De oorlog.
Koning zijn,
67"° Jaargang
Woensdag 9 December 1914
No. 14703
Deze courant verschijnt dagelijks, metuitzondering van Zon-en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen 0. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeien des middags vóór een
nar aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven),
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tol den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
JACHT.
De Commissaris der Koningin in de Pro
vincie Zuid-Holland,
Gezien het besluit van Gedeputeerde Sta-
ten dier provincie dd. 30 November 1.1.,
no. 80;
Gelet op art. 11 der Wet van 13 Juni
1857 (Staatsblad no. *87)
Brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat bij bovengenoemd besluit van Gedepu
teerde Staten de jacht op klein wild, daar
onder ook begrepen zoowel het schieten
als het vangen van houtsnippen met laat-,
war- of valflouwen, in dat gedeelte dezer
provincie, waar zij open is, wordt geslo
ten op Donderdag 31 December e.k., met
zonsondergang.
Deze kennisgeving zal, in plano gedrukt,
worden afgekondigd en aangeplakt waar
zulks te doen gebruikelijk is, alsmede in het
Provinciaal Blad en in de Ncderlandsche
Staatscourant worden geplaatst.
's-Gravenhage, 4 December 1914.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
SWEERTS.
Aan de Openbare School G, te Schiedam
(Hoofd de heer M. Martens), wordt ge
vraagd
een Onderwijzer
met akte Pranscli
Aanvangsjnarwedde f 650.
Verhoogingen wegens akten:
Voor akte vrije- en orde-oefeningen f25,
voor akte handteckenen f 50 en voor hoofd
akte f 2001
Periodieke verhoogingen
Na 2- en 4-jarigen dienst telkens f 75,
na 6, 8, 10, 13 en 16-jarigen dienst tel
kens £50 en voor het bezit der hoofdakte
bovendien na 19- en 22-jarigen denst tel
kens f 50.
Dienstjaren, ook tijdelijke, elders door
gebracht, tellen mede voor de berekening
van hot salaris.
Sollicitatiën in te zenden aan het adres
van den Burgemeester van Schiedam, vóór
of op 24 December a,s.
De sollicitante?, worden verzocht in hun
adres te willen opgeven, aan welke school
of scholen zij voorheen zijn werkzaam ge
weest.
door COLETTE YVER.
Geautoriseerde vertaling van W.E.P.
52)
Dit gevoel bracht Clara een plotselinge
ingeving, wat zij in dit geval zeggen
moest:- I
„Lieve Hoogheid," zei ze, „monseigneur
van Oldany wil, dat ik u zal zeggen, dat
o hier een vriend heeft, den besten, cer-
lijksten, trouwsten vriend, die het meest
uw vertrouwen verdient.
vertrouw je volkomen, Bertie," ant
woordde Wanda met een droevigerx glim
lach. „Maar je moet mij nemen met al mijn
zwakheden en gebreken, je zult mij wél
als een kind beschouwen, een 'beetje min
achtend op mij neerzien, misschien boos op
mij worden.
Hij schudde het hoofd en antwoordde
niet. Hij keek haar lang aan met treurige
oogen. Eindelijk stak zij hem de hand toe
en zuchtte
„Arme Bertie 1"
Clara was de eenige, die getuigen was
van deze verloving zonder vreugde, zon
der hoop, maar waarin toch iets grootsch
was. j
Die twee buitengewone menschen, die de
«elofte gaven met elkander te leven zonder
aai zij elkaar liefhadden, waren toch één
jn een hooger gevoelenhet verlangen naar
het welzijn van een volk. Dit zwakke, jonge
®eisje bracht den hertog een geheel volk
ln de plooien van haar bruidsgewaadzij
•Was de verpersoonlijking van Lithauen, dat
BUITENBAND.
Schiedam; 9 December 1914.
Van liet Westelijke front
De toes tand.
•Hel officieele Fransche communiqué van
gistermiddag 3 uur luidt:
Gisteren heeft de vijand aan de Yser en
rond Yperen grooler bedrijvigheid getoond
dan den vorigen dag. Onze artillerie heeft
met succes het vijandelijk vuur beantwoord.
