69"* Jaargang Zaterdag 8 April 1916. NO. 15111 Derde Blad Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franco per post fl. 1.65. Prijs per week Voor Scniedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advei tcntien voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór aan uur aan hel Bureau Ixvorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 20 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Deze advertentiën worden, mits voor 3 achtereenvolgende nummers opge geven, slechts 2 maal berekend. Intercommunale Telefoon No. 103. BESJÏEKLAm Nederland en de oorlog. Buitenlandsche persstemmen. De correspondent te Londen van do „TL R Ct" seint d.d. gisteren: In een hoofdartikel over de maatregelen der Nederlandsche regeering schrijft de „Manchester Guardian", dat de waarheid vel in het midden zal liggen tusschen de verschillende uitleggingen. Verondersteld, dat de Duitschers de Nederlandsche neu traliteit hebben geschonden, door uit Ant werpen duikbooten langs Vlissingen te zen den, verondersteld, dat de geallieerden van dat misbruik hebben gehoord en aan Ne derland in overweging hebben gegeven er een eind aan te makten, hetzij door vóór Vlissingen het kanaal (hier zal het blad de Westerschelde bedoelen) toe te stoppen, of door don uitvoer naar Duitsehland langs den Rijn t^top te zetten, en verondersteld verder, dat de Duitschers, zich hunner mis daden bewust, Nederland in overweging zou- den hebben gegeven maatregelen legende geallieerden te nemen, met een bedekte bedreiging omtrent hetgeen 'zou kunnen ge beuren, indien 'het weigerde, dat zou de situatie zijn, waardoor zoowel het verlan gen van de Nederlandsche regeering om maatregelen van voorzorg te nemen alsha- X re verklaring van gisteren duidelijk "zou worden. Wij behoeven daar niet anders aan toe te voegen dan dit, zoo schrijft verder de „Manchester Guardian", „als de ver zoeking om de Nederltandsche neutraliteit te schenden tienmaal zoo sterk' was en als do zorg van de Nederlanders, zich buiten den oodog te houden, tienmaal zoo zwak ivjas als rij is, dan kunnen wij ons nog geen omstandigheden voorstellen, waar onder de geallieerden voor de verzoeking zouden bezwijken, te handelen tegen den wil van do Nederlandsche regeering." Het blad weidt dan uit over de groote moeilijkheden, die rich voor Nederland voor doen en prijst de wijze, waarop het zijn neutraliteit heeft gehandhaafd. Nederland kan overtuigd zijn, zoo eindigt de „Man chester Guardian", dat, welke bedreiging er ook' voor haar neutraliteit moge bestaan, deze niet van de kant van de geallieer den zal komen. Engeland is niet voor niets de bakermat van ide liberale gedachte. Wij zullen vol daan frijn, als Nederland tot hot einde van den oodog rijn strikte neutraliteit be waart Graaf Revenlow schrijft in een hoofd artikel in de „Tageszeitung" over de jongste militaire voorzorgsmaatregelen in Nederland het volgende: t Men heeft tot .nu toef- de jongste crisis eensdeels toeges chreyen aan Engelsdhe voornemens om een doortocht te banen, anderdeels aan een dwang tot scherper afsluiting der grenzen naar Duitsehland. Onzes inziens bestaat er nog een. derde mm lijkheid, welke even nabij ligt als de beide andere en buitendien in de praotijk daarmee vereenigbaar is. Niet om doorloch tsp-lannen behoeft Bief hier te gaan, maar om naar pm- Uitvoering „Gemengd Koor". «Der Messias" van 0. F. Handel. "oor do tweede maal brengt „G. K." obs teen ^uitvoering