dese bladzijden weggeraakt zijn, weet men
den naam 'van den schrijver niet. Eon der
schrijfsters zinspeelt nog op verschillende
andere boeken, die bestaan zouden hebben.
De laatste schrijver duidt Zich aan als een
tijdgenoot van Julius Ceasar en keizer
Augustas. Hij schroef zijn aan teekening*rn
in net midden v.ui de eerste eeuw voor
Christus en droeg kennis van de verovering
van liet land der Golen (Galliërs) door de
Romeinen. Die Golen zouden de Druïden ge
weest zijn. -
In het geschrift \uidt men voorts allerlei
merkwaardige en oorspronkelijke mededoe-
Imgen over do nederzetting van de Frio
zen (1550 vóór Chr.) aan den Pangab 'In
dus) in óór-Indie, waar zaj zich Geert
mannen noemden, over hun tocht door de
zeeëngten waar Mozes met de „Israëlieten
doorgetrokken, zou zijn, over de tochten
van Alexander den Grooten. over 't ontstaan
dear- menschenrassen, over Neptunus, die oen
Friese! 10 likmg zou zijn geweest en meer
wonderbaarlijke zaken, die dr Ottema lot de
slotsom hehbeu gebracht, dat dit luuidi
schrift op Homerus en Hesiodus na. het
oudste voortbrengsel zou zijn van de Euro
peesclie letterkunde en dat daardoor de g
schiedenis van ons volk opklimt tot meer
dan 2000 jaren vóór Chr. en in hoogen
ouderdom, die van Hellas overtreft en dm
van Israël evenaart.
Het handschrift zelf zou overgeschreven
zijn in het jaar 1256 door Uiddo Oera Linda,
die het oorspronkelijke stuk uit den vloed
redde, die het land overstroomde en de Zui
derzee deed ontstaan. Dat het schriftuur
zoolang geheim is gebleven, verklaart men
door de waarschuwing die Liko, bijgenaamd
Over de Linden, in het jaar 803 tot zijn (na
zaten richtte:
„Och lieve, laat de oogen van een monmk
Itoch nooit over 'deze schriften weiden.
Zij spreken zoete woorden, maar zij tornen
ongemerkt aan alles wat ons Friesch bo-
treft. Om rijke prebenden te winnen, heulen
zij met vreemde konmgon. Deze weten, dat
wij hun grootste vijanden zijn, omdat wij
hun lieden toespreken durven over vrijheid,
recht en vorstenplicht. Daarom laten zij al
les vernielen, wat van onze voorvaderen
komt, en. 'wat nog over is van onze oude
zieden."
Of Thet Oera Linda Bok echt of vals dn
zij. men ziet met belangstelling uit naar het
licht, dat de publicatie van het Friestih
Genootschap over dit zeker merkwaardige
boek zal verspreiden.
BEf5£NLAm
Levering oorlogsmateriaal.
De „Avondpost", meldt:
Naar wij vernemen heeft het departe
ment van marine den heer K., den agent
van Duitsche firma's in oorlogsnuteneel,
enz., ais bijv. de Vuicanwcrf, losgelaten.
Het departement heeft aan de firma's, welke
hij vertegenwoordigt, medegedeeld, dat het
hem niet meer als tusschenpersoon wenscht
yoor de leveranties en slechts rechtstreeks
met haar wil zaken doen. De departemen
ten van oorlog en van koloniën hebben
een zelfde besluit genomen.
Nederland en de oorlog.
De „Tubantia'-. i
Het onderzoek door de marine-autontei-
tea naar het gebeurde is gisteren te .Am
sterdam voortgezet. De kapitein, de offi
cieren en de bemanning werden door ma
rine-officieren ondervraagd.
De mededeelingen, welke de kapitein van
de „Tubantia", de officieren en do beman
ning aan do directie van den Kon. Holl.
Lloyd hebben gedaan, komen op het vol
gende neer:
De vierde stuurman stoud op do brug
hét schip zou juist voor anker gaan om
den morgen af te wachten toen lujaan
stuurboord in het donkere water een witte
streep zag, blijkbaar de bellenhaan vaneen
torpedo, die met groote snelheid op het
schip aankwam.
