De oorlog.
67"'° Jaargang
Vrijdag 15 Januari 1915
No. 14732
De weldoenster,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen Q. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs psr week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.-
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zjjn. 0
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korto Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cento per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen.
Intercommnnale Telefoon No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 15 Jan. 1915.
Tan het Westelijke front.
Detoestand,
Het officieele Fransche communiqué van
gistermiddag 3 uur luidt:
In de omgeving van Nieuwpoort had, on
danks den nevel, een hieyig artillerie-duel
plaats. Een boerderij, zuidoostelijk van
Stuyvekenskerke, (ten N. W. van Dixrnuy-
den), die den vijand als munitiedepot dien
de, is ioov de Belgen verwoest.
In de streek van Lens verdreef onzo ar
tillerie vijandelijke sappeursafdeelingen.
Ten noorden van Soissons werd den ge-
heelen dag hard gevochten, met name om
de twee hoogten bij Crouy. Onze tegenaan
val aan den linkervleugel maakte lichte
vorderingen. In het centrum handhaafden
we onze posities óm het dorp Crouy, on
danks herhaalde aanvallen van den vijand,
maar we moesten voor Vregny wijken,
omdat de verbindingslijnen onzer troepen
bedreigd werden, daax de overstroomde
Aisne verschillende door ons geslagen brug
gen wegspoelde.
Wij hebben nu stellingen ingenomen zui
delijk van de rivier, tusschen Crouy en
Missy, met bruggehoofden aan den zuide
lijken oever. 1
In de streek van Perthes kwamen plaat
selijke schermutselingen voor; wij verniel
den, loopgraven. noordelijk van Beau-Séjour,
ten einde het werk van den vijand te be
lemmeren. J
Van het overige front is niets te berich
ten.
De strijd bij Soissons.
Do Engeische bladen ontvangen uit Pa
rijs nog enkele bijzonderheden over de he
vige gevechten, die de laatste dagen ten
Noordoosten van Soissons zijn geleverd.
Het Duilsche offensief daar wordt be
schouwd als een antwoord op de voordeelen
tegen 't eind der vorige week door de
Franschen in die streek behaald en waar
door de Duitschers hun hoofdstelling be
dreigd zagen. Maarschalk von Kluck vroeg
en verkreeg daarom aanzienlijke versterkin
gen over Laon, dat als knooppunt van
spoorwegen zich voor dat doel uitstekend
leent. De loopgraven, door de Franschen
Vrijdag en Zaterdag j.l. genomen, liggen aan
den weg van Soissons naar Laon, een van
de vier groote wegen, die van Soissons in
noordelijke richting loopen. Daaraan ligt
ook het hoogtepunt 132, tusschen Cuffies
en Crouy. Als de Franschen zich daar in
hun stellingen konden handhaven, zouden
zijn Anizy-le-Chateau, aan den spoorweg,
kunnen bedreigen, en dat heeft v. Kluck met
alle kracht willen verhinderen. Waarschijn-
door de schrijfster van
„Elizabeth and her German Garden".
23) -
Anna keek naar Hilton, die met de
uiterste zorg een japon opvouwde.
„0 Hilton weet, hoe ik er ovei denk,"
zei Susie schouderophalend.
„Maar zij weet niet wat i k er van denk,"
zei Anna. „Ik moet je spreken, voordat je
weggaat; laat haar dus alsjeblieft, later
verder pakken. Ga nu ontbijten Hilton."
„Zei u ontbijten, freule?" vroeg Hilton
met een onschuldig gezicht.
•„Ontbijten?" herhaalde Susie. „Arm
kind! ik wou wel eens weten hoe en. waar
zij oen ontbijt zal krijgen."
„Wel, ga dan heen en ontbijt niet," zei
Anna ongeduldig. Zij had. iets aan Susie te
vertellen, dat spoedig verteld moest wor
den en was niet in. een stemming om
Hilton's leuren te verdragen.
.„Hoe gastvrij," merkte Susie op, toen de
deur gesloten was, „Waarlijk je bent een
allerliefste gastvrouw."
