ijp
Oe oorlog.
68'" Jaargang
Donderdag 1 April 1915
No 14797
De weldoenster,
Deze courant verschijnt d a g e 1 g k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1-65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen wordeQ dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen lot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Met het oog op den Goeden Vrijdag
verschijnt de „Schiedamsche Courant"
Vrijdagavond 2 April NEET.
Drankwet.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gelet op artikel 12 der Drankwet;
Brengen ter 'openbare kennis, dat hij hen
is ingekomen een verzoek van:
a. LEENTJE VAN DER LINGEN, echtge
noole van BAREND KORING;
b JACOBUS JOHANNES HARDEN-
B£HG; t
a JOHANNES NICOLAAS VAN LAN-
GEVELD; en I I M
d. JOHANNA HENDRIKA BAARTMAN,
cchtgenoote van JOHANNES NICOLAAS
VAN LANGEVELD, om vergunning voor
den verkoop van ©terken drank in het klein
voor gebruik elders dan ter plaatse van
verkoop in het benedenlokaal van hel
pand Lange Haven 118.
En herinneren, dat binnen 2 weken na
deze bekendmaking tegen het verkenen van
de vergunning schriftelijk bij bun College
bezwaren kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 1 April 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. L. HONNERLAGE GRETF
De Secretaris,
V. SICKENGA.
BUITENLAND
Van het Westelijke front.
Fransch legerbericht.
Het officieele Fransohe communiqué van
gistermiddag luidt1
In den nacht van 29 op 30 Maart zetten
de Duitschers zonder succes het bombar
dement op de brug bij Nieuwpoort voort.
Den 30en had bij tasschenpoezen jeeri
artilleriebeschieting plaats over het gehee'c
front van de kust tot de Aisne.
In Champagne had bij Perthes, Bcau-sé
jour en Ville sur Tourbe een artilleriestrijd
plaats en een mijnenaotie, waarbij de_Fran
schen eenige voordeelen behaalden.
In de Argonnen wordt het gevecht Of
enkele punten van de linies voortgezet me'
hardnekkigheid en verbittering, maar 2on
der eenig resultaat van behing aan weers
zijden.
Den 29en werden op 't fort Douamont
ten noorden van Verdun eenige granaten
afgevuurd. De Fransche artillerie bracht
de Duitsche batterij onmiddellijk tot zwij
gen. Het fort werd niet beschadigd.
In het westelijk deel van. het Pjrêtrebjoscb
door de schrijfster van
„Elizabeth and her German Garden".
88)
De gevangenisdag begon pas om zes nar.
Axel, die gewoon was aan het drukke
buitenleven, dat hem in deze mooie zo
mermorgens om vier uur het bed uitjoeg
en te paard deed stijgen, hoorde teekenen
Van leven beneden op straat, wagens, die
vroeg in de stad kwamen en stemmen
lang voordat er beweging kwam binnen
de gevangenismuren. Hij begreep later,
waarom de gevangenen zoo lang in bed
mochten liggen; het was gemakkelijk toor
de oppassers. De gevangenen stonden om
zes uur op en gingen ook om zes uur
naar bed in dezen feilen zonneschijn, 's na
middags in Juni. Op die manier behoefden
de gevangenbewaarders hun waakzaamheid
niet zoo streng op te nemen en kondon. zij
eenige uren rust genieten. Of deze maat
regel een opbou,venden invloed had op
de gevangenen, die met geen mogelijkheid
om zes uur kondeu gaan slapen, of het
tegendeel, dit was allen, die er in betrok
ken waren, volkomen onverschillig. Axel,
die nog niet verhoord was en daardoor
nog niet in de algemeene slaapzaal ge
bracht, was niet genoodzaiaikt op een
bepaalden tijd in bed te gaan. Hij mocht
even lang 'opblijven als de gevangenbe
waarders, als hij dik verkoos en hij mocht
even vroeg opstaan alsof zijn paard bei-
neden stond te wachten om naar 't hooi
land te gaan; maar hij had niet veel nan
dit sSp'iW&l als hij toch niets'" had, waar-
veroverde een Fransche af deeling een ge
deelte loopgraaf, waarbij zij een honderdtal
gevangenen maakte, waaronder een officier,
en drie onderofficieren.
