De oorlog..
De vepgissingvanYivienEady,
08"" /aargang
Zaterdag 14 Augustus 1915
No. 14909
Eerste Blad.
Deze courant verschijnt d a g e I ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1-65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
nar aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (lioek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar da plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers die JDinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Keis-afconnementen.
De Administratie van de „Schiedamsche
Courant" is gaarne bereid om tegen vergoe
ding van porto's aan hare abonné's, die
voor korten of langen tijd op reis gaan,
de courant aan hun tijdelijk adres te zen
den. Ook abonnementen voor den tijd van
een heele of halve maand worden geduren
de bet reisseizoen gesloten.
Kennisgeving.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet;
Brengen ter algemeen e kennis, dat op
12 Augustus 1915 aart B. J. VAN DER
MOST, en zijne rechtverkrijgenden, vergun
ning is verleend tot het oprichten van een
kuiperij in het pand, staande aan de Noord-
vest no. 121, kadaster Sectie A, no. G13.
Schiedam, 14 Augustus 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
AL L. HONNERLAGE GRETE, j
De Secretaris,
V. SICKENGA.
BUITENLAND.
Tan het Westelijke front.
- Dui'tscli legerhericht.
Het Duitsche groote hoofdkwartier meld
de gisteren:
In de Argonne werden verscheidene aan
vallen der Franschen op het door ons ver
overde „Alartinwerk" afgeslagen.
Bij Zeebruggo werd een Engelsch water-;
vliegtuig neergeschoten. Bij Rougemont en'
bij Sennheim, ten Oosten van Belfort, dwon
gen onze vliegers een vijandelijke vlieg-1
machine tot dalen.
Van het Oostelijke front.
Dje toestand.
Ook in Russische bladen kooit men nu'
tot de erkenni ng, dat de terugtocht der
Rossen in 1915'toch wel iets anders js dan
die van 1812. De „Nowoje Wrenija"
bevat hen artikel', C* oor de „Times" over
genomen, en waaraan het vojijgende ont
leend is: i
1 ujt het Engelsch
van f
i CHARLES MARRIOTT.
5)
Terwijl Vivien in de keuken haar deeg
•uitrolde, was zij bezig liet genoegen tg
verdedigen, dat zij in haar werk liad. Sel-
wyn was volstrekt geen bewonderaar van
alleen knappe of geleerde vrouwenhij
had graag, dat ze veelzijdig en vooral dat
ze vrouwelijk waren. Als zij hem straks
schreef, zou zij zeggen: „Ik heb vanoch
tend een pastei gemaakt," net zooals een
wijsgeer zou zeggen „Ik heb gehinkt". Dat
zou Selvvyn goed doen, als hij haar mis
schien beuzelachtig vond. Zij genoot van
de kleur en frissohen geur van de rhabar-
ber, toen zij die in kleine stukjes sneed;
van het geluid dat het mes bij het door
snijden van de stengels maakte; van de
koelte van het meel op haar bloote armen.
Het keukenraam was open, en liet de fris-
sche lucht .van den tuin binnen en het ge
murmel van den stroom over ondiepe plaat
sen. De bijen bezochten al de witte kers
legen den muur en de kelkblaadjes der
goudkleurige crocussen waren even boven
den grond geopend, als in extase om het
zonlicht te drinken.
„O, het was gelukkig, zoo te sterven,
in volle gezondheid, de hand uitstrekkende
paar hetgeen hij verlangde." Na dit verloop
De schrijver, de heer Mensjikof, doet
daarin uitkomen, dat'het einddoel' yan "de
groot© Duitsche offensieve beweging, niet
Brest-Li towsk, maar St. Petersburg is. En
de schrijver wijst hij de bespreking van dit
plan op het groote verschil tusschen den
nationalen oorlog van 1812, en het thans
hangende Conflict der naties, waarin de
Duitschars tegen Rusland troepenmachten
in "t veld brengen, die zevenmaal zoo sterk
zijn 'ah die van Napoleon, en die 'gesteund
worden 'door de nieuwste technische hulp
middelen, terwijl in 1812 het Russische
leger op dezelfde hoogte stond als het
Fransche.
