89"* iaargé
Zaterdag 27 fVlei 1916
No. 15151
Tweede Blad.
Uit de Tweede Kamer.
i i i I i
STADSNIEUWS.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en
nj, per Ktartuls Toor ScM.J.» e» V1a7dU,£1 S ÏS
per post fl. l-6o.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middava v«V,r
our aan het Bureau bezorgd zijn. 01 WD
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
De eerste klacht die over het leger in. hel
midden, werd gebracht, was die over de
absoluut onvoldoende inrichting van den
geneeskundigen dienst, en ze maakte veel
indruk, omdat ze k'vvam uit den mond
van den heer Soheurer, en dat niet alleen
omdat de afgevaardigde voor Sncek 'zelf
geneeskundige is,maar omdat men van
hem geen scherpe veroordeeling van jets
gewend is, en deze tliians kwam, zij het
dan ook zeer gedocumenteerd, en met een
blijkbaar pogen om zoo gematigd moge
lijk te zijn. Maar het humane doctors-
hart was, en terecht, al te zeer gegriefd.
Hij sprak eerst uitvoerig over de gebreken,
die de organisatie aankleven, al wilde hij
dan niet vergeten dat men nu mei de
mobilisatie tienmaal meer mannen heeft
te verzorgen dan in vredestijd, om daarna
te öonstateeren, dat daarvan absoluut on
voldoende behandeling van den zieken sol
daat Wet gevolg is en moet zij'n.
i En toen kregen wij ter demonstratie daar
van Wet geval van den jongen milicien
Bosch', van Analisweerd, persoonlijk door
den heer Soheurer onderzocht. Genoemde
jongeman was ziek en 29 en 30 Novem
ber en 1 December 1915 was hij op het
ziekenrapport geweest; hij hoestte en voel
de zieh' koortsig en, ziek, maar werd toch
geschikt verklaard om dienst te doen, en
(werd aan het wasschen van groenten gezet.
Den dag daarop heeft hij zelfs den gewo
nen dienst weer gedaan, compagnieschool
en détailoefeningen, maar toen is hij' na
tuurlijk neergevallen. Den volgenden dag
is hij naar het hospitaal vervoerd, waar
de dokter niet minder constateerde Ban
dubbelzijdige longontsteking mei etter in
de pleuraholte. Als men nu bedenkt, dat
de zieke gedurende de dagen, dat hij' in
de kazerne heeft gelegen, op teen stroo-
zak lag, op den vloer van een vertrek
waar gegeten, gedronken, gerookt, gepoetst,
gezongen, gewerkt en geslapen werd, dan
kan men ziek' niet genoeg verwonderen,
dat de Minister op vragen daaromtrent ge.
antwoord had, dat den geneeskundigen
dienst geen verwijt kon treffen, of juister
gezegd, dan zou, men zich' daarover ver
wonderen, wanneer men niet wist, dat er
helaas dikwijls groot verschil is tusschen
een officieel rapport aan den Minister van
Oorlog doorgelegd ende waarheid.
4 -Maar' gelukkig, dat die waarheid, ons
door den heer Soheurer is gegeven, on die
is, 'dat, als de geneesheer, die dezen
jongen man voor het eerst op het zieken
rapport heeft gekregen, ham behoorlijk had
onderzocht, er geen sprake van is, «lat die
jonge man ergens anders heen gevoerd
zou zijn dan naar het hospitaal; dat hij
oog dienst heeft gedaan bewijst wel, dal
er fut in h'em zat, en dat heeft (misschien
nog zijn dood, want dat was het droeve
iSnd van de Historie, verhaast. En waar
de geneesheer, die zoo in plichtverzuim
stond, zich' van de zaak heeft willen af
maken, door "te zeggen, dat naar zijn mee-
ring de patiënt enkel kenteekemn vei toonde
wan een bieetje influenza, wilde dr. Soheurer
toch vragen: Welk geneesheer beschouwt
influenza als zulk een licht ziektegeval,
en weet niet dat üit influenza menig .zwaar
ziektegeval kan ontstaan en dal juist bij
influenza nauwlettende en zorgvuldige be-
handeling noodzakelijk is om secundaire
ziekten te voorkomen.