van een groot Handel- Oratorium. In Januari J911 de „Judas MaccabauS", thans' de „Messias", het meest bekende een van rijn aantrekkelijkste werken. Rij de eerstgenoemde uitvoering gaven wif in een feuilletonlevensbeschrijving, en ton overzicht, zij het ook beperkt, van zijn .werken. Thans zullen we ons beperken, tot Handel als Oratorium-componist en meer in 'i bijzonder over zijn „Messias" een en '■ader mededeelen. Nadat H. de neersten tijd van rijn kun- sfenaarsloopbaan in Duitsehland, voorname- ójk aan het Hof van Hanover had. doorge bracht, vestigde hij riöh in 1712, op 27- jjuigen leeftijd (H. werd geboren te Hall© «3 Febr. 1685), voorgoed in Londen, waar hij hoog in aanzien kwam. - tWas daar, dat hij voor eigen rekening opera voorstellingen ondernam, voorname lijk met de bedoeling zijn vele opera's uit te voeren, wat de eerste jaren groot succes schitterende finantieefe resultaten oj> tefterde. Maar evenals in onzen tijd, was set bestaan van de opera toen ook een CTiket partij, en na een tijdperk van 25 JJ8* van „uj> sand down" eindigde H. *m standjgh-eden onder voorwendsel van. een doortocht het voornemen te masqueeren aan of bij de Nederlandsche kust blijvend vasten voet te krijgen, niet om een doorvaart door de Schelde, maar om rich te nestelen aan de Hollandsche Stiheldemonden of in de nabijheid daarvan, gaat het Zulk een onderneming met zulk een doel zou het oogmerk hebben de Scheidemon- dmg te beheerschen, teneinde Ant werpen af te sluiten en een steun punt in het Belgisch gebied, voornamelijk de Vlaamsche kust, te scheppen. Een steun punt, niet allepn voor den oorlog, maar blijvend, zooals Engeland zich langer dan anderhalf jaar van Calais tot Havre van de Fransche kust aan het Kanaal ten koste van Frankrijk heeft meester gemaakt. En geland zou kunnen pogen ook de Holland sche kust tot een Bntsch steunpunt te maken, teneinde de kurt van Vlaanderen met inbegrip van do Hollandsche Schelde monding, Ostende en Zrojbrugge aan den eenen kant van de vastelamisehe kust en de Engeiseh© kust daartegenover strategisch te vernauwen en te beheerschen. Het bereiken van zulk een doel, tegen over Nederland zou voor Groot Rrittannie oneindig veel gewichtiger rijn dan vergun ning voor een doortocht over Nederlandsen grondgebied. Rechtzaken. - Raad voor de Scheepvaart. De „Palembang'". De Raad voor de Scheepvaart stelde Don derdag een onderzoek in naar het zinken van het stoomschip „Palembang" op 18 Maart bij het Galloper-vuurschip. Een lid der bemanning kwam bij de ramj> om. De „Palembang" behoorde aan den Rotter- damschen Lloyd. De Raad was op dezelfde wijze samen gesteld als Woensdag bij 't „Tubantia"-on- derzoek. Inplaats van de» hoofd-inspecteur was thans aanwezig de inspecteur de heer Bouman. Als deskundige woonde thans ook weer kapitein-luitenant C. J. Canters de zitting bij. Kapitein C. W. Visser, gezagvoerder van het vrachtschip „Palembang" (10.500 ton groot), deelde roede, dat hij 's nachts om 12 uur Rotterdam verliet Om 11.20 's morgens passeerde hij de N. Galloper-boei bakboord. Er passeerden toen drie Engelsche op- loopendo torpedojagers aan bakboord op 11/2 streek voor den boeg, oen weinigje noor delijker dan de „Palembang". Een der des troyers kwam uit de linie en zwenkte naar stuurboord uit. Dit vaartuig ging stil liggen en begon op een drijvende mijn te schie ten. Het lag op vijf streeken van stuur boord op I1/2 mijl afstand. De „Palembang" liep nog volle