GS-* Jaargang, Zaterdag 25 Maart 1916; 15099 Berde Blad Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen £L 1.25, franco par post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en V-laardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een nnr aan hot Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar Je plaats die zjj innemen. Adverlentien bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zsjn grabs aan het Bureau te btkonien. In de nummers die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 303. SCHIEDAM. Aan de Openbare School A voor AL U. L. 0. (hoofd jje heer A. v. d. SJinge- landt) worden met ingang van 1 Septem ber a.s. gevraagd: 2 Onderwijzers, beiden of één van beiden met akte Wiskunde L. 0. Aanvangsjaarwedde f575, met twee 2 jaariijksche verhoogingen van f75 en 5 verhoogingen van f50, voor hoofdakte f200, voor akte q. f50 en voor akten L, M, N en P ieder f75. Inlichtingen te hekomen bij het hoofd der School. Sollidtatiën (met opgave van scholen waaraan men werkzaam was ot is) in te zenden vóór of op 1 April a.s. aan den Burgemeester van Schiedam. SCHIEDAM. Aan de Openbare Schooi J voor G. L. O. (hoofd de heer J. H. Ivlein), wordt om ten spoedigste in dienst te tre den gevraagd: een Onderwijzer, met Hoofdakte en Akte J. 'Aanvangsjaarwedde f 575 met twee 2-jaar- lijksche verfioogingen van f 75 en 5 ver hoogingen van f50, en voor hoofdakte f200, akte q. f50 en tikte J. f25. Inlichtingen te bekomen bij het hoofd der School. Sollicitatie» (met opgave van scholen waaraan men werkzaam was of is) in te zenden vóór of op 1 April a.s. aan den Burgemeester van Schiedam. Chef Smederij, Burgemeester en Wethouders van Schie dam; roepen sollicitanten op naar de betrek king van Chef van de Smederij, (ervaren vuursmid, bekend met de behan deling van machines en stoomketels). Jaarwedde f1000 -j- vrije woning. Soliicitatién schriftelijk te richten tot B. en W. van Schiedam, doch in te zen den hij de Gemeentel if ke Arbeids beurs, vóór 10 April a.s. STADSNIEUWS. fllt den Gemeenteraad. 4 IV. Gemeentelijke Woningbouw. (Vervol".} De heer Houtman constateert met ge noegen, dat het College op een beteren weg is gekomen; vroeger heeft spr. het wel eens een anderen weg zien nemen. Hij kan niet anders dan die verandering toejuichen. Indien het Gemeentebestuur toen aan de volkshuisvesting meer de hand gehouden had, zouden we nu niet met zoo'n achter stand zitten. Spr. geeft toe, dat de bui tengewone omstandigheden daarop ook wel invloed uitgeoefend hebben. Zijn er geen maatregelen te nemen, waar door de groote industrieën zich bij den woningbouw interesseeren Spr. staat niet naast de soc.-dem. frac tie, die maar dadelijk naar het Gemeente bestuur wil gaan om de" oplossing te vra gen, maar om willekeurig hier industrieën in te halen zonder daarbij het woningvraag stuk te hespreken, acht hij toch ook met goed. Hij (acht het noodig, dat bij aanvra gen tot Vestiging van nieuwe, groote in dustrieën hier deze kwestie in het oog gehouden zal worden. De heer v. d. Tempel vraagt zich af „waarom de onderteekenaars zoo op ge meentelijken woningbouw willen aanstu ren. Wel 'spreken zij van het type van huisjesmelker, maar daar staat tegenover de huurder, die niet betaalt. Als men in geleefd is in de bouwerij van de laatste jaren, dan weet men wel, hoe het daar mede staat." Wie de cijfers der exploitatie van arbeiderswoningen kent, weet wel dat die exploitatie niet zoo voordeelig is. De heerHoutman verlaat de vergadering. De bewoners van gemeentelijke wonin gen zouden niet minder hüur te betalen hebben, wat een argument voor