De passagiersstoomboot „Mermre" die
)op een vijandelijke mijn stiet, is gezon
ken de meeste passagiers zijn gered.
Diverse berichten.
Griekenland en de Entende.'
Zaimis heeft gisteren op een confe
rentie der Entente-gezanten te Athene mee-
gedeeld, dat hij ten gevolge van het af
treden van het kabinet Skpeloedis het
minister-presidentschap aanvaardde en de
eischen der geallieerden aannam,
De nota der geallieerden aan Grieken
land eïsclit naar Reuter meldt in
de eerste plaats de demobilisatie van het
Grieksche leger, vervolgens het optreden
van een kabinet, dat de welwillende neit
traliteit waarborgt en handelt in over
eenstemming met de wenschen. der Kr
mor, en ten slotte de vervanging van
de politie handelend onder vreemden in
vloed door een politie, die benoemd wordt
in overeen stemming met de Entente-mo.
gendbeden. i
Vereen. Staten en Mexico.
Raar uit Washington wordt geseind, zijn
er aanwijzingen voor een schikking met
Mexico. Wilson Heeft echter besloten de
krachtigste maatregelen te nemen jn het
geval de poging tot een schikking mocht
mislukken.
De Mexikaansche gezant te Washington
heeft minister Lansing bezocht on geklaagd
over het feit, dat generaal Pershing Ca-
sas Grandes heeft bezet Hij verklaarde,
dat zulk een handeling op openlijke vijand
schap wees.
Te El Paso is bevestiging ontvangen
van een Woensdag geleverd bloediggevecht
bij Carrizal, waarin de Amerikanen een
20-tal 'dooden en 17 gevangenen verloren,
de Mexicanen meer dan 40 man, onder wie
generaal Gomez,
De oorrespondent te Washington van de
„Kölnisché Ztg."- seint, dat de gouverneurs
.van Sinaloa en Yoecatan Amerika reeds
den oorlog hebben verklaard. Het depar
tement van buitenlandsche zaken heeft
hoogst verontrustende berichten ontvangen,
.volgens welke in heel Mexico de vijandelijke
stemming tegen de Vereenigde Staten onder
het volk toeneemt. De meeste consuls heb
ben reeds bet Land verlaten.
Hetgeschil in hetEngels.c.h.e
kabinet.
Het geschil in het Engelsche kabinet
heeft geen grootere afmetingen aangeno
men, maar is evenmin.' uit den weg ge
ruimd. Het is nog niet met zekerheid te
zeggen, van welken aard het geschil eigen
lijk is, behalve dat het de voorstellen van
Lloyd George "betreft, die een deel der
Unionistische leden van het Kabinet niet
kunnen goedkeuren.
Officieel is er omtrent wijzigingen, in het
kabinet of omtrent aftreden van ministers
niets bekend gemaakt, zoodat men in poli
tieke kringen hoopt, dat er een schikking
zal getroffen worden.
BIÏÖÏENLAND,
Hofberichte».
Hare Majesteit de Koningin heeft heden
middag tan 12 ure in het Koninklijk Paleis,
NoordeiWde, ontvangen Moektar Beij, ter
Optq'rhanJdiginjgj van zijn geloofsbrief als
buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister, tijdelijk belast met de waarneming
van het Ottomaansche gezantschap te
's-Gravmhage.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft aangenomen ver
schillende ontwerpen, waaronder: de Re
geling van het M.U.L.O. en iU(.L.O.; de
regeling voor gemobiliseerde onderwijzers
die hoofdonderwijzers-examen wenschen af
te leggen; de bestendiging van den staat
van beleg (vier wetsontwerpen); het bui
tengewoon oorlogskrediet én de verhooging
der vergoeding wegens kostwinnerschap van
dienstplichtigen. t
Rechterlijke macht.
Bij Kon. besluit van 22 dezer is be
noemd tot vice-president bij het gerechts
hof te 's-Hertogenbosch, mr. ,T!h. J. A. Duyn-
stee, thans raadsheer in gemeld gerechtshof,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Ge
neraalt
Een Dnltsch communiqué»
Het Duitsehe Gezantschap zendt ons het
volgende communiqué:
Een verklaring van den heer geiieraal-
gouverneur in België.
