Diverse berichten
BIÜïSEJïLAm
V
s. z c.
STADSNIEUWS,
De aanvallen ten oosten van het Wan
meer aan do Turksche grens zijn zonder
resultaat gebleven. Daarentegen hebben wij
Skoetoblaghe, 70 KAL over grens, en een
belangrijk steunpunt van de Russen in de
provincie Aserbeuljan, bezet
De Commissie van steun
voor België.
Captain J. F. Lucey, die met den heer
Jarrl? E. Bell het uitvoerend comité to
Rotterdam van bovengenoemde commissie
vormt had de welwillendheid ons eeltige
inlichtingen te verstrekken. omtrent de om
vangrijke laak welke op deze commissie
rust.
De conunissie omvat de Amerikaanschc,
Spaansche, Italïaansehe en Franschc com
missies van steun. Eera-besluureters zijn
do Aniet ikaansche gezanten te Brussel
's-Gravenlmge, Londen en. Berlijn en de
Spoansehe gezanten te Londen en Brussel.
Voorzatter is de heer Herbert Hoover. Uit
voerende comité's zijn gevestigd te Londen
Brussel, Rotterdam,, New-York en Rome.
Deze commissie nu heeft zich tot taak
gesteld de voeding van de 7.500.000 Beb
gen, die tlians in de grootste ellende vor
keeren. Zij is volkomen neutraal en kont
geen politiek. Haar werk is iedere week
20.000 ton voedsel naar België te zenden,
do minste qua.ntifeit welke nooJig geacht
wordt om hot volk in leven te houden.
Behalve in de reeds genoemde steden
zullen in tal van andere plaatsen, ook in
België, kantoren gevestigd worden om Jiet
vervoer en do verdeeling der levensmid
delen te bespoedigen. Reeds is voor dit
vervoer naar de distrieten rondom Luik
een dienst te Maastricht geopend. De eerste
scheepslading werd verzonden den. 7dcn
November en sedert dien datum is 29231
ton voedsel onder de Belgen verdeeld.
Ware dit niet geschied, vele duizenden,
zouden de hongerdood ten prooi geweest
zijn en als de commissie niet in, staat is
gedurende de erste acht maanden iedere
week 20.000 ton aan te voeren, zal hun
dit gevaar blijven dreigen.
/Reeds is in Amerika ruim 100.000 ton
voedsel bijeengebracht om naar Rotter
dam verscheept be worden. 3S schepen zijn
reeds gecharterd en 20! zijn er nu geregeld
onder weg. Als deze gearriveerd, zijn zal
oen groot doel van .de moeilijkheid, waarin
de commissie zich nu nog bevindt opge
heven zijn en zal de zorg dat iedere week
20,.000 ton aanwezig moet zijn steeds blijven
bestaan. In het laatst der vorige week nog,
scheen het dat de commissie niet in staat
zou zijn haar wenschen te vervullen, doch
uit die moeilijkheid werd zijl gered door de
edelmoedigheid van het Nederlandsch, gou
vernement, dat nadat de toestand was uit
eengezet op een enkele verklaring van Cap
tain Lucey bereid was 10D.000 ton tarwe
te legnen. Dit graan is nu naar België onder
weg. De commissie kan geen woorden vinden
om voldoende uitdrukking te geven hoe
hoogst dankbaar zij1 deze edele daad van do
Noderlan.klscle regeering apprecieert.
Mede vond de conunissie een krach li gen
steun om de uitvoering van haar taak moge
lijk te maken bij de Duitsohe militaire auto
riteiten in België. Nadat door een lid van,
de ..Rockefellers Fondation" oen beroep
op deze gedaan was om een catastrophe te
voorkomen, welke een eeuwigdurende smet
op de beschaving zou werpen, gaven de
militaire autoriteiten bevel dat de helft van
hot voedsel, waarover de Duitscliers in
België beschikten, zou worden ter beschik
king gesteld van do Commissie ten behoeve
van de Belgen. De commissie wil al dat
voedsiel teruggeven: maar dit zal niet af
doen aan haar waardeering van, een daad
der Buitschers, waartoe zij, krachtens de
bepalingen der Ilaagscho Conventie, niet
verplicht zijn.