Niettegenstaande een hevigen tegenaan
val bleven de Franschen meester van he'.
grootste gedeelte van de veroverde loop
graven ten westen van Font-a-Mousson,
aan den weg langs de herberg "St. Pierre
en Regniéville. In den nacht van 29 op 30
Maart veroverden de Franschen een Duit
sche stelling en sloegen drie tegenaanvallen
af.
Op het gevechtsterrein bij den Hart-
mannsweilerkopf zijn 700 doode Duitschers
geteld.
Bommen op Bailleul.
Een telegram uit Ilazebrouck bericht, dat
gistermorgen een Zeppelin over Bailleul
vloog en twee bommen liet vallen, die
echter geen schade veroorzaakten. De Zep
pelin vloog daarop verder in de richting
van Armentières.
Voorts meldt een Reutertelegiam uit Pa
rijs, dat een Taube gisterochtend zes bom
men wierp in de omstreken van Ba:l!eui.
Er werd geen schade veroorzaakt. t
Van het Oostelijke front.
Oostenrijksch legerbericht
Het groote Oostenrijksche hoofdkwartier
meldde gistermiddag
Aan liet front in de Oost-Beskiden is
do dag kalmer verloopen. In de sectoren
in bet oosten duren de gevechten voort.
Op de hoogten ten noorden van Disna
en ten noordwesten van. Kajnica zijn weder
om een aantal stormaanvallen der Russen,
ook nachtelijke, afgeslagen.
Ten noorden van. den. Uszok'pas had
de vijand evenmin succes met zijn nachte
Hijke aanvallen en leed hij zware ver
liezen.
Er zijn weder 1900 krijgsgevangenen aan
gekomen.
Aan, victandere fronten is niets bij
zonders gebeurd, er hadden alleen artil-
Ioriegevechten plaats.
Sedert 1 Maart zijn in het geheel 183
officieren en 39.942 man gevangen, genomen
en 68 mitrailleuses buitgemaakt
Gen. Roeski van zijn commando
ontheven. i
Naar het Petersburgsoh Telegraafagent-
schap meldt, is generaal Roeski tot lid van
den Russischen Rijksraad benoemd. De be
noeming geschiedde m een zeer vleiend
keizerlijk schrijven. De tsaar herinnert daar
in aan de uitmuntende diensten door den
generaal in zijn lange militaire loopbaan
bewezen in verschillende betrekkingen in
het district Kiew en vooral gedurende dezen
oorlog, waarin hij schitterende eigenschap
pen wist te ontwikkelen, zoowel als com
mandant van het derde leger, toen hij door
de inneming van Lwow (de Russische naam
voor Lemberg) de verovering van Galicié
bevestigde en vervolgens als opperbevelheb
ber van de 'noordwestelijke legers, waarbij
Roeski veel bijbracht tot 'het zegevierend
terugwerpen van de Oostenrijksch-Duitsche
aanvallen op Warschau, terwijl hij ook den
vijand bij Prasnycz versloeg.
mee hij die extraruren kon doorbrengen
Hij wachtte met vurig verlangen op het
volle daglicht, want dan zou zijn advo
caat komen en oen einde maken aan dit
eerste martelaarschap .yan wanhopig wach
ten. Een der gevangenen, die door zijn
goed gedrag bet voorrecht gekregen had
do gangen schoon te maken en andere
dergelijke bezigheden te verrichten, bracht
hem tegen zeven uur eon brood en een
kan koffie. Van dezen jongen man, een
jongeling met een bleek, listig gezicht, mot
dik kort haar en de grove, bruine gevan-
geniskleeding aan, hoorde Axel, dat de ake
iige gillen 's nachts kwamen van een gc
vangene, die delirium tremens had;
hij was in den kelder gezet om den aanval
te boven te komen; daar kon hij zoo hard
gillen als hij wou, niemand zou hem hoo
ren; ze zetten hem altijd in den kelder
als de aanval begon. De jonge man gr'.a
nikte. Hij vond die schikking zeker goed
en grappig tevens.
