No. 15145
69"* laargang.
Zaterdag 20 Mei 1916.
Tweede Blad
O it de Tweede Kamer.
Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
\\'ij hebben verleden week weer do les
gekregen, dat men zich nooit moet wagen
aan voorspellingen, en vooral niet als bet
de behandeling van een wet in de Tweede
Kamer geldt. Leek het toch verleden week
Vrijdag, dat men dien dag door Uc wet op
de Oorlogsbelasting zou heen komen, te
gen den middag hebben de discussies zich
zóó uitgebreid, dat die verwachting niet
is vervuld.
Daar was een amendement-Iviers 1 rasz om
aan de in het buitenland werkende naam-
Jooze. vennootschappen, do zoogenaamde
holding company's, een zekere tegemoetko
ming te verleunen. En dat op grond, dat
Nederlandsche ondernemingen, die in het
buitenland werken, het Nederlandsoh be
lang genoeg dienen om ze niet nog eens in
iri het binnenland te belasten. liet merk
"Waardige van dit arnendomenL was, dat het
met i'i behandeling kon komen, omdat
hot door niemand gesteund word, zelfs niet
dcor de partijgenooten van den voorstel
ler, terwijl het Reglement van Orde voor
schrijft, dat een amendement door min
stens 10 leden zal moeten worden jgesteund.
Er zal, dunkt ons, in het gebeurde, wat,
zoover wij weten, een unicum is op parle
mentair gebied, wel een les zitten voor den
afgevaardigde uit Amsterdam IV, om de Ka
mer niet te gebruiken v^or liet bepleiten
van eigen belangen; zoo maakte hot b.v.
ook geen aangenamen indruk, dat de grooie
reeder Nierstrasz juist de man was, rlie
bij de Oorlogswinstbelasting krach L"g
poogde het deel. dat de stoomvaartmaat
schappijen daarin zouden hebben te be
talen, te verminderen.
Het vermakelijke van het geval was, ilat
de Minister over het amcndemcnt-Nicr-
stiasz, dat, omdat hel niet voldoende ge-
sleund werd, geen amendement was het
voord ging voeren. De Voorzitter bracht
hem och ter op den goeden weg, door Z.E.
er op te wijzen, dat hij feitelijk praatte
over iets wat niet bestond, waar op de
heer v. Gijn, onder een minzaam excuus,
dat zijn gc-brck aan parlementaire erva
ring hem parten lrad gespeeld, hot onge
boren kind van den heer Nierstrasz ver
der maar met vrede liet.
De verdediging van het sociaal-democra
tische amendement om lot 50 percent to
gaan. weid. overgelaten aan den hear Ter
Laan uit Rol loniam en aan den heer van
den Tempel, die door liet hocgere percentage
wilden trachten een einde te mason aan het
complex van opcenten, dat ons drukt, en die
liet hoog heten weerklinken, dat de „bour
geoisie die zooveel genoten had", nu ook
maar incest betalen. Eu zonder dat er daar
voor ©enig bewijs wprdt gegeven, wordt dan
volgehouden, dat er een milliard aan oor
logswinsten werd gemaakt. En inderdaad,
als de Staat daarvan 50 percent heft kunnen
wij wezenlijk al de totnogtoe gemaakte oor
logskosten bel al en, en komt er aan de ge
hate opcenten een einde-
Da heer de Geer nam de hoeren overrun
amendement behoorlijk onder banden. Hij
vond bij idezie zeer buitengewone hefling ma
tiging gew©ascht, do. om het vermeerderde
gevaar van fraud© bij de opgave; 2o. omdat
het een Ncderlandsch belang is de animo
levendig te houden om oorlogswinsten te
maken. Terecht wees de afgevaardigde voor
Schiedam er op1," dat niemand weet, lioo
lang dezte oorlogsellende nog kan duren, en
dat liet daarom zteer noodig was den duif
en de energie aan don gang te honden. jEn
waar de Staat niet deelt in het risico wan
het verlies, kan hij ook niet, zooals de (So
ciaaldemocraten dat willen, deelhebber in
de oorlogswinst zijn, maar moet het een be
lasting blijven, zij' bel dan ook een hooge.