De 'Duitsehers staan daarom thans in een
veel betere positie in Rusland dan Napo
leon. Zij beschouwden niet Moskou als da
sleutel van het rijk. Zij Weten dat iPeters-
juug het politieke centrum is, en dat diet
van Riga maar half zoover is als «Moskou.
Er is slechts een nachtreis per trein noodig
'om van Riga naar Pietersburg te ko-men,
en ofschoon een inval niet per sneltrein
geschiedt, vormt een afstand van 2G0 kilo
meter langs een goeden wieg en twee ispoor-
woglijnen geen onoverkomelijk bezwaar.
En dan zegt Mensjikof:
„Dit is geen herhaling van den oorlog
van 1812, doch iets veel omstigers, en al at
moet 'meri zich duidelijk voorstellen. Noor
■ile Duitsehers is het zaak den veld toch i!,
tegen 'Rusland zoo spoedig mogelijk ten
einde te brengen, ten einde zich dan maar
het 'westen ,te kunnen koeren. En daarom
pogen 'zij niet naar -Moskou te gaan, *loch
maar Petersburg, Rel verlies van deze stad
zou, meer dan dat van Moskou, de "gele
genheid 'benadeelen om munitie aan te ma
ken. en bovendien Rusland' afsnijden van
de 'Oostzee."
Om dit plan uit to voeren, wordt de
strijdmacht in Koerland krachtig versterkt,
en is een verdeeling gemaakt van de bevel
voering in het oosten. Sinds eenige dagen^
svordt in de Duitsche officieele berichten'
melding gomaakt'van drie legergroepen; in
het noordelijk gebied von Hindenburg; in
het centrum prins Leopold van Beieren, en
in het zuidelijk gebied von Mackensen.
Von Hihdenbuig zou dan, volgens die
opvatting, de taak hebben, 'den terugtocht
der Russische legers uit de linie Brest-
Lilowsk naar Petersburg te beletten, en
tevens met de uitvoering van het plan,
Riga en Petersburg te-veroveren, belast
zijn.
Leopold van Béieren moet de terugwij
kende Russische kgermacht, in heUgebied
tusschen Narew en Wieprz, in oostelijks
richting vervolgen.
En yön Mackensen, opdringende uit het
zuiden, langs de oevers van den Boag, moot
de positie van Brest-Lilowsk onhoudbaar
maken, en zoo mogelijk de val voor de
Russische legers sluiten.
Vandaar in hot noorden de krachtige,
pogingen om Kpwno, dat een belangrijk be-'
letsel is voor de voltooiing der concentratie)
in het noorden te nemen. De Duitschcr:
brengen zwaar geschut tegen de vesting in;'
batterij', en vo'gens de „Times" zijn voorbe-.
van tijd maakte de waarheid van Stott's
woorden indruk op haar. Het moest zeker
vreeselijk zijn te sterven, de hand uitstrek
kende naar iets, wat men niet verlangde.
Zij liep daar weinig gevaar voor. In haar
jongemeisjestijd had zij hartstochtelijk naar
kennis verlangd, en zij had niemand, om
haar te leiden. Toen was Sehvyn Ilarpur*
gekomen, en terwijl hij haar oogen opende
voor den gebeelen omvang van haar onwe
tendheid, had hij 'haar Üe eerste scilireden ge
wezen op den weg, om kennis te verkrijgen.
Terwijl hij voldeed aan haar verlangen naar
kennis had hij een ander verlangen gewekt
hef verlangen naar liefde. Vivien's oogen
werden droomerig, toen zij dacht aan den
morgen, dit hij het eerst gesproken hads
Zij zaten samen gebogen over den Odys
seus en lazen de wanden, die Ulysses tot
Nausieaa sprak
„Want geen madht ter aarde is sterke?
dan man en vrouw, die één van hart zijn
hunne vijanden kunnen hen niet schaden
en hunne vrienden verheugen zich, maar
zij kennen hun eigen geluk het best"
Hier had Sehvyn Zijn hand op do hare
gelegd, en zij kon. voelen, hoe hij beefde,
terwijl .zijn knap gelaat zich donkerder
kleurde.
