mmmLAm.
Ingezonden MededeeHngeü.
Huidziekten.
Kunst en Wetenschap.
Gemengd Nieuws.
De beer Rutgers bad het amendement,
dat de cmgeloovigen wilde brandmerken;
bij houdt er aan vast, dat degene die
geen godsdienst heeft, dat ook openlijk za'
verklaren; dat karakter had zijn amende
ment oorspronkelijk, en na de wijziging,
die er door den afgevaardigde van Hil
versum in werd aangebracht, bleef dit
net zoo. Hij werd daarover door den heer
Limburg op kostelijke wijze, om niet te
zeggen meesterlijke wijze onder handen
genomen. Natuurlijk was het voor de Lin
kerzrjde onaannemelijk, maar bovendien
toonde de heer Limburg, de hooggeroemde
advocaat met groote practijk aan, dat hei
practisch geheel onbruikbaar was. Stel u
voor, zoo zei de afgevaardigde voor Gro
ningen, dat iemand geroepen wordt om te
verklaren, dat hij een ander heeft zien
rijden op een rijwiel zonder licht, of dat
hij eten hond heeft gezien, dio niet ge;nu:l
korfd was, toen verplicht was een muil
korf te dragen. Die man moet dan, als bi'
niet wil zweren, daags te voren een akte
laten opmaken, dat hij niet aan God ge
looft Ieder die eenig gevoel heeft vo<y de
realiteit, zal begrijpen, dat hot daartoe
niet komt. En als de gjetuige het niet doet
de overtreding daarvan is niol strafbaar
zal dan de man wélden eed moeten afleg
gen, omdat hij geen verklaring heeft laten
opmaken?
De heer Limburg bekeek do zaak eet t
nog van hooger standpunt, en stelde de
vraag: ,Wat is ongeloof? Is de deïst on ge
loovig; Is de theïst het? Is de agnosticus
het. die volstrekt niet zegt, dat hij niet aan
God gelooft, maar alleen dat hij niet weet
of er een God bestaat? En dan hebben we
het pantheïsme, aangehangen door mannen
als Fechte, Schelling en Sleiermacher Ter
wijl de grootmeesters der philosophic er
over twisten of een pantheïst een ongd-
loovige is. zal een eenvoudig Nederlandsch
rechter, die in den regel aan bespiegelende
wijsbegeerte weinig zal doen, moeten uit
maken, of zoo iemand aan God gelooft, ja
of neen. Sprekler verwees hierbij naar
Paulsen, die in zijn Einledting zur Philor
soph ie het pantheïsme wel degelijk noemt
een Godsgeloof, terwijl onze groote land
genoot Heymans, hoogleeraar In de wijste
geerte aan de Universiteit te Groningen er
precies andersom over denkt Zoo ziet men
aat de vraag wat ongeloof Is nog niet zoo
gemakkelijk te beantwoorden is als de bete
ren Rutgers en van Wijnbergen meanetn.
En ons kwam hij deze discussie in de ge
dachte <*f genoemde heeren Alfred de Musset
onder de geloovlgen of ongeloovigeu zouden
hebben geteld, hij die het sohoona woord
over God zeide:
0, ,toI que nul' n'a pu connaitre
Et n'a renié sans mentir.
Maar om het overwegen van zulke dingen
heeft men natuudijk bij dogmatische fana
tici als de heeren van Wijnbergen en Rutgers
niet aan te komen; zi) zijn het die een
heilzame afkeer tetoonen voor het hooge
standpunt, waarop de heer de Savomin
Lohman zich in deze plaatst. Trouwens
diens pad gaat in deze waarlijk niet geheel
op rozen, niet alleen dat hij heel wat te
stellen heeft met zijn partijgenoot van Id-
singa. maar een ander van zijn partijgenoo-
ten. dr. De Visser nam aanstoot aan diens
uiting, dat de eed van heidensdhen oor
sprong was, en dat gaf dominee aanleiding
tot het opzetten van eefn gïooten theologb
sdhen hoon, om te bewijzen, dat weliswaar
de eed van heidensdhen oorsprong is, maar
dat het Christendom dien heeft overgeno
men, „van alle heidensche aanhangsels ont
daan." Die rede geheel in den prediktoon
uitgesproken, zou iemand die binnentrad
en die niet wist in welke -vergadering hij
belandde, eerder hebben doen vermoeien
dat hij in eene vergadering van theologen
was binnengekomen dan in een Parlement.