Hij kwam tenslotte ops tegen de voorstel
ling alsof de bourgoisic een e soort kongsie
was, die zich uit den oorlog winsten had
verschaft, diezie winsten toch zijn niet door
©enigen stand gemaakt als zoodanig en ko
men pter sloit van rekening ten goed© amrv(bed
geheele ,volk.
Nadat d*e heer de Monte Verloren zicih
tegen het amendement-Ankernian had ver
klaard, pin' met de belasting eerst bij een
winst van f2000 te beginnen', en dal dooi
den Voorsteller en den heer Duymaer van
Twist verdedigd was, kwam> de Minister
aan bet avoord, die natuurlijk' een gemakke
lijke taak had, tcfön hij liet sociaal-demo-
cbatisclie amtemdement moest bestrijden,
maar die natuurlijk heel wat zVakker stond
tegenover het amendement-Ankerman, waar
hij ztelf in htot wetsomtw'erpi oorspronkelijk
precies hetzdlfde harl gewild als in genoemd
amendement werd uitgesproken.
Het slot was echter, dat het amendement
met groote meerderheid verworpen werd;
bet kreeg slechts 12 stemmen, terwijl liet
sociaal-democratische amendement verwor
pen werd met enkel de stemmen van de
sociaal-democraten en vrijzinnig-democra
ten vóór. Het laatste wekte nogal verwon
dering, waar de heer March an t, al had hij
zich da,n ook op de vlakte gehouden, fei
telijk hel, amendement bestreden had. De
wet zelve werd zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen, en heeft geleerd dat de
Kamer unaniem van meening is, dat, wie
oorlogswinst maakt, ook de eerstgeroepene
is om in onze oorlogskosten te betalen,
maai- dat men daarbij niet zóó moet in-
giijpen, dat de lust, om een schelvisehje
uit te gooien om een oorlogskabeljauw te
vangen, bij de menschen vergaat.
Hierna werd de Indische Suikerbelas
ting zonder hoofdelijke stemming aangeno
men; wellicht zou daarover nog wel een
woordje zijn gevallen, ware het niet dat
do Minister van Koloniën door droeve
familie omstandigheden verhinderd geweest
was tegenwoordig te zijn.
Ook het wetsontwerp „Nadere bepaling
van de waarde van zaken, waarover de
rechten -van successie of van overgang bij
overlijden verschuldigd zijn", ging zonder
één woord onder den hamer door; wel
een bewijs, dat men tegenwoordig veel beter
dan in het begin van den oorlog de waarde
der goederen kan bepalen.
En toen kwamen wij aan de naturali-
satiewetten, waarvan wij de behandeling
reeds heel wat vroeger hadden verwacht,
en die ook gekomen zou zijn, als de dis
cussies over andere ontwerpen zich niet
zoozeer hadden uitgebreid.
Men wist, dat het met deze 26 ontwer
pen (ieder mensch," die genaturaliseerd
moet worden, maakt oen ontwerp noodig)
niet zoo glad zou gaan; men is en
niet ton onrechte in deze tijden wat
huiverig om iemand Nodeilander te ma
ken, om de enkele reden dat hij er om
viaagt cn dat hij geen strafvonnis tc-zijnen
lasto heeft.
Do heer Van Doorn heet van het debat
-de splis af. Het had liem steeds gehinderd,
dat men hier te lande zoo- vrijgevig met
hel Nederlanderschap omsprong. En hij
was hel niet eens met de uiting van den
Minister in de .Memorie van Antwoord, dat
de naturalisatie zoo'n nuttig instituut is.
