De oorlcg.
68 iaargang
Woensdag 24 November 1915.
No. 14996
Purper en Fijn Linnen,
Deze courant verschijnt dage 1 ijlcs, met uitzondering van Zon- en Feestdasen
Prijs per .tótaal: Voor Schiedam en Haard ingen fi. 1.93, f™
per pod fl. 1.65. i
Prijs per week: Voor Schiedam enYlaardirrgen 10 cent.
AfzondeiIjjke nummers 2 cent.
'Aboimemenlen vvoiden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend nummer moeien des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgdzijn. -
Bureau: Lange Haven No. lil (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentien: Van 1G regels fl. 0.92, iedere regel meer
15 cents. Freclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentien hij ohonnemen t op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers die Dinsd g. Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde 1 ïeine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij voorin betaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericlit.
Zij, die zich met ingang van 1 Dec.
fl_ voor «ilnsteiis 3 maanden op de
„FWriedynwhe Courant" i>bo»nc«ren,
ontvangen do tot dien datum vor->chij-
j.vniii' nummers gratis.
Kennisgeving.
Be Burgemeester van Schiedam,
brengt ter algemeene kennis, dat van hoo
ger hand wordt medegedeeld dat een tee
kenaar van een buitenlandsche firma zicli
hier te lande ophoudt om bestellingen op
te nemen vooi reclameplaten waarop fa
brieken met omgeving in perspectief worden
voorgesteld.
Daar wanneer ons land in den oorloe
wordt betrokken dergelijke teekeningen
vcor vijandelijke vliegeniers van dienst zou
den kunnen zijn, "wordt aan eigenaars o1
bestuurders van fabrieken ook in* hun eigen
belang in overweging gegeven geen opdracht
te geven tot het vei vaardigen van dergelijke
teekeningen.
Schiedam, 23 November 1915.
De Burgemeester voornoemd,
AL L. HONNERLAGE GRETE,
BUITENLAND.
Van het Westelijke tVont.
Fransch legereer ibt.
liet otficiecle Fransche communiqué van
gistermiddag meldt
In den loop van den dag van gisteren
kwamen Fransche vliegtuigen op verschil
lende punten van het front in gevecht De
gevechten eindigden in hun voordcel. In
België werden twee Duitsche toestellen do
hun tegenstanders gedwongen te landen,, In
de streek van Reims deden twee vliegtuigen
die vervolgd werden, een buiteling. In
Champagne en aan den zoom der Argohneo
hadden rijf luchtgevechten plaats, ten gc
volge waarvan drie Duitsche vliegtuig. n
overhaast achter de ïhfilschc linies moe.
ten landen. Een toestel viel o rit redd" rd
neer, het laatste eindelijk kwam brandend 1
op den grond.
Tan het Oostelijke front.
0 o s t e n r ij k s c h leger bericht
Het Oostenrijksche hoofdkvvar'ier me'dd
gisteren, dat zich geen gebeurtenissen vnn
belang hebben voorgedaan.
Russisch legerbericht.
De groote Russische generale staf meld
dd gisteren: j
Op het front in de streek van de Dunn
hebben wij ten noorden van het Swenlen
naar het Engelsch.
door
LILLIAS CAMPBELL DAVIDSON.
meer een verschansing van de eeis'e vijan
delijke linie genomen.
Ten Z.W, van Dunaburg is de vijand
langs de rivier Lawkes tot het offensief
overgegaan, doch is door ons vuur, dat hem
verliezen toebracht, gedwongen op zijn oud"
stellingen terug te trekken. Verder naar het
Zuiden tot aan de Pripet geen verandering.
Op den linkeroever van de Midden-Styi
bobben onze troepen den vijand ten wes
ten van het dorp Kozlinitsji aangevallen.
Een deel der vijandelijke troepen is ge
vlucht, de rest over de kling gejaagd. Wij
hebben 2 officieren, 177 soldaten gevangen
genomen, 1 machinegeweer, 190 geweren,
veel patronen en munitie buit gemaakt.
In Galicië, op den oostelijken oever van
de S try pa is het vijandelijke offensief tegen
het dorp Kmelewka (ten westen van Trem-
bowla) door ons vuur gestuit.
