De oorlog.
In Noordpoolduisternis,
68*" Jaargang
Dinsdag 27 April 1915
No. 148(7
l7)
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor 'Schiedam en Vlaardingen fl, 125 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór «en
nur aan het Bureau bezorgd zjjn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van '1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Mei
8.S., voor minstens 3 maanden op de
„Scliicdanische Courant" abonneeren,
ontvangen de tot dien datum verschij
cende nummers gratis.
BUITENLAND.
Tan het Westelijke front.
Fransch 1 egerhericht
Het officieele Fransche communiqué van
jpstermiddag 3 uur luidt:
In België duurt de slag onder gunstige
omstandigheden voor de geallieerde troe
pen voort
Twéé aanvallen van do Duitschers, die uit
Rasctondale cn uit Broodsednde oprukten,
zijn door de Emgelsclie troepen gestuit
De Duitsctois hebben daarna Yperen he
rig beschoten.
De Framschen zijn door heftige tegen-
aanvallen vooruitgekomen op den rechter
oever van het YseriKanaal.
Bij Notre Dame de Lorette hebben de
Franscton ©en -aanval van de Duitscihérs
afgeslagen.
Op de Maashoogten ontwikkelt de slag
zich. I
De aanval op de loopgraven bij Colonne,
die den 25sten April gemeld is, is door een
Franscton tegenaanval gestuit en de Duit
schers zijn teruggeslagen.
Zij hebben daarna meer jaar Jifet oosten
een aanval gedaan in de richting van St.
Rémy, blijkbaar bedoelende ©m Les Epar-
ges te heroveren. Een hevig gevecht, dat
voorafgegaan werd door een geweldig bom
bardement, ontstond gaandeweg pp de oos
telijke helling van die stelling. De aanval
yan de Duitschers mislukte.
De s t r ij d b ij Y p er e n.
Ook de militaire correspondent van de
„Times" meent, dat de Duitschers door het
gebruik maken van veis tikken de gassen bij
Yperen inbreuk bobben gemaakttop deJHaag-
sche Conventie van 1899. Voorts schrijft
hij over de oorlogsoperaties:
„Het was steeds te venvachten, dat de
Duitschers zouden trachten het offensief
der geallieerden te breken. Dat de aanval ge
richt zou zijn op het front in Vlaanderen,
was een der mogelijkheden, die wij steeds
ia het oog hebben gehouden. Niet meer dan
één der legerkorpsen, die in October j.L
naar Vlaanderen zijn gebracht, is, voor
zoover wij weten, teruggeroepen en als uit
de gebeurtenissen zal blijken, dat een nieu-
van Övre Richter Frich.
Uit het Noorach vertaald door M. A. Z.
Bjratt legde een paar giroote houtblokken
op, het haardvuur en stak toen de kaarsen
wu. Hoe licht en vriendelijk! werd de hut
op eens. De vuile wianden en het roet, dat
in lange draden van de zoldering hing,
deden niet meer zoo ongezellig aan. En
f°en de speklamp werd uitgeblazen en de
deur een minuutje Werd opengezet om de
frissche, ijzige kou naar binnen te laten
stroomen, was het waarlijk alsof de be
druktheid en de ongezelligheid mee uiige
lucht Worden. -
Want nu Was het Kerstavond.
'Bfratt wekte de slapenden en Boy hielp
®ee door luid geblaf. Haast u, zei de hond
'n zija eenvoudige, gemakkelijk te begrijpen
Ziet gij niet, dat het feest te en dat de
dippen koud worden? En het ijverige dier
vloog van den een naar den ander, likt© hun
handen en trok! aan hun kleeren: opstaan I
opstaan!
