I e oorlog.
K
57'» Jaargang.
Zaterdag 28 November 19.4
No. 14694
Eerste Blad
SiïriiLJm
Koning zrjn5
Gost-Afrika
Deze courant verschijnt <1 a g e 1 ij k Sj met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal: Moor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 hmao
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden 'dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
önr aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bitj abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
zijn voornemens op Maandag 7 Decem
ber as., 's namiddags 2 uur, ten Raad-
hnize aldaar in het openhaar aan te be
steden:
Het weghalen van lompen, beende
ren, metalen, papier, enz., aanwezig
op het terrein van de Vuilnisbelt aan
den Buitenhavenweg no. 154, voor het
jaar 1915.
De gezegelde inschrijvingsbiljetten moe
ien in een gesloten enveloppe, waarop een
aanduiding dat zij een inschrijvingsbiljet
beval, vrachtvrij worden ingeleverd in de
len Raadbuize aanwezige gesloten bus, vóór
des middags 1 uur van den dag van aan
besteding.
De voorwaarden van aanbesteding lig
gen op de Gemeentesecretarie (afdeeling
Aj"ter lezing, op iederen werkdag van 8i/o
45/2 uur.
Schiedam, 28 Nov. 1914.
Van het Westelijke front
De toestand.
Van Duitsche zijde wordt nog eens ver
zekerd, dat een nieuwe groote slag op het
Westelijke oorlogsterrein wordt voorbereid.
Inderdaad is het de laatste dagen, als ge
durende een voorbereiding, betrekkelijk rus-
lig aan het front.
Het officieele Fransche communiqué van
gistermiddag drie uur, weet nog mee te
deelen::
Bisteren is overal op het front een ver
zwakking ,van het vijandelijke artillerievuur
opgemerkt. Twee infan terieaanval len, ge
richt tegen de Kruggehoofden, die wij op
den rechteroever van de Yser, ten zuiden
van Dixmuiden opwierpen, zijn terugge
slagen.
Op het overige front .geenerlei ac
tie. Alleen is Reims ,vrij hevig beschoten
gedurende het b'ezoek van de journalisten
uit neutrale landen, In Argonne liepen c-esri-
geinfanterieaanvallen uit op' verliezen voor
de Diiitechers. Dootr een. tegenaanval heb
ben wij daarop enkele loopgraven veroverd.
D i x vu u i d e n.
Aan een brief in het „Berliner Tago-
blatt" uit Dixmuiden, ontleenen we het vol
gende:
door COLETTE YVER.
Geautorisèerde vertaling van W. E. P.
43)
Zij gingen naar elkaar toe, hij hield haar
binden omklemd en zij keken elkander aan
konder een woord te spreken.
„Ja, kijk mij aan," fluisterde Wanda ein
delijk met een vreemden klank in haar stem,
„neem mijn beeld mee, neem het mee in
je, zoodat het een deel van je zelf is. Wat
raij betreft, ik weet
'Maar haar stoïcijnsche poging was te
groot.geweest, de blanke hals boog, zij liet
bet hoofd zinken tegen zijn borst en zuchtte
111 een snik:
„Neem mij in je armen, en druk mij
^e§en je aan, zóó vast, dat ik sterf.'
Maar zoodra zij Géo's jonge, sterke ar-
haar tengere gestalte voelde omklern-
men, richtte zij zich op, maakte zich los
toen zij zag, dat Clara hen alleen ge
nten had, riep zij haar terug.
"^om bij ons, Clara," snikte ze, „jij bent
(M 'dn vriendin van onze liefde geweest."
Zij sidderde, als een verschrikte duif en
ontnuchterde den prins. Diep ramp-
fn% viel hij neer op een stoel, en ver-
or6 het gelaat in de handen. Hij zei:
„Noen, ik kan niet weggaan, ik kan niet,
4 wil het niet meer; gister wilde ik wel,
f.® ik wist niet, dat je zóóveel van mij
«5 maar vandaag, nu ik weet, hoe lief
r>w!F blijf ik voor jou."
