toch op zijn best dc eerste
"todzijde van die kranten. Het scheen wel
ut zij, nu ze nauwelijks ontsnapt was aan
oen invloed van de beide Kosors, door
haar natuur teruggedreven werd naar het
eenige, dat voor haar geest aantrekkings
kracht had, die allesbeheerschende schei
kunde, .waarvan zij alleen had kunnen le-
CONSTRUCTIEWERKPLAATSEN EN .MA
CHINEFABRIEK en hare rechtverkrijgen
den om de beweegkracht in haar fabriek,
gelegen aan de1 Havenstraat no. 3, kadas
ter Sectie N no. 252, zijnde een zuiggas
motor van 40 P.K., tc wijzigen in twee elcr-
tromotoren van ,10 P.K. elk en oen van
2/5 P-K.
Schiedam, 13 November 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
ÏL L. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris
V. SICKENGA.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gelet op artikel 12 der Drankwet;
Brengen ter openbare kennis, dat hij hen
is ingekomen:
lo. een verzoek van ELISABETH JA-
CO.MJNA VAN HAAFTEjN, 0111 vergunning
voor den verkoop van sterken drank in het
klein, voor gebruik elders dan ter plaatse
van verkoop in het benedenlokaal van het
pand Boterstraat >55
2o. een verzoek van ELISABETH JACO-
MINA VERBEEK, echtgenoote van D. VAN
HAAFTEN, om (vergunning voor den ver
koop van sterken drank in het klein voor
gebruik elders dan ter plaatse van verkoop
in het benedenlokaal van het pand Boter
straat 55;
En herinneren, dat binnen. 2 weken na
deze bekendmaking tegen het verleenen
van de vergunningen" schriftelijk bij hun
College bezwarenkunnen worden inge
bracht.
Schiedam, 13 November 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE
De Secretaris
V. SICKENGA.
Ter Secretarie dezer Gemeente wordt
gevraagd
VerëischtenVlug en duidelijk schrijven.
Adressanten moeten hun eigenhandig ge
schreven verzoekschrift inzenden aan, den
Burgemeester, vóór 19 November a. s.
Schiedam, 13 Nov. 1914.
De toestand.
De nader ontvangen berichten over dc
voor de Duitschers gunstige gevechten op
de lijn Nieuwpoort Dixmuiiden Ype-
ren Armentières gieven het „Vad." aan-
ven. Maar dien morgen deed het opschrift
van een bericht in de „Gemeenschap" haar
opschrikken: Een aanslag op den koning
in de voorstad. Zij verslond dc eerste ko
lom. Het gebeurde werd zonder verdere toe
voegsels verteld, maar er straalde een hei
melijke vreugde in door van revolution-
nairen, die zich door enkele overgebleven
censuunnaatregelen niet openlijk kon uiten.
Het was den vorigen dag laat op den mid
dag, gebeurd in de hoofdstraat van de voor
stad; de auto van den koning, die van het
kasteel Conrad terugkwam, reed met matige
vaart over den weg. Vier agenten per fiets
gingen vooruit^ en vier Volgden de auto.
Het gewone escorte van de tien witto gardes
omgaf het voertuig. Het was een gesloten
coupé; dc koning zat naast zijn adjudant,
kolonel Rodolphe en chauffeerde zelf. Hot
was vrij druk op straat, want behalve troep
jes wevers, die op het trottoir liepen, kwa
men nog massa's kinderen uit school ren
nen. Op de hoogte van de kerk schoot plot
seling een steen door de lucht, deed do
ruit van de auto barsten en viel in do
coupé. Dc auto stopte. Agenten en gardes
stonden er dicht omheen. Onderwijl slen-
terden do stakers, zonder een hand uit to
steken, langzaam» verder op het trottoir.