Tan liet Zuidelijke front-
Oostenrijksch legerbericht.
liet Oostenrijksche hoofdkwartier meldde
gistermiddag:
De gevechten vafi grooten omvang om
het ibruggchoofd van Górz en aan den rand
der ^hoogvlakte van DoberJo duren voort
Verscheidene iaanvallen van sterke rijando
lijke droopen op Podgora zijn bloedig af
geslagen t
Ook -te Pevna on Oslavia hebben onze
iroepen zich tegen alle bestormingen gc
handhaaft!. -Veelal is de strijd ook 'snaehm
oortgezet, i
Bij de beschieting van de stad Görz zijn
van «18 tot 21 dozer 20 burgers gedood, 3D
gewond46 gebouwen zijn volkomen ver
nield, 250 steik, 600 licht beschadigd. Gis
teren hebben de Italianen opnieuw eenige
nonderden zware bommen in de stad ge
worpen.
Op de hoogvlakte van Boberdo was he'
den irija.nd gelukt de verdedigers van den
Monte tSan Michele Lijdelijk tot den westelij-
ken mand van San Martino terag te dringen.
doch «een nachtelijke aanval van Hongaar
scbe en Karinthische troepen beeft onze
our&pronkelijke istellingen weer geheel in
ons ibezit gebracht.
Tal van stormloopcn der Italianen ten
oosten van Sclz zijn afgestuit op den tegen
--land van het regiment infanterie no. 47
.uit Steir, dat zich tweemaal door zijn vuur
de deide maal in een handgemeen, vast in
zijn sU-i;i"gen heeft gehandhaafd.
Ten noorden van het bruggehoofd vat
Crarz heeft de vijand zijn gebruikelijke aan
vallen herhaald, die als gewoonlijk zrp
mislukt.
Twee onze! vliegers hebben hommen o
Usieno gewbrpen.
Don laatstei tijd trachten de officieel»
Lericliten van den Tt.iliaansclien genei alet
staf opvallend veel successen te melden
In tegenspraak daarmede kan worden va-I
gesteld dal vrij thans een half jaar na d
vwilogsvei klaring van onzen voormalige,,
bondgenoot, liet door ons hij liet begin
van den oorlog gekozen verdediging-front
aan ue Tsonao reeds in vier slagen zejo
v .erend hebben gehandhaafd. Sedert he
begin van de gevechten in het zuidwesten
is de vijand er zelfs niet in geslaagd du
doelen te naderen, welke hij bij den eersten
Söj
XVI.
„Vermoeidheid jkan snorken op k' -
steenen, terwijl njet-vermoeide traag
- keid een donzen peluw hard vindt.'
Cymbehnc.
Wynnstanley zat het oude gekreukelde
.papier in zijn handen rond te draaien en
hield zich "onledig met er zich over tc
verwonderen. In een. leven, dat plotseling
-zoo effen, zoo afgerond, zoo gesmectd
•was geworden, dat daarin geen plaa s uwer
"was voor de angst of zorg of overweg; *gmi,
was deze zonderlinge ontdekking 'n piit
he d ■^pV'ékking in de kalme eentoni
Waarom1 zou. de oude Whitney dil hnr
teo secuur, zoo afdoend hebben wegge
eqieit. zelfs zijn eigen zaakwaarnc
nier niets van haar bestaan afwist? Waar
>n ,liad hij die willen verbranden tegelijk
niet zijn andere particuliere papieren, toen
5J voelde, dat de dood hem op dc hielen
,en. 11 onzakelijk vond ;d z!jn we
sche zaken le regelen? Hoe gek om
„ez<5 ro. nietige iF.r moesten /oker
Diens copicei van zijn! En waarom was
ivraoSrUeitnhourlcnd omtrent zijn hu-
>Yt ërweost, dat zelfs mr. Bjarclay had
gemeend, dnt hij ongetrouwd was' Dc oor
zaak ilaai van was zeker geweest, dat .1
dood van de vrouw, wier naam hier naas
zijn eigen stond, een zoo bitter, een zoo
diep verdriet was, dat 't noemen zelfs daar
van de rauwe wonde openreet
Een eigenaardig gevoel van belangs'e1
ling en verwondering bekroop Wynnstun
ley. IVas do liefde dus zoo! Iets da*
heelal voor iemand kon veranderen? Ti"
nogloe had hij er weinig aan gedacht. Ili,
had nooit een vrouw ontmoet die con
zweem of schaduw van zoo- iets bij hem
had opgewekt. Eigenlijk gezegd had hij
weinig vrouwen gekend. Wat Was dit g'
hciinzinnige, onbekende ie's. dat de mess
schen aan zulke aandoeningen ten pront
gaf zulk een verandering en hun leven
bracht?
