Divert) berichten.
BlflNENLAiSD,
STADSNIEUWS.
Kunst en Wetenschap-
RecMzafcen.
lerk uk
lit de Pers.
V
na de jongste gebeurtenissen in den'Balkan,
wordt dit n vg dui tel ijker gezegd dan. vroe
ger en z)et de Entente nog minder in, dat
het spel \oor kaar verloren is. oor Duitsch
land kan geen root'ef bestaan om de hand
tot verz.>en.ng te reiken en voorwaarden te
precis-eeren. Zoolang de Entente nog
Duitsch gebied verlangt weigert deregee
ring de cruntv o rJelijkiieid te drogen vtxr
den langoren duur van dort oiriog.
Ale! s'emrerLeffntg -egt de kanselier dat
echter hoe langer de strijd duurt, des t.'
v u uuder deeisc! en ouden zijn.die Duiböh
land stellen moes t, ook ui verband met het
turner Je gebied in E)olgió en Rusland.
Deze medei ©cling werd door de burger
lijke partijen met applaus logroet. Deze
oculog is uwe Duitsohlaud een verdedi
gingstKirlog nnar waarborgen, dat Duitsch
land met opnieuw aangevallen w >rdt, zijn
noodzakelijk.
De (juintessens van de redevoering is
alias de itjerlijnsche coirespandentvan
Let ,ltbl."_ <iat we nu verder van vied es
onderhandelingen zijn d:ui ooit; dat Duitsch
land aheen wil onderhandelen, wanneer lie:
verzoek daartoe van den vijand uitgaat
Na deze redevoering ontstond door een
in is vei stand groote opwinding. Spahn vei-
klaarde namens de burgerlijke partijen het
eens te zijn met den kanselier en stelde
voor de zitting to verdagen. Protest bij de
socialisten, zich uitende in schreeuwen en
levendige gebaren, dat wel een kwartier
duurde. Landsberg moest nog het woord
hebben, die zich eerst had laten schrappen,
toen weer op de lijst zetten, wat de 'burger
lijke partijen niet wisten. Toen het mis
verstand opgehelderd vas, werd het Voor
stel tot verdaging ingetrokken en kreeg
Landsberg het woord, die kalm en zakelijk
zijn tevredenheid betuigde met de verkla
ring van don kanselier, dat de regeering te
alle tijde bereid was op welgemeende on
derhandelingen te reageeren.
Liebknecht in de uniform van land
stormman (hij is wegens overspanning mi
verlof) vond het gewenscht herliaaldeij';
door interrupties de woede of lachlust van
het Huis en het publiek op te wekken. 'Er
werd verder geen notitie van hom genomen
De stemmi g der sociaal
democraten.
Onmiddellijk na de zitting van den Rijks
dag vergaderde de sooalistisehs Rijksdag
groep ter bespreking van de rede van den
rijkskanselier. De Korrespondenz Norden"
verneemt uit betrouwbare bron, dat de
grrote meerderheid der groep over het ge
h'-el g .-nomen door het antwoord van de.
rijcskanselier op de vr^desinterpellati - is
b vredïgd, omdat daaruit duidelijk bïijlJ
dat de regeering geen imperialistische an-
n-xatiepolitiek wil doordrijven en de rijks
kanselier het standpunt van de annexatie-
uocde van de grootindustrie en van der
gelijke organisaties m'et deelt. Dienteng*.
vuige heeft de meerderheid der groep, on
danks de afwijzing van haar interpellatie,
geen aanwijzing gevonden om haar hou
ding, die zij tot dusver tegenover de rc-
gecring heeft, te veranderen, vcoral niei,
zoolang do vijanden van Duitsehland onaf
gebroken vérstrekkende annexatieplannen
verkondigden. De socialistische partij ste t
zich, zooals dit ook door den woordvoer
der van de groep Landsberg op den voor
grond was gesteld, op het standpunt, dat
Elzas-Lotharingen Duitsch grondgebied is
en blijven moet.
I u Tripolis.
Naar de Konstantinopelsehe b'aden van
geloofwaardige zijde zeggen te vernemen,
hebben goed georganiseerde strijJkrachten
der Senoessi's en Tripolitaansche inboorlin
gen het gelicele wilajet Tripoli bezet. Zij
hebben hun hoofdkwartier gevestigd te
Soek-el-Dsjoema, op anderhalf uur van de
stad Tripoli, en zijn ook tot in Syrt doir-
gedrongen, waar de Italianen 8000 man aan
dooden hebben achtergelaten. Zeer vel
wapens en munitie zijn den inboorlingen
in handen gevallen.