Nog twee findcre gevallen van denzclfden
eard werden door den afgevaardigde voor
Snetek vermeld, waarbij we nog deze zoei
ergerlijke bijzonderheid kregen te hoorei),
dat eon jongen, die aan! een bergïnuend'j
breuk leed, met provoost is gestraft, omdat
hrj er over 'had durven klagen, dat hij, jiiiet-
tegtenstaamde hij daarom had gevraagd, niet
was onderzocht. Gelukkig is deze onmen-
sehelijhte straf door den krijgsraad te Arn
hem ■geroyeerd. Conclusie van den spreker
was, dat er Vele goede geneesheeren in ons
fogjar rijn, maar dal er anderen zijn, tegen
mo. niet te streng kan worden opgetreden,
hij hoopte, Idat het zou geschieden door
uen chef van den geneeskundigen dienst,
wie hij dein lof bracht, dat hij jmel
«te kracht hieeft jgewerkt om do hom toe-
TOrtrouwdo branche in dezen tijd zoo gord
®ogeiijk fee makten. En' wij dachten bij ons
aetvlenWaren' alle geneesheeren in het
Imajar [afe hjun dlief, de generaal
yuanjer, niet alleen om1 zijne bekwaamheid,
lnaar. orn z'jn groófee humaniteit ge
buid. Maar de groot© humaniteit zou wel
temjgevolge kunnen hebben, dat te zacht
5™ npfetetrëden tegen plichtverzuim', en
Jy rijn liet niet don heer Scheurer eens,
uf il slechte elemtenteni in den genees
^ringen dienst onverbiddelijk uit ons le-
F®r ra<teten worden' verwijderdhet' gaat
1 «w oan mtónsdhenlevens.
',5,2* o3",0?*- ongerustheid omtrent deze
l"~~in de Iiamer was, mocht
Prijs dor Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
20 cents. Reclames 80 cent per regel. Groote letters nasx de plaats die zji
innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prij3
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen
Deze advertentiën worden, mits voor 3 achtereenv ulgende nummers» op go-
geven, slechts 2 maal berekend.
Intercommunale Telefoon No. 103.
wel blijken uil het indienen van twee moties.
Lene van de sociaaldemocraten, luidende:
„Dc hamer van oordeel1, dat grondige ver
betering van den militairen geneeskundigen
dienst dringend noodzakelijk is, gaat over
tot de orde van den dag". En een© wan da
anti-revolutionairen: „De Kamer van oor
deel, dat een opzettelijk onderzoek naar rten
toestand bij den geneeskundigen dienst der
landmacht noodig is, dat liet onderzoek
1 «hoort _te geschieden door een Staats
commissie, gaat over tot de orde van den
dag De 'laatste motie is van de verste
strekking, maar er was het bezwaar tegen,
dat oen onderzoek door eene Staatscom
missie van te langen duur is om d adc 1 ij k
verbetering te kunnen brengen.
Een tweede groote klacht, o. a. door de
hoeren Duymaer van Twist en Ter Laan
geuit iwij zullen ons alleen met de
groote ten nieuwe klachten bezighou
den, (want van de overige kan mem zoggen:
L histcire se répète was de wijze waarop
de /maninjan gestraft zijn, die met de
Paaschdagen, [niettegenstaande er geen ver
lof werd gegeven, toch een slippertje heb
]>en gemaakt
Het feit, dat daarvoor gestraft was, en
zelfs streng gestraft, werd door geen van
beide sprekers afgekeurd. Maar wel kwa
men beide sprekers er met kracht tegen
op, dat hfer dubbel gestraft was, omdat
naast politiekamer en provoost ook straf-
exerceeren is opgelegd. En hef dubbel straf
fen is tegen art. 30 van het Reglement
van Krijgstucht. Dat voor deze-gestraften
do verloven zijn ingetrokken, is in mili
tairen zin geen straf, daar verlof een
gunst is, en de gestrrfte, door hel enkele
feit dat hij gestraft is, alle gunsten verbeurt.