Haar moest toch meer in zijn dan alleen
Je aantrekkingskracht der natuur, de bc
hoefte aau kameraadschap de bewondering
koit cn vluchting voor een gelaat, vooi
oen stem of blik1 Liefde was misse! i i
diepei dnngorder, machtiger dan hij ie!
ooit had voorgesteld Hij keek naar het v t
bleekte schrift op het papier v»or hm
en iets daarin gaf hem een zonderii u"
rilling. Hij, deze man, die voor hem h er
van Revelly was geweest, had. hoewd
lang .geleden, zijn liefdesgeschiedenis g>
had. Hoedanig was die geweest? Hoe luri
die zijn gemoed bewogen? Was lief-te,
alles wel beschouwd een macht i i be
leven der menschen en niet s'ech's een
voorbijgaande gloed, de illusie van een
-'omdoop had gehoopt te bereiken. Wel
echter heeft hem de oorlog aan dooden
•n gewonden reeds ren half millioen man
nen gekost.
Van het Servische front.
Oostenrijksch legerbericht.
Het Oostenrijksche hofdkwartier meldde
gistermiddag
De aan de boven-Driaa strijdende O.-H.
troepen vallen de stellingen der Montene-
gnjnen op den Korsara-zadei en ten N.O.
daarvan aan.
Een O.-H. kolonne is Prijepolje binnen
gerukt.
De gevechten op het Merelveld nemen
een gnnstigen loop.
Onze in het dal van de Ibar voort-
.ukkkende Iroepen staan zes K.M. tennoor-
len \-an Mitrowitsa.
Duitsche troepen "zijn op een halvendag-
marsch ten noorden van Prisjtina in ge
vecht.
De Bulgaren rukken over de Tsegowa
Planina,
Bulgaarsch legerbericht.
Het officiëeïe Bulgaarsche communiqué
van 21 dezer luidt:
De gevechten om Pnsjtina duren voort In
te streek van Giljani ffiiian, ten Z.Z.O. van
Piisjtinaj hebben wij tot dusver .7000 man
gevangen genomen, 2 machinegeweren en
1 kanonnen buit gemaakt.
Op de overige gedeelten van ons front
geen verandering.
«Fransch legerbericht.
Het officiëeïe Fransche communiqué van
gisteravond meldt, dat na de krijgsverrich
tingen van 19 cn 20 dezer in Macedonië
alles rustig is gebleven.
Generaal B o j a d j e f aa n
't w o o r d.
De Bulgaarsche generaal Bojadjef heeft
Vrijdag aan een hizonderen correspondent
van de „Lokal Anzeiger" te Nisj verklaard:
Het Servische leg-er ondergaat een volle
dige ontbinding. Het heeft nog maar één
enkelen uitweg naar Montenegro, door den
moeilijken beigpas tusschen Mitrowitsa. en
Xowi Bazar, maar er zal waarschijnlijk
slechts een alleen uit officieren bestaand
Servisch leger in Montenegro aankomen
Na de versnippering van het Servisch-
leger zullen wij met vereende krachten naai
Macedonië gaan om met de Kaffers en
andere negers af te rekenen. Wel is wam
landen de Franschoa voortdurend troepen,
joch wij hebben het klaargespeeld met
200.000 Senders cn zullen het ook spoedig
met deze Fransche n klaai spelen.
Een vaag b e r-i c h t.
Een Reuter telegram uit Prizrend (nabij
de Servisch-Albaneescho grens) meldt dd.