Er zijn in den laatsten tijd opnieuw po
gingen gedaan om de bevolking van het
generaal gouvernement te verontrusten door
middel van persberichten, waarin beweerd
wordt, dat de Duits-, he regeering voorne
mens is Belgische dienstplichtigen door
dwangmiddelen in het Duitsehe leger in te
lijven. i
Raar aanleiding hiervan verklaar ik -nog
eens uitdrukkelijk, zooals ik het reeds meer
dan eens gedaan heb, dat deze kwaadwillige
geruchten eiken grond missen.
(get.) FREIHERR v. BISSING,
(Generaloberst).
'HIsti«lnen.
Een belangrijke verbetering voor de
sdheepvaart zal met 1 Juli in lyerking tre
den. 1
Voor bet geval schepen zich in de na
bijheid van het vuurschip Terschellinger-
bünk of Noord-Hinder bevinden op poo-
danigen afstand, dat zij de inistseinm van
deze vuurschepen zouden kunnen opnemen,
kunnen zij mits uitgerust met een in
richting voor draadlooze telegrafie die
seinen aanvragen Aussch'en des molens
acht en des avonds tien uur 20 min.*)
Mochten door de opvarenden van de
lichtschepen Teisohellingerbank, Maas,
Sohouwenbank, of Noord-Hinder ontploffin
gen of bijzondere lichtverschijnselen, die
het vermoeden van een zeeramp wettigen,
worden waargenomen, dan zullen de voor
elk lichtschip voorgeschreven rnistsigmilen
gedurende twee uren worden gegeven, ten
einde schipbreukelingen de juiste ligging
van het vuurschip te doen kennen en een
eventuede redding te vergemakkelijken.
Nader wordt bericht, dat in genoemd
bjdvak bedoelde seinen kunnen worden aan
gevraagd gedurende de eerste 20 minuten
van elk uur.
Gedurende een uur zal de bemanning
van. de lichtschepen dan die msstseinen
geven.
Schrijfwijze Ned Taal
Ingesteld, is een Staatscommissie, nvt op
dracht de "Regoenng te advisee ten bij de
keuze welke zij te doem heeft waar de jureer
algemeen in gebruik zijnde schrijfwijze der
Nederlandsche taal onzeker hc»len oierlaa)
en afwijkingen daarvan in breeder kring
ingang hebben g wonden.
Benoemd zijn: tot voorzitter dr. A.
Kluyver, hoogleeiaar te Groningen; tot
secretaris jhr. mr. J. A. Stoop van Strijen,
referendaris Binnenlandsehe Zaken; tot
verdere leden de hoeren M. Emants, letter
kundige, iDeu Haag; H. J. Emous. direc
teur der Bijzondere Normaallessen te Am
sterdam; dr. J. lan Ginneken, priester te
Oudenboschdr. J. J. Salver la de Grave,
hoogteeraar ito Groningen, dr. J. W. Mul
ler. hoogleeraar te Leidenmr. L. J. Plemp
van Duivelaivd, hoofdredacteur der Nieuwe
Courant te Den Haag; dr. C. J. Vinke-
steyn, inspecteur der gymnasia in Den
Haag.
Eén raadgliddandstormcr.
Gedep. Staten van Gelderland liehhen hun
goedkeuring gehecht aan het besluit van
den raad der gemeente Renkuni, waarbij
op voorstel van B. en W. werd veiklaavd,
dat de heer G. Wolzak heeft opgehouden
lid van den raad te zijn wegens zijn ver
bintenis hij den vrijwilligen landstorm, het
geen opgevat dient te worden als ,,krijgs
man in werkelijken dienst", wolk ambt on-
vereenigbaar is met het ïaadslidmaatschap.
N«d«rla»d ca ie wring.
F o k v e e.
Over Nieuweschans zijn gisteren nog
ruim 200 stuks fokvee naar Duitschland
uitgevoerd.
1 RijsJ.
Het Rijks Centraal Administratiekantoor
voor de distributie van levensmiddelen,
heeft een circulaire tot de gemeenten ge
richt, syaarbij rijst voor de gemeenten be
schikbaar wordt gesteld tegen den prijs
van f 8.25 per 50 K.G. De verkoopprijs
mag niet hooger zijn dan 10 cent per pond.
De kwaliteit is van de gewone winkelsoort.
Deze rijst mag alleen voor mensclielijk ver
bruik verkocht worden.
D© distributiekosten komen ten laste der
gemeenten.
De „Otis Tarda".