En de heer Ter Laan wees terecht op
tweeërlei: lo. dat het hem speet, dat geen
der gestraften over de dubbele straf bij
den krijgsraad in hooger beroep is gegaan,
want dat deze die stelling zou hebben ver
nietigd; 2o. dat het al een heel bedenke
lijk iets was, dat die dubbele strafopleg
ging het gevolg is geweest van een ge
heime circulaire van den Opperbevelheb
ber aan de diverse garnizoenscommandan
ten, en dat die toch zeker niet geheim
had 'behoeven te wezen, als hier iets ge
beurd was wat in den haak was. De heer
Ter Laan, die in zijn rede bijzonder ge
matigd was, zei naar aanleiding van al het
gebeurde sinds 31 Maart, dat het zoo wei
nig moeite kost de jongens, waarover je
te commandceren hebt, oproerig te maken,
maar dat het aan den anderen kant toch
ook geen heksentoer is van hen gedaan
lo krijgen wat je wilt. En zoo is het; er
zijn bevelvoerders, niet name werd de
overste Fabius genoemd, voor wie dc man
schappen door een vuur zouden vliegen,
en er zijn anderen, die ze zouden zien
verdrinken zonder ook maar één band uil
te steken om hen te redden.
En oordeelkundig is er zeker niet met
onzo jongens gehandeld. IIef was een hard
iets voor hen, dat na 20 maanden dienst
plotseling alle periodieke vorlovep werden
ingetrokken; hoeveel mannen en vaders
waren er niet onder hen, die naar vrouw
en kinderen verlangden; hoevelc mannen
van zaken, die den dag thuis benut zou
den hebben om order te stellen op het een
of ander. Maar wat het zwaarste was.
moest natuurlijk het zwaarste wegen. Doch,
waarom kwam er doen geen woord van
den Opperbcvelhcblicr, een bemoedigend
woord, een verklarend woord levens, waarin
een krachtig beroep gedaan werd op de
medewerking van hét leger? Zulk 'nwoord
valt altijd in goede aarde. Maar neen, daar
kwam de bekende aanschrijving van den
Opperbevelhebber, die eigenlijk overbodig
uras, want ze hield in, dat de bevelvoering
het wist en dc troep niet, en die gerustclijk
een paraphrase zou kunnen genoemd wor
den van het geliefkoosde militaire gezeg
de: Je hebt niet te denken.
Is hel wonder, clat men toen is gaan
mopperen en kankeren, en dat in een paar
mobilisatieclubs zelfs mo-ties werden aan
genomen, waarbij de intrekking der ver
loven als iets onnoodigs werd gekwalifi
ceerd? Dat was verkeerd, en belachelijk
tevens, want die manschappen konden na
tuurlijk in geen enkel opzicht oordeolen
over de omstandigheden, die het intrek
ken der verloven noodig hebben gemaakt.
Maar waarom had dezen mannen hun on
gepastheid en dwaasheid niet op vaderlijke
wijzo onder de oogen kunnen zijn gebracht,
in plaats dat men den president en den
secretaris van genoemde mobilisatieclubs
direct met verscheidene dagen provoost
strafte? Ook al op zichzelf een onrecht
vaardigheid, want de heele mobilisatie
club staat schuldig aan het aannemen der
motie, en alleen do president en de secre
taris werden er voor gestraft.
Daar kwam nog meer bij'; met do Paasch
dagen is br onderscheid gemaakt tusschen
rijk en arm. Wie over auto o£ stoomfiets
kon beschikken, kon zich huiswaarts be
geven, mits hij1 maar weer op het avond
appèl was, maar de arme Ssjmen,- die 'deze
nieuwerwetsch'e vervoermiddelen niet be
talen kon, mocht in zijn hoekje in de
kazerne blijven zitten. Per spoor mocht
toch niet gereisd worden, omdat de spoor-
capaciteit in haar vollen omvang .bewaard
moest blijven voor eventueele verplaatsing
van troepen.