En we hooiden dan ook den ouden Liefündk
daarover iets tusschen de tanden mompelen,
dat nu niet direct eene uiting was van
tevredenheid over dezien stand van zaken
ingeving van z'n hemd voor zakdoek te
gebruiken. Hij zou gaan huilen Dat hielp
bij Krijntje Pronk" zoo goedAls die
builde, liet de juffrouw 'er altijd gaan.
En hij verwrong zijn gezicht iu vree-
selijke huilplooien. Maar de tranen lieten
zich niet zoo gemakkelijk opkommandee-
ren.Arglistig smeerde hij spuw langs
z'n wangen, zoodat er zwarte grensspo-
ren op geteekend werdenHet snik
ken, dat z'n heele borst in deining was,
ging ook gemakkelijk.
En nu en dan gluurde hij door z'n
ooghaartjes of de juffrouw z'n wanhoop
wel bespeurde. Maar ze bad het te druk
met de andere kinderen.
Toen begon hij overluid te weeklagen:
„0, hi, o, hit"
„Wie doet dat toch?" ondervroeg de
juffrouw.„0, die kleine Klaas, die zoo
goed de juffrouw voor den mal kan hou
denWees maar gauw stil, hoor!"
Nu kwamen er echte tranen, want dat
had hij niet verwacht.En hij begon
echt zenuwachtig te snikken en groote vlek
ken vielen op „Pim en Mien" neer.
,,'kMoet-..- 'kmoet.snikte hij erbar
melijk en. verder was z'n gevoel 'm te
machtig.
„Jij moet, jij moeinetjes wezen en
niet de juffrouw foppenen goed op
latten. bestrafte de onderwijzeres.
Maar hij was niet tot bedaren te bren
gen, eer hij zijn nood had uitgeklaagd.
De juffrouw streelde hem onder de kin
en weid getroffen door z'n naieven hol
len kaboutertjeskop.
„Nou, weet je Wat, KlaasAls je
van middag goéd gewasscben bent en een
zakdoek hebt, 'zal ik-''t noui nog eris door
de vingers 'zien."
Een,glimlach kwam ér door z'n Wate
rige oogjes en geheel confuus greep hij
naar zijn hemdslip om z'n tranen af te
drogen. t
Er was eindelijk het amendement-De
Geer, om den getuige dan alleen van tien
eed vrij te stellen, wanneer hij schrifte
lijk verklaart, tegen het afleggen van eeden
onder alle omstandigheden onoveikomclijhe
bezwaren te hebben, ontleend aan zijn op
vatting van den godsdienst. Het ontwerp
eischt alleen de verklaring, dat men tegen
het ontwerp gewichtige gemoedsbezwaren
gevoelt.
Wij hebben in ons vorig overzicht dit
amendement reeds de brug genoemd, waar
over men wederzijds zou moeten gaan om
tot elkaar te komenen de kans daarop
-ehijnt 'ons nog niet gering, al heeft de
loop der debatten die kans dan ook niet
■-ersterkt. Daaruit is toch gebleken, dat niet
alleen wat men trouwens sinds jaren
wist de Rechterzijde over het eeds-
vraagstuk hopeloos verdeeld is, maar le
vens ook, dat daarin een zeker aantal
'eden het parool van Dr. Kuvper wenscht
te volgen, en niet geneigd is tot compro
mis. Stond de zaak zoo, dat gansch de
Rechterzijde een formule had welen te vin
den, die zjj aan de Linkerzijde als com
promis kon aanbieden, dan was het geval
heel Wat gemakkelijker, en de moeilijkheid
wo"dt nog vergroot, doordat men ook aan
do Linkerzijde de concilianten, de minder
concilianten e.i de inüansigenten heeft.