Volgens le Rotterdam ontvangen bericht
is het sioomsehip „Otis Tarda", van de
firma Hudig en Pieters' Algemeen© Scheep
vaartmaatschappij aldaar, op 12 mijlen zuid
west van het New Warp vuurschip op een
mijn gcloopen. De bemanning, tellende 16
koppen, die in booten gegaan is, is opge
pikt door het stoomschip „Gelderland" van
de maatschappij Nederlandsche Lloyd, daar
ter stede gevestigd, en te Yarmouth ge
land. Niemand heeft letsel bekomen.
De „Otis Tarda" was geladen met mar
garine en stukgoederen en bestemd voor
Huil en Goole. Schip en lading zijn ver
zekerd. i
Belgische kinderen.
De heer L. "Wejrjl, directeur van hetJood-
sche huisvestings-comité te Leiden, is gis
teren te 's-Gravenhage aangekomen met tien
Joodsche noodlijdende kinderen uit Antwer
pen, Van wie het jongste twee jaar. Deze
kinderen zijn te 's Gravenhage onderge
bracht.
Voor het R. K. huisvestings-comité te
Leiden (directeur de heer A. Kellenaers),
zijn gisteren te Roosendaal aangekomen
veertien noodlijdende Belgische kinderen,
die voorloopig aldaAr zijn ondergebracht,
om later bij particulieren te worden ge
huisvest. i
Chilisalpeter.
Naar wij vernemen is de „Riouw", ge
laden met Chilisalpeter, na geruimen tijd
door de Engelsrihe autoriteiten te zijn vast
gehouden, thans: vrijgegeven. Het schip
heeft voor ©enige dagen Kirkwall verlaten
en wordt hedenavond le JJmuidcn ver
wacht. Het heeft ongeveer 8000 ton Chili-
sal poter aan boord.
V
Namr wij vernemen heeft het Nederl,
Laudbouw-Gomité, lettende opi de groote
behoefte, ook wegens de weersgesteldheid,
van den laatsten tijd, welke de landbouw
heeft aan Chilisalpeter, er hij den Minister
van Landbouw op aangedrongen, oun de
met het s.s. „Riouw" te verwachten la
ding Chilisalpeter alsnog te doen distri-
bueeren. De kunstmes^t-Commissie had de
vorige week bekend gemaakt, dat, indien
genoemd schip na den 20sten dezer te
Amsterdam mocht aankomen, niet meer tot
verdeeling der laling Chilisalpeter zou wor
den overgegaan.
Do „Tubantia".
Het lid der Tweede Kamer, de heer Nier-
stras z, heeft onder dagteekienin.g van 20
Juni ©enige vragen gericht tot den Minister
van Buitenlandsche Zaken, inzake de „Tu
bantia". i
Financieel nieuws.
De koers voor de postwissels naar
Duitschland bedraagt van 22 dezer af 100
mark f45.50. i
STADSNIEUWS.
De herstemmingen.
Hedenavond zullen wij, onmiddellijk na
dat die bekend zullen zijn, nan ons bureau
Lange 1 Laven 139, den uitslag publicee-
ren van de herstemmingen voor do ver
kiezing van leden van de Provinciale Sta
ten in Zuid-Holland.
Gemeen terandfstuUten.
Secretarie traktementen.
Bij do reorganisatie in 1914 van de af-
dcehng Financiën en Belastingen der Secre
tarie, tengevolge van het aftreden van den
iceanuihgen Chef, werd tevens verbete
ring genradht in de salarissen ter Secre
tarie.
Wanneer men kennis neemt van, de trad-
tenientcn, die elders worden gegeven en
to\ ons in het ,oog houdt, dat hier worït
gpverkt met e©A klein personeel, .zal men
hel gewettigd vinden, liat \v(ij (opnieuw, tot
Uwen Raad ko-meir met voorstellen tot wij-
zigmg.
Deze strekken om het minimum der
klerken 2e klasse thans f250 bedra
gende te verhoogen met f50 en hun
maximum thans f500 bedragende
met f 100 en het minimum der klerken le
klasse eveneens met 100 en het maximum
met f50; voor de adjunct-commiezen het
minimum te verhoogen met f50 en het
maximum met f100 en. het minimum, der
commiezen le verhoogen met f100.
Van den hoofdcommies wondt het maxi
mum verhoogd met f200, waartegenover
editor zullen vervallen de f100, die hij
geniet als Secretaris van de Commissie
voor do Gasfabriek, de Drinkwaterleiding
en het Eiectriciteitsbedrijf, welke functie
hij blijft waarnemen.