Slaapdronken kwlamen ze overeind. Wat
ze? al dat licht, die gezelligheid en
dat lekkere eten! Droomden ze? 't Was
él de vadzigheid en onverschilligheid vet-
d-ritesn uit hun gezichten. Frida keek van
het eene naar het andere met klimmende
verbazing. En het smalle gezicht van profes
sor Marmont, dat bijna geheel schuil dreigde
I® gaan onder het sterk aangroeiende haar,
28? ear een oogenblik onnoozel uit
„Het is de avond vóór Kerstfeest", zei
Raff zacht Boy Haft» met instemming: het
we ernstige aanval voorbereid wordt, kun
nen wij dezen slechts beschouwen als een
voortzetting van het oorspronkelijk plan.
Het Engelsche leger zal zich verheugen,
als de vijand in grooten getale opkomt.
„In October en November j.L waren wij
nog zwak en Waren onze linies slecht voor
bereid op de verdediging. Thans zijn wij
sterk en de "opeenvolging van goed ver
schanste linies legt den vijand groote hin
derpalen in den weg, die hij slechts ten
koste van ontzaglijke offers uit den weg
zal kunnen ruimen."
Van het Oostelijke front
Oostenrijkschlegerbericht.
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldde
gistermiddag
Op het front in de Karpathen duren de
gevechten In den sector ten oosten van
den Uszok-pas voort. Een deel onzer aan
vallende troepen heeft gisteren ten zuid
oosten van Koziowa opnieuw een sieua-
punt van den vijand veroverd, 7 officieren
en meer dan 1000 man gevangen genomen.
Om de verloren hoogtestelling te heroveren
hebben de Russen verscheidene hevige te
genaanvallen ondernomen en ook op na
burige sectoren op zich zelf staande aan
vallen gedaan. Hun hoofdaanval was ge
richt tegen de hoogt© Ostny cn de ten
oosten daarvan grenzende stelling. Na een
langdurig gevecht zijn de Russen met zeer
zWWre verliezen aan hun kant teruggesla
gen, i
Twee vijandelijke bataljons zjjn daarbij
nagenoeg geheel vernietigd en ©enige hon
derden (gevangenen gemaakt. De dadelijk
begonnen vervolging heeft ons in het bezit
gesteld van 26 loopgraven ©n veel oorlogs
tuig.
Ook op de overige sectoren zijn nachte
lijke aanvallen, van den vijand bloedig af
geslagen. (VToor onze stellingen bij den Us-
zok-pös zijn d© Russen na een afgeslagen
aanval overhaast en in wanorde terugge
trokken.
Het in de gevechten van gisteren geWon -
nen terrein hebben wtij ondanks de wan
hopige tegenaanvallen 'der Russen niet al
leen behouden, maar ten zuidoosten van
Koziowa hébben wij- de behaalde voordeeien
nog uitgebreid.
Op het front ten westen van den Uszo-k-
pias, in Galicaë, Polen, aan de Dnjester en
in Boeko-wSna geschutge vechtenOp de an
dere gedeelten van het front heerscht rust.
In de Karpathen. i
Aan het „Berl. Tageblatt" wordt uit het
Oostenrijksche oorlogsperskwariier gemeld.
Het uit Duitsehe en Oostenrijksch-Hon-
gaarsche troepen samengestelde zuiderleger
van generaal Yon Linsingen, behaalde bij
het offensief ©en nieuw belangrijk succes.
Na de bestorming van den Zwinin, hand-
het is Kerstavond. Haast u menscherikinde-
ren, eet, drinkt en weest vroolijk!
Met tranen in de oogen drukten ze aikan
ders handen, terwijl Bjoy uitgelaten van
levenslust om hen heen sprong en in hun
kleeren beet Een vriendelijke loo-vergodin
schoen hen aangeraakt te hebben en terug
geroepen tot het leven. Zij praatten allen
tegelijk1, lachten en schreiden bij afwisse
ling en professor Marmont's welbespraakt
heid Was aan een saelvlietenden stroom
gelijk.
„Is '-t hier niet als in de Brasserie univer-
solle?" vroeg hijl „of bij KempinsM?
