68m Jaargang.
Zaterdag 15 IVtei 1915
No. 14832
Tweede Blad
Uit de Tweede Kamer.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1-65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Adverfentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haren No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; ieders regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Geen verheffend debat was het over de
«nieuwe 50 millioen (hoeveie miltioenfjes
zullen nog volgen?) die voor de mobilisatie
zijn aangevraagd. Ér is zulk eene zee van
klachten en wenschen tot den Minister ge
komen, dat we inderdaad met dien be
windsman te doen hadden, want hij zit aan
gijn stoel gekluisterd, zooais Prometheus
pan zijne rots, terwijl de Kamerleden, als
jhet hen daarbinnen te machtig wordt, in
Jcoffie- jof leeskamer of in de Mei-natuur
iverpojozing kunnen zoeken. Van welke vrij
heid een kwistig gebruik genlaak werdtoen
toch Maandagmiddag de heer Juten als spre
ker no. zooveel, ook zijn duit in het -zakje
gooide, (was er in de Kamer niemand meer
dan de Voorzitter en de Minister om ham
aan (te liooren; zelfs de heer Bichon van
JJsselmonde, die wel de meest volhardende
luisteraar in de Tweede Kamer verdient ge
noemd te worden, had het in arren moede
opgegeven. Maar dat is niet erg; de heer
Juten komt in de courant; misschien wordt
zijne rede, die door de snelheid, waarmede
zij werd afgeroffeld, de stenografen en de
(taoliygrafen schier tot wanhoop bracht, wej
jin zijn eigen blad afgedrukt, en de kiezers
zien, hoe knap hij zich heeft geweerd. En.
dat geldt natuurlijk niet alleen voor den
heer Juten, maar de hemel vergeve het
ons, (als wij te kwaaddenkend zijn wij
vermoeden dat er verscheiden „belang,
rijke" redevoeringen zouden binnen ge
houden izijn, als er geen kiezers bestonden:
i En toch had liet debat zeer goe.l heel
hoog kunnen staan, cn wel als da hear K,
der (Laan, die het heeft ingeleid, inplaats
van te beginnen met zijne kladhten-bus over
de Jtiuner leeg te strooien, zijne krachten,
geconcentreerd had op de door zijne partij
ingediende (motie, waarin inderdaad een
(zeer(principieel vraagstuk" wordt aangeraakt,
jij., of het aangaat iin dezen tijd de (militai
ren te verbieden, onder het gehoor van eeij
sociaaldemocraat te zitten. De molie door
de sociaaldemocraten ingediend, om do
(Kamer over deze vraag uitspraak te laten
doen, luidde aldus:
„Be Kamer, van oordeel, dat opzettelijke
belemmering van het politieke leven door
'militaire autoriteiten, door den aard der
(buitengewone omstandigheden niet gebo
den, en dus ontoelaatbaar is,
i moedigt den heer Minister van Oorlog uit,
tot de betrokken autoriteiten oen annschirij'-
jvingte riehleri, waarin wordt aangedrongen
op handhaving van het recht van verceni-
gmg en vergadering cn op de eerbiediging
van (che vrije keuzo van bladen on ge
schriften bij de dienstplichtigen.
Maar, wel verre dat de heer ter Laan
deze principieele zaak naar voren bracht,
volgens do wijze les van Iloratius, dat men
terstond moet beginnen met in het 'hart
van de zaak in j," grijpen, hield hij de
behandeling van de mo-tie voor het laatst,
toen hij de attentie van de Kamer, die hij
toch al in zeer geringe mate bezit, voor
goed kwijt Was. En daar deze 50 millioen
aangevraagd worden in een suppletoir be-
grootingsontwerp, geldt daarvoor dat ecu
lid der Kamer daarover maar één uur het
woord mag voeren, waardoor de afgevaar
digde voor den Haag I in botsing kwam
met den voorzitter, die hem, nadat hij
langer dan een uur over allerlei misstan
den in het leger gejammerd had, verzocht
nu eindelijk aan de verdediging zijner mo
tie te beginnen.