In Perzië.
Het Russische gezantschap le Teheran
heeft naar het Petersbuigsch Teiegraaf-
agentschap meldt bericht ontvangen van
een overwinning, door de Russische troe
pen in de richting van Hamadar bchaa'J,
waar de vijand, ten getale Van 5000 man
ruiters en voetvolk, gendarmen en opstan
delingen, en ongeveer 1200 Duitschc en
Turksche huurlingen, gewapend -met ka
nonnen en machinegeweren, is teruggewor
pen, na verlies van een groot aantal gesneu
velden en gewonden. De Russische troe
pen hebben een belangrijke stelling bïj do
stad bezet, van waaruit zij hun .aanval
voortzetten.
Tweede Kamer.
D'uurtetoeslag.
Be heer Ketelaar heeft in de zitting
van heden, mede namens de heeren de
Aleester, Tydeman, Teenstra en de .Tong,
een motie ingediend, waarbij de Kamer als
haar oordeel uitspreekt, dat de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden een toeslag op liet
salaris der lagere ambtenaren noodzakelijk
maakt en de Regeering uitnoodigt, maat
regelen te nemen, om tot toekenning van
zoodanigen duurtetoeslag te geraken.
Kolen distributie.
De Minister van Landbouw enz., deelde,
heden in de Kamer mede, dat, tengevolge
van de tegen het kolen-bureau gevoerde
agitatie, dit bureau niet zal worden gecon
tinueerd, maar de Regeering nu zelf de
zaak ter hand moet nemen, al kan hij zich
over de nieuwe regeling niet uitlaten.
RechterlQhe macht.
De arrondissemenls-rechtbank te Zierik-
zee heeft ter vervulling van een vacature
van rechter in haar college, de volgende
'alphabetische lijst van aanbeveling opge
haakt:
inr. L Boon Jr., substituut-griffier bij de
arrondissements-rechtbank te Amsterdam
mr. dr. N. Alullor, substituut-griffier bij
het geiei htshM te Amsterdam
mr. dr. B. I. Zijlsfr.i, substituut-griffier
lij de anondissements-rechthank te Rot
terdam.
Air. A. N. L. Otten, griffier bij het kan
tongerecht en plaats vei vangend griffier bij
den raad van beroep (O.), te Almelo, is
inet het lot afgevallen tegen een van bo
vengenoemde candidaten.
Twee Ie Kumer-verfalcz'ng.
Vair de verkiezing van een lid van de
Pweede Kamer zijn hij de R.-K. Kiesier-
eeriiging ..Recht voir Allen" te Nijmegen,
op de candidatcnlijst geplaatst de heeren
mr. A I", Bj Arts te Hinniken; P. T.
H. AI. üohbelntann te Nijmegen; A H. J.
Engels te Leiden; mr. AI C. J. Af. Kolk
man te 's-Gravenhage en AV. C. J. Pastoors
te Ginneken.
Een aadgbeslnit In zake j&SddenstandBcredlet
•vernietigd.
Ged. Staten van Overijsel hebben ge
weigerd goed te keuren he! besluit van
den Gemeenteraad van Deventer lot rege
ling van het AliddenstandskieJiet. in aan
sluiting op de regeerings regeling.
Het bezwaar van God. Staten is ge
legen in hot feit dat de gemeente het olie
risico draagt.
Erger dan laster.
In ons nummer van gisteren is melding
gemaakt van het protest door de London-
sehe correspondenten van Nieuwe Rottsrd.
Courant", „Handelsblad", „Nieuws v. d.
Dag" en „Nieuwe Courant", gericht tegen
een ingezonden stuk van John C. van dei-
Veer in de „Daily Chronicle".
Wij hebben reads iets uit het „Hbld."
overgenomen, over den vei achteljfken laster
door dezenNederlander geuit in een
interview met oen „Daily Maii"-verslagge-
viT. Het ergste daaruit deelden, het reeds
ti ede. Uit dit stuk in do „Daily Chronicle"
\ermeWe het. nu slechts, dat di tkleine ij-
and je van zijn vaderland aldus Je En gri
st-he regeering smeekt om zijn blad en zijn
hoofdredacteur tegen de NoJorlandsche le-
geering te beschermen
„Wij („De Telegraaf"; zijn hij onze ka
nonnen blijven staan, bleven trouw1 aan de
'aak der geallieerden eri gingen voor! ons
volle vertrouwen in do emrlelijke overwin
ning der geallieerden uit te sproken. Vlo
gen wij dan, nu, in het uur van onzen inood,
niet vertrouwen dat do geallieerden ons en
onzen hoofdredacteur zulten helpen?"