Sneeutwboen en plumpudding. O, wat heb
ik oen trek! Maar in 's hemels naam!
champagne! Waar tob je die gestolen,
3ratt? -Pommery en Greno, Amerikaansche
smaak, do lekkerste drank op den aard
bodem. O, lieve barones, mag ik een wals
van u hebben na het diner? Mijn eet
lust is als ©en brand in de prairieën
verteert allesverteert haast me zelf
Mag ik Prinsesje mijn sealskinsaim
aanbieden? en dan tasten We toe met
do vingers volgens oud gebruik hier aan
don uithoek der wereld!"
Ze gingen op) kisten en koffertjes
rondom de tafel zitten en vielen o-p Spits
bergen's wintervogiels aan met vingers en
tanden 't Was lang geleden dat zij belang
stelling hadden getoond voor tafelbenoo-
digdheden. De kippen werden in vliegiende
haast verdonkeremaand en Boy deed zijn
plicht en zo.gde er voor, dat er geen snip
pertje van overbleef.
Met groote plechtigheid Werd de cham-
pagneflesch opengetrokken. De kurk gaf zoo
feestelijk mogelijk zijn saluut, zij klonken
met elkaar en de professor was een en al
geestdrift.
,Waar heb je diep godenwijn van daan?
haafden de Russen zich ten oosten daarvan
op den ongeveer even hoogen en even on-
toegankelijken Ostryrug, die zich aan den
anderen oever van de Onawa verheft. Even
als den Zwinin hadden de Russen ook dezen
berg tot een natuurlijke resting versterkt,
die naar menschelijken" maatstaf onneem
baar was. i
De troepen van luitenant-veldmaarschalk
Hoffmann bereidden echter stelselmatig de
verovering van den Ostry voor. Met alle
hulpmiddelen van de moderne mijntechniek
werd de vijand genaderd. Na zorgvuldige
voorbereiding werd op 24 April door lui
tenant-veldmaarschalk Hoffmann bevel ge
geven tot den aanval op de eigenlijke hoofd
stelling. i i
-Van de basis tusschen PlaW en Toechia
trokken de Oostenrijksch-Hongaarscto troe
pen met groote stoutmoedigheid eclieloms-
geWijze en in verschillende tegelijkertijd
ingezette stormcoloimes tegen de vijande
lijke stellingen op, die de een na de ander
werden bestormd en veroverd. Na dappe
ren tegenstand ontruimden de Russen hun
stollingen en zochten hun heil in de vlucht
voor zoo ver zij niet krijgsgevangen ge
maakt of dood of verwond in de loopgraven
lagen. Tegolijikertijd hadden de Duitsehe
troepen van generaal Hoffmann de zuid
westelijke hellingen en uitloopers van den
Ostryrug bestormd en van vijanden gezui
verd. De overwinning was volledig. Hon
derden lijken bedekten het slagveld, hon
derden weiden krijgsgevangen gemaakt
Thans beheerscht tot zuiderleger tot Ora-
wadal, dat het nu naar omstandigheden kan
gebruiken tot offensieve of defensieve actie.
B-ovendien zal de terugslag van het succes
zich Op het westelijk aansluitend deel van
tot front en tot Uszokgebied doen ge
voelen.
Gelijk' bekend is, gelukte het den Russen
einde Maart in het Doekte,gebied tot Zboro
Siropko door te dringen, zonder echter de
gewenschle doorbraak te kunnen volvoeten.
Nadat het Duitsehe Beskidenkorps in het
gevecht bod kunnen ingrijpen, konden de
verhonden troepen in een driedaagschen slag
alle borgstellingen heroveren. Zij handha
ven zich sindsdien westelijk van het La-
borczadal op de hoogte 4G8 en oostelijk van
de rivier op de hoogte 584, Trostyanski,
Oehlisk'o, JoWirska, Koma. Aan den Uszo-
kérpas liebben de Oostenrijkers de hoogten
IvisjeraseJdlska, Ssjervonyck, Bysjok, Sja-
winka en Klew bezet. Al deze bergen liggen
aan de Galicische zijle van de keten. De
Russen houden daartegenover bezet de
bergen Tsjai nskretarnafsky, Tskinisjnie,
Ostry, JasoWietsj, ten westen van den Us-
zokpas.
