ÏBINNESLAm
öTADSNÏium
toe en trokken hun sahels. Adler gaf zijn
naam op en 'zeide„Mijne heercn, ik weet
wat ik heb gedaan, ik zal mij kalm laten
arresteeren."
Op de vraag van een officier waarom
hij het gedaan had, zeide hij: „Dat zal ik
voor (liet gerecht zelf te verantwoorden
hebben."
Do inmiddels aangekomen geneesheer van
de reddingmnatschappij kon nog slechts
den dood van Sfhrgkh constateeren.
De vader van den moordenaar is secre
taris der Oostcnrijksche soc.-dcm. paitij,
waartoe ook Friodrich behoort. Hij lag
echter herhaaldelijk met de partij overhoop
en bestreed ze dikwijls in zijn tijdschrift.
Zijn laatste artikel daarin bevatte een fei
len aanval op het bestuur der Duiische
soc. dem. partij w egens zijn houding in den
wereldoorlog. Tegen dit artikel had de
bciter Ztg.", het orgaan der Oostcnrijksche
soc..-domocratie, gepolerniseerd
De moordenaar is zeer bemiddeld en gaat
door voor een zeer radicale en opgewon
den zonderling. .Met zijn radicale opvattin
gen had hij bij zijn eigen partij slechts
weinig aanhang. Daardoor was hij tot wer
keloosheid gedoemd, waaronder hij zeer
gebukt ging. Zijn meeningen waren bijna
altijd met,die van de leiders zijner partij
in strijd. Zelfs met zijn vader lag hij over
hoop. Uit al zijn opvattingen en zijn ge
drag kan slechts de slotsom worden ge
trokken, dat de moord do daad van een
dweper was.
Volgens het „Fremdenblatt" heeft Adler
geweigerd op vele hem gestelde vragen te
antwoorden. Hij heeft herhaaldelijk ver
klaard. de betoekenis van zijn daad volko
men te beseffen en het besluit om den
moord te plegen, na rijpelijk overleg te
hebben genomen. Hij heeft, naar zijn zeg
gen, den moord uit eigen beweging, zonder
medeplichtigen en zonder eenige hulp be
gaan. Hij wil zich eerst voor den rechter
over zijn beweegredenen uitlaten.
Enkele verklaringen van Adler klinken
zoo verward en ongerijmd, dat rechtma
tige twijfel aan zijn toerekenbaarheid rijst.
Eenige bladen melden, dat een zuster van
Adler al verscheidene jaren in een krank
zinnigengesticht zit.
Karl, graaf Slurgkh, Oostenrijksch mi
nister-president, werd den 30 n Octobei 1839
te firaz geboren. Hij trad in 18S1 in staats
dienst.
Door het graafschap Stiermarken, waar
hij grondbezitter was, werd hij naar liet
Oostenrijksrhe parlement afgevaardigdhij
sloot zich hij do partij der constitutioneeie
groot-grondbezitters aan. In 1906 maakte
hij deel uit van het kabinet-Brenerth als
minister van onderwijs. In 1911 aanvaard
de hij liet voorzitterschap van het huidige
kabinet.
'Kort na het uitbreken van den oor
log deed hij ten jgevolgc der heerschcnde
obstructie het parlement op reces gaan
en regeerde sedert zonder volksvertegen
woordiging met behulp der keizerlijke be
sluiten.
Het h o ogverraad spxoces
te Sofid.
Hethoogverraad - proces dat den Oen
Sept. voor den'krijgsraad te Sofia geopend
weid, is Zaterdag geëindigd. Het hof ver
oordeelde Ghenadief wegens hoogverraad
tot tien jaar dwangarbeid 'en alle overige
beHaagdem, leden van do Sobranje, en an
dere, behalve de kooplieden, tot acht jaar.
De kooplieden, die male beschuldigd wa
ren, weiden vrijgesproken.
©lader de veroordeelde afgevaardigden
bevinden zich Ghenadief's broer Paid, zijn
schoonvader Hajplsj en do agrariër Tor
lakoif.
