68"" Jaargang. Zaterdag. 29 Januari 1916 Derde Blad. No. 15051 Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen Prijs pear kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen 1.25. franco per post fl. 1.65. - Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnemenlen worden dagelijks aangenomen". Advertentiën voor het eersti oigend nummer moeten de^ middags vóór uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven. No- 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentien bij abonnement op voordeelige onwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis. aan het Bureau te bekomen. In de nummers die Dinsdag, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen lot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. STADSNIEUWS. Bewaarschool. Onderstaand adres is aan den Raad dezer gemeente toegezonden: Namens en in opdracht van de Afdee- ling Schiedam van den „Bond van Neder- landsche Onderwijzers", nemen onderge- teekenden beleefd de vrijheid, onder de aan dacht van U.E.A. te brengen: Dat in de Gemeente Schiedam met haar pl.m. 35,000 inwoners, nog altijd geen open bare inrichting voor Fröbelonderwijs (zoo genaamde Bewaarschool) bestaat, dat een dergelijke inrichting niettemin dringend noodig is,- dat er weliswaar inrichtingen zijn, door particulieren, al of niet met subsidie van de Gemeente, onderhouden, doch dat deze niet geacht kunnen worden, behoorlijk in de bestaande behoefte aan „bewaarschool"- onderwijs te voorzien, dat het aantal aibeiders, hier woonach tig. voortdurend toeneemt en in de toekomst een sterke aanwas an dit deel der bevol king is te verwachten. dat bovendien voel meer dan vroeger de huisindustrie hier tor stede afmetingen van beteekenis aanneemt, dat vele ouöVrs dus gehaat zouden zijn met het bestaan eener Frcibelinrichting, die voldoet aan de eischen, welke daaraan ge steld mogen worden en door de gemeente gesticht en onderhouden, dat, al moge het weinige, dat door het particulier initiatief tot stond werd ge bracht, gewaardeerd worden, moet wor den getuigd, dat dit alles voor een Ge meente als Schiedam beslist onvoldoende moet worden genoemd en dat tal van ge meenten, in ons land ook kleinere Schiedam reeds zijn voorgegaan in het stichten van openbare scholen voor Frö belonderwijs redenen, waarom ondergeteekenden zich tot Uw College wenden met het verzoek, zoo spoedig doenlijk te willen overgaan tot het stichten van zoodanige inrichtin gen. De gronden, waarop dit verzoek steunt, zijn in bijgaande Memorie van Toelichting nader ontwikkeld. Memorie van Toelichting. Toen in het jaar 1850 de eerste bewaar school in de stad Hamburg werd ingewijd, hield Diesterweg, een bekend opvoedkun dige dier dagen, een toespraak, waaraan het volgende, worde ontleend „Wij prijzen de ouders gelukkig, die in staat zijn, de kinderen in hunne vroegste jeugd alles -te verschaffen, wat tot een harmonische ontwikkeling van lichaam en geest noodig is. „Het getal van zulke ouders is echter niet groot; en ai ware het dat, zoo zou den velen hunner toch de gelegenheid, die hun opvoederswerk niet alleen steunde, maar ook tot grooter volmaking «bracht, met vreugde begroeten. In vele gevallen echter moet „de Kindertuin" zoo niet' al les, dan toch het meeste geven. „De kinderen loeren daar, wat van zeer groot gewicht is, goed hooren, scherp toe kijken en zuiver spreken. De onderwijze res leidt de spelen; want liet leven der kinderen-is immers spel;-maar niet ieder kind kan uit zichzelf spelen. -„En wanneer de kleinen thuis komen na "prettig vervlogen uurtjes, dan leven de ouders