liet distribueeren geschiedt door een
centraal comité te Brussel. Tot dit doel
is België verdeeld in 9 provinciën, van
welke ieder een delegatie naar het centraal
comité zendt; welke op haar beurt gevormd
wordt door de verschillende gemeenten. Op
deze wijze wordt de werkelijke nood, wel
ke overal heerscht, bekend, en kan daarin
geregeld voorzien worden. Het gewone rant
soen is 225 gram brood per dag i oor ieder
persoon plus ander voedsel, als spek, boo-
nen, erwten, rijst en zout, naar evenredig
heid van de aanwezige voorraad. Iets
waaraan de commissie streng wenscht vast
te houden, is, dat de verdeeling van voed
sel voor ieder gelijk is. De rijke heeft
thans in België evenveel honger nis de
armste.
Waar de commissie vooral op wenscht
te wijzen is, dat in strijd met alle geruchten,
de Duitsche autoriteiten in geen enkel op-
zich het werk der voeding tegenwerken. Zij
stelt er prijs op te verklaren, dat er een
volkomen overeenstemming heerscht tus-
schen haar en de Duitsche autoriteiten. In
plaats vat' bemoeilijken hebben de "Duit-
schers juist alles gedaan om de aankomst
te vergemakkelijken en zelfs geen vracht
geëischt voor het vervoer over hunne spoor
wegen. C_
Ook weerspreekt de commissie beslist dat
Duitsche soldaten bij de Belgen zouden in
gekwartierd zijn en alzoo van het Amert-
kaansche voedsel mede eten en evenzeer
dat de verhooging van den prijs van het
brood van 30 op 40 centimes zijn.oorzaak
zou vinden in een belasting door de Duit
sche autoriteiten op het Amerikaansch meel
gelegd. Het stijgen van den prijs van het
brood is alleen een gevolg van de stijging
der prijzen van het meel van 18 frs. op
32 frs. f
Een tweetal Amerikaanschc Rhodes-stu-
dentea zijn thans in Holland gearriveerd,
om te assisteeren bij het verdeelen van het
voedsel en nog 14 anderen zijn onderweg,
pe stichting van de studenten-vereeniging
Rhodes heeft ten doel het tot elkaar brengen
van alle natiën en er kon zeker geen
schooner uitdrukking van hare bedoeling
gevonden worden.
De commissie heeft behoefte haar dank
uit te spreken voor de wijze waarop zij uit
alle doelen der wereld gesteund wordt. In
zonderheid van de Vereen. Staten, daar heeft
iedere stad, ieder dorpje zijn „Belgian li
lief Committee" en wie geen gold lie-~\
brengt zijn gaven in anderen vorm. Dc
geeft een kleine hoeveelheid aardappelen,
de ander een doos biscuits, doch een te .er
is bevreesd niet zijn deel te hebben in dit
groote werk. Het laatste nieuws is, dat be
halve :dle andere bijduigen elk der Ver-
eenigde Staten oen schip met provisie
nam* België zal zenden. Alleen de Rockefel
ler stichting zal reeds iedere maand 10.000
ton voedsel naar België zenden. De staat
Nova Scotia in Canada heeft al reeds een
M'hip gezonden en nog twee andere volgen.
Om echter zeker te zijn dat iedere man,
rouw en kind van België tot den volgenden
oogst zal kunnen blijven leven, is het niet
alleen noodig dat deze giften blijven
vloeien, maar ook steeds in meerdere
mate. i
Gisteren werd een telegram ontvangen
van den Amerikaan Behe gezant te Brussel,
waarin hij bevestigt, wat reeds hierboven is
gezegd omtrent de medewerking der Duit
sche autoriteiten en verder zijn bewonde
ring uitspreekt over het werk der organi
satie welke aan geen betere handen kan
worden toevertrouwd dan thans het geval
is en geen beter systeem zou te bedenken
zijn.
Engelseh stoomschip
in den grond gebloord.
De rnari ne- au tori tel l.en. te Santiago (Chili)
hebben uit Papudo, een kleine haven bij
Valparaiso, bericht ontvangen, dat de Duit
sche hulpkruiser „Prinz Eitel Friedrich'"
de bemanning van, het Engelsche stoomschip
Charkas (groot 50(07 ,_toti) dat bij Corral
door den hulpkruiser in den grond is ge
boord, aan land heeft gezet.
