68"" Jaargang
De oorlog.
De vergissing vanYivien Eady,
Woensdag 29 September 1915
No, 14948
Deze courant verschijnt da ge lijk 3, met uitzondering vaa Zoo- en Foeetrfaaea
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingea fl, 1.2& franco
per post fl. 1 65.
Pnjs per week: Voor Schiedam enVlaardingen 10 opat
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend nummer moeten dag V(Ji5s een
nar aan het Bureau bezorgd zqn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven)
ft^is der Advertentien: Van 16 regels fi. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groot© letters naar de plaats dia zij
innemen.
Advertentien bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarievan
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekcanea.
In de nummers die Dinsdag1-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, werden zogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prij»
van 40 oen ja per advertentie, l«j vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Attestatiën de ^ita.
T De Burgemeester van Schiedam;
maakt bekend dat de attestatiën 'lé vita
zoowel voor Nederlandsohe- als voor Kolo
niale pensioenen zullen worden afgegeven
aan de' afdeeiing Bevolking, Schoolstraat 12,
op eiken werkdag des voormiddags van
8Va—li1/'2 etl des namiddags van IjP/g-
41/2 uur.
Schiedam, 29 September 1915.
De Burgemeester voornoemd,
M L. HONNERLAGE GRETE.
BUITENLAND,
I i Schiedam, 28 Sept 1915.
Van het Westelijke front.
Franse h legerbericht.
Het officieele Fransche communiqué van
gistermiddag 3 uur luidt: i
In At to is hebben de Franschen gedurende
den avond en den nacht geleidelijk terrein
gewonnen in de richting van de hoogten
ten Oosten en Zuiden van Souehez.
In Champagne bieden de Duitschers in
hun .achterwaartsche stellingen, beschermd
door een uitgebreid, verborgen, net van
draadversperringen weerstand.
De Franschen hebben opnieuw vorderin
gen gemaakt iu de richting van heuvel 185,
ten Westen van de hoeve Navarin, in de
richting van La Justice.
In de Argonnen zijn de hardnekkige aan
vallen, die de Duitsdhers gisteren met
6 a 8 bataljons op onze eerste loopgraven-
linie bij La Fille Mort© en Bolante onder
nomen, geëindigd met een ernstig échec.
De tegenaanvallen der Franschen in den
loop van den nacht ondernomen, stelden
hun in staat, de Duitsche infanterie op bij
na alle punten, waar ze had weten binnen
te dringen, terug te werpen. Het terrein
voor de Fransche loopgraven is bedekt met
lijken van vijanden.
Op het overige front was de nacht be
trekkelijk rustig. i
Van Duitsche zijde.
Bernhard Kellermann, de oorlogscorres
pondent van het „Berl. Tagebi.", bericht uit
het Duitsche hoofdkwartier:
Met verbruik van massa's munitie, met
14 a 15 divisies, waaronder een gedeelte
van Kitchener's leger, met Schotten, Ieren,
Goerkha's, Sikhs en kleurlingen van aller
lei nuances, met honderdduizenden kubieke
meteis giftige gassen gingen de Engelschen
op den rechtervleugel van het westelijk
front tot den aanval over. Hunne verliezen
zijn ontzaglijk, hun resultaten nauwelijks
noemenswaardig. Vier dagen lang hielden
uit het Engelsch
vaa
CHARLES MARRIOTT.
44) i
„Gevoeligheid is niet een van uw deug
den, mijnheer Stolt," antwoordde "zij met
afgewend gezicht.
Toen zij zich weer omkeerde, zag hij tia
-nen in haar oogen.
„Het spijt me erg," mompeldo hij. „Ik
ben altijd zoo brutaal gezond, dat ik zenu
wen en dat alles vergeet."
„Och, zenuwen!" zei ze ongeduldig.
„Ik geloof, dat ons lichaam meer met
tevredenheid te maken heeft, dan de meeste
menschen wiil.en toegeven," ging hij be-
toogend voort.