kracht, d. i. II1/2 mijl. De Engelsche torpedojager miste eenige malen de mijn. Op een gegeven oogenblik ontplofte do mijn. Tegelijkertijd ging er door de „Pa lembang" een rilling. De kapitein vroeg zich af, zou do mijn ontploft zijn of zou den wij zelf getroffen zijn. Er bïoek niets stuk te zijn. Er werd dade lijk gepeild. Inmiddels was men iets dichter bij den torpedojager gekomen. Deze bevond zich een kleine kwart mijl recht vooruit Voor de contröle liet hij nog eens overal peilen en toen bleek, dat het achterschip een voet water maakte. De „Palembang" was inmiddels zoo dicht bij den torpedoja ger, dat hij even hard vooruit liet slaan met bakboord-roer. Hij kwam toen I1/2 mijl terug. Plotseling kwam er een tweede ontplof- 1739 Zijn dramatische loopbaan. Deze tegen slag bracht den componist op den weg, waarin voor zijn genie een duurzamen roem waS weggelegd. Hij wijdde zich nu uitslui tend aan het groote Oratorium, en op dit gebied toont de Meester een streven naar indruk makende grootheid, en werd hij rich bewust, dat hij eigenlijk tot Oratorium- Componist en niet tot Opera-Componist geroepen was. Ongeveer 25 Oratoriums heeft H- geschre ven ze zijn naar hun inhoud in vier hoofd groepen to verdeelenvan heldhaftigeoi, van symbolischen, lyrisdhen en christelij- ken aard. Het aantal helden-Oratoriums is verre weg het grootste. Tot deze behoorcfU de Oud-Israëlitisch©tot do tweede soort de antiek-klassieken (Alexander Fest o. a); lyrischen zijn „Acis en GaJathea", „Su sanna" en christelijke slechts één de „Messias". Hij heeft voor de Oratorium kunst nieuwe banen geopend, welke door de nakomers (Mendelssohn e. a.) de aange wezen weg was. Ze zijn berekend op groote massale koren, vergen door eigenaardigon stijl veel van de solisten en vereiscJhen orkest-begeleiding. Bij Muziekfeesten, waar een groot aantal zangers medewerken,, ont brak dan ook zelden een H.j0ratorium. Reeds waren te Londen en Oxford rot kei© Oratoriums uitgevoerd. Zoo verschenen „Acis en Galatea" in 1732, „Esther"'' en „Etóbora" in 1733. 1 fing aan stuurboordzijde bij luik 3. Het leek, of het schip uit elkaar barstte. Het helde dadelijk over. Volgens de gewoonte stondea de men- schen, die geen dienst hadden, bij de sloe pen. De sloepen werden gestreken. Reeds bij de eerste ontploffing had hij het S.O.S.-signaal door den marconist laten semen, doch toen hij het gevaar met zoo erg achtte, het hij dit sem weer afbreken. Na de tweede explosie begon het schip snel te zinken. Hij gaf 4 stooten als nood signaal. Hij wilde opnieuw het S.O.S.-sein laten geven, doch de marconist was met meer op zijn post De 4o stuurman seinde daarop. De kapitein nep „zijn jullie alle maal in de booten". Het voorschip was inmiddels onder water. Toen de kapitein met eenige mannen bezig was, de laatste boot aan bakboord te laten vieren, volgde do 3e ontploifmg aan stuurboordzijde. Hout eu steenkool vlogen omhoog. Het schip scheen gebroken te zijn. Zeven minuten na de tweede ontploffing zonk de „Palem bang". Op het oogenblik van de tweede ontplof fing was de destroyer 3 a 4 mijl van de „Palembang" af. Hij stoomde toen volle kracht weg, om een Engelsche boot te waarschuwen. By na onmiddellijk na de 3e ontploffing was de destroyer op zeven mijl afstand. De kapitein lieeft geen witte streep op het water gezien. Dezelfde destroyer kwam toen terug, om de drenkelingen op te pik ken. De commandant van het Engelsche oorlogsschip vroeg hem, of hij iets van een