Het spijt ons te moeten vermelden, dal
de Jieer ter Laan toen grof werd, en be
weerde, dat de voorzitter hem wel zou
laten doorspreken, als de heer Duymaer
van Twist hem niet ingeblazen had, zulks
met te laten doen, een beschuldiging zóó
onzinnig, dat de president wijselijk begreep,
dat de heer ter Laan wat tijd noodig had
om te bekoelen, en dus de zitting schorste
voor de lunch. Het middel bleek probaat te
zijn, want toen de burgemeester van Zaan
dam na de pauze opnieuw het spreekge
stoelte beklom, moest hij beginnen met
ajn ongerijmde beschuldiging terug bene
men.
Als de heer ter Laan zijn rede zoo slecht
verdeelt, dan komt dat wel, omdat hij niet
bet flauwste benul heeft, dat ook een rede
voering een bouwstuk is, waarbij mot het
fondament moet begonnen worden, om ge
leidelijk op te klimmen tot het sluitstuk.
De heer ter Laan maakt zijn aanteekenin-
gen blijkbaar precies in de volgorde, waar
in de dingen tot hem komen, en waar nu
öe machten over misstanden in het leger
seider tot hem gekomen waren dan de op
dracht om de motie te verdedigen, kwam
net minst belangrijke vooraan. Als men
nu verder weet, dat deze spreker de
droogheid zelf is, dat in al de jaren,
dat hij in de Ka.mer jZit, nog nooit
dnn geestigheid of iets' wat daarop
ook maar in de verte lijkt aan zijn mond
ontsnapte, dan kan men hegrijpen, dat het
niet doenlijk is lang naar hem te luisteren.
Wat echter dezen spreker niet deert, want
liij verkeert in de gelukkige naïviteit, dat
hij Nederland te kort zou doen, ais hij ook
maar één letter minder sprak, en vandaar
dan ook zijn boosheid, als de Voorzitter
of een der vico-Voorzitters (Mr. Troelstia
heeft dat ook reeds eenmaal gedaan) hem
tot bekorting aanmaant.
In al zijn lijden heeft hij één troost, cn
wel deze, dat de verkiezingen van 1913
hem één toehoorder bezorgd hebben, wiens
volharding weergaloos is cn wiens trouw
nooit bezwijkt. Dat is zijn broeder J. ter
Laan, bij de laatste verkiezingen in Rot
terdam, gekozen, zij het dan ook door een
samenloop va.n de meest toevallige om
standigheden. Deze broeder dweept met K.
ter Laan, die blijkbaar lange jaren als
bet genie der familie gold, en zit, juister
gezegd, staat onder zijn gehoor met de de
votie, waarmee een jonge kapelaan een
bisschop aanhoort, en onderstreept de plaat
sen die hij in de rede, die hij aanhoort,
gelukkig vindt met de eene of andere in
terruptie. Waarop dan de heer K. ter Laan
een gezicht zet, waarop te lezen staat:
'Eigenlijk geeft het nog wel geen voeg, dat
mijn jongere broer andere dan zwijgend
toeluistert, maar het zij hein vergeven, waar
dit uil overmaat van aanhankelijkheid en
bewondering voortkomt.
Wat "al de klachten betreft, door de ver
schillende leden geuit, we moeten beken
nen, dat ze ons een weinig kriegel maken.