Uit J apan.
Ec-n Heuler-telegram gewaagt van de vol
gende woorden, door den keizer van. Japan
gisteren hij de opening der Kamer u'tge-
sproken
,Het is ons aangenaam te kunnen mede-
deden, dat de vriendschap tusschen het
rijk en de bondgenooten, in hartelijkheid,
toeneemt.
Het verbond met Groot-Brittannië en, dè
ententes met Frankrijk en, Rusland zijn in
den huidigen kritieken toestand hechter go-
worden door de versterking der vriend
schapsbanden.
De vrede wordt in het oosten geleidelijikj
heisteld; de groote oorlog i"s echter nog
niet geëindigd.
Wij rekenen op den trouw en. de dapper
heid onze onderdanen, en hopen ons eind
doel zoo spoedig mogelijk te liereiken."
Ten slotte verzocht de keizer de Kamer
in eendracht samen to werken, aan de af
werking van het bestuursprogram'.
Een stoutmoedige reis.
Volgens een telegram uit Kopenhagen aan
Central News," was er Vrijdag in de vroeg
te een groot stoomschip voor anker ge
komen hij Frederiksliaven, aan de oostkust
van Jutland. De naam van liet schip was
verwijderd, maar men gelooft, dat het de
Rio Grande" van de Hamburg-Zuid-Amerii-
ka-lijn was, bestemd voor Kiel. Het schip,
dat zwaar geladen was en blijkbaar veel
passagiers aan boord had, vertrok lator op
don dag naar het zuiden.
Den 31sten October was de „Rio Grande"
te Para in Brazilië gerapporteerd, waar zij,
komende van Manaos, aankwam, zoodat het
schip, als het hiervoor medegedeelde bericht
juist is, de reis van. Zuid-Amerika er goed
heeft afgebracht. De „Times" acht het
waarschijnlijk, dat de „Rio Grande" op
oen donkeren nacht tusschen de Faröer-
eilanden en de Hebriden, door in de ter
ritoriale Nooische wateren is weten to
komen. Eenmaal zoover, kon het schip zijn
weg door het Skagerrak gemakkelijk voort
zetten. v
Uit Portugal.
Uit Lissabon werd Zaterdag aan de
„Times" gemeld, dat Arriaga, de president
van Portugal, het verzoek om ontslag van
het ministerie heeft aangenomen. Woens
dag komen de Kamers hijeen en men hoopt
dat dan het nieuwe kabinet gevormd zal
zijn.
Te Lissabon is Zaterdag de volgende half
officiëele mededeeling gedaan:
Zoodra de mogelijkheid ontstond, dat
Portugal deel zou nemen aan een Europee
sehen oorlog, heeft de president van de
ïepubliek het aftreden van het kabinet
voorgesteld, opdat cr een ministerie ge
vormd kon worden waarin de leiders van
alle politieke partijen zitting zouden hebben.
De ministerraad heeft dat voorstel aange
nomen.
Bulgarije en Servië.
Het Turksche blad „Tanin" verneemt,
dat na do nederlaag der Serviërs de En
gelsche gezant te Sofia uit naam van de
entente-ffnogendheden officieel heeft ver
klaard, dat Servië bereid is aan Bulgarije
hel deel van /Macedonië tot aan de Wardar
af te staan. Het blad is van oordeel dat
Bulgarije ook dit aanbod zal afslaan, even
als het dat den eersten keer heeft gedaan.
Verder meldt de „Tanin" dat de stap
van Servië te Athene groote ontstemming
heeft veroorzaakt, daar Griekenland r.reest
dat het, ingeval Bulgarije het aanbod van
Servië mocht aanvaarden, door Bulgarije
zou zijn ingesloten.
GEMENGDE MEDEDEELENGEN.
Mexico. i
Het Amerikaansehe departement van bin-
nenlandsche zaken verneemt uit El Paso,
dat Villa de stad Mexico is binnengerukt
en het nationale paleis heeft betrokken.
Tan bet Hof.
II. M. do Koningin en Z. K. II. de Prins
bezochten gistermiddag het noodhospitaal
van het Roode Kruis aan. den Schevening-
schen Weg te 's-Gravenhage, en hadden
bij do rondwandeling voor elk der 47 mi
litairen, die er verpleegd worden, een har
telijk woord.