Plotseling vloog er een gloed over- het
•drie kilometer van hier loopt de straat-
veg van Dixmuiden, dat wij thans ver
overd hebben. Driemaal moesten wijstorm-
loopen; tweemaal werden wij teruggeslagen
met zware verliezen, doch den derden keer
gelukte 't ons. De boomen aan weerskan
ten van den straatweg werden door gra
naten aan splinters geschoten. Onze
„goulasch-kanonnen" (spotnaam voor de
sloomencte en rookende, rollende soepketels)
rijden nu met de bagagewagens ongestoord
over den weg. De muren van verwoeste
huizen teekenen zich scherp af tegen den
hemel; bijna alle woningen zijn jammerlijk
uitgebrand. In de slooten liggen stukken
van uniformen, ransels, geweren, sabels,
mantels, kepi's, helmen en schoenenhalf
in de modder begraven krengen van paar
den en vee steken erbarmelijk de pooten
in de lucht. Links en rechts zijn de vel
den doorploegd van diepe loopgraven.
Op dit oogenblik was Dixmuiden nog
steeds een min of meer gevaarlijk terrein;
de Engelschen schoten van tijd tot tijd hun
zware scheepsgranaten, ik geloof uit 32
centimeter-kanonnen, in het stadje en ver
nielden daar, wat door onze artillerie nog
gespaard was gebleven. In de loopgraven
lagen nog vele dooden, die door onze gra
naten getroffen waren. Bij den stormaan
val hadden wij veel minder verliezen, daar
de artillerie goed werk verricht had.
Van het Oostelijke front
De strijd in Po Ten.
De stand der krijgsverrichtingen in Po
len houdt voor den buitenstaander op het
oogenbfik nog veel raa3selachtigs in, al
wordt het hoe langer hoe duidelijker, dat
de Duitsche legers voor de Russische over
macht moeten wijken. Het Duitsche hoofd
kwartier meldde gisteren, dat er geen nieuws
uit het Oosten viel te berichten, hetgeen,
na lezing van het Russische officieele be
richt van gistermiddag, dat men thans hier
i achter onder de telegrammen aantreft, en
dat juist van een hevigen strijd, met het
[succes aan de zijde der Russen, meldt,
een verdacht aanzien krijgt.
Intusschen bespreken de Duitsche bladen
nog met voldoening en vol groote verwach
tingen de mooie buit-cijfers van generaal
von Mackensen, terwijl van den anderen
kant de correspondenten te Petersburg (Pe-
trograd) van de Engelsche bladen gewagen
1 van een groote beslissende overwinning der
Russen, hetgeen de Russische generale staf
echter misschien voorzichtigheidshalve
nog niet beweert. Zoo seinde de cor
respondent van de (Morning Post" giste
ren:
„In de officieele militaire rapporten wor
den de groote successen in Polen nog niet
als een overwinning erkend, maar uit een
dozijn verschillende bronnen *Is deze over
winning toch algemeen bekend geworden.
voorhoofd van het jonge meisje. Zij riep
kort:
„Clarai"
En toen de scheikundige, een vreemde
verschijning in haar witte schort vol vlek
ken van zuren, bij hen kwam, zei Wanda
met gebiedende stem
„Géo blijft. Wij houden te veel van
elkaar. Hebben we niet gelijk met elkaar
toe te behooren, ondanks alles wat men
tegen mij zegt? Is een wezen, welk dan
ook, niet meester van zichzelf Wat
zijn politieke overwegingen vergeleken Jnj
een gevoel als het onze? Is het niet Clara,
ik heb maar één plicht, die is: Géo te
volgen. O, Clara, Clara, help ons, verberg
ons, neem ons mee, ik wil geen koningin
zijn! Ik wil het niet!"