„Vivien," zei hij, „wil je mijn vrouwi
worden?" 1
Toen was zij verschrikt geworden door
de directe vraag, maar later gevoelde zij,
dat iets dat minder kort geweest was, niet
bij zijn aard zou gepast heblten. Sehvyn
Harpur was begonnen haar dorst naar ken
nis te bevredigen, en nu, Nu bloosde
zij, en begon hare kookgereedschappen weg
te zetten. i
Nu dat zij klaar was met pastei maken
reddende maatregelen genomen voor de even-
tueele ontruiming van Kov.no. Zoolang de
veiling nog niet om. ingeld is, en nog slechts
aanvallen op het westfront worden ge
daan, is daarop neg mogelijkheid. ïs Kowno
gevallen, dan is ook het lot van Wilna
bezegeld. i
Krachtig wordt de opmarsch van de Duit
sche legers in de richting Dunaburg voort
gezet. Ook in deze plaats worden maat
regelen genomen voor de ontruiming. En
langs de kust poogt het Duitsche leger
Riga te naderen. In de lijn tusschen Riga
en Eckau wordt voortlurcnd gevochten. De
poging om de Golf van Riga binnen te
dringen, die vo'gens Duitsche berichten
slechts een verkenning is geweest, zal wel
worden herhaald.
Juist nu de Russische legers ontzetteud
gebrek beginnen te krijgen aan ammunitie
en aan officieren, woidt de kans voor de
Duitsche legers om hun plannen uit te
voeren steeds beter. Het artikel van Mensji
kof doet zien, dat men dit ook in Peters-
burg begint te begrijpen.
Duitse hl eg erbericht.
Het groote Duitsche hoofdkwartier meldde
gistermorgen: v
Het leger van Hi ndepburg. De
aanvalstrocpen van Ko-wno maakten vorde
ringen. In den Rawina-sector herhaalden
de Russen hun aanvallen, echter zonder
sucoes. Tusschen Narew en Boeg ging het
verder voorwaarts, ofschoon de vijand voort
durend nieuwe troepen paar dit Êront diri
geerde en zijn tegenstand van (sector tot
sector gebroken moest Worden. Het leger
van generaal Von Schoftz maakte gisteren
900 gevangenen en veroverde drie kanon
nen en twee machine-geweren. Door bet le
ger van generaal Von Gallwitz (werden se
dert 10 Augustus G550 Russen, onder wie
18 officieren gevangen genomen en 9 machi
negeweren en oen pioniersdepöt buitge
maakt.
Het leger van prins Leopold
van Beieren. Onze troepen bereikten al
strijdend de streek van Sokolow (ten N.
van Siedlce) en nadat de stad Siedlce gis
teren genomen was, bereikten wij den.
Linreca-sector, ten Zuiden van Mordy.
Het leger van Mackensen. De
verbonden troepen zetten over het geheele
front de*vervolging voort. Op alle straatwe
gen stuiten de Duitsche colonnes'op terug-
kceiende scharen arme Poolscho boeren,
die door de Russen, toen deze' begonnen te
reliroeren, weiden medegevoerd, doch thans
daar zij de snelle Russische troepenbewe
gingen niet meer volgen kunnen, aan de
grootste ellende prijsgegeven worden.
O os tenr ijksch legerbericbt
Het Oostcnrijksehc hoofdkwartier meldt
d.d. gistermiddag:
In Dost-Galicië en den sector van Wla-
dimir jVVolynski is de toestand onveran
derd.
Ten westen van de Boeg hebben onze
legers de vervolging van den stap voor
stap torugtrekkenden vijand voortgezet.
