ft
Be oorlog.
'68"" Jaargang.
Maandag 18 October 1915.
No. 14964
Kleine stads-wee.
Deze courant verschijnt dagel ijks, met uitzondering van Zon- en Feestdanen
per V00f Schicdai" eQ V1 aardingen fll5j
Prijs por week: Voor Schiedam enVIaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen,
Advertentien voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
aar aan net Bureau bezorgd zijn.
Bureau; Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven),
BUITENLAND.
Schiedam, 18 Oct '1915.
Tan het Westelijke front.
Buitsdhe .legerb'erichten.
Het Duitsche groote hoofdkwartier ineldJe
Zaterdagmorgen
„Een vijandelijke aanval tegen onze stel
lingen ten noordoosten van Vermei les werd
afgeslagen. t,
In Champagne Weven bij de zuivering
van een Fransch „nest" ten, oosten .van
Auberive na vrucht el oo ze vijandelijke tegen
aanvallen in het geheel elf officieren, 600
man, drie mitrailleurs en een mljnwerper
in handen der Saksers. Kleinere partieele)
aanvallen op onze stellingen ten noordwes
ten van Souain en noordelijk van Le Mes-
ni), waarbij de vijand veelvuldig gebruik
van projectielen maakte, mislukten. Een
poging dier Fransdhen om de hun >op 8 Oct.
ontrukte stellingen, zuidelijk van Lein-
trey, waarvan zij de herovering op '10 Oct.
reeds ambtelijk mededeelden, te bezetten)
mislukte volkomen; met aanmerkelijke ver
liezen, drie officieren en 40 man .krijgsge
vangen, werden zij teruggeworpen.
Aanvallen ter verbetering van onze stel-
lnigen op den Haxtrnannsweilerkopf, hadden
volkomen succes. Behalve groote verliezen
had de vijand de gevangenneming te 'betreu
ren van vijf officieren cn 226 'man; hij ver
loor een revolverkanon, zes mitrailleurs en
drie mijnenwerpers. Een vijandelijke aan
val op de Sohratzmiinnete mislukte."
Het legerbericht van Zondag luidt:
Aanvallen des vijands in de streek van
Verraelles en van Rodlincourt hadden geen
succes. i
Wij hebben de Westelijke helling van
den Ifartmannsweilerkopf stelselmatig en
zonder door den vijand te worden gehinderd,
ontruimd, nadat de vijandelijke loopgraven
degelijk waren verwoest.
Bij St. Soupler, ten Noordwesten van
Souain, heeft luitenant Boelke in een ge
vecht in de lucht een fransch strijdvlieg-
tuig, het vijfde binnen korten tijd, ten ri
gebracht.
Fransche legerfierichten.
Het officieel© communiqué van Zaterdag
avond luidt:
„Een krachtige tegenaanval heeft ons in
staat gesteld al onze stellingen op den top
van den Bartmannsweilerkopf te heroveren,
zoomede een gedeelte te vermeesteren, dat
tevjoren in het bezit van den vijand 'was.
Een eskader vliegtuigen heeft het station
van" Sablons bij Melz gebombardeerd. Ver
scheidene ontploffingen zijn waargenomen.
Wjj hebfben een nieuwen aanval in Arlois
Volkomen gekeerd.
De loop granige vechten en het geschut
vuur ten Zuiden van de Soumie duren
voort.
In Alrgonne gevechten met handgranaten."
Het officieel© communiqué van gister
middag zegt:
In Artois veroverden de Franschcn gis
teravond een krachtig bolwerk ten Zuid
oosten van Neuyilje St. Vaast. Zij hand
haafden er zich, na in den loop van den
Naar
BERNHJARD KELLERMAN.