Twee van de agenten wilden dadelijk weg
fietsen om den dader van den aanslag op
te sporen, maar kolonel Rodolphe liet hel
gebroken raampje neer en gaf hun namens
den koning bevel niet de minste notitie to
nemen van *t ongeval. Toen was de auto weg-
gesnord. Het blad prees weliswaar de daad
niet, maar sloot zich toch aan bij de vijan
dige gezindheid, die het in het proletariaat
aan 't licht bracht. Voor de tweede maal
was Wolfram V aangevallen en gewond in
de volksbuurt, die hij door zijn hesluiten
liet verhongeren
De unioniste voelde dat het bloed haar
naar het hoofd steeg. Door het verhaaltje,
dat een straatjongen den steen gegooid had,
liet zij zich niet misleiden. Alleen een wever
had zoo leis kunnen doen en die heele
menigte, die onverschillig was blijven door
leiding tot de samenvatting van het vol
gende beeld over deze krijgsbedrijven:
De krachtige en met groote volharding
voortgezette pogingen der Duitschers om
ten zuiden van Yperen, waar het terrein
hun gunstiger is dan nabij' /Nioulwpoort,
door de linies der verbondenen heen te
breken, hebben de bondgenooten naar liet
schijnt doen vreezen, dat dit ten slotte
gelukken 7,ou.
Ten einde afleiding te geven aan het zoo
ernstig bedreigde deel van hun front ten
zuiden van Yperen, hebben zij toen, als
wij het goed begrijpen, een contra-beWe-
ging tusschen Nieuwpoort en Dixmuiden
op het touw gezet. Dit gedeelte van hot
IJuitsche front behoort tot die, waaraan
de grootste waarde wordt gehecht, omdat
daarachter Ostende ligt, dat voor de Duit
schers van zoo groote b'eteekenis is. Men
kon dus yenvachten, dat de Duitschers een
contra-beweging op Jiet front Nieuwpoort
Dixmuiden niet pril/eantwoord zouden la
ten.
De aclie, idle men daartoe nu van de zijde
der bondgenooten (ondernam, ging uit van
Nieuwpoort, en (bestond in een voorgeno
men „.uitbreiding yan het front vóór Nieuw
poort". De Belgische en Britsche troepen
vielen dus fiit Nieuwpoort, maar lyulden
al dadelijk ,in hun nadeel de geïnundeerde
streek tusschen de kanalen. Toen zij n.l.
oj) den (Weg, die van Nieuwpoort in Weste
lijke richting (loopt, opi den vijand stieten,
werden zij jn hun beweging telkens door
de inundaties (belemmerd. De Yser bestaat
hier niet uit één gekanaliscerdcn stroom,
maar uit een net' van kanalen en rivier
tjes, waartusschen de gevolgde weg door
loopt. Naar wij veronderstellen, was die
weg door het overstroomde land omgeven,
ten gevolge pvaarvan men in zijn actie groo-
tendecls Jfepaald ,was tot den weg zelf,
en zich niet oC niet onbeperkt, ter weers
zijden daarvan kon verspreiden. Dit nu be
lemmert een opmarcheerendcn troep niet
alleen in zijn bewegingen, maar brengt Item
bijna i n de ongunstige positie waarin hij
zich bevinden kan.
Men vorderde tot Mannekcnsvere, een
plaatsje, gelegen op een goed uur afstands
van Nieuwpoort. Maar Baar stiet men op
zulk een krachligen tegenstand, dat men
terug moest naar Nieuwpoort, blijkbaar
achtervolgd door Jen vijand.
De Duitschers, door het mislukken van
do contra-beweging der bondgenooten een
maal in 't voordeel gekomen, hebben toen
blijkbaar van die gelegenheid gebruik ge
maakt om weer verschillende punten op den
rechter- en zelfs op den door de bondgenoo
ten ten koste van zooveel offers op hen ver
overden linkeroever van den Yser tc be
zetten. En nadat dit eenmaal gelukt was,
lag 't voor de hand do actie voort te zetten
tot Dixmuiden, dat dan ook inderdaad na
een zwaren strijd door de Duitschers werd
hernomen.
