Kunst en Wetenschap. Ingezonden Mede&eelmgen. Dank uw nieren. Gemengd Nieuws. Ingezonden. V rmaiarm mmrr innn 'gedruktheid cn moedel oosheidEditor, Schiedam zou weer een anderen tijd be leven. Ondernemende mannen trachtten liiet nieuwe industrieën te vestigen. Aan den oever ran de Maat. verrezen kolossale fa brieksgebouwen, de gemeente breidde zich uit. Geheel nieuwe wijken ontstonden in betrekkelijk korten tijd. Het aantal inwoner- nam beduidend 'toe. Schiedam kreeg jeugdig bloed en .thans opent zich voor de stad pen schoon© toekomst. En „Orpheus"? Het kreeg zijn aandeel in da algemeen© opleving en, staat thans frisscher en krachtiger dan ooit. Maar, dat in weinige jaren voor het koor veel ten goede is veranderd, kan uit het volgende blijken: In het jaar 190S schreef de toenmalige Sccavtnris in zijn verslag Dezen zomer bestond het .Mannen koor 42 jaar. maar wie heeft thans moed. om ons hot gouden lustrum te voorspollen Ik zie onze vrienden in pontificaal al staan met de zwarte teleurstelling op het gelaat, als zij zijn herwaarls gekomen om Orpheus" mei zijn gouden feest te tela iteeren, en z/ hooien: „Dood, heeren, allang dood! Gestorven aan ven-al van levenskrach ten!" i Do man. die deze sombere voorspelling neerschreef, leeft nog. En zëer waarschijnlijk' zal hij in pontifi caal aanwezig zijn bij de viering van „Or pheus" gouden jubileum. Niet aan een graf zal hij behoeven te jammeren. Integendeel, hij zal hulde kunnen brengen aan de man nen. die, ondanks tegenspoed en zorge'n, „Orpheus" bobben behouden. Hij zal hen kunnen "danken, die, in weerwil van alle misère, den naam van Schiedam als kunst lievende stad 'hebben gehandhaafd. Hij zal 'het .Mannenkoor kunnen geluk wenscbon mot de onderscheiding, nog on. langs verworven, en kunnen roeejuichei over zijn 'tegenwoordigen bloei en geluk, kige herleving. Toonkunst-Concert Dames-koor en solisten. (Znal Mus' Programma. - 1. Stabat Mater, Pergolese. 2. Sonate op 57 (Appasionata), L. van Beethoven, a. Alle gro Assai; b. Andante con moto: c. Alle gro ma non troppo-Presto (mej. Coba Rij neke). 3. a. Angelus; b. Lente. Cath. van Rennes. 4. Salve Regina, F. Gernsheim 5. a. Nocturne No. 3 uit „Liebestraume, F. Liszt; b. Etude h. forme de Valse, op. 52 No. 6. C. Saint-Saëns (mej. Coba Rijnekei 6. Melaenis, G. Mann. 7. Ilosannah. Ph. Flou. Moest onze Toonkust-afdeeling de laat ste jaren zich zonder kooruitvoeringen tevreden stellen, thans is er in deze leemte in zooverre voorzien, dat, dank zij de ambitie van vele jonge dames en enkele oud-leden der zangvereeniging. althans een vrouwenkoor is tot stand gekomen, dat zich ton dienst!' van de afdeeling wil stel len. Een oplossing van een ongewensrhten toestand. Hierdoor is tevens in onze stad elk gebied der zangkunst vertegenwoordigd gemengd koor, mannenkoor en nu ook vrouwenkoor. De jonge verecniging heeft gisteravond onder leiding van mevrouw T. Riesz Klik co (Den Haag) haar eerste uitvoering gegeven, waarbij de dames Van den Borg "(Den Haag), alt, A. Vermeulen (Delft), so praan, en onze stadgenoote Coba Rijneke. pianiste, haar medewerking verleenden. We verkeerden dus geheel onder vrouwen- régime, welke de zangkunst wel ter harte nam.