Kijk, kijk! riep de vierde stuuiman,
en de, eerste officier, die eveneens op de
brug was, zag mede de bellcnbaan. Op
het geroep van den vierden officier kwam
de kapitein, die in de kaartenhut op de
brug was, naar buiten en op hetzelfde
oogenblik was de „Tubantia" getroffen. Ook
de man in het kraaiennest had de bellen-
baan gezien.
Twee sloepen met geredden hebben een
zwak zoeklicht waargenomen. Zij roeiden
er heen en riepen om hulp. Het zoeklicht
werd op een der sloepen gericht.
In een der sloepen meent men, in de
richting van het zoeklicht, iets gezien te
hebben, dat op een omgekeerde boot leek
naar men veronderstelde een onder
zeeër of een torpedoboot
Toen het lichter werd, was dit vaartuig
verdwenen.
De directie is overtuigd, dat geen der
passagiers is omgekomen. De kapitein heeft
allo hutten laten inspecteeren alvorens van
boord te gaan. JHbld.")
De „Ask" op een mijn geloopen.
Het stoom' Ship „Ask" is door het Xoor-
sche stoomsc p „Lisbet" tot voor den wa
terweg gesleept en is binnen gekomen met
hulp van de sleepboot „Vlaardingen."
Het schip heeft schade aan het voorschip.
Gisteravond, te omstreeks 9 uur arriveer
de In de Schiehaven te Rotterdam het
Zweedsche s.s. „Ask", kapitein H. E. Flak,
dat met een lading hout onderweg was van
[Wiestervik naar Landen. Gistermorgen om
streeks half zes is het schip of op een
mijn geloopen of getorpedeerd, hetgeen rmg
niet met zekerheid kan worden uitgemaakt
Het bevond zich toen zeven mijl ÏV.N.W
,va nde Noord-Hinder. In het voorschip hij
de brug aan stuurboordzijde werd ongeveer
een meter onder de waterlijn een gat ge
slagen. De bemanning liet dadelijk het
anker valLen en begaf zich in de booten.
Aan boord was de bemanning, bestaande uit
zéstien man, verder waren nog drie vrou
wen op het schip. Er ontstond geen paniek.
Terwijl men in de booten was, bleef men
in de nabijheid van hot schip, zich vast
houdend aan de loglijn. Na anderhalf uur,
toen men bemerkte, dat het schip met
zonk. doch op zijn lading bleef drijven,
begaf men zich weer aan boord, \er\olg"ns
heeft men \uurpulCft afg'-schoteu. hetgeen
op de Noord-Hinder werd opgemerkt. Uok
werden signalen op Je stoomfluit gegeven,
omdat in de nabijheid een stoomschip was
gezien. Dit schip draaide op liet e oor-en
van de seinen bij en bleek te zijn 'tXoor-
>cho ss. .Lisbet h". thuisbehoorerula te Ilo-
guesoend dat met een lading grondnoten
onderweg was van Dakar, Westkust van
\frika, naar Rotterdam Vervolgens wervl
de machine van de „Ask" geprobeerd en
deze bleek nog redelijk le functionneeren.
Echter waren de kompassen uit den ko-*rs
geslagen, zoodat men den Noor verzocht be
huIpz.aun te zipi bij h"t sturen, ook omdat
het schip nmt den kop te diep Lig De „Lis-
beth" h««oft to-*n de \--k" gesleept tot bui
en de haven, tus-n hen het lichtschip Maas
«n de Gasbom Mot eumn kracht is het
schip vervolgens den" Waterweg bmneng.v
somen, bp hei sturen geholpen door two"
deepbooien. Van de lading, bestaande uit
"60 .slamia.ml hout. waarvan 40 standaard
lek last, is mots verloren gegaan.
Het voorschip sta.it vol water en dc
ketel schot ten lekken De pompen zijn echter
ih. staat liet water uit dit tweide gedeelte
ponip-'m Heden tou het schip m het ge-
nieenle-dok woiden opg «nomen, om te wor
den gerepareerd Misschien komt dnn aan
het licht of het schip op emi mijn geloop-en
dan wel celorpedivrd ts.