periscope gezien had. Verder heeft hij niet met den comman dant gesproken. De le stuurman J. F. Kort had bij de eerste ontploffing geen waterzuil bij het schip gezien. Na de 2e ontploffing ging hij in de sloep. De belienbaan van deze torpedo had hij niet gezien. Toen hrj in de sloep was, zag hij wel een borrelende, schuimende streep in de rich ting van de „Palembang" op 6 streeken aan stuurboord. De destroyer was toen al een heel eind weg. De belienbaan, die hij na de 2e ontplof fing zag, kon onmogelijk op den destroyer gericht zijn. Zij ging juist in de richting van luik 3. Door do ontploffing werden de mannen in de sloep omhoog geworpen. Zij geraakten te water. De sloep bleef drijven. Tusschen de 2e en 3e ontploffing verliepen 3 minuten. De bootsman N. van Oosten had even als de andere getuigen de eerste ontplof fing alleen gehoord, doch er niets van gezien. Even vóór de 2e ontploffing stond hij op het sloependek. Hij zag een witte streep voor den boeg van den torpedojager snel overloopen. De streep was gericht op luik 2. Bijna op hetzelfde oogenblik, dat hij de streep zag, volgde de ontploffing. Het schip helde zwaar over. Ilij meende, dat de belienbaan 30 8 40 M. van het schip was verwijderd. De streep was ongeveer 2 meter breed. Tijdens de 3e ontploffing was hij in de bakboordsbooten. Get. had nog nooit een torpedo gezien. Do 2e stuurman A. C. Motzelaar werd ten slotte gehoord. De streep had hij geen van beide malen gezien. Wel werd hij bij de derde ontploffing uit de boot geworpen. Onmiddellijk na de 2e explosie was de torpedojager weggestoomd. De voorzitter: Kan een stuk van de mijn, door den torpedojager tot ontplof fing gebracht, in tank 4 geslagen zijn. Van 1739 tot 1761, schiep hij behalve dc reeds vermelde werken m dezen stijl de volgende Oratoriums: Het „Alexander Fest", „Israël in Egypte", „Saul", „Messias" (begonnen 22 Aug. 1741 en voltooid 14 Sept, (dus in 24 dagen!), daarna „Samson", „Semele", „Jozef", „Hercules", „IMsazar", „Judas Macca beus", „Josua", „Susanna", „Salomon'-', „Heracles", „Jephta". Niet al deze werken hebben den tand des trjds kunnen weerstaan. Men kan zeggen, dat „Messias", „Judas Maccabeus", „Sam son", „Josua", „Saul" en „Israël", wel de voortreffelijkste zijn, die dan ook nog in onzen tijd hoog gewaardeerd en vele malen uitgevoerd wonden. Hpt valt echter niet te onLkennen, dat in deze werken veel voor komt, wat in onzen tijd niet meer gangbaar is. Enkele Aria's rijn gerekt, door overdadige coloratur en roulades en de recitatieven rijn elkaar gelijkend; doch de ensembles tukken en hoofdzakelijk do koren, in dezen open baart rich H. in rijn© comparitie-kracht, laten met na, nog altijd door hun wellui dendheid, hun duidelijk© polyfone behan deling en een zich nooit verzakenden groot- schen stijl, eerbied af te dwingen. Intusschen is 'het geen vergrijp tegen den Meester, als men door doeltreffende cou puren aan minder belangrijke dcelen, een H8.nd.el uitvoering tracht genietbaar te ma ken. Kapitein Visser: Het is niet denkbaar. De kapitein-luitenant ter zee Canters Concludeerde, dat de eerste ontploffing door een mijn veroorzaakt was, de 2e en de 3e door een torpedo, welke echter niet door den torpedojager afgevuurd was. Nog zeide overste Canters, dat de eerste torpedo misschien voor den torpe dojager bestemd was, doch de tweede zeker niet, want de jager stoomde weg, terwijl de „Palembang" stil lag. Later volgt uitspraak. Ingezonden