- Voor hoofdnummer was in studie geno men „Stabat Mater", van Pergolese (1710 1736), welk werk te componeeren hem was opgedragen door de broederschap van San Luigi del Palazzo. Nauwelijks had hij de laatste hand aan dit werk gelegd, toen do dood hem wegrukte. Voor vrouwenkoor zal dit werk dus oorspronkelijk niet ge schreven zijn. Kort na het verschijnen lokte het heel wat geschrijf uit van voor- en tegenstanders: wat do laaistcn betreft,kun nen we dit begrijpen, want hoe belang wekkend ten opzichte van kerkmuziek- geschiedcnis dit werk ook moge zijn, i« het evenwel niet te ontkennen, dat het een gerekt en over 't algemeen een wei nig boeiend karakter heeft. De koorstuk ken zijn nog de aantrekkelijkste gedeelten en in enkele solo's hoort men wel de eigenaardige schoonheid der oud-Italiagji- sche kunst, doch lang niet alles is aan genaam voor de solisten. Mejuffrouw Ver meulen, blijkbaar nog in do studie van haar zangkunst, ontbreekt het niet aan kracht in het aanvankelijk geschoolde so praangeluid, dat bij meerder cultivecren ook in bekoring wel zal toenemen; haar taai- was nu juist geen dankare, evenmin als die van mej. v. d. Berg, wier aangename altstem ekcr welgevallig zal geweest zijn; beide dames hebben in de duetten enkele zeer gelukkig geslaagde samenzangen doen booren. Het koor, een dertigtal dames ongeveer, heeft, in aanmerking genomen den betrek kelijk korten tijd van bestaan, cn dus geen al te grootc eischen stellende, het hier en daar moeilijk© werk reeds met veel verdiensten ten gehoore gebracht; er zijn frissche sopranen, cn hij do alten, soms door de zusters van de overzijde over stemd, kon men toch vele goede midden stemmen onderscheiden, en wanneer door meerdere nuanceering en dynamische schn- keering het koorgezang meer geoefend zal blijken, hebben wij de beste verwachting van dit prijzenswaardig streven, en me vrouw RieszKlikec zal wel de dirigent© zijn, die in die behoeften zal weten tc voorzien; voorloopig kan ze tevreden zijn met de resultaten; haar leiding is rustig en duidelijk. Van de overige koorwerken kunnen wij gewagen van Gernsteim's „Salve Regina" waar mej. Vermeulen's sopraan-solo een dankbaar succes verwierf; de uitspraak van enkele latijnscho woorden klonk ons onge woon, wellicht tegenwoordig juist. Voorts twee aantrekkelijke koortjes van Cath. Rennes, terwijl de heide meest interessante nummers (van Gotfr. Mann, en Ph.- Flou) voor het laatst bewaard bleven. Vooral het koortje van Mann spande van al. het ge hooide de kroon, jammer dat de slotmaten van „Hosannah" door onzuiverheid out- su'id werden. Onze bekende talentvolle pianiste, mej Coba Rijneke, hoeft opnieuw bewondering gewekt door haar voortreffelijk spel. Dn zoo in alle opzichten vcel-eischende Sonate (Appasionata), een der moeilijkste welke Beethoven heeft geschieven. werd metgioo te meesterschap ten gehoore gebrachthaai krachtig spel leent zich voor deze gignn teske-nuizick bijzonder, en waar, zooals in iet heerlijke Andante, met de gevarieerde doorwerking, in 't bijzonder, de muzikale bezieling moet blijken, bleek zij de daar voor jui-te voordrachtskunst te bezitten E, n mooie praesfaliel In de beide overige stukken van Liszt en Sainl-Saens. briliante en technisch zware klaviermuziek, kon men hom en hoe haar kunst in deze richting lot hooge ontwikkeling is gekomen; mej. Rij neke maakte zich daarenboven verdienste lijk voor een goede klavierbegeleiding bij de koorzang ie zorgen. Birigente en solisten zijn mildelijk met bioennmtooi gehuldigd. De belangstelling nas van dien aard, dat hel aangename zaaltje van Musis gezellig vol was: een herinnering aan de gulden dagen van „Euterpe". Omtrent de Boothoven-Sonate nog het volgende „Men noemt deze Sonate de Appnssio- „nata". Heeft Beethoven al zelf geen aan- „deel aan die benanhng. de aanleiding er „toe heeft hij wel gegeven door haar on- „stuimigen zeer bewogen inhoud. Schiudler er-zocht Beethoven eens hem te verkla „ion, wat hij met deze zoo bijzondere en „karakteristieke Sonate bectechi had. en „kreeg ten antwoord„Lcsen Sic Shikes- „peare's Sturm". „Is de hoorder ontvankelijk v>0' wat die „klanken hem zeggen mot lei ui