gemeen telijke woningen zou kunnen zijn. Goed- kooper bouwen dan de particuliere bou wers of bouwvereenigingen kan de ge meente nul. Niemand zal dat trouwens beweren. Als de bouw niet goedkooper zal zijn en er nog een zeker percentage rente moet gereserveerd voor onderhoud, zal die bouw niet veel voordeeliger zijn cn dan begrijpt spr. niet waarom de gemeente zou moeten gaan bouwen. Later krijgt men dan toch weer de opmerking dat het verhuren van gemeentelijke woningen niet aap te beve len is voor Gemeentebedrijf. De ie v. d Zee merkt op dat door den heer Houtman reeds is aangestipt dat goede woningen is in liet belang der groot industrie. Het is in het belang der groote inrichtingen dat die woningen staan m haar nabijheid. Zoolang de mogelijkheid bestaat dat vereenigingen en particulieren aan de behoefte zullen kunnen voldoen, meent spr. dat de Gemeente daartoe niet moet over gaan. De heer Post merkt op dat lang en breed over dat onderwerp is gesproken en ook hij is met voor gemeentelijken woning bouw, en wel omdat de Woning vel zich daartegen ©enigszins verzet Deze zegt dat de Gemeente de Vereenigingen waarop de Wo ningwet is gebaseerd, moet tegemoet ko men. Als dat niet helpt, dan moet men vragen: wat kan de Gemeente verder doen en dan zou spr. meenen dat maatregelen kunnen worden genomen, waardoor de Ge meente aan die vereenigingen in de ex ploitatie tegemoet komt. In het werk van mr. Hudig over dit onderwerp wordt als middel aangegeven- den grond gratis af te staan, een rentegarantie te geven, gelden der Gemeente of van Spaarbanken kosteloos beschikbaar te stellen. Een vereeniging liier komt wel bij de Gemeente om grond voor den bouw van woningen, maar de Voorzit ter van Grondbedrijf hier is een flinke grondspeeulant, die zooveel geld mogelijk van den grond wil maken, en spr. is er zeker van dat als op royale wijze de be doeling der Woningwet gevolgd zou wor den, niet lang meer over Gemeentelijken woningbouw gesproken zou worden. De heer G o s 1 i n g a moet aan de hoe ren Post en Lagerweij even iets opmerken. Spr. -vindt, wat deze heeren zeggen, een poging om den grond gosdkooper te krij gen voor de bouwvereeniging waarvan zij bestuurslid, de een voorzitter, de ander secretaris, zijn. Dat spr. grondspeeulant zou zijn en dat hij zooveel mogelijk geld van den grond wil maken, zooals de heer Post beweert, is niet waar. Spr. heeft altijd gezegd, dat bij grond- verkoop door de gemeente niet enkel op den hoogsten prijs het oog gericht moét zijn en herhaaldelijk heeft hij hier be toogd, dat niet alleen op"de financieel©, maar ook op de algemeene belangen gelet moet worden. Hp zou dus volgens dezen in eens omgekeerd zijn en nu zooveel moge lijk geld willen maken voor den grond. Het is zeer zeker goed om voor dezen woningbouw den grond goedkoop te geven, maar het zou bepaald verkeerd zijn als men den grond ging afgeven tegen minder dan den kostprijs. Grondbedrijf heeft nog nooit grond afgegeven tegen minder dan den kostprijs en zal dat ook niet doen. We zouden daarvoor ook geen toestemming krijgen van Ged. Staten. Wae het grond bedrijf kennen, weten ook welk belang de gemeente daarbij heeft. -Te veel winst neemt Grondbedrijf evenmin. Aan Volkshuisves ting is onlangs grond in erfpacht uitge geven tegen 65 cent per AL2, dat is be ekend naar een waarde van f7.40 per A.-. De balans Van 1915 gaf voor dien grond een waarde aan van £7.10, zoodat een winst is gemaakt van 30 cent. Deze winst berekent over 60 M.2 oppervlakte geeft een bedrag van fl.20, dat de be woners per jaar meer zullen moeten op brengen. Moet daarop nu de bouw afstui ten? De heeren Post en Lagerwfeij hebben zoo gesproken; maar spr. zou in antwoord daar op willen zeggen: ais dat zoo is, neem dan 'n anderen architect, want aan de Gemeente ligt het niet. In den gevxaagden prijs zit hoogstens 35 centen winst per M.