Zij keek hem onvoldaan aan en beet op
haar lip,
„Heeft u wel ooit eens iets verlangd?"
vroeg zij met harde, trillende stem.
Stott haalde diep adem, en liet lachend
geld in zijn zak rammelen.
„Ik zit er warmpjes in," zei hij ont
wijkend. „Waarom zou ik ontevreden zqn?
Ik heb met allerlei moeilijkheden te kam
pen gehad geldgebrek, slecht weer,
vijanden, vrienden maar nu voel ik
grond onder mijn voeten."
„En de goede wil van uw mede
schepselen, telt die niet mee?"
„Heel veel, -zoo lang ik er mijn per-
zij oase loopgraven onder zwaar vuur, op
bepaalde afdêelingen hing een yolkomea
vuurgordijn.
De hoofdaanvallen werden gedaan ten
noordoosten van Frommelles. Hier werden
zij met zware verliezen teruggeslagen verder
naar het westen van Aubers.
Gedeeltelijk waren zij onze loopgraven
binnengedrongen, door een tegenaanval
wenden zij er echter weder uitgeworpen.
Daatbjj werd een Indische brigade totaal
vernietigd.
Evenzoo ging het hun met hunne aanval
len b§ Givenchy en Festubert. Zonder suc
ces werkten zij hier met rookbommen.
Heb ©enig vermeldenswaardig resultaat
behaalden zij ten zuiden van het Kanaal
van La Bassée, waar zij niet met soldaten
aanvielen, maar honderdduizenden kubieke
metera vergiftige gassen als stormcolonnes
voor hunne troepen uitzonden. De gaswol
ken waren zoo dietht, dat men op 10 pasof-
stands nauwelijks kon zien. Voor deze be
storming door gaswolken moesten wij naar
onze tweede stelling terugwijken. Zoodra
het echter lichter'weid, gingen onze troepen
tot den tegenaanval over en hernamen ge
deelten van de verloren stelling.
Tegelijkertijd met de Engetsdhen en de
gasgolven deden de Franschen een aanval
van den Lorette-heuvel tot Rivièro ten zui
den van Atredht, nadat zij dagenlang een
hagel van granaten, ook granaten met be
dwelmende gassen, hadden doen neder
dalen. i
Hiin verliezen moeten enorm zijn.
Van Engelsohe-zijde.
Reuter's bijzondere oorrespondent in het
Engelsch© hoofdkwartier seinde Maandag
o.m.:
D© voorbereiding door do artillerie, die
aan den grooten aanval voorafging, was
vTeeselijk. Een groot aantal kanonnen was
op verschillende punten opgesteld en reus
achtige hoeveelheden, granaten bijeenge
bracht Reeds dagen lang was bij tusschen,-
poozen geschutvuur onderhouden, doch Za
terdag, kort na middernacht en in de vroege
morgenuren, begon de beschieting der
Duitsche stellingen met een in dezen oor
log" ongekende hevigheid. Op een afstand
klonk het geluid als dat van een reusachtig
machinegeweer en het vuur was zoo ge
concentreerd,' dat geen afzonderlijk© knal
len konden worden onderscheiden. De
Duitsche linies waren gehuld in stof en
rook, verschansingen smolten weg, prikkel
draadversperringen verdwenen, do gelieele
lucht was vervuld van het gebulder, dat
met enkele tussehanpfoozen den geheelen
dag aanhield/
Ik ontmoette bi} toeval een groot aantal
krijgsgevangenen die op een spoorwegstation
wachtten om te worden weggevoerd. Zy
za^en er allen uitgeput uit en Hun uniform
was bemodderd en zoo versleten dat iet
veld grijs d© kleur van dm grond had aan
genomen. Het waren meeat Pelen, lichame
lijk flinke mannen, doch zy teken afge
stompt. Ze werden bewaakt door soldaten
mpt de bajonet op 't geweer, doch dat was
werkelijk overbodig, want ze waren to uit-
soonlijkheid niet voor behoef op te offe
ren."