Zoo iets laat een viezen smaak in den
mond.
„Herstelling van erne fout."
„De Telegraaf" schrijft onder dit op
schrift
„Wij heli ben met eenige verwondering
kennis genomen van sommige woorden en
zinswendingen in het ingezonden stuk van
onzen Londenschen coi-respondent J. Cl van
der Veer, gepubliceerd in de „Daily Mail".
„Wij zijn overtuigd dat het niet in de
bedoeling van onzen correspondent kan
liggen, om uit naam van de hoofdredactie
van „De Telegraaf" te spreken, waartoe bij
ook nimmer de opdracht gekregen heeft.
Verder, dat hij in de hitte van het gevecht
on de verontwaardiging, di'" hij voelde tegen
de inhechtenisneming van zijn persoonlijken
vriend, den hieelr J. O. Schroder, dingen heeft
gezegd, die hij later, tot rust en kalmte
gekomen, zelf het meest zal betreuren.
„Onze correspondent heeft ten onrechte
gesproken „van onzen nood", alsof wij in
Nederland a'Iéén stonden in deze moeilijke
dagen. Ook zijn uitroep: „dat de geallieer
den ons en onzen .hoofdredacteur moesten
helpen", is totaal verkeerd.
„Nog eens: wij kennen onzen correspon
dent als een impulsief, al te impulsief
me use h, die zijn woorden niet steeds op een
goudschaaltje weegt.
„Wij ^.ledzockeu voo,r dfj door onzen
correspondent J.' C. van der Veer gebezigde
woorden eerlijk verontschuldiging. Deze
woorden, die hij uit eigen naam schreef,
worden thans door de vijanden van „Do
Telegraaf' misbruikt en uitgespeeld."
Nederland en de oorlog.
Haring.
In de vergadering van de Roedersvcreeni-
ging to Vlaardingen is, naar het „Vad."
meldt, besloten de f 100.000, die de minis
ter van landbouw gevraagd heeft, in ver
band met het uitvoerverbod van haring,
te verstrekken. De readers zullen daarin
als volgt bijdragenf 200 voor iedcren
stoomlogger, f150 voor lederen zeilloger
en f 100 voor iedere bomschuit.
Verder verneemt het blad, dat behalve
voor haring, die vóór 27 Nov. verkocht is,
ook consenten uitgegeven worden voor par
tijen, die na dien datum verhandeld zijn,
mits tegen een vergoeding van i/s pCt. per
f1000.
OVEllSCHIE, 9 Dec. Door de politic is
hier opgespoord een werkhond, die sedert
Vrijdag j.l. van den groentenkoopman P.
Groenendijk uit de Bloklandstraat te Rot
terdam was weggeloopen en den volgenden
dag door een 'bewoner van hier te Rot
terdam van een hem bekend persoon was
gekocht.
Genu enfelijk Kolenbnrcau Sehledam.
Uitgifte van Eierkolen.
In de week van 2025 December a.s.
wordt een aanvang gemaakt met de uit
gifte van Eierkolen tegen den prijs van:
1 H.L. (74i/2 K.G.) f 1.25; i/2 H.L. (37 K.G.)
f 0.621/2. Hierbij lis het bezorgloon inbe
grepen, doch per verdieping moet 1 cent
extra worden betaald.
De bestaande regeling voor de uitgifte
van cokes zal alsdan vervallen.
Afnemers van eierkolen kunnen echter
om de andere week een H.L. cokes
verkrijgen tegen den prijs van 6 2 oents
per H.L. i'plus 1 cent extra bezorgloon per
verdieping).
Wie dus geen eierkolen betrekt, kan
ook geen cokes verkrijgen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
cieikolen en cokes dooreengemengd
een uitstekende brandstof vormen.
Een geheel nieuw e uitschrijving moet nu
pkuds hebben. In het belang eener goede
icgeling vrngc mer. spoedig een nieuw
formulier aan, dat veikrijgbaar is alle werk
dagen van 912 uur voormiddag en van
25 uur namiddag.