(Voorts wordt - de belooning 'van den
Commies belast met de aanslagregeling
voor de inkomstenbelasting, die nu boven
zijn belooning als commies f300 ontvangt,
in één bedrag vermeld, terwijl verder de on
billijkheid wordt opgeheven, dat voor dezen
ambtenaar de bezoldiging hooger is dan
voor don commies-chef van de Afdeding
Burgerlijke Stand, Bevolking, Militaire Za
ken, Kiezerslijsten, enz., welke Afdeding
zieer druk is en veel avondwerk en veel
verantwoordelijkheid waaronder ook gel
delijk© meebrengt.
iVoor berden wordt dan nu de bezoldiging
bepaald op f1700 f2100 (voor den
Chef der Afdeeliug B, zijn bezoldiging als
ambtenaar van den Burgerlijken Stand
(f175) medégerekond
Om opklimming te verkrijgen, moest in
verband daarmede het minimum voor den
hoofdcommies op f2200 worden gebracht.
Voor de verhooging van het maximum
der klerken 2e klasse en in verband daar
mede van het maximum der klerken le
klasse met f100 en niet met f50 bestond
een bepaalde reden.
Wij adhten dit n.l. gewenscht omdat men
hier staat voor een belangrijke overgang.
In liet verleden hebben wij nog al eens
uitzonderingen toegelaten, doch in het yer-
volg wenschen wij sterker vast te houden
aan den hoognoodigen cisoh, dat bij aan
stelling of bevordering tot klerk le klasse,
de ambtenaar gediplomeerd moet zijn.
In verband daarmede zal nu in art. 2
worden bepaald dat in den regel bij be
noeming of bevordering tot klerk le klasse
het bezit van het diploma van. aspirant-
Gemeente-Secretaris of ambtenaar ter Secre
tarie zal worden geëisriht.
Ten aanzien van den bode-sdhrijver, con
cierge van liet Raadhuis, is in het oog (te
houden, dat hij tevens concierge wonit van
het huis Nieuwstraat 26, hetgeen nu in de
Verordening wordt vermeld.
In vorige verordeningen was gijn boloo
ning gesplitst en was f 100 uitgetrokken als
concierge van het raadhuis. Wij hebben
hem nu voor het huis aan de Nieuwstraat
toegedacht f50 behalve vrije woning, vuur
en licht en vergoeding voor personeel© be
lasting, he'geen hij ook' genoot als con
cierge van het archiefgebouw, waarvan bij
is ontheven. Zijn minimum en maximum
worden nu, mede in Verband me! deze om
standigheid, f150 hooger voorgedragen.
Wij meenen dat het tractomeret van den
len adjunct bode, dat na de verhooging
f800 f1000 zól' bedragen, niet te hoog
is. als men er rekening mode houdt, dat
hij na kantoortijd geregeld stukken heeft te
bezorgen.
Yoor den 2en adjuncl-bode, is, gezien
do vele werkzaamheden die hij heeft te
verrichten, een verhooging van f100 zeer
gewettigd.
Een oniwerp-besluit gaat hierbij.
Daarbij wordt voorgesteld de wijziging
te doen ingaan met 1 Juli a. s.
Grondbedrijf Gemeente Schiedam.
Aan het verslag van don toestand en de
werking van het Grondbedrijf over 1915,
uitgebracht aan Heeren Burgemeester en
Wethouders, ontleenen wij het volgende:
In 1915 werd, behoudens de terugname
van het driehoekje aan de Stadhouders
laan, ter grootte van 191 Vu M2. ii f5.75
per M2. f 1101.121/2, ten1 behoeve van
het Grondbedrijf, geen grond aangekocht.
Krachtens de in 1914 door den Raad
verleende machtigingen tot verkoop van
grond, doch waarvan door Burgemeester en
Wethouders, met het oog op Se tijd so m-
sta|ndi«jhode|n, toen geen gebruik werd ge
maakt, werden in 1915 versclhi Ronde per-
ceelein, tezamen groot 5965 M2. verkoqht
en overgedragen. De overige machtigingen
tot verkoop van grond', werden door der*
Raad ingetrokken.
