67"" Jaargang
Zaterdag 21 November 1914
No 14688
Tweede Blad
Deze courant verschijnt d a g e ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per Invariant: Voor Schiedam en VlaardingenfJ. 1.25, franco
per post 0. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Alaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het cere tv ol gen d nummer moeten des middags vóór een
uQr aan liet Bureau hezorgd ziin.
Bureau: Lange Haven No. 141 (lioek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels Q. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groole letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeeiige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Arbeidsbeurs.
In verhand met art. 11 der verordening
op de Arbeidsbeurs, hetwelk bepaalt, dat
de leden, van de Commissie van Toezicht
op die Beurs door den Gemeenteraad wor
den jienoemd op aanbeveling van patroons-
en werkliedenorganisaties, wordt hiermede
ter Jtennis gebracht van de organisaties, die
van de bevoegdheid tot het doen van aan
bevelingen gebruik willen maken, dat zij tot
den lcii December a.s. in de gelegenheid
zijn voor de wegens periodieke aftreding op
1 Februari J.915, .ontstaande vacatures, aan
bevelingen aan ons in fce zenden voor de
benoeming van:
2 leden patroons,
(vacatures-J. 11. Schcucrman en T. M.
A. ïan Dijk).
2 leden werklieden,
(vacatures G. Breure en Th. C. Pluijm).
Schiedam, 21 November 1914.
Burgemeester en Weihouders van Schiedam,
AL L. HONNEULAGE GHETE
üt Seer e tan*,
V. SICKENGA.
üiiOEiïLAm
Tan het Hof,
H. M. do' Koningin-Moeder heeft gisteren
met gevolg in dc kunslzaien van het schil
derkundig genootschap Pulchri Studio in
Den Haag een bezoek gebracht aan de
tentoonstelling van aquarellen, Biografische
kunstwerken en beeldhouwwerken van wer
kende leden van genoemd genootschap.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden heeft
onmiddellijk na Zijn terugkeer van het Loo
in Den Haag een bezoek gebracht hij den
opperbevelhebber van land- en zeemacht,
ten einde zijn deelneming te betui
gen in het ongeluk te AVest-Kapelle.
Rijbewijzen.
De minister van waterstaat heeft den
commissarissen der Koningin doen weten,
dat de vraag of een nummer- en een rijbe
wijs, 'hetwelk door een commissaris der
Koningin is afgegeven, bij verhuizing naar
een andere provincie van dengene, aan
vrien de uitgifte is geschied, zijn waarde
behoudt, met het oog op 3e woorden der
wet, in verband met hare geschiedenis,
ontkennend moet worden beantwoord, zoo
dat dus do, eigenaar of houder en de be
stuurder van een motorrijtuig in het be
doelde geval van verhuizing naar een an
dere provincie een nieuw bewijs moét aan
dragen.
-Nederland en de oorlog.
Reizen n ar België.
Men deelt ons mede, dat Nederlanders,
die zich naar België wenschen fce bege-
geven, daartoe behalve een door een -Duit-
schen consulairen ambtenaar geviseerd bui
tenlandse!) paspoort nog bovendien voorzien
moeten zijn van een door dien ambtenaar af
te geven verklaring nopens doel, plaats
.van bestemming, tijdstip en duur der reis.
Belgen moeten voor een reis naar hun
mud eveneens deze verklaring bezitten,
doch hehben in plaats van een paspoort een
door eenen Duitsehen consulairen ambte
naar afgegeven legitimatiebewijs noodig.
Belgische toonkunste
naars.
Den Belgischen muzikanten, in 't bijzon
der dien uit Antwerpen, wordt hiermede
verzocht te vergaderen j>p Zondag 22 No
vember, te 9.15 uur, in het lokaal Hotel Van
Zeben, te 's-Gravenhage, Wagenstraat 54,
of te 11 uur in het lokaal „Neerlandia", te
Roosendaal (N.-B.j
De mogelijkheid zal daar besproken wor
den lot het vormen van een Belgisch or
kest, onder do leiding van toondichter Ka-
rel Candael.
Bergen op Zoom.