Hij gaf toe, dat het voor ons goed was
onze Staatsinrichtingen zóó te maken, dat
vreemdelingen zich daardoor aangetrokken
voelden zich hier te vestigen, zooals dat
in vroegere eeuwen het geval was, maar
daarmede had het instituut der naturalisatie
niets te maken; dat drukte iemand alleen
het stempel op dat hij Nederlander is,
hoewel het allerminst vaststaat, dat hij zulks
ook in zijn h.-irt is. En dat moest vast
staan, want juist in do laatste tijden is
gebleken hoe wcnschelijk dat is. Bij het
volk woiden de genaturaliseerden dan ook
zóó weinig als Staatsburgers gerekend, dat
men hij liet uitbreken van den oorlog in
Engeland bijv. den prins van Battenberg
noodzaakte zijn ontslag te nemen als chef
van de admiraliteit. Een gewezen Duit-
schcr toch om Engeland tegen Duitschland
to verdedigen, neen, dat ging niet. Spreker
wees verder op de uiting van den Presi
dent der Vereonigde Staten bij de laatste
Gponing van het Congres, „dat hij bloosde
over het groote aantal Staatsburgers, van
wie hij gedacht had, dat het goede Ame
rikanen waren, maar van wie liet geble
ken was, dai zij zich nog burgers gevoel
den van het door hen verlaten land".
Verder beklaagde ziah' de afgevaardigde
voor Gouda, dat men aan zoo slappe
eisolion slechts behoefde te voldoen om
Nederlander te worden; de 26 oandidaat-
Nederlanders, die' liier voorgedragen wer
den, waren als zoodanig, op één na, die
in onzen krijgsdienst is geweest cn. Imet
een Ncdcrlandsciho vrouw is gehuwd „treu
riger troop dan bij ooit bij elkaar had ge
zien". En als men aan deze menschen
gevraagd had, waarom zij Nederlander
wensoliten te worden, hadden zij' nog piot
eens liet gevoel van betamelijkheid, dat
zij een schoonschijnende r^de daarvoor be
hoorden ,op te geven, maar was liet ant
woord: Het is omdat gij' mij cr dan niet
ineens kunt uitzetten. De heer "Merchant
viel hier in met een: Dat Zullen wij hun
wel anders .leeren, en in deze rake
interruptie werd het naluraïiseeren in oor-
lqgslij'd zeer juist veroordeeld; we heb
ben het om ons heen gezien, zoodra cr
oorlog komt worden de genaturaliseerden,
die men met soliuinsc.li-oog aanziet, er
uitgezet.
Verder kregen wij' van den heer Van
Doorn te hooren, dat twee der candidar
ten door de Haagscihe politie .Voor het
Nederlanderschap aanbevolen werden „om
dat zij niet bekend stonden als spion",
en dat no. 17 van de lijst er rond voor
uit was gekomen, dat liij' genaturaliseerd
wilde worden, omdat hij' zich in Duitsch
land aan zijn militaire verplichtingen had
onttrokken; no. 7 was eindelijk het feest
nummer, want die man was reeds 23
jaar lang zonder nationaliteit, maar vond
h'et met het oog op de tijdsomstandig
heden geraden zich er thans een aan te
Schaffen, waarom Tuj1 ons maar de ber
«SB
25
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
20 cents. Reclames 30 cent per ïegel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Deze advertentiën worden, mits voor 3 achtereenvolgende nummers opge-"
geven, slechts 2 maal berekend.
Intercommunale Telefoon No. 103.
zou aandoen. Resumeerende verzocht de
spreker den Minister de ontwerpen In. Ie
trekken, en bij eventueel e nieuwe wets
ontwerpen de Kamer vollediger in te lich
ten. (De Minister had toch in zijn Me
morie van Antwoord neergeschreven, dat
de Kamer ter beoordeeling van de ma:
teiie niet over alle gegevens beschikte.')
De heer Van Doorn kreeg vee! steun;
niet van den beer Knobel, die het wets
ontwerp verdedigde met een toast op de
ainds eeuwen geroemde Nedoriandsche
gastvrijheid, wat er geheel naast was, want
bij naturalisatie gaat het er niet om
iemand gastvrijheid te verleenen, maar
om hun deel te doen uitmaken van liet
Nederlandsoh gezin. i
In een uitmuntende rede zette Prof. van
Hamel uiteen, dat de naturalisatie met als
een recht, maar als een gunst is te be
schouwen, terwijl, zooals Buys in zijn com
mentaar op de Grondwet zoo juist aantoon
de, de naturalisatie voor de Kamer een
zaak is geworden van routine. Tol recht
verstand van deze oprneiking zij er aan
herinnerd, dat eeist sedert 1343 hel toe
kennen van bet Nedeilanderschap bij de
wet geschiedt, en dus aan de beslissing
is gegeven der Slaten-Gcneraal, terwijl die
vóór dien tijd aan de Kroon toekwam.