Daarenboven is er op het laatste oogen-
blik nog een gevaar ontstaan. Zooals wij
hierboven reeds zeiden, heeft de heer Rut
gers zijn amendement "enigszins gewijzigd
on daarin iets van het amendement-De
Geer overgenomen, al is dan ook de kern
der onverdraagzaamheid daarin geheel gaaf
gebleven. Mocht nu de heer De Geer te
bewegen zijn met dit amendement mee to
gaan en het zijne daarvoor in te trekken,
en de heer Sasselt van IJsselt hetzelfde
doen naar verluidt vindt zijn amende
ment bij zijn partijgenooten weinig in
stemming dan komt de Kamer voor het
enkele amendement-Rutgers te slaan, dat
besli°t onaannemelijk is voor de geheele
Linkerzijde, en dan wordt het ontwerp wel
in do Tweede Kamer aangenomen, maar
aan de overzijde van het Binnenhof beslist
verworpen, en dan zal men weer van meet
af "aan kunnen teginnen, of, wat erger is.
den toestand van rechtsonzekerheid, die
door 'het bekende arrest van den Hoogen
Raad is geschapen, laten bestaan.
Wij voor ons achten dat gevaar echter
niet hijster groot, omdat de heer De Geer
in het geding is, dat wel zeggen een van
do meest zelfstandige en rechtschapen leden
der Kamer, van wien niemand twijfelen
kan of hij werkelijk op verzoening uit
gaat. Enfin, Dinsdag a.s. zal ons leeren,
of wij in deze te optimistisch hebben ge
oordeeld.
Dinsdag a.s. zeggen wij', want de eind
beslissing is tegen veler verwachting giste
ren nog niet gevallen, en als de Kamer
ooit haar kwaden naam heeft vergroot, dat
ze aan veelpraterij sukkelt, is het wel bij
deze al te lang uitgesponnen debatten ge
weest. Er is bepaald obstructie gevoerd,
en met name door de heeren van Wijnber
gen, Rutgers en Beumer, die zich bij deze
gelegenheid niet alleen hebben getramd in
het lang praten, maar ook in het lang
zaam praten. De beide laatsten hel ten daar
bij hunne bijzonderevrijmoedigheid ge
toond. Ze eischen voor zich ademlooze
stilte, terwijl ze tot vervelens toe herhalen
wat reeds allang in den breede is betoogd,
en terwijl zij zeiven, de heer Rutgers in
de eerste plaats, altijd door andere spre
kers interrumpeeren, kan het hun niet ge
beuren, of zij houden op met spreken, en
sommeeren op hoogen toon den voorzitter
beter de orde te bewaren, die dan vervaar
lijk met den hamer klopt, en de leden,
die ongeduldig worden, smeekt toch stille
te zijn. Ja, zelfs de Minister van Justitie
is bij ben niet veilig, de altijd even goed
willige en humane heer Ort, kreeg een
veeg uit de pan van den heer Beumer, dat
bij niet luisterde naar argumenten, die al
drie of viermaal zijn trommelvlies hadden
bereikt, en dat, omdat hij even overleg
pleegde met den heer de Savornin Lohman
men zou hieruit haast concludeeren. dat
wat men ook aan de Vrije Universiteit
leert, bet zeker g«m goede manieren zijn.