weer mee; want onze kinderen wil len zooheel graag aan moeder vertellen, wat ze beleefd, wat ze gebouwd, wat ze geleerd en beproefd: hebben. Het leven der kinderen blijft ook hier spel, maar ont wikkelend spel. De verveling,, die pest der kinderkamer, is hier Verbannen, omdat de kindertuin zich toelegt op de ontwikkeling en. leiding van de ingeboren zucht- tot bezig zijn;"- - Zoo sprak Diesterweg in 1850. Want hij kende ze ook reeds, die tallooze kleinen, ami wieropyoeding geen of- zoo* goed als geen aandacht,,kon worden gewijd. |Zulke kinderen zijn er nóg. Kindoren, die door vader en moeder aan hun lot overgelaten moeten worden, omdat de maat schappelijke - omstandigheden, waarin' de ouders verkeeren, de mogelijkheid van be hoorlijke -verzorging der jeugd uitsluiten. Kindéren* zooals erèok in, Schiedam Zijn, opgroeiend zondevéenigo leiding, verwaar loosden,-die "idles derven." Voor hen aller-" eerst moet worden gezorgd.r -- •- Waai- de ouders onmachtig zijn, trekke de gemeenschap zich het - lotdier, kleinen ""r*1. -"O Wijd moeten de deuren der Fröbelschool voor hén worden opengezet, opdat die stum pers, te midden eener blijde kinderschaar, een plaatsje kunnen vinden, waar zij zich tevreden en gelukkig gevoelen. Maar de Fröbelschool zal niet alleen der- gelijke kleinen opnemen. Tal van moeders van arbeidersgezinnen, die door huiselijke bezigheden weinig aandacht aan de kleintjes kruinen besteden, zullen gaarne haar kin deren brengen naar een inrichting, waar zij ze goed bewaard, verzorgd en geleid weten. Tal van kindeien, die nu moeien worden „bezighouden" in kleine, bedompte woon- ertrekjes. ganschelijk niet voor speelterrein geschikt, zal men gaarne ceuige uren van dén dag willen toevei trouwen aan mulei en, die hen met liefde en geduid weten te leiden, ontwikkelen en op te voeden Doch niet alleen de armen en misdeel- den, niet enkel de arbeiders, maar ook tal van pnderen zouden gaarne voor hun kroost gebruik maken van een goed inge richte Fröbel school. Vooral wanneer men weet, dat de kin- deien daar geplaatst worden in ruime zon nige lokalen, dat zij er gebruik kunnen maken van ruime speellokalen en vaneen behoorlijk overdekte speelplaats, dat er hij de school een tuin is, waar de kleinen zich' gedurende een deel van den schooltijd on gedwongen kunnen bewegen, zal menigeen, die nu met zekeren weerzin aan „de be- vaarschool" denkt,* zijn kind gaarne aan zoo'n inrichting toevertrouwen. Nog meer zal dit het geval zijn, als men weet, dat aan zoo'n school vrouwen werk zaam zijn, die in de eerste plaats het kind liefhebben en in de tweede plaats door studie en ervaring weten, wat het kind van haar als opvoedster eischt. Vrouwen, die behoorlijk bezoldigd, haar volle energie kunnen geven aan de zeer inspannende .taak1: de opvoeding van het kind .van 3- tot 6- a 7-jaiigen leeftijd. Hoewel met Waardeering kan worden ge- ivag gemaakt van de pogingen, door ver schillende vereenigingen te dezer slede aan gewend, oni in de behoefte aan Fröbel onderwijs althans eeitigermate te voorzien, moet door ieder wjorden erkend, dat die pogingen hebben gefaald. Waai" zijn jn Schiedam, zouden onder- geteekenden willen vragen, de Fröbel scholen met: le Ruime, .zonnige lokalen; 2e. Flinke, hygiënisch ingerichte „speel"- lokalen, wier aantal gelijk is aan dat der „leer''-lokalen; 3e, Een .belioorlijké speelplaats; 4e. Een ,tuin, die ruimte genoeg biedt, om een gedeelte te bestemmen voor zoo genaamde kindertujntjes? Ze zullen tevergeefs worden gezocht. Daarom moet het Gemeentebestuur ingrij pen. Vooral nu in do toekomst