En dat niet omdat wij die klachten onge
recht noemen, al moet nooit vergeten wor
den, dat hij die zich tot den tolk daar
van maakt, in den regel de zaak slechts
van één kant hoort; maar omdat er voor
ons zoo'n schrijnende tegenstelling is tus-
schen hetgeen al die mannen en jongelin
gen in de oorlogvoerende landen blijmoedig
lijden, en dat gemier in het Neder!andsche
Parlement over een maal eten dat niet op
zijn -allerbest bereid was, of over een te
strenge straf die is opgelegd of over verlof
'dat onbillijk weid ingehouden. We nemen
gaarne aan dat dit alles gebeurt, en nie
mand kan liet meer betreuren dan wij dat
dit zoo is, maar wij verliezen niet uit het
oog, dat in zoo groote organisatie als ons
gemobiliseerd leger is, het eenvoudig niet
mogelijk is dat iedereen in alles feilloos
is. Als de hoer ter Laan, die dc klachten
het langst heeft uitgesponnen, zelf moet er
kennen dat er heel veel goeds is in het
leger, maar daarvan geen enkel voorbeeld
geeft, maar uit heel den lande een collectie
fouten bij elkaar haalt, uit Hoek van Hol
land, uit Utrecht, uit Apeldoorn, uit Vlissin-
gen, ja vanwaar niet, dan vragen wij toch
of zijn rede naar buiten niet don indruk
moet vestigen, dat het eigenlijk in het leger
een janboel is, waaraan ieder vader moet
aarzelen zijn zoon toe te vertrouwen. Ter
wijl zoovele vaders ook weer thans hebben
geleerd, dat het in groszem ganzen in het
leger lang niet kwaad is, en dat de ergste
klachten doorgaans komen van hen, die
thuis absoluut niets zijn gewend. We vroe
gen ons zelf dan ook af, of het niet heter
ware geweest, dat de Kamerleden van alle
klachten, die hun ter oore waren geko
men, den Minister schriftelijk kennis had
den gegeven in plaats van zc te reservee
ren tot hot mondeling debat, en dat te eer
der, waar Z.E. in de Memorie van Antwoord
zelf heeft erkend dat in deze dagen zeer
vele gevallen anders hadden kunnen én
moeten zijn behandeld. Maar, wat zou
er dan van 'de redevoeringen terecht jjijn
gekomen
Voor één zaak maken wij een uitzonde
ring; hot doet ons toch genoegen, dat de
heer Seheurcr nog eens openlijk den vin
ger gelegd heeft op de wondeplek der
ruwe taal, die in het leger door sommigen
wordt gebezigd. Wij zijn in de laatste maan
den in de gelegenheid geweest ettelijke
dozijnen miliciens en landweermannen naar
dezo zaak te vragen, en de antwoorden,
die wij hebben gekregen, zijn voor ons
zeer teleurstellend geweest, want ze bob
ben ons hot b'cwijs gegeven, dat onze hoop,
dat met do invoering van. den persoon
lijken dienstplicht het met do ..leoiijke taal"
uit zou wezen, niet is vervuld.
Nu zijn wij in deze geen kniesoor, en
wc begrijpen zeer goed, dat oen kazerne per
slot' van "rekening geen jongejuffrouwen-
kostschool zijn kan. Zelfs als men aan
den milicien, die iets verkeerd doet, vraagt,
of hij,, bedondersteend" is, of aan een an
der) of hij „beblauwbliksemd is dan nog
wel „in die grondverf staat" kunnen wijtot
zekere hoogte berusten in dezo militaire
linguistische vindingrijkheid. Maar Ons ver
zet gaat tegen grove beelden aan het
scxueele leven ontleend en tegen het
eeuwige G. v. d. Er is met smerige taal
of met vloeken toch nog noodt één men-
schenkind beter gemaakt; integendeel, een
in den grond goede natuur kan cr door
worden verhard en verbitterd.
En hoelang wordt daar 'n et reeds tegen
gestreden"? En de opeenvolgende ministers
van oorlog bekennen allemaal, dat ze van
dergelijke taal zeer afkeer'g jrijri, maar
afdoende maatregelen bleven tot dusverre
uit. Het vil ons voorkomen, dat, als men
maar eens een kras voorbeeld stelde, en
er een paar van de vuilbekken of vloe
kers uitjoeg, men het euvel wel gauw
en voorgoed onder de knie zou krijgen.
I
We komen aan de motie der sociaal
democraten, en we begmncn voorop tc stel
len, dat ze alle reden hebben van beklag.