Belgische vluchtelingen
In de Fanuhe-Bioscoop in de Pnnrestrnat
'e 's Gravenhage, is gisternami Llae, onder
leiding van prof. Albert Van Hocke, bnog-
leeraar a.m de universiteit te Leid co, afge
vaardigde d'«r Belgische regeenng, voor
genoodigden een film vertoond, betrekking
hebbend op het kampleven der Belgische
vluchtelingen in ons land. Met deze film
zal genoemde hoogleeraar een reis van on
geveer 2 maanden maken door de Yeroo-
nigde Stat "tl van Amerika, om, m opdracht
van de THgische regeenng getroffen maat-
i egelenin z.ike het vluchtelingen vraagstuk,
meer bekend te maken.
Onder de aanwezigen weiden opgemerkt
de Belgische gezant, bomn Fallon, prins
de Ligne, Belgisch leg.itieraad, en echtge-
nooie, eenige loden van d-« hoftioudmg,
litgenooten van ministers. Belgische auto
riteiten van de Belgische vluchtelingen oor
den.
Vóór de vertoon ing van de lichtbeelden
hield prof. Van Hecbe, eorst in het Neder-
landscli en daarna in het Fransen een korte
tocspr.iak. vvaann hij met dankbaarheid ge
wag maakte van de mensohlievende maat
regelen door de Xedorlandsche regoering
getroffen voor zijn heprvefJe landgonoote.n
Vervolgens gaf hij een uiteenzetting, wat
t'zoo voor de Belgisch" vluchtelingen hier
Ier lande is gedaan en beschreef de tot-
s'mdkonnng van de v ludit-hngenkarnpen.
De hierna vertoonde lichtbeelden gaven
on duidelijk ovenzicht van let kaïnjd-van
i in het algemeen en mevr in het bijzonder
van dat te Uden en Gouda
Regeer i ngsvarken s
Het Rijks Centrale Administratiekantoor
voor de distributie van levensmiddelen
heeft thans officieel aan de burgemees
ters doen weten, dat in de week van 16
26 dezer geen varkens kunnen worden ge
leverd, met vermelding, dat in de weck
van 26 Maart tot 1 April dc levering we
derom zal plaats hebben.
Naar het „Hbl." melub is het echter
met zeker, dat de afleverir - zal plaats heb
ben tot het volle aantal der gevraagde
hoeveelheden.
Cacao.
De conferentie tusschen den minister van
landbouw, het comité uit de cacaufabikan-
ton en de uitvoerende commissie der N.
0 T., welke gisteren te 12 uur aan het de
partement werd gehouden en welke onge
veer It's uur duurde, hoeft, naar men
meldt, nog niet tot een definitief resul-
tiat geleid.
Naar aanleiding der gevoerde besprekin
gen zuilen do cacaofabrikanten wederom
wm vergadering houden, ten einde tot over
eenstemming te komen omtrent de verder
le volgen gedragslijn, waarna waarschijnlijk
een tweede conferentie met den minister
'en de uitvoerende commissie der N. 0. (f.
zal worden gehouden.
Naar aanleiding van berichten over het
opkoopen bij een aantal winkeliers in Zee
land van cacao en chocolade in kleine
hoeveelheden, die dan in magazijnen wer
den verzameld, om later als zg. N. 0. T.
\iij te worden uitgevoerd, laat, naar wij
vernemen, de N. 0. T. een ernstig onder
zoek instellen, waartoe in het begin dezer
week een inspecteur der N. U. T. naar
Middelburg is vertrokken, ten einde daar en
in andere plaatsen van Zeeland na te gaan,
w ie zich aan deze misbruiken schuldig
maken en welke de omvang is van het
euvel. I i
Dir. bei., Inreerr, en Aee.