De beklaagden zijn schuldig verklaard
op grond dat zij van lïan Franse hen agent
Pjqrtois.'ères onder voorwendsel van eer,
graanVeakoop 24 mdlioen francs hebben
aangenomen of in, opdradht van hein ver
deeld. Ml het kabinet- Rai 1 os 1 av'o F oiinver
te werpen cn een entente-gezind kabinet
aan het roer te brengen.
De veroordeelden zijn, behalve de aan
bloedvergiftiging lijdende Ghenadief, dade
lijk weggevoerd. J
De Gemtsche Universiteit.
Zaterdagmorgen heeft de Duitsche gouver
neur-generaal van België, voo, Bissing, ii,i
de aula van de universiteit te Gent,
do in een Vlaamsche hoogesdhool verander
de universiteit overgedragen aan het corps
koogleeraren, dal voltallig aanwezig wa-,
mieL den rector Hoffmann aan' het hoofd.
Er zou hier, zoo zeide de gouverneur
generaal in zijn toespraak o. a., geen' Duit
scho hoogesdhool ontstaan, en zeker geert
Fransche, maar oen in het Vlaainsdhe volk
Woirteknda ^vederLands'ché.
De rector Hoffmann Veridaatdc in zijn
antwoord, dat de universiteit thans wed et
tot haar natuurlijke bestemming is terugge
keent, daar- thans ile Vlaamsche taal als
onderwijstaal- ingevoeld won.lt, een. ideaal,
Voor welks verwezenlijking het Vlaamsche
volk 85 jaar had gestreden'.
De overdracht, die op zeer eenvoudige
Wijze plaats had, weid, Jjohalve door den
gouverneur-generaal met zijn militairen' en
civieten slaf, bijgewoond door den vertegen'
woiordiger van den rijkskanselier en vcrlo-
ganwloordigers van verschillende bonllssta-
lan, onder wie do Beiersohe minister van!
onderwijs en eeivdienst.
Consulaire dienst.
Da hoer Wolff, consul generaal, gedeta
cheerd bij Ilr. Ms. gozan tsdhap te Berlijn,
zul voor belanghebbenden bij' den handel
-op DuiWeb!and te spreken zijn op het de-
partem'bnt van' buitönlanldsche zaken, op
Dinsdag 24 dezer, des morgens van 1012
en dec namiddags van 24 uur.'
AmsterdamBotterdam
Kaar men aan de „Rcsb." meldt, be
staan -er bij de Holl. Spoorwt Mij. plan
nen, die reeds in voorbereiding, zijn. om
het baapvak AmsterdamRotterdam uit te
breiden, door een dubbel spoor naast het
bestaande te leggen, dat speciaal zal ge
bruikt werden voor hel Goederenvervoer.
Het passagier «vervoer zal over de tegen
woordige lijnen blijven gaan.
De uitbreiding moet in verband staan
met te verwachten toen cm inc. van ver
voer na den oorlog.
VLAARDINGEN, 23 Oct. Bij de Kamer
ran Koophandel en Fabrieken' alhier is
van den minister i an landbouwnijverheid
en handel bericht ingekomen, dat het voor-
loopig niet in de bedoeling ligt, een, rijks-
comtrölemerk voor haring m te roeren.
Gemeenteraad,
Openbare veigadering van den Gemeente-
taad van Schiedam op Vnjdag 27 October
1916, des nam. 2 uur. oortzetting Dins
dag 31 October 1916.)
Vaststelling van de notulen der veiga
dering van 29 September 1916 en verda
ging van die van 17 October d.a.v.
Mededoelingen.
Ingekomen stukken
Agenda. 1
1. Voorstel van Burgemeester cn Wet
houders om den heer .T. Doets, wiens tij
delijke benoeming tot onderdirecteur van
do Gasfabriek, de Drinkwaterleiding en het
Electriciteitsbedrijf, met 18 October 11. is
afgeloopen, met ingang van dien datum
als zoodanig in vasten dienst aan te stel
len op een traktement van f2500.
