A
68'"Jaargang
Maandag 20 September !915
Be vergissingvaaYivisnB
ady,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per Kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1-65.
Prijs per week*: Voor Schiedam enViaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advortentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
nor aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
t K.M. ten zuiden van Albert) hebben vrij
•ver aanmerkelijken afstand m en achter
de vijandelijke stellingen mot goed gevolg
mijnen laten springen. In het daarbij aan
sluitende voor ons gunstige gevecht hebben
wij den Franschen bloedige verliezen toe
gebracht en eenige gevangenen gemaakt.
Even ten westen van Argonne zijn vijan
dclijkc afdeelingen, die met het graven van
schansen bezig waren, door ons geschut
vuur onder zware verliezen verstrooid.
De levendige artillerie actie duurt op 't
grootste deel van het front voort.
Het officieele Fransche communiqué
van gistermiddag luidt:
In Artois gedurende een deel van den
-nacht gevechten met bommen, handgra
naten, geweer- en geschutvuur in de sec
toren van Ne u vil Ie en Roclincourt.
Ten zuiden van Atrecht, in de streek
van Vailiy, en Brétancourt eveneens vnj
levendig geschutvuur, en geweervuur van
loopgraaf tot- loopgraaf.
In de streek van Faye, ten Z.W. van
Péronne, hebben de Duitschers, na een
mijn te hebben doen springen, een aanval
ondernomen, die door geschut- en geweer
vuur is gestuit. De Franschen hebben eeni-
ge gevangenen gemaakt.
In de streek van Roye is de nacht be-
u ogen geweest, ofschoon er geen infanterie-
gevechten zijn voorgevallen. De batterijen
der Franschen hebben de machinegeweren
n kantonnementen achter het front der
Duitschers doeltreffend beschoten.
Tusschen Oise enAisne, ten noorden
van Fontenay, gevechten met loopgraaf-
mortieren en gewuurvuur en eenig geschut
vuur.
tn de streek van Berry au Bac en in
Champagne ten noorden van Camp de Cha-
ions is de woderzijdsche artillerie nog
steeds in de weer. Gisteravond zijn de Duit-
sclie baRerijen ten oosten van Saint Mihiel
tot zwijgen gebracht. i
In de Vogezen gevechten met bommen
en granaten in het Bois Voilu en geschut-
gevechten in het dal van Sondernach.
Engclscb legerbericht.
Maarschalk French rapporteerde giste-
icn naar Londen, dat er geen verande
ring aan het front is ingetreden sedert
-rijn mededeeling* van 15 dezer.
Aan weerskanten veel ondermijnings-
weik.
DestïijdindeArgonnen.
In liet „Berliner Tageblatt" zet Bem-
hard Kellermann z'ij'n verhaal Van den aan
rol in de Argo-nnen op de Fransche stelling
Marie Thérèse voort. Na een beschrijving
van het terrein in de voorste linies en de
incidenten, diie zich daar iederen dag, en
ojs dien niiorgen van den aanval, in de
vioegte voordeden, vertelt hij' alleen nog
uaar van de artillerievoorbereidirtg. Wc
lezen daarvan:
Precies om acht uur begon het.
Op de seconde af vuurde oen zwaar stuk
n het donderde in de Argonnen, De zware
kanonnen gaven nu salvo's af. Pauze Toen
Rrjfe der Ad ver tent iën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Grooie letters naar de plaats die zij
innemen.
Advercentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, woeden zoogenaamde kleine advertentiëp opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Kennisgeving.
SCHOUW.
Burgemeester en Wethouders van Schio
dam
Gezien art. 5 der verordening regelende
den waterstaatkundigen toestand van de
landerijen en erven, liggende in de gemeente
Schiedam, tusschen den Rotterdamschon
Dijk, den Polder Oud'-Mathenesse en de
bebouwde kom der gemeente Schiedam;
Brengen ter kennis van de eigenaars van
de landerijen en erven,, als in hoofd dezer
bedoeld, dat op Woensdag 6 October 1915.
des voormiddags ten negen ure, eene
SCHOUW zal gedreven worden over de
slopten om hun land of erf, met de kunst
werken daarin.
