09"* Jaargang Zaterdag 2 September 1910 NO, 15233 Tweede Blad. Deze courant verse frijnt dadelijks, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen £1. 1,25, franco per post fl. 1.G5. Prijs per week. Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentien voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Eorte Haven). ft Prijs der Advertentien: Van 16 regels £i. 0.92; iedere regel meer 20 cents. Reclames 30 cent per regel Grootc letters naar de plaats die zij innemen. Advertentien bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven, hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentien opgenomen tol den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Buieau te voldoen. Deze advertentien worden, mits voor 3 achtereen;olyende nummers opge geven, slechts 2 maal berekend. Intercommunale Telefoon X103. Opening M U. L. School. Op Maandag 4 September as., des n,m. 2 ,uur, zal de nieuwe M.U.L.O.-School jnet Gymnastieklokaal aan het Oude Kerkhof, pffideeel worden, geopend. Ouders van leerlingen en belangstellen de'leerlingen worden uilgenoodigd daarbij tegenwoordig te zijn, terwij! tusschea 3 en 4 uur aan stad gen ooten gelegenheid zal worden gegeven tot bezichtiging der school. Burgeravondschool te Schiedam. De lessen vangen aan op Maandag 4 September a.s, des avonds te zeven ure. De Directeur, P. H. POMES. BINNENLAND. Onze Gezantschappen. In verband met jhef overlijden van den heer Van Riet wordt hot beheer van het NederlaUdsebe gezantschap te Buenos-A ires tijdelijk: waargenomen door den consul in a] gemeenten dienst, den. heer 3V. G. E. d'Artillact Brill. De defenslemeetlng op Koninginnedag te Batavia. De „Tel." verneemt uit Weltevreden: Tienduizend personen van alle rassen kwamen op Koningin nedag" in liet Deca- park 'te zamen, allen getooid met oranje kleurige bloemen en vlaggetjes. Geestdriftig gestemd en voorafgegaan dom- muziek, k\\ a> pien de Bataviasche vereen,gingen met haar vlaggen op het terrein, te zamen met Am- bomeesdhe -soldaten. Om-9 uur opende de president, de.hees 's -Jaoob, de bijeenkomst, cn lichtte de motie, -dae de onmiddellijke weerbaarheid van -Inidaê vraagt, toe. Hij werd geestdrif tig toegejuicht.. Op -dat oagenblik waren op liet con gres -tegenwoordig het bestuur van de ver- eeniging Sarekat Islam 't regonfcenverbond jBeedioetomio, twee CMnecsche vereenigin- gen -en vele andere; in totaal 34 vcreeni- gingen. -Ook waren er tal van aanzienlijke inlaiiidscilie'''autoauteilen, zoo de broeder en de -zoon van den Soeman, Er ^-werden elf redevoeringen, gehouden. Het -eerst sprak de regent van Serang. Jfij gewaagde onder toejuichingen van de ze geningen, -die de Noderlan-dsche regeenng door alle eeuwen heen over In die had gebracht. Hij spoorde de aanwezigen aan tot samenwerking ten opzichte van de weerbaarmaking ,vaa Ncderiandsoh-Indie en eindigde jnet de woorden: „Er is geen en kele jed-en om van. moester te veranderen. Hoera voor de Koningin van Nodorlandsoh- Indiël" .(Toejuichingen). Ook (Ie yertegenwoardi^er van do Sare kat Islam hield zulk een geestdriftige toe spraak ,A1 zijn aanhangers onderstreepten zijn woorden met ajjglaus. Op dezelfde enthousiaste wijze spraken eveneens -de elf volgende woordvoerders, onder wie zich de broeder van den Soe man, >m voor het overige nog tal van andere -inlanders beurenden. Daarop ver zocht -de president'van het congres den genen, -die 't niet mot het doel der bijeen komst-eens waren, hiervan blijk te geven door -zich te verwijderen. Niemand ging evenwel -been. De