te wachten is een sterke aanwas van de arbeidende bevolking, zal do behoefte aan Fröbel scholen meer dan ooit worden gevoeld. Het is van algemeene bekendheid, dat in Schiedam de laatst© jaren de huis-industrie sterk' is .toegenomen. Ook daarmee moet rekening Worden gehouden. Want vooral Voor de kinderen uit gezinnen, waar de huiskamer als werkplaats wordt gebruikt, is plaatsing op een Fröbelschool dringend noodig. Er is /iög iets, -waar zeer zeker de aan- daclït op moet Worden gevestigd. Waar zijn jn Schiedam de Fröbelinrich- tingen met behoorlijk! bezoldigd" personeel? „Wie een staatje onder dp .pogen krijgt van do salarissen, die rnen durft te betalen aan menschen, die met volle toewijding zich* dagelijks jwijdên pan de belangen der hun toevertrouwde jeugd, moet .met onder geteekenden" verontwaardig^ gijn over de schrielheid, die pj zonder aarzelen mis dadig noemen.. Misdadige schrielheid is het, onderwijs krachten, die reeds meerderjarig zijn. en behoorlijk gediplomeerd, af de schepen met een bezoldiging'vah .4 5 5 gulden per,week. Zoo iets moest jn den tégenwoordigen tijd niet meer voorkomen. Het Gemeentebes tuur heeft ook te dezen opzichte een taak te vervullen. Het dient zelf de haad aan den ploeg te slaan. Het dient het goede voorbeeld te g@yem -.Niet langer mag er gewacht worden. 1 Andere gemeenten in ons land zijn Schiedam reeds lang voorgegaan. Ook in veel kleinere ge meenten heeft men reeds lang begrepen, dal men niet op de 'zegeningen-van het,par ticulier initiatief moet r wachten, om iets goeds te 'bereiken,. 1 L Openbare bewaarscholen hebben o. a. reeds: \sa -v-; M- -t Bridle, Delft, Djr&landTEoraréclii; Goe- derccde, Gorinohem, Gouda, '^Gravendeel, 's-Gravenhage, 's-Gravenzande, IJsselmon- de, Katwijk, Krimpen a. d. Lek, Leerdam, Leiden, Lisse, Loosduinen, Maassluis, Mid- delharnis, Ooltgensplaat, Overschie, Pul- tershoek, Rotterdam, Schoonhoven, Som- melsdijk, Oude Touge, Vlaardingen, Zuid- land, Zwijndrecht, Geertruidenberg, Wer kendam; Arnhem, Lochem, Alkmaar, Am sterdam, Beverwijk, Buiksloot, Egmond a. Zee, Enkhuizen, Haarlem, Hoorn, Koog a. d. Zaan, Niemvendam, Purmerend, Uitgeest, Zandvoort, Drieschor, Goes, Kloetinge. Krui- ningen, Middelburg, Nieuwerkerk, St, Maar tensdijk, Tholen, Wemeldïnge, Utrecht, Fra- neker, Haskerland, Idaarderadeei, Kollumer- land, Leeuwarden, Smaihngerlantf, Snoek, Deventer, Genemuide.n, Goor, Hardenberg, Hasselt, Kampen, Oldenzaal, Stecnwijk, Wijhe, Z>volle Groningen, Muntendam, Sap penneer, Wiasum, Buggenum. i Deze Igst is lang niet volledig. Uit de ruim 200 gemeenten is slechts een greep gedaan. Moge spoedig de tijd aanbreken, dat ook Schiedam in deze rij een eervolle plaats zal innemen. Hier behoeft niet in den breedo te wor den uiteengezet, welk groot belang de La gere School heeft bij goed ingericht en -verzorgd Fröbelonderwijs. Even/min be hoeft uitvoerig betoogd te worden de ge zegende invloed, die het bestaan van Frö belscholen heeft op het schoolverzuim, vooral van de oudere leerlingen op de La gere School. OndergeteekenUen mecnen met deze korte uiteenzetting te kunnen volstaan. Van harte hopen zij, dat hun verzoek voor Uw Col lege aanleiding moge zijn, om zoo spoedig doenlijk in te grifpen, opdat ook Schiedam een inrichting verkrijg©, .waar om met Fröbel te spreken „het jonge kind tijd, middelen en gelegenheid ten dienste Slaan, om zijn eigen innigste wezen te ontwikke len." Uit de Pers. bDk Telegraaf" De hoer ,T, C. Schröder schrijft in de „Telegraaf", van gisteravond, onder den titel „Pro domo", een zeer uitvoerig stuk te zijner