Uit Bergen op Zoom wordt gemeld
ei sieren is men eindelijk in het vluchte
lingenkamp op Plein 13 .begonnen met het
opslaan van houten kermestenten met vloe-
Ie5j..en gelegenheid tot verwarming.
Bij do jgroote belangstelling welke bui
ten Bergen op Zoom voor de vluchtelingen,
Mdanx gehuisvest, bestaat, verdient het aan
beveling, fco melden, dat zendingen van
kleederen enz. moeten gericht worden tot
net Centraal Comité yoor de .vluchtelin
gen te Bergen op Zoom, adresBurgemees
ter, Raadhuis.
D e k a a s p r ij s.
„Het Volk" meldt nog, dat het dezer da
gen te verwachten Koninklijk besluit, waar
bij de mo vim urn-prijzen voor kaas worden
vastgesteld, zoowel voor den groothandels-
prijs als voor den winkelprijs, den laatslen
aanmerkelijk lager zal stellen dun hij thans
is. De kaashandelaren zijn aangeschreven,
dat zij zullen moeten trachten het verschil
op den uitvoerprijs te verhalen.
Thee.
Do Londensche correspondent van dc
,,N. R_ Ct." seint, dat de Rritsche regeering
een verbod heeft uitgevaardigd van uitvoer
van thee naar alle havens op het vasteland
van Europa, mei uitzondering van die in
de met Engeland in den oorlog verbonden
staten, Spanje en Portugal.
Verscheidene ladingen thee zijn in dc
Theems aangehouden.
Distributie van rogge.
De commissie tot distriiutie van rogge
in Gelderland heeft aan de burgemeesters
der gemeenten in overweging gegeven, ten
einde het verbruik van rogge zooveel moge
lijk aan controle te onderwerpen, een voor-
schrift uil te vaardigen, waarbij bepaald
wordt, dat de molenaars voor de hakkers
niet meer rogge mogen malen dan J;l* ILL.
per hoofd \an hun clientele, welke hoeveel
heid eventueel te verminderen is ten aan
zien van die personen, die van meer dan
een bakker hun ïoggebrood betrekken.
Alade in Holland.
In het Engelsche Lagerhuis is aan de re
geering de vraag gesteid, of zij wist dal een
bepaalde soort goederen, waai op nu ,,madc
in Holland" stond, dezelfde was als die
vóór den oorlog werd aangeduid met „ma
de in Germany" eh inderdaad van Duit
sehen oorsprong.
Alinister Ilununian anhvooiude, dat aan
zijn departement was medegedeeld, dat een
bepaalde soort goederen, „made 'in Hol
land" vermeldende, in Duitschland was ge
maakte Wanneer voldoende gegevens ver
strekt worden voor dergelijke overtreding
van de .Merchandise Marks Act, zou dc re
geering een vervolging doen instellen.
fit de Pers.
(Dr.) B.(os) schrijft in de „Vrijzinnig de
mocraat" over het leeningsotwerp en con-
cludeert: Van aflossing kan dan in de eerste
twee jaren geen sprake zijn. De renle kan
desnoods, evenals de andere geraamde te
korten van deze jaren, vooreooyer tengevol
ge van den oorlog ontstaan, in de leening
worden opgenomen. Wil de regeering daar
voor in deze 2 jaren per se dekking hebben,
dan valt over de wijze waarop, desnoods
te spreken.
Wii de regeering evenwel thans haar
wetsontwerp onveranderd doorzetten, dan
beteekent dat, dat zij op een tijdstip le
midden van de mobilisatie een reusachtig
groote leening wil aangaan voor 'n langen
tijd, waarvan de noodzakelijkheid op dit
oogenblik en tot die bedragen door vele
financiers wordt ontkend en ons daarbij
gedurende 15 jaren feitelijk vastbindt aan
een reeks belastingen, waarvan onderschei
dene ten eenenmale onaannemelijk zijn voor
oen groot deel van het volk.