Ministcrieele benoemingen, bevorderin
gen, verplaatsingen, enz., bij den dienst der
d i ree te belastingen
De ontvanger D. P. W. van Heuven,
thans belast met dc tijdelijke waarneming
van het kantoor Groningen (D. B.) is aan
gewezen voor de tijdelijke waarneming van
liet kantoor Sappemeer.
Verplaatst. Ingang 15 Maart: J.Lucas,
komm. 3e kl. van Lattrop naar üenekamp;
II. Jans, komm. 3e kl. van Glanerbrugge
naar LattropC. van Beers, komm. 3e
kl van Oss (tijd.) naar Gennep (g. en
1); R. Oostindiën, komm. 2e kl, van Gla-
nerbrugge naar OverdinkelL. Dassen,
komm. 3e kl. van Glane naar Overdinkel;
C Mostert, komm. 3e kl. van Glane naar
Overdinkel; J. Kwak, komm. 3e kl. van
Glane naar Overdinkel; A. Dijkstra, komm.
3e kl. van Glane naar Overdinkel; B.
Wiekema, komm. 3e kl. van Denekamp
naar Lutterzand; J H. Reisiger, komm. 2e
kV van Oidenzaal (g. en 1.) naar .Wierden
(tijd.); H. Smithuis, komm. 2e ld. van Oi
denzaal (vis.) naar Oidenzaal (g. en 1.);
L. A. J. Snoodijk, komm. M. van'Mep-
pel naar Oidenzaal (vis J. Berends, kom.
3e kl van Ha dmv ijk naar Baxger-Ooster-
vceri; 0. Hoek, komm. 3o kl. van den
Braam naar K ad e wijkF. de Boer, komm.
3e kl van Barger-Oosterveon naar Emmer.
Compascuuni (Zuid); F. Kamminga, kom.
3e kl van Emmer-Compascuum 'naar idem
D D. v. Waveren, komm. 3e klï van idem
(tijd) naar idem. 1
ingang 16 MaartC. Frommel, rijkski. 3o
kl van insp. Amsterdam D.B. 2e afd (tijd)
naar insp Amsterdam D.B. le afd. (tijd
M Leeuwis, kom. 2e kl. van Gorinchem
naar Vianen (tijd.).
Ingang 1 April.
J. H van de Putte, Rijkskl. 3e kl.van
kr. Schiedam (L A.) naar kr, Rotter
dam (acc.) (O ud - Del fshaven.
J. van Krevel, kern. le kl. van SLOe-
denrode naar 's-Hlertogenbosch.
J. S. Poslma, kom. 2e kl. van Runde
naar Maastricht, (v.).
.1 de Fouw, kom, 2c kl. van Btunde
i hjd.) n,iar Eijsden (g en 1.)
J. Rofstra, kom. 3e kl. van Eijsdcn ((st.)
uaax Bande.
11. Roedema, kom. 3do kl., van Eijsdcn
(g. en L) naar Runde; de kom. 2de kl.
J. Witteveen, van Vught naar Rotterdam
(S D.); M. Vispelweij, van Uden naar
St, Oedenrode; C. J. F. 'Prietman, van
Vlodrop (st.) naar Uden; H. Godschalk,
van Almelo naar Meppel; H. van der Veen,
van N. Schoonebeek naar Almelo; de kom.
3de kl. P. do Jager, van Biarger-Oosterveen
naar N. Schoonebeek; de komm. 2de kl.
P. l'lanjer, van Coevorden (st.) naar Delft;
J. Zeubnng, van Ootmarsum naar Coevor
den ((st.)
Ingdang 15 April: J. J. Ripkens, rijks
kl. 3e kl. van insp. Emmen naar insp.
Uecrenvecn (tijd.)
Ingetrokken verplaatsing: J. Witteveen,
komm 2e kl., van Vught naar 's-Hertogen-
bosch.
Eervol ontslag verleend: ingang 1 April:
G. Lampe, komm. 3e kl. te Roosteren.
(De Belastingambten.)
Uit de Pers.
De ïTübantia" getorpedeerd.