U
I
Eva bracht haai man tot aan de school,
dat deed zij ellden dag. In bet voorpor
taal babbelden Ze nog een oogenblikje sa
men, onderwijl schoven laat-komende leer
lingen aan hen voorbij, de petten even op
lichtend. i
„Nu, dat Eef, tot Vijf uur, dagl"
„Dag Karei 1"
Even nog bleef zij dan treuzelen, tot
dat ,ze de deur in 't slot lioorae vallen,
dan verstomde ook het rumoerig stemmen
gezoem, alléén nog klonk zijn' stemi, zijn
mooie, donkere stetrni, op uit de ingevallen
stilte. Zij ging heen, glimlachend en den
kende aan de Velen, die n.u naar bran' op
zagen, muis-stil
Eva liep geregeld eiken dag door dezelfde
straat naar buiten, in de richting Van de
haven. Deze middaguurtjes waren haar
eigendom, zij kon er mee doen, Wat zij
wilde. De haven trok baar bek meeste aan,
altijd lagen daareenige schepen; om half-
drie precies stak de „Liesbetb" Van wal.
nacht twee tegenaanvallen te hebben af
geslagen.
lOp den sector van Lihons en op het
Aisnefront hevig bombardement van weers
zijden. V oor het overige geen bizondere
voorvallen langs do Aisne, m Champagne
en in Argonne.
In Lotharingen veroverden de Franschen
100 meter loopgraaf ten noorden van Reil-
lons. Daarbij werd hardnekkig man tegen
man gevochten.
Fransche vliegers bomb ankerden in den
nacht van den löden tot den 16den Mé-
2teres, Azoudange en het station Avricourt,
zijnde dit Duitseho centra van approvian
deering.
Een legerorder.
Urt het Duitsche hoofdkwartier worlt ge
meld
Welke verwachtingen onze vijanden ge
koesterd hebben, blijkt, behalve uit het
reeds gepubliceerde legerbevel van generaal
Joffre, van 14 September, uit de volgende
legerorder van 13 October, gevonden Lij
een gesneuveld Fransch stuf officier.
Grojt hoofdkwartier der Oostelijk© lege is
Generale staf 3e bureau No. 12975, 21 Sep
tember 1915.
Geheim bevel voor de Noordelijke en
middelste groep. Allen regimenten moet
voor den aanval, welke de Fransche en
Engelse!?© troepen uitvoeren moeten, de
geweldige kracht van dien aanval onge
veer op de volgende Wijze worden tuidelijk
gemaakt. Voor de operaties zijn bestemd
35 divisies,onder generaal Castlenau, 18
divisies, onder generaal Foch, 13Engelsche
divisies cn cavalerie divisies (daaronder 5
Engclsche). Bovendien staan tot ingrijpen
gereed 12 infanterie divisies van liet Bel
gische leger. Drie vierden der Fransche
strijdkrachten nemen aan den algemeenen
slag deel. Zij Worden ondersteund door 2000
stukken zwaar geschut en 3000 stukken
veldgeschut, die van veel meer munitie zijn
voorzien, dan bij het begin van Jen oorlog.
Alle maatregelen voor een succesvol resul
taat z'ijn getroffen, vooral wanneer men
bedenkt, dat aan onze laatste aanvallen
in de streek van Atrecht slechts 15 divisies
en 300 zware kanonnen deelnamen.
De legerorder was onderteekend «oor
Joffre.
Van liet Oostelijke front.
Duitsch legerbericht.
Het Duitsche groote hoofdkwartier meldde
gistermorgen
LegergroepVon Hindenburg.
Ten Oosten van Mitau hebben onze troepen
den tegenstander uit zijn stellingen ten
Noorden en ten Noordoosten van Gross
Eckau geworpen en tot over de Missa
teruggedrongen. Vijf officieren en ruim dui
zend man namen wij. gevangen.
Voor Dunaburg werden sterke aanvallen
der Russen afgeslagen. Daarbij verloren de
Russen 4 officierdn en 440 man aan* ge
vangenen.
Ook ten Zuiden van Smorgon werden
aanvallen der Russen, ten deele in ge
vechten van man tegen man, overal af
geslagen.
Bij de legergroepLeopold van
Beieren geen nieuws.
De kapitein zat op het dek in zijn klap
stoel, hij las de courant. Eva, kende hein
niet anders dan zóó, al de vijf jarenlang.
Liep de trein het stationnetje binnen, dan
vouwde de kapitein de courant inéén, Waar
na hij opstond en de brug opliep, uaa,r bo
ven. De post kon elk oogen^lik verwacht
worden. De loopplank' werd weggetrokken,
de manke kade-arbeider vierde de touwen,
de kapitein schreeuwde door «ie spreek
buis: „halve kracht". De schroeven krin
kelden zich in het water, het schip stoomde
even iets terug, daarna scheen het moed
te vatten cn stoomde statig de zee in.