Is door- die ongelijkheid dc verzoeking
voor de thuisblijvers, om hem .te sme
ren, niet wat al te groot geworden, en
zijn, ook al keurt men het in disci pi in ai r
gedrag van hen, die weggingen, ten zeer
ste af, daarvoor niet zooveel verzachtende
omstandigheden aan te voeren, dat men
eerder had mogen verwachten, dat er zacht
zou gestraft zijn, dan zo» buitengewoon
zwaar, als thans het gevat is geweest?
En wat men bereiken wilde, het bevorde
ren van de krijgstucht, is juist niet bereikt.
Tengevolge van de geheime circulaire Van
den opperb'evelbber zijn reeds tal van rel-
leljes voorgekomen, zoo te Leiden, Half
weg en Den Helder. 'Gestrafte manschap
pen zijn naar het kamp te Jlelvoirt over-
gejdaatst, dat met prikkeldraad omgeven
is. en bewaakt wordt door schildwachten
met geladen geweren, aïTe§, zoo merxTe de
lieer Ter Laan ironisch on. om 'hun .vader
landsliefde te bevorderen. Een kapitein,
die bij zijn compagnie eenige wegens slraf
ovorgeplaatsten kreeg, hield tot hen de
volgende aandoenlijke welk oms trede.{M's-
dadigers, schmftkoppen en verlens zijn Je
lui, en zoolang je bij deze compagnie'blijff,
zal ik je pesten, zooveel ik kan." Waar
lijk, het is er nog heel ver of, dat wij oen
volksleger hebben, wat ook dit zeggen wil,
dat de behandeling in het leger zoo is pis
waai op aanspraak hebben vrije mannen,
die hun eersten burgerplicht komen ver
vullen. Maar het oude vechtjassysteem is er
nog niet uit, waarvan ook het gevolg is
geweest, dat de geneeskundige dienst nooit
voldoende is Verzorgd, wat deksel, zou
een oude vctleeren kolonel zeggen, men
komt niet in hel leger om verpleegd te
worden, maar om er te dienen.
De klachten over den geneeskundigen
dienst wei-den ook zeer gedocumenteerd be.
vestigd door prof. v. Hamel, die het spe
ciaal had over dc treurige onhygiënische
toestanden in het hospitaal te Amsterdam
en ook door den heer ter Spill, die de zeep
juiste opmerking maakte, dat het van dezen
Minister, die zoo overkropt is meL werk
zaamheden, niet te vergen is, dat hij1 zich
zet aan de bestudeering van den genees
kundigen dienst, maar die hem jn over
weging gal een bekwaam man te benoe
men, die dozen zou kunnen rcorganiseeren.
Tegenover don heer Duymaer van Twist
die uit alle feilen in het leger politieke
munt tiacht te slaan. w»s de opmerking
Van denx afgevaardigde n»t Utrecht zeker
niet te onpas, dat Minister Colijn bij dc
nieuwe Miiiticwct liet ernstig verzuim
heeft gepleegd niet in de behoeften van
den geneeskundigen dienst te voorzien. Gok
de heer de Jong behandelde de zaak van
de inlrekkinc .der verloven; de heer Van
Leeuwen sprak over dc geheel onvoldoende
behandeling van dc lijders aan venerische
ziekten, die in liet hospitaal te Utrecht
geheel aan zichzclven zijn overgelaten, en
dr. de Visser kwam op het geestelijke en
nam het op voor den Minister, togen wicn
men de klacht had geuit, dat hij slechts
f 30.000 beschikbaar had gestold voor dc
militaire tehuizen, terwijl het er £42.000
waren. Hij voegde eraan toe, dat men,
alvorens te klagen, beter zou doen zich
eerst goed op dc hoogte Lo stellen -van
zaken, een wenk, die de ]ieer Duymaer
van Twist speciaal in zijn zak kon steken,
en hij deed dat dan ook, maar met een in
terruptie, waaruit bleek, dat hij' toch nog
gelijk wilde hebben. Hij eindigde met het
verzoek nan den Minister, om na de de
mobilisatie een stelsel Tc ontwerpen; voor
de geestelijke verzorging van het leger,
dat zich' aansluit hij"1 hel tegenwoordige
en dat gebleken is zegenrijk te werken. liet
zal hem weinig aangestaan hebben, dat
dc hoer Schaper, die uit eigen ervaring
mededeelde, dat ieder, dfie in het leger
over ziekte klaagt, argwanend als simulant
wordt aangezien, den Minister den raad gaf
niet op het verzoek van den afgevaar
digde voor Katwijk in te gaan, daar cr
gewichtiger dingen te doen waren.