Om Vermelles, dat wij hebben hernomen,
was sedert twee maanden hardnekkig ge
vochten.
Aan de Aisne en in Champagne zijn ar
tilleriegevechten geleverd. liet geschut heeft
lerschCidene vijandelijke troepen uiteenge
jaagd.
fn Argonne en bij Pont a Mousson heb-
fien wij eenig terrein gewonnen.
Aan do Yser-linie.
Een oorlogscorrespondent van, de „Tijd"
seint
De terugtrekkende beweging der Duit-
schers aan de Yser, waarvan ik verleden
week gewaagde, houdt aan. De meest voor
uitgeschoven loopgraven hebben zij ver--
laten of trachten zij* alsnog te verlaten,. In
middels treden de bondgenooten, hier en
daar aanvallend op en vechten taai en
hardnekkig om de Duitschers uit de luttele
loopgraven te verdrijven, welke zij aan de
linkerzijde van het water nog bezet hou den,.
Het is al bijna twee maanden dat de
Duitsciiers vruchteloos pogen naar Duin
kerken en Calais doo-r te breken. Zonder
de Yserlinie natuurlijk op te geven, schijnen/
ze nu toch wiel het ondoenlijk© van, een
(doorbraak hier te beseffen. De stellingen;
der "bondgenooten zijd zoo geducht gemaakt
en hun froapengroepeering is zóó uitnemend,
terwijl hun geschutvuur ten leste in de
meerderheid gekomen is, dat de Duitsciiers
nog licel wat meer menschenlevens moeten
offeren dan de duizenden, en duizenden,
die hun nu al de Yserlinie hoeft gekost. En
van de aanvallende zijn zij tot de ver
dedigende houding overgegaan. Die lwmd-
genooten mlakcn daarvan, gebruik om al
aanvallend den vijand te bestoken en af
breuk te doen.
Do bondgenooten worstelen, op. Zij win
nen terrein en, zijn niet van 'zins den
vijand eenige rust te gunnen.
Bij Yperen lijken de Duitsciiers hun voor-
naambte krachten nog saamgetrokken, te
hebben en als er een groote aanval alsnog
door hen beip'roefd wordt, dan zal die daar
geschieden. De aanvallen op1 vlotten, met
zich overgaf aan den gcnialen staatsman.
Het was laat, toen zij zwijgend naar het
paleis terugkeerden; elk woord, dat zij ge
sproken zouden hebben, zou te veel zijn
geweest voor wat zij diep in hun ziel voel
den. Maar de aartshertogin had haar zacht
heid en kalmte weer teruggevonden. Haar
hart verzette zich voortaan niet meer, zij
onderwierp zich, haar gemoed was tot klaar
heid gekomen.
Eenige dagen later begonnen de Oidsburg-
sche kranten te spreken van een officieele
verloving van de aartshertogin met den
hertog van Oldany. In het land werd deze
tijding verschillend opgenomen. Men was
verwonderd, dat de keus gevallen was op
een prins uit eeA klein vorstenhuis, velen
vonden hem te oud, zijn uiterlijk beviel
den vrouwen niet. Maar door deze keus
kreeg de rol, die hij aan het hof speelde
en die tot nu toe geheimzinnig was geble
ven, een duidelijker beteekenis. Zijn verbor
gen macht van raadsman kwam weliswaar
niet sterk uit, maar men kreeg eenig be
grip van zijn waarde.
Langzamerhand werd de datum voor het
huwelijk vastgesteld; het werd bepaald in
den herfst. Van alle kanten werden toe
bereidselen gemaakt. Jonge meisjes uit de
provincies van het zuiden borduurden zij
den lakens, er werden tapijten geweven,
kleeden gewerkt, de Oldsburgsche vrouwen
maakten kussens versierd met paarlen en
edelgesteenten, visschersvrouwen maakten
met hun grove handen duizend meter kant,
fijn als spinrag; er werden sieraden gemaakt
van goud en van parelmoer, kunstwerken
gebeeldhouwd, zilverwerk gesmeed, stoffen
in de modekleuren geweven.