Naar mijne meening mag geene regeering
dat thans doen. 'Ook de voorstanders van
een heffing in eens naar den grondslag van
de vermogens en inkomsten hebben aan
deze heffing niet anders gedacht dan als
definitieve afrekening, nadat in de eerste
paar jaar met tijdelijke leeningen bij dc
Nedcrlandsche Bank of particulieren de
kasbehoeften waren bevredigd. Niemand
van hen, heeft willen dwingen om midden
in de tegenwoordige moeilijkheden deze be
slissing te nemen, wel daarvoor thans pro
paganda willen maken. De regeering even
wel legt ons eene beslissing voor in dezen
moeilijken tijd. In dezen tijd, nu dc critiek
in 't algemeen zoodanig aarzelt zich uit te
spreken, dal degene, die open voor zijn mee-
ning uitkomt, door menigeen als woelziek
en de regeering hinderend in haar taak
wordt beschouwd. 1
Terughoudendheid van de critiek in het
parlement eischt evenwel zelfbeperking van
de regeering in de uitoefening harer thans
buitengewone machte
Zij heeft thans genoeg kunnen zien, dat
godsvrede beteekent: vrede met degenen,
die het verst van haar afstaan, des le inni
ger vrede, naarmate die afstand het grootst
is; beteekent strijd, opgeschorte en dadelijke
strijd met hare vrienden, het scherpst met
hen, die het dichtste hij haar staan.
Met alle kracht moet 'n beroep op haar
worden gedaan om harerzijds mede te wer
ken tot het betreden van een weg, die do
beslissing over zoo groote zaak verdaagt
tot rustiger tijd. 1
Hit de R.-K. „Tijd":
Wij kunnen niet juist vinden, dat
de regeering uit leening $ndt de bedragen,
waarmede, naar haar schatting, de belas
tingen in dit en in de drie volgende jaren
zullen blijven beneden hetgeen zij zonder
een oorlog vermoedelijk zouden hebben op
gebracht. De Regeering stelt dat op totaal
f 73,000,000 en wil ook deze 73 millioen
leenen. Maar de Regeering wil nu in 1914
leenen, hetgeen zij vermoedt in de volgende
jaren op haar gewone onkosten te kort te
zullen komen. De Regeering leent dus hier
niet ter voorziening in de meerdere kosten
ten gevolge van den oorlog, maar ter voor
ziening in het tekort aan middelen, dat
tie oorlog na zich sleept en zij' doel dat
reeds bij anticipatie.
Indien er iets is, waarvoor onder geen
omstandigheden geld mag worden geleend,
dan is het wellicht stellig in oen tekort aan
inkomsten. In een dergelijk tekort, ook al
is het tijdelijk, moet door belasting wor
den voorzien. Waar wij dus in het alge
meen, gegeven de omstandigheden, on smet
het denkbeeld der leening kunnen vereeni
gen, meencn wij, dal het wenschelijk, ja,
noodzakelijk is, het bedrag ervan terug te
brengen tot f275 millioen minus 78 mil
lioen is 197 millioen of rond twee honderd
millioen. De andere 78 millioen móeten
worden gevonden uit een belasting, die,
over de 4 jaien verdeeld, waeyf.'i zij noo
dig zullen zijn, jaarlijks 191/2 millioen zal
moeien opleveren.
Het (r.-k.) „Centrum" schrijft:
Wat men in enkele bladen kan lezen over
de voorgenomen oorlogsbelasling, lijkt wei
nig geschikt om een objectieve denkwijze
over het desbetreffend onderwerp te be
vorderen.
Reeds stelde men niets minder dan een
algemeene ministerieele crisis in 't voor
uitzicht, voor 't geval het ontwerp geen
meerderheid mocht halen.
Zulke crisis-schrikbeelden zullen in som
mige kringen wellicht min of meer intiini-
deerend werken, maar dit lijkt ons toch
oen' weinig aanbevelenswaardige meihode,
om een wetsontwerp te belichten.
Dat ontwerp is thans in de éérste plaats
aan de orde en niet de vraag, wat hij ver
werping er van, of wijziging, zou kunnen
geschieden.
Wanneer een afgevaardigde overtuigd is,
dat dc leening niet, of althans niet in den
voorgedragen vorm dient te worden aan
vaard, dan zal hij zich niet vóór alles
afvragen, wat de heer Treub en diens ambt-
genooten bij een mogelijke verwerping wel
zouden kunnen doen.