Er kwam een klein incident, toen de heer
Juten biet doodschieten van den beken/den
smokkelaar Sclirauwen, alias Klaveren
vrouwkc 'besprak. Volgens den afgevaardigde
voor öergen-op-Zoom, was deze vogelvrij
verklaard, en had de commandant van het
veldleger f500 uitgeloofd voor wie hem
levend in handen kreeg, en f300 voor wie
hem dood leverde.
De Minister van Oorlog viel toen in met
een|Diat moet u niet hier, maar aan den
Officier van Justitie mededcekai, maar de
heer Juten, niet voor een klein geruchtje
vervaard, ging onverstoorbaar voort met het
uitspreken van. do hoop, dat de Minister
zou kunnen Verklaren, dat de door hem ge
dane miadodecling niet juist was. De Mi
nister werd toen zeer vertoornd en her
haalde plet nadruk: Dat zal ik niet verkla
ren, dat motet de Officier van Justitie maar
uitmaken, waarop die heer Juten; verkookt
om do Verklaring, dat de Minister zoo iets
afkeurde ten dat hij een officier, die zoo jets
doet, iniet geschikt achtte, om aan het hoofd
van een groot lcgerdeel te staan. Toen liep
de Minsiter boos weg, en hij lia-1 «dijk,
het heeft geen zin den Minister ene vei-
klaring af te vragen omtrent iets Aal «deohU
verondersteld twordt, en wat nog door d.»
rechterlijke macht moet woelen uiltremaaki
En toen kwam na twee dagen dch.it de
lieklagenswaandige Minister aan het w iorj.
beklagenswaardig, omdat hij voor alles \er
antwoondelijk is, terwijl de omeiantuyorde-
lijke opperbevelhebber niet dooi de Kamer as
te bereiken. Niet 'dal wij daarmede /ruiden
willen zieggen, dat de opperbevelhehbri niet
voor zijn moeilijke taak berekend zou zijn;
daarover kunnen wij niet oordee'en, maai
de man om een einde te maken aan w a
cr nog o vier is van het vlocksy stoom en
pestsysüeem js hij zeker niet; in dal op
zicht staat Bosboom veel nader tot de man
nen van het volksleger, en telkens blijkt,
dat hij van zéér goeden wil is.
En ditmaal was hij niet al te erg je bekla
gen, integendeel, want hij heeft een be.slist
mooie dag gehad, en zijne po-i tie log n-
over de Kamer niet weinig versterkt, en
dat doordat hij niet den weg koos van ,aikw
goed te praten, maar afkeurde watzulks
verdiende, en hij kon terecht zeggenIk heli
zbo hetel veel verkeerds bij mijn optreden ate
minister gevonden, en Rome is niet op één
dag gebouwd. Op de vraag of men niet
oordeelkundiger tegenover onze jong.-ns had
kunnen optreden, dan is geschied, ging hij
niet in, en wij begrijpen dat, hij kan na
tuurlijk den opperbevelhebber oji geen en
kei punt desavoueereuEn waar" er gefluis
terd wordt ten ook in de Iyamer .hebben
die zinspelingen niet ontbroken dat lie'
persoonlijk nu juist niet zoo- best boterde
tusschen hem, den Minister en den Opper
bevelhebber, sneed hij daarover nlte dis
cussie do pas af, door zijne verklaring da'
hij alles wat de laatst© dood met zijne ;v >r
antwoordelijkheid dekte, en dat, als de dag
aanbrak, dat hij zulks niet moer zou wen-
scihen fee doen öf hij. Minister, óf don Ojrper.
beVeïhebber. het veld zou moeten ruimen.