„Het Handelsblad" gaat zoo ver qpze
regeering mede verantwoordelijk te stel
len voor wat geschied is en besluit haar
beschouwing aldus
De toestand is zeer, zeer ernstig. Niet
alleen voor ons land, ook voor andere
landen. En wij vragen ons afis er eenige
poging tot samenwerking gedaan, niet
alleen met Amerika maar ook met andere
neutrale landen j
Ernstiger is de toestand ook voor de
Yercenigde Staten geworden. De verzeke
ring van de Duitsche regeering, dat uit
sluitend gewapende handelsschepen zon
der waarschuwing getorpedeerd zouden
worden is, op zijn zachtst uitgedrukt, een
verzekering gebleken, die op een misver
stand moet berusten De handelwijze met
do „Tubantia" en met het Noorsche schip
„Sinus", de poging tot torpcdcexing van
het Fransche pas sag -sschip „Patria" en
nog zooveel meer, bevestigen dit
Welke houding Amerika kal aanemen,
nu duidelijk blijkt, dat in de officieele re-
geeringsverklanngcn meder. eel in gen voor
komen. die in strijd met de werkelijkheid
zijn? Wij kunnen daarover geen oordeel
hebben, doch slechts hartelijk hopen, dat
het der groote Republiek moge gelukken,
zonder den oorlogsjammer te vergrooten,
de Duitsche regeering tot beter inzicht
van haar plichten tegenover neutralen te
brengen. En wij herhalen: van de Neder-
landsche regoering, die mede verantwoor
delijk is voor de wijze, waarop Neder
land sche schepen behandeld worden,
moet geëischl worden, dat zij alles doet
om de Yereemgae Staten in dit streven
te steunen.
Ingezonden Mededeelingen.
Eczeem.
Eczoem begint gewoonlijk mei kleine
puistjes, vaak optredend tusschen de vin
gers, in de oksel, enz., die aan de huid
een helderroode kleur geven en vergezeld
gaan van hevige jeuk en prikkeling. Zij
kunnen zich spoedig uitbreiden ep laten
den patiënt rust noch duur.
Andere huidkwalen, die den lijder vee!
ongemak en last bezorgen, zijn gordelroos,
vurigheid der huid, dauwworm, netelroos,
winterhanden, huiduitslag, enz.
De martelende jeuk en prikkelende pijn
van eczeem, gordelroos em alle jeukende
huidziekten worden verzacht door de eer
ste aanwending van Foster's Zalf en zelfs
hardnekkige gevallen, die jarenlang weer
stand boden aan andere behandeling,
moesten spoedig zwichten voor de gene
zende eigenschappen van deze zalf.
Foster's Zalf (let op den juisten naam)
is te Schiedam verkrijgb. by Kappelhoff
Hovingh. Toezending geschiedt franco na
ontv. v. postwissel A f 1.75 per doos.
Sport.
Voetbal.
Ned. Voetbalbond.
Uit het programma der morgen te spelen
wedstrijden in de westelijke afdeeling:
lste klasse.
Haag: QuickHercules.
Botterdam SpartaHaarlem.
Utrecht: U. V. V.—H. .V. V.
Haarlem: H. F. C—Dj. F. C.
2de klasse A.
Dordrecht: DordrechtXerxes.
Reserve 2de klasse A.
Delft: Concordia IIV. 0. C. III.
Schiedam: S. V. V. II—Sparta III.
Rotterdam: D. V. S. II—D. V. V. II.
Reserve 2de klasse B.
RotterdamExcelsior HNeptunus IT.
U. S. C- HLeonidas IL
Vlaardingen: Fortuna II-—.Unites II,
1 3de klasse A.
VlaardingenFortunaLeonidas.
Rotterdamsche Voetbalbond.
Morgen wordt gespeeld:
lste klas.
C. V. V. IITransvahaan.
Geel Zwart—R. F. C. II (12 u.).
Hot WestenSteeds hoogor.
C.V.V.III—Fortuna^Hl' (10 u.).
G, G. C.Het Zuiden (10 u.).
Sparta IV—R. S.&G. V. II (10 u.).
Zwart Wit—D. V. Sl III.
D. E. V. O.Lycurgus II (IOVï u.).
3de klas.