Waar blijft anders hel recht on de vrijheid
van het Parlement?
Is het Kabinet aansprakelijk voor zijn
houding, de Kamer is het niet minder voor
de hare en zij heeft dus het wetsvoorstel
allereerst te beoordeelen naar zijn inhoud
en niet naar omstandigheden die daar hui
ten vallen.
Niemand zal thans een feilen partijstrijd
verlangen, maar men kan het parlemen
tair compromis ook le ver drijven.
Daarvoor is de zaak te ingrijpend.
En men bedenke tevens, dat ook buiten
de dekking der oorlogskosten om ons straks
een belastingvcrhooging dreigt, die niet ge
ring zal zijn en de belasting betalende bur
gerij, van hoog tol lang, op een zware
proef zal stellen.
Uit de (a.-r.) „Standaard":
Uit do stukken, inzake de leening blijkt
nu, dat het Kabinet;, al stolt het do leuning)
op l4ö jaar, toch een zijdeur openhield, om,
bleek na herstel van den vrede, dat vroegere
wegruiming van den leening gewcnscht en
mogelijk was, hiertoe, binnen don. bepaalden
termijn, over te kunnen, gaan.
Van meet af, toen er van een, leening of
heffing sprake was, verklaarden we ons
voor de leening, niet omdat heffing ons
niet aantrok, maar omdat ze ons tijdens
den oorlog piet wol practicabel bleek. Poch
aanstonds voegde we er bij, dat keerde
de vrede terug, het dan ook zaak zou zijn,
zoo spoedig mogelijk dezen aanwas van
onze publieke schuld te doen gelden, t
Feitelijk komt men nu hiertoe, ook al laat
men de 15 jaar in petto.
Nu had men die 15 jaar toch kunnen in
korten, zoodra er geld was. Wie hel volle
bedrag terug betaalt, vindt geen gesloten
hand. En stel al, oen enkele -had liever do
obligatiën behouden, dan ware renteverla
ging lvct gewone middel om deze .vast
houdendheid te breken.
Toch geven we er voorkeur aan, gelijkj
het nu loopt. v
Keert de vrede terug, en opent zich
daarmede een nieuwe toekomst, dan zal
'(geraden zijn, zoo spoedig1 n to gel ijk te
doen, wat tijdens den oorlog o. i. niet
kon noch mpcM.
Rechtzaken.
Vernietigd.
Het gerechtshof te 's-Gravenhage heeft
vernietigd de beschikking van de liaagsche
Rechtbank, waarbij mr. Jf. P, Afarchant
ter zake van beleediging van den zaak
waarnemer Schaap in zijn pleidooi naar de
openbare terechtzitting was verwezen.
Het hof weigerde rechtsingang en stelde
mr. Afarchant buiten vervolging.
tJeinangd Nieuws-
Inbrekers
Toen de v'eesch houwer W. S. gisteren
avond 9 uur zijn winkel (die reeds gestoten
was) in de St. Laurensstraat te Rotterdam
passeerde, vond hij de deur openstaan. Bin
nengaande zag hij een inbreker achter de
toonbank. Deze eisebte op zoo hoogen toon
doorgelaten te warden, dat S„ bevreesd
voor erger, hem de straat liet opgaan. Toen
vervolgde hij hem echter, roepende: „Houdt
den dief", met het gevo'.g dat deze, zekere
G. de V., in de Wesfce Wagenstraat door
de poiitie werd gegrepen. Hij had nog geen
gelegenheid gehad iets le stelen.
Met valsche sleutels heeft men zich
toegang verschaft tot in de woning van de
weduwe S. in de le Middellundstraat te
Rotterdam. Binnen vonden do dieven in
een Iade de sleutel van een brandkast, die
in de binnenkamer stond. Zij maakten zich
meester van f350 en een aantal gouden
sieraden.
Uit de loopgraven.
