De oorlog.
68*® Jaargang
Vrijdag 23 April 1915
No 14814
In Noordpoalduisternis,
Deze courant verschijnt d a g e 1 ijk s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor 'Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van '16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Mei
a.s., voor minstens 3 maanden op de
„Schiedamsche Courant" abonnoeren,
ontvangen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
BUITENLAND
Tan het Westelijke front
Fransch legerberieht.
Het officieele Fransche communiqué van
gistermiddag is bijna een woordelijke herha
ling van dat van den avond te voren. Ver
meld zij alleen dat van de zeven afgeslagen
aanvallen der Duitschers tusschen Maas
en Moezel, één plaats had in het bosch
van Ailly, vijf in het bosch van Montmare
en één in het Priesterwoud. Enkele ervan
waren niet meer dan verkenningen.
Nog eens het gevecht bij
Y p e r e n.
TJit de verslagen omtrent het Britsche
succes bij Yperen in „Daily Mail" en „Ti
mes" gepubliceerd, blijkt, dat de strijd groo
teren omvang aannam dan werd verwacht.
De oorspronkelijke bedoeling was de ver
meestering van de hoogte, vanwaar de Duit-
sche scherpschutters ageerden. De eerste
aanval slaagde volkomen. De verliezen wa
ren buitengewoon gering, het verzet was
zwak, ten gevolge van een geweldige ont
ploffing, die een krater sloeg gelijk nog
nooit in dezen oorlog is gezien. Een geheel
bataljon wist den kuil binnen te dringen
met verlies van slechts enkele manschap
pen. Versche troepen rukten aan en den
geheelen nacht werd hard gewerkt om de
gehavende loopgraven weder in orde te
brengen, maar de Duitsche "kanonnen deden
een regen van granaten en shrapnelis gedu
rende den geheelen nacht, op de Engelschen
neerkomen en brachten hun zware verlie
zen toe. Tegen het aanbreken van den
dag deden de Duitschers een verwoeden
aanval; hun massa's werden gedecimeerd
door granaten, neergemaaid door mitrail
leurs en geweren. Maar zij rukten niettemin
met wanhopigen moed voort en bereikten
meer dan eens de loopgraven aan den
voet van den heuvel, waar zij dan met de
bajonet werden ontvangen. Den geheelen
dag duurde het gevecht met verwoedheid
voort, maar in den avond trok de vijand
terug, stapels dooden en gewonden voor
het Britsche front achterlatende.
van Óvre Richter Frich.
Uit het Noorsch vertaald door M. A. Z.
14)
„In een broek!" lachte de professor,
„Noemt u dit een broek? Neen, 'tis een rok-
broek; jupe culotte, nieuwste mode, dame.
zóó uit Worths atelier. Kom binnen, freule,
en laten wij u eens' bekijken. Onze vriend
Johnsen is in spanning als een Parijsch--
kleermaker, die zijn jongste creatie ziet te
Longchamps."
„O, ik durf niet.," zei ze, „doe ld -
eene kaars uit, het is zoo ongewoon
„Neen, maar m'n lieve freule, u ben toch
niet preutsch Kom nu, en laat u door
ons bewonderen."
„0, liever niet," mompelde ze bijna uit
barstend in tranen, ,,'t Is zeker vrecsolijk
practisch, maar ik voel me zoo vreemd >?n
zoo kleinBoy zal me met herkennen."
,,'k Begin werkelijk te gelooven, dat u,
onmisbaar als wij u vinden, freule, toch
koket is."
„Koket? ik?" De jonge dame scheen
gloeiend beleedigd; met een trotsche hoofd
beweging stapte ze uit haar schuilhoek naar
binnen.
„Heer, mijn schepperriep de professor,
enthousiast door zijn haar strijkend, „wal
ziet u er lief uit 1 Koningin van Groenland
zoudt u worden, freule, als ge u daar ver
toonde. Je bent een meester, Johnsen!"
De barones trachtte over baar verlegen
heid heen te komen, ze voelde zich 'zoo
vreemd in die wonderlijke dracht Ze keek
even naar Bratt, die schijnbaar geen notitie
van haar nam.