De kolen zijn verkrijgbaar:
le. voor hoofden van gezinnen die
niet zijn aangeslagen in de plaatselijke
directe belasting naar het inkomen;
2e. voor hoofden van gezinnen, die wel
in bovengenoemde belasting zijn aangesla
gen tot hoogstens in de 8e klasse.
Neder!, hulp aan de krijgsge vangenen van alle
oorlogvoerende state*.
Op verzoek van het Hoofdcomité te
's-Gravenhoge, heeft zich tot bovenstaand
doel te dezer stede een plaatselijk comité
gevormd, bestaande uit de dames: mevr.
Honnerlage Grete, mevr. Lagerweij, mevr.
v. Westendorp, mevr. Goslinga en mevr.
Sickenga.
De bedoeling is te trachten door een
aantal kleine giften oen groote som
gelds bijeen te krijgen, waarvoor .vol
gens de behoeften der verschillende landen
zooveel mogelijk goederen in natura aan
gekocht zullen worden, een internationale
hulp dus aan alle krijgsgevangenen, die
lijden door koude en door ballingschap.
Daartoe zal een z.g. sneeuwbal door geheel
Nederland aan het rollen gebracht worden,
en zullen bovengenoemde Dames ook hier
ter stede pogingen daartoe aanwenden.
Vriendelijk wordt verzocht om medewerking
opdat ook in deze gemeente door eendrach
tig samenwerken een goed resultaat moge
bereikt worden.
Belgische vluchtelingen.
Krachtens het Besluit-wet van den Gei
November 1915, zijn de in den vreemd*
erblijveri.Je Belgen (geboren lusschen dm
_len Januari 1890 en den 31en Decern bei
1896) geroepen om deel uit te maken van
de militielichting voor 1915.
De Btelgen woonachtig in de arrondisse
menten van Rotterdam en 's Gravenhag"
(kantons vanAlphen, den Blriel, Delft,
Gouda, den Iiaag. Leiden, Rotterdam, Schie
dam, Schoonhoven en Sommelsdijk) moe
ton zic-b, voorzien han hunne eenzelvig
heidsstukken, den 13en December 1915 ter
Kanselarij van het Consulaat-Generaal van
België te Rotterdam, Wijnhaven 43 aan
bieden, Waar bun de noodige ophelderingen
zullen verschaft worden.
Aioeten zich niet aanmelden de hier
boven bedoelde Buigen, die werkelijk tot
het leger zouden behoord hebben; noch
tans zijn de vrijwilligers voor den duui
van den oorlog, wier dienstverbintenis wvrl
opgezegd sedert het bogjn der vijandelijk
Steden, verplicht zich aan te bieden.
Diegene, welke te 's Gravenhage (Schfe-
versingen) woonachtig zijn, moeten xi-'h
aanmelden van den lOen tot den 20en
December 1915 ter Kanselarij van hetBfö'.
gisch Gezantschap, r.ange Vijverberg 12,
te 's-Gravenhnge.
Hedenmiddag omsti mks lVa uur waren
eenige meisjes bezig met het springen van
ten schip op den kant on van den kant
op oen schip, dat ligt voor de aulogarago
aan de Lange Haven, ff et gevolg daarvan
was, dat een dier meisjes missprong en
tusschen den kant en hét schip te water
raakte. De vriendinnetjes liepen dadelijk
naar do bewoners in de nabijheid, terwijl
ook een paar voorbijgangers toesnelden. Een
der laatste deed het meisje, dat in doods
angst verkeerde, zijn regenjas grijpen, ter
wijl inmiddels uit de garage een ladder
weid. gehaald, waarmede vervolgens het
meisje op den kant werd getrokken. Bij
een der bewoners binnengebracht, wonl
daar het herig verschrikte meisje de noo-
dige hulp verleend.
Uit een goot lusschen 2 pakhuizen, staan
de in het Klein Groenendal, is volgens aan
gifte een hoeveelheid lood ontvreemd van
ongeveer 6 K.G. Een onderzoek wordt in
gesteld.
Gisteravond is door de politie gearres
teerd een militair, wiens opsporing en
opzonding was verzocht. Tevens werden
nog 2 andere militairen gearresteerd, om
dat dezeu de arrestatie hierboven
genoemd' trachtten te beletten. De eerste
ij; naar zijn garnizoen Harderwijk over
gebracht, terwijl de Weide anderen na ver
hoor weer werden ontslagen.