Audiënties.
,Be gewone audiëntie van den, minister
van financiën, zal voorloopig niet plaats
hebben. t
De gewone audiënties van de manasters
van koloniën, van. buitenlandsche zaken,
van marine en van waterstaat zullen dez©
week niet plaats hebben.
Electrlcltelt In Drente en Overijssel.
In de „S t-Ct." na. 288 worden meege
deeld de voorwaarden waaronder concessie
wordt verleend voor den aanleg en. de
exploitatie van inrichtingen, en van Werken
tot het voortbrengen, geleiden, transfoit-
meeren, verdoelen en leveren, van electrieir
teit aai» de prov. Overijssel en een ge
deelte der prov. Drente.
Kapitein Duymaer van Twist.
Naar aanleiding van het bericht, dat de
heer Duymaer van ÏSvist, lid van de Twee
de Kamer en kapitein der infanterie op non
activiteit, eerlang den dienst zou veralten,
heeft de heer Duymaer van Twist eenige
mcdedeelingen gegeven waaruil blijkt, dat
hij reeds in Februari 1913 van den minis
ter bericht kreeg, dat hij, om voor be
vordering tot majoor in aanmerking te ko
men, in actieven dienst zou moeten terug'
treden. Met heb oog op de partijverhouding
in zijn district (Steenwijk; besloot hij op
aandrang zijner vrienden zijn positie in het
leger op te offeren, doch hij stekle zich
bij de mobilisatie Onmiddellijk weer ter
beschikking van het vaderland. Toen zeg
de de vrijzinnige kiesvereeniging toe geen
tegencandidaat te zullen stellen indien de
heer D. v. T. zijn mandaat in 't belang
van het vaderland neerlegde. De tijd om
alsnog de vereisohte 10 maanden in actie
ven dienst door te brengen voor het oogen-
blik der bevordering tot majoor, is verloo-
pen en dus zal 'de heer D. v. T, zijn mili
taire positie opofferen, waar hij", terugtre
dende in het leger, daarin als gepasseerd
kapitein een minder aangename positie zou
innemen. 1
Nederland en de oorlog
Die oorlogsloening.
In een apenbare vergadering, belegd door
de vrijz.- de'rn. kiesvereeniging „Algemeen
Belang"' to Utrecht heeft gisteravond het
lid der Tweede Kam'er mr. H, P. Marchant
gesproken over het ontwerp-oorlógsleening.
Hij zeide, dat door de in het wetsontwerp
aangebrachte wijzigingen een. groot ge
deelte van de beswarenWelke tegen de
voorgestelde middelen tot dekking gerezen
Waren, ondervangen, is, ook omdat ervóór
1 Januari 1917 gelegenheid zal zijn, andere
middelen tot dekking van de jaarlijks be-
noodigde sOml voor aflossing en rente
betaling van de leening aan te wijzen.
Hoeft dus, zoo zeide hij, de negeering reeds
oen groo ten stap gedaan in, de richting
van lien, die zich niet met het wetsontwerp
konden vereenigen,, liet is echter nog lang
niet datgene; wat hij wens ebt, namelijk
een oorlogsheffing ineens.
jSpr. hield verdar een pleidooi voor een
heffing ineens, welke eerst n,a den oorlog
zal behoeven plaats te vinden, als de zaken)
weer aan den gang zijn-
Hij kwam! voorts op tegen de bewering;
dat het houden van vergaderingen, als dezé
in strijd zou zijn met het landsbelang;
men handelt niet, zooi meenlt hijj, in bot
landsbelang, ook niet vrijzinnig, ook niet
verstandig, als men de stroomingeni, welke
in 'tvolk opkomen, onderdrukt; in, plaats
van zo te leiden.
Personenverkeer naar
Duitschland. j
De minister van buitenlandsche zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat ten aanzien van het personenverkeer
naar Duitschland over de grensstreek van
ddi spoorweg naar Salzbergen tot de lijn
van Venio naar Viersen, de volgende wijzi
gingen zijn gebracht in de bepalingen over
paspoorten, zooals deze zijn bekend ge
maakt in de "Stct." van 21 November
no. 274.