president verklaarde toen de -molde voor aangen-om.cn met algemeene stemmen. In deze motie wordt uitdrukking gege ven aan de onwrikbare overtuiging, dat het eert levensbelang voor Nederlandsöh- Indië zal zijn, spoedig in staat te wezen, zichzélf -te verdedigen. (Geestdriftige toe juichingen). Nadat /Ie voorzitter de bijeenkomst had gesloten, bewoog de measdhenmassa zich voort )angs de drukke straten, waar ik Menadojieeseibe poldatem volksliederen hoor de zingen'. De gouverneur-generaal, graaf Van Lim burg (Stinim, -ontving reeds in den namid dag een. deputatie, die hem de resolutie ter hand '.stélde; ze is eveneens geseind aan Öe Koningin, aan minister, Pjeijte en aan -*t parlement De indruk, dien1 ik' van de meeting héb gekregen, 'is zeer sympathiek geweest De ■stemming '.was er geestdriftig en' ze is vol komen-gedaagd, zonder dat er ©en enkele wanklank yjel te bespeuren. Hetzelfde succes heeft do meeting te Se- marang geliad. Hier werden 8000 liandtee- keningen -yerzameld. Van -uit Singajxne gaven 222 Nederlan ders telegrafisch van hun adhaesie blijk. Dit de Liberale Dn'e.' G'p 30 September jsal, naar „De Vaderlan der meldt, te Amsterdam ©en buitenge wone vergadering van de Liberale Unie gehouden worden ter bfediscussieemig Van het Regoeringsvoorsfcl in jzaKe art 192 der Grondwet. Inleiders zullen daarbij zijni: Prof dr. R. D. Eerdmans en mr. Th. H. De Mees, ter. Het voorstel Van het hoofdbestuur ten opzichte v'ari art. 192 is belichaamd in de volgende motie: „Dc Liberale Unie in buitengewone Ver gadering hijeen te Amsterdam op 30 Sept 1916, gehoord de discussies, in aanmerking nemend© jde groot© be langen welke voor jbet Nederland sche volk betrokken zijn hij Jict tot stand komen van de voorgestelde grondwetsherziening, in aanmerking nemende, dat de finan- cieele gelijkstelling Van (openbaar en bij zbnder onderwijs aannemelijk moet worden •geacht en dat jde belangen Van de opeis bare school genoegzaam {kunnen worden beschermd op voorwaarde, flat de regeling bij de wet ter uitwerking Van het Voorge stelde in art. 192 voorzien, op doeltref fende wijze geschiedt. spreekt den wenscli uit dat het voorge stelde art. 192 -worde aangenomen, en spreekt tevens als -harp meonlng uit, dat alle vrijzinnigen er jvun doordrongen bto|- hoonen te zijn, dat de uitwerking van dat artikel geschiede in dien geest van de; onderwijsvooisteilen der Staatscommissie." .Nederland en de oorlog, De correspondent te Parijs van de „N, R. Ct" seint: De „Revue des deux mondes", publiceert onder den titel „Een enquête xn Holland"; een zeer belangrijk en syrhpathiek artikel over ons land van do hand van Maurice Gandolphe. In dit artikel komen voél Van, juist begrip getuigende beschouwingen voor. Enkele opmerkingen van Gandolphe over onze neutraliteit en over enkele diploma- ticke aangelegenheden zouden to-1 g-edach- tenwisselmg aanleiding kunnen gcVen, m'aar deze opmerkingen worden met tact en eer lijkheid ten beistje gegeven, zonder in 'liet 'ninst te kwetsen. Het artikel bevat een 1)elangwtekkende reeks van kleine interviews, waaruit ik hier enkele grejxen doe. Loudon zeide: Ik zit aan den rand van een maalstroom en moet voor alles zorgen niet duizelig, te worden. Gandolphe voegt daaraan toe: De voorkonjondheid en het fijn© vernuft van dezen diplomaat warden dagelijks op een harde proef gesteld, maar Loudon weet met onvermoeide veerkracht zijn evenwicht to bewaren. Johan de Meester wordt door Gandolphe een der schranderste, critische geesten ge noemd. Hij noemt ons land een heel klein land