En bet is uiterst jammer, dat door het
lang gerekt debat in de afgeloopen week
de volgende week voor de Kamerleden niet
geheel vrij zal zijn. Die was toch ook be
stemd om de 0nderwijs-comrnissie in de
gelegenheid te stellen de laatste hand te
leggen aan de gewichtige taak, die haar is
opgedragen, en als cr nu weer een nieuwe
week met 't eedsdebat aangebroken wordt,
kan de kans daarop wel veikeken zijn. En
dat deze heeren van Rechts daaraan geen
waarde blijken te hechten, doet weer eens
zien, hoe de echte Kuyperianen de Pacifica
tie eigenlijk niet willen. Maar tevens werpt
het fel licht op het misbaar dat yan-Rechts
is gemaakt, dat haai- niet genoeg tijd werd
negund om de belastingvoorstellen te be-
studeeren; de vrije week, die daarvoor was
geschonken, wordt thans op de meest roe-
kelooze wijze door hun manieren van doen
ingekrompen.
Sapienti sat.
Beiastlngrerhooglngr té Rotterdam,
In October van. het vorig jaar is ,de
gemeentebegrooting vastgesteld met een
ongedekt nadeelig verschil van ongeveer
f600.000. -De Raad maakte, overeenkom
stig het voorstel Van B. en W. toen uit,
dat eerst later overleg Zou Vonden ge
nlcegd over de wijze van voorziening in
het tekort. Thans moet deze vraag onder
de oogen worden gezien omdat nu wel
als zeker kan worden aangenomen datVooor
1916 telastingVerhooging niet achterwege
'al kunnen blijVen. Met d,e commissie Voor
de financiën achten B. en W. verhooging
der opcenten op het personeel te bezwa
rend omdat het personeel naar verhouding
veel zwaarder drukt op de lagere en mid
denklassen. nog daargelaten, dat, ook al
ging men er in navolging van Amsterdam
toe over, de thans 80 bedragende opcen
ten on het maximum van 141 te bren
gen, dan toch nog sléchts uit dien Koof-
de op eene meerdere opbrengst van
f320.000 zou zijn te rekenen. Het Zal dus
gevonden moeten worden in verhoteging
der inkomstenbelasting welks percentage
B 'en W. thans van het zoo lang ge
handhaafde cijfer 4 op de volle 5 willen
brengen, vooral, omdat het niet zeker is
dat ontvangsten uit anderen hoofde, bij
voorbeeld het havengeld, niet beneden de
raming zullen blijven.
De Delftsche anM-'evoluttoHatren en de
annexatie.
De antrr. kiesvereeniging te Delft heeft
in hare vergadering van Dinsdag lBdezer
besloten, „dat zij ter willo Van den po
li (jokert vréde In haar midden met eer
biediging van de persoonlijke overtuiging
harer leden hare uitspraak van 7 De
cember j.l. inzake de voorgenomen grens-
vrteging der gemeente Delft als niet go-
daan wenscht te beschouwen."
.G-Nod."/
SfAllSTftTpTWfl.
fichtedaitiMbe Be*tuardersbond.
Men zendt ons 't volgende ter plaatsing-
Naar aanleiding van de besprekingen in
zake de Werkloosheidsverzekering en de
voorstellen van den Minister van Finan
cien aan de Gemeentebesturen gedaan
werd de volgende motie met algemeene
stemmen aangenomen
,.De Algemeene Vergadering van den
Sc bied Restuurdersbond, bijeen op 1.5 Febr
1916 in hef gebouw ..Constantia";
kénnis genomen hebbende van de voor-
stellen van Minister Treub inzake Werk
loosheidsverzekering: 4
besluit er bij het Gemeentebestuur krach
tig op aan to dringen, dat zn de vragen.
Vervat in de circulaire van den Minister
van 19 Jam 1916, in gunstigon zin mogen
beantwoorden
besluit voorts deze motie aan de plaat
selijke bladen ter publiciteit toe te zen
den, en gaat over tot de orde Van den
dag'."
Voorts wérd instemming: betuigd met een
door de Afd. Schiedam Van don Ned. R.-K.