Mededeelingen. Vleesch is kracht. Maar als gij veel vl»esch eet, dient gij op uwnxeten te letten. Vleesch is een ander woord --oor kracht Sommige vleeschetende volken zijn de beste en flinkste strijders ter wereld, maai er is even goed kracht in ander voedsel De Japanner voedt zich met rijst, de Itali aan met macaroni en groenten, de Schot met meelspijzen. Want hoewel vleesch een hoog voedingsgehalte bezit, maakt het spoediger urinezuur. En het is lichaams beweging, die verhindert dat 'dit vergift zich verzamelt en rugpijn, rheumatiek, jicht, zenuwpijn, niergruis en -steen, waterzucht, verharding der aderen en nier- ontsteking veroorzaakt. Twee of drie malen per dag vleesch eten zal u schaden, als gij niet voldoende lichaamsoefening neemt, want vleesch maakt urinezuur en urinezuur veroorzaakt nierkwalen, rheumatiek en zenuwaandoe ningen. Dit is de reden, dat zooveel vleesch- eters, die hun werk binnenshuis hebben, door rugpijn, vreemde pijnen, duizelig heid, hoofdpijn en waterstoornissen ge plaagd worden en blijven vermageren, zenuwachtiger en, moedeioozer worden Zulke menschen dienen minder vleesch te eten, overwerk en zorgen te vermijden, te zorgen, voor voldoende lichaamsoefe ning en slaap, in ruime mate water 'of melk te drinken, en hun nieren te hulp* te komen met Foster's Rugpijn Nieren Pil len. Dit geneesmiddel werkt rechtstreeks op de nieren en helpt haar om de nier- onzuiverheden af te voeren. Te Schiedam verkrijgbaar bij Kappelhoff Hovingh. Toezending geschiedt franco na ontv. v. postwissel 8 f 1.75 voor één, of f 10.voor zes d00zen Eischt de echte Fos ter's Rugppta Nieren Pillen, weigert elke doos, die niet voorzien is van nevenstaand *WS!1 handelsmerk. Sport. Wan de ten. Een vijf-daagsche wandeltocht. „De Kampioen" meldt, dat deze wan deltocht voor junioresleden van den A.N. W.0., die van 2529 April a.s. onder lei ding van den heer N. Btroekhuysen plaats vindt, loopen zal Langs den wandelweg van Arnhem over Ruurlo en Lochom naar ZuL phen. Voor iederen inschrijver wordt f25 ge stort, waarvan het eventueele saldo wordt Dr. Friedrich Chrysander heeft door een zaakkundige bewerking dezer partituren, een grooten dienst aan de Handal-kunst be wezen. Handels werken rijn inderdaad lijvige doe len, waaronder ook rijn opera's, uitgegeven by Breitkopf On Haertel te Leipzig. Het Oratonum „Der Messias" is een van II's meest uitverkoren werken. Het is ge componeerd. voor een welddadigheids con cert te Bubkn in 1741, en bij alle .volgende uitvoeringen bestemde hij de opbrengst voor goede doeleinden, inzonderheid ton bate van het vondelingshospitaal to Londen. Tot de meest aangrijpende doelen behoo- ren de sopraan ana's „Er weidot seine Heerde", „Ich weiss, dass mein Erlöser lebt" en voor Alt: „Er ward versclimaliet" „Schau hin und sieh", het bas-aria „Das Volk das im Dunkeln"; de prachtkoren „0, du die Wanne verkündet"; „Ehre sei Gott", „Sieh das ist Gottes Lamm" en als slot der 2de afd. het bekende „Halleluja". Handel's grootheid wordt in Engeland nog steeds in hoog© mate gewaardeerd, en wordt hij als een hunner nationale geesteshelden vereerd. Zij richtten voor hem in het pan theon burner groote mannen in de West minster-abdij een gedenkteeken op en de eerbied voor den meester is,nog zoo groot, dat hot Engelsche' publiek bij het aan heffen van hef „Halleluja", oprijst en dit indrukwekkendde koor met den diepe ton, terugbetaald. De deelnemers reizen voor eigen rekening naar Arnhem