En weldra bleek jhet dat wat men eerst al gemeen voor de jmotie-Schaper had aange zien eigenlijk eene tniolie-De Meester was. en dat hij deze zeker reeds zou hebben in gediend, als de (Voorzitter geen uitstel van behandeling van deze ,quaestie had voor gesteld. Van veel ineer belang, en toen bo gen hot er dreigend voor den Minister uit te zien, was dat de heer de Móester ver klaarde, dat ook bij hst verband tusschen de beide belastingen niet kon aanvaarden; dat hij het betreurde/dat de Minister weer de zweep oplegde, (wat na het besluit van de Kamer, oan de belastingwetten in de afdeelingon te behandelen, absoluut ou- noodig was, en dat hij daarom, al liet hij de toelichting van de door den lieer Schar per ingediende motie gehoel voor diens re kening, daaraan zijne stem niet zou ont houden. j De Minister was 'thans zeer zwak in zijn repliek, en dreigde er zelfs mede, dat, als men van de Pensioensbelasting niet wilde weten, het noodzakelijk zou zijn lot verhooging van het Tanef z-'jn toevlucht te nomen. Over het algemeen maakte hij op ons den indruk te verlangen naar het einde van zijn ministerieele loopbaan, ook al omdat hij zelf de eerste was om den nadruk er op te leggen, dat de moLie van den heer Schaper niets anders was dan een motie van afkeuring. De hêer y. Hamel trachtte te be to ogen, dat juist door een pensioensbelasting de Ouderdomsrente populair zou worden, en dat men toch een man als Treub niet moet laten vallen, maar preekte vrijwel voor dooveooren. De heer Drion legde namens de Vrije Liberalen de verklaring af, dat hij en zijn vrienden oorspronkelijk van zins waren ge weest vóór de motie te stemmen, maar dat ze dit niet konden doen, nu die een motie van afkeuring was geworden, daar ze dezen minister onmisbaar achtten voor de regeling van onze financiën; uit den sociaaldomocralischen hoek steeg deswe gens een hoongelach op. De heer De Muralt vond zich geroepen als lid van het hoofdbestuur van den Bond voor Staatspensionneering de Kamer mede te deelen, dat'hij zijn slem aan de motie zou geven, omdat hij in den Minister niet den waren broeder voor de staatspension- neering zag, en Jiij hoopte, dat een vol bloed voorstander daarvoor zijn plaats zal innemen. En dr. Bos, die hersteld van langdurige ziekte wteer in de Kamer was, kwam op tegen het systeem van intimida tie, dat de Minister ook thans weer toe paste, en waardoor luj oe bruten Generaal wilde verlagen tot een afdeeling van zijn departement. De heer Nolens kwam verklaren, dat zeer vele leden aan de Rechterzijde hun stem aan de motie zouden onthouden, omdat zij juist wel verhand wilden zien gelegd tusschen de ouderdomsrente en de finan ciën, en de heer Aalberse nam toen het woord, Om te zeggen, dat hij in de gege ven omstandigheden geen termen kon vin den om mede te werken aan de verwer ping der motie. Onder ademlooze stilte ging men aan het stemmen, en de motie werd aangeno men met 45 tegen 42 stemmen. Vóór, alle Sociaal-Democraten, alle Vrij- zintlig-Democr., de Unie Liberalen, behalve de hoeren:. Van Hamel, Hubrecht, Van Doorn, Patijn, Lieftinck en de VoorzitBêr; en de Vrij-Lïberaal, de heer de Beaufort. Daarbij voegden zich van Rechts, de heeren Van Vliet, Aalberse, Oosterbaan, De Wijckerslooth, Van Rest, Van Wijnbergen, Duynstee, Rogaardt en Arts, en zoo werd de meerderheid verkregen. Tegen, de ove rige leden van Rechts en de Vrije Liberalen, Zoo werd op 28 Januari 1916 aan het ministerieele leven van Treub een einde gemaakt, en tevens aan zijn politieke car rière. Wij betreuren dat ten zeerste, al heieft dan ook de Minister het gebeurde geheel aan zichzelf te wijten, want wij gedenken hierbn het vele dat hij in deze moeilijke tijden reeds voor