Wal de straffen betrof, opgelegd aan hen
die zonder verlof daartoe to hebben nvt
de Paaschdagen huis toe waren gegaan, die
moésten streng zijn, omdat hier ongohoor
zaamlieid in massa had plaats gehad, on
dat door eon paar duizend jongeren, die
nog niet aan do krijgstucht waren gewend,
en die juist door slrnf-exereities tot het res
peeiteeren van dc gegeven bevolen moeiten
gebraeibt worden, on extra oefening was
gelen straf. Hm, hm!
Wat den geneeskundigen dienst betreft,
spreker erkende, dat daarin veel te ver
beteren viel, maar hij had daarvoor geen
moties noodig; het was een voorwerp van
zijn aanhoudende zorg, en hij ging reeds
van het denkbeeld zwanger om cc.v niet
te groote commissie te benoemen, die voor
stellen omtrent de reorganisatie daarvan
zou doen. Tegenover deze verklaring werd
de motie der anti-revolutionairen ingetiok-
ken en die der sociaal-democraten zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Do gevallen, waaruit hot plichtverzuim
van sommige militaire artsen was bcwe
zen, werden door de onomwonden uiteen
zetting der feilen zeker to' kleinere pro
porties teruggebracht, al kwam het ons lan
ook wel wat heel vreemd voor, dat ,'n
het geval Boscli van Anuliswcerd de aits,
die hem behandeld heeft, volgens liet oor
deel van de artsen, die de Minister daar
over geconsulteerd heeft, geheel vrij-uil
zou gaan, en het bleek dal Je schildering,
die in de bladen van de militaire hospi
talen was gegeven, vel wat heel donker
gekleurd was geneest, zoo zijn zo niet
alle, maar slechts enkele. Toch blijven wij
van meening, dat do verpleging van den
zieken soldaat morm zou winnen, als die,
net als bij de ambulances, door pleegzus
ters geschiedde; rnaardeMinisterk\vn.m mei
do opzienbarende modedecling, dat droeve
ervaring heeft geleerd, dal hel. niet goed
is den zieken soldaat en de pleegzustor hij
elkaar te brengen. Als hij over deze uiting
genoemde dames maar niet aan zijn bate
krijgt.
Tegenover veie klachten stond hij iieel
sterk, omdat hij bewijzen kon dat ze on
juist waren, in welk feit zeker een les ligt
voor sommige Kamerleden om niet al lo
gauw op de hun verstrekte mededeelingen
in te gaan. Maar de menschen die wat te
klagen hebben nemen nu eenmaal hel liefst
een Kamerlid in den arm, al zijn zij anders
ook nog zoo bereid om op de Tweede
Kamer af te geven.
En het eind van de zaak was, dat de
Minister over do geheclo lijn triumpheerde,
en dat hij de 100 milliocn, die hij gc-
vraagc had, zonder hoofdelijke stemming
kreeg.
De behandeling van het welsonlvverp-
Oorlogscrediet is even" onderbroken door
de behandeling van de Indische leening.
Daar Minister Pleyte met het oog op den
slechten gezondheidstoestand zijner echtge
node in Zwitserland vertoeft, werd hel
wetsontwerp verdedigd do-or Minister Yari
Gijn. Er wordt 80 milliocn geleend ii 5
pjocent. en daar de Regcenng zoo weinig
pleizier heeft gehad bij de vorige Indische
Indische leening van het con«oitium ban-
kiets, dat de voHcckcning waarborgde, zal
men het zonder zulk een doen: er zijn elf
guichet-banken aangewezen, waarbij men
op de leening zal kunnen inschrijver, en
deze genieten daarvoor procent, dat is
dus twee ton. Gmchet wil zeggen: loket,
dat zijn dus banken, waarhij men aan het
loket kan inschrijven Toch waren er van
de bosle financial s, die, de lieer De Moes
ter bijv., niet geheel gerust waren of /.ou
der een dergelijk consortium de leening
wel slagen zou, maar Minister Van Gijn,
hoewel anders geen voorstander van hel
guiehet stelsel, meende, dat de elf aango-
uc/onen tin zooveel belang hadden bij het
wetelagen s an de leening, dat men daar
voor geen vrees behoefde te koesteren.