Door de politie werd gistermiddag aan
gehouden een meisje, verdacht van oplich
ting van een banketbakker door hel doen
van een valsche bestelling, waarvan een
gedeelte door haar werd medegenomen. Na
verhoor zij weder ontslagen.
AGENDA.
Vrijdag tot Dinsdag. Flora-Bioscoop, 8 u.
Hoofdnummer: De erfenis van Ur
sula. Vaxiété-nummer: de heer De
Wilde, hum o ri st-iinitateur.
Heden en volgende dagen. Casino, 8 uur.
Specialiteiten-programma, Enseax-
i bie Solser en Hesee.
Heden en volgende dagen. Circus Schouw
burg, 8 uur. Revue „Loop naar
dsn du£veL"
10 en 14 Dec. Groote Schouwburg, 8 uur.
Rolterd. Toon-Gez. Raffles de
Gentlernandief.
10 Deo. Tivoli Schouwburg, 8 uur. Toumée
de Comedie F ram; ai.se. Mon
IBabélIf
11 Dec. Lokaal K. Kerkstr. 3, 8 uur. N. C.
G, O. ,V. Gezellige samenkomst
11 Deo. Groote Schouwburg, 8 uur. Opera
Italiana Aïda.
11 Dec. Tivodi-Schouwburg, 8 uur. Totok
en Indo.
12 Dec. Groote Schouwburg 2 Va uur. 2
populair Middagconcert, EruJiii
Musica. Residentie Orkest.
12 Dec. Groote Schouwburg, 8 uur. De
Ned. Opera. De Herbergprinses.
12 Dec. Tivoli-Sohouwburg, 2 uur. De Dui
vel.
12 en 16 Dcc. Tivoli-Schouwburg. 8 uur.
Alea Culpa.
13 Dec. Lokaal K. Kerkstr. 3, 8 uur. N. C.
G. 0. y. Lodenvergadering.
De Nobelprijs.
CHIUSTiANIA, 10 Dcc. Het Nobeteomm
uit Üe Noorsdhe Storthing besloot de no
oeiprys voor 1911 met uu te lemen, ma.i
volgens ait. 5 van hel logement !>e-lu
ie Notie.--i;ehtmg liet bodiag toe te wij/.t
aan een bijzonder fonds van het eomili
Aal den Nobel vredesprijs voot l'Jiö i>.
reft, besloot het comité den pnjs met u
re reiken zoodat Jeze prijs krachtens o
bepalingen van het reglement blijft geieset
.t-orJ vooi het volgende jaar
Koperuitvoer.
liet Gerechtshof ba 's-Giavenhage neef
gisteren een beklaagde, die vervolgd werf
ter zake van poging tot verboden uitvet t
van omstreeks 120.000 K.G. koper en die
door de rechtbank te Rotterdam veroordeeld
was, vrijgesproken en de teruggave van In-
in beslag genomen koper gelast, 'i
Ni®. Hzrv. KeüiZ.
Bedankt voor het beroep te Bruchem
en Kerkwijk de heer J. J. Timmer, cand.
to Utrecht.
Beroepen te De Krirn de heer J. J.
Stam, cand. te Zwolle.
Bedankt voor het beroep te Wezep
de heer J. J. Timmer, cand. te Utrecht.
Gkrif. Kbuien.
De kerkeraden der gemeenten Aalst en
Zuilichem hebben in onderling overleg me'
de lidmaten der gemeenten besloten een
predikant te beroepen voor beide gemeen
ten gezamenlijk.
Beroepen te Brouwershaven de lieer
W. Steunenberg, cand. te IJselmuiden;
te 's-Gravenhage ds. J. Douma te Water
graafsmeer.
Hoooer Oia-Eïvwira.
Universiteit le Leiden. Doctoraal examen
rechten moj, H. Nooijten.
Universiteit te Leiden. Examen vcor den
Indischen rechterlijken dienst de heer mr.
D. J. Geurse.
De inhechtenisneming Van onzes
HOOFD.iEDACTEUB.
Te „Van Dag tot Dag" schrijver van „Het
Handelsblad"", de heer Charles Boissevaln,
wijdt ook een artikel aan de inhechtenisne
ming van den heer Schroder.