Nederland heeft gedaan jen heit vele wat men nog van hem had mogen verwachten. Dat dit slot zoo droevig is, komt naar onze meening hieruit voort, dat, hoe groot; Xreub's bekwaamheden ook waren, hij ab soluut geen staatsman was. In eigen partij steeds bewonderd en over het paard getild wij herinneren er hier slechts aan hoe of zijn machtig woord ge noeg was om de partij ziel/;légen haren zin, tegen staatspensioneering te doen ver- Haren was hij langzamerhand in de ver beelding gekomen, dat zijn woord altijd wet moest zijn. En nu de ongelukkige oor logstoestand, vooral in het begin, mee bracht, dat de Regeering vele zaken builen den .Staten-Generaal om beslissen moest, bleek dit al spoedig een kolfje naar zijn hand, en begon hij dat parlement als een las ti gen ^tajn-den-wieg te beschouwen. Wee hem, die van andere meening was dan hij, zijn eigen paxtijgenooten hebben dat inde eerste plaats ondervonden, toen ze boven de Jeening van f275 miliioen zich voor een .heffing-in-eens verklaarden. Mot de Staatspensioneering (kwam hij ten slotte in de knel naar wij vermoeden. Hij zal weinig lust gehad hebben spoed te maken met een© jwet, waarvan hij voorzag, dat ze toch door de Eerste Kamer zou wor den verworpen, maar juist hrj had meer dan eenig ander minister met the wet moeten voortmaken, waar men wist, dat hij aan de Staatspensioneering allerminst zijn liefde had verpand. Maar (hij zal wel in het goed vertrouwen geleefd hebben, dat ten slotte zijn haan altijd zou "koning kraaien, omdat het wippen van den onmisbare© Treub een voudig ondenkbaar" was. Maar hij vergat dat" ten slotte niemand onmisbaar is, en dat de boog ook te sterk gespannen kan worden. Het grootste deel der Linkerzijde was blijk baar van meening, dat thans weer toegeven haar voorgoed in de Treubsche slavernij zou hrengen, en zij heeft hare boeien verbroken. Zoo heeft men jie zaak o. i. te beschouwen. Moge het der Regeering gelukken, spoedig een bekwaam opvolger ,voor hem aan Fi nanciën te vmden, voor do verdediging der Ouderdomswet is onder de aanblijvende Ministers wel eene kracht voorhanden. De Scheepsbouwmaatschappij „Nieuwe Waterweg". Nu weer melding is gemaakt van den aankoop van een zeer groot terrein GO H.A. aan de Maas, bestemd voor een groote ijzer-industrie, rijst als van zelf bij velen de vraag: hoe staat het met de Scheepbouvinaa'schappij „Nieuwe Water weg", die aan den rand van het Sterre- bosch, aan de rivier, zijn fabrieksgebou wen doet optrekken op een terrein van 11 ILA, terwijl nog 10 H.A. in optie ge- gegeven is met het oog op eventueelc uit breiding. Men moet bij het vergelijken der opper vlakten van de beide terreinen met tot de slotsom komen, dat de eerstgenoemde in dustrie bijna zesmaal zoo groot zal wor den als de laatst genoemde, omdat nog niet bekend is, welk gedeelte van dat eerste terrein zal bestemd worden voor de in dustrie zelve; het is immers mogelijk, en zelfs waarschijnlijk, dat een gedeelte van en opgesteld worden. In deze werkplaats zullen de voorwerpen geheel afgewerkt v orden. Achter deze laatste loods bevindt zich weer een gebouw, dicht bij de monding der haven, waarin 3 magazijn lokaliteiten zich bevinden. Het midden van het terrein, afloopende in de rivier, wordt in beslag genomen door de hellingen, vijf in getal, waarvan er reeds twee geheel gereed zijn. Deze hel lingen zijn geheel gemaakt van gewapend beton en steunen op betonpalen van 8 a 9 meter gemiddeld. Op deze hellingen kunnen schepen ge bouwd worden tot de grootste afmetingen; schepen, die meer dan -10 meter langer zijn dan de „Rotterdam" van de Holland- Anierika-lijn. Langs de hellingen worden z.g. overhead cranes opgericht om naar de hellingen te transpoiteeren