Volksbond ingediend adres bij den Gemeen
teraad, waarin er op Wordt aangedrongen,
de aftrek voor noodzakelijke levensonder
houd van den Gem. Inkomstenbelasting te
brengen van f 400.on f 500.7 echter
kon de vergadering zich niet vereenigen
met het tijdelijk karakter dat er aan ge
geven is, doch -werd de" Wensch uitge
sproken, dat deze verhooging van hlijven-
den aard zal zijn.
Eezlngr van dr. Heerlng.
In de zaal van de Protestantenbond-afdee-
ling hield gisteravond dr. Heering zijn aan
gekondigde lezing over „Naluurzin en Gods
dienstzin".
In de geschiedenis van den godsdienst,
zegt spreker, .ziet men telkens de neiging
tot terugkeer naar de natuur. In de 19e
eeuw gaf daar ook de Moderne richting
weer blijk van. „Geef ons natuur en waar
heid weer", zong eenmaal de Moderne dich
ter, en het streven van het oud-Moder
nisme, was daarop vooral aangelegd. Er
was een breken met oude vormen en voor
stellingen en als gevolg daarvan was 't
vroeger in hun kerken misschien wat koud
en leeg. maar benauwd en duf was het er
nooit. Door den terugkeer tot de natuur
kwam bij hen ook het breken met de won
deren en kon een Reinhardt Hugenholz
zeegenDe algemeene „wereldorde is het
groote wonder, die elke plek tot een Bethel
maakt. Dit naturalisme kwam ook uit in
den zangbundel, nu nog bij vele Bondsaf-
dcelingen'in gebruik. Vooral bij de Paasch-
zangen blijkt dat; de meeste daarvan zijn
natuur, lenteliederen. In dat naturalisme
der oud-Modernen school een gevaar, waar
op vroeger reed3 gewezen werd door de
ethisch Modernen en tegenwoordig niet
minder door dg jong-Modemen.
Spreker wil jdat duidelijk maken door 't
voorlezen en bespreken van eenige uittrek
sels uit de assays van Ralph Waldo Emer
son.
In de werken van Emerson ziet men het
duidelijkst do schoonheid, maar ook het
tekort in het naturalisme der. oud-Moder
nen. Voor hen was de natuur teveel de
belichaamde God, die te weinig voor-het
geweten en de vroomheid gaf. Zij waren
dan ook over 't algemeen vromer dan hun
stelsel.
Noodig voor den mcnsch is het geloof
aan een transcendenten God; een wel in
de wereld werkenden, maar hoven de wereld
uitstijgenden God. Tot dien God kan de
Christen bidden in zijn strijd, tegen leed en
zonde. Door Hem wordt hij geleid naar
de wateren der rust. Geen natuurver-
eering, met hoeveel vrome aandoening ook
gepaard, kan dat geloof vervangen of ver
goeden. En als men dat eenmaal bezit, dan
zal natuurvereering de ziel niet meer scha
den, want voor dep geloovige in bovenge-
noemden zin, biedt de natuur zeer veel, in
werkelijkheid en in beeld, wat zijn geloof
versterkt; 't geen spreker ten slotte nog
verduidelijkt door enkele schetsen uit de
werken van Maria Sick.
't Geheel gaf den aanwezigen, ook al
zouden zij niet met alles hebben ingestemd,
een zeer leerzamen avond. Terwijl zij Sn
de pauze wederom konden genieten van
het orgelspel van den heer Penning, dat.
gelijk als altijd, bij zulke gelegenheden zeer
boeiend was.
De behandeling van huidziekten, als ec
zeem, gordelroos, dauWworm, netelrotos,
winterhanden en -voeten, en Verschillende
andere jeukende huidaandoeningen vordert
in het algemeen veel geduld en Volharding.