Eva staarde de boot na en steeds op
nieuw had zij het gevoel, alsof zij van
iemand afscheid had genomen.
Zij liep door, de kade veraer af, zij wilde
zien of er iets bijzonders op de zeilboo-
ten gaande was. Zij ontdekte al gauw het
spiksplinternieuwe jacht vun den apothe
ker, haha, van den apotheker, enfin 1 En
daarnaast lag de kleine veeboot. Het hoofd
van den machinist boorde uit het luik om
hoog, een pijp stak tusschen zijn tanden,
zijn hand greep naar de muts.
„Goeden dag," knikte Eva, met ietWat
neerbuigend groetje. Zij! had er schik in, óm
heel beleefd te zijn. Het hoofd in het luik
wendde zich, zag haar na.
Nu liep zij over de werf naar deu mo
len, waarvan zrj elkjen steen kende, eiken
Prijs der Advertentien: Van 16 regels fL 0.92iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naax de plaats die zij
innemen.
Advertentien bij abonnement op voordeelige voorwaarden, Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentien opgenomen tot den prij3
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Legergroepv. Linsirigen. De
Russen zijn ook bij Moeltsjilse over de
Styr geworpen. Aanvallen der Russen aan
de Koimin zijn mislukt.
Oostenrijksch legerbericht.
Het Oostenrijksche hoofdkwartier meldde
Zaterdagmiddag, dat dc in het gebied van
de Beneden-Styr strijdende Oostenrijksdi-
Hongaarsdhe troepen den vijand 20 Kil.
ten noorden van Rafalomka opnieuw uit
verscheiden hardnekkig verdedigde stellin
gen wierpen en een tegenaanval afsloegen.
Het legerberioht van gisteren maakt al
leen melding van afgeslagen sterke Rus-
issohe aanvallen aan de Korminbeek.
Russisch legerbericht.
De groote generale staf meldt heden: 1
In de streek van Kalutzenï, ten 'Zuiden
van Schlock, aitiüerie-gevechten.
Ton Attesten van Grunwald (ten Oosten
van Mitauj staken de Duitscihers den 15 Jen.
October na een nachtelijk bombardement
de Eckau over. Door een tegenaanval on
zerzijds zijn zij er weer over geworpen.
Een vrij hevig artillerie-gevecht is gele
verd in de streek ten W&rten van Miss hof,
aan den spoorweg ten Zuidoosten van 'Riga.
Pogingen van de Duitschers om ten Zuid
westen van Misshof naar den linkeroever
van de Missa over te steken, hadden geen
succes. Zij werden door geweer- en ge
schutvuur verijdeld. Opnieuw heeft een
vijandelijk vliegtuig bommen geworpen op
het station Romershof, ten Noorden van
Friedriohstadt.
Op het front in de streek van Dunaburg
voerden de Duitschers verscheiden aanvhl-
len uit langs den weg van Illoext en ten
Zuiden van het meer Medoem. Al deze aan
vallen waren vruchteloos.
Gisteren vermeesterden onze troepen in
een hardnekkig gevecht in de streek tus
schen de nieren Domuien en Prisviaty de
hoeve Gatcni. Zij veroverden daarbij ma
chine-geweren en maakten gevangenen Wij
hebben vertrouwbare berichten ontvangen
over de groote verliezen, die de vijand in
den loop van de laatste dagen op het front
voor Dunaburg heeft geleden, alsmede bij de
meren Domuien, Dnsvialy en Boginskoje.
Ten Zuiden van de streek van Dunaburg
fot aan da Pripet is de toestand onveranderd
gebleven.
In den nacht voorafgaande aan den löden
October, beeft een Zeppelin een vijftiental
bommen op Minsk geworpen. Onze artillerie
heeft het luchtschip aanstonds verjaagd.