Het leger van generaal Böhm Ermolli
moet heit tusschen Laborcza, Tsjersko en
vroeg hij. „Is die flesch uit den hemel (ge
daald?'-' t I
„Die lag op den bodem in oen van «de
kisten met blikjes. Een van de koks (had die
zeker op zij gelegd voor een particulier
feestelijkheid je".
„O, wat een drankVoel je dien (niet nn je
beenen, Johnsen?" vroeg de professor.
„Was het maar waar?" zei de loods.
„Maar ik voel in mijn hart dankbaarheid je
gens Onzen Lieven Heer."
De professor keek weemoedig ernstig.
„Ach, nu een Kerstgezang!" mompelde
hij met z'n mond vol plumpudding. „Mijn
moeder heeft me zooveel kerstgezangen ge
leerd toen ik klein was. Van de 'herders jen
de ster en van Bethlehem. Zoo eenvoudig
en zoo mooi waren die liedjes, maar ik ben
ze vergeten. Ik ben zoo vreesehjk onmuzi
kaal. Maar gij lief kind kunt gij Iniet
een kerstlied voor ons zingen?"
Barones von Heffner bloosde, ze keek
haar vrienden aan. Al die goeie eerlijke
oogen waren smeekond op haar gericht
Wat hield ze veel van die drie trouwhartige
mannen1
En ze zong voor hen het oude kerstlied.
Haar stem was zwak en niet geschoold,
maar voor de arme schipbreukelingen was
het alsof er een sluier werd opgelicht, die
hun de eeuwige heerlijkheid deed aanschou
wen, waar geen smart meer is, geen klacht
of geween
Alle jaren weder
daalt het Christuskind
op de aarde neder,
waar 'tons menschen vindt;
Komt met rijke gaven,
komt bij groot en klein,
wil op alle wegen 1
met en bij ons zijn.
In aller oogen stonden tranen. Ze zaten
in stil gepeins te luisteren naar die teere
vrouwenstem, die ton een wereld binnen
leidde waar het licht van hoop en (verlangen
Ung gelegen gebied bezetten, in het westen
aansluitende op- het leger-Stjoermay,<latin
het oosten gesteund wcwitt door tot grootte
zuiderleger.
Het verloop van de actie tot dusverre
geeft grond voor de verwachting, dat zoo-
als overal, ook hier de Karpathensteliingen
tegen alle stormaanvallen van de Russen
zullen behouden blijven.
Van Engel sch—Rus s is c he zijde.
(Volgens den correspondent van de „Ti
mes" te Petersburg, neemt het vervoer van
Duitsehe troepen naar de Karpathen toe.
In wei-ingelichte kringen gelooft men dat
er onder die troepen ook Beiersche corp
sen zijn van tot zuidelijke front. Hoofd
zakelijk bestaan zij echter uit troepen uit
Polen of landstormers, die kort geleden in
Duitschland geoefend zijn.
Hot „Niowoje Wremja" maakt melding van
het aankomen van Duitsehe versterkingen
op verschillende punten in het gebied van
Krakau en Stryj. De Duitschers ontbloeien
de streek van de NareW van alle troepen,
die zij maar even kunnen missen, om daar
mede de gevaarlijke gaten in de Karpathen
te stoppen. Hun plaats wordt door zware
artillerie ingenomen. De Duitschers, zoo
zegt de correspondent van de „Times" te
St Petersburg ten slotte, achten verdere
concentratie voo-r Warschau nutteloos en
beginnen zich in ernst in de streek van
Krakau samen te trekken.
ïïe Dardanelles
Een nieuwe groote actie.
Van officieele Engelsche zijde wordt
thans bericht, dat de aanval der bondge-
nooten op de Dardanellen is herval Men
heeft leering getrokken uit den jammerlijk
mislukten eersion aanval en gevoelig onder
vonden, dat de vloot alleen het foroeeren
van den weg naarKonstantinopel niet af
kan. Een sterk landingsleger, waarvan gis
teren al troepen op verschillende punten
van liet schiereiland Galiipoli geland zijn,
zal daar de Turksche forten, welke aan de
noordzijde de zeestraat beheerschen, van
achteren aanvallen.