met zeer grooto zaken. In de wildernis der mogendheden zijn w% de eekhoorn, die tntrt zlijn «rootelu staart balanceert om zich voor vallen to bewaren. De staart van Nederland is-zijn handelsvloot en zijn. ko loniën. Kroller, geschetst pis een der grootste zakenmannen van Nederland zegt: de han del van Holland zit overal en daarom hand haven wij ons overal. Indien gij iets over m'jzelven wilt weten, ik koop Fransche schilderijen en zou gaarne mijn. vac'ari.tï© fe Fontainebleau doorbrengen. Ooïenbrander zegt: in een bond van on zijdige landen 'zouden wij gevaar loepen; gijzelaar te worden. Wij moeten onze on schendbaarheid met eigen middelen verze keren. 0 Bijvanck merkt© hem guitig op: Wij Kou- den zooveel van de Engelscben, dat yvjj het bejammeren, wanneer wij zien, dat zij iets van hun liberale beginselen prijsgeven ten opzichte van onzen handel. Golijn en Vissering wezen erop, dat niet tegenstaande de belangrijke winsten èri ge maakte groot© fortuinen, de peconomischo toestand over het geheel zeer gedrukt is. Gandolphe, di© ©en nauwkeurig onderzoek ingesteld heeft naar het werken van de N. O, T., brengt aan dit lichaam' uitbundig hulde. Dit is een onvergelijkelijk vertrouwen in de rechtschapeiiheid van een volk, zegt hij, én dit vertrouwen is terecht; geschonken. Het artikel eindigt piet een woord van warm© waardeerihg Van de sympathie der Hollanders voor Frankrijk. Fransche Kinderen Eb Nederland. -Dje hoeren, M. E- Voüfe en nny dr. C, A. Vaillant, voorzitter en secretaris van het voorloopig comité voor de verzorging in Nederland van kinderen uit hef door het Duitsche leger bezatte gebied van Frankrijk, hebben bericht on hangen, dat het plan door de Fransche regeoring met sympathie ontvangen en in bewerking ge nomen is, Door lusscbenkomst van het ministerie van buitenlandsdie zaken heeft het eot- mité de volgende verklaring der Duitsche regeering ontvangen: De Duitsche regeering is zeer gevoelig Voor het aanbod om kinderen in verzon: ging te nemen uit het door het Duitsche leger bezette gebied van Frankrijk en vei-: zoekt haren dank aan het comité over te brengenaangezien op dit oogehbhkj de krijgsverrichtingen in bedoeld gebied de Duitsche organen, alsmede de vervoer middelen, zoozeer in iréslag nemen, is het tot leedwezen der regeering niet mogelijk, thans van het edelmoedig aanbod gebruik! te maken,; zjj heeft echter het voornJc-j men op het voorstel terug te komen, zoo dra dc ingetreden betrekkelijke rust zulks doenlijk maakt. De Fransche pers betuigt haar vriendei- lijken dank voor de edelmoedige poging der Nedexlanders, ten aanzien van de, Fransche kinderen in het door het Duii* sclie leger bezette gebied. De pers'wijst op de weigering van.de Duitsche autoriteiten om deze kinderen te laten gpniieten van dit ©dele initiatief en vindt dit een van die vele staaltjes dor Duitschers sedert het begin Van den oor log, - De bladen hopen, dat men in Holland liieruit alle consequenties izal trekken ten opzichte van de Duitsche kind-eren, vooral, omdat de Duitsche autoriteiten, als hin[- deren naar Holland zouden zenden jonge lieden, die deel uitmaken van do volgende lichting. Duitsche Kinderen. Gisternamiddag is te Arnhem opnieuw een transport Duitsche jkiiKleren aange komen, ongeveer 350, tl ie voor verschil lende plaatsen, van. ons land bestemd wa ren en daarom door de zorgen, van ent. k'ele comité-leden aaii het station aldaar werden verdeeld. Het waren blijkbaar allen kinderen uit den gegoeden burgerstand. Ingezonden Mededeelingen. Weinig volwassenen