en na afloop terug. Aanmelding tot deelneming moet bij het hoofdconsulaat van den Bond ontvangen zijn op 10 April voor 12 uur. Koloniën. Luitenant Ter Feortcn. De landvoogd bezocht den Isten Maart den heer ter Poorten in het hospitaal, om te inforxneeren naar zijn toestand en de oorzaak van het ongeluk. Hij bleef een half uur bij hem. Gemeentelijke Arbeldsbenrs. Gevraagde Arbeidskrachten. Behangers jnn gen Distillateursjongen. Een knech t voor win kel- en loopwerk. Matrassenmaker of halfwas. Metselaars. Rijwielhersteller (halfwas). Timmerlieden. Winkelbediende voor kruidenierszaak. Aangeboden Arbeidskrachten. F abrieksarbeiders. Kistenmakers. Kistenververs. Kuipersjongen. Losse werklieden Zagers. ^urgeriJjhü btanü. VLAARDINGEN. Gehuwd: 4 Apni. Arie Vogelaar, 35 jaar en Neeltje Don, 23 jaar. 5. April, Gerrit van Zanten, 25 jaar en Dina Schruijerj' 24 jaar. Hendrik van den Berg, 29 jaar en Leentje Storm, 26 jaar. Arie van Roon, 24 jaar en Johanna Ver boon, 24 jaar. Hendrik Cornells van den. Boogert, 23 jaar en Margaretha Meijtboam, 21 jaar. Albert Hendrik Verherj, 28 faar en Cornelia de Bruijn, 27 jaar. Johannes van der Vaart, 26 jaar en Jaapje Swaneveld, 23 jaar. Pieter Droppert, 23 jaar en Adriana Don, 26 jaar. Geboren: 1 April. Pieter, z. v. B. Maat en S. Eigenraam, Broekweg. 2 April Nicolaas, z.v. H. Doelman en M. Louter, Schied.weg. 3 April. Nelly Janna Adriana, d. v. J, Broekhuizen en A. L. van Driel, Sohiedam- scheweg. 4 April. Aaltje, d. v. J. de Goede eti jJ. 0. Poot 5 April. Johanna Paulina, <Lv. A. van der Hoeven en I. van Loon, 2e Maasbosohstraat. Overleden: 2 April. Joseüna Wilhelmina Hoogervorst, 77 jaren, weduwe van B. J. Muyselaar, Callenburgstraat. Hendrina Pleijsier, 71 jaar cchtgenooto van W. Kroonem, Eenj- drachtstraat 3 April. Cornelia Hartog, 67 jaar, echtge noot van M, Sebel, Oosterstraat VLAAEDING EK- AMBACHT Gedurende de maand Maart. Geboren: 1 Maart Arendje, cLv, A. Sonneveld en AL Poot, Trekkade. Cornelia Joseph us, z.v. A, Koster en Ml F, Jurgens, Woud weg. 117 Maart Hendrikus, z. v. J, van Berkel en Fr. O versluizen, Emaus. 25 Maart Evert, z. v. "Wj. de Ligt en L- Kloppenburg, Baauwstr. Overleden: 13 Maart Maria Jeltema, 46 jaar. 30 Maart Johannes Hendrikus Merscih, 2 jaar. eerbied, staande aanhoort II. was tijdgenoot van Bach; in 't zelfde jaar geboren, stierf Baoh in 1750, Handel m 1759, broden waren de laatste levens jaren blind. Twee groote genieën van grooten invloed op dp muziekkunst. Handel beleefde roem en eer van zijn scheppingen. Baoh werd eerst 100 jaar na zijn dood gekend, thans wordt de belangstelling voor H. minder; Bach viert nu hoogtijd; H. was in allen deele een zeer practisoh man. Bach het tegendeel. H. was eergierig. Bach daaren tegen zonder de minste Op "uiterljjk -ver- loon gerichte eerzucht. H. behandelde de hoogstgeplaatste personen als zijns gelijken; Bach was daarentegen met de meest be scheiden plaats tevreden. Handel stierf als een vermogend man; Bach arm. Beiden toonen in hun werken wel overeenkomst in vorm, maar verschillen veel meer in kunstuiting. Handei's kunst- en effectbe rekening is in tegenstelling met die van Bach, voor' iedereen zonder inspanning ge naakbaar. Een vergelijking van hun wer ken is wel interessant, doch thans hierover uit te .wijden zou te ver buiten ons bestek gaan. H. J. P. T. SC* IEDAMSCHE COURANT O' <v •iC'-j r --■■■„.„Trfc

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1916 | | pagina 9