„Arme vent", zei Axel, die diep mede
lijden had met de andere ongelukkige men-
schclijke wezens, zijn medegevangenen.
„•0, hij voelt zich daar heel gelukkig.
Hij amuseert zich den heelen dag met ratten
vangen."
„Katten?"
„Ze zeggen dat er geen ratten zijn dat
hij alleen maar denkt dat hij ze z:et. Maar
of de ratten er werkelijk zijn of niet, het
amuseert hem ze te trachten te vangen.
Wanneer hij weer bedaard is, wordt hij hi r
teruggebracht."
Daar kwam een gevangenbewaarder zeg
gen, dat er te veel gepraat werd. De jonge
man sloop haastig weg, heel stil. Hij was
dief van beroep, een dief van buitenge
woon veel vernuft en verstand.
De tsaar betreurt, dat de door het onaf
gebroken werk geschokte gezondheid van
den generaal hem niet veroorlooft, aan het
hoofd der dappere legers te blijven, ten
einde de worsteling tegen den vermetelen en
hardnekkigen vijand voort te zetten. j
Het besluit draagt de persoonlijke onder-
teekening van den tsaar in de volgende
woordenUwe u hoogachtend en dankbare
Nicolaas. i
In den Eaukasus.
De generale staf van het Russische Kau-
kasusleger bericht dd. 29 Maart: In de
kuststreek hebben weinig beteekenende fu
sillades plaats gehad.
In de streek van Art vin zijn de Turken
teruggeworpen in de richting van Meio.
Aan den rechtervleugel van het front
bij Sarykamysj hebban Russische troepen
de streek van Delibaba, Karaibent en Tes-
jakeylias bezet en de Turken teruggeslagen
naar het westen.
Aan de andere fronten slechts fusillades.
Dardanellen en Bosporus
De landing uitgesteld.
Atliaensche correspondent van de
„Neue Freie Presse" seint een telegram
uit Lemnos over, volgens 't welk oen krijgs
raad van de admiraals der Engelsch-Fran-
sche vloot met generaal d'Amade heeft
beslaten het forceeren der zeeëngten uit
te stellen, daar het landingsleger, dat slechts
30.000 man telile, onvoldoende werd geacht
Tot het besluit heeft ook het feit bijge
dragen, dat de voor de Dardanellen liggende
eilanden Wegens gebrek aan water, vee
voeder en verblijfplaatsen voor de troepen
ongeschikt zijn voor liet samentrekken van
een igroot leger. Daar de soldaten op de
transportvloot veel te lijden hadden, zoodat
er besmettelijke ziekten dreigden uit te
breken, is besloten het. grootste deel der
troepen naar Egypte terug te zenden en
slechts een klein deel voor de Dardanellen
te laten. Drie stoomschepen zijn reeds naar
Alexandria vertrokken, waarop ook gene
raal d'Amade mot zijn staf is.
Het Agentschap Milli verneemt dat giste
ren vier vijandelijke <-oldaten, die in een
bark de haven van Tsjinarli in de Golf van
Saros wilden vertalen, door een Turksche
patrouille zijn gedood.
Turksch communiqué.
Hot Turkische Hoofdkwartier bericht dd.
gisteren
Gisteren beschoot de Russische vloot
Zocgoeldak, Bregli en Koslu aan de kust
van de Zwarte Zee. Nadat meer «hm 2000
granaten verschoten waren, trok zij af in.
noordelijke richting, zonder cenig nadeel
van betreken is te hebben aangebracht. Al
leen werden eenige huizen beschadigd.
Vliegmachine^, die tijdens het bombarde
ment uit de vloot waren opgestegen, wer
den door de onze verdreven.
Voor de Dardanellen en op-de andere
Gorlogstoonoeleii is de toestand dezelfde
gebleven.