laai hij „zijn fantasie den vrijen lo ip. dan z'l zijn „kunstgenot des te grootc zij i." - Flora-Bioscoop Het programma van deze w-Mc g eit heel wat koddigs te aanschouwen eu herhaalde lijk weerklinkt dan ook een bijna onbe daarlijk gelach, o. m. bij „Een keukenmeid van heb ik jou daar", als deze de ntlile- tiek beoefenende keukenprinses eenigé proe ven van haar kracht tén beste geeft. Ver der zijn daar nog „Dorpsschandaal", „One- ime ge zult tocli trouwen", „Een opzich tige das" en „Grosslard heeft goede lon gen". allen nummers om de vroolijke stem ming er in te houden. Een mooie gekleurde oriderwij-Jilm is „Alligators", waarbij men deze aanminnige diertjes van bun prilste jeugd tot hun hoogslen ouderdom (een prachtexemplaar van 500 jaren) te aan schouwen krijgt. Een heel aardige comedie Is v100 francs voor 2 stuivers", waarbij men iemand, naar aanleiding van een wou den schap, hopelooze pogingen ziet aan wenden om een biljet van 100 francs voor 2 stuivers te verkoopen, totdat een klein bloemenvelkoopstertje, gedreven "door haar goede hartje, zich over dien „armen koopman" ontfermt, waardoor deze loeh nog zijn weddenschap vërliest. Als hoofdnummer wordt ditmaal gegeven „Verloochend, of De oude vioolspeler", een schitterend gespeeld drama ïn 3 actcn en een vooispcl, waarbij mei, o. a. een prach tig gezicht heeft op een geweldigen brand, uilcebiokcn in petroleumbronnen in Rus land. Dit programma geeft werkelijk veel tc genieten en is dus een bezoek overwaard. Protest tegen een verkiezing-. Over de verkiezing van den lieer Krijgt man tot Jid van den Gemeenteraad va,u- Delft, gingen geruchten, dat er onregelma tigheden hadden plaats gehad, welke op den uitslag der verkiezing van invloed kun nen zijn geweest, schrijft de Cl." De heer J. van der Sluys Jr. en (11 an deren hebben zich met ©an aires tot den Gemeenteraad gericht, met het verzoek, de geloofsbrieven van "den heer Krijgsman niet goed te keuren, vóór een' onderzoek is in gesteld naar do volgend» feiten, die vMgens gens de control©, welke diverse kies ver een! gingen ook hij deze stemming hebben uitgeoefend, zouden zijn gebleken: 1. Er is waarschijnlijk' oen, slem minder uitgebracht aan het bureau. Verver-dijk, dan de üffieiiöele uitslag aanwees. 2. Er is aan dat bureau gestemd met behulp van twee wilte cproquiigskaarten. zoodat de mogelijkheid niet uitgesloten is, Jat twee kiezers tweemaal' gestemd hebben. 3. Er is aan het stembureau Bagijinhof gestemd op de oprocpingskaart Van oen kie zer. die reeds op1 9 Juli 1915 gestorven was. 4. Door hel stembureau Verversdijk is oen stembiljet ongeldig verklaard, ofschoon oen l'id Van dit bureau bet geldig oordeelde., Afscheidllcnri Fooiman. Ilenri Poolman, die het Rotlerdamsch Tooneelgezelschap verlaat, had gisteren in den Rotterdamschen Schouwburg zijn eere'- ivond. Een stampvolle zaal en de togen- woordigheid van den burgemeester, getuig den hoezeer hij bij de Rotterdammers get eerd is. Na de opvoering van „Minnespel", ran Arthur Schnitzler, had de eigenlijke hul diging plaats. Terw">' een groot deel dei' artistcn op liet too roei kwam, werd een aanzienlijk aantal kransen en bloemstuk;' ken aangedragen. Mevro'uw* Else Mauhs sprak Poolman ep hartelijke wijze toe, waarbij zij wees op do voorname plaats, die hij in de harten van Rotterdam's pu bliek» inneemt en hem dankte voor wat fuj voor haar als leermeester en als vriend geweest was. Een kunstenaar als h zeide zij behoeft voor de to^ komst niet bevreesd te zijn. Poolman, zichtbaar getroffen, bedankte den burgemeester voor zijn tegenwoordig heid en voorts het publiek voor de vele blijken van belangstelling, ook zijn colli} gn's \oo-r do vriendschap en sa trien wei kina van zoo velen ondervonden, alsmede Veif- knie. die hem gelegenheid gaf dezen eere avond 1c houden. .Hij verlaat wel het Boueidamsch Tooneelgezelschap, maar niet het toon eel, zoodat hij het publiek d,an ook niet een vaarwel, maar lot weerziens toeriep. 