2. Goedkeuring van de rekening .over
1915 van de Teeken- en Vakschool ",,St.-
Jozef".
3. Goedkeuring van:
a. het besluit tot af- en overschrijving
van en op de begrooting 1915;
b. de rekening over 1915, en
c. de begrooting voor 1917 van het Bur
gerlijk Armbestuur.
4. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot beschikbaarstelling van een
crediet van f3000 voor ti otfoiraanleg in
de Laurens Knappertstraat en in de St.
LiduiHartraat, ten behoeve van perceel XX
van het Grondbedrijf.
5. Voorstel van Burgemeester en Wet
houderstot onderhand-clie aanbesteding
van de ophooging van den Groenen- en
llavemlijk on van een tenein in de Gor
zen, aan \V. Aleman, voor de som van
f 34.707.
6. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verlcenen van een cre
diet ten laste van het Crisisfonds, voor
do uitvoering van de Distributiewet en tot
het benoemen van een Raadscommissie om
Burgemeester en Wethouders in die uitvoe
ring bij te staan.
7. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders om ten laste van het Crisisfonds
een crediet to verlcenen voor de beschik-
baai stelling van goedkoope cokes aan on-
en minvermogenden gedurende den a.s.
winter.
8. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der verordening, re
gelende de samenstelling en den werkkring
der Commissie voor de Financiën en de
Belasting, vaststellende de verhouding van
den gemeente-accountant tot deze Commis
sie.
9. Voorstel van J3urgemeester en Wet-
tot wijziging der verordening op de tap
perijen, openbare vermakelijkheden, optoch
ten en den handel in gebruikte roerende
goederen, in verband met de bestrijding
van het drankmisbruik bij eventueclc demo
bilisatie.
10. A'oorzetting van de behandeling van
het voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot heiziening van de jaarwedden
der hoofden en onderwijzers bij liet La
ger Onderwijs, pret de daarop ingekomen
amendementen.
11. Voorstel van Burgemeester cn Wet
houders tot. vaststelling eener nieuwe ver
ordening, ïegdende do voorwaarden waarop
aan besturen van bewaarscholen subsidie
uit de gemeentekas kan warden verleend,
met de daarop ingekomen amendementen.
12. Behandeling der bezwaarschriften
tegen de aanslagen in het vergunnings
recht.
13. Behandeling der gemoentebegrooting
voor 1917 met bijbehoorende bij begroo
tingen, indien daarvoor tijd beschikbaar is.
En verdere voorstellen en mededeclingen.
Aan mej. A. M. L, van der Most van
hier, is het diploma A, zuivere toepassing
der stenografie Stolze-Wery, uitgereikt.
Dp een door B. en W. en don districts
schoolopziener te Rotterdam opgemaakte
alphabetische voordracht voor de benoe
ming van een onderwijzer, hoofd eener
school voor g. 1. o. zijn geplaatst de hee-
ren NI Bleeke, te Nijmegen, Cr. van. der
Most, te Schiedam, en .1. B. Ubimk, te
's-Gravenhage.
Plaatsvervangers dlstrietsveenrfs.
Bij Kou. besluit van 20 dezer is, met in
gaing Van 1 November, tot wederopzegging
benoemd tot plaatsvervanger van den' ili-
striosVeearts, viert Botterdam als stand
plaats is aangewezen, de vspaits J. P. L.
G oom a lus te Schiedam.
BejLalngjstellenden verwijzen' wij naar de in
dit [nummer voorkomende advertentie, bc-
lreffe|nde den cursus te gevten door ds. -J. ,Q.
Wannee, Remonstruntseh predikant te
'sHago, over „Geloof en Wereldbeschou
wing." i
„Polyhymnia".
De jubileerende Gemengd0 ZangVeneeni-
ging „Polyhymnia" heeft "voor Donderdag
avond, 26 Octobei-, ©en soiree georgani
seerd, in het gebouw Odéon.