-'. De ophooging zal ook V cent per M.2 'per jaar vorderen. Wij! hebben overwogen hoe laag mogelijk wij den grond konden af geven. Door den heer Post is ook een ander middel aan de hand gedaan. De Woning wet zegt, dat door de Gemeente een toe slag op de huren'' gegeven kan worden en het Rijk kan daarvan dan de helft ovei nemen. Waarom trachten ze ..niet dat mid del toegepast te kragen? Dat tomen aan Grondbedrijf is een onzuiver stelsel. Na tuurlek zullen Gemeente en Rijk bij in williging van het genoemde verzoek eenige voorwaarden stellen aan de bewoners. Grondbedrijf zal grond voor zulke wo ningen zoo goedkoop mogelijk blijven af geven, maar er moet winst in blijven zitten. 1 De heer v. d. Tempel heeft zich uitge sloofd om de argumenten te weten/ waar om men gemeentelijken woningbouw wil, maar die hebben de voorstanders daarvoor niet genoemd, dat argument is: hel is een stap naar hun sociaal-democratisch ideaal, alles in handen van de gemeenschap. De heer Kor pel: Dat is onzinnig. De heer Goslinga: De sociaal-demo craten willen den grond c-n de productie middelen aan de gemeenschap. Zij durven dal argument niet te noemen, althans ze doen het niet. (Rumoer.) Dat is de waaiheid: daar nnszeg ik niets mee. De heer v. d. Hoek: zegt zij durven hun argument niet noemen. De heer Goslinga: Ik heb gezegd zij durven niet, althans zij doen het met. Dat beginsel verzwijgen zij zooveel moge lijk om van andere zijde steun te krijgen. Ik wil echter de woorden „zij durven met" 'wei terug nemen. Dat in" gemeentewoningen meer licht en lucht zou komen, is met waar. De Ge meente zal solide bo- ren, natuurlijk, maar dat doen de vereenigingen ook. Door den heer Dinkelaar is toegegeven dat de Gemeente niet goedkooper kan bou wen en spr. is overtuigd dat bun eenige argument is dat wat door hem lyerd ge noemd. Er zijn wel raadsleden van spr.'s partij, die ook voor Gemeentelijken wo ningbouw zijn, o.-a. heeft spr.'s collega de Vries in Amsterdam daarvoor onlangs nog een peidooi gehouden. Door den heer Duikelaar is een overzicht medegedeeld van de ervaring van 14 ge meenten in Friesland, die te samen 273 gemeentelijke woningen bezitten en verhu ren. Dat zijn dus kleine gemeenten Wan neer er geen bouwvereenigingen zijn en er bestaat woningnood, dan moet natuurlijk de Gemeente daarin voorzien. Als hier een particuliere vereeniging een ziekenhuis had gebouwd, zou de Gemeente dat niet be hoeven te doen. De toestand der volkshuisvesting hier is nog niet zoo dat daarin niet kan worden voorzien zonder dat de Gemeente tot bou wen overgaat. Er wordt hier veel gedaan op het rebied van den woningtoestand. Wel heeft de heer Dinkelaar smadelijk uitgeroepenwat wordt hier gedaan? Maar de grond die hier voor woningbouw verhandeld wordt, is zeer uit gebreid. Door de Qemeente wordt het bou wen door bouwvereenigin en bevorderd. Wij zullen daarmede voortgaan, ook ;n de rich ting, door den heer Houtman aangegeven. Ook wij willen dat de groote industrieën zelf met hun financieelen steun zullen mee werken om in de behoefte aan woningen vooivhun personeel te voorzien. De kwestie der volkshuisvesting heeft twee kantende onbewoonbaarverklaring van krotten en het stichten van woningen voor paupers, die niet «de volle huur kun nen betalen en waarvoor dus steun noo dig is. Daarbij komt hier nog de invasie van een groot aantal arbeiders, die liier met de industrieën komen. Beide zaken vragen oplossing. Het eerste waagstuk wordt door bouwen niet veel verder ge bracht; daarom zou spr. willen dat dit punt naar voren werd gebracht.