De kinderachtige manier waarop de sociaal
democratische sprekers bemoeilijkt zijn in
hun optreden als sprekers, bepaaldelijk als
sprekers in de mobilisatieclubs, moet ieder
vrijheidlievend hart bed roeven, en is in
de eerste plaats absoluut in strijd met het
liberale beginsel. En met het verbieden
van „Het Volk" als lectuur voor de sol
daten stiiat liet niet anders. Wij willen
toegeven, dat in dezo tijden er aanleiding
kan zijn a! zouden wij ook daarmede
uiterst voorzichting willen wezen, om
niet idles onder dc oogen van onze jongens
te .brengen. En als er dan ook in „Het
Volk" een bepaald artikel had gestaan,
dat de krijgstucht ondermijnde maar.
zoover wij het het heblxm kunnen nagaan
is dit niet het geval geweest had men
dit moeten verbieden, maar dan jrou dat
alleen dat nummer gegolden hebben, cn dan
had het motief daarvoor met redenen moe
ten zijn omkleed. Maar het gaat nol aan
een blad om zijn richting in den ban te
doen, daargelaten dal het oen domheid is,
want men wekt het denkbeeld, dat er on
aangename waarheden te verbergen zijn.
En in dezen tijd van sociaal democratische
Kamerleden, die als sprekers optreden, de
verklaring te eischen, dat ze niets zullen
zeggen tegen do Koningin of tegen hel
legerbestuur is al even dwaas, want ze
doen het niet, en als ze de verklaring
aflegden, zouden zij daarmee tc kennen
geven, dat zij het in gewone tijden wel
doen. En als de heer Beurner verklaart,
dat dit alles niet zoo erg is, omdat de
zelfde verklaring ook van niet sociaal-demo
cratische Kamerleden is gevraagd, zullen
wij daarvan alleen dit zeggen, dat dit aan
de zaak alleen een anderen glimp geeft,
maar dat het in werkelijkheid geen ver
schil maakt, want dat het 'duidelijk ïs,
dat het doel alleen was de sociaal-domo
cratisclie Kamerleden te treffen. Nu is Jict
afleggen van die verklaring voor de Kamer
loden opgeheven, maar de zaak is daardoor
niet beter geworden, want de heer Vim
Leeuwen bijv., de, omdat hij bezwaar had
tegen deze verklaring, niet voor de mobili
satieclub te Amersfoort kon optreden, kan
dat nu nog niet, omdat..het legerbestuur
de mobilisatieclub aldaar beeft opgeheven.
Over het ergerlijke geval, dat do heer
Schaper heeft moeten spreken met een
wachtmeester van dc marechaussee als cen
sor oj) bet podium, die er voor moest wa
ken, dat de afgevaardigde voor Appinge-
dam met op verboden terrein kwam, spre
ken wij nu maar niet, omdat daarover van
Regecringswego excuses zijn aangeboden.
Wij weten wei. waar "hem de schoen
wringt. De pur-sang militair, vooral die
van do oude school vindt alle politiek uit
den booze en iodcr politiek' man een ge
vaarlijk wezen, en van een sociaal-demo
craat begrijpt hij hoclemaal niet wat zoo'n
Wezen eigenlijk op de wereld doet. Wij
herinneren ons hoe in 1888 een kapitein
te Middelburg bij den garnizoenscomman
dant oj) hot rapport moest komen, omdat
bij zich verstout had bij de Tweede Kamer
verkiezingen mede een aanbeveling teon-
dortcehenen voor de liberale camlidaten
Smit en Bulèux; em ai zijn Wij sinds dien
vooruitgegaan, Wij zijn nog lang niet waar
wij wezen moeten, want als,er in één
lichaam conservatisme hoogtij viert, dan is
hel nog altijd in het leger.