alle materialen noodig voor den bouw der schepen. Aan de zijde van het Sterrebosch het meest naar de rivierzijde, bevinden zich weer 3 werkplaatsen., De eerste, het dichtst bij de Maas, is de spantenloods. De yloer daarin bestaat uit twee verschillende dee len. Het achterste deel is van hout enz»»~-t en daarop worden met krijt aangegeven de vormen der spanten voor het schip. Hier niet ver va<n den toegang tot het terrein staat Uiterlijk en innerlijk, spreekt alles van eenvoud en degelijkheid jen van praotisch© indeeling en inrichting, i Een centraio verwarming js gelegd door verschillende vertrekken, waaronder be halve de kantoorlokalen, voor het perso neel zich bevinden de kamers voor Commis sarissen en voor de Directie. Beneden bevindt zich hot archief, dat ge heel brandvrij en watervrij is, zooals trou wens alle afdeelingon <m dit gedeelte van het gebouw. i Natuurlijk is het gebouw voorzien van alle mogelijke comfort. Boven do administratie- en directie-loka liteiten bevinden zich de afdeelingen voor do ingenieurs en teekenaars, welke afdee- lingen weer aan alle eischen van de prac- tijk voldoen en waar reeds druk gewerkt wordt aan de plannen om de eerste schepen dio op deze werf zullen worden gebouwd. Ook dit gebouw kan vergroot worden. De fundeenng en do muren zijn er op berekend, dat er zoo noodig een verdie ping kan opgebracht worden. Hot schaftlokaal omval meer dan deze benaming zou doen venvachten. Het zal Üi vs?//! miTimmmas- a s it ill BUMI SJ 'mm* het terrein zal bestemd .worden voor wo ningbouw, ter huisvesting van het perso neel, hetzij alleen het fabriekspersoneel, hetzij voor het ïabricks-, administratie- en technisch personeel te zamen. Dit alles moet men voorloopig afwach ten. Vaststaat daarentegen, dat de 11 H.A. grond, in handen van do Scheepbouwmaat- schappij „Nieuwe Waterweg", geheel voor industrieel gebruik wordt aangewend. Door de welwillendheid van de Directie dezer Maatschappij zijn wij in de gelegen heid, het antwoord op de zooeven neer geschreven vraag te geven: Hoe staat het thans met die industrie? Ons antwoord i3: De gebouwen en hel lingen van deze industrie zijn reeds voor een belangrijk gedeelte voltooid en de Di rectie hoopt, dat zij binnen een maand haar bedrijf zal kunnen beginnen, indien althans de noodige materialen worden aangevoerd. De Europeescihe oorlog heeft bok bij den bouw en de voorziening van deze industrio haar storenden invloed doen gelden. Velen onzer stadgenooten zullen bij een wandeling door het Sterrebosch of langs de zwemplaatsen wel reeds hun blikken hebben laten .gaan over het terrein, waar op achtereenvolgens ijzeren geraamten ver rezen, waarin straks de krachtige machi nes ijzer en staal zullen vormen en ver vormen, om te samen de zeekasteelen te worden, die do zeeën doorkruisen, en liun ladingen zullen brengen naar alle deelen van den aardbol. Maakt men oen Wandeling naar de nieuwe fabriekten en neemt men daarvoor den naasten weg, d.i. langs de zweminrich ting, dan komt men langs een werkloods, die evenwijdig aan dien weg staat; dat is de gieterij. Groote ovens zijn daar voor het smelten van het ijzer. Liften brengen het ijzer in een grooten bak en daar wordt het in den oven gevoerd, waar het door een cokesvuur, waarvan de hitte dooreen sterken luchtstroom opgevoerd vyordt tot 3500 graden, gesmolten. Door een korte, open goot vloeit het gesmolten ijzer, nadat de .afgesloten opening dooigestoken is, in de vormen. Daar bevinden zich ook droog ovens, mengmachines en verder voor dit werk benoodigde werktuigen. Op zijde van de gieterij bevindt zich de ruim ingerichte Smederij, die zeer modem toegerust en voorzien is van doeltreffende inrichtingen voor