Tegen welke korre de leening zal wor
den uitgegeven, is nog met bepaald; dc
Begeemig wensfiik* dnatlnj eenige vrijheid
van beweging te houden, en daartegen had
de Kamer geen bezwaar, de fout van Mi
nister I'leijte bij de vorige leening is juist
geweest, dal hij /ieh die vrijheid niet uit
drukkelijk had voorbehouden, wat de vijan
dige interpellatie \au Vunren ten gevolge
had. De lieer Tot Laan uit Rotterdam vond
de 5 percent Ie hoog. wat ze niet. is in
dezen tijd, en vooral niet voor Indië. Maat
misschien dat Inj nog beleeft dat de leening
spoedig wordt geeonverleeid, volgens het
wetsontwerp mag dat roette in 1921.
Iloe best do Indische financiën er vóór
staan, mag wel blijken uit het feit, dat
deze leening wordt aangegaan om dc vlot
tende schuld te consulideeren, en dat die
is aangegaan voor juoductievo weiken. Ver
gelijk daar ons land mee, waar in den tijd
van nog geen twee jaar de staatschuld
met bijna 50 po reen l is veniuviderd, en
dat nog wel voor dc meest imjnnduc,tie\e
weiken, die et bestaan, n.L voor oorlogs-
uilgnven. Improductief natuurlijk in zoo
verre. dat daaruit geen geldelijke ojibrcngst
voor ons vooit.ioeif, maar de handhaving
onzer nenlialiteit is natuurlijk alles waard,
al vraag! men zich toch af, als de madit-
hebbets in Europa den oorlog maar steeds
doorzetten, waar liet oj> den duur met
onze financiën naar toe moet.
Enfin, hel is hij dat alles één troost,
dal het onzen Koloniën financieel zoo goed
gaal.
Hef wetsontwerp werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Herlettng.
Ik'-I. is opmerkelijk, dal de geschiedenis
van d« Kon. Zanga-, Schiedam's Mannen
koor „Orplieus", zulk een merku aardige
overeenkomst vertoont met d« historie van
onzo 'gemeente in de laatste halve eeuw.
De ojjkomst van liet Mannenkoor v iel
samen nitel een tijdj>erk van leven tui bodrij
vigheid 'in Schiedam. De aloude iniliutn.n
wierp 'groene voordeden af. Ook met dcjiV
handel weivl veel gewonnen. Met ©en bran
derij zoo boette het toen in don (volks
mond werd in één jaar een branderij
verdiend. Do gunstige financieel© omstan
digheden, waarin de burgerij leclile, waren
voer „Orplieus", van groote Indook «nis,
want 'in dagen van voorspoed offert nier,
gaarne iets voor de kunst.
IJ© Verreniging onlving den gddelijkicn
steun 'van een groef aantal huilen gewone
leden en hunne bijdragen maakten, liet mo
gelijk op 'd© concerten solisten van naam.
'lalcn optreden, wat den i]aarn: van hel
Mannenkoor 'ten goede kwam.
Aan do Zangersfeesten, in Verschillende!
kleden van, Ons land gevierd, kon, „Or
plieus" een 'werkzaam aandeel nemen en,
het ulerd spoedig een'koor meteen gevestig
de 'reputatie.
Doch ér brak voor Schiedam een an
dere tij'J aan. De industrie, wélke tic stad
zooveel voordeed 'gohrachl had, ging kwij
nen. Tal van fabrieken werden, stopigoz-qtj
De gemeente verandeivlc met den dag.
„Zwart" Schiedam, werd „hard" Schiedam.
Dat ondervond ook Orpheus".
Het getal van zijn begunstigers n'am voort
durend af.
-En niet alleen, dat hot kasgeld schaarsolr
werd, ook de lust. onv to zingen, Vermin-
derde merkbaar.
Het aantal werkende leden breidde zkK
niet uit, neen, daalde veeleer. En dat was
heust h 'géén wonder. Do Schiedammers,
welk© dien tijd van achteruitgang moesten,'
doormaken, hadden hol Veel' to ilruK met
hun dagclijksché zorgen om1 te kunnen;
zingen ten juichen.
Zoo tdieéldo „Orphèus" in dia algoniieejnj9(