Axel at een stuk van het brood en het
gelukte hem wat van de koffie door te
slikken; toen begon hij zijn wandeling op
nieuw, op en neer. Op en neer, hij luister
de met aandacht bij do deur telkens als hij
aan dien kant kwam, of hij den advocaat
soms hoorde aankomen. Hij dacht dat de
ochtend wel al half voorbij was; waarom
zou hij niet komen? Iloe kon hij hem in
zulk een crisis laten wachten? Hoe konden
zij hem allen laten wachten Gustaaf,
Trudi, Manske? Hij werd 'vreesclijk onge
rust. Hij h, d verwacht dat Gustaaf met den
eersten trein uit Berlijn zou komen, hij had
om negen uur al bij hem kunnen zijn. De
andere broeder, dat liegroep hij, zou het
telegram niet zoo gauw ontvangen hebben
hij was adjudant van een prins, die
moeilijk kon worden nagegaan in zijn be
wegingen, maar Gustaaf? Welaan, hij moest
geduld hebben, misschien was hij niet thuis
geweestde volgende trein kwam 's mid
dags; daar zou hij zeker mee komen.
De deur ging open, vol verlangen draaide
hij zich om, maar het was de officier van
justitie weer. t 1
„Naam, voornaam en misdaad," fluister
de de gevangenbewaarder, die hem ver
gezelde, hem toe, toen Axel bleef stilstaan.
Axel herhaalde de woorden van den vorigen
avond. Telkens als deze bezoeken gedaan
werden, moest hij dezelMe formaliteit
ondergaan, met zijn hakken tegen elkaar
en in stijve houding.
„Uw bed is niet opgemaakt," zei de
officier van justitie.
„Uw bed is niet opgemaakt," herhaalde
de gevangenbewaarder met een blik op
Axel.
„Maak het op," beval de chef en ging
De Duikbootenoorlog.
Getorpedeerd.
LONDEN, 31 Maart. Behalve de „FJamï
nian" (groot 3500 ton) is gisteren bij de
Scilly-eilanden nog getorpedeerd hei te da
go w thuisbehoorende stoomschip „Crown
of Castillo" (groot 4500 ton br.)
Een onderzeeër in den grond ge
boord?
Het Fransche ministerie van marine be
richt, dat een Fransch oorlog-schip Dinsdag
middag ter hoogte van Dieppe een Duit
sche n onderzeeër in zicht heeft ge
kregen, hem toen onmiddellijk achtervolgd
had en genoodzaakt te duiken. Het schip
beschoot toen den periskoop en manocu
vreerde om den onderzeeër te rammen.
Op het oogenblik, dat de periscoop ver
dween, zag men een groote hoeveelheid olie
aan de oppervlakte der zee.
f De „F a lab a".
Bij het onderzoek van de jury on den
Coroner heeft Walter Baxter, de eerste offi
cier van de „Falaba", verklaard dat de
duikboot, die het schip heeft getorpedeerd,
de witte vlag voerde toen zij 't eerst gezien
werd. Tijdens de vervolging, die ongeveer
een kwartier heeft geduurd, werd die vlag
gestreken en de Duitsche geheschen. De
duikboot gaf eerst het sein: „stop en ver
laat het schip", daarna, toen de kapitein
niet gehoorzaamde: „stop, of ik vuur". Do
kapitein had getuige toen gevraagd, of men
het er op zou wagen, door te varen, doch
hij had het afgeraden om de vele passagiers
die aan boord waren. De duikboot liep
trouwens veel sneller, 16 lot 18 knoop,
terwijl de „Falaba" er maar 13 kon halen.
Men stopte dus en begon de booten uit te
zetten; de eerste sloeg om, waarschijnlijk
omdat er veel menschen in sprongen. In
het geheel zijn vijf booten gestreken, vier
daarvan voor de torpedo het schip trof. Dat
gebeurde, naar de schatting van getuige,
ongeveer rijf minuten nadat de „Falaba'
was bijgedraaid om zonder voorafgaande
waarschuwing. Getuige achtte hel ondenk
baar dat de bemanning van de duikboot,
die aan dek was gekomen, niet zou hebber,
gezien dat er loon nog verscheidene men
schen op de „Falaba" waren.