De totale verkoop in 1915 bedroeg
25234 M8. tezamen voor f235.610.50.
Bovendien Wend in erfpacht uitgegeven
aan de Bouwvereeniging „Eendracht" een
perceel grond groot 9340 M2. tegen f 8.4G2/2
per M2. f79.063.10. De uitgifte aan de
\k*re©|nigin|g ^Volkshuisvesting" van eert
perceel in de z.g. Gorzen;, waartoe mach
tiging werd verleend bij raadsbesluit van
30 November 1915, heeft in 1915 niet meer
plaats gehad, 1 1
Het grondbezit bestond aan het einde
van hot jaar uit II.A. 197.92.41, terwijl
tot op dat tijdstip in erfpacht zijn uitge
geven H.A. 9.61.22 gemeentegrond met een
jaarlijksch© opbrengst aan erfpacht van
f 53.762.20i/2-
De huuropbrengst van verschillende per-
ceelen 1 ©droeg aan het einde van 1915
f20.168.80 per jaar.
Voor buitengewone werken werd in 1915
uitgegeven een som van jri.m. f762.500.
waarvan echter in 1914 een bedrag van
f670.000 ten laste van dat jaar was ge
reserveerd.
Door de gemeente weid aan „Grondbe
drijf als kapitaal verstrekt het totale be
drag der 5 pCl leening groot f 1.000.000.
De intrestrekening weid dientengevolge
dit jaar, behalve met de kapitaalsrente, de
rente der tijdelijke geldleeningen en do
rente der reserven, nog belast met het
disagio ern de kosten van genoetmde lee
ning. tezamen f26.900.
Het totaal bedrag der rente en Ver
goedingen werd, ingevolge het bepaalde
bij art. 15 der verordening, omgeslagen over
de verschillende bezittingen in' verhouding
tot hare boekwaarden. Deze bijschrijving
kwam neer op ruim 4 püit. van het dragend
kapitaal.
t)ok de algemeene onkosten werden op
de bezittingen bijgeschreven, wielitóa bij
schrijving bedroeg pl.m. 0.045 pCti van het
dragend kapitaal.
De Nota van Winst en Verlies geeft ©en
zuivere winst aan van f 114.935.51, waar
van ingevolge art. 17 der verordening moet
worden gereserveerd de winst, verkregen
bij uitgifte van grond, ten bedrag© van
f98.543.74, terwijl het saldo ad i 16.391.77
aan de Gemeente kan wonden uitgekeerd.
Daar de straatwerken in Oud West-F,ran
keiand bijna, en de werken aan de Wilhcl
minahaven geheel zijn voltooid, en de wer
kelijk daarvoor betaalde kosten op de des
betreffende perceelen zijn gebracht, konden
deze peröeelen .wederom ontlast won ten
van de op de balans Van 1914 'daarvoor
gereserVeerïle bedragen en deze reserven
dus worden opgeheven.
In den loop van 1915 werd daarentegen
een begin gemaakt met den aanleg ran
straten op perceel' IV „Grond 1en noorden
Werf „Gusto" en Kaarsenfabriek Apollo",
waarvoor een crediet waas beschikbaar ge
steld van f88000. Ter bepaling van den
kostprijs van den grond, i verband met den
verkoop aan de fa. A. F- Smulders en (le
uitgifte in erfpacht aan de Bouwvereeni
ging „Eendracht" moest, waar in 1915 nog
slechts pi.111. f 16000 van dat crediet was
verwerkt, ten laste van, 'dat perceel voor
de voltooiing dier werken! nog een bedrag
van f72000 worden gereserveerd.
Van de aan de gemeente verschuldigde
rente en .vergoedingen over 1915 wead ge
reserveerd krachtens art. 5 £3067.81 en, in
gevolge art. 7 f 16.313.56.
Door bijschrijving der winst steeg de ge
wone reserve tot f449.593.35.
Uit het overzicht van de bijgeschreven
rente en kosten in het tijdvak 19081915
blijkt: 1
lo. dat de totale bijschrijving van uitge
keerde rente en, gewone kosten na aftrek
der vruchtopbrengst, vanaf 1908 tol en met
1915, bedraagt f 394.078.42V2;
2o. dat de in, de jaren 19081915 ver
kochte en ia erfpocht uitgegeven gronden
te zamen H.A. 20.13.Go een winst oplever
den van f449.593,35 of doo re e ngesl a.gen
van pl.m. f 2.23 per M2., en 1
3o. dat aan het einde van 1915 de (ge
reserveerde winst, de bijgeschreven rente
en koeten overtrof met f 55.514.921/2-
Naar aanleiding van de indertijd bij d©
behandeling va?a de rekening over 1914
besproken winstberekening ter zake van
in erfpacht uitgegeven gronden, geeft de
Commissie voor het Grondbedrijf in haar
verslag over 1915 <±pk eeln uiteenZjetting
van het te dien opzichte door haar inge,
nomen standpunt en in verband daarmede
een besdhouwjng over het doel1 en de
werking vanj het Grondbedrijf.