Wordonde bij deze ieder, dien zulks
mocht aangaan, gewaarschuwd, te zorgen,
dat-aan de voorschriften alsdan behoorlijk
voldaan zij.
SCHIEDAM, 20 September 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE,
De Secretaris
I ,V. SICKENGA.
Aanbesteding.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
zijn voornemens op Maandag27 Sep
tember 1915, 's namiddags 2 uur, ten
Raadhuize aldaar, in het openbaar aan te
besteden:
Het dempen van ongeveer 90 JIL
sloot langs de Algemeene Begraaf
plaats, ten behoeve van de verbree-
ding van den Singel, tegenover de R. K.
kerk, met bijkomende werken.
Bestek met 2 teekeningen verkrijgbaar ter
Gemeente-Secretarie (afd. A) tegen betaling
yan f 0.60.
«Aanwijzing alle werkdagen van 1012
uur v.m. aan het Bureau van Gemeente
werken, Korte Haven no. 33.
BUITENLAND.
fan het Westelijke front
De toestand.
De afgeloopen week heeft geen wijziging
gebracht in den toestand op het wester
lijk oorlogsterrein. -Van beide zijdenbe
perkte men zich zoo ongeveer tot artillerie
gevechjen. Over het rloop van den dag
van Zaterdag deelt het D u i l s c h e hoofd
kwartier de volgEnde bijzonderheden mede:
Ten zuidoosten van Bray (aan de Somme,
t uit het Engelsch
van
CHARLES MARRIOTT.
36) p i i
„Nu praat u onzin", zei Hugo, met een
onzekeren blik op haar.
„Neen, dat doe ik niet vraag het maai
aan je vader. Enfin, lateu we doen of ik
■je nicht ben. Ik hoiud dol van cricket wed
strijden, en misschien wil j© wel eens Uice
bij me komen drinken. Mijnheer Stolt, we
hebben ontdekt, dat we familie zijn: vind!
Ji goed. dat Hugo eens thee bij me kom!
drinken?"
„Zeker, mevrouw Fleming", zei Stoft
tamelijk' sitij'fen Vivien merkte, dat hij,
hoewel hij met haar mjoeder sprak, ieder
woord gehoord had, dat mevrouw Fleming
tol Ilugo zei. i
- „Juffrouw Eady, ik' wilde wel, dal u mij
het geheim! vertelde 'van uw macht over
mannen en jongens", zei mevrouw Fleming,
onschuldig opkijkend, toen Vivien haar tets
presenteerde. „Ik" doe al mijn best on krijg
een snauw, en ubehoeft maar te glimlachen
en /ij liggen aau uw. voet Dank u, ik ©et
nooit boterhammen; ik noem li oyer zoo'n
lekker koekje. Heeft mijn broer u al* ge
vraagd naar de strekking van liet moderne
drama?" zei rij, rich na,ar mevrouw jHyde
irendo. Ik ga niet dikwijls naa,r den
schouwburg, maar ik houd v-eel van raft
hantant, als ik maar een heer heb om met
i ie mee te gaan. Maar de hoeren zijn tegen
woordig zoo akelig fatsoenlijk. Alle aardige,
ondeugende menschen rijn dood. Ieman.l
moest eens een g-edioht schrijven in den
irant van Huod's „Zomerfeeën". „De
kaatste der Ontaarden" U weot wel.
waarin iemand gevraagd wordt om mee
te zondigen."