'Anna lachte. „Ik had geen plan. onaan
genaam! te zijn," zei ze, „maar indien, wij
hier eten kunnen, zonder een tragisch ge
zicht te trekken, dan kan, zij het ook wel,
zou ik denken, te meer daar het maar vóór
één dag is."
„Mijn eenige troost, nu ik Letty hier moet
laten, is, dat zij hier op dieet-ges beid Wordt
of ze uil of niet. Ik! denk, dat je haar heel,
mager terug brengt."
lijk heeft hij de aangevraagde versterkin
gen Zondag en Maandag ontvangen. Maan
dagnacht hebben de Duitschers onophoude
lijk de Fransche stellingen op de hoog
vlakte van Perrières met geschutvuur be
stookt, om de stormaanvallen, die moes
ten volgen, voor te bereiden.
Het bericht, dat dan melding maakt van
't verlies van eenig terrein door de Fran
schen, besluit met de voorspelling, dat het
Duitsche offensief hier geen groote veran
deringen in den loop van het front zal
kunnen brengen.
Hiermede kiopt een beschouwing van
een oud-officier in de „Lokal-Anzeiger". Hij
schrijft, dat van een doorbraak der Duit
schers door het Fransche front ten noord
oosten van Soissons nog geen sprake kan
zijn. De plaatsen Cuffies en Crouy, waar
van de noordelijke heuvels zijn bestormd,
beheerschen het in 't dal gelegen Soissons,
waarvan ze, om zoo te zeggen, de bui
tenste forten vormen. Een aanval van Sois
sons uit en door het dal van de Aisne
zou bovendien van do bedoelde heuvels af
zonder veel moeite kunnen worden afge
slagen. Ook zonder dat het tot een door
braak komt, is het hier hoor de Duitschers
behaalde voordeel van de grootste betee-
kenis voor hun stelling aan de Aisne, meent
de schrijver in de „Lokal-Anzeiger".
fn Vlaanderen.
Men meldt ons uit Sluis, dd. gisteren:
De Duitsche troepen, die thans onmiddel
lijk aan onze grenzen liggen en verder ver
deeld zijn over Knocke en Heijst, worden
geschat op 30.000 man. 't Zijn allen men-
schen, die in 't Zuidwesten gevochten heb
ben en thans eenige weken rust komen
nemen.
De Middelburgsche boeren hebben er
niet veel pleizier van beleefd, hun koeien
over de grens te brengen, en voor een
groot deel te stallen in een over de grens op
geslagen barak. Allen hebben last gelere
gen, hun vee terug te brengen, met be
dreiging, dat, hij niet-voldoening, de eige
naars gevangen genomen zullen worden, en
hun eigendommen in vlammen zullen op
gaan. Velen hebben uit vrees aan dien
last voldaan. De barak is zoo goed als
leeg en zelfs van uit deze gemeente zijn
weer beesten teruggebracht.
In Brugge is het toezicht thans zoo
streng, dat niemand meet de verschillende
poorten door mag, zonder voorzien te zijn
van een Duitsche pas, waarvoor flink geld
gerekend wordt.
In de omgeving dier gemeente, is ook
ontzettend gestolen. Prachtige villa's zijn
geheel leeg geplunderd. De schuldigen schui
len evenwei niet onder de Duitschers, zoo
als mij dezen morgen nog een dier eigena
ren vertelde, maar onder de Belgen zelf.
't Is schandelijk, zooals door het eigen
Anna .stond op met oen, heftige beweging
en liep naar het raam).
„En wat je ook van plan bent te doen,
vergeet niet dat de retour-biljetten geldig
zijn tot den 2-len April. Maar het zal je
\vel lang voor dien tijd vervelen.
Anna keerde zich ami en leunde met hnar
rug tegen het raam'. Het sterke ochtend
licht viel op haar, haar gezicht was in do
schaduw, toch had Susie een gevoel of zij
schuldbewust keek.
„Suste, ik heb er ever nagedacht," zei ze
.met eenige inspanning.
„Werkelijk? hoe aardig."