Alles wat kostbaar was, bracht men hij
een, émail uit Indië, hout van den Libanon,
hopt pit Azië, Perzische tapijten, Italiaansch'
maeliino-geweren enz. noordelijker opheb
ben meer het uiterlijk van verontrusting
der bondgenooten dan, van werkelijk be
doelde krijgskundige pogingen.
Yaii liet Oostelijke front.
Van Oos tenrijksche zjjjde.
(Het gistermiddag ui (gegeven Oostenrijk-
sche communiqué meldt:
De gevechten in West-Galicië nemen, in
hevigheid toe. De Oosfcnrijiksch-IIongnar-
sche troepen hebben, thans ook uit weste
lijke richting aanvallend, den, vijand uit de
stelling Wielicza-BoLczyce (beiden ten Z.
Z. O. van Kxak.au) verjaagd. Tot dusver
hebben wij meer dan 5000 gevan
genen, w. o. 27 officieren, naar, het bin
nenland gezonden.
In Polen zijn nieuwe aanvallen der Rus
sen ten Zuidwesten van, Petrokow (Petri,-
kau) door onze en Duitsche troepen afge
slagen
In de Karpathen is niets van belang ge
beurd. f
Een Russisdh overzicht.
De Russische generale staf heeft in een
communiqué een uitvoerige beschrijving ge
geven van de gevecliten, die sedert einde
October op den linker Weiclis-eloever in
Polen zijn geleverd. Jfct. overzicht gaat voor
namelijk over de insluiting van hot Duit)-
sche leger door de Russen Waaruit zij zich
ternauwernood hebben kunnen losmaken
en loopt tot den Gen December, den, dag dus,
dat de Duitsciiers onverwachts het offen
sief harnamlen en Lodz bezetten,, over welk
feit de Russische generale staf tot nog toe
t— en ook thans nog heeft gezwegen. Blijj-
kens de Reuter telegrammen wordt daarin
.gezegd: iv
Einde October heeft onze achterhoede,
welke de Oosfenrijksch-Hongaarsche en
Duitsche troepen in Zuidwestelijke richting
vervolgde, oen front bereikt langs de Warta
en de Ni-dzica, hetwelk krachtig beschermd
werd door onzen rechtervleugel. Het werk
ter herstelling van de wegen; welke geheel
waren verwoest en het opstellen van de
achterhoede onder die omstandigheden, be
lemmerde in sterke mate iedere aanvallende
beweging onzerzijds. De vijand heeft hier
van gebruik gemaakt om zijn spoorlijnen
te herstellen. Allengs vernamen wij van
Duitsche troepenverplaatsingen naar het
Noorden en van oen samentrekking van be
langrijke vijandelijke strijdkrachten aan het
front SlupceThorn, waardoor onze rech
tervleugel en de gemeenschap daarvan met
■onze achterhoede ernstig werden bedreigd.
Inmiddels waren dc wegen in Silezië
in het front van onze andere legers zwaar
versperd door Oostenrijks ehe troepen, die
uit Galicic daarheen waren gebracht en
ten deele gesteund werden door Duitsche
troepen. Daar de Oostenrijkscho troepen
zich bovendien sterk verschanst hadden
op het front CzeastochauKrakau, maak
te deze nieuwe militaire combi nalio pen
marmer, parfums uil Spanje, zijde en
fluweel uit Engeland, oude meuliels uit
Duitscldand, schilderijen uit Frankrijk. Meer
dan honderd vrouwen werkten, aan de
bruidsjapon. Elko stad zond een gouden
plaa! met haar wapen en Lithauen's be
roem componist componeerde een mis.