ontsnappen er aan. In onze tijden van dikwijls ongeregeldo leefwijze, ongeregeld dieet, zittende leef- w'ijze enz, zijn er betrekkelijk weinig vol wassenen, die geen last hebben van aami beien. En wat die last beteekeat is aan do on gelukkige lijders, die voortdurend hinder hebben van stokende pijn en jeuking, het zij zij zitten, liggen of loopen, maar al te goed bekend. Aambeien worden vaak ver oorzaakt door verstopping, het gebruik van sterke purgeermiddelen, paardrijden enz. En als gevolg van aambeien treden dik wijls bij verwaaxloozing van de kwaal, bloedingen, ontsteking, fistel en verzwer ring op. De eerste aanwending van Foster's Zalf reeds verzacht de jprikkelonde pijn en jeuk en gewoonlijk is -een doos voldoend© tot genezing. Zorgt Bij de behandeling voor een coede spijsvertering en vermijdt buiten sporigheden. Foster's Zalf (let op den juisten naam) is te Schiedam verkrijgb. bij Kappelhofü Hovingh. Toezending geschiedt franco na ontv. v. postwissel a fl.75 per doos. Knust en Wetenschap. De lelegraphoon. Niaar aanleiding van joen in ons num mer vlan Donderdag uit het „Berf. Tagc- bliatt'" overgenomen bericht over de uit vinding van een telegrapboon door een tweetal Duitschers', wijst een des- kiyidig lezer er bns op, dat het bewuste toestel reeds in 1915 door Pouisens is uit gevonden. Tevjens zendt hij (ons de volgend© uit eenzetting vlan het (eenvoudige principe, wiaaifop dezie uitvinding -berust: -Ondank^ het tjoppunt van' volmaaktheid, dat de telefbon heden ten dage heeft be reikt, kljeeft blaar tjoch nog steeds een grjoot bezwiaar aan, dat zich telkens weer (opnieuw lala jeen zleer hinderlijk© storing dpet gevoelen. ,„De telefoonjuffrouw als tussehenp|ers{oonstol menigeen zichzelve afvragen. Dtoch deze is hier niet bedoeld. De geringe animfo, die er overal 1 K-staat vjoor de invoering vlan het automatische telefoonsysteem, waarbij de daine-itelc Sonisten geheel worden uitgeschakeld, wijst et wel fop hoe men erop gesteld is om de abonnees ook yan de andere zijde ©en Vriend-dijk w-eerwfoord op hun aan vrage te gunnen. Het bezwiaar, dat hier bedoeld wordt is ©en zuiver technisch iels. In zaken en op kantoren waar den gebeden dag ge telefoneerd wordt, is bet miaar al te be'- kend hoe tijdroovend bot is, wanneer de juffrouw u bij aanvrage van een num mer het: „Mijnheer ik krijg geen gehoor", toeroept. Men is genoodzaakt de hoorn weer op te hangen en ©en andere maal zijn geluk nog eens te beproeven. Bij in tercommunale gesprekken gaat dit gebeu ren gepiaard met oen groot verlies van tijd. Do oorzifiak' Van het „geen gehaori' krijgen ligt er meestal aan, dat d© opge belde niet thuis is, of wel in beslag go- nomen wordt door bezigheden, die hem het lastige luisteren Aan de telefoon on|- mogelijk maken Poulsen, leen Deen, die reeds door meerdere ingenieus© uitvindin gen op het gebied der electriciteit iniaam gemaakt beeft, heeft piet dc uitvinding van zijn telegrapboon dit bezwaar geheel ondervangen. Zooals de naam 'reeds aangeeft vereenigt het toestel in zich de functies van tele^ graaf en tele toon, d w.z. evenals de tele graaf -een verzonden telegram ojïschrijft, noleért dit toestel de gesproken telefoo-ni- mededcelingen, welke men dan bij tliuisj- komst kan afhooren. Dit afhooren kan zoovele malen direct achter elkaar of met tusschenpoozen geschieden, als men zelf yerkiest. Het gesprek 'blijft onbepaalden' tijd bewaard, tot do opgebelde persoon het vernietigt, om het Voor een nieuw gesprek' te doen plaats maken. Alvorens de uitvinding yan. Poulsen