verdediging. Hij begint natuur lijk i met een feilen aanval op de di recties en hoofdredacties van „N. lit Ct."1 „Nieuwe Crt" eu „Handelsblad", om daar na achtereenvolgens te bespreken de zaak van het anti-smokkelbureau en de kwes tie van den beer G. Simons. Wat het eerste punt betreft deelt de heer S. miede dat T anti-smokkelbureau werd opgericht door den heer H. M. C. Holdert naar aanleiding van de berichten omtrent den omvang der smokkelarij en omdat naar zijn meening de regeering daar tegen te slap optrad. „Eenigen tijd na de oprichting van dit bureau verschenen de eerste berichten over den frauduleuzen .uitvoer in ons blad. den frauduleuzen uitvoer in ons blad. Ve len der betrokkenen wendden zich tot mij, den hoofdredacteur, hetzij ter weerspre king, heizij ter rectificatie van deze be richten, wat mij zeer veel last bezorgde. Ik stelde daarom den heer Holdert voor de verantwoordelijkheid voor dc z.g. smok kel-rubriek pj> zich te nemen, waartegen hij niet het minste ImzWaar maakte.^ Om dit kenbaar te maken, werden aan den kop van de „Tel" de niet bijster gelukkig ge kozen woordenVerantwoordelijk adviseur: H. M. C. Holdert" geplaatst',. Aldus de heer Schroder, die dan ver der rjog schrijft: „Op 27 November schreef ik zelf, en geheel voor mijn eigen, verantwoordelijk heid, o karaktervolle ,,N. R. Ct." hot bewuste artikel, dat het dozijn legen mij ingebrachte vervolgingen Vol maakte. Teneinde te voorkomen dat een dertiende, een' veertiende en volgende klachten tegen mij zouden "wórden ingebracht, stelde de heer floldert mij voor mij van alle verdere verantwoordelijkheid te ontheffen, en deze' zelf op zichte nemen, te meer waar hij voorzag dat eventueele verdere vervolgin gen vooral gegrond zouden zijn op berich- 'teh in de z.g. smokkelrubriek opgenomen. Waar ik reeds een dozijn vervolgingen tegen mij had loopen, meende ik dat het niet onbillijkwas als het volgende dozijn op do schouders van den lieer Holdert kwam en had niet het mai3te bezwaar'in naam als hoofdredacteur terug te treden, wed bo vendien dit voordeed had dat ik verder rustig aan het werk" kon blijven. Ik werd op 2 December als (hoofdredacteur ontsla gen en de heer Holder! was voortaan de aansprakelijke persoon. De toe<lracht is dus precies* andersom als de „N. - R. Ct." heeft trachtende -doen voorkomen. Ik heb in de preventieve i hechtenis gezeten van wege* een door mij zelf geschreven artikel, waar voor ik terstond bij mijn eerste verhoor voor den rechter-commissaris de volle ver antwoordelijkheid aanvaardde en heb mij dus niet als een pop laten gebruiken door den heer Holdert, en heb mij voor zijn pleizier noch direct voor het mijne, de opsluiting laten welgevallen. Indien eraan de „Telegraaf" dus ooit sprake zou zijn geweest van een „zit-redacteur", dan zou niet ik, maar de heer Holdert als zoodanig gefungeerd hebben, want hij zou de ver antwoordelijkheid hebben ook van wat ik schreef. In dit verband wil ik bovendien nog den nadruk leggen op hel feit, dat de heer Koldert in de dertien jaar dit ik hoofd redacteur van de „Telegraaf" was, nooit en te nimmer ook maar den geringsten invloed of druk heeft trachten te oefenen op hetgeen ik schreef, noch op den vorm. noch op den inhoud er van. lven vrijheid, die, naar ik zeker weet, aan geen enkel ander Wad m Nederland in die mate be- bestaat." Komend© tot de «kwcstie-Simons deelt de heer Schroder mee, ftot de directie dezen lieer, die als jBeriijnsch correspondent allo waarde verloren had jwegens zijn Duiisch- gezimdheid, naar Amsterdam jiet komen en hem aanstelde als chef-binnenland. De heer