In In Europa werden do portretten van
de jonge prinses gepubliceerd, alsLilhausch
boerinnetje, met hot haar in vlechten,; ter
wijl zij schaatsen reedt'; terwijl ze in haar
scheikundig laboratorium l>ezig was; als
klein kind en op alle leeftijden van haar
prilste jeugd af; haar vertrekken werden
gefotografeerd, de lijnen van haar lxand,
de borduursels van baar linnengoed en zelfs
haar bed. En terwijl een heel leger van
menschen voor haar bezig was, zich op
wond cn druk voor haar werkte, was het
jonge meisje tengevolge van de hevige
emoties weer tot baar ruststoel gedwongen
en telde met de oogen op den kalender de
dagen, die nog moesten verloopen, in stille
berusting
Wanneer het avonduur aangebroken was,
waarin de koning Clara meestal ontmoette
bij de bank, die door vier larixen bescha
duwd werd, achterin het park, vroeg hij
haar
„Wel, is u vandaag den hcelen dag bij
haar geweest, hoe vindt u haar?"
En zij zag zooveel smart, in dit feere,
gevoelige vaderhart, dat zij weer antwoord
de, zooals zij al zoo vaak had gedaan:
„ïk vind haar kalm. Geen a-rouw, die zoo
rustig haar bestemming tegemoet gaat als
zij",
Eens voegde Wolfram er hij:
„Alles wel beschouwd, geef ik haar dan
toch ook niet aan een monster. Ik wil u dit
toch zeggen, juffrouw Hcrsberg, opdat u mij
niet verkeerd beoordeelt; de hertog van Ol
dany is de man, dien ik het hoogst schat
in de heele wereld. Zijn fabelachtig ver
stand plaatst hem vooraan onder de eerste
gedeeltelijke wijziging van ores front noodig
door verschuiving van een aanzienlijk deel
van onze troepen naar het Noorden. Deze
wijziging in onze opstelling werd uitge
voerd. onder bescherming van onzen rech
tervleugel, welke een reeks wanhopige aan
vallen tot zich trok bij Wloclawec, Kutno
en Leczyca. Na deze Duitsche beweging
te hebben verhinderd, hebben wij de noo-
dige strijdkrachten ontplooid tot het 'bre
ken van het offensief dat de Duitsciiers
voornemens waren te ondernemen naar den
kant van Thorn en Slupce. Later hebben de
üuitschers verscheidene dagen achtereen
hardnekkige pogingen gedaan om door öns
leger, welks rechtervleugel steunde op de
WeicJhsel, heen te breken. Op 19 November
slaagde de vijand er na ongeloofelijke in
spanning en opoffering in door ons front
heen 'te preken in de buurt van Piolek,
waarop de Duitsche lawine door de aldus
gevormde bres been stroomde en zich voort
bewoog in de richting van Strykow, Brze-
ziny, Koluszky, Tushin en Rzgow (beoos
ten de spoorlijn LodzLowics).
Zich keerende tegen den rechtervleugel
van onze troepen, die in den omtrek van
Lodz en ten. Westen .van die stad voch
ten, hebben de Duitsciiers .verwoede aan
vallen op .onze troepen gedaan, met be
dreiging "Van hun achterhoede. Omstreeks
22 November waren sterke Duitsche colon
nes ten Westen van de Warta reeds tot
Lask genaderd (ten Zuidwesten van
Lodz). Ondertusschen bleven de Rus
sen in zeer moeilijke omstandigheden
met toenemende kracht doorvechten. In de
streek ten noorden van Lodz 'sloegen- de
Russen den wanhopigen aanval der Duit-
schers hardnekkig af en. brachten hun reus
achtige verliezen toe. Op 23 November was
de algemeene toestand reeds voorgoed te
onzen gunste gekeerd op het front Zduns-
kawola Szadek Lodz (aan do spoor
lijn Lodz-Lask-Sieradz). De Duitschers, die
ontzettende verliezen hadden geleden, acht
ten het noodig rust te houden, tot de ver
dediging over te gaan en zich te verschan
sen. Wat hun reserves betreft, deze werden
alle in de richting van Strykow (30 ki
lometer ten noorden van Lodzj gezonden
teneinde hulp te bieden aan de troepen die
waren afgesneden en van het front Rzgow
Tuczin. op hun schreden terugkeerden in
de richting van BrzezinyKoluszky.