In de streek van Nowoselld aan dcStyr,
stroomopwaarts van Czartorysd heeft de
vijand, na een voorbereiding met de ar
tillerie, het offensief genomen. Aanvank©.
lijk oefende hij ©enigermate ©en druk uit
op onze afdeelingen, maar na korten tijd
werd hij teruggeworpen en gedwongen te
wijkan tot het punt van waaruit hij den
aanval begonnen was.
In de streek van HaWoroiika aaa de
Strypa, ten Wisten van Trembowla, ztet
de vijand zijn hardnekkige aanvallen voort.
Gisteren ontwikkelde hij hier een orkaan
van artillerievuur, die meer dan anderhalf
uur duurde en een buitengewone hevigheid
bereikte. Vervolgens stortte zich de vijand
meermalen tot den aanval voorwaarts, 'maar
hij weid telkens teruggeslagen.
-Verscheiden heote gevechten bestonden
■vrij in de streek ten Zuidoosten van Buo-
zacz, waar de Duitschers op tal'looze plaat
sen tot het offensief zijn overgegaan.
steenVaak' beklemde haar die overbekend
heid, zij kSvann zich dan als een marte-
laresje voor, op wie duizenden oogen ge
vestigd waren en boord© zij niet fluiste
ren: Och, God, daar loopte ze weer, die
Evaoch, och/' en toch, wat had zij
het niet goed
Even aan den molen voorbij, wachtte Eva
het haar eigen plaatsje; het waren een
paar warme, in de zon gloeiende steencnj
waarop zij gemakkelijk neerzat, vanwaar zij
de „Licsbetli" na kon luren. De golven
klotsten, Eva droomdeEva, Eva
Riep de golf haar niet?
Zij tuurde en droomde; zij moest ech
ter terug, naar huis, de tijd stond niet
stil. Vlug, het was al half vijf. Even latter
was 'zij reeds bezig de Koffietafel in orde
to makten. Karei kwam! niet lang daarna
thuis, een pak schriften onder den arm,
het gezicht, nog warm van 't les geven.
Zijn er brieven?
„Neen, er is niets, Karei."
Todli liep hij even naar de bus, uit ge
woonte, om zich te overtuigen, daarna g'ng
hij vertellen van school. Zij luisterde inel
volle aandacht; zij praatten over sommige
leerlingen, boomden over een enkele af
zonderlijk.
Om zes uur weid er geklopt, kwam er
een privéJeeriing binnen. Eva installeer
de zich in de Immer er naast met oenïg
Het Duitsche front in Rusland
Majoor Morath geeft in het „Berliner
Tageblatt" )de volgende beschouwing om
trent de oorlogsgebeurtenissen aan het
Duitsch-Russische front
Van Riga tot Dunaburg houdt onze linie,
die tegenover de Duna ligt, vastberaden
wat zij enkele maanden geleden den vijand
ontnam en slaat vijandelijke aanvallen steeds
af. Het is begrijpelijk, dat wij hier er stra
tegisch volkomen tevreden mee moeten zijn
in dit jaargetijde hier krachtig verdedigend
te blijven. Anders «iet het er uit ten Westen
van Dunaburg. Hier merkt men, dat de
Duitschers euergiek aanvallen. Tweemaal
reeds drongen wij de vijandelijke stellingen
binnen, ten Noorden en ten Zuiden van
de spoorlijn Dunaburg-Poniewiecz, en ble
ven in deze stellingen. Wij naderden Duna
burg met de zekerheid, die onnoodig bloed
vergieten buiten sluit, doch den vijand geen
twijfel iaat, dat wij het begonnen werk
niet zullen opgeven voor wij het doel be
reikt hebben. Wij hebben Dunaburg strate
gisch noodig en daarom zullen wij het
krijgen.
Tusschen deze belangrijke vesting, die
het kruispunt is van vijf strategische spoor
wegen, en de lijn Wilna-Minsk, zijn in de
laatste weken de Russen hevig offensief op
getreden. Hun doel was de verbinding tus
schen de legers Below en Eichhorn te
doorbreken, op een punt van de lijn Wilna
Dunaburg. Sedert begin October dringen
de Russen over een frontbrcedte van 120
kilometer op naar het gebied Kofjany-Smor-
gon. Maar overal hielden aan de meren
en moerassen de troepen van Hindenburg
stand. Wij mogen deze episode beschou
wen als een pauze in ons Oostelijke offen
sief. Ook in het Galicisch-Poolsche offen
sief waren er dergelijke pauzes.