Een brief van een officier uit de loop
graven, door de „Kóln. Ztg." medege
deeld, geeft de volgende schets van het
leven*aan het front:
„Gij moet u vooral niet voorstellen, dal
wij daar in de loopgraven niets doen, dan
van den morgen tot den avond wachten op
de dingen, die komen zullen. Nu moet een
Fransche aanval worden afgeweerd, rechts,
links, recht vooruitdan moet groote afdee-
lingen worden verkend; dan de vijand, om
zijn nachtrust te storen, worden aangeval
len, dan weder de kameraden in vooruit
geschoven loopgraven worden afgelost
kortom een arbeid zonder einde. En dat is
heel goed, want werkloosheid zou ons ver
slappen. Onlangs hebben wij onze verdedi
gende stelling, na het ontruimen van een
voor ons front gelegen boschje, wat vooruit
gebracht. Thans liggen wij in dat boschje,
en onze positie hier is wat aangenamer dan
de vorige, daar wij ons overdag ook huilen
de loopgraven kunnen bewegen, zonder
door den vijand te worden gezien. Dan
krijgt men ten minste niet zulke stijve
knieën, en is het leven wat minder vervo
lend. In de vroegere stelling kon bij dag
niemand zich buiten de loopgraaf wagen,
want dan kwamen dadelijk Fransche gra
naten, en daar zijn wij niets op gesteld.
„Artillerievuur is over het geheel ver
schrikkelijk. Er behoort ijzeren wil en zelf
bedwang toe, om liet tc verdragen. Reeds
het gesuis, dat de projectiel bij den tocht
door de lucht en bij het springen veroor
zaakt, maakt iemand dol. Het ergste is ech
ter, dat wij, arme infanteristen, tegenover
de artillerie volkomen weerloos zijn. Want
dis blijft buiten gczichts- en schootsafstand.
Daartegen is het infanterie-gevecht kinder
spel hierin heeft men den vijand tegenover
zich en kan men terugschieten.
„Wat de verzorging ir. de loopgraven
aangaat, wij krijgen gewoonlijk eenmaal
daags warm eten, tegen den avond, als
door dc duisternis, het rondbrengen van
het eten minder gevaarlijk is. Wij wennen
er wel aan, dat wij soms wekenlang geen
gelegenheid hehben ons te vvasschen; wij
vegen het vuil maar wat weg en tegen on
gedierte verschaft de geneeskundige dienst
ons insectenpoeder.
„Ondanks alle ontberingen, hoort men
slechts zelden morren of klagen. Liever
zouden wij den vijand in den open slag
tegemoet trekkenmaar ieder van ons ge
voelt, dat ook dit afmattende afwachten, in
een toestand vol nood en ontbering, noodig
is voor het 1 K-halen der overwinning, en
ook dit eischt mannelijke kracht, helden
moed, zielestorkte."
Hoe twee Fiansche vliegers gevangen ge
nomen werden.
Aan een veldpostbrief ontleent het „Berl.
Tageblatl" het volgende:
Wij hebben een goede vangst gedaan.
Onze compagnie lag in het open veld. Voor-
loopig bleek het echter niet noodig, dat wij
moesten vechten en daarom bivakkeerden
wij, hoewel het bitter koud was en hier en
daar reeds een ijslaagje de slooten bedekte,
aan den rand van een bosch. Ik rookte mijn
pijpje. Plotseling klonk uit de verte het be
kende brommen en snorren van een moter.
Aan den eigenaardigen, vierkanten vorm
van de vleugels, alsook aan den ineenge
drongen bouw der machine zagen wij, dat
zij in geen geval een onzer „vogels" was.
Wij liepen snel naar het bosch, om het
den Franschen onmogelijk te maken, ons te
zien en te verkennen. Terwijl wij nu naar
de vliegmachine keken, zagen wij plotse
ling, dat de eendekker een scherpe wending
maakte. Op hetzelfde oogenblik hield de
motor op te brommen en in een mooie vol
plané daalde de vlieger. Wij hielden ons
verborgen in het struikgewas, om den
Franschman zoo mogelijk gevangen te ne
men, als hij op de vlakke weide vóór het
bosch zou landen. -
Eenige seconden Sater kwam de vlieg
machine inderdaad op den grond, op 50 AI.
afstand van ons.