afvoer van rook en 'gassen. De giet en smeedstukken worden ran uit de desbetreffende Werkplaatsen gebracht naar de loods, die verder op het terrein langs de nieuw gegraven Wilhelminahaven staaf, Waarin zich de banklwerkerij en de ketelmakerij bevinden. De machinerieën daarvoor moeten alle nog geplaatst worden; evenals dat in andere afdeelingon dezer reuzen-industrie het geval is. Echter zijn de meeste werfftuigen reeds op het terrein aanwezig, doch mpeten nog gemonteerd worden de mallen voor de spanten ge maakt. Het tweede gedeelte van den vloer is van gegoten ijzer, met ronde gaten, opkor ten afstand van „elkaar, en op dezen vloer worden de spanten gebogen, nadat ze vooraf in de in deze werkplaats aanwezige ovens zijn warm gemaakt. In deze werkplaats bevinden zich reeds eenige machines opgesteld, o.a. eenïge pons-, knip- en buigniachines. De tweede loods is bestemd voor de plaatbewerking; tal van loopende kranen bevinden zich daar, waarmede alle voor werpen door de geheele lengte van het gebouw gebracht kunnen worden. De derde loods is de plaats voor het bewerken van plaat- en hoekstaal. Ook hier moeten de machinerieën nog geplaatst worden. Aan de nóurdzijde van het terrein, dus evenwijdig loopende aan do rivier, doch aan de andere zijde van het terrein, is de timmerwerkplaats, de scheepmakerij en modelmakerij, in welke laatste afdceling de modellen voor het gietwerk gemaakt worden. Onmiddellijk aan deze aideelingen grenst het gebouw 'Woa.r zich de electrische instal latie bevindt, en evenzoo de nieuwste hy draulische en pneumatische inlichtingen, be stemd voor verschillende werkzaamheden, als het nagelklinken, enz. Langs de Oostzijde van het terrein, dat een rivieroever van 300 meter heeft, loopt de Mrilhelmina.li aren die 11.60 M. diep en 250 meter breed is, met uitdiepingen voor één 10.000 tons en één 4000 tons droog dok; deze haven heeft een lengte van 460 M., doch kan later verlengd worden, door weggraving van het Zuidergors, Waar zich nu de ijsbaan bevindt Het geheele bedrijf wordt electrisch ge dreven en verlicht; in de bankwerkerij, ketelmakerij, gieterij en plaatbewerking wor den verschillende kranen van groot vermo gen electrisch bewogen. De electrische stroom wordt door de Gemeente geleverd. De fabriekslokaliteiten, waarin hout be- Werkt wordt, zijn geheel brandvrij; alle loodsen zijn opgetrokken uit gewapend be ton, ijzer en steen, maar deze lokaliteiten hebben bovendien een dakbedekking v,an beton platen. Allo gebouwen zijn zoo geb'ouWd, dat ze voor vengrooting vatbaar zijn en rusten allen op beten fundeering. Over het geheele (terrein loopten spoor banen voor do stoomkranen en locomo tieven. Alles wat voor (den bouw aan dezb in dustrie noodig was, is in Nederland besteld, zonder dat bij" de bestellingen rekening wend gehouden met de verschillen in de prijzen ïn het buitenland, zooals dat bij eenige bestellingen, het geval was. Nu Wij van (de velschillende fabrieksge bouwen een korte (beschrijving hebben ge geven, blijft ons (nog het kantoor en het schaftlokaal. j -Het kantoor is ©en flink' gebouw, dat geplaatst worden buiten het eigenlijke fa brieksterrein", nabij den hoofdingang. Het is in de eerste plaats bestemd voor 't perso neel, dat zich daar in de rusttijden kan ophouden, waar' het kan schaften, maar waar tevens zal komen een leeszaal en een ontspanningszaal. Bovendien zal worden toegestaan, dat wandelaars cloor het Sterrebosch daar ko men nisten. Wij hebben getracht met deze bfeschrij- ving een indruk te geven van den omvang van deze industrie, <jie de grootste scheeps- bouWwerf in ons land zal zijn. Zij is, zooals wij reeds zeiden, zoo gebouwd, dat ze voor uitbreiding vatbaar is, en wij