Maandag
De laatste dagen zijn gevechten geleverd
langs de linie van de oude Servisch-Turk-
sche grens, in hoofdzaak ten westen van
Gaillona (Giljani Welika Planina en don
Gegowats berg. Op dit laatste punt heb
ben onze troepen den vijand een nedeilaag
toegebracht en vijf beigkanonnen buitge
maakt.
griliige verbeelding|, zooals hij tol dusver
iiiid gemeend.
En dc man, die getrouwd was geweest
kon er zelfs na vele jaren niet toe ko
men over zijn geluk en zijn Verlies te
spieken. Hij had getracht deze laatste
o iquie van de groote ervaring in zijn le
ven te verbranden Het toeval had hern
een poets gebakken. Zou hij dit nu verbran
den, wetend wal Whitney's verlangen was
geweest?
Wynnstanley boog zich Wat meer naar
het vuur toe, dat tusschen half verkool
de blokken hout lag te smeulen. Hij hield
hot papier er boven, had het er bijna in
laten vallen. Toen trok hij zijn hand te
rug. Iets in zijn binnenste deinsde terug
voor hot verbranden van een ding, wamup
hij geen recht had, weerhield hem zicii
nog grootcre ongerechtvaardigde vrijheden
omlrenl Revelly en alles wat het bevatte
te vtoroorknvon, dan hij die reeds had go-
nomen door het .stilzwijgen tc bewaren.
Hij trok zijn hand terug, stopte het pa
pier weer achter de lade en bracht het
schuivend paneel wieer op zijn plaats. Hei
was daarin goed opgeborgen. Mogelijk zou
niemand het ooit weer in handen krijgen
Hoe dit ook zij. het lag niet" op zijn weg er
zich mee te liemosien.
De volgende drie maanden brachten aller
lei ervaringen, mede. Er kwam veel bezoc'.:.
want het halve graafschap was verlan
gend, hetzij uit zichzelf of aangezet dooi
de nieuwsgierige vrouwen, in eigen persoon
den nieuwen heer ran Revelly te zien.
Steun voorde Servische
bevolking.
Minister Grey verklaarde gisteren in het
Engelsche Lagerhuis, dat al het mogelijke
is gedaan om het Servische volk tegen
gebrek te beschermen en dat de Engé'sche
regeering met de geallieerden pogingen in
het werk stelt om ten spoedigste voor een
voldoende hoeveelheid levenshenO' digdbe
den te zorgen.
Generaal Koeropaikin.
Uit Helsingfors wordt aan hel eoi r.-spon-
dentie-bureau Norden" bericht, datgene
raai Koeropatkïn benoemd i» tot oppoibe
velhebber van het Russische leger, dat tegen
Bulgarije zal oprukken. Dit leger, dat in
Zuid-Rusland uitgerust werd, telt ongeveci
200.000 man en is bewapend metJapansch
geschut.
Griekenlandit de Entente.
Tegenspraak.
Het Engelsche ministerie van buitenland
sche zaken deelt mede, dal geen Gneksche
schepen in Engelsche havens zijn aange
houden of worden opgehouden en dal geen
blokkade va nGriehsehe havens ingesteld
of van kracht is.
Een Duitseh oordeel.
Majoor Moraht schrijft in het „Berlinci
Tageblalt" dat het drama in Servië zijn
ontknooping nadert. Van belang zal daarbij
de rol van Griekenland zijn, als er Servische
troepen over zijn grens komen. Ofschoon
de midden-Europocsche mogendheden de
moeilijkheden beseffen, waarmede de Griek
sche regeenng le kampen heeft, om land
en volk voor de verschrikkingen van den
oorlog te behoeden, toch zouden zij hel in
tegenspraak met de eisehen der oizijaiji' i.
mopten achten, als Griekenland gelijk dt
entente wil den Serviërs vrijen aftocht
en verbinding met de vijanden der centia
len verleende. De zaak der Serviërs zou
daarmede niet gediend zijn, maar vermoc-*
delijk zou de Gricksche grens van de zijde
der overwinnaars van -Servië in gevaai
komen.