„Ja, dat is zoo, wantik heb begrepen wat
ik doen mioet om mij gelukkig te gevoelen.
Maai- ik bon bang dat jij het niet aardig
zult vindon en dat je mij oen uitbrander
zult geren. Doe dat pu niet"
„Na, zeg .dan wat het is." Susie lag
Anna, die togen liet licht aanstond, aan
te kijken, en zij stelde zich al te Weer, daar
zij iets onaangenaams dacht fo vernemen.
Zij wist zeer goed bij ondervinding, dat
Anna's nieuwe plan,, wal liet ook wezen
mocht, stellig buitengewoon en dwaas zou
wezen.
„Ik ben van plan hier te blijven»"
„Dat weet ik, en ik weet ook dat, wal
ik ook zeg, je toch met van plan ver
andert. Peter is precies als jij, hoe meer
ik hem aantoon, dat hij zich dwaas gaat
aanstellen, ho© meer hij op zijn stuk blijft
staan. Dat noemt hij vastberadenheid. Ge
woon soort menschen zooals ik, met min
der en gemakkelijker te behandelen her
senen dan jullie tweeën, noemen dat kop
pigheid."
„Ik meen niet alleen gedurende Letty's
vacantia, maar voor goed."
„Voor goed?" Suste zat met open mond
volk gestolen wordt, en dit wordt dan maar
op rekening der Duitschers geschreven.
Iemand, die dezen morgen uit de streek
van Rijssel kwam, zeide mij, dat er geen
sprake van is, dat Rijssel in de handen
der verbondenen zou zijn, gelijk de bladen
reeds eenige malen hebben gemeld.
Uit Luik.
Men meldt ons uit Luik dd. gisteren:
Alhier kwamen infanteristen van de Yser-
linie terug. Hun kleeron waren van onder
tot boven met slijk bedekt. Naar ik ver
nam, staan zij door het buitengewoon natte
weer tot aan de heupen in het water in
de loopgravénveel oudere soldaten komen
dan ook ongeschikt voor den dienst terug,
lijdende aan hevige rheumatiek en jicht.
Verscheidene treinen met steenkolen, die
in België door de Duitschers verkocht wor
den, komen hier aan.
Gisteren arriveerden van Armentières 600
lichtgewonde Duitsche militairen.
Tan bet Oostelijke front
O os tonr ijlks oh communiqué.
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldt
dd. gisteren
In West-Galicië en Russisch Polen is de
dag van gisteren in het algemeen rustig
voorbijgegaan. Aan ons krachtig front langs
de Nida mislukten in dö laatste dagen alle
vijandelijke aanvallen.
In de Oostelijke Karpathen en in de
Boekowina kwamen dezer dagen slechts on-
beteckenende schermutselingen voor.
De Masurisohe meren.
De correspondent in het Russisch© hoofd
kwartier van het Parijscho „Journal" meldt:
Do Duitschers gebruiken 's nachts in de
Masurische meren een groot aantal ge
pantserde motorbooten als ijsbrekers, die
door de Russische artillerie worden be
schoten. De Duitschers hebben het grootste
belang er bij, dat men niet over deze
meren kan trekken. De smalte strooken
tusschen de meren vormden met deze
zelf voor liet front een bijna onneembare
slagboom van 80 werst.
Turkije en Rusland.
0 p Porzisdh gebied.
Het Turksclie hoofdkwartier meldt dd.
gisteren
„Onzo troepen rakken, gesteund door een
Perzische afdeeling, in Ascrbeidsjan voort
durend vooruit, om het land van het Rus
sische juk te bevrijden. Wij hadden daar
nieuwe 'en groote successen, daar wij gis
teren Tabris en Selmas, do beide laatste
Russische steunpunten in dit gebied, be
zetten. De Rassen, die voornemens waren
zich hardnekkig te verdedigen, verlieten
in wanorde deze beide plaatsen."
Do inneming van de Perzische stad Ta
bids. door de Turken zoo schrijft de
en staarde haar aan met dezelfde ontstel
tenis, die Dellwig getoond had, toen hij
hoorde, dat zij niet van varkcnsvleesch
hield.