Reeds geruimen tijd hebben de Fransche
cn Engelsche marineautoriteiten de voor
bereidende maatregelen voor dezen nieuwen
aanval, welke volgens de overtuiging van
den Franschen marine-minister lot het be
oogde doel zal leiden, getroffen. De nabij de
kust van Kleïn-Azië gelegen eilanden, welke
na de jongste Balkanoorlogen door Grieken
land waren bezet, zijn thans, ondanks de
protesten der Griekschc autoriteiten, door
de bondgenooten als basis voor hun sche
pen en troepen ingericht. Alle voor troe
penlandingen noodzakelijk© toebereidselen
zijn op deze eilanden, met name Lemnos,
Imbros en Tenedos, maar in 't bijzonder op
Mytilene en Chios getroffen.
Over het begin der nieuwe vijandelijkhe-
noit Wordt uitgedoofd en, waar des menschen
gemoed zich overgeeft aan half vergelen
nevelachtige vergezichten, opdoemend uit
het schoone sprookjesland ©ener gelukkig©
kindsheid. i 1 1
XV, I
Een onverwachte gast.
Johnsen en Frida waren buiten de hut (ge
gaan, om naar het weer te zien. De (Zieke
loods moest zich in de sneeuw* half -voorl-
sleepen, moeren meer weigerden zijn beenen
den dienst Maar hij gaf nooit eenig tcekon
van ongeduld en de pijnen werden hem niet
de baas.
Er lag een grootsche stemming over liet
landschap. De" maan straalde haar licht
tusschen het gescheurde wolkenfloers door
en wierp lange, spookachtige schaduwen
over het strand en over den gletscher. De
goede geesten van Spitsbergen schenen te
ontwaken en hun kerstvrede uit te spreken
over de kleine, eenzame hut Re lucht jwas
zachter en de .ijskoude mist, die wieken Jong
alles had bedekt, loste zich nu op in dotjes
nevel, die langzaam naar het noorden af
dreven. Tusschen de spleten der rotsen
kwamen sterren te voorschijn, ze zonden
hun trillende zilverstralen uit in den don
kergroenen ether.
„Dat is de wagen", zei de loods, ,/m daar
komt de noordster te zien. Het wordt goed
weerEn die groote W (daar, (dat is
Cassiopeia, de troost en de blijdschap van
het zeevolk. Ais dat sterrenbeeld zich ver
toont, heefi men niets te vreezen. Want
het wijst aan den eenen kant naar de noord
ster en aan den anderen kant op Andro
meda, dan is de koers .duidelijk
Kijk eens hoe ginds, ver, ver weg, het
maanlicht danst over het ijs. Dat is de
Storfjord, de beruchte en beroemde Stor
fjord. De Hollanders noemden hem Wyto-
Janswater naar een Frieschen schipper.
Maar de Russische pelsjagers gaven, er den
naam „Tito wa Guba" aan. .Die fjord ziet
er zoo onschuldig, eenvoudig tui, (inaar
den meldde gisteren het 13 rit se he oorlogs
persbureau 1
De algemeene aanval van vloot en leger
op de Öardanellen is gisteren hervat.
De ontscheping van het leger, gedekt door
de vloot, is gisteren voor zonsopgang op
verscheidene punten van het schiereiland
Galiipoli begonnen en ondanks ernstig
verzet van den vijand, die in sterke ver
schansingen, beschermd door prikkeldraad
versperringen, was opgesteld volkomen
geslaagd.
Voor de avond viel waren sterke troepen
machten op het strand samengetrokken.
De landing van het leger en de opmarsch
duren voort.
De moeilijkheden der Dar-
da nellen. I
Evenals minister Augagneur, is ook de
bijzondere „Times"-correspondent in het
Oosten der Middellandsche Zee de meening
toegedaan, dat thans het succes der bondge
nooten verzekerd is. De dagen der Turken
in Europa zijn geteld zoo meldt hij
maar zij zullen ongetwijfeld tot het uiter
ste tegenstand bieden.