„En uw afzondering niet," voegde zij
eï bij.
„Juist," zef hij, langzaam knikkend, en
zjjn kaken vast opeenzettend, „en mijn af
zondering niet."
Hij vermoedde, dat de praatjes, die in
den laatsten tijd over hem liepen, haar
nieuwsgierig hadden gemaakt, en dat rij
hoopte hem uit te hooren. Ditmaal vond
h(ij het niet zoo onaangenaam als anders
Hij was misschien wat uit zqn evenwicht
en,, zooals dikwijls gebeurt, als iemand zeei
tevreden is, vond hjj het niet onaardig
wat gekheid te maken met iemand, voor
prie hij 'geen achting had. Nieuwsgierig wat
haar volgende vraag zou zijn, nam hij het
takje veronica uit zija knoopsgat en rook
er aan. 1
„Een van die vreemde kleuren," zei zij,
de bloem met onvaste hand aannemend, „ik
jioud er van."
,Jtet dóe* mö een beetje aan. u denken/;
zei hjj, en -.trachtte zich te herinneren waar
óm, toen zij zei;
„Het is 'toevallig bijna de kleur van mijn
rok." Zij lichtte haar japon zenuwachtig
een beetje op.
„Dat is zoo," zei Stott met onvorstoor-
baren ernst
Zij hield de hloem aan haar neus en was
een .paar minuten stil.
„Alsik nu eens zei, dat ik om Selwyn
Harpur hier kwamf' zei zij, hem zijde,
lings aankijkend.
„Dat zou me niet vprwoadsrea," m
geput "om te vluchten en erg gedwee. D©
meeste waren te Loos gevangen genomen.
De Duitschers, aan drie kanten omsingeld,
zijn daar als in een val gevangen en moes
ten zich overgeven, toen zij naar de
gevangenen zeiden hun laatste patronen
haddeh verschoten.
Twee officieren, bij den aanval opHooge
gevangen genomen, gaven toe dat de aan
val, ofschoon lang voorzien, een verrassing
was geweest De oudste'van hen, een kapi
tein Bij den landstorm, zeide dat de helft
van lijn compagnie in de lucht was ge>-
vlogen door een ntSjn, die de loopgraven
had vernield en dat hijzelf was meege
sleept door de Britsche troepen die de bres
door de ontploffing geslagen binnendrongen.
Generaal Marchand
gewond.
Generaal Marchand werd Zaterdag bij de
gevechten in Champagne gewond. Hij werd
doorj een granaatsplinter in den ondeijj
buik getroffen. De wonde, ofschoon ernstig,
schynt niet levensgevaarlijk, aldus een Reu-
terbericht uit Parijs.
Tan het Oostelijke front.
Qoatenrflkseh legerbericht
Hét Oostenrijksche hoofdkwartier meldde
gistermiddag:
Door de O.-H. en Duitsche strijdkrachten
aan Öe Styx met omsingeling bedreigd, heeft
d© vijand zich genoodzaakt gezien, zip. on
der groot© opofferingen ondernomen offen
sieffin het Wolhynische vestinggebied te
laten varen. De terugtocht der Russen is
gisteren den geheelen dag voortgezet; bet
vjjapdeljjke leger is achter de Poetuowka ge
weken, Onze legers vervolgen den vijand.
In achterhoedegevechten ten oosten vaa
Luck, hebben onze troepen 4 officieren en
600 man gevangen genomen. 1
Aan de Ikwa en in Oost-Galicië is do toe
stand onveranderd. 1
Tan het Zuidelijke front.
Osstearijksch legerbericht,
Het Qostenrijksche hoofdkwartier Mneldde
gistermiddag
Aan het Dolomieten-front werd heden
ochtend een aanval van den vijand op derf
Col'dei Bois met handgranaten afgeslagen.