Schroder had ,er bezwaren tegen maar verzette zich niet langer wegens het tijdelijk karakter van de «benoeming. Toen echter het conflict met de «verslaggevers uitbrak, stel de hij de directie voor de keuze: „het ontslag van den .heer Simons als chef binnenland en terugneming .van de olnt- slagen verslaggevers, of anders mijn ont slag." Na een conferentie, «waarbij o. a, tegen woordig waren prof. jllector Treub en mr. L. W. van (Gigch Jrwerd besloten dat de heer Simons zijn entslag zou vragen als chef-binnenland, terwijl men .den heer Schroder bewoog niet jverder aan te dringen op den terugkeer «van den oudsten verslag gever, waartoe de «lieer Schroder te geree» der overging, omdat, «die verslaggever toch lot 1 Mei 1917 «salaris geniet en de heer S. alle hoop had hem na eenigen tijd, als de gemoederen tot rust waren gekomen, in zijn functie te jkunnea herstellen. D© directie nam jhet ontslag van den heer Simons aan, zoodat hij ontheven Werd van zijn functie als chef-binnenland en tot zijn vertrek naar jhet buitenland als mede werker In de {„Tel." zal schrijven. Van dit ontslag «van den heer Simons weid in het perscoriimuniqné geen melding gemaakt. I De heer G. jSimons verklaart in hetzelfde nummer dat hij jniet verwant is niet den Duitschen onderstaatssecretaris Zimmer- mann; dal hij «mot do Deutsche heeren, die hem naar Amsterdam ,vergezieM©n, nooit bij do directie of hoofdredactie van de „Tel." geweest is en do opdracht dier heeren niets te maken (had met een beïnvloeding van de „Tel."; jz'ij kwamen naar Nederland om in een jdcr grootere Nederlandsehe ste den een. eigen bureau op te richten, dat dienen moest het (telegrafische verkeer van het geïsoleerde Duitschland jQjet Portugal, Spanje en Zuid-Amerika te onderhouden. Door dc Telegraaf js een eere-raad gevraagd, waarbij het -.„Handelsblad" voor een der jury-leden jwerd genoemd. Maar dat blad wijst die onderscheiding af en schrijft: „Dan is de directeur van „De Telegraaf" echter aan het (verkeerde adres en heeft hij zich te wenden (tot het bestuur van do „Am)- sterdamsche Pers". Aan de lugubere soort reclame, die uit een miserabele zaak als dezö nog geslagen jkan worden, kan mis schien naar de meening van „De Telegraaf'j- directi© de medewerking jvan ons blad een zeker cachet verk-enenjü,aar doen wij ech ter niet'aan mede." Dc „N, Itott. jCt.", Wier directie ook een aanzoek van „Dc «Telegraaf" kreeg om« mede te werken tot het vormen van «een ©ereraad, zwijgt daarover, maar pvijst nog op een ty- jpftsefoQ tegonstqjdigheid naar «aanleiding! van do verdediging panden heer Schröder. „In het stuk «zegt de hoer Schröder, in de preventieve hechtenis ;te hebben gezeten „vanwege een door piij z?olf geV schreven artikel, waarvoor jk tert- stond bij mijn perste verhoor voor den redhf- ter-comanissaris de volle «verantwoordelijk heid aanvaardde." Wij waren tot nil toe onder, een anderen (indruk, en willen cl Us •gaarne meehelpen, dit «misverstand, zoo het ook bij anderen «mocht opgewekt zijn, uit den weg te .ruimen. „Dat dit misverstand gerezen is, is overi gens niet onzle «schuld, gaat do „N, R. Ct." voort. Onze moaning berustte op hetgeen de advocaat van den heer Schröder op den avond.van de inhechtenisneming aan eep vertegenwooiidiger van ons jblad had mede- En het blad drukt dan het bericht af, waarin o. m. voorkomt: Be heer Kappeyne ga1 ons de verzeke ring, dat zij jn verband stonden met een artikel over de jtegeering en den smokkel handel voorkomende in \J)e Telegraaf" van 27 November jj.l. B«e heer Schrö der ontkent evenwel dit artikel geschreven te hebben, j „Het verschil in de verklaringen moet dc beer Schröder dus «nu verder maar met rijn advocaat Uitvechten. Het ds ons.om het even wi© op dit stuk gelijk heeft.