In een zeer frisch speech je, dat de een
tonigheid b'rak van de cindelooze klaciiten-
rcekb waarschuwde de beer Liellinck er
tegen dat de legerau tontellen loch niet alles
angstvallig onder één loupe zouden bekij
ken, maar van breedcre opvatting blijk
geven. Laat ons volk toch zelf bcoordeolcn
wat het lezen cn booren wil; ook al omdat
met het verbod juist het tegendeel bcicikt
wordt van hetgeen men cr mee lie oogt
verboden vrucht is altijd zoel, en bot ver-
1 fd ..al maken, dit een milicien, die er
anders niet naar talen zou, nu juist „Het
Volk" van a tot z doorleest. Waarmee hij
niet Wilde zeggen, dat „Het Vo'k" een min
derwaardig 1 lad is; het gaf den spreker
1'. v. heel Wat minder ergenis dan „De
SLandaard". En do heer Duymaer van Twist,
die een bootprodicatie had gehouden over
hot goddcloozc feit, Mat Speenhof voor de
soldaten optreedt, kroeg te hooren, dat onze
soldaten er niet minder van zullen worden,
als zij dozen volkszanger zijn liederen boo
ren zingen, die zo voor het meerendeel toch
reeds uit het hoofd kennen en op straa(t
naneuriën, en zijn verzoek om verbo.l van
dien-, optraden weid be "te rape ld als akelig
benauwd en den vrijen Nederlander on-
Waaidig.
Nadat Zutphen's afgevaardigde aldus zijn
tart gelucht had over de „aantasting der
'Vrijheid", maakte hij van de gelegenheid
gebruik, om zijn oude griet nog eens op
te halen tegen de aanneming van hel amen
dement van Vuuren, waardoor bij de zalm
Üjkheidswetten de totalisator bij de wed
rennen is afgeschaft. Daardoor tocli worden
er ten onzent geen wedrennen meer ge
houden, en is de paardenfokkerij zóó ach
teruitgegaan, dat onze cavaleristen voor
een groot deel zich in plaats zich van |.*eu
paard te bedienen, met een rijwiel moeten,
tevreden stellen. De totalisator is afgeschaft;
■mot medewerking van velen, aldus spreker,
die .niet eens wisten wat het was, on jhet
voor een mensch hielden, net zooals hij
dezer dagen hoorde zeggen door een dame,
dat de oorlogfnu wel gauw uit zou frijn, nu
de Dardanelles ook meededen. De Kamer
lachte, en al was de nestor der Kanierunet
dit gedeelte van zijne rede zeker geheel
buiten de orde, do Voorzitter liet bom maar
gaan, iin het juiste begrip, dat het niet zou
Maan den tijdel ijken Voorzitter door kracht
van leeftijd, tot de orde te roepen. Slot'was.
dat den Minister van Oorlog op het hart
gedrukt werd, zijn collega van Justitie te
overreden liet totalisatorverbod op te hef
fen. - i
Naast deze frissche en luimige rede van
(Zutphen's afgevaaidigde moet zeker ook
(die 'van dr. Bos worden genoemd, van
welke we echter betreuren, dat ze bij het
pinde en niet hij het begin der debatten 5s
uitgesproken. Want ze begon met de zeer
juiste (Opmerking, dat er thans over liet
beleid van den Minister niet kan worden
geoordeeld. .Wel kon men volgens hem, de
.vraag stellen, of onze weermachten met de
beschikbare middelen voldoende weerbaar
is gehouden; of wel voldoende gebruik ge
maakt is van de in liet leger beschikbare
krachten, en of er wel voldoende rekening
is gehouden met de belangen van verschil
lende groepen, zelfs hoe het lieleid is ge
weest van verschillende personen, die in
flczen tijd meer onder den Opperbevel-
liebber slaan dan onder don Minister, maar
anderzijds (noemde Winsolioten's afgevaar
digde het bedenkelijk, feilen aan te brengen,
die hel gezag der Regeering zouden kunnen
schaden, jllij wees er op, hoe het van zelf
spreekt, dat aan ieder onzer in deze dagen
grieven (ter oore komen, inaar men hechte
daaraan niet te veel gewiehl. Vele klagers
maken Inch daarbij misbruik van hunne
persoonlijke relation tot de eene of andere
partij in do Kamer, om die grieven ter
sprake te doen brengen, grieven, die voort
komen uit onze langdurige mobilisatie!,
lunar die, als Wij in oorlog waren, zelfs
niet >zouden worden vernomen.