Tusschen de spoorlijnen Wilria-Minsk en
Brest-Litowsk-Minsk strijden de legergroe
pen van prins Leopold en Eichhorn ook
verdedigend. Het eerste leger staat onmid
dellijk voor de moerasstreek, waardoor de
Njemen stroomt cn heeft een terrein van
ongehoorde strategische bezwaren voor zich.
Ten Zuiden van den laatstgenoemden spoor
weg zet zich ons front voort langs de
Sczara en aan het Oginski-kan.ial en aan
den Westelijken Jasjolda-oever, Bij Pinsk en
ten Zuiden daarvan tot de Strumien is
het nog hetzelfde front als toen von Mac-
kensen dit oorlogsterrein verliet om 'een
nieuw leger te organiseeren. Hierbij sluit
zich aan hel leger van Linsingen, dat zijn
front heeft tot de lijn Kowel-Rowno, tot
de hoogte van Olyka, ten Zuiden van dezen
spoorweg. Deze legergroep heeft in den kor
ten tijd van haar optreden mooie successen
behaald. Zij heeft don aanval der Russen
uit Oostelijke richting tegen gehouden en
het doel hiervan volkomen verijdeldtus
schen Pinsk en de.n Wolhynisehen vesting
driehoek een wig te dringen, die invloed
zou hebben op ons offensief ten Noorden
en' ten Zuiden van dit punt.
In het voor cavalerie bijna onbegaanbare
terrein in het gebied van de Stochat, Stra
mien en do Styr treedt onze ruiterij op.
Haar ervaringen zullen echter invloed heb-
handwerk of boek. Zij trok de overgor
dijnen toe; een warme behagclrjkheid vul da
het vertrek, verhoogd door den geur van
Karel's sigaar, die door de reten binnen
drong. Eva boog zidh Over het handwerk
en glimlachte. Zij kon hem immers door
den muur heen zienf Zij zag hem heen e.i
weer loopen, de sigaar in den mond, zij
zag zijn gouden bril, zijn (lieklere, klare
oogen, zijn scherpe trekken wat deed
het er toe of zijn '(haar wat dunner weid
Knap was hij todhl hoe warm klonk zijn
stem. Een onverklaarbare ontroering steeg
in Ixaar op, als zijlaan zijn goedheid dacht.
Nooit, nooit was hij barsoh <of onaardig
tegen haar geweest, al deze lange jaren.
Zij had «alle reden om dankbaar te zijn.
Maar, goeie hemel, wie sprak dat tegen,
wie zei, dat zij dat niet was Haha.
En Eva lachte stilletjes, terwijl in de
kamer er naast de onzekere, hakkelende
stem van den leerling zich met de goed
aardige en positieve stem van den leeraar
kruiste. En gedachten vlogen haar door
't hoofd. Gedachten- aan vroeger, toen hij
aan een hoek schreef, en Jiet gedrukt werd
en de kritieken kwamen en |hij zeide: „nu
zal je eens zien, EefjeEn niets was
er van uitgekomen, En alle verzen, die
hij haar toezond. ,Elken dag. Zijn hart was
zoo rijk, zijn hersenen brandden. En nu,
Och ja, het tf,wcrk", de plicht had hein
vastgegrepen, die ellendige .alledaags-pliclit.
Had luj maar geld gehad, men zou eens
gezien hebben,' wat .er van hem gewor-
ben op de beginselen, die tot nu golden
omtrent het gebruik van cavalerie.
De Russen worden, niettegenstaande zij
hier met groote massa's tegenstand bieden,
stap voor stap terug gedrongen naar de
spoorlijn RownoSarny, die nog steeds van
gewicht is, omdat daailangs versterkingen
aangebracht kunnen worden uit het gebied
van Gomel.
Nadat wij ons aanvalsfront verlegd had
den Oostelijk van Luck, ontmoetten wij de
Russische aanvallende troepen halverwege
tusschen Luck en Rowno, in het gebied om
Olyka. Van 28 September tot nu heeft een
Russische overmacht getracht ons terug le
dringen, doch dit is haar met gelukt. Zui
delijk, bij Kremieniec, vechten wij reeds
dagen lang eveneens tegen een overmacht.