„Vees niet boos op mij," zei Anna en
zij paderde de sofa en ging naast Susie
op don grond zitten; zij greep haar hand
en begon snel on, levendig te redenoeren.
„Ik ben dadelijk van plan geweest, dat
geld te besteden mpt er arme menschen
moe te helpen, maar ik wist nog niet goed
hoe nu zie ik den wegj, dien ik -gaan
moot, duidelijk voor mij, en ik moet, ja ik
moet dien gaan. Herinner je je niet, dal
er in den catechismus sprake is van plich
ten tegenover God en plichten tegenover
den naaste."
„O, als je over godsdienst wilt gaan
praten," zei Susie, terwijl zij met grooten
afkoer haar hand wegtrok.
„Noen, neen, luister," zei Anna, ze vatte
haar hand weer en streelde die, terwijl zij
zoo sprak, tot Susie's groote ergernis, want
zij had een hekel gestreeld te worden.
„Als jo met den catechismus begint,"
zei ze, „dan was het beter, dat Hilton weer
binnenkwam'. liet zou haar goed doen."
„Noen, neen, ik wou alleen maar zeggen,
dat er nog andere plichten zijn, niet uit
den catechismus, groeier dan de plichten
tegenover je naasten."
„Lieve Anna, liet is niet waarschijnlijk,,
dat jo den catechismus verbeteren zou. En
verbeeld je, dat je daar aan het ontbijt
al over denkt. Toe, streel mijn hand als je
blieft niet, daar word ik kriebelig van."
„Maar ik wou je alles uitleggen luister
als je blieft. De plicht, waarover de cate
chismus zwijgt, is de plicht tegenover je
zelf. Je kunt je plichten niet on.tloopcn, weet
je Susie En zij fronste de wenkbrauwen
„Times" is een merkwaardige en on
verwachte ontwikkeling van den wereld
oorlog. Het is blijkbaar het werk van onge
regelde Turksche troepen geweest. Al spoe
dig, nadat de Turken den oorlog waren
begonnen, kwiam er bericht, dat zwervende
Koerden uit het Noordoosten van Aziatisch
Turkije, in de buurt van het Wanmeer
samenkwamen. Men zei, dat ze weer wreed
heden op Armeniërs bedreven. Vervolgens
verluidde, dat ze ergens ten zuiden van
Baljazid met een kleine afdeeling Russen
hadden gevochten. Eeuwen lang hebben
Turksche Koerden er hun bedrijf van ge
maakt, in Perzië binnen te vallen. Nu wer
den zij opgezet om het in ernst te doen.
Bij hun opmarsch hebben zij opnieuw Ar
meniërs vermoord en op hun nadering
vluchtten vele Armeniërs naar de Rus
sische grens. Die vlucht midden in den
winter is erger geweest dan die der Belgen.
Velen zijn van kou en honger omgekomen
en hulpelooze kinderen zijn in do sneeuw
achtergelaten.
Dat die inval der Koerden zoo gemakke
lijk is gegaan zij vonden in Tabris geen
verzet komt hiervandaan, dat de Perzi
sche gendarmerie niet in Aserheidsjan,
waarvan Tabris do hoofdstad is, ligt en de
Russen hun meeste troepen bij het uitbreken
van den oorlog hebben teruggetrokken. Nu
wordt ook Teheran bedreigd.
Deze inval in het Mohammedaansche Per
zië, zegt do „Times" verder, ontneemt den
laatsten grond aan de bewering van de
Turken, dat zij een heiligen oorlog voeren.
De sjah heeft Perzië onzijdig verklaard.
Wat zal Perzië nu doen? In alle geval
staan Engeland: en Rusland in voor de
onschendbaarheid en onafhankelijkheid van
het Perzische gpbied'! (sic.) Do hand van
Duitschiand is in dit Turksche bedrijf weer
herkenbaar. Het hijsohen van de Turksche
vlag to Tabris zal zeker groote veront
waardiging onder de Mohammedanen in
Indië wokken. Perzische kunst en literatuur
is in Indië zoo goed bekend 1
Tegen Egypte.