hopen, dat deze industrie een zoodanig succes zal hebben, dat die uitbreiding in niet te ver verschiet zal noodig blijken. Dit zal ©en bekroning zijn van de energieke wijze waar op zij hier wordt gevestigd, maar tevens zal ook Schiedam daarvan in ruime mato de vcordeëlen oogsten. De welvaart van de gemeente houdt nauw verband met die der industriën, die binnen haar gebied gevestigd zjjn. BINNENLAND. Minister Treub. Minister Treub heeft zich na het giste ren in de Kamerzitting gevallen votum en na zich enkele oogenblikken in het minis- tersverlrek van het Tweede Kamergebouw met zijn "ambtgenooten te hebben onderhou den, naar zijn departement begeven, waar na hij zich in verbinding zou stellen met het Kabinet der Koningin nopens het aan vragen van een audiëntie bij H. M. De Gout. Gen. van Ned. Indlë. De voorzitter van de Tweede Kamer, mr. Goeman Borgesius, is gistermiddag aan het departement van koloniën ontvangen door den nieuwen- gouverneur-generaal van Ned.- Indiëj mr. graaf van Limburg Stirum. De Telegraaf. Mr. J. Kappeyne van de Coppello schrijft aan de „N. R.- Ct." „In verband met de mededeeling in uw Avondblad van 27 Januari 1916 onder het opschrift „De Telegraaf", acht ik mij thans verplicht uitdrukkelijk te verklaren, dat ik aan niemand heb verzekerd, of heb kunnen verzekeren, dat de heer Schroder zou ont kennen, of ooit ontkend zou hebben, het geïncrimineerde artikel in de ^Telegraaf" van 27 November j.l. geschreven to heb ben, noch dat hij de verantwoordelijkheid voor dat artikel zou afwijzen, of ooit af gewezen zou hebben. „Er valt dus tusschen den heer Schro der en mij niets, tusschen uw redactie en haar vertegenwoordiger weillcht iets uit te vechten." Het is jammer, dat Mr. Kappeyne eerst nu aanleiding heeft gevonden ons dit dé menti te doen toekomen, voegt de „N. R. C." hieraan toe. De directie van de „Telegraaf", de heer F. H. J. Holdert, de adviseur van dit lily de heer II. M. C. Holdert en de heer J= C. Scliröder, verklaren yi de „Tel.", dat de heer G. Simons nimmer bij de directie noch bij den adviseur, noch bij de hoofd! redactie van „De Telegraaf" met twee Duit sclie heeren geweest is, om ons te vei zoeken pro-Duilsehe artikelen in „De Tele graaf" te publiceeren. Verder, dat hij ons nimmer een voorstel in dien geest gedaan heefi." Gemeentewet, flnmicleeio rerhondlngtngsclien BUk en gemeenten. Gisteren is de door de Vereeniging van Nod. Gemeenten in het leven geroepen com- missie van advies inzake do ingediende Wetsontwerpen tot wijziging van de Ge meentewet en regeling van de financiecle verhouding tusschen rijk en gemeenten door den voorzitter der Vereeniging! den hoer Edo J. Bergsma, burgemeester van Enschedé, geïnstalleerd. Do voorzitter heette allen welkom" en releveerde dankbaar de door de Ned.-Ver- ©eniging voor Gemeentebelangen en door de jonge veelbelovende vereeniging-uyjn ambtenaren der Gemeentefinancaën verleen de medewerking. Spr. wees o«>k op <le veelzijdige samenstelling der commissie waar personen uit groote zoowel als uit kleine gemeenten des lauds in de com missie zitting hebben genomen en meende dat er zeker moed toe behoort om de g© stelde taak te aanvaarden in verband met het teleurstellend resultaat der staats commissie van 1 Juli 1903. In het kort besprak hij de voorgeschiede nis der thans Behandelde wetsontwerpen en vraagt zich af, of ze het staat: hl ad zul len hereiken. Hij onthield zich ran voor spellingen en achtte het gewenschi de mee ning te kennen van mannen allen bekend en meerendeels nog staande in de volle practijk van het gemeentelijk leven en allen zeker bereid te geven een prnetisch en opbouwend advies in deze aangelegenheid, die zoo zeer het gemeentelijk leven