Is het pak niet te wijd om (het (midden
woeg ze, f f
De Britsche Verliezen zijn zwaar, maar
niet zoo groot als eerst werd gedacht.
Tan het Oostelijke front.
0 ostenrijksch legegbericht.
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldde
gistermiddag
In Russisch Polen en West-Galicië had
den afzonderlijke artilleriegevechten plaats.
Aan het front in de Karpathen werd een
nieuwe aanval op onze stellingen aan en
ter weerszijden van den Uszok-pas bloedig
afgeslagen. Rij de heftige aanvallen, die
deels in het krachtige vuur van onze artil
lerie mislukten, deels door tegenaanvallen
der infanterie werden afgeslagen, leed de
vijand weder zeer zware verliezen.
Voor een onzer herhaaldelijk aangevallen
stellingen liggen alleen ai meer da)n 400
lijken van Russen. Het infanterie-regiment
no. J, de Honved-regimenten no. 21 en 22
en de bij den strijd Ik:*trokken artillerie, on
derscheidden zich vooral. Twaalfhonderd
Russen werden gevangen genomen.
Aan de overige deelen van het front van
de Karpathen en in Zuid-Dost Galicië en in
de Boekovvina. kwamen slechts plaatselijke
artillerie-gevechten en schermutselingen
voor.
Russischjegerberieht
De groole Russische generale staf meldt
dd. gisteren:
In de Karpathen beproefden de Oosten
rijkers op 20 April en in den nacht van
21 April aanvallen op onze stellingen aan
het front TelepoczRoenicina. Hot offen
sief van den vijand werd door onze tegen
aanvallen verijdeldbij deze tegenaanvallen
werd van de bajonet gebruik gemaakt. De
vijand trok na zware verliezen op zijn
stellingen terug.
Aan de overige sectoren van het front
hadden in het algemeen slechte plaatse
lijke vuurgevechten plaats.
In het Russische hoofdkwartier.
Een Amerikaansche geneesheer, die den
oorlog n, maakte bij het Russische Roode
Kruis, Sviirijft aan de „Tagliche Rund
schau"
Het Russische hoofdkwartier ligt slechts
enkele kilometers achter het front. Daar dit
front in het Russische leger dikwijls ver
andert, is het een reusachtig werk telkens
weer het groote apparaat snel mobiel te
maken. Reeds eenige malen kon hot Rus
sische hoofdkwartier door de Duitsche ka
nonnen beschoten worden en bij insterburg
scheelde het niet veel of het werd gevangen
genomen.
Tot het Russische hoofdkwartier behooren
ongeveer 500 officieren, generaals en offi
cieren van den generalen staf, adjudanten,
ordonnansen. Verder zijn er i,n het hoofd
kwartier een aantal geestelijken.
De veldgodsdienstoefening wordt er ge
houden door den metropohtaan van Mos
kou, wien de tsaar een prachtige altaar-
„Wijd moet het zijn," zei de loods. Hier
in 't noorden kunnen we geen corset ge
bruiken, en op een bal zullen we Voor-
loopig wel niet gevraagd worden."
„Ach neen," riep professor Marmont,
„hier zulten andere tooneelen vertoond wor
den, verbeeld ik me, als de duisternis vol
komen wordt en deze zwakke stearinekaar
sen opgebrand zijn. En dan neem ik laan,
dat we een glas extra zullen drinken op .ie
zeehonden, die ons hun waardevol bont
hebben geleverd."
Frida keek verlegen van den een naar
den ander. De twee waskaarsen wierpen
een flikkerend schijnsel over het vlugge
figuurtje. D, ze geleek volstrekt niet meei
op du elegante dame, die de meest ge
vierde was geweest aan boord van de
„Victoria". Haar bleek expressief gezicht
was magerder geworden, en de vuile walm
in de hut had het niet ontzien. JHaar Kleine
handen droegen duidelijk de sporen van
ongewoon en zwaar werk. En haar zwarte
haren werden sinds lang niet meer door
haarspelden in bedwang gehouden, ze vielen
in niet te regeeren wildheid over haar trug.