De verklaring, dat de op het paspoort ge
plakte photographie inderdaad die van den
in het paspoort genoemden persoon is,
moet niet meer door een notaris, doch
door den burgemeester vau de gemeente,
waar deze persoon gevestigd is, worden
gesteld.
Grensbewoners, die geregeld de Duitsche
grens oversclireiden, hebben geen buiten-
landsch paspoort noodig. Zij kunnen thans
volstaan met een „Passierschein", afge
geven door bovenbedoelden burgemeester.
Op dat document moet, behalve een uit
voerig signalement, een photographie en de
handteekening van den rechthebbende, een
en ander gewaarmerkt en gestempeld door
den burgemeester, ook voorkomen een ver
klaring van dezen, dat de rechthebbende
hem persoonlek bekend is.
Bovendien moeten deze verklaringen door
een Duitschen consulairen ambtenaar hier
te lande worden geviseerd en, gestempeld.
I (Stct.)
.V.erkeer met Antwerpen.
De stoomboot „De Administrateur De
Badts" is gisternamiddag met 41 passagiers
van Antwerpen te Vlissingen aangekomen.
Vanochtend vertrekt de boot weer met
passagiers naar Antwerpen.
De Minister van Oorlog.
De Minister van Oorlog begeeft zich
hedenochtend, vergezeld van het waarne
mend hoofd der 2e afdeeling van zijn depar
tement, kapitein de Quay, naar Utrecht,
om vandaar uit morgen en overmorgen een
bezoek te brengen aan de interneerings-
kampen te Zeist en Harderwijk.
Verkeer met België.
De passagiersboot „Eugenie" van Ant
werpen naar Rotterdam, die bij fort Ma
rie Zaterdag door de Duitscliers was aan
gehouden, is gisteren te Hansweert binnen
gekomen. De boot is geheel doorzocht. Met
de „Telegraaf 111" van dezelfde onderne
ming kwamen gisteren veel Belgen mede,
wier passen binnenkort zouden vervallen
zijn.
Verbinding met Antwerpen.
Ook de stoomtramverbinding BredaAnt
werpen is sedert Zaterdagmorgen verbro
ken. Zonder eenige voorafgaande waarschu
wing hebben de Duitschers het tramver
keer op Belgisch gebied stop gezet, zoodal
de trams van Breda slechts tot aan de
grens rijden. Het is nog niet bekend, wan
neer de dienst in België weer hervat zal
kunnen worden.
Verlaagde invoerrechten in
Duitschland.
De Duitsche douane eischt, dat goede
ren, voor welke de invoerrechten in verband
met den oorlog, naar een verlaagd tarief
berekend kunnen worden, bij den invoer in
Duitschland vergezeld zijn van een door een
hetrokken burgemeester afgegeven oor
sprongsattest.
Appelen, peren, amandelen, ananassen,
vijgen, kastanjes, rozijnen, sinaasappelen,
citroenen, druiven, en krenten worden gere
kent tot deze artikelen te behooren.
Ontbreekt het attest, dan worden de ver
hoogde rechten toegepast.
De arrestatie te Rotterdam.
Mr. C. P. van Rossem te Rotterdam, die
Zaterdag is in hechtenis genomen op ver
denking van het schrijven en rondzenden
van een pamflet, waardoor de onzijdigheid
van het land in gevaar zou kunnen wor
den gebracht, is een slechts weinige jaren
geleden gepromoveerd jurist, die eenige let
terkundige bekendheid heeft verworven door
de uitgave van een paar boeiend geschre
ven historische essays over figuren in
Frankrijk uit den tijd, die aan de Revolutie
van 1789 voorafging, het leven in de ge
vangenissen onder de Terreur en laatste
lijk over den „beau Brummell" en Casa
nova. Hij schreef ook een tooneelstuk.
Het pamflet, waarop de vervolging be
rust, hebben wij eenige weken geleden on
der de oogen gehad, toen de nasporingen
der justitie zich nog in een andere richting
bewogen dan waarin men thans meent den
dader gevonden te hebben., Als wij ons
wei herinneren, bevatte het geschrift een
opwekking om een bond of een vereeniging
te stichten, die overal in ons land en el
ders Duitschers, Duitsche producten op welk
gebied ook, Duitsche firma's, enz., zou boy
cotten en in zeer heftige termen werd dit
plan toegelicht. Eigenaardig was, dat, hoe
wel het plan door den schrijver bestemd
scheen om vooralsnog te worden geheim
gehouden, het pamflet was toegezonden o. a.
aan eenige Duitschers, die ambtelijke be
trekkingen bekleeden en van wie dus waar
lijk met verondersteld kon worden, dat zij
tot geheimhouding zouden medewerken. Dit
gaf ons al dadelijk den indruk van iets
kinderachtigs, die trouwens bij de lezing
van het pamfletje bevestigd werd.