Gisteren schoten de Italianen opnieuw
ongeveer 50 granaten af op het hospitaal
van het Roodo Kruis te Gcte, ofschoon op
deze inrichting, daar zij! nog niet geheel
ontruimd kon worden; nog steedg de vlag
van het Rodde Kruis wapperde.
fn den sector Doberdo werd ©en aanval
op den Monto dei sei Busi door ons vuur
afgeslagen.
Van het Sertische front.
Oostenrjjksch legerbericht
Dit het Oostenrqksclho hoofdkwartier d.d.
gisteren
Het vuur van onze artillerie belemmerde
den aanleg van versterkingen, aan de Bene-
den-Save.
Het vestinggeschut van Belgrado loste op
-de stad Zenum CSemlinJ eenige schoten,
die echter niet troffen. t
Stott kalm.
„Ook niet ergeren?" 1
'„Niet in 't minst. Waarom?"
„Goede* Selwyn," zei zq peinzend. „Ik
heb altijd het hinderlijk gevoel, dat hq
probeert mij zooveel mogelqk te sparen.
Ik moest hem misschien zeggen, dat het
niet meer zoo'n pqn doet als vroeger."
Daar hij niets zei, ging zq voort:
„Neen, ik1 ben hier niet gekomen om te
tandenknarsen over Selwyn Harpur en zijn
toekomstige bruid. Is er met iels onkiesch
uitdagends in zoo'n tentoonstelling van een
man en vrouw, die binnenkort zullen
trouwen
Haar lippen verbleekten, toen zij met
zijdelingschen blik den ader op zijn yjtxw-
hoofd zag opzwellen.
„Hartstochtelijke aankijken en verliéfd
doen," ging zij langzaam vpotrt, haar mlond
door een wreed en glimlach vertrokken.
Leigh ton's „Getrouwd" kan als voorbeeld
dienen yófflr d©. Britsche verdraagzaamheid
/voor alles, behalve eerlijken hartstocht.
Vindt u dat pok niet?"
„Ik' heb er niet over gedacht," zei Jiij
jfcoriaf, hjj wist niet, dat zq zich zelve
veel mper pijnigde dan zq hem deed.
„Nu," zei zij na een korte stilte, „waar
om praat u niet? Hóe staat de haver?"
Daar hij begreep, dat zij naar zqn werk
in 't algemeen vroeg, vertelde hij haar
van zqn plannen voor de toekomst. Zij luis
terde met belangstelling, maar vond niet
goed „het land. te bederven door Ieelqkte
fabrieben."
„Tat ié yoojrcgideeV' zei hjj. rEen tjjrjex
Aan de Dardanelles
Turksch legerbericht
Het Turksch© hoofdkwartier meldt d.d
gisteren:
Aan het Dardanellen-front is de toestand
onveranderd. Onze, naar verschillende zij
den uitgezonden verkenningsafdeehngen,
lokten twee vijandelijke verkenningspatrouil
les bij Anaforja en in den omtrek van
Kerevisdere in een hinderlaag en namen hen
gevangen; anderen deden verrassende aan
vallen op do vijandelijke loopgmven en
maakten geweren, ammunitie, eeri veldtele
foon en pioniergereedsohap buit.
Overigens niets .nieuws.
Een Fransche opinie.
De Fransche afgevaardigde Merlin,, die
met zijn ambtgenoot Foudhen, namens de
hygiënische commissie uit de Kamer naar
Gallipoli is afgevaardigd, heeft over den ge
zondheidstoestand van de troepen aan de
Dardanellen een gunstig rapport uitge
bracht. Over de militaire vooruitzichten
van de expeditie is hij,minder goed te
spreken; hij vindt, dat ze op onvoldoende
wijze is voorbereid en zegt, dat ze tot
stilstand is gekomen. Toch is het slagen
van dezten veldtocht voor de geallieerden
van het grootste gewicht, als zij hun aanzien
in Ktein-Azié, in Syrië en bij alle moham
medanen in Noord-Afrika niet willen ver
spelen. Hij acht het noodzakelijk een nieuw
plan te ontwerpen om deze roemrijke ex
peditie tot een goed einde te brengen.