Dat* herinnerde den heer Marlow aar,
een boek, en gaf hem zijn kans. Niet zoo
ang geleden nog zou Vivien met pleizier
lebben geluisterd naar het gesprek, dat
olgde, maar nu leek bet haar alles hol
en leeg. Het bleek haar weldra, dat ach
ter de onhebbelijkheden van mevrouw Fle
ming een gezonde smaak voor boeken
school en grcole kennis van onderweipen,
die gewoonlijk tot het terrein van de geleer
den belmoren. Meer dan eens verbeterde
zij Harpur, zooals een vakman een opge
wonden leek zou dGcn. Het book, waar
over zij spraken, handelde over bijbelcri-
iek. Harpur was geen predikant geworden
om redenen, die de hoogste autoriteiten
hem tot eer rekenden. Zijn bezwaren, zei
den zij, strekten zoowel hem zelf to toer
als de artikelen, die hij niet kon aan
vaarden.
,Nu, juffrouw Eady," zei mevrouw
Iïydc, toen zij opstond, „ik hoop, dat de
lucht in Cornwallis u steeds meer goed
zal doen; uw moeder heeft .mij verteld, I
begon het aan alle kanten. De kanonniers
hadden overal gereed gestaan, gloeiend van
strijdlust. De granaten zaten al in den
loop, de stukken waren gericht. Nu trok
ken ze af. De hel raasde, donderde, lachte,
ratelde. Het blies, siste en huilde in de
lucht. Het stampte, beukte, stommelde en
knorde. Soms klonk het alsof een reus,
zoo groot ,als een berg, met een hamer
op een stalen wand sloeg. Woedend en
beschonken. De kanonniers werkten als gek
geworden duivels. De granaten moesten
van zelf in de heete loopen springen. Do
een achter de ander aan. Schot. Laden.
Het zweet loopt bun over het gezicht. Maar
zij zijn in hun element.
Links boven mij, aan mijn linkeroor,
vuurt met harde slagen een zware batterij.
Zoo, dat de grond siddert. De projectielen
iommelen en ratelen door de lucht als
een spoortrein, die over een brug gaat.
Rechts boven, aan mijn rechteroor, knalt
een batterij. En de granaten vliegen er
met een sis uit, alsof een locomotief de
veiligheidsklep open zet. Daarbij komt hel
kraken en knetteren van het springen der
granaten, dat wij duidelijk hooren, daar
we er niet ver af zijn. Er is een geraas
m de lucht, zoo'als wanneer een trein een
dal, een kloof passeert. Tusschenbeide hoort
men een geschreeuw, en een gekerm alsof
menschen door demonen worden ontvoerd
en wanhopig jammeren.
Dat is het begin. Drie uren, drie volle
ncn, tot elf uur toe, moet dit vuur duren.
Het i-s do opening van het schaakspel-,
dat men mij gisteren heeft uitgelegd. Mudra
ppeelt. Dit is de opening van Mudra. Ik
zou dit spel niet met hem willen spelen.
Ik kijk op mijn horloge. Het is acht uur
twaalf. Alles is op straat geloopen. Bij
wijze van spreken. De straat is een er
barmelijke weg in het bosch. Daarnaast
ligt de verbandplaats. Dokters, hospitaal
soldaten, ordonnansen, veldbakkers, en
chauffeurs, alles staat op den weg om het
vuur te zien en te hooren, ofschoon er
e-.genlijk niets te zien is. Het geraas in
Je lucht is alles. Allen zijn in opgwon-
Jen, geestdriftige stemming. Niemand denkt
aan Marie Thérèse. Het vuur maakt iemand
dronken. Het is de muziek van vuurspu
wende bergen en onweer.
In de loopgraven bukt men zich ach
ter de aarden wallen, zoo vreeselijk sissen
de granaten. Roven Marie Thérése is de
blauwe muur van rook tot een dikken,
geel grijzen wal geworden en niets levends
is te zien. Fonteinen van aarde jagen in
de lucht. Het is acht uur dertig.
De Franschman antwoordt. Hij komt
slechts langzaam op gang. Hij vuurt ver-
ard. Het zijn de granaten, die hij toeval
lig bij de hand bad, het zijn de batterijen,
die nog niet na het ochtendwerk waren
gaan ontbijten. Telefoondraden zijn afge
schoten. De batterijen wachten op bevel.