Vóór alles dient men zorgf te dragen voor
een goeden stoelgang en licht Verteerbaar,
gezond voedsel te 'gebruiken. Voorts zorg' te
dragen, dat men zooveel mogelijk ïrissche
lucht, rust en slaap geniet.
De prikkeling, ontsteking en jeuking, die
het gevolg zijn van een huidaandoening,
worden s poedig verdreven door de aanwen
ding van Foster's Zalf, die een opmerkelijk
verzachtende en boetende werking 'op de
aangedane huid heeft. De zalf heeft een
antiseptische werking, droogt niet te spoedig
op, en laat zich niet te gemakkelijk weg
vegen. Tal van hardnekkige gevallen werden
erdoor genezen en blijvend genezen.
Foster's Zalf (let op den juiaten naam)
is te Schiedam verkrijgb. bij Kappelhoff
Hovingh. Toezending geschiedt franco na
ontv. v. postwissel fl.75 per doos.
Nieuwe uitgaven.
Dr. Bierlage.
De Hol landia- D rukken te Raam hervat
do uitgaaf van „Mannen en Vrouwen
van Reteekenis".
Dr. H. P. Bierlage Nzn., die dezer
dagen zijn zestigsten verjaardag viert, opent
de nieuwe reeks. De beer T. Landré heeft
deze schets geschreven en vangt zijn op
stel aldus aan:
„In het jaar 1914 deed de Groningsche
iïoogeschool een fraaie daad van recht
vaardigheid door den architect R.P. [Bier-
lage Nzn. te benoemen tot doctor honoris
causa in de Nederlandsche letteren. Rij de
overreik!ng van de doctorsbul deelde de
Groningsche Senaat ter toelichting mede,
dat zij door deze benoeming wenschte te
eeren „den zeer bekwamen bouwmeester
en uitnemendon voorganger, die in de
bouwkunst zoowel zijn eigen aard als dien
van zijn vaderland, recht heeft laten we
dervaren". i
Zonder daarmede iets af te dingen op de
waarde Van de daad Welke de Groningsche
Hoogeschool door deze benoeming verricht
te, zonden wij toch willen opmerken dat
in de toelichting tot die benoeming een
zeer belangrijk element Van waardeering
ontbrekt. Zeker, de heer Rarlxge heeft in
de bouwkunst zijn eigen aard en den aard
van zijn Vaderland recht laten wedervaren.
Maar ook en vooral heeft hij' recht laten
wedervaren aan den aard van zijn zoo
buitengewoon eigenaardigen tijd. En dit juist
is de groote beteekénis yan Bterlage's werk
meer nog wellicht dan het persoonlijk
talent dat erin is neergelegd, dat liet
zoo zuiver staat, vol begrip en klaar in
zicht, in den groeten tijd van veelzijds
bijna reVolutiozmairen vooruitgang welken
wij beleven.
Het is inderdaad dan ook onmogelijk een
juiste waardeering te hebben voor Ber-
lage's werk, en dit werk behoorlijk te be
grijpen, voor wie niet eenig inzicht heeft
in het wezen van den tijd, en vooral voor
wie niet, zij 't ook maar oppervlakkig, ken
nis neemt van de positie en de ontwikkeling
der technische kunsten in dezen tijd. De
geschiedenis van Berlage's werk is'zoozeer
onderdeel van en verbonden met de ge
schiedenis der moderne beweging in de
technische kunsten in Nederland, dat van
het eene niet verteld kan worden buiten
verband met het andere. Maar de geschie
denis der technische kunsten in Nederland
na, zeg 1890, is zoo zeer verwant met de
moderne kunst-geschiedenis in andere lan
den, voornamelijk Engeland en Duitsch-
Und, dat er géén duidelijk beeld vau ge
geven kan worden zonder voortdurend den
achtergrond van bet gebeurde in de andere
landen te belichten.