Haar oogen echter waren dezelfde geble
ven, die donkere schitterende oogen, die
altijd vertoefden jn een wereld, ver, ver
weg. t
Maar op haar blank voorhoofd was een
heel klein rimpeltje gekomen, dat het zachte
kinderlijke gezicht van uitdrukking had doen
veranderen." Het willen en de volharding
waren er in uitgedrukt, die in deze (maanden
haar lichaam en geest hadden gestaald. Zo
had werkelijk tranen geschreid, ze had zich
gewend aan dagelijksche ontberingen. En
vóór alles was er in haar een drang lont-
waakt, zich het vertrouwen waardig te too-
nen, dat de opofferende mannen, die haar
lot deelden, in haar stelden. Ze was niet
meer het baronesje van het groote landgoed
in Sleeswijk-Holstein, een veeleischend freu-
letje, dat was opgegroeid bij vleierjj en oot
moedige onderdanigheid. Het leven had haar
auto schonk. In het hoofdkwartier hear-cht
een onafgebroken leven. Automobielen rate
len, cavaleristen komen aangereden, rennen
weg, fietsers en motor-fietsers brengen en
halen berichten. In de telefoon-centrale
staan 300 toestellen, die voortdurend ge
bruikt worden. De generalissimus bewoont
een huis uit asbest, uit drie kamers beslaan
de, dat vlug uit elkaar genomen en weer in
elkaar gezet kan worden. Hij betrekt niet
graag een ander kwartier. Yoortdurend vree
zend door de hand van een moordenaar te
vallen, wil hij niet door hem onbekende per
sonen bediend worden.
Dmlrent den grootvorst is er vee! verteld,
dat dengene, die zijn leven een paar dagen
kon waarnemen, een lachen afdwingt. Hij
is niet de genotzuchtig.", zooals hij in ver
schillende bladen beschreven is. In het veld
leeft hij eenvoudig, neemt genoegen met den
allercenvoudigsten soldatenkost wanneer het
niet anders gaat. In tegenstelling tot zijn
neef, den tsaar, die steeds vergezeld wordt
door verplaatsbare keukens. Het is een
fabel, dat de grootvorst eenige generaals,
die echec leden, afgeranseld heeft. Integen
deel, grootvorst Nieolai Xicolajewitsj ont
vangt de generaals, die een nederlaag leden,
met groote beminnelijkheid, geeft hun per
soonlijk zelfs wel eens hooge klasse van
btt Andreaskruis. Dikwijls zelfs eerde hij
deze generaals, maar op heel bijzondere
wijze. Hel doorbreken van de Duitsche troe
pen uit de omsingeling hij Lo-dz werd gewe
ten aan deri Russischcn generaal Plantkc-
witcj, die niet bijtijds den ijzeren muur sloot,
te langzaam en moeilijk opereerde. Nieolai
Xicolajewitsj liet dezen generaal met zijn
divisie enkele weken later optreden tegen
een uitnemend versterkte stelling van <le
Oostenrijkers in de Karpathen. een stelling,
die voor onneembaar gold. Nieolai gaf den
generaal bevel deze positie te veroveren,
het koste wat het wilde. De divisie werd
door het moorddadig vuur der Oostenrij
kers geheel vernietigd. Onder den berg van
lijken lag ook de doode Russische generaal.
Nieolai Xicolajewitsj ondervraagt de ge
vangen genomen Duitsche officieren dikwijls
persoonlijk. Ik was getuige van een dergelijk
onderhoud. Twee vhegerofficieren, die in
de Russische linies landen moesten, omdat
hun toestel onklaar geraakt was door Rus
sische granaten, werden voor den grootvorst
gebracht. Een der officieren was aan den
arm en den schouder gewond. De Duitsche
officieren antwoordden niet op de vragen
omtrent de stellingen van hel Duitsche leger.
Toen de grootvorst ook met bedreigingen
niets bereikte, brak hij hel verhoor af, liet
den heiden officieren wijn brengen en den
gewonde door zijn geneesheer verbinden.