Eerst om acht uur dertig wordt het Fran
sche vuur regelmatig. Nu komen zijn la
gen hierheen.
hoeveel beter ge zijt, en dat geloof ik
giaag. Maar er is een groot verschil tus
schen beter en heelemaal goed, niet waar?
Vaarwel, en vergeet niet, mij te laten welen,
wanneer ge naar Parijs gaat."
,,0, gaat u naar Parijs?" zei mevrouw
Fleming. „Laat mijnheer Harpur zijn plicht
niet verzuimen. Er zijn daar allerlei heer
lijke slechte plekjes, die u zien moet."
Toen de Marlow's heengingen, brachten
Vivien en Harpur hen tot het logement,
waar zij hun ponywagen gestald hadden.
Mevrouw Fleming zei: „Ik wil nog wat
met juffrouw Eady praten," stak haar arm
door dien van Vivien en bleef mei haar
achter.
,,U is in 't geheel niet wat ik verwacht
te," zei mevrouw Fleming. „Uit hetgeen
ik van mijnheer Harpur hoorde, dacht ik
dat u een blauwkous zoudt zijn. Ik hoop
dat u Selwyn ik mag hem toch im
mers wel Selwyn noemen, 't is zoo lastig
zijn anderen naam te onthouden wat
monschelijker zult maken. Mijn echtgenoot
had de grootste bewondering voor hem.
Maar hij is natuurlijk, als alle knappe jonge
menschen, 'wat scherp en eigenwijs. Och,
ziet u, bij mijn echtgenoot thuis zag ik er
alles van," voegde zij er bij, „en een massa
er van is nonsens. Mijn echtgenoot was
oen groot geleerde, ik bedoel werkelijk
■;root. en u had liem moeten hooren lachen
over «ommige boeken en menschen, waar
de wereld tegen op riet. Ik vind 't zoo'n
grappig idee, dat een man en vrouw elkan-
Een Duitsche vlieger bromt over het
bosch.
Naast de verbandplaats tref ik den divi
sie-commandant. Onder het geraas dergra
naten staat hij rustig en kalm, alsof hij
thuis was. En toch kan ieder oogenblik
een granaat neervallen, dat de splinters
rondvliegen. De granaat heeft voor nie
mand respect. Het is de hel, zegt de divi
sie-commandant gelaten, met c-en zachten
ondertoon van verwondering en mede
lijden.
Het wordt levendig, zegt liij vervolgens,
even kalm. „Het zal niet lang me^-r duion,
dan schieten ze hierheen."
Een granaat vliegt over ons hoofd, als-
een bliksemsnelle, kwaadaardige reuzen
wesp. En op den boschheuvel, dicht tegen
over ons, stijgt plotseling een reusachtige,
zwarte pijnboom van aarde en rook om
hoog, hooger dan de hoogste eik. Eigen
aardig, deze zwarte zuil staat reeds in
het bosch, terwijl het oor nog het sissen
van het projectiel hoorde. Een grijze rook-
klomp verstuift tusschen de boomen. Ver
volgens komen een paar granaten met ont-
-steking. De vijand zoekt naar onze bat
terijen.
Onze houwitsers knallen, dat de aarde
beeft.
Naast ons, op de verbandplaats, is
reeds alles tot het uiterste voorbereid. Een
vriendelijke dokter voert hier het opper
bevel. Hij tintelt van leven en ijver. Ope
ratietafel, verbandgoerl, instrumenten, ai-
les ligt Jclaar. De kleine vertrekken zijn
kraakzindelijk. De dokters wachten.
Vervolgens vertelt Kellermann. hoe hij
in een hut komt, waar een brigade-gene
raal met zijn staf tijdens het gevecht zijn
kwartier genomen heeft.