raakt en van het allergrootste gewicht is voor geheel ons volk. Tot voorzitter der commissie werd be noemd de heer IR J. WicJiers, .burgemees ter van Dordrecht, en tot algemeen secre taris de heer mr. K. S. yon Kappen, oud- commies-redaoteur, te Katwijk. Nadat de pas gekozen voorzitter de wen- sohelijkheid heeft aangetoond van splitsing der commissie worden de 2 volgende sub commissies samengesteld. Eén commissie zal zich uitsluitend .wij den aan de regeling der financieel© ver houdingen tusschen rijk en gemeenten. De andere commissie zal rich bezighouden met de belastingontwerpen. De commissies zullen zoo spoedig mo gelijk bijeenkomen. Gemeentelijke werkloozcnfondsen. Gistermiddag heeft te (Utrecht weder een samenkomst plaats gehad wan besturen van gemeentelijke werkloozenfondsen, onder lei ding van den heer Anth. Folmer, directeur van het Rijks Centraal Bureau voor werk- loosjieidsverzekering, ter bespreking wan de z.g.n. Overgangsregeling, fwelke bedoeld is als een pvergang van de bekende nood- regeling m zake iwerkloozenverzekering, en van laatstbedoelde regeling tzelve. •I* Beide regelingen waren jvervat in circu laires van den minister van financiën, welke" onlangs zijn uitgegaan aan de gemeente besturen en de (besturen van gemeentelijke werHoozenfondsen. Afgevaardigden van de meeste perrnaS- nente zoowel als tijdelijke gemeentelijke fondsen namen aan deze bijeenkomst deel, terwijl ook de vereeniging van gemeentelijke Werkloosheids fond sen, de commissie yoor verzekering uit den Nederl. Werkloosheids- raad en het Centraal Bureau voor de Sta tistiek vertegenwoordigd waren. Nederland en de eerie?. IJzer uit Duitschland. Gisteren is te Utrecht een vergadering belegd door de Vereeniging vaa Werkge vers in de Metaal-Industrie te Utrecht, op welke vergadering vertegenwoordigd waren de Maatschappij Feyenoord, te Rotterdam, de Werf Gusto, te Schiedam, de Nederl. Scheepsbouw-Maatschappój, teAmsterdam, de Werf Conrad,-te Haarlem, Wiltons Ma chinefabriek en Scheepswerf, de Utrecht- sohe Scheepshouten en Moerenfahriek v.h. Van Heukelom en Verwey, te Utrecht, idem, H. IJ. S. M., Haarlem, Utrechtsche Machine fabriek Frans Smulder, Machinefabriek Rei- noveld, De Vries Robbe en Co., Enschedé, Maalwerk Zaandam," de Machinefabriek Jaffa, de Bond van Smedenpatroons en de Kamer van Koophandel en Fabrieken, te U [recht. Het uitvoerverbod uit Duitschland werd in den breede besproken, welke bespre kingen hebben geleid tot het aannemen van de volgende motie De vergadering, kennis genomen hebben de van den door de Duitsche %egeering voorgenomen maatregel om Jgêed .uitvoer vergunning voor staaf-, banjU .ea/müver- saalijzer te geven,, tenzijlegèuRbelangrijk' hoogere prijken dan de gecoati^Steerde; verklaart eenstemmig, dat^-het -doorvoe ren van dien maatregel der Nedertend- sche nijverheid in haar geheelonbereken bare schade zou berokkenen. kan zich niet neerleggen bij het een voudig annuleeren van eenmaal aangegane verplichtingen; ziet bovendien in hët handhaven van den maatregel een groote onzekeriieid voor alle bona fide gesloten of nog te sluiten contracten, heeft met ingenomenheid er kennis Van' genomen, dat door den Nederlands chen' ijzerhandel bij zijn regeering stappen -zijn - gedaan, om dat 'uitvoerverbod opgeheven te krijgen en noodigt het bestuur der voor- - rittende vereeniging uit, om ziah met spoed tot de Nederlandsah© reggerïng te wenden i en aan-*te dringen op het nemen van zoo:,,, danige maatregelen, die de opheffing -v»n::' het uitvoerverbod tepgevolge zullen heb ben. J 11ft.» II itiui MjWS—-= «irü-i WILHEimMft rtAVt s- 7tJ V/EFl ~JjE-JvA/iSr mr ai»

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1916 | | pagina 8