1 Na de pauze werd een stukje uit de oude 'loos opgevoerd „De Koffieveiling'", uit de gedichten van den Schoolmeester, waarin de beneficianl op uitstekende wijze mijnheer Dadelpracht vertolkte. Na afloop andermaal levendig applaus. Aan mevrouw' Poolman—Huysers werden bouqctlen aan geboden. Dank uw nieren voor uw goede gezond heid. Zij zijn de veiligheidskleppen, die het bloed filtreeren en de vergiften eruit verwijderen. Opwekkende dranken als bier, alcohol, thee en koffie verzwaren bet regelmatig filtreerende werk der nieren. Evenzoo te veel eten, voornamelijk van vleesch. En ook overspanning, zorgen en gebrek aan lichaamsoefening. Als de nie ren verzwakken, kom haar dan onmiddel lijk te hulp. Rugpijn, Waterstoornissen, duizeligheid, zenuwachtigheid of verlies aan gewicht toonen, dat urinaire vergiften zich ophoo pen en dat gijl rust moet nemen en de nieren verzorgen, anders loopt gij gevaar rheumatiek, niersteen, waterzucht of mis seinen chronische nierontsteking te krijgen. Verminder zoo mogelijk uw werk. Neem dagelijks eenvoudige lichaamsoefening (wandeling), gebruik minder zwaar voed sel of geestrijke dranken, rust en slaap meer, en versterk de nieren mat Foster's Rugpijn Nieren Pillen. Urinaire en nierstoornissen zijn een bepaalde ziekte en behandeling dient be paaldelijk op deze organen gericht te zijn. Foster's Rugpijn Nieren Pillen dienen al leen voor de nieren en urinewegen, en voor niets anders. Wanneer met dit geneesmid del wordt begonnen voor de nieren ernstig aangetast zijn, zullen goede resultaten vol gen, maar het is niet verstandig om uw nieren lang te vervVaarloozen. To Schiedam verkrijgbaar bij Kappelhoff Hovingh. Toezending geschiedt franco na or tvl v. postwissel h fl.75 voor één, of f 10>.vooi zles doozen. Eischt de echte Fos ter's Rugpijn Nieren Pillen, weigert elke doos, die niet voorzien is van nevenstaand handelsmerk. Onverbeterlijk. Door de politie te Middelburg is aan- gëhoor gegeven, en van de vergadering geeft de „Nieuwe Langedijker "Cf." een ironisch gesteld verhaal. Drie heeren bleken de onderneming op touw te hebben gezet, en het „eerste be drijf" van de besprekingen wordt Aldus beschreven Een van de 3 hoogwijze heeren geeft een slag met den hamer op de dwars- tafel, heet de afgevaardigden wel kom, en introduceert bij het geachte pu bliek: zijn rechterbuurman als Mijnheer van Bennekom, zaakkundig leider der groep Van Bennekom (een kombinaüe van a He mogelijke kopstukken op hel gebied van die uitvoerhandel(ingen), waarop in deze choove tijden in het bijzonder do zegen van oorlogswinst schijnt te rusten); zijn .linkerbuurman, als „mijn broer, Birgemeester Yijn" van Twisk bij velen van u wellicht bekend be langbebbende van bovengenoemde gr iep; en zichzelf, Mr. Jan Yijn, rechtskundig adviseur van meergenoemde groep Yan Bennekom. Mr. Jan Vijn vertelt \lan, dat zijn kombi- nalie met de Duitsohe Inkoopvcroeniging heeft gepraat 'dat is al wat do „Ein- kauf-Zentrale" met de zaak te maken heeft, en dat zij alle vroege aardappelen, die Holland te missen heeft, voor Duitsoh- land wil opkoopen, opl de volgende ma nier Wij bepalen elke week een zekeren prijs en u levert ons dan zoo recht streeks voor die centen uwe aardappelen De kooplieden die tot nu toe van julli centen de branie uithingen, mogen d n nog slechts behulpzaam '-feijn bij het 1 - den, het overstorten en hel merken v in de zakken, voor, laten wij zeggen, voor een dubbeltje per uur en oen p iljr bier als het avond is. De bouwers gaan op het minzaam aan (bod niet in, en het slotbedrijf wordt Ms volgt beschreven Een der afgevaardigden brengt hel Driemanschap den genadeslag toe dooi ter kennis van de kandidaat-vrcego-nnrd- appelen-koningen te brengen.