De vloot heeft drie groote moeilijkheden
te overwinnen en om beslissende resultaten
te bereiken, is de hulp van een zeer sterk
expeditiekorps, voorzien van krachtige ar
tillerie, .zoowel veldgeschut als houwitsers,
noodig. Ten eerste zijn er de mijnvelden,
die voortdurend vernieuwd worden, en de
drijvende mijnen, die meegesleept worden
door den stroom, welke een snelheid van
vier knoopen heeft. Men neemt thans alge
meen aan, dat door mijnen van deze soort
dc „Bouvct", „Irresistible" en „Ocean" tot
zinken zijn gebracht.
De tweede moeilijkheid, die overwonnen
moet worden, wordt gevormd door de ver
dekt opgestelde batterijen zwaar geschut en
de kanonnen, die in stelling gebracht zijn
na den eersten aanval op dc buitenste
forten.
De verplaatsbare batterijen veldgeschut
en lichte houwitsers, die onder volmaakte
dekking van punt tot punt verplaatst wor
den en van de meest onverwachte plaatsen
het vuur openen, bicden de derde moeilijk
heid. Veldkanonnen en lichte houwitsers
kunnen weinig of geen schade toebrengen
aan een slagschip, dat voor gevecht ge
reed is, tenzij aan hen, dio zich in den
controle uitkijk bevinden. Maar zij kunnen
ernstige schade toebrengen aan trawlers en
tarpedo-jagets, die bezig zijn de Straat
schoon te vegen.
Vervolgens bespreekt de correspondent
de voor de Turken gunstige gesteldheid van
het terrein
Het schiereiland Galiipoli is een doolhof
van heuvels, dalen, kleine rivieren, bergrug
gen cn toppen, die geen regelmatige keten
vormen en die speciaal door de natuur ont-
gevaren loeren van alle kanten. Hier recht
over ligt midden in een zandbank, die veel
mijlen breed is, on iedere bocht is om zoo
te zeggen afgesloten door een barrière van
scheren. En de weg van hier naar de Thij-
menstraat en naar ïfeleysond is voor groote
schepen niet bevaarbaarHeel ooste
lijk Spitsbergen is nog een duister vaste
land. Velen zijn er geweest, Lamont en
Ileuglin en Ekroll hebben over de groote
ijs woestenij!..- geschreven, maar ze hebben
ze slechts gezien als Mozcs het beloofd©
land. ITet is lüer mooi in den Storfjord.
Zie eens die landpunt daar ginds, hoe ze
glanst in hot maanlicht Dat is „Foxnose",
de Vosseneus. Als 'ik hier moest sterven,
zou ik op die plint begraven willen worden.
Er is daar een kleine kloof achter die steile
helling, daar zou ik willen rusten
Ik kon daar naar buiten liggen kijken,
n weet, een zeeman kijkt graag naar de
zee",
„Spreek niet meer over sterven, John
sen", zei Frida, „Nu zullen we allen gezond
worden, cn tegen het voorjaar
„Ach, beste freule," zei de reeds be
baarde loods, die zijn einde nader voelde
komen, „dc dood is onze vijand niet Dat
zal u hier in deze eenzame streek leeren
begrijpen, 't Zijn al de kleine dingen, die
den angst voor den dood 'doen ontstaan.
Hier gaan dood en leven naast elkaar als
twee goedo vrienden, die in alle kalmte
vreedzaam hun krachten meten, hier
gaat alle kleingeestige slechtheid te niet
onder de eenzame grootheid der sterren.
Wij voelen ons wat wc zijn: bewegende
Mofjes m de hand van den Almachtig©!..
ifet doet pijn te moeten scheiden van hen
die we liefhebben, maar voor een oud man
is het een goede gedachte, dat hij tot aan
den rand van het graf omringd" is door
vriendelijke zorgen en het medelijden van
beminde en rechtschapen menschen.
(Wordt vervolgd).
MUI i