Zoo is ten slotte een schets van Berlage
als architect onmogelijk te geven zonder
tevens een schets te ontwerpen van de
geheele beweging in de technische kun
sten in Europa in de laatste helft der
vorige en het reeds verloopen begin van
deze eeuw, weiue beweging weer in
zoo nauw verband stond met allerlei an
dere „beweging" en „ontwikkeling".
Als eerstvolgende nummers van „Mannen
en Vrouwen van Beteekenis" (onder re
dactie Van den heer Henri van der Man-
dere) zullen o. m. verschijnen: Keizer Wil
helm, kioor H. S. M. van Wickevoort Crom-
melin; Willem Mengelberg, door Herman
Rutters; Vincent van Gogh, door J. G.
Veldheer; terwijl in uitzicht kan worden
gesteld teen karakterschets van den 'juist
afgetreden Minister Treub, door Prof. Dr.
G. W. Kernkamp, en een nr. over Gustav
Mahler, 1
De watersnood.
De W|ijde iWiiarSmer.
Een correspondent van het „Hbl.", die
gisteren een bezoek aap den Wijden Wonner-
polder bracht, schrijft:
En nu, de dijk van den Wijden Wor-
mer zelf.
Er is een flinke breede kistdam langs
gemaakt, 50 75 e.M, h,opg; maar die
kistdam is hog lang niet voltooid. Militairen
waren vanmiddag nog ijverig bezig om de
ruimte tusschen de planken met zand uit
tóp wagentjes te Vullen. En intusschen sloeg
dreigend het grauwe Water Van den over
stroomden Oostzanerpolder tegen dien kist
dam aan. Het stond al een eind boven de
kruin van den dijk1, en aan de waterzijde
steekt de kistdami nog maar een vijftien
centimeter boven de oppervlakte der gol
ven uit
We wandelen een eindweegs den dijk
langs tot aan hot punt van de doorbraak
vkn 1825. Daarop is allereerst alle aan
dacht geconcentreerd geweest; zoo komt
het dat de kistdam nog niet geheel klaar is.
Op enkele plaatsen siepelt het water
reeds door den kistdam heen over den
dijk den Wijden Wormor binnen. Daar staat
dan de dijk al blank.
Rij de versterking van de doorbraak van
1825 is hier en daar hot zand vanmorgen
ook al aan het scheuren gegaan. In do
Verte wijst een sergeant de plaats waar
vanmorgen het Water al over den di|k ge-
slagen is. Zoo hoog als vandaag hebben
de militairen het wilde Water van den Oost
zanerpolder nog niet gezien.
Op enkele plaatsen en dat is be
denkelijk is do kistdam aan het ver
zakken óf aan den buitenkant óf aan den
binnenkant En pessimistisch is men ge-
stemd over de vraag of de kistdam het zal
kunnen houden. Als wo terugkeeren spat het
■schuim reeds over den dijk. En de hoeren,
die eerst nog gebleven waren voor een
groot doel, beginnen nu toch ook aan
stalten te maken, om het bedreigde gebied
tc verlaten.
Uit Pui-marend:
Door winkels en huizen zagen wij gister
ochtend jiog het water van de eouo straat
in do andere straat stroomon. Het oude ge-
toette van do stad is nog droog, doch het
nieuwe is geheel ondergoloopen; in roei
bootjes gingen de bewoners heen on weer.
i Do kaasmarkt, waarop het stadhuis
staat, is nog droog; maar Zoowel in do
Hoogstraat als door den Padjesdijk en de
Broestraat «nadert het water de markt
Op het oogenLhk, ruim tien uur, stijgt
het water niet meer, daar het in de stad
'hans gelijk staat met den stand in,hot
Noord-Hollandsch Kanaal.
Aan «de achterzijde van de Protestantscho
kerk komt het water tegen do muien aan.
In het nieuwe stadsgedeelte ziet men overal
mensohen die door hot water waden, va
tende roeibootjes die een soort dienst in de
overstroomde stad onderhouden.
Do telophonische verbinding is verbroken.