- Ie. dat zij groep van Bennekom. niet anders zijn dan heel gewone kooplieden, dat ze dus zooveel mogelijk eigen voor deel zoeken; 2e. dat geen enkel koopman bet recht heeft, de bouwers op een goeden keer maar eens een liëelen dag uit hun werk te halen, en, 3e. dat de")xmwers feestelijk bedanken voor de eer, pm nog langer als toeschou wers van' dit marionettenspel te fun- geeren. 'Als één man rij'zen alle afgevaardig den op, laten de 3 gezaghebbende man nen op de puinhoopen van hun roem achter. en zweren allen een duren eed. „dat is eens, maar nooit meer." Aan „Het Volk" wordt nog uit Noord- Holland geschreven, dat deze ooriogswinst- spekulanten ook reeds bij de Holl. Mijl van Landbouw met liun" jalan waren ge weest, en ook daar bot hadden gevangen. Van andere zijde 'vcrneelmt het blad, dat de Tuinbouwraad zich' met de aardappelen- kwestie bemoeit. Met opneming ffordt geen instemming der Re daclie bedoeld. Copy wordt nimmer teruggegeven. Geachte J.cda'ctie, Er is al heel wat geschreven en gq. sproken over de 9.uur-sluiting te Schie dam, er z'jn geschriften pro- en conlra- verscheneivertrouwelijke circulaires zijn verzonden en" nog steeds wachten we op 't indienen der lijsten, zoodat onwilleke'u, rig de vraag naar voren begint te ka «ju-ui .I., i-vuui: ie aiiuuciuuig >x.ui- ng ue vraag naar voren ticginc re ehouden de 28-jarige Vrouw" M. J., zon- I men, of dit wachten misschien duren der bekende woon- en verblijfplaats, die Zondag na, een gevangenisstraf van vier maanden wegens diefstal met braak, was ontslagen 'uit de gevangenis en door zie keren iv. L. In h'uis wan genomen, nadat tzij {beterschap had beloofd. Toen zij Dins dagmorgen een ©ogenblik alleen in huis was, maakte zij een kast met een yal- schen sleutel open en haalde uit een houten kistje vier rijksdaalders, terwijl zij ha/u- schoenen voor een paar betere yain v. L. ruilde. Voor het geld kocht zij nieuwe klecren en keerde niet meer te rug. Thans heken de zij den diefstal en werd aan de justitie voorgeleid en naar het Huis van Bjc-waring overgebracht. moe Ongelukken. Gistermiddag 3 'uur passeerde de stoom tram HaarlemAlkmaar langs den rijks straatweg te Heemskerk een. zijweg, waai "uist een 78-jarige man op -een honden kar kwam Uitrijden. Een buurvrouw waar schuwde den man en deze deed zijn best om uit de kar te kamen, jmaar daai hij gebrekkig was gelukte hem dit niet bijtijds. -Hij geraakte met hond en war gen onder de tram en werd geheel verbrij zeld. De naam van den-ongelukkige was J, Kuil Mzu., bloemkweeker te Heemskerk. Gistermiddag' viel te Amsterdam eqn schuitenvoerder van de firma Lastenbroiek door bet breken van een stmvboom in het IJ nabij den kop van de Handels!, kade. Do man verdronk. Een aardappelkwesiie. lOnlangs is te Hoorn een vergadering bijeengeroepen van de Noord-Hollandsohe marklvereenigingen, de organisaties der landbouwers, waar door „enkele heeren uil Den Haag en elders, die in nauwe rela tie met lie Puitscbte regeering staan", voor stellen zouden worden gedaan om de aard appelen van de leden van genoemde yr-r- eenigingen aan Duitschland te verknopen. Een 30 h. 40 tuinbouwers en tuinbouw- afgevaardigden hadden aan de uitnoodiging tot we weer een völledigen Raad z'ul- len hebben waarin de Macht het wol eens van het Recht zo'u kunnen winnen. Zoo grof en onbes'uisd als de actio werd ingezet, zoo