69"* Jaargang.
Zaterdag 16 September 1916.
No. 15245
Derde Blad
Deze courant verschijnt dagelij ks, met uitzondering ran Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal; Voor Schiedam en Vlaardingen £L 1.25, franco
per post £1. 1.G5.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 oent
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen, worden dagelijks aangenomen.
Advortenliên voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóóx een
uur aan het Bureau bezorgd' zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Ven 1—6 regels fL 0.92; iedere regel meeat
20 cents. Reclames 80 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zjj
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Taneven
hierVan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Deze advertentiën worden, mits voor 2 achtereenvolgende nummers opge
geven, slechts 2 maal berekend.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Audiënties,
De gewone audiëntie van den ministejr
van buitenlandsche zaken zal op Vrijdag
a.s. niet plaats hebben.
Djambl.
Men seint uit Soerabaja aan de „N.
R. Ct.:
De toestand in Djambi is nog ernstig.
Met verscheiden plaatsen is de telefonische
gemeenschap verbroken.
De toestand in Noord-Djambi is zeer ern
stig. Een deel van do bevolking, die aan
de Toengkal-rivier woont, en goed gewa
pend is, moet in de richting van Rengat
(Indxagiri) vertrokken zijn.
Het blad voegt hieraan toe:
De Soengoi Toengkai stroomt in het N.O.-
deel van Djambizij mondt bij Moeara
Toengkai in zee uit.
Aan den benedenloop schijnt deze rivier
nogal sterk bevolkt te zijn.
Rengat is de hoofdplaats van de afdee-
ling Indragiri' der residentie Riouw en On-
derhoorigheden. Zij ligt op vrij grooten af
stand van het stroomgebied der Soengei
Toengkai en is, voor zoover wij konden
zien, niet langs bijzonder gemakkelijke we
gen vandaar le bereiken.
Aardbeving op Java.
Men seint uit Soerabaja aan do „N.
R. CU": v
De oorzaak van de aardbeving, die een
deel van Java heeft geteisterd, moet waar
schijnlijk gezocht worden in een zeebe
ving op 160 K.M. ten Zuiden van Java.
Ben geslaagde vlucht in Indlë.
Men seint uit Soerabaja aan de ,,N. R.
Ct.":
De vlieger Hilgers heeft een vlucht van
veertig minuien volbracht en daarbij een
hoogte van 1350 M. bereikt.
Dit is de eerste goed geslaagde vlucht
in Indië. Het toestel, waarmede zij vol
bracht werd, was juist uit Amerika aan
gekomen.
Het onderwas-artikel.
De ,,Vrijziiïnig-Democraat" meldt, dat het
hoofdbestuur van den Vrifz. Dem. Bond
tegenover de mogelijkheid, dat de grond-
(wteish^rziening van het omderwijs-artikel
reeds in 'de eerste helft van. de maand Oc
tober in openbare behandeling komt, de
biiatangeavoiie openbare [vergadering van
den board ter bespreking van do oudenvijs-
bevrediging, thans heeft vastgesteld op 7
en 8 October as. te Utrecht.
Bond van Trjje Liberalen.
De - Bond van Vrije Liberalen zal, naar
„De Fakkel" meldt, op 14 October a.s. te
Amsterdam zijn jaarlijksche algemeen© ver
gadering houden.
Behalve de gewone huishoudelijke werk
zaamheden, komen aan de orde do bespre
king van. het voorgestelde art. 192 der
Grondwet qa die der veniedigjing van Ned.
Oost-Indië.
Nieuwe ipoonrerbindln? Rotterdam
Amsterdam.
De „Telegraaf" verneemt, dat er con
cessie is aangevraagd voor oen directe eïec-
trische spoorverbinding van Rotterdam naar
Amsterdam over Boskoop, al of niet met
aansluiting op de Haarlemmermeer-lijnen.
De Legerdag te Rotterdam.
A In het regelings-coinité voor den op 30
dezer to Rotterdam te houden Legerdagj
hebben nog zitting genomen: Kolonel L.
J. II. Habbema, commandant van de bri
gade grenadiers en jagers; mr. F. van
Hasselt, cargadoor; Herm. de Jongli. car
gadoor; Edw. Knight, assuradeur, en. J.