Op den 26en November slaagden de Duit
sciiers er door ongeloofelijke inspanning
en door herhaalde nachtelijke aanvallen cr
ill om Strykow te bereiken. Dij deze
krijgsverrichtingen hebben de Duitschers,
gelijk zij zelf erkennen, verschrikkelijke
verliezen geleden, welke daaraan zijn toe
te schrijven dat zij zich een 'doortocht
hadden to banen onder kruisvuur en terug
te trekken in een gebied, dat door onze
troepen was ingesloten. De verliezen der
vijandelijke divisies, welke deelnamen aan
dezen doortocht en mislukte omlrekking,
waren zoo groot, dat zij het gevechlsfront
moesten verlaten. Volgens verhaten van
krijgsgevangenen van andere troepenafdee-
knappc hoofden van onzen lijd en zijn ge
weten werkt even klachfig als zijn versland.
U vraagt u natuurlijk af of hij daarbij de
eigenschappen van hart en ziel bezit, die
een vrouw gelukkig maken? Het ligt voor
de hand, dat een man, die geschapen is
om te regeeren, dien ik dikwijls, al ging
hij recht tegen mij in, zijn buitengewone
imperatortalenten laat uitoefenen, nooit de
kleine kinderachtigheden van liefde zal ken
nen, maar wel haar kracht en haar hooge
plichten. Ilij zal Wanda misschien liefheb
ben zonder het haar te zeggen, maar hij
zal haar altijd liefhebhen als de eenige
bloem, die gebloeid heeft in zijn leven, dat
zoo ontzettend ernstig is."
En weer vervallend in den verlrouwclij-
ken toon van dien avond cenigen tijd ge
leden, vervolgde hij zachter lot Clara, die
voorlaan zijn onbepaald vertrouwen bezat:
„Ik houd van monseigneur van Oldany
zooals een leerling houdt van zijn leer
meester. Hij heeft van mij een koning ge
maakt; hij zal na mij in zekeren zin koning
zijn; dat is recht
In de intimiteit van dat schemeruur ont
vouwde hij met dat volkomen vertrouwen,
dat een man zoo gauw heeft tegenover een
zeer rechtschapen, edele vrouw, aan Clara
het geheim van zijn jeugd. Op zijn twin
tigste jaar was hij geheel onder den invloed
gekomen van de edelmoedige en mensch-
lievende denkbeelden der Unie cn de jonge
prins met zijn dweepende, droomerige na
tuur, dc geheimzinnige volgeling, die naar
dr. Kosor was gaan luisteren in de rooke-
rige vergaderzaal in de voorstad, was hij
geweest. Hij had tot het einde van ÜeVnonar
ch ie besloten, hij zou die in zijn persoon
verachtelijk hebben laten uitsterven door
de regeering te weigeren na den dood van
zijn vader. Zonder veel ophef zou hij zijn
volk de jonge vrijheid geschonken hebben,
cn den korten tijd dat hij de macht in "han
den had, gebruikt hebben om het commu
nisme in te voeren door middel .van een
algemeene onteigening.
lingen, wier compagnieën 260 a 280 man
sterk waren, zijn deze geslonken tot niet
meer dan 70. -
Een van de gevolge-», die de slag Lij
Lowics en Lodz, die zoo on gun-tig voor de
Duitschers eindigde, had, was het brengen
naar het Oostelijk front van zes Duitsche
legerkorpsen, vijf divisies cavalerie, ge.
deeltelijk van het We-teiijk front en gedeel
telijk bestaande uit nieuw geformeerde
troepen.
De Duitschers zetten hun aanvullen op
onze stellingen (usschen den 27 November
en den 5 December voort, maar zij hadden
geen succes en staakten hun offensief. De
aankomst van versche Duitsche contingenten
werd den 6 December ontdekt door een ver-
andering in de groepeering der Oostenrijk,
sche troepen, die op het front Czenstochau-
Krakau verzwakt werden en .aanzienlijk
eeconcemreercf ten Zuiden van Krakau,.
waarheen eveneens Duitsche troepen gedi
rigeerd werden.