Snikkend viel zij in de armen van den
prins. Hij was bleek en ontdaan en ten
prooi aan een hevige marteling. Hq steunde:
„Ik kan niet weggaan, ik wil liever ster
ven 1"
Het was diep treurig, die twee, die elkaar
wanhopig omklemd hielden, die zichzelf
trachtten wijs te maken, dat zij streden,
maar toch van te voren al overwonnen wa
ren. Als bij instinct hadden zij den steun
van de socialiste gevraagd, van haar, die
vroeger zoo krachtig opkwam voor persoon
lijke rechten. Maar Clara werd heen en
weer geslingerd door twijfel en onzeker
heid, en durfde niet meer het loflied op
do vrijheid zingen. Zij was diep geschokt.
Het vreeselrjke tooneel, dat zich voor haar
oogen afspeelde, scheen haar toe te ge
beuren in een hoogere sfeer, waar zij niet
het recht had te komen. Zij zag, dat twee
menschen elkaar liefhadden, maar hun lief
de had zulk oen vérstrekkende beteekenis,
iet gevolg van deze officieele terughoudend
heid is, dut een overwinning, die geen ver
nietiging van de Duitsche strijdkrachten ïs,
als een teleurstelling zou worden opgeuo-
men.
„Uit een telegram van den Russischen
opperbevelhebber, gisteravond ontvangen,
blijkt, dat het Duitsche leger, hetwelk on
der generaal von Mackensen aan de Weich-
sel en de Warta vecht, erg in het nauw
is gebracht. De rechtervleugel is bijLodz
omsingeld en gedeeltelijk uiteengeslagen, ter-
pvijl de rest naar het noorden opdringt om
het verloren contact met den linkervleugel
te herstellen, die bij Lowiez en Plodzk in
een hachelijke positie verkeert. Nu de strijd
krachten, van Wielun en Sieradz, opge
rukt, niet in staat zijn geweest ter hulp
te komen en de operaties van Duitschsrs
en Oostenrijkers op andere punten van het
reusachtige Russische front mislukt zijn,
hebben de Duitschers weinig of geen kans
om een verpletterende nederlaag bij Lodz
te ontgaan. De gevolgen van zulk een ne
derlaag zullen zoowel uit strategisch als
moreel oogpunt van groote beteekenis zijn.
Sjoemski, de militaire medewerker van
'de „Birsjewia WjedomostL", schrijft, dat
de veldslag ongetwijfeld met een groote
overwinning der Russen zal eindigen, daar
de helft van het Duitsche leger, dat on
langs zoo onstuimig in de streek van Plodzk
en Lodz oprukte, met vernietiging wordt
bedreigd. De rechterhelft van dit leger, L
w. het Duitsche legerkorps dat in de nabij
heid van Lodz opereerde en tot de spoor
lijn van Warschau naar Weenen was door
gedrongen, is van drie kanten (van rechts,
links en van aehterj omsingeld, waardoor
een in de moderne oorlogvoering zeldzaam
voorkomend" geval van een volkomen tac
tische omsingeling is verwezenlijkt. De ge
volgen daarvan moeten wel overweldigend
zijn.
Officieele rapporten melden, dat in de
streek, ten zuiden van het station Ko'uszki,
nog verspreide troepen Duitschers rond
zwerven en dat de Russen gevangenen heb
ben gemaakt en licht en zwaar geschut
hebben vermeesterd.