J. Soit, voorzitter van den Rotterdam-
sehen bond voor lichamelijke .ontwikke
ling. bi het uitvoerend comité heeft nog
zitting genomen de heer C, J. J.' Könings,
rea-le-luiteniant, bureau ontwikkeling ten
ontspanning algemeen hoofdkwartier,
Met dezen Legerdag fyeoogt de Ne-
derlandsche vtereeniging „Ons Leger" pro.
paganda te maken voor haar doel, waar
voor zij rusteloos werkzaam is: zonder
een bepaald legerstelsél vjoor te staan,
het Nederlandsche vplk ervan fa overtui
gen, dat vpor de handhavjng van; ons om-
afhankelijk vplksbestaan noodig is een zoo
sterk mpgelijk leger, uifetóktend gewapend
en geoefend en stlennendo op dief sym
pathie der natie. En nu mpge het bestuur
van pnze weermacht" in goede handen zijn,
te Rotterdam kjan "aekor niet ontkend wor
den, dat de, burgerij nog groofendetelsi
Vreemd tegenp-yser haar jaiaat; al is daar
in sinds Augustus 1914 pok liier merk
baar verandering gekomen. Ean leger kan,
wi! het zoo sterk mogelijk zijn, de sym
pathie der natie inderdaad niet ontberen,
en men zpu lichtelijk naïef moetien zijn
pm te willen ontkennen, dat ©en zoo
sterk mogelijke weermacht thans voor ons
land een gebiedende noodzakelijkheid is.
Het is daarpm en tevens teneinde de bur
gerij er weer eens duidelijk aan te hqr-i
inneren, dat nog altijd het gevaar niet
geweken is, dat nog eiken dag de zonen
der natie geroepen, kunnen worden om
den vadcrlandschen grond, de onafhan
kelijkheid van ons land te verdedigen,
en dat de talloozien, die in den militab
ren dienst gedurende langen tijd het va
derland dienen, roods daarom die onont
beerlijke sympathie verdienen, van de ver-
eeniging „Ons Leger" goed gezien, hier
een Legerdag te houden.
Het voorloopige programma noemt den
geheelen dag van half tien tot half vijf
in beslag, en vermeldt allereerst een
marsch door de stad tot 11 uur, van een
compagnie grenadiers, met een drie-stuk-
ken-batierij van het 2e regiment veld-ar-
lillerie, het mitrailleur-peloton van het re
giment grenadiers en het muziekkorps van
het 3e bataljon grenadiers. Des middags
zal een demonstratie plaats hebben van
de beide beste ploegen, die op 9 dezer
hebben deelgenomen aan verrichtingen op
Iloutrust te 's-Gravenhage. Verder geeft het
programma een opmarsch van een compag
nie aanspanbaar geschut, een demonstra
tie van het mitrailleur-peloton met honden
bespanning van het regiment grenadiers,
carrousselrijden door motorwielrijders, door
een drie-stukken-batterij, en de nabootsing
van een infanterie-aanval, gesteund door
veld-artillerie en mitrailleurs. Een en an
der kan nog wijziging of aanvulling onder
gaan en het is niet onmogelijk, dat hoog
bezoek de beteekenis van dezen Legerdag
aanmerkelijk zal doen stijgen.
Ongetwijfeld zal hij de burgerij weer eens
in nadere aanraking brengen met het bol
werk van haar onafhankelijkheid en tot
een juister besef van hetgeen zij aan haar
krijgsmacht verplicht is.
Naderland en de oorlog
Glycierin'e -commissi o.
De Glycerine-Commissie zal Dinsdag en
Vrijdag des namiddags van 2 tot 4 uur zit
ting houden in het gebouw van de Nijver
heid-commissie Mauritskade 43, Den Haa,g.
Kleinhandel-artikelen.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel, maakt bekend, dat, indien in don
kleinhandel artikelen, Waarvoor door hem
ingevolge art S der Dk tributiewot 1916
maximumprijzen zijn vastgesteld, verkocht
worden in geringer hoeveelheid dan als
eenheid in zijne desbetreffende bekend
making is viermeld, do to berekenen prijs
evenredig m'oet zijd met don gesteldqn maxi-
mumprijs.