Het zou in Griekenland's macht zijn, den
Senders den toegang te verbieden cn h
ontscheepte entente-troepen die schrijvet
op nauwelijks 100.000 man schat te
dwingen zich weer te Salonüd in Ie scb -
pen. Het Grieksche leger is ongeveer -
half millioen man sterk en het zou op de
hulp dei Bulgaren en misschien ook op die
der hoepen do centralen kunnen rekenen
Infusschen zou Griekenland zich moeten
voorbereiden op geweld tegen zijn scheep
vaart cn zijn kuststeden door de vloot dei
entenle-mogendheden, maar het moet
meent majoor Moraht voor oogen houden
dat het dan meester in eigen land zou
blijven en naar alle waarschijnlijkheid ju
de toekomst heter af zal zijn, rlan wanneei
het z.ich in dienst stelt van Engeland "n
Frankrijk.
Uc landing te S al on ik i
De „Times" geeft in chronologisch" volg
orde de gebeurt 'nissen, die in vel'brn J
staan met je landing te Salonika
Het blad begint met 21 September, tem
Veni/olo» am Frankrijk en Engeland om
de hulp van 150.000 m,i',u vroeg. De tekst
van dit telegram en het antwoord zijn met
openhaar gemaakt AsquiLh zei m zijn red
Wynnstanley kreeg uilnoodigingen \oor
dincis, voor lunch of afternoon tea. fly ging
er heen met een zekeren schuwen tegen
zin en toch ook met gretigheid. Hij wenscli
te te weten te komen, hoe het nieuv.e
leven was, waarin hij wtis verzeild geraakt,
hunkerde er naar daarin vrienden te ma
ken. En toch was hij zich te zeer bewust
van zijn eigen tekortkomingen, zijn eigen
onwetendheid om gelukkig te zijn.
Toen de eerste nieuwsgierigheid was be
vredigd, was men in liet giaafschap wel
wat teleurgesteld - Hij scheen geen ku a de
keiel te wiozen, hij pochte niet en deed
niet denken aan pa-, \eikregen geld, zoo
als wijlen te oude Whitney, maar dat was
ook alles wat er van hem viel te zeggen.
Een zondeiling heer hij jaagde ni
schoot niet, speelde geen golf en geen brul
ges. deed niets! Wel iets vreemd voorde i
hoer van Revelly, het grootste huis i
dien hoek van hot graafscliap. Niemnnl
wist eigenlijk wat hij andeis uitvoer ie
dan zitten suffen over een boek of y.i-n
mond houden op diners.
Na oenigo lofwaardige maar mis"uk e
pogingen, om een onderwerp te vinden
waarvan Wynnstanley op de hoogte was
na gevraagd le hebben hoe Canada li
denkbeeld van preferent tarief vos
of het waar was dat jiet voldoend" si -i
kon verbouwen om het heelal mee
voeden, trokken de meesten zich ter.ig
en gaven hun vriendelijk bedoelde pogin
gen jojpt.
Wynnstanley wist niet veel te zeggen,
van 2 November, dat het verzoek werd gc-
la.'iii na de Bulgaarsche mobilisatie. Hoe
lat zij zegt de „Times", het officiëeïe mo-
ihsaue-bevel is van 23 September.
Dm 24en September werd het verzoek
van Yenizelos aangenomen Engeland en
Frankrijk begonnen dadelijk toebereidselen
maken Griekenland mobiliseerde op 24
Sejiamlei, een etmaal na Bulgarije.
Omchoon het oogenbbk zeer ongunstig
was op 25 September begon het groote
üffon-uef op het Westelijke front werden
onverwijld alle maatregelen genomen om de
Fransch Engelsche strijdkrachten in de Mid-
drilandsche Zee saam te trekken. Alleen in
het gebruik, dat er na aankomst van da
troepen, zou worden gemaakt, was er draling
en weifeling.
Den 27en September hield Grey de Ser
viërs er van af de Buigaren aan ta vallen
voor deze hun mobilisatie hadden voltooid.