Uit Suez wordt bericht dat de Turksche
troepen, zich meer en meer conccntreeron
bij Man, het station aan den Hedjaz-spoor-
wog. Zij zijn bezigj een spoorlijn aan te
leggen, met behulp vau vele Duitschers,
werkzaam aan den Bagdadspoorwegin de
richting van het Suez-Kanaal. Duizenden
kameelen worden bijeengebracht voor het
watertranspiort door de woestijn.
Diverse berichten.
Berchtold en Burian.
Algemeen is men te Berlijn van oordeel,
en de pers laat dit niet onduidelijk door
schemeren, dat de politiek van Italië t%i
opzichte van Albanië den val van graal
Berchtold wel niet veroorzaakt, maar zect
om haar gcdacihtengang goed te volgen.
„Lieve hemel, alsof ik dat ooit gepro
beerd had! Als ooit oen arme vrouw haai'
plicht gedaan, heeft, dan ben ik het."
on ik geloof, dat, als ik dio tweeër
lei plichten volbreng, tegenover mijn naas
ten en tegenover mijzelf, dat ik dan ook
mijn plicht doe tegenover God
Susie gaf Zich zelf een ongeduldigen ruk.
Zij vond het bepaald onwelvoeglijk, zoo
vroeg in den mórgen in, koelen bloode over
heilige dingen te spreken.
„Wat heeft dat gewauwel te maken met
je blijven hier?" vroeg zij knorrig.
„Hot heeft er alles mioo te maken
mlijn plicht tegenover mij zelf is zoo goed
en zoo gelukkig mogelijk te zijn, en mijn
plicht tegenover mijn naaste
„Loop heen met je naaste en mot. je
plicht!" riep Susie verbitterd uit.
is hom! te helpen ook goed en ge
lukkig te wezen."
„Hem!? Haar, hoop ik. Vergeet de wel-
vDegelijkheid niet, meisje. Een jongmeisje
heeft geon plichten, hoegenaamd tegenover
mannelijke naasten."
„WeS, ik bedoel haar," zei Anna en
zij keek lachend op.
„Denk je dan dat, als jo hier blijft wo
nen, jo je zelf gelukkig zult maken?"
„Ja dat denk ik. Misschien vergis ik
mij en zal ik merken dat ik mij vergis,
maar ik zal het protbeeren."
„Je verlaat al 'je vrienden en famil'e
betrekkingen en blijft in dit Godvergeten
oord, waar je niet eens loven kunt als
een lady?"
„Oom Joachim zei, dat het mijn ©enige
kans was om een beter leven te leiden,"
„Onuitsprekelijke ouwe gek," zei Susie
met bittere verachting. „Dat geld zal dus
weggegooid worden aan de Duitschers? Als
of er in Engeland geen armen genoeg wa-
zeker verhaast heeft De afgetreden minister
heeft zich opmerkelijk onbekwaam getoond
om de politiek van graaf Aerenthal voort
te zetten.
Van particuliere zijde wordt uit Weenen
aan het „Berl. Tagebl." gemeld:
„Er zijn allerlei geruchten in omloop,
wier juistheid op het oogenblik nog niet i3
na te gaan, en die gedeeltelijk om begrijpe
lijke redenen niet kunnen worden medege
deeld. Dat de keizer het verzoek van Berch
told aannam zal wel wezen uit overweging,
dat in dezen tijd het ainbt van buitcnland-
scho zaken door een krachtiger persoon
lijkheid moet worden bekleed dan qraaf
Berchtold is. Dit is in den laatsten tijd ge
bleken bij aangelegenheden, die in liet
openbaar niet kunnen worden besproken.
Ten slotte moeten toch bmnen afzienbaren
tijd do onderhandelingen over den vrede
beginnen. Daarvoor is een heel ander man
noodig den Berchtold. een die uit harder
hout is gesneden, een staatsman mei for-
seher wil en oen belangrijk mooter kracht."