Den 5 December probeerden de Duit
schers een offensieve beweging in de
richting van Mlawa en Przasny-z, maar
werden met ernstige verliezen terugge
slagen. f
Gedurende dc laatste paar dagen poogde
de vijand opnieuw onzen linkervleugel ton
Zuiden van Krakau te omsingelen. De Rus
sen vonden de brug over de D una jee, hij
Kurovo (70 K.M. Z. O. van Wiolicza) ver
nield en de hoogten op den linkeroever
van de rivier bezet door den vijand. Onder
onafgebroken vuur doorwaadde een Rus
sisch regiment de rivier, waarhij de sol
daten tot aa»n den hals in het ijskoude
water stonden cn namen de hoogten \nn de
Tengo bergen stormenderhand in, aldus een
doortocht verzekerend voor de rest van de
Russische troepen.
Oostenrijk en Servie.
Oostenrijksch communiqué.
Hot O os tenrijksche officieele commuhï-
'qué van gistermiddag zegt:
De nieuwe grew peering onzer troepen,
wordt volgens het vastgestelde plan vol
voerd. Op zich zelf staande pogingen der
Serviërs om ze te verhinderen zijn afge
slagen. Hierbij heeft de vijand aanzienlijke
verliezen geleden.
Ons .offensief ten zuiden van Belgrado
noemt een gunstig verloop. Daar zijn. 14
officieren cn 400 man van, de Serviërs ge
vangen genomen. -
Servisch averwianings-
berioht.
Aan de „Daily Chronicle" word t gemind,
dat de Servische Minister-President liet in
een onderhoud diep lie treurde, dat Servië
tot nu toe ongeveer lOp.OOO man hoeft ver
loren.
Aan hetzelfde blad Wordt gemeld dat te
Nisj groote vreugde hcerscht over do Ser
vische owerivinning op den, linkervleugel
in de richting van Yaljejwo, waar ttoScr-
„Ma.Tr," vroeg Clara, die al dikwijls de
veronderstelling had gemaakt, dal Wolfram
socialist was geweest, zonder dat zij het
geheel had kunnen uitmaken, „maar dat
hoek van de „Slavernij" dan?'
„Do Slavernij?" zei Wolfram glim
lachend, „dien dag, toen ik hoi, zonder dat
u tegensprak, verscheurd heb ik deed
het misschien wol wat ruw en daar heb ik
ook spijl van gehad toen lieh ik u gezegd
lieve juffrouw Horsborg, dat ik hel recht
had zoo te handelen.-.Dat was waar. Ik
heb dat hoek geschreven toen ik twintig
jaar wasl
Even hield hij op en ging toen verder:
„Niemand weel lief, behalve Bertie en
u." r
De zoele avondwarmle na oen prnclttigen
dag hing in het park. Zoete bloemengeuren
vermengden zich met de dennenlucht; do
laatste schuine stralen van do ondergaande
zon kleurden de toppen der dennen rossig;
maar de vier groote larixen verspreiden al
vroeg een donkere schaduw waardoor deze
plek iets plechtigs had. liet was er heel
stil en men had cr het gevoel ver van (de
menschen te zijn. Clara sloot de oogen. Zij
wist niet wat voor gevoel haar doorstroom
de, nocli waardoor ze zich zoo rustig en
tevreden voelde. Tranen blonken in haar
oogen, toen zo die weer opsloeg en met haar
gewone oprechtheid trachtte zij er zelf een
verklaring aan te geven
„Ik ben ontroerd, Sire, nu ik dezen blik
in uw jeugd gekregen heb. Ou heeft dus
ook dc arme inenschheid liefgehad, zoo
als ik!" -
„Ik heb haar nog lief", antwoordde dc
koning ernstig.
Zij dronk zijn woorden in, gretig en volg.
zaa.-.i. Maar zijverlangde nil Wolframs
heele ontwikkeling te hooren. Ilij, die im
mers haar licht was, en wien zij volgde als
haar leidstar, moest hij haar nu niet al zijn
licht" schenken?
(Wordt vervolgd
CHIED4MSCHE COURANT