loopen, had slechts gediend om den dader
te verborgen. Clara was heel zenuwachtig
en kon zich van haar gevoelens geen reken
schap geven. Bovenal was zij verontwaar
digd. Wonden toebrengen, bloed doen
vloeien; maar waar was dan nu het be
ginsel van liefde, dat haar altijd zoo aan
trok in de Unie? Zij dacht er over, dat
Wolfram gedood had' kunnen worden, zij
zag in gedachten hoe dc sterke, jeugdige
man, dien zij gezien had in al zijn kracht
en levenslust, thuisgebracht werd, liggend
in dc donkere auto en ze sidderde. Zij had
een pijnlijk gevoel van schaamte, (lat ons
bekruipt, wanneer een slechte daad met
onze omgeving in verhand staat.
Terwijl zij hierover peinsde, riep het ge-
schel van de telefoon haar in haar studeer
kamer. Zij herkende de stein van gravin
Hermann Ringer, de grootmeesteres van
Hare Majesteit, die haar namens de ko-
ningin nitnoodigde voor dc thee 's avonds.
Den eersten keer, dat zij daarheen ging,
was zij minder zenuwachtig geweest, dan
toen zij dien avond naar dc bibliotheek van
de koningin begaf. Maar nu was het een
weldadige aandoening; o, hoe had de mt-
uoodiging van het koningspaar haar getrof
fen onder deze omstandigheden, waarin zij
haar blijk gaven van hun sympathie om
haar geheel af te scheiden van elke herinne
ring aan den aanslag!
Ja, niet meer haten scheen haar het
beste; zij was niet geschapen voor haat.
Kon men niet, zonder zijn maatschappelijk
geloof te verloochenen, dc persoonlijkheden
losmaken van het begrip, dat men ver
foeide
Zij ging de kleine salon-bibliotheek bin
nen, waar de petroleumlamp een geelachtig
schijnsel wierp op het groene kleed over de
ronde tafel. De binnentredende werd niet
opgemerkt; alle aanwezigen stonden bij ei
kaar bij den schoorsteen en bekeken met
alle aandacht een voorwerp, waarvan het
gezicht hun gesmoorde uitroepen ontlokte.
De koning was (Ie eerste, die zich op
richtte en^ Clara bemerkte. Hij droeg de
Tot dusverre was de contra-beweging niet
alleen mislukt, maar in haar gevolgen
werkte zij verder juist omgekeerd.
De Duitschers, zich naar de zijde van
Dixmuiden nu veilig wetend, brachten een
gedeelte van hun troepen over het kanaal
tusschen Y'peren en den Yser, en konden
ten gevolge van hun beschermde positie
te Dixmuiden deze troepen verder voor
waarts brengen dan hun tot dusverre nog
ooit gelukt was. Deze beweging verstrekte
dus tot steun aan de poging tol doorbreken
van het front der bondgenooten, die tegelij
kertijd ten Z. en Z.-O. van Yperen plaats
had. De poging der bondgenooten 0111 door
een contra-beweging van uit Nieiïwpoort
's vijands doorbraak-pogingen te schaden,
had dus het omgekeerde uitgewerkt: in
plaats van verzwakt werd die poging
gesteund en dus versterkt door de
uit het hernemen van Dixmuiden voortge
vloeide poging om zich op een tweede punt
een weg te banen naar Duinkerken.
Het was hier, dat de jonge regimenten,
de regimenten bestaande uit gymnasiasten
en andere zeer jonge soldaten, zingend zich
in den kogelregen wierpen, een daad, die
ontroert, al moet men een andere pen dan
de onze hebben, om er bij te jubelen van
trots, zooals de „Frankf. Ztg." deed. Er is
ook ruimte voor andere gedachten.
Natuurlijk hebben deze gebeurtenissen de
Duitschers meer ruimte van lteweging go-
ven langs den Yser. Dat de Oostelijke Y'ser-
oever thans tot aan zee door de bondge
nooten is ontruimd (zooals een Duilsch be
richt meldt) is intusschen een weinigje over
dreven, want vóór hij dc zee bereikt, gaat
de Yser langs Nieuwpoort, en dit stadje is
nog in handen der bondgenooten. Of Lom-
baertzijde weer den Duitschers in handen
is gevallen, zooals hetzelfde bericht meldt,
blijft onzeker, zoolang men uit Parijs dit
zelfde plaatsje nog vermeldt als liggend
in het front der bondgenooten.