E.V.V.—Steeds HoogerH (12 u.).
Nieuw Maas—Hïrsch.
Rood Groen—D. R. V.
Steeds HoogerllIHet Westen II (10 u.).
Transvalia IIIPro Patria II.
Neptunus IIIHermes III.
R. S. G. V. IllV. O. G V (12 u.).
eXrxes IIIConcordiaan II.
4de klas.
Fortuna IV-G.G.C. lil (10% u.).
De Transvaliaan II—V. F. C. II (V. F. C.-
terredn).
tieaneitftd Kieuw»,
De watersnood.
Het aantal schapen, dat ten gevolge der
jongste overstiooming in den Zuidpolder
en in den daaraan grenzenden Katwouder-
polder is omgekomen, bedraagt bijna 300.
Vrijdag had in een door den burgemeester
van Edam belegde bijeenkomst der eigenaars
de verdeeling plaats van de opbrengst der
huiden en van het vleesch dezer dieren.
Regeer ing seier rt.
Men schrijft uit Barnevelu aan 't „Hbld."
Sedert eenige dagen wordt de groote Eier-
hal te iut nevoid gebruikt voor het schou
wen, sten pelen en verpakken van regee-
ringseiere x. De Vereeniging van Eierhan-
delaren „Barneveld en Omstreken" heeft
van de Rijkscommissie van Toezicht op de
Eiervereeniging vergunning gekregen, de
eieren van haar leden onder eigen beheer
gereed te maken en te verpakken en deze
zullen nu volgende week voor hot eerst
worden aangeboden op de veilingen te Am
sterdam en te Rotterdam.
De eieren zullen worden verkocht inde
zelfde verpakking waarin zè gewoonlijk naar
Londen worden verzonden, en waarin ze
in Londen en in geheel Engeland beroemd
zijn geworden door de uitstekende kwali
teit on smaak, n.l. in lange, platte kisten
van 900 stuks. De kist is in den prijs be
grepen, zoodat ze van de veilingen zonder
moeite het geheele land kunnen worden
doorgezonden.
Het bestuur der Vereeniging heeft alle
mogelijke voorzorgen genomen om er zeker
van te zijn, dat deze kisten ook werkelijk
bet fijnsmakende Barneveldscho ei. bevat
ten, omdat hierdoor een goede kans ont
staat, dat 't groote publiek hier te lande,
dat tot nu toe in hoofdzaak de goodkoo-
pe buitenlandschc eieren heeft gekocht, ook
na den oorlog er toe zal overgaan, onze
beste binnenlandschc eieren te verkiezen,
ook al zijn ze wal duurder.
De eerste zending zal aanstaanden Dins
dag te Rotterdam aan de veiling zijn, men
spreekt van eenige honderden kisten, en
vei der zullen zij geregeld eiken Dinsdag
en Donderdag wonden geveild.
Een brief uit dtn oorlog.
Men leest ze haast niet meer, de sol
datenbrieven van het front In den aan
vang van den oorlog verschonen zij tel
kens in de kranten, bneven van jongens
in de loopgraven, beschrijvingen van het
leven aan en achter het front. Die brie-
van hadden iets onwezenlijks en zij wek
ten zelfs vaak eenigen achterdocht Want
óf zij moesten zijn geschreven door over
spannen menschen, die waren bevangen
door de orlogsrees, óf zij waren op.
icdactiebureaux te Londen, Parijs en Ber
lijn samengesteld. Stellig waren er authen
tieke brieven bij van dappere mannen,
die de schoonheid ondergingen van het
groote gevaar, die geen angst meer bon
den en him leven in moedige overgave
o[lei-den. voor het vaderland. Die brieven
waren zelfs opwekkend voor hen, dieniet
s heden aan liet front
Doch hoevele brieven Waren slechts uitin
gen van stompzinnige wreedheid en op
geschroefd nationalisme. Het scheen soms
of de legers leuter uit onverschrokken sol
daten bestonden en alsof er geen verhef
fender arbeid dan het oorlogswerk was
Nimmer echter werden brieven gepubli
ceerd van hen, die moeten strijden aan
het front, doch wier wezen niet in staal
is zich aan te passen aan de omstan
digheid; de intellectueelen, kunstenaars,
mannen der wetenschap, de geestelijk ver
fijnden en lichamelijk' subtielen, die te
gen wil en dank zijn gesleept in het cor-
logswee. En die nu eenmaal in deze uren
niet ikuimen juichen van vaderlandsliefde,
omdat zij hadden gedroomd hun vaderland
niet met de wapens, doch met den geest
to mogen dienen. Ze zijn het diepst te
beklagen, omdat hun scherpe geest dc tra
giek van den oorlog omvatten kan en om
dat zij lijden een nameloos leed.