Tegen elf uur wordt het vuur weer zoo
wild als te voren. De kanonnen wankelen
van woede. Het bosch kraakt door de
vreeselijk'e ontploffingen. Mijnen gaan inde
lucht. De aarde siddert. Nu is bet elf uur.
Nu moeten ze uit de loopgraven. Het zijn
minuten van de grootste spanning
Tan liet Oostelijke front,
Duitsche le gerberi ch ten.
Het Duitsche legerbericht van Zaterdag
deed de mededeeling, dat de Duitsche troe-
pen, die reeds lang Wilna dreigden te
omvatten, tusschen de Wilia en de Nj mien,
dus ten. zuiden van.' genoemde stad, door
het Russische front waren beengebreken
aldus Wilna met aJgehëeüe insluiting bedrei
gende, en dat sedert Zaterdagmorgen do
Russen 'in vollen, aftocht zijn. Laatstge
noemden verloren 26 officieren en 5380
man aan gevangenen en 16 machinegewe
ren.. f 1
Ook tegenover de legergroep van prins
Leopold van Beieren, die sterke strijdkrach
ten o%Ter de Szczara bracht, rijn de Russen
teruggegaan.
De legergroep van Mackensen heeft de
Russen ten oosten van Pinsk verder te
ruggedrongen, waarbij de yervolginpliuit
in die streek is gestegen tot 21 officieren,
2500 man en 0 machinegeweren.
der met hun verstand liefhebben. liet doet
zoo denken, dat God .zijn werk niet goed
doel. Nu, als u eenmaal getrouwd is, be
hoeft ge uw hoofd niet meer met boeken
te pijnigen."
HOOFDSTUK XIV.
Terwijl Harpur zat koffie te drinken, liet
juffrouw Rowse den jongen van niet te
bepalen leeftijd uit de pastorie van St.
Adrian binnen, die met omslachtige beschei
denheid een vuil briefje uit zijn zak
haalde.
„'Er is- geen antwoord noodig," zei hij
en voorkwam daardoor Harpur's „Wacht
pven", en zijn pet met zijn handen ver
frommelend, ging 'hij naar de deur, en brom
de: „Zij zei, ik behoefde niet op ant
woord te wachten."
Harpur las het briefje en zei: „Goed"
tot den jongen, die als een baas uit het
huis vloog.
„Ik ben vanmiddag van drie tot zes al
leen. Kan je een praatje komen maken
E. F.", dat was de boodschap, voor iemand
van Harpur's voorbeeldige eerlijkheid geen
klein beetje benauwend. Hij wist zeker,
dat bij Elsie Fleming nooit reden.-gegeven
h.io, cm zijn genegenheid voor haar ver
keerd op te vatten, maar hij voelde, dat
hij niet gerust zou zijn, voordat hij wist
wat zij wilde. Dat zij hom alleen wilde
preken, bleek duidelijk uit den vorm van
het briefje en de manier van bezorging,
Op het Z.-O.-gerechtsterrein zijn de Rus
sen op het front der Duitsche troepen
den terugtocht begonnen. „Da buit m Nowo
Oeorgiewsk zoo vertelt het legc-rhericht
tenslotte bedraagt blijkens de thans ge
ëindigde telling 1640 kanonnen, 23 219 ge
weren, 103 machinegeweren, 160 000 =tuks
stuks ar li! brie munitie en 709.800 gew eer-
patonen Het aantal bij Kowno buitge
maakte kanonnen is tot 3301 eesiegen.
liet Duitsche groote hoofdkwartier meld
de gistermorgen:
Legergroep—v. Hindenburg. JK,
O]/ omsingeling van den vijand gerichte of
fensief van het leger van generaal voa
Eiebhom tegen Wilna heeft tot oen volledig
succes geleid. Onze linkervleugel heeft Mo-
lodecz'-o Smorgonje (aan de Mjba, ten
e, esfen van Wileikij en JVpjrniany bereik'.