-Do men- schen die hier wonen in onvoldoende wo ningen, verdienen veel meer medelijden dan do vreemde arbeiders, want 'daarvoor zou den de industrieën zelf kunnen zorgen. Wij moeten er voor waken dat wij geen be dekte subsidie geven aan die groote indu-" strieën. De hoer Post merkt op dat de lieer Goslinga in zijn' betoog is begonnen met zich te richten tot den voorzitter en den secretaris eener bouwvereeniging. Dat,raads leden toevallig die functie vervullen, doet echter niets ter zake. Als spr. niet voor zitter dier vereeniging was, zou hij toch het zelfde gezegd hebben. Hij heeft gesproken in het belang der Gemeente. De Vereeniging stelt geen winst ten doel en de aandeelhouders moeten soms lang wachten alvorens rènte te ontvangen. Elk raadslid kan als zoodanig aandringen op een royale houding van B. en W. tegen over zulke vereenigingen. Spr. heeft van den heer Goslinga gehoord dat Grondbe drijf dien grond zoo goedkoop mogelijk wil geven, rnatir dan is er ook geen winst noodig. Voorts heeft de heer Goslinga gevraagd: waarom geen subsidie gevraagd? Spr. heeft in overweging gegeven dat de Gemeente op deze gelegenheid tot verleenen van hulp, door de Woningwet gesteld, zal ingaan. De vereeniging zal daar zéker gaarne op ingaan. De heer v. Westendorp wil slechts een enkel woord zeggen. Alle raadsleden zijn het er- over eens dat er meer woningen moeten komen. Laten we dat voor oogen houden, alle geschil len ter zijde laten en ons niet laten prik kelen door stekelige gezegden. Er moeten dus meer woningen komer Het particulier initiatief is in die voorzie ning tekort geschoten. Volkshuisvesting zal deze week den bouw van 40 woningen aanbesteden. Voor een andere bouwvereeni ging is reeds grond aangevraagd. Laat men in die richting blijven voortgaan. Spr. zou vullen zeggen- Als de voorstanders van het particulier initiatief zich met zoo tegen het .werken van een bouwvereeniging had verzet, zou het tekort niet zoo g-oot zijn. Waarom heeft men den woningbouw van die zijde tegen gehouden? Men was voor *t particulier initiatief, dat was een principe. Gelukkig dat men nu een anderen weg ingeslagen heeft Laten we nu de zaak afhandelen Als we de handen, in elkaar slaan kunnen we veel bereiken. De kosten van den grond kunnen we iets verminderen, door een gedeelte Van de Gemeente niet ..oo sterk te doen ophoogen. Laten We de verdere besprekingen over dit onderwerp nu eindigen. We hebben elk onze tneening gezegd; we wieten die nu van elkaar. De Vorzitter sluit zich volkomen aan bij den verstandigen raad van -Jen heer v. Westendorp. De heer Dinkelaar wil nog een en kel Woord antwoorden op de vragenderwij ze gesproken woorden van den heerv. d. Tempel. De "bestrijding die Spr. hier nu vindt lijkt wel gehaald uit „Allemaal sociaist'4, dat alles van Gemeentewege moet wor den gegeven, zelfs de gordijnen voor de ramen. 'Laten de heeren gierust zijn, het gevaar voor dien toestand dreigt nog niou Wij zijn voorstanders van geldelijke hulp aan Bouwvereenigingen en komen niet in de eerste plaats met den wensch, dat de Gemeente woningen zal bouwen. Spr. heeft den gemeentelijken woningbouw niet wil len verdedigen op socialistische, maar op principieel© gronden. De gemeente die bouwt, behoeft geen winst te maken, terwijl de particuliere bouwer alleen bouW|t om de winst. De gemeente kan wat royaler bouWen, omdat zij over grond te beschikken heeft; zij moet bovendien