Wat Fransche en Engelschia dagbla-le.i
omtrent de inhechtenisneming van den
hoofdredacteur van „De Telegraaf" opmer
ken, toont aan, dat zij" niet goed ingelicht
zijn. i
Een ding staat vast: niet omdat, hij
partij trok voor de geallieerden wordt
de hoofdredacteur «aa „De Telegraaf"
vervolgd; de vraag f hij dit zóó heeft
gedaan, dat 'hij er d utraliteit van ons-
land mode in gev - bracht. Dp réchte is
die het volle verw^uwen van ons volk
waardig zijn, zullen uitmaken of hij straf
bare feiten gepleegd heeft.
Alaar of zijn vc-orloopige inhechtenisne
ming noodig was en wenschelijk, wordt
zieer sterk door mij betwijfeld, i
Het schijnt mij ondenkkbaar, dat er in
deze vrees kon bestaan, dat hij vluchten
zou. Zijn inhechtenisneming is do mooiste
reclame voor hom die denkbaar is. Hij
Wondt tot martelaar gemaakt en als zooda
nig met gewuif en gejuirih begroet in Lon
den, Parijs en ook door lanrigenooten. En
tot zijn inhechtenisneming behoeft ook niei
besloten le zijn om te beletten, dat op zijn
uitdagende en hoonende manier zou voort
gegaan worden met schrijven. Voor dil
soort van geschrijf zijn, dunM mijl, gemak
kelijk genoeg jpcnnevoeitcters te vinden, die
'kunnen Zeggen jwat mien Wensoht dat ge
2egd wordt
Ik behoef niet te herhalen aldus
de heer Boisscvain wat onze hoofd
redactie reeds zeide omtrent da oj.vpor-
tuniteit van den maatregel en de keuze
van het oogeablik van de arrestatie. Ook
omdat de vrijheidsberooving van den heer
Schroder ons toeschijfnt een fout te zijn,
hoop ik, dat er spoedig een einde aan ,zal
komen.
Het grieft en ergert mij een journalist
in de gevangenis te weten, vooral zcolang
de rechters hem neg niet schuldig bevon
den hebben.
Laat men hem vragen te beloven het
land niet te zullen verlaten, en dan de
rechters zoo spoedig mogelijk in de gele
genheid stellen zijn zaak; te behandelen.
In het slot van zijn artikel richt de hteer
Boisscvain zich tot. dr. Kuyper, wiens insi
nuatie wij reeds miadede&Men
Maar tot verdediging van de eer van
onze pens, moet ik nog deze opmerking
toevoegen aan wat ik schreef, i
Op de Jneest besliste wïjZe protesteer ik
tegen wat dr. A. Kuyper over de inhech
tenisneming „driestaxt" in de „Stan-
daard." v
Hij schrijft over het optreden van den
lieer Schröder in „De Telegraaf":
„In hoeverre achter zulke persactië
vreemd geld zit, is niet uit te maken."
Deze insinuatie verooideelen wij op de
ernstigste wijze.
Onze Neclerlandsche journalisten voeren
een onbesmet blazoen van onomkoopbaar
heid. Ik heb gedurende mijn journalis
tieke loopbaan ,van inear dan oen halve
eeuw nooit ©enig bewijs, nooit eenige
aanduiding gevonden, dat de Nederland-
sche journalisten zoo eervergeten en mis-
'Jadig waren, dat ze voor geld vreemde
mogendheden dienden.
Alen mag niet vooronderstellen, dat er
geld achter do pereactie ran „Do
Telegraaf" zit en dr. Kuyper mag het niet
insinueerem door te zeggen, „dat het niet
is uit te maken."
Ik protesteer als een oude journalist,
die zijn mooi beroep -lief heeft, tegen
deze woorden.
De „Nieuwe Courant" is van oordeel, dat
van veel belang is de mededeeling van den
Amsteidamschen correspondent der „N. R.
CL" in het ochtendblad van Zondag, dat hij
van den raadsman van den gearresteerde,
Inr. J. Kappeyne van de Coppello, zou heb
ben vernomen, dat de heer Schröder ontkent
het'geïncrimineerde artikel te hebben ge-
schreven en zich bovendien beroepen heeft
op het „verantwoordelijk adviseurschap",
van den heer II. M. C. Holdert, die z'ioh 'dan
ook reeds tegenover de justitie zou hebben
opgeworpen ais verantwoordelijk schrijver
van het artikel.