-' De „Nieuwe Ct." betrapt „De Telegraaf'" op een andere, niet minder eigenaardige tegenstrijdigheid De heer Schröder besloot zijn verdedi ging met de mededeeling. waarvan wij den aanhef spaliceren „Het A n t i-S m okk e 1 b ure au staat buiten „De Telegraaf", al is hetals een voortzetting te beschouwen van onze anti-Duilsche politiek, en de veranderingen aan den kop van ons blad aangebracht stonden daarmede in verband en zijn ge schied, de eerste op mijn aandringen, de ander in overleg met mij." De „X. Ct." drukt nu af een haar door een harer lezers toegezonden gedrukte cir culaire (uit welker inhoud niet blijkt tot wie zij gericht is vermoedelijk aan de binneiüandsche correspondenten van „De Telegraaf"), welke hier in haar geheel volgt: Amsterdam, 18 Jan. 1916. M. M. „De Telegraaf" wenscht haar cam pagne tegen den smokkelhandel zoo krach tig mogelijk voort te zetten, en rekent daarbij op uw steun. Wij verzoeken u daar. om alle gegevens, die ons van nut kun nen zijn, zoo spoedig en volledig mogelijk te zenden. Het spreekt van zelf, dat vooral bij deze categorie berichten vol komen -betrouwbaarheid een eerste ver- eischte is. Ook dringen wij er op aan steeds namen en plaatsen vol uit te noemen, zelfs indien gij de pu blicatie hiervan niet gewenscht acht. Alle berichten, die op smokkelhandel be trekking hebben, moeten geadresseerd wor den aan den heer H. M. C. Holdert,' Lomanstraat 73, Amsterdam. Tot vereenvoudiging der administratie verzoeken wij U bij uw gewone nota een afzonderlijke opgave van «de door Uaan den heer H. M. C. Holdert gezonden be richten te voegen, daar het in onze bedoe ling ligt goede Imrichten over smokkelhan del, ook al worden zij niet geplaatst, toch te honoreeren. De Redactie van „De Telegraaf". Zooals men ziet, is deze instructie van ruim een week geleden door de redac tie van „De Telegraaf" onderteekend en worden de correspondenten uitgenoodigd huu smokkel-gegevens te zenden aan het adres van H. M. C. Holdert, Lomanstraat 73, Amsterdam het adres van het Anti- smokkelbureau. En „het Anti-smokkelbureau staat buiten „De Telegraaf" schrijft Schröder op 26 Januari in zijn blad! Het volk maakt eveneens bij de verde- diging een kantteekeaing „Wat de kSvestie-Simotns betreft, deelt do heer Schröder mede, dat hij, loon bleek dat de lieer Simons niet met do onder hem gestelde verslaggevers kon samenwer ken, den «eisch stolde, dat die heer ont slagen ami worden, of dat hij zelf ontslag zou nemen. „De heer Schröder-verzuimt hier echter ter een niet onbelangrijke mededeeling. die hij Ons persoonlijk deedp.l. dat de heer Simons jop dat ©ogenblik ook reeds laan het intrigeeren was, om den heer Schrö der zelf ontslagen te krijgen. „Ook geeft hij geenerlei verklaring^ yan het verbijsterende feit, dat de heer Simons, voor Iwien de heer Holdert de redactiele den als pro-Duitscihèr ernstig gewaarschuwd had, eensklaps een zoo, invloedrijke positie aan dat pro^callieerde' blad kreeg." En omtrent de ontkenning van den heen Simons telvo, dat hij nooit bij directie pf hoofdredactie is geweest met de twee Duit- schers, vraagt j„Het Vaderland": s „Ook 'niet bij den heer H. M. C. Holdert? Deze tocih is noch directie noch hoofd redactie, nnaai' da almachtige bestuurder van hat blad, Mj wien, mén in dit geval, juist Kéren ïnjoest" ti. -r, ,|Ur' SCHIEDAMSCHE COURANT

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1916 | | pagina 5