Bedrtyfspaardenhooders.
In een der zalen van het Gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen te Utrecht,
werd gisteren op initiatief van den Ne-
derlandschen Stalhoudcrsbond, een verga
dering gehouden van bedrijfspaarde ihou
ders, onder voorzitterschap van den heer
Voorthuizen, uit Meppol.
Deze vergadering had ten doel om te
komen tot de oprichting van oen vereeni-
ging van bedrijfspaardenhouders.
De voorzitter opende met een kort wel
komstwoord, de hoop uitsprekende, dat
deze vergadering goede resultaten zou op
leveren.
Door den heer Rieraer, uit Den Haag,
werd'vervolgens een uiteenzetting gegeven
omtrent het doel der vergadering. Hij wekte
op tot het stichten van een coöperatieve
inkoopvereoniging van stalhouders en be-
dryfspaardenhouders.
Vervolgens werden uitvoerige besprekin
gen gevoerd omtrent de concept-statuten.
Ten slotte werd besloten tot oprichting
van de Nederlandsche Vereeniging van Be-
drijfspaardeühoudera.
Als voorloopig bestuur zal in. functie blij
ven de commissie, die de concept-statuten
had ontworpen, bestaande uit de heeren C.
Bongeuaar, te- Utrecht, voorzitter; Riemer,
te Den Haag; Van der Linden,.te Utrecht;
De Koe, te Rotterdam, en Daamen, te Am
sterdam.
De concept-statuten zullen door het voor
loopig bestuur aan de leden worden rond
gezonden en in een volgende vergadering,
behandeld worden.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Ftnaatieel atoms.
De koers voor de postwissels naar
Frankrijk bedraagt van 15 dezer af, tot na
der bericht, 100 francs f43 50.
De wet op den postcheque- en girodienst
zal vermoedelijk 1 April 1917 in werking
treden.
Kerk en School
NED. HERT. KERK.
Beroepen (toez.) t© Grootgast en
Dalzum (Gr.) ds. Schuiringa te Hallum
(Fr.); te Bunnik c. a. ds. W. J. G. van
de Poll te Ermelo. i
Bedankt voor het beroep te Hasselt
ds. A. H. J. G. van Voorthuken te Zeg
veld.
GERBF. KERK.
Bcroepe n 1e Echten de heer J. Post,
cantl. te Se'xbierum.
Gemengd Nieuws
Een verboden rfiarsch.
Woensdagavond werd le Middelburg ©en
concert gegeven ter ©ere van de tentoon
stelling van bloemen en planton, gekweekt
door de burgerij. Op hot programma kwam
o. a. voor 'de Ho)land-Bei gië-marschge
componeerd door den lieer Jan Morks,
directeur van het MiddelbnrgSche muziek
korps. in het trio van dezen marsch wisse
len enkele hiaten van het Wjen Neerlandsck
Bloed af 'met enkele uit de Brabanpoime-
In den loop van het seizoen is dezer
marsch daar 'meermalen uitgevoerd maar
thans deelde 'de heer Morks male, dat
bom denzelfden morgen door lien burge
meester en den commissaris van politie
was medegedeeld, dat de verdere uitvoering
van den marsch verboden is en dat hij
daarom alleen hot deel spoelde, waarin de
volksliederen niet voorkomen. Blijkbaar
old us die lieer Morks is 't in het oog van
de militaire 'overheid oen staatsgevaarlijke
compositie geworden. Spr. wees er verder
op, dat die marsch op andere plaatsen als
Amsterdam, Rotterdam, Enschedé, Breda,
Leeuwarden enz. is uitgevoerd totaal 60
maal zonder dat burgerlijke of militaire
autoriteiten daaraan aanstoot hebben ge
vonden, r
Over de grens gekomen.
Twee Russische krijgsgevangenen bereik
ten gisterochtend bij Wehl ons gebied na
vijfhonderd kilometer in een maand afge
legd te hebben.
Gestoorde fuif.