Ten einde den weg naar den Purmeg-
polder droog te houden, de eenige weg
wanneer deze polder onderloopt, hebben
militairen op den PurmerWeg don kistdam
versterkt, i
Over de Heine sluis, de groote is met
basaltblokken en bouten balken geheel af
gesloten, wordt naar Schermerboezem ge
spuid tuit het Nooid-Hollandsch Kanaal.
Ook tvan ochtend is de geheele stad nog in
rep en roer.
Gisteren, bij het bezoek van "de Ko
ningen, was alles nog zoo goed en zag men
verheugde gezichten van mensehen die Mij
waren 'dat het pompen uit de ingepolderd»
stad zoo goed geholpen had; en vandaag
was de toestand hopeloos.
Ongeveer drie kwart van do stad staat
thans blank. Het is een treurig gezjeht het
water door sigarenwinkels of kruideniers
winkels op den Padjesdijk naar de lager lig
gende straten te zien stroomen, opt stoepen
en trottoirs watervalletjes vormende.
Dwars over de Wcsterstraat is een dam
gelegd van zandzakken, die vier rijen hoog
is, en in de straat staat hot water onge
veer ruim een halven mieter hoog. Maar tus
schen de zandzakken sijpelt het water door;
en hot golft over de straatstoenon verder
in de Singelgraoht, die onrustbarend hoog
is. Intusschen hebben de huizen aan deze
gracht en ook aan de Wehre nog geen last
wan het water. De bewoners daar zitten nog
droog, maar hoevele Pu'rrnerenders mceten
niet op hoogere verdiepingen huizen.
Uit Zaandam:
Het water in den Oostzanerpolder stond
gistermiddag nog 66 c,M. hoven A. P. en
was het dus niet meer dan 1 c.M. gezakt
Het water süoomde nog met bijna evenveel
kracht over en onder de kistdammen als
's morgens, terwijl het met groote vaart
door "do straten en stegen en soms onder
de huizen door naar do Zaan stroomde.
Vooral in de Peperstraat stroomde het met
groote vaart naar het laagste punt. Op
sommige plaatsen vormen zich nu minia
tuur-watervallen. Door de sterke strooming
is hier en daar het zand geheel uit de
kistdammen weggespoeld en hébben zicb
midden op de straat groote zandbanken
govormd, waarop do schuitjes, waarmede
de bewoners gehaald en gebracht worden;
söms stranden.
In de Zaan is het water, niettegenstaande
er gespuid wordt, nu ook gerezen, echter
nog met slechts enkele centimeters. In de -
Oostzijde der kerk, waren gisteravond roeds
meer dan 200 vluchtelingen opgenomen. De"
zieken worden in de school op den,Hoo-<,
gendijk ondergebracht. A
Ook de school Stadswerf is nog bevolkt-
Zoolang het eenigszins kan, wil men de j.
vluchtelingen daar nog houden, omdat men
altijd nog hoopt,- dat de Zaan spoedig een
wending ten gunste zal nemen. Als de wind
nu maar zuidwestelijk blijft, verblijft men,
dat het water wel spoedig weer terug zal
keeren naar de plaats vanwaar het geko-
men is. 1 i l I i 4^
De oostzijde leverde, vooral hij avond, een --
somber droefgeestigen aanblik op. Stil en
verlaten ziet men niets dan zoo nu en daar»
een bootje of een handkar, waarop zij ver-
voerd worden, die naar hun woning terug
willen. Overigens is het er stil', alleen 'ie' p
ruischen van het water verbreekt de stilte.-;
Beneden in de huizen is alles donker; allee»"
_Tü-Tfrf'riilirnrnr 'nii.<iiflTiiiiri<iin'ii,—iifcnB>iiirna ut mm
fc™. ïia
- m m m ^Titian
i - - - .i mui m in ihHiiiibmi .1
1 r w*i« tifn ■■niiriViHMtA