De grootvorst beeft in zijn omgeving stel
lig geen vrienden, hij gaat d>or voor af-
stootend en hard en voor de waarde van een
menselienleven heeft hij niet veel eerbied.
Toen men hem de verliezen meldde van
de nederlaag in Oost Pruisen, deed hij alsof
hij het. aantal dooden e;n gewonden niet
hoorde. En hij zei alleen500 kanonnen»
zijn niet gemakkelijk to vervangen.
Voor de 150.000 Russische soldaten, die
brutaal den rug toegekeerd, en nu moest
aan den dag gelegd worden van welke -slof
de dochter van luitenant generaal Yon lleff-
ner gemaakt was. Haar vrienden in Ham
burg moesten haar zienZe moesten eens
weten, dat ze in een ellendige hu! teat in de
pool-woestenij een hut slechter dan 't el
lendigste krot in Sankt Pauli, en dat co «pek
bakte voor drie manlui, en dat ze 'rond
liep, gedost in een pak van zeehondenvel
en met een geweer schoot in 't halve .sche
merlicht, terwijl de kou haar vingers deed
verstijven, en dat ze zich niet meer,dan
een paar maal por week wasohte,zo
moesten het weten, o, o!
Bratt stond plotseling op.
„Hoort", fluisterde hij. Boy ging lang
zaam naar de deur onder een zwak (gebrom,
zonder echter blijk te geven van groote
opv inding.
„Wal kan dat zijn?" vroeg Frida en
greep haar kleine karabijn, die hoven haar
hoofdkussen hing.
„Misschien een ijsbeer?" vroeg de pro
fessor.
„Noen," zei Bratt, „dan zou Boy wel op
een andere manie.* zijn landen hebben
laten zien. Het zijn zeker andere hoeren,
die heneden op het strand bezig zijn. Hlij
hing zijn geweer over zijn schouder en kroop
naar buiten. Frida trok de kap over (baar
hoofd en ging mee.
Ze bleven verrast staan. Want ver in 't
oosten stond de maan bleek en heldertegen
den donkergroenen hemel, terwijl een breede
bonte streep van glans en flikkering tus
schen den gordel van Arcturus en Orion
heen en weer bewoog. Zij veranderde tel
kens van kleur, 't was of de hemel vlamde
in korte lichtrefleksen, die als glinsterende
speren staken in de atmosfeer.
En de maan goot haar zilver uit over
de groole schotsen ijs, die naar het zuiden
afdreven, en telkens gleed er zulk een
jjsberg met steile kanten onder den fantasti-
schen lichtglans door»
bij Tannenberg vielen, had hij geen woord
over.
Aan het Suez-kanaal
De -Milaansche „Secolo" meldt uit Kaïro.
dat de Turken voor het eerst in het Suez-
kanaal een mijn zouden hebben geworpen,
die tusschen 24 en 34 K.M. zuidelijk van
Port-Said, tusschen het station Tineli en
Kantara werd ontdekt De Engelse hen ver
hazen zich, hoe, ondanks de bewaking, hel
leggen der mijn mogelijk is geweest.
Een telegram uit Kaïro mel.lt. omtrent de
schermutselingen, die zich aan den ooste
lijken oever van 't Suezkanaal- afspeelden
Volgens de jongste berichten blijven de
Tu'rksche troepen in El Arisj geconcentreerd
en wachten daar slechts de inkrimping van
de voor de verdediging van Egypte be
stemde troepen af om tegen het kanaal op
te rukken.
Ter Zee.
Engelsche trawlers op
gebracht
Dezer dagen heeft een Duitsche duikboot
de Engelsche trawler „Glancarse" uit de
Schotsche kust bij Aberdeen aangehouden
en naar een Duitsche Noordzeeliaven opge
bracht, na met .den prijs in langzamen
gang ongehinderd over de geheele Noordzee
te zijn gevaren. Dit feit zoo zegt oen
Wolfftelegram kenschetst de onhoud
baarheid der bewering van Engelsche zijde,
dat de Britsche vloot de Noordzee bc-
heerscht.