(Nieuwe Ct.)
Genmentelljlo Crcdleibank.
Naar wij vernemen, zal dc akte van op.
richting van de Gemeentelijke Ciedietbnnk
op 23 dezer te 's Graven hage worden ver
van
leden.
Naar wij vernemen is de torpedoboot
„Cycloop" gisteren hier gekomen om een
inarinesloep te brengen oin te gebruiken bij
de oefeningen van de transportkoloime van
het Roode Kruis alhier.
De Bchiedamsche Zwemclub ,8. Z. C."
houdt 12 December a s. een feestavond'
voor Ivden en donateurs in .Musis Sarrum.
Een bepeikt aantal kaarten is Lij het Be
stuur verkrijgbaar gesteld.
Fluantleel nieuws.
De minister van financiën maakt beken
dat op 5 Dec jt, by de betaalmeester
kas was. I 4,550,068 151/g
dat op denzeltden dag
mor de Neder!. Rank, inge-
olge art. 11 bis van haar
ctrooi,aan 's lands kas een
voorschot was verstrekt ten
vedrage vanf 9,319,910.311/2
c. dat op den genoemden
datum in omloop was
aan schatkistbiljetten f29,776,000.
ian schatkistpromessen f 98,000,000
(waar an rechtstreeksbij
de Ned. Ba* k geplaatst
f74,500,000.—)
terwijl met inbegrip van
de bidragen welke daarvan
bij de betaalmeesters in kas
waren aan zilverbons in
omloop wasf13,003,455.
(Stct.)
jVL'AARDJNGEN, 8 Dec. Door ds. L. van
Mastrigt te Bameveld is aangenomen het
beroep naar de Ned. Ilerv. Kerk alhier en
door ds. J. van 't Hooft, em. predikant al
hier het beroep naar die kerk te Hekendorp.
KETHEL, 8 Ded. Bij Kon. Besluit van
18 September is aan de gemeente Ketliel
een buitengewone subsidie Verleend van
f500 b'oven en behalve de bijdrage be
doeld bij art. 48 der Wet tot Regeling
van het L. overwegende dat o. m.
deze gemeente in verhouding tot hare mid
delen en andere Uitgaven onbillijk door de
uitgaven van een behoorlijke inrichting van
haar lager onderwijs zou worden bezwaard.
Bij de te Rotterdam gehouden examens
vrije- en ordeoefeningen is o. m. geslaagd
inej. CL A. v*. d. Hoek van hier. -
Comité voor Belgische vluchtelingen.
Het comité voor Belgische vluchtelingen
dringt er op aan, dat de rekeningen over
November, deze week nog ingeleverd wor
den bij Mevr. M. O. M. de Groot
Maatschappij ter bevordering van Toonkunst
Afd. Schiedam, Ao, 1830.
Het zal waarschijnlijk niemand van het
thans levende geslacht bekend zijn, dat er
reeds in 18.30 een Schiedamsche afdeeling
der M. t. b. v. T. heeft bestaan. Dit niemvs
brengt ons de December aftevering van „De
Gids" in een zeer interessant en onder
houdend artikel van don beer J. D. C.
van Dokkum: „Het eerste Nederlandschc
Muziekfeest te Rotterdam" m 1830. (Naar
brieven en bescheiden in bandschiift uit
het Archief der M. t. b. v. T.). Een en
ander, wat wellicht belangstelling zal vin
den bij Toonkunstleden en muziek vrien
den hier ter stede, worde hier medege
deeld: r
Do schrijver behandelt eerst, hoe op 19
April 1829 de oprichting-vergadering te
Amsterdam plaats had. Het initiatief daar
toe was uitgegaan van den praeccptor van
hel Erasmiaanseho Gymnasium te Rotter
dam, A. C. G. Vermeulen, die dato 29
November een rondschrijven richtte tot een
aantal aanzienlijke dilettant musici in ver
schillende steden van Noord-Nederland,
waarin do wenschclijkheid werd betoogd
der oprichting van een algemeen Neder-
tandsch Muziekgenootschap. Veel ingeno*
tnenheid met het plan was cr niet; maar
Vermeulen was oen intelligent man, met
groot organisatietalent, en zoo wist hij. on
danks alle tegenkanting en velerlei bezwa
ren, de Maatschappij tot stand te* brengen.