Het Fransche officieele communiqué
van gistermiddag 3 uur luidt:
De hevige strijd op den linkervleugel
duurt nog voort. De toestand is onveranderd
gebleven op dit gedeelte van hot front, dat
zich uitstrekt van LombaerLzijdc over
Nieuwpoort en Y'peren naar Zoruiebeko
(even ten N.O, van Yperen) on, vandaar naar
een punt ten oosten van, Arinentières.
De Engielsche troepen hebben hun stel
lingen gehandhaafd, na eon, aanval van do
Pruisische garde te hebben afgeslagen.
Aan do Aisno hebben wjj onze posities
behouden, ondanks een tegenaanval der
Duitschers.
Onze artillerie hoeft in do streek van
Craonno enkele vijandelijke kanonen tot
zwijgen gebracht en vernietigd.
uniform van kolonel der huzaren, de tres
sen deden hem breed schijnen, hij hield
het hoofd iets achterover, waardoor do ros
sige baard naar voren stak; hij had een writ
verband om het voorhoofd. Hij glimlachte
zwijgend en stak de hand uit naar juffrouw
Ilersberg.
,,'0 Sire!" riep zij uit in dc eerste op
welling van haar spontane natuur, ,,'t is
afschuwelijk, wat er^gebeurd is, ik ben diep
verontwaardigd."
„Stil maar!" zei hij luchtig, „u zal mis
schien nog wel eens wat anders zien 1"
De koningin onderbrak het gesprek, in
de hand hield zij een steen van de grootte
van een kleinen appel.
„Kijk eens, juffrouw Ilersberg, hier is
de steen!" 1
Clara nam den steen, die al door ieder
een bekeken was; zij rolde hem hoen en
weer in haar groote, fijne hand, zij hijgde
naar adem; onwillekeurig gingen haaroogen
naar het gewonde voorhoofd van Wolfram;
zij hadden eo.n uitdrukking van onuitspreke-
lijkon angst. Zij mompelde:
„Het is stellig een krankzinnige ge
weest1
„Poeh, een krankzinnigezei een
ironische stem.
En zij bemerkte hertog Bertie van Oi-
dariy, die haar nieuwsgierig aankeek dooi
(zijn lorgnet. Dp sfaatsmarschalk, wiens
reuzengestalte de figuur van den Icrschen
prins des te nietiger deed schijnen, voegde
er aan toe van onder zijn borsteligen snor:
„Er zijn er dertig duizend, die aan den
zelfden waanzin lijden 1"
Froningue, de groote Oldsburgsche ge-
iegcnheidsschilder, die ook op dezen in-
tiemen avond genoodigd was, verklaarde
plechtig1
,(,Door het opsporen van do schuldigen,
te verbieden, heeft Uwe Majesteit een,
gTOotscli voorbeeld gegeven van vergevens
gezindheid en grootmoodighcad
Clara had juist met hevige aandoening
in haar stem1 en alleen hoorbaar voorden
Rond Berry au B|ac hebben wij oenigj
terrein gewonnen. In Argonne, Lotharingen
en de Vogezen is do toestand onveranderd,
(t De Belgische verliezen.
Yolgens den „Berl. Lokal Anzeiger" wor
den de verliezen der Belgen in de gevechten
van Dinsdag op 6000 dooden en 8000' ge
wonden geschat. De Belgische soldaten stre
den met ware doodsverachting; de koning
zelf, in de veld uniform van een luitenant
gekleed, stond midden in de vuurlinie, en
achter de gevechtslijn was koningin Elisa
beth bezig met het organiseeren van de
eerste hulp voor dc gewonden. Van (te
beste Belgische regimenten no. 11 en 12
is slechts een klein hoopje overgebleven.