De ten noorden van de beneden-Wieprz
en droomen, was het niet de moeite waard
weer iets anders te beginnen, voordat de
brievenbestellerkwam, daarom zette zij
haar rooden hoed op en ging hein te ge-
moet. De brievenbesteller kwam'van Porth-
lew, liep vijf mijlen over de velden, en na
derde het dal van den zeekant. Vivien zag
zijn uniform aan den horizon verschijnen,
juist nadat de fluit van de steengroeve
aan den overkant van do haai twaalf uur
had aangekondigd. Het pad dat hij nemen
moest liep zigzag naar het dal, en was
hier en daar verborgen door bosohjes van
sleedoorn en brem. Zelfs op dien afstand
kon Vivien zien, dat hij een courant las. Zij
had gelachen, toen Stott haar vertelde,
dat hij aan dp courant, die hij dagelijks
kreeg, zien kon, dat de brievenbesteller
er den omslag afdeed, orit*ze onderweg te
lezen; maar nu vond zo het niet aardig.
Alsof hij gevoelde, dat. hij gezien „wend,
bleef de brievenbesteller een paar minfiten
staan, om onopgemerkt te lezen, waar bet
pad achter een boschje van brom verdween,
Toen 'de puntige muts weer verscheen,
keek Vivien strak naar hem in de hoop,
dat hij door een telepathische verbinding
zou te weten komen, wat zij van hom
dacht Om zich een houding te geven, ging
zij den weg terug, en keek'scherp uit naar
primula's onder de heggen, aan weerszijden.
Het schelkruid en de kamille waren uit, cn
vlak bij een optrekje stond een boschje
sneeuwklokjes dicht opeen, als lafhartige
straatroovers, die nu opgeschrikt waren
door hun eigen stoutmoedigheid. Maar eer
waren geen primula's. Vier stoffige man
nen uit de steengroeve met roode nekken en
ontvelde ooien gingen haat voorbij, op weg
naar huis om te eten. Zij tikten beleefd
tegen hunne petten. Een van hen had drie
primula's achter zijp oor gestoken.
oprukkende O.-H. troepen zijn tot Radzvn
gekomen.
Onze bondgenooten naderen Wiodawa.
De terugtocht der Russen.
«Aan de „Berl. Zeitung am Mittog", wordt
uit het oorlogspersbureau in Polen gemeld,
dat 'de sucecsscn elkaar opvolgen. Niette
genstaande de wekenlange gevechten de
grootste krachtsinspanning van de troepen
hebben geëisdhit, kent de aan"alskrach1
geen grenzen. Het Russisch front wordt, van
alle kanten bedreigd, steeds kleiner. De ver
dediging der Russen is hoofdzakelijk op de
vleugels zeer hardnekkig; doch juist hier
ondervinden zij nieuwe zware slagen. Ook
van uit het noorden wordt de sterke druk
op de Russische legerafdeelingen merkbaar.
De stemming te Riga is zeer gedrukt. -Vol
gens een bericht in de „Nowoje Wremja"
waren réeds op 6 Augustus alle staatsin
richtingen uit Riga weggevoerd. De ontrui
ming is nu volbracht; met uitzondering van
de restaurants zijn de meeste winkels geslo
ten. Slechts op de spoorwegstations is het
nog levendig, omdat talrijke vluchtelingen
van allen rang en stand zich daar steeds ver
dringen. D-e deftige heerenhuizen in het
centrum van de stad zijn leeg. en vete hui
zen worden door vagebonden, die zich daar
nog ophouden, geplunderd ,daar tal van lie
den in bun overhaaste vhicht verzuimd heb.
ben hun huizer af te sluiten. Ook de armen
hebben hun hutten verlaten.
Aan het „Berl. Tagebl," wordt uil het
oorlogspgrsbureau gemeld:
In verband met het doorgevoelde offen
sief der verhonden legers tusschen Weichsel
en Boeg, hebben de Russen het voor hun
flankdekking belangrijke centrale punt vanj
hun front Sokal verlegd naar Wladimir Wo-
lynski. Tusschen deze beide steden.hebben
de Russen in de wintermaanden een spoor
weg aangelegd, geschikt zoowel voor sifial-
als voor breedspoor. Bij Sokal hadden sinds
Juli verbliterdc gevechten plaats. De groote
strategische betaekenis, welke de Russen
ook nu nog aan deze stad toekennen, blijkt
uit de bedreiging van het tegenbevel, dat
officieren standrechtelijk zullen Worden
doodgeschoten enden manschappen het eten
zal worden onthouden, indien Sokal niet
binnen tien dagen hernomen wordt. In den
loop der gevechten brachten de Russen op
dit punt vijf infanteriedivisies en een halve
cavaleriedivisie in bet vuur.