De bedoeling van Vermeulen (hij was
toen 31 jaar), was om, als propaganda
voor de goede zaak, een schitterend muziek
feest op touw te zeiten, in navolging van de
„Nieder Rbeinisclie", dis hij te voren
had bijgewoond en die hem volgens zijn
eigen mededeeling, hadden geïnspireerd bij
do oprichtingspogingen der Maatschappij.
Doch ook dit vond veel tegenwerking, vooral
bij de Amsterdamsche afdeeling, die voor
namelijk het muziekonderwijs nis hoofd
doel van de Maatschappij beoogde, en een
.muziekfeest" geen noodzaak vond.
Doch ook nu liet Vermeulen zich door
schrifturen vol zwanrtilligheid niet uil het
veld slaan. „Er moest een schitterend feest
„gevierd worden en zonder ophouden werkte
„hij aan de plannen voor een propaganda-
feest." 1
De stad Rotterdam eigende zich bijzon
der voor een dergelijke onderneming: ze
was in dien tijd (in verhouding lot de
andere Nederlandschc steden) een muziek
centrum van den eersten rang. Musici van
talent hadden zich daar gevestigdSteger,
knap violist, dirigeerde reeds in 1803 een
verdienstelijk dilettanten-orkest en na 1819
werd dit orkest aangevoerd doo den Duit
schen pianist-violist Miihlenfeldt, die in
1829 met den uitncmend.cn violist B. Tours
en den talentvollen cello virtuoos Ganz de
vereeniging „Erudilio Musica" stichtte. De
giondslagen voor een muzikale feestviering
waren dus in Rotterdam ruimschoots aan
wezig: er was ambitie en talent tot be
oefening der toonkunst, men had cr een
goed orkest en goede zangers. Maar dit
was Vermeulen niet voldoende. Zijn feest
moest grootsch van opzet, moest schitte
rend zijn. Niet Rotterdam dus moest een
feestconcert geven, maar Nederland moest
een muzikaal feest organiseeren, binnen Rot
terdam, en onmiddellijk begon hij deze mee
ning bij do besturen der grootere afdeelin-
gen te propageeren. Hij verwachtte uit Am
sterdam, den Haag en Utrecht „dappere
hulptroepen". Het bleek hem evenwel al
spoedig, dat het vuur der geestdrift voor
zijn ideaal in de kringen van muzikaal le
ven buiten Rotterdam nog niet hoog op
vlamde.
Weinig meer dan veertien dagen had de
illusie van Vermeulen geduurd, om te Rot-
erdam schitterend te feesten, en toen was
het gedaan met deze inleidende poging,
om oen Nederlandseh Muziekfeest tot stand
te brengen. 1
Doch de plannen gaf hij niet opuitnoo-
digingen aan de leden van andere Afdee-
lingen tot medewerking worden verzonden
en niettegenstaande de vele bezwaren, welke
die medewerkingen ondervonden, voorna
melijk ten opzichte van logies van de te
verwachten gasten en dc moeite, gepaard
aan het trage verkeer per trekschuit en
diligence, en nog vele andere hindernissen,
kon toen toch do datum der feestviering
op 30 April 1830 vastgesteld worden.
Maar andermaal en wel een groote moei
lijkheid deed zich voor. Rotterdam had geen
concertzaal groot genoeg om, (behalve de
Rotterdams-clie leden, ook de velen, die
van andere afdeelingen wel in aantal het
feest zouden bijwonen, le plaatsen. Ver
meulen had voor zijn doel om het gebruik
van de Groote Kerk gevraagd, zooals in
enkele andere plaatsen Wel was toegestaan,
maar het verzoek werd geweigerd; er bleef
dus niets anders over dan gebruik te ma-
ken van de grootste der béide concertza
len, de Nutszaal, (de andere was een zaal