zorgen voor de ge meentebelangen, en dat doet ze, indien ze zorgt voor frissche, gezonde woningen. Van particulieren bouwers krijgt men woningen, die tenslotte schots en scheef tegen el kander hangen en daartegen moest de ge meente eigenlijk waken. Spr. heeft zich beperkt tot het stellen van ervaringen te genover de beweringen en van 'Bi en W„ Hij meent dat de Gemeente moet bouwen en, vvaardeerende wat de bouwvereenigingen doen en voorbereiden, hoopt hij dat deze besprekingen er toe zullen leiden dat lot gemeentebouw zal worden overgegaan. De Voorzitter zou ook nog wel een half uurtje over dit onderwerp kunnen pra ten om alle fouten aan te toonen die in de verschillende betoogingen gemaakt zijn. Hij wil echter slechts op één fout wijzen en dia is, dat de gemeentelijke woningbouw is gesteld tegenover het particulier initiatief en men den houw van arbeiderswoningen niet wil overlaten aan de bouwvensenii gingen. Is het nu werkelijk wel het oogenblik nu de vereenigingen toonen dat zie er zijn en groote activiteit, ontplooien, nu de Raad toont die vereenigingen. te willen steunen, nu de groot-industrie toont in het kapitaal dier vereenigingen te willen deelnemen, nu de gemeente zich bereid verklaart voor dien woningbouw den grond goedkoop af te ge ven is .het nu werkelijk het oogenblik voor het gemeentebestuur om den woning bouw zelf tor hand te nemen Den geheelen middag is gesproken over den woningbouw, maar de vereenigingen hebben toch geen slechte woningen go bouwd. Het debit is veel te veel gegaan tegen den particulieren bouw. Als men die fout niet begaan had, Zou men daarover niet zoo lang hebben gesproken. Alen wijt de stijging der huren aan de schaarste der woningen, maar dat is on|- juist; die ligt bij tal van oorzaken. Spr. hoopt dat de discussie aanleiding zal wezen om nog krachtiger den woning bouw ter hand te nemenhij hoopt dat de vereenigingen nog veel meer zullen bouwen dan ze nu reeds willen. Voorloopig zal hot aantal woningen nog niet voldoende zijn; ook al zijn alle hangende plannen tot uit voering gekomen. Spr. sluit nu de disdusste Ilet voorate! van B. en W. wordt hierna aangenomen met 12 tegen 5 stemmen. Vóór stemmen de heeren v, d. Zee, Schreuder, v. d. Tempel, Beukers, Post, de Graaff, v. d. Schalk, mr. Kavelaars, SdheE- fers, Lagerweij, v. Westendorp en Goslinga. Tegen stommen de heeren Korpel, v. Pelt, v. d. Hoek, Koojpnans en Dinkelaar. Bureau voor A'rb'eidsreèh't. Voorstel van Burgemeester en Wethou ders, tot afwijzende beschikking op liet ver zoek van den Schiedamschen Bestuurders- bond, om ten behoeve van zijn Bureau voor Arbeidsrecht een subsidie van flOO te verleenen. - x De heer v. Pelt zegt, dat het reeds laat is, waarom hij de zaak niet zoo uit voerig zal bespreken als hij anders zou ge daan hebben. Het spijt hem dat het advies van B. en Wi afwijzend is, temeer waar ze erkennen dat die bureaux van nut zijn. Spr. zou zeggen, dat deze subsidie zonder eenige moc'hjkheid kan gegeven worden. Wel zeg gen B. en Wu dat zulke bureaux nog al jon,- der den invloed van politieke partijen staan, maar spr. kent geen andere bureaux dan dat van den Bes t uurdersbemdHij heeft al- Üians nog nooit een gedrukt verslag van eenig ander bureau gezien. Wanneer andere bureaux subsidie zouden krijgen door het doen verschijnen aan een verslag, zou spr. die verslagen wel gezien hebben. Dat het Bureau voor Arbeidsrecht on der den invloed van een partij staat, is met juist; het is niet een partijbureau, want in den Bestuurdersbond hebben per sonen van verschillende partijen zitting. Toch begrijpt spr. die opmerking met, waar