Alle politieke cn diplomatieke argumenten
waren er tegen, zeide Lij Den 6den Oct
teg on de aanval der centralen op eten
Bonau IJ.Md en de Serviëi-, vóór dien met
Lvm hrtel ...irht de Bulgaren kunnen aan
vallen, en de centralen all -m niet achter
hoedegevechten opuehoul e, dan had het
Seivische leger on "rrateuuki kunnen terug-
trekken en zich met hun bondgvmooten kun
nen -vcieenigen.
Den 2Sen September beloofde Gray in
net Lagerhuis aan „onze vrienden op don
Balkan" ,dle mogelijke hulp, ..7.mulei voor
behoud en zonder voorwaarden," Men w-ret.
Jat Grey dit later heeft mtqdegd als een
belofte alleen aan Griekenland om het te
helpen zijn verdrag" met Servie gestand te
doen.
Don 2en October protesteerde Yenizelos
mneel tegen oen latuFng van de entento-
tiocpen. Den 4en October legde hij de zaak
uit,in d<» Grieksche Kamer. Den 5en Octo
ber trad hij al Den Gen October begonnen
de "centralen hgn aanval. Den 7en October
landden rle eerste entente troepen te Salo-
niki, maar het waren er aanvankelijk
slechts weinig.
I'll. Carson's ontslagbrief blijkt, dal de
r.ngelbche generale staf op October oen
momoiie^chreef tegen een expeditie naar
Salomki, als te laat. Den lien October
ovenvoog dc oorlogsraad de memorie en
hij kwam, volgens Carson, tot hot besluit,
lat het inderdaad Le laat was. Den 12en
had Carson af, maar 't werd eerst op 19
October bekend gemaakt.
Den lien October viel Bulgarije Servië
aan (volgens de Bulgaren waren het de
Serviërs, die aanvielen, gelijk men w-reti.
Den 13en trad Delcassé af. Den l&cn ver
klaard" Engeland aan Bulgarije den oor
log, spoedig gevolgd door de beschieting
van de Bulgaarsche kust aan de Egeïsohe
Zee.
Den 2Gen October zei Lord Landsdownc,
dat Engeland te Salomki 13.000 man hal
geland, en maatregelen werden genomen
voor de ontscheping van een grooter strijd
kracht, waarvan gebruik zou worden ge
maakt, naar de omstandigheden.
Den 2Sen October werd liet ministerie
Diiriiid gevormd en den 29en kwam gen-o
raai .Toffre in Engeland. Volgens Carson
bracht hij de Engelsche regeering tol hot
besluit, de Serviërs te helpe,n.
Inlusschen is Servië onderworpen. Veer
tig dagen na den eersten aanval maakten
zelfs niet over Canada, Hij had hol onbe
hagelijk' tgevoo! van den vreemde, die zich
plotseling hosseinen menschen ziet geplaatst,
uier wachtwoord hij niet kent, wier denk
beelden, gewoonten en gedachten hem al
le vreemd zijn. Het had er veel van
alsof hij ongewaarschuwd was gekomen in
een provinciestadje in Rusland, waar hij
de menschen een taal hoorde spreken, die
hij piet kende en- hen dingen zag doen,
waarvan hij de bedoeling niet vatte.
„Runs" cn „brushes" en „earth-
s top ping" en „vixens" waren alle-
woorden waarvan hij de beteekenis niet
begreep. Evenmin zag luj eenigen zin in
,bags" en „hol-Qorners" en „hand
rearing" of in „subsoil drpiulalglo"
o! in ,u o Lru m p s" óf in ,,f o u rs omes'L
De praatjes over de omgeving, over de
plaatselijke politiek gin jen hem voorbijEn
behalve dat alias slo^g hij te angstvallig
gade, hoe andere menschen zich aan la
tei gedroegen, wal zij op hel juiste ©ogen
blik met hun ijsibordjes deden, 'waiuieeer
zij \orken gebruik ten en hoe zij het aan
legden reu stukje kaas op een stukje gebo
terde biscuit zondof behulp van een mes
to eten. IHj was te bang om fouten te ma
ken, er zeer op uit geen gek figuur te slaan,
dan dat liij ongedwongen een discours had
kunnen voeren, zelfs al was er iets geweest
waarover hij spreken kon.
(Wordt vervolgd).
HIEOA^SCHE
(P