De „Pester Lloyd" schrijft:
Wij moeten aan het hoofd van onze
beschouwing over de gebeurtenis van
den dag do woorden zetten,,de poli
tiek der monarchie is die der bestendig
heid". Burian zal niet opnieuw het verbond
met Duitschiand als den onwankelbaren
grondslag van de Oostenrijksch-IIongaar-
scho politiek behoeven te kenschetsen. Dit
verbond wordt thans op dc Slagvelden op
ongeëvenaarde wijze gewijd en bekiachtigd.
Uit Roemenië.
Volgens Iialiaansche berichten bedaart
de oorlogszuchtige stemming in Roemenië.
De bladen „llomanoelen „Vittoroel",
evenals de „Agcnce lloumainc" schrijven,
dat het einde en het resultaat van den oor
log niet zijn te voorzien. Ten slotte zal
ook de overwinnaar uitgeput zijn. Kleine
staten zouden hoegenaamd geen belang
erbij hebben, zich niet den oorlog te bli
moenen en. wanneer bijv. Roemenie, zooais
van eenige zijden word verlangd, onmid
dellijk na den val van Lcmbcrg aan den
oorlog had deelgenomen, zou het thans
reeds afgemat zijn, zonder dat zijn natio
nale wenschcn souden zijn vervuld.
De toestan din Rusland.
De „Taglicthe Rundschau" meldt, dat vijf
socialistische Doemaledcn uit Rusland naar
Zweden zijn gevlucht Zij deelden inede,
dat tot nog toe alleen in Petersburg sedert
het uitbreken van don oorlog meer dan
2000 politieke arrestaties plaats hadden,
en dat de garderegimenien uit Polen naar
Petersburg zijn teruggezonden, ter per
soonlijke bescherming van het keizerlijk
huis en de regeering.
De „Lokal-Anzeiger" meldt, dat behal
ve alle kozakkenrogimenten ook de garde-
regimenten van. bet front zijn teruggeroe
pen, daar men den 22en Januari (den Roo-
den Zondag voor tien jaar) mét ernstige
vrees tegemoet ziet.
Do rol van graaf Witte.
Aan do „Vossischc Zlg" wordt uit Ko
penhagen gemeld
In do Petersburgcr Kurier", een dag-
ren, als het nu eenmaal jo lust is om nis
weldoenster» te poscorenl"
„Och, ik verlang nergens voor to po
seeren ik wil alleen ongelukkige men
schen helpen," riep Anna uit, en zij legde
haar wang liefkozend op Susie's onwillige
hand. „Wees nu niet boos op mij, vergeef
mij als ik dwaas ben cn heb geduld mei mij
totdat ik begrepen heb, dat ik oen gansje
ben en. terug kom. kruipen naar jou cn
Peter. Maar ik moet het doen ik moet
het probeeren, ik wil doca wat ik denk,
dat het beste is."
„En wie zijn die ongelukkigen, als ik jo
vragen mag, die gelukkig gemaakt moeten
worden?"
„0, waar ik' hel meest medelijden mee
heb' en die door niemand anders ge
holpen worden dat zijn do beschaafde
armen, als ik die maar bereiken kan."
„Ik lieb' nooit gehoord van beschaafde
armen," zei Susie.
Anna lachte weder. „Ik lieb' het vanmor
gen alles in het b'osoh overdacht," zei
ze, „en het kwam plotseling duidelijk bij
mij op, dat dit groote, ruime huis niet be
stemd kan zijn om niet gebruikt, te wor
den en dat in plaats van de armen te
gaan opzoeken en hun geld te geven, zooals
men gewoonlijk doet, het veel beter zou
wezen om vrouwen uit de betere klasse
der maatschappij, die geen geld hebben,
cn afhankelijk en ongelukkig zijn, bij mij
fc laten wonen en het mijne met mij doo
ien en hen alles, te geven wat ik heb
precies hetzelfde, zonder eenig onder
scheid. Er is hier plaats voor twaalf per
sonen op z'n minst, en zou het niet schoon
zijn twaalf personen, die alle hoop en
moed hebben verloren, voor de rest van
hun leven gelukkig te maken?"
(Wordt vervolgd.)
ï-1
K IIMI 'II: GDI HANT