Noorsch schip opgebracht
Lloyd's Bureau meldt, dat blijkens ont
vangen telegrammen het Noorsciie stoom
schip „Brilliant" van Sarpsburg op v, eg
naar Londen, door de Duitschers buitge
maakt is.
De „Manitou".
In het Engelsche Lagerhuis heeft gisle-
minister Macnamara bijzonderheden mee
gedeeld over den aanval van de Turken
op het transportschip „Manitou", dat met
troepen aan boord, door de Turksche tor
pedoboot „Demir liissar", die uit Smyrna
was ontsnapt, is aangehouden. De beman
ning en de troepen kregen acht minuten
om zich te hergen. Daarna vuurde de tot
pedoboot op het schip drie torpedo's af,
welke misten.
De torpedoboot wend daarop venire ven
door Engelsche torpedojagers, die inmid
dels ter plaatse waren gekomen. De tor
pedoboot Werd nagejaagd en ten slotte door
haar eigen bemanning pp het strand ge
zet en vernield. De bemanning werd ge
vangen genomen.
Terwijl de troepen het transportechip ver
lieten, zijn 2 booten omgeslagen, dc eene
door het breken yan een david, de inde re
doordat zij blijkbaar pvervol was.
lMrerse berichten.
In MosOpo tam i
I)e schatting van de Turksche verliezen
„Hoe mooi is dat!" zei Bratt, als idroo-
mend, „Hier gaan schoonheid cn verschrik
king hand aan hand. Hoe menig verharde
ziel heeft zich voor do almacht gebogen,
als het noorderlicht zijn flikkeringen vlam
mend langs den hemel schoot. Het heeft
zijn ijsbloemen gestrooid op het graf van
Willem Barents, toen deze tusschen de ijs
hergen in zee den dood vond, en mannen
als Tobicsen en Mathilas zagen dat licht
bij het ingaan ter eeuwige ruste."
Frida zag verbaasd den jongen man aan.
Tranen stonden in haar oogen. Ze wilde iets
zeggen, maar er kwam geefn vvooit] over
haar lippen. Ze voelde zich als door w
zware hand om 'thart gegrepen.
Boy wreef zich tegen haar aan en keek
ernstig in de richting van het water.
En ja geheel beneden aan het strand
bewogen zich kolossale zwarte gedaanten,,
die, in het maanlicht gezien, zich heen Ion
weer relden. Nu cn dan klonk er toen zwak
blaffend geluid in de stilte.
„Wat is dat?" fluisterde Frida.
„Dat is de poolridderschap, die langzaam
aan uitsterft," zei Bratt, „de moedigste cn
edelste dieren van de Pool zee, de wal
rossen."
XIII.
De Poolridderschap.
Asgardhbaai was blijkbaar een walrosver-
blijf, waar het opgejaagde en vervolgde dier
zijn toevlucht zocht, om met zijn jongen op
het vasteland te spelen.; 1 i
Het is aan de mensohelijke roofdieren
gelukt den walros op Spitsbergen liet leven
moeilijk te maken. In den loop der leeuwen
is hij al verder en verder naar het moorden
en oosten opgejaagd, wijkend voor de macht
van harpoenen en ontploffende kogels. Wijs
en bedachtzaam heeft hij zich teruggetrok
ken naar onbekende ijsvlakten, waax de
mensehen moeilijk by kunnen komen. Mis
schien heeft h(j «en vasteland gevonden^
bij Sjaiba bedraagt volgens een officieel
bericht uit Londen thaijs 6000. De terug
tocht van den vijand geschiedde in wan
orde zijn werden voortdurend geattaqueerd
door iidamteehe hulptroepen. De Turken
lieten aula's, kanonnen, caissons in den
steek.
Er gaat een hardnekkig gerucht, dat de
opperbevelhebber zelfmoord pleegde.
.Vereen. Staten en Japan.
Naar Reuter uit Washington meldt. Leb
ben alk» Japan sche oorlogsschepen in de
buurt van de Mexikaansche kust bevel ge
kregen naar hun station in Japan terug te
keeren met uitzondering van die bezig zijn
met de berging van de gestrande „Asama".