Yan itet Zuidelijke lront.
Oostonrijkseh logerbericht.
Itet officieele Oostenrijksche communiqué
van gistermiddag luidt:
Aan liet front in do kuststreek deed de
vijand gisteren en in den afgeloopen nacht
weer eenige pogingen om op te dringen,,
maar hij werd door ons artillerievuur terug-i
gedreven.
Een Italiaansch kamp bij Cormons werd"
met succes beschoten.
In het Karinthische grensgebied is de
toestand onveranderd. j
Aan de Tiroolschc grens werd ten zui
den van Schluderbach gestreden. Ook hier.
waren de vijandelijke aanvallen vcrgccfsch.)
De verdedigers behielden al hun stellingen.
Vivien gaf het lachend op, en zich om-'
koerend, stapte zij flink door naar do haai.*
Toen zij de stoencn plaats bereikte, die tot
brug pver het water 'diende, was de be
steller een twintig meter van hob begin van
hot pad, on hij viel over zijne "eigen voeten'
in zijn ijver om' zijn plicht to vervullen. Vi
vien had plan hom mot een zekeren spot te-
begroeten over het nieuws uit hot verre
Oosten, mflar toen zij zag, dat hij zijn zak
opende en een pak brieven losmaakte, bo-1
dacht zij zich. „llij is ook nog zoo jong,"
dacht zij toegevend. De jongen, die uit ver
legenheid struikelde, bloosde, nam zijn muts
af, en zei: „Een brief voor u, juffrouw."
Vivien opende haar brief niet dadelijk. Hem
in haar hand "houdend, koek zij rond naar
het boste plekje om- heni te lezen. Als haar
aanstaande baar toen kon gezien bobben,
zou bij gevleid geweest zijn, te bemerken,"
dat zij niet" zoo zeer verlangde te weten,
wat hij sdireof, dan wel dat zij blij Was .be
richt van hem te krijgen. Aan deze zijde
van'de brug boog een klein paadje af en diep
om dé klip hoen. Blil. was "de zonzijiïb van
de baai, en de brem begon te bloeien cn
vulde de lucht met den zochten geur van
cacaonotcn. Al hot groen was hier minstens
drie weken verder dan aan do andere
zijde, waar Vivién vóór hot ontbijt gewan
deld bad. Zij volgde het pad, totdat 'zij
aan een klein plateau kwam, dat boven de
zee uitstak, met gras bedekt was en den
bodem uitmaakte van oen nu verlaten steen
groeve. De kloof in de klip was begroeid
met klimop, de gevalleff steenblokken waren
verweerd on met mos bedekt. De plok, ge
heel beschut togen hot Oosten, zfeer rots
achtig, hield het zonlicht als in oen kQm
omsloten. Daar staande, had men een ver
rukkelijk uitzicht op den ingang van het
dal, z'ooals van uit een hoof op zee. Vivien
De terugtrekkende Italianen Iverden bescho
ten door hun eigen artillerie.
In het Etschdal verdreef een onzer ge
pantserde treinen de vijandelijke veld-
wachten uit de gehuchten Serrawalle en
Cbizzola.
Aan de Dardanelles
Turksch legerbericht.
Het Turksche hoofdkwartier meldt dd.
gisteren
In den nacht van 11 op 12 Aug. sloegen
wij gemakkelijk ten noorden van Ari Boer-
noc een zwakken aanval af waarbij wij
eenige gevangenen maakten. Wij maakten
hier binnen drie dagen acht mitrailleurs
met bijbehoorende munitie .buit; vijf daar-,
van brachten wij onmiddellijk in stelling
tegen den vijand.