Terwijl zulke beslissende voordeelon zijn
behaald in de streek van Lodz, waren ook
in de gevechten met den Duitschen linker
vleugel, die bij de Weichsel in de buurt
van Lowiez opereerde, de vooruitzichten
voor de Russische wapenen gunstig. Der
halve is de Duitsche rechtervleugel inge
sloten, terwijl de linkervleugel hij Lowiez
aan de verliezende hand blijft. Zoo» is de
algemeene opmarsch van de Duitsche en
Oostenrijksche legers hierop „uitgeloopen,
dat, terwijl de (noordelijke; groep die in
de streek van Plodzk oprukte een heel eind
voorwaarts was gedrongen, de (zuidelijke)
groep die hij Czenslochau stond, werd te
gengehouden, en tot den terugtocht gedwon
gen, terwijl de midden-groep, uit Wielun
opgetrokken, te laat kwam. Tusschen deze
drie groepen, zonder onderling verb'and
opgerukt, Waren groote gapingen, zoodat
zooveel gebeurtenissen hingen af van hun
huwelijk, dat een heilige vrees haar over
viel hen bij elkaar te brengen. En boven
dien, wat zou zij hebben kunnen doen?
Was daar niet de edele, vaste wil, die
hen scheidde? Kon zij de ondoorgrondelijke
besluiten daarvan tegenwerken?
Zij ging naar hen toe, maar wist niet,
wat te zeggen; en toen ze haar zagen
staan, begonnen ze opnieuw te smecken.
„Het offer, dat van ons gevraagd wodrt,
gaat boven onze krachten; met heel onze
ziel zijn wij getrouwd; niemand kan ons
scheiden. O, het is te wreed jte
wreed
Toen schoot haar een gedachte te binnen,
do haair niet meer losliet. De beide gelie
ven zagen haar in de aangrenzende kamer
verdwijnen, die haar werkkamer was.
Zij letten er niet op, dat zij wegbleef.
Beiden waren in hevige opwinding. Wanda
was plotseling hard en hartstochtelijk ge
worden. Zij nam het fijngevormde, blonde
hoofd van haar prins tusschen haar handen
en zei:-
„En waarom zou jo niet koning kunnen
zijn? Ik ken geen scherper en fijner ver
stand dan het jouwe, zal een geest als die
van jou het land niet redden door bij in
geving te voelen, wat het volk noodig heeft
en door in die |>ehoefton te voorzien?"
Hij antwoordde
„Neen, ik wil niets van den troon weten,
ondanks alles, wat je vader zegt. Wij 2ijn
alleen maar twee menschen, die elkaar lief
hebben. Laat men pas met rust laten, al
moesten wij leven Van wat ik met mijn
werk zou verdienen."
Wanda was in stille bewondering voor
hem; toen zei ze plotseling in extase, ter-
de Russische legers tegen elk afzonderlijk
konden optreden.
De tegenwoordige toestand laat zich
aldus deze Russische schrijver als
volgt samenvatten: eeoi groep der Russi
sche strijdkrachten houdt liet Duitsch-Oos
tenrijksche leger op het front Czentochau
Krakau tegen, brengt het harde klappen toe,
vermeestert kanonnen en maakt gevange
nen; een tweede groep houdt bij Wielun
de. Duitsche colonne, die de Duitschers
bij Lodz tracht te hulp te komen, tegen,
en de Russische hoofdmacht heeft het Duit
sche leger bij Lodz in tweeën gesneden. De
rechterhelft is geheel omsingeld en tracht
tevergeefs zich. aan den ijzeren greep te
ontworstelen en door te breken om het
contact te herstellen met de linkerhelft
Voor de derde maal zijn de Duitschers
nu gestraft voor hua pogingen om Rus
land binnen te dringen. Bij de Njemen,
Warschau en Lodz zijn hun binnen twee
maanden drie telkens zwaarder geworden
nederlagen toegebracht.
Afgezien van de tot mislukking voorbe
stemde methode om zonder onderling .ver
hand op te rukken, is in dit geval de neder
laag der Duitschers toe te schrijven aan
de moeilijkheid om huiten het gebied, waar
zij oVer een netwerk van spoorwegen be
schikken, langs slechte wegen te manoeu-
vreeren.
Oostenrijksch communiqué.
De mededeeling van den Oostenrijkschen
generalen staf van gistermiddag luidde:
Op het front in Poten is de dag van gis
teren betrekkelijk kalm verloopen.