Zoo is het. Men kan veel beter den goe
den geest in een leger houden, dat in
oorlog is, al waren dood en verderf daarin
rond, dan in een leger, dat maanden nch-
tcicen gemobiliseerd blijft. Toen hier de
mobilisatie kwam, daclit men natnuilijk,
dat die, als in 1870, slechts hoogstens
een paar maanden zou behoeven te duren,
en nu 'staan onze mannen al 10 maanden
bijna met liet geweer aan den voet, en
nog is bet eind er niet van to zien. Dat
zij onder zulke omstandigheden over alles
en nog wat gaan preken is niet meer dan
natuurlijk, nu komen er niet a'lecn grie
ven, die in de eerste weken niet zouden
'zijn geuit, cn die, als ze geuit waren, zouden
beantwoord zijn met een: kom, ieder moet
in dezen toostend wat geven cn nemen,
maar nu vinden die grieven in tal van
Kamerleden van Links en Rechls pleit
bezorgers, die niet voor elkander onder wil
len doen in liefde voor hot recht, en Vooral
de landweer is het enfant chéri van ge
noemde Kamerleden, wal natuurlijk met
komt omdat er zoovele kiezers onder ;pjn.
Waarlijk, wij gelooven, dat de Kamer
verheffender schouwspel zou hebben ge
boden bij bot 50 millioens-ontiveip, als zij,
als dr. Hos. den klagende.n éénling, wiens
opgaven daarenboven toch vaak zeer moei
lijk zijn to controlecren, had haten schieten,
om zioli aan de belangen van hel geheel
of van een groote groep daarvan te vrij
den.
Minister Bosboom beeft dat alles gedu
rende drie lange dagen moeten aan booren,
en wij dachten daarbij aan den generaal,
die, toen men hem verlof vroeg om hem
een treurspel in. vijf bedrijven voor te le
zen, dit gaf op voorwaarde dat het hoog
stens een kwartier zou duren. Maar onze
Minister van Oorlog heeft dc kwelling met
manncmoed doorslaan, al 'bleek het hém
dan ook niet 'mogelijk steeds in do mï-
nisterszctel te blijven zitten, al moest hij
dan ook van tijd tot tijd de beencn eens
rékken. Toen hij 'Woensdagmorgen einde
lijk aan het woord kwam heeft hij vier vo'je
uren gebruikt om op alles te autvcynden.
Wij voor ons hadden gedacht, dat liij van
alle klachten, dio 'zoogenaamde mishande
ling van manschappen 'en ander onrecht
betroffen, in het algemeen een nader on
derzoek zou hebben toegezegd. Dit heeft hij
echter niet gedaan; liet onderzoek bleek
leeds te hebben plaatsgehad, cn de (Minister
deelde de resultaten daarvan mode. Mis
schien koos hij daarbij de wijste partij,
want nu kon men niet zeggen, dat hij ie'.s
te verbergen had, ien dikwijls bleek het
tevens, dat klachten 'overdreven of on ge.-'
grond waren, al kunnen wij slechts her
halen, dat in zoo'n groote organisatie na
tuurlijk mcnschen voorkomen, die niet de
juiste opvatting hebben tvan bun plicht,
maar, zooals de Minister terecht zei-de, even
min als alle rechters of alle burgemeesters
zijn alle officieren onfeilbaar.