diplomatisch werkt men thans. Do op schoolmeesterachtige wij ze uitgedeelde lessen en terechtwijzingen van den lieer Koipel aan mij zijn vervangen vrijheid cn is in beginsel een gedwomi. gen tol 9 pur open hebben en een ditq 9'-uur-sluiting niet hetzelfde? Wij bezitten thans drie lijsten vol na. men van winkeliers die eerst hun hand, teekening plaatsten onder het adres voor een 9-uur-sluitiiig. Zij verzoeken ons hun- ne namen daaronder te doen doorstra. pen, wtel een bewijs hoe men na eerste overrompeling meer weloverwogen is gaan handelen. En daarnaast hebben wij acht lijsten vol namen van de meest bekende jvin. keliers die een 9-uur-sluiling ieen ramp voor iSciuedam noemen, en de stroom rijst al meer en meen, ij hebben onze lijsten niet tea- teek®, nmg aangeboden in zijstraten, steegjes sm ripppon, ztooals die heeren! -voorstajuloiy met hun lijsten deden, w ij hebben veraamvp luuidjeekciïingen van winkeliers" «n mulders, en van ben, die tot ons kwamen om te toekenem, w ij hebben tot geen enkele van de veie winkeliers, die we met onze lijsten bezochten en dia even, stak, vóór Zondagssluiling waren als ©nwscilriiïig voor 9 uiu-Muitiiig, gezegd: „tceken maar éérst hierop, de Zondagsslujling komt dan van, zelf wel," wij vóridcp, het'geen eerlijke strijdwijze om in alle mogelijke ep, onmo gelijke snoepzaakjes, waai- de geheel© goe derenvoorraad plus inventaris zoo ongeveer waardeloos is, te gaan, omi de eigenaren door hun liau'dteekeiiiiig te laten, oordeelen of oen 9-uur-sluiling ons. ten goed© kan, kernen. Zóó kon die vereenigiiig tot verkrij ging van een wettelijk© 9 uur-winkelsluiting vet een groot aantal hanJhx-keniiygen voor 9 uur-sluiting bijeengegaard krijgen, maar, onze lijsten verschillen J<>or kwaliteit eu kwantiteit. En daar koiiu me nu "ze j waar ieen,R. K. winkel bedienden-vereenigii ,g,. van wier be slaan geen onzer z-lfs omt gehoond heef ij uit de luulit vallen met oen verzoek aan onzen Raad, om oen 9-uur-sluiting in 't belang van het winkelpersoneel. Halo mijne heeren, ridders van do sluit- ïiwnie-o. te, hoe groot is ,uvv ledeptal in öriiiedam vandaag wel, siaat er tegepover uw z.g. mcrcele belangen nog niet zooiats als Je stoffelijke belangep van uw© pa ri oom, of gaat -dit u heelemaal niet ter harre? Die more,'Ie belangen van 'tpersoneel èn \an Jen winkelier, zijn. 'teigeplijk di© den, Iwr Koipel en volgelingen zoo ter harte gaan, maar nu, is 'twel eigenaardig en op- ra'lend, dat, gelukkig behouden^ uit- ..enderingen, bij velen, die zoo schermen, met'de zedelijke verbetering ep verheffing door ©en 9-uur-sluiting van. het personeel, do praclijk zooveel' verschilt van hup theo» den, bij hun dagelijikschen omgang piet dit personeel. Inldien, ©en. Ie verwachten finaneiiiül voordeel dat de heeren bij ©en 9-uur-sluitmg zouden heblxm, opwoog tegen het nadeel dat wij ervan verwachten, zou wellicht de ethische zijde aan net geval eep doorslag moeten gevenook wij voelen veel voor de ethische overwegingen in dezte-, maar het ©at-godealte gaat bij ons toch nog voor. De heer Korpel beweerde nu wel dat het do Mammon is, die ons drijft, maar ik twijfel er sterk aan of één zijner mede bestuursleden met hem mee wil gaan om dien afgod te gaan bekampen. Het belangrijkste motief, waarmede de heeren 9-uur-sluiters zoo gul en zoo gaarne aankomen, is, dat wij niet met bewijzen, met overstelpende bewijzen aan.toonen le. dat een 9-uur-sluiting nadeelig voor ons is 2e. dat ons publiek naar Rotterdam z'n ipkoopen zal gaan doen en dus bij ons den volgenden dag niet zal terugkomen. En waar dit hun voornaamste roden is om ons een proefjaar te willen opdringen en opdwingen, een proefjaar, dat zij niet voor