De verliezen aan officieren zijn ontzettend,
er bleef koning Albert niets anders over
dan de gapingen door Fransche luitenants
te doen aanvullen.
Het verbranden der dooden.
Een correspondent van „Dc Tijd" meldt
dd. 10 dezer uit Duinkerken o. a.
Van pijnigende afzichtelijkheid is het ver
branden der lijken door de Duitschers. Hun
verliezen zijn schrikkelijk geweest in de
afgeloopen weken. Zooveel mogelijk hebben
zo de lijken van het front, weggevoerd, om
zo elders te verbranden. Tijd voor begra
ven is er niet. Maar op verschillende pun
ten werden de lijkenstapels ook in het ge
zicht van onze strijders een prooi der vlam
men. Ge moet dc ooggetuigen van deze
schrikkelijkheid hooren verhalen. Een hui
ver vaart u dan aan! De dooden worden
bijeengesleept, zoo mogelijk met het gelaat
naar den grond gekeerd, en met stroo be
dekt. Een pestwalm stijgt dan op, die, dank
zij den zeewind, uit 't Westen, meestal
gelukkig niet onze troepen teistert. Maar
het ijselijkste is de struiptrekkingen te zien
van de in de hitte zich bewegende lij
ken. Oin gek te worden I Het is, of de
dooden weer levend worden; beenen en
armen bewegen, van sommigen richt zich
het bovenlijf door de hitte deels op en de
vrees jaagt den toeschouwer aan, dat hier
geen dooden, maar gewonden worden ver
koold.
Aldus wordt gepoogd, om bij de on
mogelijkheid de lijken 1e begraven te
voorkomen, dat de dooden onbegraven op
do velden wegrotten ten verderve van de
levenden.
,Een Beslissende slag.
Van Duitsche .zijde werd gisteren ge
meld, dat er een beslissende slag tusschen
de Duitsche en Russisclile legers was be
gonnen.
Van O os te nr ijksche zijde.
Officieel werd gisteren door den Oosten-
koning, hetzelfde gezegd in eenvoudiger
woorden. tf
Wolfram! antwoordde:
„Laten ze mij uit elkaar laten springen,
door oen bom, ik woel wat den staatshoof
den tegenwoordig te wachten staal en ik
hecht niet aan liet leven, maar van zooïni
kleinigheid hoeft niet zoo'n ophef gemaakt
te worden. Het was goed om eon mensch
dood te gooien! Hel, land heeft welgewich
tiger zaken om zich mee bezig to houden.T
flllij slprak op blij'mnodigen toon; toch ging
er een kalme, mysterieuze kracht van hom
uit. Overigens scheen hij' deze 011 verscJiilligo
woorden alleen voor Clara bestemd te
hebben.
Bij deze woorden, waarin al haar vrou
welijke gevoeligheid zich openbaarde, kwam
er iets triomfantelijks in zijn blik. Hij ha-1
Clara dien avond voor (lo thee laten r ,0-
(ligeu, maar in werkelijkheid had hij het
gedaan uit een soort politieke behaagzucht,
omdat hij de teergevoeligheid van de so-
cialistc had gepeild en hij zich aan haar
wilde vertoonen als een slachtoffer. Hij zou
zelfs graag het verband van zijn hoofd
gerukt hebben en de bloedende wonde
hebben laten zien, om in dat hart, dat
hij zoo leer en voor indrukken vatbaar
wist, de afkeuring voor wat de Unie op
haar geweien had, te doen opkomen. Zon
der te weten waarom, stond hij er op deze
vijandin te overwinnen. Hij had eens aan
hertog Bcrüo verklaard: 1
„Wij moeten die juffrouw Hersberg win
nen, haar collcctivistische geest is geen
goed voorbeeld voor de jonge gemoederen
aan de universiteiten."
„Maar wij kunnen haar winnen, wanneer
Uwe Majesteit wil," had de raadselachtige
vertrouweling geantwoord.
(Woral vervolgd