Komende aan de motie der sociaal-demo
craten, wees hij er op, dat er b.v. in het
Volksdagblad oen oproep bad gestaan tot
het oplichten van mobilisatieclubs, opdat
daar cursussen zouden kunnen worden
gegeven in revolutionair socia
lisme; dat in een mobilisatieclub „liet
Pantser" van Heijermans was voorgelezen,
waarin als hoofdpersonen legen over elkaar
slaan, een sociaal aangelegde luitenant, die
liet niet over zich kan krijgen op stakende
arbeiders te schieten, endrie aan den
bitter verslaafde kapiteins. En zoo waren
er meer feiten, die de legerautoritciten iet
wat benauwd moesten maken voor Je actie
van socialisten en anarchisten de hoer
van Leeuwen trachtte, doch tevergeefs,
onzen weinig politiek aangelegden Minister
van Oorlog bij interruptie het verschil daar-
tussclien duidelijk te maken en dan na
men zij wel eens maatregelen, die de Mi
nister zelf minder eng zou hebben ge-
wenschl, en wat hij dan ook niet nagelaten
had tc kennen te geven. Dit waren echter
niet meer dan (weaken, want do eigenaardige
toestand waarin een groot gedeelte van ons
land door den staat van beleg verkeert,
maakt dat niet van bevelen, maar slechts
van wenken van den Minister aan de
hoogste lege rau tori te ii sprake kon zijn. al
kon lnj zich dan ook niet beklagen, dat zijn
wenken in do wind woolen geslagen.
De sociaal -democratische motie was voor
hen echter geheel onaannemelijkhier wenl
gevraagd het rechl van vereoniging en ver
gadering voor de militairen, dat aan do
burgers bij art. 9 van onze Grondwet te
gewaarborgd, maar de indiener van de mo
tie had vergelen, dat er in die Grondwet
nog zooiels als een arf. 187 bestaal, dat
zegt dat Ier handhaving van de veiligheid
elk gedeelte van ons land door de Kroon
in staat van beleg kan worden verklaard;
dat dan de grondwet tel ijko bevoegdheden
van het burgerlijk op het. militair gezag
over gaan, en dal daarbij van art. 9 der
Grondwet kan winden afgeweken.
Kwam de Minister dus den steller der
motie al bitter weinig tegemoet, de heer
ter Laan trok de motie in „omdat zc ge
noeg gewerkt biul", zoodat het intrekken
van sociaal democratische moties chronisch
wordt. Hij deed dit niet dun na zich zeer
onhebbelijk aangesteld te hebben tegen den
Voorzitter, die hem er aan herinnerde, dat
hij voor zijn repliek volgens het. reglement
van orde slechts 30 minuten liaxl, maar
die hein er 10 bij gaf omdat hij voorsteller
der motie was. Anderen maakten van het
recht van repliek geen gebruik, op de licerajl
.Pkiymaer yan Twist en «Otfoi na.
Jlet wetsontwerp werd zonder hoofdelijke
slem men aangenomen, misschien een bui
tenkansje voor do sociaal-democraten, van
wie gezegd wordt, dat hun Kamerfractie
niet meer homogeen is in zake de mobili-
saliecrcdieten.
STADSNIEUWS.
Steuncomité SoMeöam.
D'e bes to s leun.
Hot Steuncomité te Schiedam heeft nog
altijd oen groot aantal werkloozen te hei
pon en moet wekelijks nog een groot be
drag ui (koeren.
Wits iets voor liet Steuncomité wil afstaan,
kan dat ook doen mot wckclijksche of
maandolijksch© bijdragen.
Do geregelde steun is de beste.
Men geve even kennis aan den. Penning-
moester van bet Comité, don heer A. L.
Root, Niouwo Haven 83, en voor het ge
regeld innen der bedragen wordt gezorgd.
De Rotterdamsdie Melkinrichting.
Op verzoek hebben wij dezer dagen een
kijkje genomen in hot hier gevestigde filiaal
der Rotterdaanscho Melkinrichting aan de
Nieuwe Haven nabij de „Vriendschap".
Dit filiaal ontvangt de melk1 rechtstreeks
van do boeren en heeft dan ook do rer-
eisebte installatie tjO;t zuivering en afkoc-