zichzelve zouden gehoeven te vra gen aan onzen Raad, maar voor ons, daar wil ik er liier eens op wijzen hoe datgene wat zij willen tegen elk rechtsbe ginsel ingaat. Onze collega's, de winkeliers die zoo nrno om 9 uur willen sluiten en daar- geen schade verwachten, beginnen n.l. van ons, vreedzame winkeliers, te door een hoffelijk optreden van partij to -sc-hcn dat wij nu eens met feiten heb ben aan te toonen waarom een 9-uur-slut- gen partij en de heeren voorstanders heb ben ons zoowaar een tegemoetkoming aan geboden, men wil nu n.l. de 9,-uur-s!ui ting eens beproeven, aanvankelijk vooi één jaar. Nu is 't een voldongen feit dat een proefneming eigenlijk' meer beschouwd moet worden als een vermoedelijk' gevolg, van hetgeen vooruit bepaald werd dan als het nemen van een zuivere proeve- en wij wenschen nu eenmaal geen proefkonijntjes te zijn, we zijn maar liever geheel ont houders op 't gebied van gedwongen win kelsluiting en nog liever zouden we zien dat die heeren zich onderling eens aan zoo'n proef onderwierpen. Men denk'e niet dat de concurrentie het onmogelijk! maakt voor een gedeelte der Sehiedamsche winkeliers om 9 uur te slui, ten, de voorzitter van het Comité ter verkrijging van een vervroegd sluitingsuur alhier verklaarde immers in de openbare vergadering door zijn Comité belegd, dat hij de verkoop in zijn zaak oen tijd. lang na 9 "uur gecontroleerd had en tof de slotsom gekomen was dat bij jham na dien tijd niets noemenswaard omge zet werd. Z'ulke branches behoeven dus wegens conc'urrentievrees heusch niet lari- ger dan tot 9 Uur geopend te blijven, laten zulke winkeliers daarom liever eelve eens een proefjaar nemen en ons daar na h'unne bevjindingen meedeelen. Men steil© zich eens voor, dat een zoj- ker kwantum van winkeliers het in T hoofd kreeg om te gaan agoeren voor een wet telijk; verplicht tot 9 "uur open houden der wink'els, zo'uden onze vurigste 9 uur sluf ters dan niet moord en brand- schreeuw wen over ©en zóó diep ingrijpen in hun ting een ramp voor ons en' voor Schiedam zou zijn. Alaar behooren zij, volgens elk beginsel van recht, niet eerst zelf te be ginnen met hot bewijs te leveren dat een 9-uur-sluiting ons ten goede zal komen en in geen geval tot nadeel? Ik ben heusch verlangend de cijfers hier omtrent eens voor me te krijgen; wij wem schen alles bij het oude te houden, zij wenschen een verordening, dus hebben zij het bewijs te leveren voor hun bewerin gen, niet w ij. Een 9-uur-sluiting is een ingrijpen in onze persoonlijke vrijheid cn zoo iets kan alleen gemotiveerd worden als nóg grootere belangen zulks eischcn; hier bestaan die grootere belangen niet, integendeel, in Schiedam wegen de motieven tegen een 9-uur-sluiting zwaarder dan waar ook elders. Een heel gewichtig motief vindt men 't waarschijnlijk ook, dat reeds 17 plaatsen in Nederland ens zijn voorgegaan; maallaten wij ons erop voorstaan dat in ongeveer 2000 gemeenten in ons land geen slui- tingsdwang is? 1 Zelfs werd in onze laatste raadsvergade ring de 9 uur-sluiling er .bijgesleept; volgens de verslagen in de bladen werd er o.m. door den heer Korpel beweerd, dat de Gemeente -ons, bij de stijging van- ons be- drijfsgas niet behoefde te .heipen, wij win keliers zoo heette het, zullen ons zeiven wel weten te redden, do arbeiders, die moesten eer geholpen worden en als de winkeliers het gas zoo duur vinden, moesten ze maar om 9 uur sluiten. Nu zou men logisch doorredeneorende, beter dc volgende opmerking kunnen ma ken: De winkeliers behoeven, volgens den heer Korpel, in hun bestaansstrijd, door de Ge meente niet geholpen te worden, zij heb»

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1916 | | pagina 6