Twee vliegers, dik ingepakt, klommen er
uit en wilden, na eenige minuten op hun
kaarten gekeken te hebben, naar het dorp
toopen, dat niet ver af lag. Op hetzelfde
oogenblik stormden wij uit het bosch le
voorschijn. Het tweetal was zoo verrast, dat
zij geen poging deden, om te vluchten, doch
zich gevangen lieten nemen.
liet bleek, dat de beide Franscben, die
overigens in hun machine zes goedgevulde
bommen meegebracht hadden, onderweg in
den mist waren geraakt. Ten slotte wisten
zij niet meer waar zij waren. Daarom
maakten zij op de weide een tusscfaen-
landing.
De kaarten en aanteekeningen waren
blijkbaar belangrijk, want onze kapitein
zond deze, met een bericht, dadelijk weg.
Wij bewaakten het vliegtoestel, dat wij
zonder vechten veroverd hadden, en nog
denzelfden dag werd het door automobielen
van onze vlieger-afdeeling afgehaald."
Oorlogsvaria
De leden van het Weener Hofburg Thea
ter hebben uit eigen middelen een hospitaal
ingericht. Zij hehben nl. het oude tehuis
der Weener tooneelspelers „Kaiserin Elisa
beth" veranderd in een hospitaal.
De Wiener „Geographisch© Gesellschaft"
heeft besloten Sven Hedin dank te betuigen
voor zijp eerlijke schildering van den. toe
stand en hom uitgenoodigd van. den winter
voor de vereeruging voordrachten te hou
den over den politieken toestand in Perzië
en Afghanistan.
In hel stadhuis to Berlijn werden door
den len burgemeester Wennuth, de voorzit
ters van de nieuwe tien Berlijn,sche huur-
hemiddelingshureau's en hun plaatsvervan
gers in hun ambt bevestigd. Dezo bureau's
zullen hun werkzaamheid 21 November be
ginnen en hehben tot taak bij alle geschillen
Lusschen huurders en verhuurders bemid
delend op te treden. De voorzitters zijn
allen juristen.
De „Tribun,n" publiceert een onderhoud
met Grabiel Aïonrey, conservator van hel
kasteel Compiégnc, dat volgens Parijsche
telegrammen hcrliaaldelijk werd geplunderd
en in brand gestoken.. Aïonrey sprak al deze
beweringen tegen.
Naar van Duitsche zijde wordt gemeld,
heeft de Russische gezant te Herlijn hij zijn
vertrek uit - hoofdstad, schulden achter
gelaten en is nij thans voor het kantonge
recht 1» Berlijn gedagvaard togen 30 Decem
ber 1914.
Volgens berichten uit Itogusa lijden de
Fransche marine-artilleristen, die de batte
rijen o]i den LovUjenberg1 bedienen, hevig
van de hevige koude. Het goheele gebergte
in Montenegro en, de Herzegowina is dikj
met sneeuw bedekt. Do Fransche vloot
zou zich sedert meer dan twee weken niet
meer in de wateren van de Adrialische Zee
hehben doen zien.
Sinds liet begin der vijandelijkheden.heeft
het Engelsche parlement twintig leden, zoo
wel (afgevaardigden als senatoren, verloren.
Bovendien moet binnenkort een deel der
senatoren aftreden. Verkiezingen kunnen,
thans, nu bijna de helft van. het kiezers
korps onder do wapens is, niet plaats heb-
lien. Zoodat bij de wet bepaald moet worden,
dat de aan vul lings verkiezingen uitgesteld
worden tot na de vijandelijkheden en
dat de zittijd der voor aftreding
aan de beurt zijnde senatoren zoo lang
verlengd wordt. Is niet vóór 18 December
een noodwet aangenomen tot regeling dier
verlenging, dan wordt het Hoogerhuis. terug
gebracht tot twee derde van zijn sterkte,
Do Engelsche verlieslijsten van 14 en
15 No vemher bevatten de namen van 11 of
ficieren gedood, 32 gewond, 8 vermist,
Hfc-T LELNINGSON'TWVÜP.