Ter Zee.
Getorpedeerd,
Het Zaterdag te Marseille aangekomen
Btoomschip „Memphis", heeft daar de uit
34 koppen bestaande bemanning van het
Engeteche s.s. „Natal" (6500 tonj aange
bracht De „Natel" is den 13en September
door een Duitsdie duikboot in de nabij heil
van Kreta in den grond geboord.
Een Reu ter-telegram, vermeldt het tor
pedeeren van het Engelsch© visschersvanr
tuig „Ventnor" van Grimsby, i
Dlrerse berichten.
i De Balkan.
In het Lagerhuis heeft gisteren d© Engel-
scli© minister van buitenlandsche /.aken
Grey, over den toestand op den Balkan o. a
yverklaard, dat er in Engeland nog de tra
ditioneele "sympathie voor het Bulgaarsclie
volk heerscht, Zoolang dus vervolgde de
minister Bulgarije zich niet aan do zijde
van deVijanden van Engeland en zijn boinl
genooten schaart, kan er geen sprake van
zijn, dat Britsche invloed of strijdkrachten
zullen worden gebruikt in aan de Bulgaar
sdh© belangen vijbndelijken zin en zoolang
Bulgaria's houding niet aanvallend is, zul
len de vriendschappelijke betrekkingen niet
gestoord worden. Indien echter het gevolg
van de mobilisatie in Bulgarije mocht zijn,
dat dit land oen aanvallende houding aan
neemt aan do zijde van onze vijanden, dan
zijn wij gereed om onze vrienden op den
Balkan alle hulp t© geven die wij kunnen,
op een wijze die hun het meest zon te fetade
komen, in overeenstemming mot onze bond-
"behoeft niet leelijk te zijn. Het komt omdat
al uw begrippen omtrent schoonheid tweede
hands zqn. U durft niet voor u zelf lo lie
slissen wat mooi is en wat niet Het is nog
do vraag, of ei iets bepaald moois of lea-
lijfc's is. Men kan wiel als regel aannemen,
dat nuttig en mooi één zijn. Iets, dat aan
zijn doe] beantwoordt, kan niet leelijk zijn,
Ala hefteelijk is, mankeert er hier of daar
wat aan. Maar vdaar gaan w© heen?" brak
hq lachend af.
„U is akelig logisch," zei zij.
„I at „akelig" bewast, dat u een bevoor
oordeeld begrip Vaa logisch hebt,"' ant
woordde hjj. „Logica, is het zwaard der be
vrijding, dat slechts de opyechto durft te
hanfieeren.'l
Ztjj lachte gedwóngen en zei:
„Het verbaast me, d^t tt mfet uw hoog
begrip Van logica1 niet Verder gaat in de
pmctgPc," i I
„Ik heb d© meeste dingen, di© ik
wenachto, gekregen of ben b'ezig zo te krij
gen," zei bi$ uitdagend.
„Niet alles."'
„Niet?'-' zei hq>.
Zijj! streek/haar japon,' heimelijk, lachend
glad.
„Tenzq u, JbeWeert geen hartstocht te heb
■ben,"
Hij rookte even stilzwijgend dorr en zei
toen: 1
„Een huwelijk door roof is oudenvetsch
en wat er tegenwoordig voor in de plaats
komt, een huwelijk door aankoop, staat me
tegen."
'„Heeft u,w logica u geen uitweg doen
genooten, zonder voorbehoud en zonder
qualificatie. i
„Wij wisselen natuurlijk; met onze bond-
genooten over de situatie van gedachten en
ik geloof, dat de zienswijze, die ik uit, ook
de. hunne is."
Dr. Dumba.
Reuter meldt uit Washington
Dumba seinde aan het ministerie van
buitenlandsche zaken, dat hij bevel had
•ontvangen naar .Weenen terug te keeren
en dat hij om een vrijgeleide verzocht.
BINNENLAND.
Audiënties.