De commandant van den Amerikaanschen
kruiser „New Orleans" heeft bericht, dat
hij niets van de gemelde bedrijvigheid van
de Japanners in de Turtlebaai had gezien,
behalve dat zij het wrak van de „'Asama"
trachtten te bergen.
Do Finsche Landdag.
Naar uit Helsingfors wordt gemeld, vver-
cren als opvolger van den naar Siberië ver
bannen voorzitter van den Finschen Land
dag, Svinhufvud, door den RussofielenFin
schen Senaat eer-t Tapanairam en daarna
fier te cn benoemd, die echter loeiden weiger
den. Zij zijn door het Hooggerechtshof te
Wiboig veroordeeld tot 4 en 5 maanden ge
vangenisstraf.
BINNENLAND.
Fan bet hof.
De „Tel." meldt, dat op een vraag van
Prinses Juliana aan H. M. de Koningin,
waarom deze niet gekleed was als de por
tretten der Oranjes in het Huis ten Bosch
aangeven, 11. M. en Prins Hendrik aan
mevrouw Thérèse van DuvlSchwartze te
Amsteidam opdracht hebben gegeven de
beeltenis van bet koninklijk gezin, in an
tieke kleeding te maken.
11, M. de Koningin is afgebeeld in 17de
eeuwsch toilet, de prinses in een antiek
vit kleedje, de Prins draagt een grijs flu
weel kostuum en een pruik.
Naar verluidt, is het niet onmogelijk,
dal bet werk ten toon gesteld zal worden
ten bate van het Steuncomité, Toch is
omtrent deze tentoonstelling nog niets met
zekerheid te zeggen, daar het nog niet
bekend is, of H. M. de Koningin haar toe
stemming zal verleenen tot de expositie.
dicht bij den „grooton spijker", waar de
„paarden der zee" op ijs schotsen droomenda
kunnen rusten, en kunnen spelen op de
witte sneeuwvelden aan den benedenrand
der glelschers.
Maar nu en dan zakken de walrossen paar
bet zuiden af, naar hot jachtgebied hunner
vaderen, te.n oosten van Spitsbergen. En
nu was een kleine troep in de bocht (bijeen,
waar hot lot dc vier schipbreukelingen had
neergeworpen,
„,IJet gaat me aan liet hart die Idiercn Je
moeten dooden," zei Bralt tot barones Von
Heffner, „maar we hebben ze noodig. Ze
hoteekenen voor ons voedsel en licht in iden
langen nacht Door elkaar zit er zes don
spek aan zoo'n walros. Over een week 'zijn
onze kaarsen op, dan moeten we met <Üt-
tamkof'b speklampen beginnen. Stil, Boy!"
De hond, die achter hem kroop, had zich
half opgericht, en knorde nu.
Bratt keek voorzichtig om. De walros-
familie lag o]) dezelfde plaats a.ls te Voren»
een paar honderd voet van hen af. j
„Hier vlak hij haalt een dier adem,"
fluisterde Frida „Hoor maar
Dat was zoo; vlak onder dc hoogtekam,
waar ze langs kropen om onbemerkt to
blijven, boorden ze duidelijk dc gelijkmatige
ademhaling van een groot dier. 'tKionk
als het slapen van een o-ud heer, die zijn
middagdutje doet en door booze droomen
gekweld wordt Want telkens ademde dat
onzichtbare wezen door den neus op ©en
manier, die veel op snorken geleek. En
tussehenbeide schraapte het zijn keeL
„Het is de sclii ld wacht," fluisterde Bratt;
„Die heeft achterdocht gekregen en zal wel
dra komen aankruipen. Ze zijn zoo nieuws
gierig als ouwe wijven, die bejaarde wal
rossen. Als u het vizier niet goed zien kunt,
schiet dan langs den sneeuvvrand,. maar
niet vordat ik het zeg. We kunnen ons niet
veroorlooven mis te schieten," j
(Wordt vtrvolgd'h
ft m.*m <m
I