Het Was ons gegeven aldus het„Vad"
een brief te lezen van een jeugdig
ingenieur, wiens nationaliteit hier niet be
hoeft te worden vermeld. Sedert 4 Aug.
1914 is deze strijder in het veld en heeft
aan twee wintercampagjies deelgenomen,
zonder ook slechts inmaal te zijn ge
wond. Hij heeft dun zijn plicht jegens zijn
vaderland wel ten volle gedaan en doet
zulks nog! doch hij is, zooals hij schrijft,
er nimmer is geslaagd in geestdrift ote
geraken voor den „bescbayingsstri/d", die
zich voor hem nu eenmaal gedurmdeuie
achttien maanden slechts in den vorm
van moorden en branden heeft geopen
baard; hij heeft gepoogd het grootscheea
het verhevene van den volkerenoorlog te
beseffen, doch het is hem niet gelukt,
wijl liij te dicht bij de materieele werke.
bjkhcid staat En hij acht zich reeds ge.
lukkig, dat hij moreel niet ten onder is
gegaan.
„Het ergste zijn," zoo vertelt hij in zijn
Lnef, „de dagen Yan rust, die ons na een
verblijf in de loopgraven worden gegund.
Voel liever bleef ik in de loopgraven, tot
dat de oorlog is uitgevochten of totdat ik
zelf kapot geschoten ben. Want je begrijpt,
dat do wezens, die uit de loopgraven naar
de depóts achter hot front worden over
gebracht, meer dier dan mensen zijn ge
worden. Brave en fatsoenlijke menschen
hebben zorg gedragen, dat de soldaten ge
durende hun verlof van lectuur worden
voorzien. Alsof men na een verblijf in een
loopgraaf, na een razend bombardement of
een vuige moordpartij, belangstelling voor
boeken hebben zoui De dagen van het
verlof worden in de depóts doorgebracht
met kaartspelen, krantenlezen, rookea en
met het uitslaan van liederlijke taal
Wij slapen of eten en voor de rest den
ken wij aan niets. Die dagen in de de
póts, tusschen al die verwaarloosde wezens,
die leven om te worden doodgemaakt 1 Soma
moet ik mijzelf er aan herinneren, dat het
mijn landgenooton en wapenbroeders zijn.
Het moreel in ons leger is heel goed, lees
ik dikwijls in do kranten, die natuurlijk
beschrijvingen geven van den toestand,
welke niet in de verste verte met de wer
kelijkheid in overeenstemming zijn. Zeker,
het moreel is goed, er is geen muiterij,
geen oproer, er heerscht zelfs een groote
bedrijvigheid en vroolijkheid achter het
front en er zijn geestige jongens, vol hu
mor en onbezorgd.cn levenslust bij. Maar
het leven is hier eigenlijk zóó droevig,
zóó rampzalig, dat ons de ontzetting er
van ontgaat. Honderden jonge, gezonde ke
rels loopen hier rond, te lanterfanten, pijpen
te rooken en zich te vervelen, om daar
na opnieuw naar de gevechtslinie te wor
den gestuurd. De menschen begrijpen, ge
loof ik, hun eigen rampzaligheid niet En
ik loop daartusschen, ook gezond door het
leven in de open lucht, te wachten totdat
ik weer weg wordt gestuurd. O! die rust
dagen achter het front, ze zijn afschuwe
lijker dan de weken in de loopgraven."