De „Delftsch© CL" Hertelt;
E© teruggekeerde en de nieuwe studen
ten wijden dien cursus in met veel fui
ven. Het vroom gebruik bestaat, dat de
bewionfer van^dion Rietveldscbcn toren zijn
verblijf begint met een feestavond. Gis
teren waren daartoe do noodig© krachten
gerequineerd en de vroolijkheid schalde
over de rustige buurt Twee werklieden,
die dien avond rijkelijk hadden bijgedra
gen aan de accijnzen, werden aangetrok
ken door het feest en wildion binnen.-
Daar zij echter geen kbrpslid waren, maak
ten de tonen bewoners bezwaar om kon!
toe te laten. Do onwelkome gasten kozen
daarop een minder geb'rhikelijken weg,
zij sloegen ©enige ruiten stuk en kwa
men zoo binnen. D© studenten poogden de
ongenoodigden ©r nit te werken, maar do
zen verzetten zichheftig. Een der in
dringers, B., trok zelfs zijn mes ten stak
een der studenten in het hoofd, waardoor
deze ernstig gewond werd. Dr. Schel tenia,
heeft de wond© gehecht
D© twee werklieden trokken hierna af,
maar worden spoedig gearresteerd. B. werd
door de politie van zijn bed gelicht
Qnze veestapel.
Aan den Zuidveenschen weg onder
Slcemvijk werd door voorbijgangers, ©on
toom van 12 jonge, flink] voldragen big
gen gevonden. Benige van hen leefdek'
nog. Een al te hebzuchtig© landbouwer,
dié bij de daling der prijzen zeker vrees
de geen groot© winst, als in den laatstenj
tijd gewoonte was geworden, «tekunnen
maken, had ze daar neergeworpen en Van
gebrek doen omkomen. (Hbl.j
Rookverbod voor kinderen.
In dte gisteren gehouden raadszitting Van
Bussumi werd besloten een Verordening vast
to stellen, waarbij het Verknopten van ta
bak,' sigaren qn sigaretten aan kinder©®!
beneden 14 jaar strafbaar gesteld werd met
©en boete van f2ó. i
Tevens werd in de verordening een be-
paling opgenomen, dat het rooken op straat
door die kinderen, strafbaar is met een bpete
van f X0.
Een amendement om den leeftijdsgrens op
16 jaar te brengen, werd verworpen.
Tegen de 2e bepaling verklaarden rich
verschillende leden op grond van onuit-.
voerbaarheid. De Raad liet zich evenwel
overtuigen, dat zonder het rookverbod, de
overtredingen van tabaksverkoop niet kon
den worden opgespoord.
Een krankzinnige
In den Joop der vorig© week vestigde
zich in het Philipsdorp te Eindhoven ©en
Hollandsch gezin, dat Oberhausen wegens
do teven smiddelenschaarscbte verlaten had
en zicli voegde bij de talrijke lotgenooten
die hier zóó gekomen rijn.
Gisternacht werd de man (Br.), vader
van een 10-tal kinderen, plotseling krank
zinnig, en moest door ijlings opgeroepen
buren bewaakt worden.
In Iden loop van den morgen is de man
kalmer géwordén en was de bewaking
niet meer zoo streng noodzakelijk.
Echter te circa half 12 wist hij in ©en
onbewaakt «ogenblik te ontsnappen met
zijn kind van 2 jaar. Men had hem eren
in do stad gezien roet het kind aan bot
hart godruk't doch. men vermoedde niets.
Thans zoekt men overal nog naar den
ongelukkige.
Doodgeschoten.
Gistermiddag is nabij SpijcK door Duit-
scke militairen ©en ontvluchte Rus dood
geschoten hij de grens.
Een dure proefneming.
Aan de gasfabriek te Zaandam is een
geschil ontstaan tusschen den directeur en
de stokers inzake de werkwijze met het
nieuwe oven-systeem, dal enkele weken ge
leden is ingevoerd. De kwestie, waar het
feitelijk om gaat, is, dat de direcetur he-
weert; dat twee man in elke ploeg vol
doende zijn, terwijl de arbeiders verkla
ren, dat deze ploegen aanmerkelijk groo-
ter moeten zijn. De directeur verwijst de
arbeiders evenwel naar Engeland, waar de
zelfde systemen in werking zijn en waar
de ploegen ook uit twee man bestaan.