Pogingen van den vijand om met inder
haast samengeraapte strijdkrachten oiw- li
nies in de richting van Michalisehki te door
broken zijjn ten ©enen male mislukt Door
de steeds vorderende oimlngelingsbewegmg
en de daarmee gepaaid gaande scherpe aan
vallen der legers van Sehoitz en Gallwitz
tegen het vijandelijke front, rijn de Russen
sedert gisteren tot een overhaasten, terug
tocht op het geheel© front genoodzaakt.
Het sterk bevestigde Wilna is iu onze
handen gevallen. De vijand wordt op
de geheele linie vervolgd.
Legergroepprins Leopold van
Beieren. Ook deze legergroep vervolgt
den terugtrekkenden vijand en heeft de linie
Nienadowiecze Derewnoje Dobro-
mysl bereikt. De vijandelijke achterhoeden
zijn teruggedreven.
Legergroepv. Macken&cn. Ten
noorden van Pinsk is de Wasli.za bereikt,
ten zuiden der stad zjjn wij de Stromen
overgetrokken.
Op het Z.-O. gevechtsterrein is de toe
stand onveranderd.
Oostenrijkscli legerbericht.
Tiet Oostenrijkse he hoofdkwartier meldde
Z ateidagrniddag
„Het offensief der Russen m OostGali-
cië is gebroken. De vijand heeft gisteren
hot gevechtsterrein der laatste dagen aan
de Strypa (ontruimd en is op de Sereth
teruggetrokken. Uit het achtergelaten oor
logstuig en andere teekenen blijkt dal de
Russen inderhaast zijn opgebroken en terug
getrokken De vei liezen door den vijand
voor onze stellingen geleden zijn zeergroot.
Aan de Ikwa ia de toestand onveranderd.
In bet gebied der Wolhymsche vestin
gen hebben vrij in de gevechten met over
machtige Russische strijdkrachten tal van
aanvallen afgeslagen. Vandaag hebben wij
gedeelten van ons front aldaar naar ver
der westelijk .gelegen voorbereide stellin
gen te rogge trokken."
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldt
dd. gistermiddag:
In OostrGalicië is do dag gisteren rustig
voorbijgegaan.
Tegenover onze linies, aah- de Ilèvft heeft
de vijand een levendig geschutvuur on ter-
houden.
In den Wolhynischen vestingdriehoek
ivï/uh wij onze nieuwe stelling bezet, zon
der door den vijand te zijn belemmerd.
waardoor hij geen gelegenheid liad een ver
ontschuldiging te zenden. Hij en Vivien
hadden mevrouw Fleming pas eergisteren
onlmoet, toen hij getracht had haar aan
het praten le krijgen over Stolt. Zij .scheen
niet geneigd, dat te doen en maakte daar
door zijn nieuwsgierigheid sterker, omdat
hij vermoedde dat zij zweeg, om Vivien's
onschuld le. sparen.
Ongewoon aan iels, wat op intrigue ge
leek, nam Harpur uitgebreide maatregelen
c n tegemoet le komen aan mevrouw Fle
ming's wensch van geheimhouding. Van
één uur tot kwart voor drie was Jan de
brievenbesteller met de onhandelbare vpo-
ton. in het logement om 1© eten en een
dutje te jdoen. Precies "kwart voor drie
lichtte hij de bus aan den muur van het
logement, en moesten zijrt lastige ledema
ten hem naar Poïthlew terug brengen,
langs een korter weg dan bij gekomen
was. Tusschen zijn weggaan en zijn terug
komst den volgenden ochtend, was er geen
officieel verkeersmiddel tusschen Penolver-
baai en het postkantoor van Porthlow en
de verdere wereld. Maar als iemand van
Penolver, die een brief voor de post had,
Jan iets minder dan een half uur miste,
kon hij. door drie mijlen hard le loopen
naar St. Adrian, een latere post krijgen,
die por wagen naar Pórthlew gebracht,
met dezelfde buitenlandschc mail ging,, als
waarvoor Jan de brieven h,
1 fWordf vervolgd).