Het was inderdaad zooals Buys het ge
zegd heeft, ging Prof. van Hamel voort,
en dat kwam omdat de pniniinuni-eisclien.
der wet zuiver formeel zijn, het betalen
van 1100, meerderjarigheid, liet wonen
van een zekeren lijd m Nederland, en het
feit dat de vroegere nationaliteit niet ver
biedt het verkrijgen eener nieuwe nationa
liteit. Als aan Ute eischen voldaan is, kan
do wetgevende macht in deze niet doen
wat ze wil. Men moest niet vergeten, dat
de nationaliteit is de gemeenschap van hen,
die leven binnen zeker Slaatsgebied en
historischtot één volk geworden zijn, en
dat de Nederlandsclie nationaliteit is een
zeer gewaardeerde nationaliteit, en dat wij
met een volk zijn, dat uitbreiding zoekt,
maar dut slechts zoekt te behouden wat
het hééft. Maai', dan is bet ook nu meer
dan ooit tijd om het nationale gevoel tc
versterken, en daarom is het niet goed op
dit ougenblik menschen in het nationaal
verband op te nemen, die niets voelen voor
onze nationaliteit, maar deze enkel om per
soonlijke motieven begeeren. Dat kan te
eerder, waar de vreemdelingen in ons land
niet worden gehinderd. Spreker zeide ten
slotte, dat hij volstrekt niet alle naturali
sation wilde stopzetten; er zijn toch men
schen, tegen wier naturalisatie niet het
minsto bezwaar kan worden aangevoerd,
maar hij hoopte dat de Minister de voor
dracht terug zou nemen en daaruit een
selectie doen. "liet beste zou zijlij als men
een commissie benoemde om de gegrond
heid van iedere aanvrage om naturalisatie
na te gaan. j
De heer Beumer hield een zeer gefundeqrd
betoog, om nan t© loonen, dat wij thans iin
omstandigheden waren gekomen, waarom de
beschikking op aanvragen om naturalisatie
van de uitvoerende maclit was afgenomen
en ,0a n de wetgevende macht toevertrouwd.
Men is tegenwoordig niet deze zaak zoo
voorzichtig, dal op 17 April 1915 in Frank
rijk ©ene wet is aangenomen, waarbij de re
geering gemachtigd werd ain roods verleen
de naturalisaties wederom in te trekken.
Waaruit wel blijkt, dat men ook in dat
land het onderzoek van do aanvragen om
naturalisatie feitelijk onvoldo'ende acht. Hij
gal ten slotte als zijne opinie Lo kennen, dat
de Minister bij het indienen van het wets
ontwerp voel tc veel zijn goede hart had
laten spreken.
Wij kregen ook de gezaghebbende stem.
van don hoer de BeauforL om tegen aanne
ming van het wetsontwerp te waarschuwen,
'Ilij wees er op hoe of sinds hot .uitbreken
,n uen oorlog de aanvragen om naturali
satie in de neutrale landen ten zoorste zijn
toegenomen, de aanvragers wen sell ten hun
ne nationaliteit te verliezen of ©ene andere
te verkrijgen, in verhand met hel gevaar van
ui!zelling In Zwitserland hebben de kanton-
nale ©n federale besturen zicih i{n den aan
vang laten verschalkenen hebben lal van
menschen genaturaliseerd, die later spion
nen of deserteurs bleken te wezen, waaruit
groote moeilijkheden zijn ontstaan. Daarom
was zijn woord tot de Rjegccring, vooral
waar de stroom van aanvragen nog steeds
vloeit: Weersta den aandrang en behandel
elke aanvrage oin naturalisatie van perso
nen, behalve Van die daarop een voor ieder
een zichtbaar recht hebben n a den oorlog.