In West-Galicië en de Karpatken duren
de gevechten voort; een beslissing is ner
gens gevallen.
C z e r n o w i t z (in de Boekowina) heb
ben onze troepen weer ontruimd.
Oostenrijk en Servië.
De Oostenrijksche opmarsch.
Officieel werd gisteren uit Weenen ge
meld
De gevechten aan de Kolubara nemen
voor de Oostenrijksch-Hongaarsche wapenen
een gunstigen loop. Ook gisteren maakten
de Oostenrijksch-Hongaaxsclxe troepen bijna
op alle gevechtsterreinen vorderingen. De
sneeuwstormen, waardoor in de dalen de
voet geen steunpunt vindt en die op de
hoogten alle uitzicht benemen, bemoeilijken
het krijgsbedrijf. Nochtans wordt van het
front gemeld, dat de troepen in een uit
stekende stemming verkecren.
Tnrkije
Bij het Suez-kanaal.
Een Reutcrtelegram uil Kaïro meldt, dat
sleehts een klein aantal Turken kampeert
te Gatia. Elders hebben geen ontmoetin
gen plaats gehad. De Turken hebben veel
ophef gemaakt van de kanonnen, die zij
te El Arisj (Sinai-scliiereiland) hebben buit
gemaakt. Het waren echter absoluut on
bruikbare stukken.
wijl haar oogen weer haar fluweelzachte
uitdrukking hadden
„Ik vind je groot, mjjn eigen Géo.
Ik zou willen, dat je de hecrscher der
wereld was
En zij glimlachten kinderlijk, en verga
ten het korte oogenblik, dal zij elkander
zoo aankeken, de smart van dit laatste
samenzijn. Zij bekommerden, zich niet
meer om Clara, noch om den koning, noch
om Lithauen. Zij waren gekomen in dien
gelukzaligen toestand van liefde, waarin
alles wegzinkt, waarin twee menschen, die
elkander liefhebben, alleen zijn, alleen in
het paradijs van het heelal.
Plotseling, zonder dal zij begrepen hoe,
zagen zij den koning daar staan, vlak voor
lieu, eu Clara, die nog bleeker zag dan
haar wit linnen schort.
Wolfram was even builen adem van het
vlugge loopen door het paleis; het was
bijna tijd voor de audiënties, en hij droeg
de huzarenuniform, die hij bij sommige
plechtige ontvangsten aandeed. Ilij was niet
toornig, ook niet zwak of aangedaan. Toen
Clara hem opgeheld liaa, was hij opge
sprongen van zijn bureau, maar hij was
toch niet zeer verwonderd geweest, want
hij veronderstelde, wel, dat zij hem zou
roepen, wanneer het afscheid van do heide
jonge menschen hun marteling te lang
maakte. En toen hij kwam, was hij niet
verwonderd of boos, maar gebiedend, een
weinig koud zelfs en als werktuigelijk. Toen
zij hem zag. klemde Wanda zich wild aan
den prins yast, hield hem bij de schoqdcre
en zei onder tranen
„Wij zijn voor elkaar geschapep. Nie
mand kan ons scheiden. Het zou te wreed
zgn
In Egypte.
De bevolking van Egypte weet, volgens
een bericht uit Kaïro, nog niets af van
de gebeurtenissen aan de Egyptische grens.
De Engelschen oefenen een strenge cen
suur op telefoon-, telegraaf- en posfverkecr.
Reizigers, die in Egypte aankomen, worden
zelfs krantenuitknipsels, die zij in hun por
tefeuille hebben, afgenomen.
De uitroeping van Hussein pasja Kemal
tot sultan van Egypte en chahef der Ara
bieren, welke tegen 19 November was aan
gekondigd, is nog niet geschied.