Het verslag; zegt daaromtrent het vol
gende:
Ten slotte blijkt uit de balans, dat d©
gronden» uitgegeven in erfpacht, wederom
zijn opgenomen voor een bedrag, gelijk
aan. de aangenomen verkoopjwaande. Een
inwijkende meeming hierom'trent, ons ter
oveifcveging gegeven, gaf ons geen aanlei
ding ©en wijziging der verordening op dit
punt voor te stellen-
Wij stelden ons daarbij op het standpunt,
dat onder de „Balans" wordt verstaan,
een op een bepaald, tijdstip opgemaakten
staat yam, bezittingen en schulden en dat
de verschillende bestanddeelen zooveel mo-_
gelijk op dien staat moeten voorkomen voos
de waarde, welke ze op dat tijdstip ver
tegenwoordigen. i
Nu is het voor alle bezittingen niet altijd
mogelijk, op elk tijdstip de juiste waande
daarvan te bepalen en zoo is men meer
malen genoodzaakt den kostprijs als' waar
debepaling aan te nemen. Hiervoor moeten
dan echter gegronde redenen aanwezig zijn.
Zoo zullen, b-V. in het algemeen, nog on
voltooide werken als panden in aanbouw,
goederen in bewerking end. op de balans
gebracht worden vpor een waande gelijk
aan het bedrag, dat daarvoor tot op dat
tijdstip, is uitgegeven.
- Onder deze categorie moeten dus ook
gebracht worden de gronden door „Grond
bedrijf" aangekocht of bij dit bedrijf inge
bracht, met het doel om z|a voor uitgiftes
als bouwgrond geschikt te maken. Voor
oen nauwkeurige berekening van den kos-
tonden prijs, in Verband roet de voort
durende bijschrijving van rente en kosten
en het grondverlies wegens straataanleg,
is 'het noodzakelijk niet aan de, boek-
waando daarvan te tornen, zoolang die
gronden hun bestemming nog niet hebben,
bereikt.
Geheel' ajnders is dit echter met gronden,
Welke in erfpacht zijn, uitgegeven, giez©
gronden hebben hun bestemming bereikt
en verpprzjaken dan vereier Ook geen uit
gaven' meer ara zie voor uitgifte geschikt te
maken. Een bijzondere reden tot afwijking
van den a%emeenen regel bestaat hier dus
niet en vandaar dat ze ook op (balans
beliooren gebracht te worden voor hun
werkelijke waarde. Dp gronden, uitgegeven
in erfpacht vormön een grondbezit, waar
van do werkelijke of gekapitaliseerde waar
de gelijk is aan de aangenomen verkoop
waaide.
En wanneer dan ook mocht blijken, dat
bij uitgifte in erfpacht, de werkelijke waar
de van den uitgegeven grond hooger is dan
de kostend© prijs, is het verschil even
goed winst, verkregen als resultaat van wat
gedaan weid om die gronden voor uitgift»
geschikt te maken, als dat dat het geval
zou zijn, wanneer die gronden waren ver
kocht.
In verband hiermede willen, wij nu nog
wijzen op het gevaar, dat een ander
systeem van waardebepaling voor de Ge
meente na zich zou kunnen sleepen. Wij
moeten dan echter een, kleine uiteenzetting
geven van de grondslagen waarop de in
stelling van het grondbedrijf is opgebouwd.
De grondgedachte, waaraan bet "bedrijf
zijn ontstaan heeft te danken, was, dat mm
daarin het middel zag om de gewone ge-
meentehuishouding te kunnen ontlasten van
de rente van kapitalen, welke in gron
den zijn vastgelegd, terwijl verwacht mag
worden, dat die rente telkens bij even
tueel© uitgifte var* grond, in den prijs
daarvan zal worden verrekend. i
Het was dus een middel om gtedeei
lelijk in, den nood der Gemeente .te voore
zien- 1
Door het Grondbedrijf wjordt nu jaar
lijks bedoelde rente aan do Gemeente ga-
restitueerden, het bedrag daarvan op de
boekwaarde der verschillende perceelen bij
geschreven.