te beschrijven, willen we even kort nagjaan, hoe bij de telefoon de overbrenging van het geluid langs electrisclien weg plaats' vindt. Door het spreken in de xnicrofoom wordt een clectrische stroom versterkt of verzwakt, m.a.w. er Worden -stroomi- stooten opgewekt De stroom zelve is af komstig mn een tweetal elementen, die in het toestel zijn ondergebracht Langs de draden planten deze s'troomstooten zicli voort naar het ontvangtoestel. De kunst is nu om deze clectrische stoeten weer in luchttrillingen om te zotten, die op ons trommelvlies de indruk van geluid teweegbrengen, volkomen indentick met het in de microfoon gesprokene. Hiertoe dient de hoorn, waaruit we ieen gesprek afluisteren. Deze bestaat uit een electroj- magneet, d.i. ©en weekijzeren kern, waar omheen ©en aantal van cLkhar geisoleerdc windingen van Koperdraad Zijn aangebracht. Doorloopt een clectrische stroom deze win dingen, dan wordt de weekijzeren kern magnetisch en wel weer of minder, al naad- mate de stroom sterker of zwakker is, Nu is dus direct duidelijk' waartoe de opgewekte stroomstootea dieinen, n I. voor het teweegbrengen van een variabel mag netisme in dez© hoornmagneet. De uitwer king van dit magnetisme wordt overge bracht op een zeer dun plaatje, dafdb rect voor het einde yan de kern zit ten waanton de elastische veranderingen in ons oor de geluidsgolven veroorzaken. Bij zijn telegrafoon beeft Poulsen dit plaatje vervangen door leen staaldraad, die langs het einde der weekijzeren kern voortbewogen wordt. Aangezien staal een metaal is, dat Zich bijzonder makkelijk laat magnetiseeren, ondervindt llezo voor bijtrekkende staaldraad op elk oogenblik de magnetische invloed, die de stroom)- stooten in de kern induceeren.Een tweede eigenschap v;an staal is, dat het zijn mag netisme onbepaalden tijd 'behoudt Leiden we dus, nadat een draad geruimen tijd een gesprek heeft opgenomen, deze op{- nieuw langs de kern, dan vindt eenzelfde proces in omgekeerde Volgorde plaats. De staaldraad fungeert nu nis sprekende per soon, hij magnetiseert de kern, waardoor een stroom in Ide windingen eromheen ontstaat Deze stroom, geleid naar -een gewone hoorn, brengt 'hiervan het plaatje in trilling en iwe kunnen het gesprokene afhooren. Bij het glijden langs die tem verliest de staaldraad geen magnetisme, zoodat men een gesprek' tallooze malen van eenzelfde draad kart afhooren, Om de dra,ad opnieuw bruikbaar te mak-en voor liet opnemen, van een gesprek, wordt zij over hare geheel© lengte gelijkmatig gemagnetiseerd. Hiertoe dient eenzelfde toe stel. als het hoven omschrevene,, waarbij echter inplaats van sde variable spreek- stroom, een constante Stroopa vloeit Voor het indirect dicteerem van brieven aan typisten zullen deze toestellen' mjet succes de tot Inu toe gebruikelijke fonoj- graien vervangen, aangezien 'het opnieuw werkensklaax maken van de staaldraad reel gemakkelijker en vlugger plaats vindt dan het afschaven van een fonograafrol. Het verbruik van Staaldraad bedraagt ongeveer 1000 meter per tien minuteja spreektijd. 1 - i, i De naderende herfst. 