De gewone audiëntie van den minister
van staat, minister van binnenlandsche
zaken, zal op Zaterdag 2 October met
plaats hebben.
Onze marine.
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht is Hr.~ Als. stoomschip
„Canopus", onder bevel van den uitenant
ter zee 1ste klasse C. J, J. Beynen, 21 dezer
te Tandjong Priok aangekomen.
Opleiding van marine-officier.
Bij beschikking van den minister van
marine van 27 September is een commis
sie benoemd om voorstellen in te dienen
tol wijziging van fle opleiding der a s zak
officieren, m dien zin, dat deze opleiding,
meer dan tot dusverre, gericht zal zijn op
do algemeene psyehAcbe en physaologische
ontwikkeling en op de intelier.ueele ont-
wikkeling naar ieder's persoonlijken aan
leg.
In deze commissie is de gepensionneerde
cice-admïraal G. F Tydeman, voorzitter
der commissie tot het exammeeren van zee
officieren, benoemd tot lid-voorzitter.
Da schfppersactle.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
zal de Schippersactio om te komen tot
bepaalde voorwaarden op de beurtbevrach-
ting en mmimUm!-vrachtprijzen, die zich
tot dusver bepaalde tot het noorden des
lands en Amsterdam, thans landelijk worden
gevoerd. Te dien einde werd or eergisteren
ook te Rotterdam in „Fiascah" ©en vcr-
gndenng \an T«jjn- en beurtschippers ge
houden. De het.' J. F. Vos, voorzitter van
den Algemoenen Schippersbond te Gronin
gen, was vöor deze vergadering uitgenoo-
digd. Hij jton daararfn geen gevolg geven,
maar verklaarde zich bereid steun to ver
teenen, aan de eventueel vanuit Rotter-
rjam te voeren schippersactio Intusschen
zijn op een dezer dagen te Amsterdam
onder leiding van den heer J. F. Vos ge
houden schippersvergadering mmimum-
vrachttarieven vastgesteld.
Bij het bevrachten van hun schepen moe
ten de schippers volgens de voorwaarden
der beurlibevr.icliting, zich laten inschrij
ven bij den controleur op de daarvoor b-ei-
stemde beurllijlsten. Beneden do gestelde
minimum-vrachttarieven mogen geenvrach-
vinden?" i v
i„Jawel", zei bij, „maar mijn logica* komt
in botsing met do vervulling van sommige
wcnschen ten kjosto yrfn anderen, bv. van
beschaving en ware kameraadschap".
„U vergeet dat de yrouwen zich in de
Laatste tien jajren Wat ontwikkeld hebben,
of ten minste sommige harcr yooroordeelen
zïjn kwijt geraakt".
„Neen, dat vergeet ik niet; maar ernst
is sonts even vervelend als grofheid, en de
natuur is dikwijls zoo onvriendelijk de beste
bedoelingen te geven aan incnSclien d.c liet
minst in* staat z,ija ae te vervullen. Ik heb
onbevjooroordeclde vrouwen in roman ten;
bureaux gezien, rnaar, eerlijk gezegd, ik
verkies de andere vrouwen
„Maar als ik een man was en menschelijk
en ïogischen ik ontmoette een vrouw,
die onbevo^prdeeld w.us en mij tegelijker
tijd aantrok
„Ah, juist 1"- zei hij. „Als".
„Misschien heeft u proeven genomen,"
vei zij met een hard lachje; en zij voegde
et zachtjes bij, „zooals do omstandigheden
1'ouden denken".
Hq keek haar scherp aan.
„Kiesche dames behooren geen vragen te
ioen", zei hij, hq boog zich over haar
en raakte gedachteloos haar hand aan.
Zij rukte haar hand weg, alsof de zijn©
haar gebrand had.
„Doe dat niet!" zei zjj hartstochtelijk.
„Neem mij niet kwalijk", stamelde hq' ver
schrikt
„Het srfijt mq erg".
QVordt vervoïjfdl,
i