Aan een comimuuiqué van de Briteclie
legatie te 's>-Gravcniiage wordt de volgende
ontleend:
Berichten, ontvangen omtrent de krijgs
verrichtingen op de grenzen, van Oost-
Afrika en Oeganda sedert het einde van
September, melden dat de Duitschers Ge-
zieva op 8 October aanvielen, maar terug
geslagen werden en gedwongen een belang
rijke hoeveelheid wapenen en ammunitie
achter te laten. Tweemaal heeft ook een
gevecht plaats gehad bij Longido, waarin
het 29sie Punjab-regiment zich met groote
dapperheid gedroeg en zware verliezen aan
de Duitschers toegebracht. De Engelschen
hebben Longido bezet De Duitschers zijn
teruggeslagen op de grens van Oeganda,
met ongeveer 60 dooden.
Ter Zee
Engelsche koopvaardij
schepen vernüeld.
Reuter meldde gisteren uit Londen:
Een Engelsche trawler hoeft te Grimsby
den kapitein en do bemanning van
het Engelsche stoomschip „Khartoem",
(groot br. 3020 ton), dat den 26sten dezer
in de Noordzee op een mijn is geloopen en
gezonken, aangebracht.
Een Lloyd's telegram uit Havre van den
25sten dezer meldt: liet Engelsche stoom
schip „Malachite" (groot br. 7189 ton), is
buiten Havre door een Duitsche duikboot
aangevallen cn gezonken. De bemanning is
vandaag te Southampton ontscheept.
Volgens een ander telegram uit Fécamp
is gisterochtend om 8 uur het Engelsche
stoomschip „Primo" (groot br. 136G ton)
door een Duitsche duikboot bij Antifer (op
de Fransche kust van 't Kanaal benoor
den llavre) in den grond geboord. De be
manning is gered cn te Fécamp ontscheept.
Do Engelsche vloot.
Minister Churchill verklaarde gisteren in
het Lagerhuis, dat de relatieve sterkte van
de Bntsche vloot thans feitelijk grooter
is dan bij het uitbreken van den oorlog.
Terwijl Duitschland slechts drie dread
noughts aan haajr vloot kan toevoegen op
het einde van 1915, kan Groot-Li rit tan
nic haar vloot versterken met 15 van de
grootste, die ooit gebouwd zijn.
Clara stond op een kleinen afstand, on
bewogen, zonder een zucht, bewegingloos.
Langzaam hot Wolfram zijn blik gaan van
den een naar den ander en ten slotte lïloef
hij den prins van Hansen aanzien, die
daar stond, zwijgend cn sidderend:
„Géo," zei hij met vriendelijke, zachte
stem, „ik acht je hoog en houd veel van
jo; ik zie in je een zeer begaafd jong
kunstenaar en ik stel zulk een groot ver
trouwen in je, dat ik jc mijn hart zal
openen. Ik heb oen werk in Lithauen on
dernomen en dat werk, dat ik begon met
hulp van mijn medewerker, zal ik, dat
weten de doktoren en mijn volk cn jij
niet kunnen voleindigen. Ik wensch, dat
mijn medewerker dal voltooit. Om hel te
voltooien, is het noodig, dal hij aan de
regeering komt. Ie begrijpt jnij, Géo.
De jonge prins zag doodsbleek, klemde
do tanden opeen en antwoordde niet.
„Tusschen droomen en handelen ligt een
afgrond, die niemand ooit heeft kunnen
overschrijden. Een man van de daad zal
Wanda's hand krijgen."
Do groot-hertogin hield de handen niet
meer om de schouders van den prins. Er
was niets meer over in haar van den moed,
dio bereid is tot het uiterste te worstelen.
Een drukkende, sterke, onoverwinlijke
macht was over hen gekomen, was op hun
liofdo gevallen en had hen sprakeloos ge
maakt. En Clara, ook opder den rnagne-
tischen invloed, die er van deu koning
uitging, stond daar overweldigd, cn keek
keek
"Wordt vervolgd).,
URJ [NT.