De „Ag ui la",
liet s.s. „Lady Plymouth", op weg naar
Madeira, heeft geseind, dal het 2 passagier
en 15 leden der bemanning van de „Aguila"
aan boord heeft.
Diverse berichten
Voor don vrede.
Aan don „Bier]. Lokal Anzeigei'' seinl
men uit Bpm:
Hot bestuur der Zwit-ersche sociaal
democratische partij heeft, in het belang
van don vrede, aan het tijdelijk in Neder
land gevestigde Internationaal Bureau vei
zocht, oen algemeene vergadering van dit
bureau te willen bijeenroepen, die in Zwil
seriand zou moeten plaats vindon. Als hel
internationaal bureau niet vóór Poschen
dit voorstel accepteert, zal dg partij zelf
tegen het einde van April eon conferentie
der sociaal-democraten in de neutrale lan
den bijeengeroepen.
„Maak het op," siste de gevangenbewaar
der en volgde hem.
Zijn advocaat kwam gelijk unet zijn
middagmaal binnen.
„Bord," zei de oppasser met de pan.
.„Dit is een droevig gezicht, mijnheer
Von Lohm," zei de advocaat
„Ja, dat is zoo," stemde Axel toe, terwijl
hij het bord aanreikte. Hij liet een beetje
van het eten op het bord doen, hij wou niet
van honger sterven alleen omdat de soep
een beetje te dik was.
„ik had u gisteren verwacht,zei hij
tot den advocaat. t
„Ja ik was gisteren bepaald
Do advocaat deed zoo zonderling, dal
Axel hem aanzag en twijfelde of hij den
rechten man wel voor zich zag. Het was
oen man, die le Straalsund thuis hoorde.
Axel had hem altijd als 'tuoodig was in
iden arm genomen, sedert hij zich op
't landgoed vestigde en hij had zijn werk
voldoende gevonden en zijn gedrag ze-' r
beleefd zoo beleefd zelfs, tot kruiperiu
toe. Nu was de man geheel en ai veranderd
Do innemende glimlachjes, de buigingen,
het wrijven in de handen, waar was dat
al tos gebleven.
Do advocaat zat op zijn gemak op den
cenigen stoel, met zijn handen in de zak
ken, een tandenstoker in den mond en hij
zag Axel'onderzoekend aan met een brutaal
ongeioovig lachje.
„Hij gelooft bepaald, dat ik den boel in
brand gestoken heb," dacht Axel, getroffen
door dien blik. i
Hij gelooide hel ook werkelijk Hij go-
loofde altijd het ergste, want het was zijn
ondervinding, dat het ergste de waarheid
vaak het meest nabij komt.
Het onderhoud was zeer weinig bevro-
Bisinarck-herdenkin g.
Rij kabineteorder heeft Je keizer van
Puitechland aan den waarnemend en minis
ter van oorlog en den plaatsvervanger van
«lea «t «at-secrclaris der rijksmarine opge
dragen, uit naam van Jeger en vloot een
krans ne lor te leggen aan het standbeeld
\an (Bismarck.
De keizer wil daarmede aan zijn onuit-
- nrekeliikcn dank voor de onsterfelijke ver
diensten van den groet en kanselier uiting
geren in bet vaste vertrouwen, dat de Al
machtige ook verder en tegen alle thans
het vaderland bedreigende vijanden be-
-«beimend zijn hand zal uiUtrekken over
't levenswerk van den grooten keizer en
zijn trouwen dienaar, wiens gedenkdag
iioden gevierd wordt
China en Japan.
Naai- de IVkmgsche correspondent van de
„Daily Telegraph" meldt, hebben deonder-
handelingen in de zestiende conferentie
op Dinsdag een ongunstigen keer genomen.