De hoer ter Spill sloot de rij dersprekers
niet do klacht, dat men thans in deze bui ten-
gewone tijdon met natuialisaties handelt
alsof deze geen grooter belang hadden dan
anders. En wat we uit den mond van den
afgevaardigde van Utrecht I. over de ma
nier waarop daarmee in den gewonen weg
wordt omgegaan, te hooren kregen, was
zeker weinig vertrouwenwekkend. In Den
Haag, dat de spreker als voorbeeld nam,
deelen B. en W. regelmatig mede, „dat
qns geen redenen tot weigering bekend
zijn"; de officier van justitie verklaart
steeds, „dat van eenig bezwaar, ook met
het oog op de veiligheid des Rijks, niet
is gebleken; dan komt de procure ur-gene-
raal met zijn: „dat ook bij hem geen be
zwaar bestaat met het oog op de veiligheid
van het Rijk". Maar al die mannen weten
van de zaak zooveel als een pasgeboren
kind; zij geven die verklaring af, zoodra
do hoofdcommissaris van politie hun ge
rapporteerd heeft, dat de naam van den
aanvrager om naturalisatie niet op het re
gister der gestraften voorkomt. Maar hij
onderzoekt niet zelf de ?jmk, maar dal
laat hij doen door zijn brigadier, die rap
porteert over 's mans woonplaats, huwe
lijk en kinderen, maar niet over dat, waar
op het veel meer aankomt: of de man in
onze gemeenschap thuis behoort, welke
taal hij spreekt, hoe hij zijn kinderen op
voedt, of hij deelneemt aan het nationaal
leven, enz. j
I _i -te! -
Tegencver zooveel strijders gaf de Mi
nister van Justitie geen kamp. Hij gaf de
verzekering, dat de thans voor gedrage tien
allen zeer fatsoenlijke lieden zijn, die ge
durende zeer geronnen tijd in ons land
hebben vertoefd en verschillende relaties
hebben aangeknoopt, ten aanzien van wie
geen nadeel voor ons land schijnt le vree
zen te zijn. Bat woordje s c h ij n t maakte
zekor de zaak niet sterx. De houding der
Regeering was in deze, behalve dat er
dan scherper onderzoek is ingesteld, pre
cies wat de wet voorschrijft, en zoolang die
wet bestaat, kan men daarvan niet afwij
ken. Ook moest de heer Ort ontkennen,
dat ten onzent hij naturalisatio alleen de
genaturaliseerden zouden worden bevoor
deeld. Het is een publiek belang; wij moe
ten goede vreemde elementen in ons volk
opnemen. Zoo personen, die dienen in het
leger, die uitgezonden zullen worden naar
Indié voor het ouderwijs, die gebezigd zul
len worden op de handelsvloot, enz.
Maar al hield de Minister aldus aan zijn
ontwerp vast, hij voelde toch dat hij aan
de oppositie ietwat -moest toegeven, en be
loofde dus nog scherper onderzoek dei-
aanvragen voor het vervolg; en wat een
Commissie van "Voorbereiding betrof, zoo
als de heer Van Hamel die wilde, dat was
iets dat de R.egeering niet had le beslissen;
dat behoorde tot de competentie der Kamer.
Toen het op 'n stemmen aanging, bleken
er maar 40 leden aanwezig, waarvan 20
vóór en 14 tegen stemden, en waaruit men
toen reeds kon opmaken, dat het ontwerp
den volgenden dag zou worden aangeno
men, wat dan ook met 35 tegen 25 stem
men geschiedde. De discussie heeft echter
zeker haar nut gehad; we houden ons over
tuigd, dat de Regeering daardoor bij aan
vragen om naturalisatie niet meer zal laten
gelden hel goede liart, zooals Dr. Beumer
het noemde.