Deze kwestie is thans in een zoodanig
stadium gekomen, dat B. en W. hebben
gemeend te moeten ingrijpen. Aanvankelijk
wenschten zij te voldoen aan den wensch
der arbeiders, om enkele stokers uit En
geland te doen overkomen, om dan met
hen de proef te nemen. Dit is evenwel niet
mogelijk, daar de Engelsch© regeering on
der geen beding arbeiders voor dat doel
wenscht „af te staan".
Nu is er besloten, dat enkele Zaandam-
sche stokers naar Engeland zullen worden
gezonden, om daar enkele gasfabrieken te
bezoeken. Deze reis zal worden meegemaakt
door den onder-directeur, twee leden van
de hedrijven-commissio en den.burgemees
ter dier gemeente. Deze laatste als on
partijdig beooraeelaar,
Hoe nu, als de betrokken stokers toch
niet overtuigd wanden, dat zij het -werk
met hun tweeën we! degelijk af kunnen?
Het dure papieri
„De Middenstandsbond" schrijft:
„Dat dure papier treft niet alleen, de
uitgevers van dagbladen. Doze zijn ©r wel
het meest de dupe van.,. Ook wordt ech
ter de winkelier hel kind van de rekening.
De banketbakkers in Ledden hebben er al
iets op gevonden, door n.I. de vouw-bakjes
voor de taartjes extra te laten betalen. Het
allernieuwst is echter wat de varkenssla
gers in Haarlem hebben bedacht. Wij lezen
n.I. in de N. Haart. Ct." een advertentie,
waarin zij het publiek verzoeken bij het
laten halen van varkensvleesch of bereide
worst--en vleeschwaren oen schaal of bord
mode te geven, daar bij de huidige hooge
prijzen zooveel inwikkelpapier er heusch
niet op kan overschieten.
Dat is werkelijk wel slim bedacht van
de Haarlemsch© varkensslagers?
Als 'echter do winkeliers mot hun betrek
kelijk zeer kleinen omziet papier de duurte
al zoo erg zeggen te voeten hoe moet
het dan met de uitgevers van dagbladen
gesteld zijn. Maar.we willen voor dezen
nu geen medelijden gaan wekken we
maken slechts melding van het Haarlem-
sche idee, omdat de Leidsche winkeliers
het misschien wel navolgenswaardig zullen
vinden." i
Het Elspeter Bosch.
Naar aanleiding van het bericht, dat
Prins Hendrik voor het Elspeter Bosch een
bod van f285.000 heeft gedaan en er veel'
kans bestaan zou, dat dit bod zou worden
aanvaard, meldt men aan de „N. R. Ct.".,
dat liet besluit tot verkoop hij inschrijving
genomen in de vergadering van aandeel
houders, gehandhaafd blijft.
Hoe een burgemeester populair xoerd.
De „Tel." vertelt als historisch:
In een vrij groote gemeente in de provin
cie Gelderland, gelegen aan de Waal, heeft
dezer dagen een voorval plaats gehad, te
kostelijk, om niet aan de vergetelheid te
worden ontrukt. Bedoelde gemeente, laten
wij haar X. noemen, heeft, zooals de meeste
gemeenten, onder meer een buxgemeesetr,
een telegraafkantoor en een dagblad. Dat
telegraafkantoor en dat dagblad zijn over
buren. En. die burgemeester heeft, onder
rijn goede en minder goed© eigenschappen,
deze, dat hij wars is van elk streven naar
populariteit. Ziehier de mise-en-scène
De burgemeesters in ons lieve vaderland
hebben in deze dagen heel wat te regelen en
te verzorgen en ook het hoofd der gemeente
X. liet rich tot dusver niet onbetuigd. Maar
rijn gemqentenaxen bemerkten nooit iets van
al die bemoeienissen. Immers, hun burge
meester verdient niet gaarne plasdankjes
en ter plaatse, waar het- had kunnen ge
schieden, in dé kolommen van het X.-scbe
dagblad, bleek nimmer iets van 'smans
goede zorgen voor het heil der inwoners.