Er komen berichten in over do \oorberoi-
ding van een Japanse be militaire actie
tegen de spoorwegen van Pockou (bij Nan
king aan de Jangt-e) naar Tientsin on van
Moekden naar Peking.
Uit G i i eke n 1 a n d.
Op 29 dezer beeft de onlang- afgetreden
premier Vonizefo- tof zijn partijgenootenïe
Athene een scherpe reJeioeringgehouden.
H ij sprak zijn vei bazing u.t over de getroffen
politie maatregelen, voor zijn aankomst ge
nomen, en vroeg of hij soms een misdadiger
was of wel de man, die Griekenland vijf
jaar lang heelt geregeerd en morgen mis
schien w-i-er zal regeeren.
Hij had allang dictator kunnen zijn, in
dien hij gevild had. Gelegenheid cr toe
was er genoeg geweest. Terwijl anderen hot
tegendeel deden, protesteerde hij krachtig
tegen het regeoringseomimmiqué van 27
Maait, waarin te kennen weid gegeven,
lat hij. Venire] os. compen-aties had willen
geven om het gevaar van hel land ver
wijderd le houden. In werkelijkheid had
bij, door bot zenden van een divisie en,
de vloot, Gri jkenland's grondgebied willen
uitbreiden.
Tegenover de mogelijkheid, dat men bezien
wellicht het verlies van schepen zou heb
ben te betreuren gehad, indien .te vloot
aan de actie tegen de Dardanellen bad deel
genomen, verklaarde Venizclos: de staat
heft niet 30 millioen jaarlijks voorsche
pen uitgegeven om ze niet te gebruiken.
GEMENGDE MEDEDEEL1NGEN.
Portugal.
Aan liet „Berk Tgbl." meldt men pit
Genève
De Lyonsclie „Ré publico in" Isehelst be
richten uit Madrid, volgens welke do toe
stand in Portugal buitengewoon onaange
naam worden zou. Het schijnt, zeggen
deze berichten, dat de open revolutie,
digend.
„Ik heb een afspraak," zei de advocaat
en haalde zijn horloge uit, voordat, zij nog
over den toestand gesproken hadden.
„U schijnt te vergeten, dat dit een geval
vim enorm groot gewicht voor mij is," zei
Axel met toom in oogen en stem.
„Dat zeggen mijn cliënten onveranderlijk
allemaal," antwoordde dc advocaat en hij
strekte de iiand uit om zijn handschoenen
te krijgen. „A propos, in zulk eein geval,
wordt mijn honorarium mij altijd vooruit
betaald."
Axel kreeg een kleur van ergernis. Hij
kon zijn oogen en zijn ooren haast niet
gelooven, dat dit dezelfde onderdanige man
was, die lol nu toe zijn zaken bestuurd had.
„Daar zal mijn broeder Gustaaf wel voor
zorgen." zei bij stijf. „II weet hier kan ik
niets doen. llij komt van middag."
„O ja?" zei de rechtsgeleerde onge
ioovig, „komt hij werkelijk? Dat zal een
merkwaardig voorbeeld zijn van broeder
trouw. Jlet doet mij bepaald genoegen, dat
le hooren. Goeden dag mijnheer Lohm,"
knikte hij hem toe; en hij ging heen ien liet
Axel woedend achter.
Het eenige goede gevolg van zijn bezoek
was, dat Axel eenigen tijd daarna voorzien
werd van srhrijfbenoodigdheden. Hij ging
onmiddellijk aan het schrijven van brieven
en telegrammen, spoedeischende brieven
en telegrammen van zeer groot gewicht
voor hem zelf. Hij gaf ze den gevangen
bewaarder moe, toen deze de koffie kwam
brengen, en verzocht hem te zorgen dat zo
dadelijk bezorgd werdentoctii zette hg
zijn wandeling op en neer voort, en voelde
zich verlicht, dat hij nu ton minste .com
municatie had met de buitenwereld.
.{Wordt vervolgd
SCHIEDAMSCHE COURANT
i i'