De Ouderdomswet werd aangenomen met
de stemmen van Links tegen Rechts, 51
tegen 34. Van Links waren afwezig: we
gens gezondheidsredenen de heer Dolk, we
gens ambtsbezigheden de heer Van Vollen-
liove, cn dan is er de vacature-Bos. Van
Rechts waren niet minder dan 12 leden af
wezig, waarvan elf katholieken. Is dit toe
val, of heeft men daaraan cenige betec-
kenis te hechten? De tijd zal het leeren:
dat echter de liecrcn Kuijs dc Beerenbrouck,
Wijckerslooth de Wcerdesteijn, Janssen uit
Maastricht, en Bcekors, de vier die men
terecht of ten onrechte doodverft als geen
bezwaren van principieelen aard te heb
ben tegen het Staatspensioen opgekomen
waren om tegen de wet te stemmen, is
zeker niet bemoedigend.
De wet is niet aangenomen, zonder 'tei
mr. Rulgcrs nog een laatste tour do roioo
heeft ten beste gegeven, die hem échter
zeer slecht is bekomen, want iiij heeft
zicli daarbij leelijk bezeerd, en ook deze
gelegenheid om een dwaas figuur te maken
niet onbenut gelaten. Bij de tweede lezing
van liet ontwerp kwam hij vertellen, dal
de redacteur van liet ontwerp niet aan
de eisolion der aeslbetiek voldood, waar
bij hij liet doorschemeren den afge
vaardigde voor Hilversum "beschuldigt nu
eenmaai nooit ruiterlijk op den man af
dat aan de Commissie van Rappor
teurs met genoeg tijd was gelaten om
rustig over de eindredactie te beraadslagen,
wat zeker een ernstige beschuldiging te
gen den voorzitter der Commissie was,
en te gricvender waar jte "uit don mond
van een der medeleden van de Commissie
kwam. Maar deze voorzitter, mr. Limburg,
zette het jonge, maar steeds voortgaand,
keffertje even fijntjes als welverdiend op
zijn plaats, een vader had zijn zoon niet
gemoedelijker toe kunnen -spréken, en de
heele Kamer had blijkbaar schik in een
les, die zoo van pas werd toegediend.
De heer Rutgers had als voorbeeld, van
onvoldoende redactie aangewezen oen ar
tikel, dat dcor de aanneming van een
amendement op een, ander artikel zoo goed
als alle b'eteekenis had verloren, en dat
toch niet was geschrapt. En nu bleek hetj
dat de heer Rutgers deze zaak reeds in
de Commissie van Rapporteurs ter sprake
had gebracht, dat die daar niet belangrijk
genoeg was gevonden om den Minister
des wegens le verzoeken een wijziging
in het ontwerp aan te Jjaengen, en dat
de li e e r Rutgers ziohdaarbjj h a.d
neergelegd. Bij deze openbaring werd
de afgevaardigde voor Hilversum nu beur
telings ïood en bleek, maar dat verander
de niets aan de zaak. Verder kreeg de
Kamer te hooren, dat dc Commissie van
Rapporteurs in alle kalmte over de zaak
had kunnen beiaadslagen, waardoor het
dwaze figuur van den heer Rutgers haar
toppunt bereikte. Men kon zoo zien, dat
iedereen verwachtte, dat de afgevaardigde
voor Hilversum zoo wijs zou wezen nu
maar niets meer te zeggen, maar zoo wijs
was hij niet, on hij bracht nog een paar
onbeduidendheden aan den .man, waar
naar trouwens niemand luisterde, en die
dus, als ze tot doei hadden zijn figuur
te redden, alle effect misten.
Er is pen heele strijd gevoerd tussch.cn
de heeren Van Doorn, Van ."Wicshen, Rut
gers aan den oenen kant ende heer Moalé
verloren en de Regeering aan uen anderen
kant of er, genoeg subsidie gegeven werd
voo" de lijn GoudaBoskoop; de lirie
eerstgenoemden, die vonden van neen, wil
den één ton meer hebben, ze verloren
echter het pleit op de onwrikbaarheid van
de ministers' van Financiën en Waterstaat.