1 September begint de meteorologische herfst Hij eindigt den laatsten November. Met den berfet van de kalender Wil hij niets te maken hebben. Ieder jaar veroorzaakt het naderen van den herfst bij vele mensdien een gevoel van melancholie. Dit gevoel is voor het grootst© deel daaraan toe t© schrijven, dat wc weer voor den langen onaangen$men winter staan, ten doele ook aan de egale nevellucht. Slecht is het herfstweer echter niet altijd, ©er het tegendeel is waar. In het algemeen kan men zeggen, dat liet droge veer door Oosten-, het natte doop Westen-, het warme 'door Zuiden-, en het gure door Noordenwinden veroorzaakt wordt. Den langdurige neiging tot regeu is aan Westelijke windrichting toe te schrij ven. Als de wind NW. js„ heeft men meest ruw weer. Meest is het eerste gedeelte van den herfst het aangenaamste jaargetijde. Hot mooie veer is buitengevoon bestendig. De luditdrukverdooling orer lipt geheele we relddeel is zeer regelmatig en ondervindt geen storingen, de temperatuur kan op de lieldere Septemberdagen on zelfs nog in October vrij hoog zijn, zonder echter hin derlijk te worden. Onweer koxnt zelden voor. Als niet de avond zoo vroeg inviel, zou het do ideale tijd voor reizen zijn. De „AlIveiIxersammer", zooals de Duit schers dit gedeelte van den herfst noe men, is een karakteristieke eigenaardigheid van het gfootste deel van Europa. Het typische van de weersloestand is een wèl- kelooze hemel en windstilte, zoodat da zon, ofschoon zij aL lager daalt, nog Veel warmte kan geven. Do duur Van dein. moeien nazomer is afwisselend, meest editor duurt deze wel een paar weken. Zelden duurt het mooie weer korter dan een week, hoewel plaatselijk© storingen, (onwoersverschijnse- lenj do zonneschijn onderbreken. Soms duurt deze periode tot half October, soms zelfs tot eind October. Dc temperatuur is m dezen tijd overdag vrij hoog. Slechts zeer zelden kan het mooie zonnige weer van den nazomer de temperatuur met doen stijgen. Gewoonlijk wijst de thermometer zomertemperatuur aan: 20 gr. Q. (68 gr. Fj. D© avonden zijn dikwijls in October nog zoo warm, dat nton met open ramenj kan zitten. De gelijkmatig© luchtdrukvendoeling is er de oorzaak van, dat de nazomer zoo goed is In den „tnooien nazomer" ligt oen hoog ovfor heel Europa, het hoog© Noorden on het verre Noord-Westen uitgezonderd, waar van de kom in Midden!- en Zuid-Europa ligt Do Svitiden zijn zwak en eetngszins variabel, Zuid-Oost is de hoofdwindrichting. Meestal heeft rnon dezen weerstoestand omstreeks do dag en nachtevening. Do uitdrukking „aquinoelaJ© 'stormen" past dus niet op ons werelddeel. Wel volgen stormen op fckiae goedvoöi'-perijode. Gewoonlijk gebeurt dit echter iu liet begin van November of in het eind van October. Do weerkaart ziet" er dan zeer onrustig uit. Do isobaren dringen op elkaar nan en op don Oceaan heerschop diepe depressies. lievige winden zijn jn September en October geen regel. Doch een enkele maal Komt wel eens oen hevige storm voor, bijv. dip van 30 September 1911, welke over West-Europa losbrak, onnoemelijk veel schade aanrichtte en tab looze schepen deed vergaan. Dé richting waaruit de hevige herfststormen komen is haast altijd Zuixl-W-est Hot z'ijh dus warme- stormen, in tegenstelling met de Februari- en Maartstormen, die uit Noord-West ko nten. Het eigenaardige 'vjan dozen Weerstoe stand is ©cm donkere tot neerslag overhel lende lucht en een pnaangenhmo Vochtige wind, die het rillerige gevoel veroorzaakt, dat November zoo dikwijls geofl- Dit ruwe, nattig-koude herfstweer komt soms al in October voor. Bij ruw herfstweer' waait de wind krachtig uit het Noord- West of Noord, het vochtigheidsgehalto is hoog en lichte neerslag verhoogt het on aangename. De eerste vorst is een nachtvorst. Zoo'n v-orst vooronderstelt een volkomen helde ren, onbewblkten nacht. Die nacht veroor zaakt een sterke temperatuursdaliing, zelfs, in den nazomer bij Zuidenwind, als de dag-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1916 | | pagina 5