Wanneer nu maar de waardestijging van
den grond minstens gelijken tred met de
bijschrijving van de rente en de kosten,
loopt alles «verder van een leien dakje,
doch in bet tegenovergestelde geval zal
men voor het feit komen te staan, dat
de gezamenlijke boekwaarde der verschil
lende perceelen, de werkelijke waarde ovér-
treft, waaruit dan blijkt, dat een te groot
bedrag aan de gemeentekas is afgedra
gen.
Vandaar dat Gedeputeerde Staten van
Zuid Holland meenden „regelen" t2moe
ten vaststellen, waaronder zij de instel
ling van een „Grondbedrijf" als af
zonderlijke administratie toelaten.
Die regelen bevatten aa. da volgende
bepalingen, welke ook in de verordening
op het grondbedrijf zijn opgenomen:
lo. dat moet worden ingesteld eenschat-
tingscommissie bestaande uit 3 leden;
2o. dat na afloop van elk vijf-jarig tijd|-
vak een schatting moet plaats hebben van
alle in het Grondbedrijf opgenomen gron
den;
3o. dat, wanneer bij vérkoop of taxatie
blijkt, dat een te groot bedrag aan de
gemeentekas is afgedragen, dit meerdere,
voor zoover het niet uit ©en eventueel
te vormen reservefonds kan worden ge
dekt, in hoogstens vijf jaren bij gelijke
deeien door den gewonen dienst der ge
meente aan het Grondbedrijf moet wor
den terugbetaald en het uitkeeren van
rente inmiddels moet worden gestaakt
Wanneer we nu in aanmerking nemen
dat volgen,s de balans 1915, de uitkeering
aan rente over dat jaar ruim f67500.
bedraagt, terwijl nog ongeveer f 19400.
gereserveerd blijft, om na het verstrijken,
van het 2e vijfjarig tijdvak' uit te keeren,
dan kunnen we nagaan welk een. ramp
het voor de Gemeente zou- zijn, ials piet
alleen die uitkéeringen aan haar-zóu moe
ten Worden gestaakt, maar bovendien nog
door haar het reeds te veel bijgeschre
ven© moest worden terugbetabids
|0im dit nu *ta voorkomen, is het vor
men Van een flinke reserve een eerste
plicht. Vandaar dan ook het ^oorschrift
van Gedeputeerde Staten, dat geen win
sten uit waardestijging mogen jVorden uit
gekeerd maar in het Reserve-fonds kun|.
nen worden geplaatst'
Wanneer we nu echter, tegaa den alge.
meenen regel in, de erfpachtsgronden op
de balans zouden brengen, niet voor hun,
werkelijke Waarde doch Vpor hun kost-1
prijs, dan zou de gebleken .waardestijging
ook niet ten goede komen aan. het ge.
servefonds en de Gemeente noodeloos aan
het gevaar worden, blootgesteld hierboven
omschreven, omdat hij een eventueele on
gunstige taxatie, de Reserve dan wellicht,
althans volgens de boeken, ontoereikend
zou zijn, om daarop te Kunnen afschrij-
ven hetgeen de werkelijke Waarde derbë-'
zittingen minder zou bedragendan hare
boekwaarde. En Voor dit feit zou men
dan komen te staan, niettegenstaande in
werkelijkheid de reserve belangrijk hoo
ger is, terwijl dat meerdere bestaat uit
een hooger bedrag aan erfpachtsgronden,
waarvan 60 jaar of langer 41/? pet. rente
wordt genoten.
Met een ander systeem Van Waarde
bepaling als nu hier-wordt toegepast, wor
den dus de fundamenten ondermijnd, waar
op het grond te drijf is opgebouwd, 1
Behalve het nu gevolgde stelsel, zou
het eenige afdoende middel daartegen zijn
„geen gronden meer in erfpacht uit te
geven", een middel echter dat noch bij
onze commissie, noch bij den Raad, in
stemming zou vinden.
Na het -bovenstaande behoeft het ze
ker wel geen betoog, dat ook' theorieën,
volgens welke bij uitgifte van grond aan
particuliere instellingen geen winst zou
moeten worden gemaakt, in flagranten strijd
zijn met de instelling van een grondbe
drijf.
De opvatting, dat de Waardestijging der
gemeentegronden bij uitgifte daary'an, gpty
t