En toen is de Kamer gegaan aan de
behandeling van de aanvrage van 100 mil-
licen voor Oorlog. Roe zwaar de gemoe
deren daarbij zijn geladen, bleek roods
dadelijk bij bet voorstel van Voorzitter
Schaper (dc heer Goeman Borgesius was.
om ons onbekende redenen afwezig) dat
ieder spreker zicJi bij de algemcone be
schouwingen tot één uur "zou beperken.
Partijgenoot Ter Laan (Den .Raag) wilde
minstens lpj uur, maar de voorzitter liieid
stevig vast, zoodat daarvan niets kwam.
Of liet veel zal geven is een andere vraag,
want de lieer Ter Laan heeft nu gedreigd
dat hij dan wat hij niet kon zeggen aan
zijn jiartij zou overlaten, en hij is niet
de man om het bjj dreigement te laten.
Van alles zal cr bg te pas komen, de ge
neeskundige dienst en dé verloven in do
eerste plaats, maar waar dit ondenyerp;
pas is aangesneden, zullen wij, ook met
het oog op" de ruimte, waarop; wij reeds
beslag legden, dit voor een volgende week
bewaren.
STADSNIEUW».
Uit de geschiedenis van „Do Koninklijke".
Men schrijft ons
Do Koninklijke Zangvcreeniging Schie
dams Mannenkoor Urphious", is nooit in
gebreke gebleven, waar het gold, haar aan
deel te leveren bij de viering van Nationale
feesten, of waar het er op aankwam aan
ons Vorstenhuis luüd© te betuigen.
E© geschiedenis van hel Mannenkoor le
vert daarvoor de sprekendste bewijzen.
Roods den l'Jdeu Februari. 1S72 verleende
de Liederlalel „Urphcus" inuu' medewer
king _bij die viering van 's Konings verja.ar-
idag én dein Is ten April van (dajt, zelde jaar
bij do National© feestviering-
in de iiniiand Mei 1374 ter gelegenheid
van het 25-jarig Koningschap van wijten.
Z. M. Willem den Derden, nam „Orpheus"
©en vooraanstaande plaats in, bij de alge-
inoeno feestviering en liet huldebetoon.
Een 17den Juin 1S74 behoorde het Man
nenkoor toi de executanten, die deelnamen
aan de kunst-ovatie, gebracht aan wijlen
H. M. Koningin Sojihia der Nederlanden op
hare buitenplaats, liet huis ten Bosch.
En don öden September 1898 nam S.' M.
O. dieel aan de Aubade, gebracht aan H. jM,
de Koningin te Amsterdam, bij gelegenheid
van haar troonsbestijging. 2,Orpheus" be
hoorde teen tot Je weinjgo vereanigingetm
in ons hand, die waardig gekeurd werdén,
vooral om lnm naam, ia do muziekwereld
verworven, om aan die gvootstihe huldebe
tuiging doel te nemen. Ecm aardig tnekjo
uit de geschiedenis van het koor worde bier
nog vermeld.
Fte grijze toonkunstenaar G. A. Heinze,
had oen toonwerk gecomponeerd, getiteld
„Ons Prinsesje", i
Heinz©, die ecre-lid was van Orpheus",
had zijn composilie opgedragen aan Schie
dam's Mannenkoor en hier ter sled© is dit
rverk dan ook op don 27sten Novo infer 1884
voor do eerste maal uitgevoerd onder leiding
van den componist zélven.
Van dit toonwerk werd een prachtig ge-
bomidein weimplaar yexvaatrdigd, en liet*.
3 Is ten Augustus -1886 werd dit aan* II. IC (HL
Prinses Wilhtehninn door „Orpheus" op haar
zesden verjaardag aangeboden.
Reeds den volgenden dag ontving de ver
een i ging een ezeer waardeesrend schrijven,
van de Koninklijke Ouders, waarin da,nk
werd betuigd voter de schenking, welke in
vleiende bewoordingen werd aanvaard.
De Sdhiedamsche ingezetenen mogen zich
dit alles herinneren, nu, over enkele weken
SCH1EDIMSCHE COURANT