De redactie van de courant in kwestie
weid zorgvuldig gehouden buiten de maat
regelen, ten stadhuize genomen; dat was
geen spek voor haar bek, vond Zijnedel-
achtbare.
Groot was dan ook de verwondering van
do gemeentenaren, toen zij j.L Dinsdag in
hun courant lazen, dat de burgemeester
van X. aan de Provinciale Broodcommissie
het volgende telegram had verzonden: „Ik
verzoek u dringend ten spoedigst© te be
vorderen, dat mij maïs worde gezonden,
daar hier bij de boeren groot gebrek aan
veevoeder is." -
De verwondering groeide tot bewondering,
de «bewondering tot blijdschap, do blijd
schap tot waardeering en de waardeering
nam alras den vorm aan van vereering
voor den burgervader. Want dit Sobere
telegrammetje getuigde hoe ten stadhuize
te X. weid gewaakt, geleden en gestreden
voor het welzijn der X.-naren. Wat tentoon
stellingen, congressen en feesten niet had
den vermogen te bewerken, geschiedde op
dien historibchen Dinsdag met één slag:
de burgemeester van X. was een populair
man. i
Maar 's and'rendaags stormde het binnen
de muren van het X.-sche stadhuis. Want
de nabuurschap van telegraafkantoor en
dagblad had den gemeenteb'ode, belast met
de bezorging van bet telegram, parten ge
speeld. Rij had liet loket van de X.-sche
courant aangezien voör het loket van het
telegraafkantoor. Het telegram was ten prooi
gevallen aan de zetmachine in plaats van
aan bet Ilughcs-toestel. De Broodcommds-
sie kreeg dien Dinsdag het telegram nicL
Immers, de courant 1© X. verbeterde het'
record van actueel© reportage: zij liet ©en
officieel 4elegra.ni een etmaal vroegerweg-
seinen dan in werkelijkheid geschiedde.
En do gemeentebode, die, ondanks rijn
grijze haren, dit dartele stukje uithaalde,
heeft pret. Want waf niemand nog is ge
lukt, heeft hij volstaanhij heeft zijn bur
gemeester bij diens gemeentenaren populair
gemaakt. i
Handel en Bedrijf.
Faillissementen.
Bi tge sproken';
J, Joëls, koopman, Diqn Ilaag. Réchter,
commissaris: mr." C. J. .T. de Jon'choeire;
curator: mr. D. H. A. v. Voorst Vader.
J. L. Klamier, Delft. Rech Ier-commissaris
mr. E. Jellinghaus; curator: mr. J. J. Roes.
J. N. Schil peroorl, timmorman, Den
Haag. Rioclitar-coimmissaris: mr. J. G. Gra-
tama; curator: mr. A. Brandt.
A. Broeders, schoen winkelier te Rotter
dam, Rechter-commissaris: mr. D., Lodder;'
curator: mr. M. van Blerkom.
Opgeheven: J
.T. van der Mark, te Berkcl-Rodenrijsl
Vernietigd:
L. Verwey, landbouwer te Hqnsivoudjö.
Geëindigd*
J. L. J. IMderbqp, te '^-Gravienbagfel'
Hoogwater te Schiedam.
Sept. 16 v.jm. 7.S7 n.m. 8.05
>17 8.19 8.41
18 9.07 i 9.26
19 9.52 10.15
Hoogte van het waterkop de rivieren.
Berichten-van 45 Sept
KEULEN, .11 n v. in. 2.86 Gev 0.04 M
KOBLENZ, 6 ui v.m, 2.47 Gew 0.03 M
TRIER, 9 u. 0.58 Gew. 0.03 M
DUISBURG,' 8 u, 'e morg, 1.08 Gev 0.09 M
LOBITH, i 11 u. 's morg. 11.11 Gev. 0.09 M
Zom en; «Maan.
Zonsopg. Sept.17 6.37v.m. ond.g. 7.9 n m.
48: 639 7.7
>19 6.41 7.5
10 Sept. L. K. 27 Sept. N. M.
SCHIEDAMSCHE COURANT