Is de heer Schröder de schrijver niet,
dan vervalt voor de voorloopige hechtenis
de reden van „gegronde vrees voor her
haling", die in het rechterlijke bevelschrift
tot gevangenneming wordt genoemd (de
„vrees voor vlucht", mede daarin ver
meld, komt ons ten aanzien van iemand in
de positie van den hoofdredacteur van
„De Telegraaf' Zeer weinig „gegrond"'
voor).
Is hij het wél, dan kan over de opportu
niteit van den maatregel, vooral uit staat
kundig oogpunt, verschillend worden ge
dacht zsooais reeds bleek uit de uiteen-
loopende redevoeringen van de heeren De
Savornin Lobman en DeBaufort verleden
week in de Kamfer en dan staan wij in
dezen aan de zijde van laatstgenoemde.
Maar dan is het groote belang van de
drukpersvrijheid bij de voorloopige aan
houding niet méér betrokken dan bijt de
strafvervolging ep evetntueele veroordee-
'Jing en blijft voor de handhaving van den
eerstgenoemden maatregel de vraag den
doorslag geven of die eenigen waarborg
biedt dat het landsgevaarlijke drijven van
„De Telegraaf" zal worden gestaakt
Daar wij niet gedooven dat dit van den
heer Schröder afhangt, komt ons de voort
during van zijn vrijheidsberooving onnoo-
dig voor en «hopen 'wij dat er spoedig een
eind aan zal komen.
De „N. R. O.'' heeft een artikel gewijd
aan „het vrije woord in de Pers'', naai
aanleiding van de inhechtenisneming van
den hoofdredacteur der „Telegraaf", over
welkfe inhechtenisneming men zijn oordeel
grootendeels moest opschorten,' omdat tot
nu toe zoo goed als elk gegeven ontbreekt
om dit feit te kunnen beoordeelen of ver-
oordeelen.
Het blad betoogt dat nog niet vaststaat
wie de strafrechtelijke verantwoordelijkheid
voor de artikelen in dat blad draagt: de
hoofdredacteur Schröder, de. „veraptwoor.
delijke adviseur" Holdert. een nieuw
element in de journalistiek!, of de
technische directeur Holdert.
Het blad acht het mogelijk dat de heer
Schröder een martelaar is. Of hij een mar
telaar is Van het recht of van de recbb
hank niet van de regeering, al tracht
men ook' haar hier -weer in te mengen;
doch de rechtbank! beeft in volle-vrijheid,
van de regeering volstrekt onafhankelijk,
moeten beslissen of slachtoffer van de
directie van de „Telegraaf", valt niet uit
to maken. De mogelijkheid is niet uitge
sloten, dat de verontwaardiging zich in
een verkeerde richting aan het uiten is.
Aleer kan men thans niét zeggen.
Is nu de vrije meeningsuiting door de
inhechtenisneming te kort gedaan? AATjeis
er, die het in oprechtheid gelooft? De
„Telegraaf" heeft tal van particulieren be-
scliimpt, zij 'heeft de regeering voor ver
raders uitgemaakt, den- minister van ko
loniën voor een knoeier, en den minister
van landbouw, in omfloerste termen, voor
een schavuit. Het hoogtepunt is bereikt
in het ochtendblad van 28 November, toen
de Nederlanders „het «.uitschot, het drab,
het vies bezinksel van de Europeesche vol
keren", en „Nederland de faiecaliën-emmer
van Europa" zijn gedecreteerd. Dat isnog
al iets van vrije meeningsuiting ge
sprokén. Daags na de inhechtenisneming
van den heer Schröder heeft de hear Hol
dert verzekerd, dat de affair® op den
ouden voet zou worden voortgezet. Dat is
zijn recht; en dit recht is in geen enkel
opzicht geschonden.
Laten wij de zakten toch niet overdrij
ven. De vrijheid van het woord is in ons
land zoo veilig, .als ergens elders, veiliger
op het oogenblik, dan, met name, in Enge
land, dat wel als de bakermat van alle
vrijheden geldt Tot uitoefening yan de vrij
heid van spreken is maar één ding noodig:
dat men véJ^twotordelijkj jvjil zijn naarfcbS
gemeen© recht D;t is de eenige rem, die
aan do vrije' meeningsuiting is aangelegd
nu, gelijk voorheen en in het vervolg. 2ij -
ligt in het aan allen békende recht; niet
in eenige verb'ongen handeling van recht-
bank of regeering. De vrijheid van spreken/'
plaatst niet de mensdhen huiten of boven
hot gemeene recht dat is jal.