„Men zegt, nietwaar, dat deze oorlog
een einde aan het militairisme maken zal?
Het ziet er niet naar uit, te oordeelen naar
hetgeen ik lees en hoor. Wij leven hier
onder een regime van willekeur en egoïsme
zonder grens. Gelooft men nu werkelijk
bij jullie, dat wij, vol heilig vuur bezield,
ons vaderland verdedigen? In zékeren
zin doen wij het, doch vóór alles strijden
wij, omdat wij nu eenmaal moeten en ter
verdediging van onze eigen huid. Trouwens
de haat tegen den vijand schijnt te X veel
erger te zijn. dan hier aan het front. De
menschen, die thuis zitten, zijn eigenlijk
\an grooter vnok bezield dan wij."
„Hoe lang zou 't nog duren? Indien ik
na den oorlog nog mocht leven, hen ik
tot niets meer 111 staat
Is deze brief niet van oen eindeiooze
droefheid, oen noodkreet van een geestelijk
ontwikkeld man, die behalve een strijd te
gen don vijand, een strijd met zichzelf 'te
voeren heeft?
Aan boord van de sAföuie".
Vandaag gaat hij weer varen, maar gis
terenavond was hij te Rotterdam in het
Zeemanshuis aan de Calandstraat, en daar
heeft een verslaggever van de „N. R. CL"
hem opgezocht.
Hij zat er aan oen tafeltje een dutje te
doen. Met den nachttrein was hij uiS
Duitschland gekomen en geslapen had hij
in lang niet. Het kostte dan ook npg al
wat moeite, hem uit zijn dommel te halen,
maar met een sigaar on een warmen dronk
keerde hij nog al gauw tot de werkelijk
heid terug.
Zijn verhaal komt op het vólgende neer:
Hij was matroos aan booxd van de En-
gelsche vrachtboot „Saxon Prince", op
reis van Amerika naax Manchester. Den
25sten Februari, 's morgens te 7 uur, op
ongeveer twee-en-een-halvo dagreis van
Engeland, ontmoette men een schip, dat
aanvankelijk onder Engclscbe vlag Voer,
maar naderbij gekomen do Duitsche vlag
vertoonde en de Saxon Prince" door mid
del van losse schoten te kennen gaf, dat ztf
moest stoppen. Toen dit laatste gebeurd
was, zette het vreemde schip twee booten
uit, die aan boord van de „Saxon Prince"
eenige officieren en matrozen brachten'van
do Duitsche marine, die de bemanning he
vel gaven, het schip te verlaten en hun jgocd
mede te nemen. Nadat eerst de equipage,
met de kat, aau boord van het Duitsche
schip was gebracht, volgden de öfficiereo,
en na eenigen tijd zag men aan boord
van het vijandelijke schip de „Saxon Rrin-_
ce" langzaam zinken. "De Duitschers had
den, vóór zij het gepraaide schip verlie
ten, daarin een tijdbom gelegd, die het
naar den kelder hielp.
Aan boord bevonden zich' als gevange
nen Engelschcn, Franschen, drie Denen,
een Noor, een Zweed, een Amerikaan, en
behalve een aantal zwarten, onze Hollan
der. Aan de officieren van de genomen
schepen oen achttal was aan noord
was een apart verblijf aangewezen; de En
gelschcn waren bijeen en de Frdnschea
ovenzoo. De neutralen kregen om den arm
een witten band en mochten Vrij rondloo-
oon; ook zij hadden teen gezamenlijk ver
blijf. 1 N
elke de naam van den kapitein
was, kon de verteller niet meedeelen; hij
wist alleen, dat het een flinke kerel was.
Een naam had het schip niet, maar het
was zonder twijfel een vrachtboot, veran
derd in een hulpkruiser. Onze landgenoot
was van oordeel, dat dit schip van naax
schatting 7000 ton, was ingericht geweest
voor het vervoeren van fruit, en op de in
het schip aangebrachte platen had hij ge
lezen, dat het in 1914 gebouwd was te
Geestemiinde. Op de petten van de ma
trozen stonden verschillende namen, maai
1