Eveneens Oostelijk van het Galicische Za-
iocs bij Nowo-Alexiniec. In de laatste dar
gen nam het offensief der Russen legen
de groep Bothmer geweldige afmetingen aan
ten Westen van Tarnopol. Maar. wij hielden
stand. Ten slotte viel generaal Iwanof krach
tig onze stelling aan ten Westen van de
Strypa. In liet gebied otn Burkanof duurt het
gevecht reeds vier dagen. Wij handhaafden
onze stelling. Een poging om de Dnjeslcr-
stelling der Oostenrijkers bij de Bessara-
bisehe grens te doorbreken, mislukte.
Op de geheelo linie ten Zuiden van de
Pripelmoerassen tot de Bessaribische grens
tracht generaal Iwanof te herhalen, wal
hij één keer reeds probeerde in Galicie.
Een mooie strategische gedachte ligt aan
deze pogingen ten grondslag. Maar al heeft
hij op dit oogenblik munitie genoeg, do
kracht van zijn leger, van zijn infanterie,
ligt op de slagvelden begraven.
Versterking met Kirghiez©».
Reuter seint uit Petersburg. Groote strijd
krachten Kirghiezen, zoo niet een geheel
leger, zulten waarschijnlijk aan het front
verschijnen, na de noodlge oefening te heb
ben opgedaan. De Kirgliieeen-stam telt hij
benadering twaalf millioeri mens elven. De
overheid moedigt do aanwending van deze
onversaagde mannen krachtig aan.
Een keizerlijk© oekase kondigt den slaat
van oorlog voor de stad en het district
Moskou af.
- Van het Zuidelijke front.
Oostcnrijkscli legerbericht
Het Oostenrijksdie hoofdkwartier meldde
gistermiddag
Na een krachtige voorbereiding door de
artillerie heliben de Italianen 's ochtends
vroeg verscheidene infanterie aanvallen ge
daan op den noord we s te lij ken sector van
hel plateau Van Doberdo, die alle op onze
versperringen afstootten. Do vijand leed
zware verliezen en trok in de vroegers
stellingen terug, 's Namiddags hernieuwde
hij den. aauv,al, mant-- werd reeds door ons
kanonvuur tot staan gebracht, 'sAvonds
en gedurende den nacht hooft de vijande
lijke infanterie opnieuw aanvallen beproefd,
*die evenals al de vorige mislukten. De aan
vallende troepen worden op drie tot vier
infanterie-regimenten geschat.
Verder noordwaarts, bij de buggehoofden
van Gorz en lol mei n stonden onze stel
den was. Nu ,was hij «steeds op, moe. Veel
sprak hij niet meer met (haar, neen, dat
deed hij niet .meer. Hij glimlachte naar haar,
zoo dikwijls zij Jicm aankeek, of hij lief
koosde haar hand. ,En 's avonds sliep iiij
direct in, zwaar en diep, sliep! hij, uitge
put zoo .anders bij vroeger. Misschien1
dat hij nog ©ven wakker zou worden om
te zeggen, dat .zijn schoenen verzoold moes
ten worden. Haluifi
Ilaha f Eva lachte luid op.
Karei deed de deur open, keek lachend
naar binnen, zijn .vinger tegen Je lippen
leggend.
De leerling beëindigde den even onder
broken zin.
„Ja, zeker denk om mijn schoenen,"
had hij gezegd. O, wat had zij moeten
lachen
Maar opeens, heftig, stak Eva een felle
pijn, liet was haai-, als werd. zij mot een
haarfijn mes van vonder naar boven open-
gekorfd.
Do leerling vertrok. Karei versoheen met
zijlij hoed op aan de tdeur. 1
„Wij moeten langzamerhand aan eten
gaan denken, Eef."
„Ja, Karei." Eva boog z'ieii dieper over
haar handwerk. Op het borduursel plekte
©en Hein, nat .vfekje, „Ja, dadelijk, .lieve
man."
(Wordt vervolgd).
t i