Onze artillerie raakte tor hoogte van Ari
Bocmoe een pantserschip, dat zich daar
op verwijderde.
Bij Sed-el-Bahr namen wij op den rech
tervleugel in een stormaanval een vijan
delijke loopgraaf ter lengte van honderd
meter.
Elders niets bijzonders.
Nieuwe Zeppelinaanyal op
Engeland.
De DuiNche marinestaf meldt:
Onze marine luchtschepen hebben inden
uaclit van den 12en op den 13on hun
aanvallen op de Engelsche Oostkust her
haald. Zij wierpen hierbij met succes bom
men op de militaire punten te Harwich.
Ondanks de krachtige beschieting door de
vestingen, zijn ze onbeschadigd terug ge
keerd. 1
Het Briischc oorlogsporsbmeau deelt
dd. gisteren mede:
- Twee Zeppelins verschenen gisteravond
hoven de Oostkust en lieten hommen val
len, waardoor vier mannen en twee vrou
wen gedood en drie mannen, elf vrouwen
en negen kinderen gewond werden. Allo
slachtoffers waren burgers. Eén Zeppelin
is waarschijnlijk* beschadigd.
Ter Zee.
Nog een Oostenrijksche duik
boot gezonken.
Officieel wordt uit Rome dd. gisteren ge
seind, dat de Oostenrijksche duikboot
,,U 3" in het zuidelijk deel van de Adria-
tisclie Zee is gezonken. Een officier cn elf
man zij^_ gered.
0 o s t e n r ij k s c h m a r i n e b e r i c h t.
De Oostenrijksche marinestaf rapporteerde
gisteren
Onze duikboot No. 12 is van een kruis
tocht in bel, noordelijk deel van de Adria-
tisehe Zee niet teruggekeerd. Volgens een
officieel Italiaansch marineberiehl werd
het vaartuig met de gansche bemanning in
den grond gehoord.
Jn den middag van 10 Aug. werd een
vijandelijke duikboot in de Golf van
Vond een gezellig plekje, en ging zi ton om
haar brief te lezen.
Sehvyn Harpur schreef een hewonderens-
waardigen minnebrief vroolijk en teeder
en locli dpordrongen van diepen ernst.
„Ik neem jo z.onnig Cornwallis mee naar
het schoollokaal", schreef hij, „en jongens
stemmen mengen zich niet de stem der zee,
die verstaanbaar wordt gemaakt door lippen,
ilie ik lief heb." Ilij spiak van nieuwe
hoeken, die hij gelezen htid, en dat hij
plan had haar een pak boeken te zenden,
uitvoerig beschrijvend, wat zij er in zou
vinden. Maar voor Vivien was do kern van
den brief in de volgende zinnen:
„lk ben blij, dat je waarschijnlijk' in
teressante niciischen' zult ontmoeten, maar
liet spijt me, dat ik je enthousiasme, om
trent den heer Stolt moet afkoelen, lk ver
trouw dat idee van „terug naar de natuur"
niet. Als een ideaal is het al uiteengespat,
en in de practijk beleckenl liet gewoonlijk,
dat een man niet de kracht of den mooil
heeft de verantwoording van zijn eigen
stand te aanvaarden. Ik weet natuurlijk niets
ten nadeole van mijnheer Stott, maar ik
hoor, dat men hem te Oxl'ord al zonderling
-vond, cn mijn ervaring is, dat ontwikkelde
mctnschcn, die de beschaving ontwijken,
bijna altijd een, reden daartoe hebben, die
niet al te gunstig voor hun. karakter is.
Als ik je moeder was, zou ik voorzichtig
zijn met de kennismaking. Vindt jo niet, dat
het verlangen van mijnheer Stott om be
vriend te worden met nieuw aangekomen
menschen wat lieteekent? Ik hoop, dat hij
niet zaJ wilton, dat je moeder geld steekt in
zijne landbouwkundige ondernemingen 1">
(Wordt vcivolgdJL
.J
-
i