b.v. aan de Hanze wel subsidie wordt gegeven en die toch onder den invloed eener partij staat. Wij vragen nu een subsidie voor een bureau, dat niet onder eenigen partij-invloed staat, terwijl aan andere instellingen met welke dat wel bet jeval is, wei een sub sidie is toegekend. Spr. wil daarom den Raad opwekken niet met het advies van B. en W', mede te gaan. De heer Goslinga merkt op, dat de conclusie van den heer Van Pelt, ge trokken uit een opmerking van Burge meester en Wethouders, onjuist is, B. en W. hebben wel gezegd, dat bet nut van dat bureau ontwijfelbaar is, maar al is iets goed, dan behoeft de Gemeente dat nog niet te subsidieeren. Er zijn tal van zaken die heel goed zrjn en toch niet door de Gemeente gesteund worden. Als het Bureau een tekort had, zou, dit ren argument kunnen zijn voor sub sidie, maar de verslagen wijzen uit, dat er geen tekort is. Het ix dus ontwijfel baar een nuttige instelling, en nog wel eene die zichzelf bedruipt. Spr. wil nog opmerken, dat alle Bu reaux voor Arbeidsrecht onder een. be paalden invloed staan. Dat van den Be stuurdersbond onder die van de S. D. A. P., een ander onder die van den R.-K. Volksbond en een derde onder die van Patrimonium; ze staan dus allen onder den invloed van een partij. Laten we maar zeggen, zooals het is. De strijd der por tijen is al scherp genoeg; de Raad moet daar boven staan. De Hanze en de Volksbond krijgen alleen subsidie voor hun onderwijsinrientingen en den Bestuurdersbond heeft de Gemeente daarbij ook gesteund door bet beschikbaar stellen van lokalen, ai is dat ook niet ge schied met geld. Ze staan in dat opzicht dus allen gelijk. i Spr. wil er overigens op wijzen, dat dié vereenigingen jaarlijks rekening en verant woording moeten doen aan de Gemeente. De heer r. Rel t is niet tegen die sub sidies geweest. AI is het Bureau nuttig, wij isteunen bet niet, zeggen B. en iWt, maar als er andere bureaux zijn en die kwamen om subsidie, dan zou spr. zich daartegen niet verzetten. j Kot Bureau heeft geen tekort, zegt de heer Goslinga^ maar dat is alleen doordat alles ten dienste van het Bureau .gratia geschiedt. Als alles moest betaald wor den was er zeer zeker een tekort De heer Goslinga: Er zijn. tal van vereenigingen die onder dezelfde omstan digheden nuttig werk doen. Die tobben ook wel om road te komen, maar daarom wordt toch geen geld uit de gemeentekas gegeven. Alleen voor onderwijs geschiedt dat wel, en dat 2ijn We dus'met elkander eens. Het voorstel van B. en Wi. wordt hier na aangenomen mei 12 tegen 5 stemmen. Vóór stemmen de heeren Koopmans, v. d. Schalk, mr. Kavelaars, Scheffers, Lager werf, Goslinga, v. d. Zee, Schreuder, v. d. Tempel, Beukers, Post en de Graaff. Tegen stemmen de heeren: v. d. Hoek, Dinkelaar, v. Westendorp, Korpel en v. PelL Hinderlijk. Van den hoer v. d. Hoek was bij den voorzitter het volgende schrijver ingeko men Ondergeteekend© verzoekt UEd, Achtb. be leefd voor het sluiten der vergadering van hedenmiddag de> volgende vragen te mo gen stellen: Is het B. en W. bekend, dat de mouterij of drogerij van den beer Tieman, aan de Hoofdstraat, wanneer deze werkt: lo. bij nacht het geraas zoodanig is, dat de nacht rust voor de omwoners onmogelijk wordt; 2o. de stank van dien aard, dat, naar gelang de wind is, voor de omgeving on dragelijk; 3o. dat de fijne stof, die ver spreid wordt, het onmogelijk maakt voor de bewoners eenig waschgoed of kleedingsttik buiten te hangen en deze bovendien ver plicht zijn alle ramen en deuren gesloten S SHIEDAMSOHE COL RA IT 1

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1916 | | pagina 9