Voor deze gelegenheid is een afwisselend
programma voor orkest om zang samenge
steld, waarbij ook d© gelegenheid is ge
laten om de vereeniging ter gelegenheid
ran haar 25 jaar bestaan te"huldigen.
Voor do pauze wondt uitgevoerd eon' ope
rcti© in 2 bedrijven „Een dagje uit",' terwijl
na da pauze o. ui. zal optreden do Wcener
Damt/ddap©^ directrice Tifi,
De la.Vond Zal met een bal besloten wor
den.
Door B, en W. is het jachtredht op de
gemeentegronden in, en nabij bet Sterren-
boisch, de Vorige week bij openbare in
schrijving verpaciht, toegewezen aan L. van
Dijk©, poelier, voor f 150.
Do 13-jarige J. Sluis, w'onende aan do
Nieuwstraat, is gisteren met zijn fiets in
de sloot langs de Daonlaan gereden. Door
eenige in de nabijheid zijnde personen!
werd hij op den kant geholpen en ook
zijn fiets werd uit de sloot gehaald.
Memorie van antwoord
op het vterslag van het onderzoek in de
aüdeejingen van den' Gemeenteraad
van de loegrootiing dor gemeente
voor 1917.
Algemeen© bescho uwfngen.
In do algemeene beschouwingen' is d"
door ons voorgestelde lie schikking over een
deel van de 5-jaarlijiksche uitkeering der
gereserveerde renten van het Grondbe
drijf sterk op dein Voorgrond getreden; zij
vangen er mede aan en| sluiten er, mede.
Ten aanzien van deze beschikking zijn
twee vraagpunten wel te onderscheiden, n.l.
die ran de rechtmatigheid en die van liet
financieel beleid.
De weetning, dat Wel orier 1918, maar
niet over 1917 zou uitgekeerd mogen wor
den, berust c«p ortn /misverstand.
Do renten, waarom' het hier gaat, wordt
alleen niet ieder jaar aan de gemeente uit
gekeerd, omdat ile regelen door Gedepu
teerde Staten, ten aanzien! Van het Grond
bedrijf gegeven, voorschrijtven, dat vooqlat
do uitkeering kam plaats hebben, uit een
taxatie moet blijkenj dat het bedrijf geen
tekort heeft.
Na taxatie zon men dus reeds na één
jaar kunnen uilkeeren.
Bij ons zal zij geschieden na 5 jaar; dé
langste termijn voor taxatie toegestaan.
In 1913 kon de uitkeering niet in den
dienst 1912 worden opgenomen, omflat door
een. samenloop van omstandigheden do taxa
tie oexst plaats bad, toen de rekening over
1912 reeds was gesloten.
In. 1918 zal dat anders zijn en kan gere
kend worden, dat de taxatie naar do waarde
der gronden per 31 December 1917 zal' zijn
afgeloopen vóór 30 Juni 1918.
Alsdan kan niet alleen, maar moet zelfs,
de uitkeering der gereserveerde renten ge
bracht worden in den dienst 1917.
Do vraag, of een goed financieel beleid
mode brengt, voor de gewone uitgaven van
den dienst 1917 oiver ©en deel der uitkee
ring t© beschikken, kan een onderwerp
ran discussie zijn, omdat daarover achteraf
beter dan thans een beslist antwoord is
te geven.
Ook wij willen die winsten voor kwade
dagen besvaren; maar het is bij ons zeer
de vraag, of de inkomstenbelasting in 1917
zal gaven, wat sommigen er van verwach
ten.
Onze opzet Van den kinderaftrek war
aanmerkelijk hoogor dan vroeger.
Wij hebben daarna tegemoet willen ko
men aan de avenschen, die uit den boezem
van Uwen Raad kwamen en verhoogden
nog het bedrag per kind. Daarop verhoogle
Uwe vergadering den leeftijdsgrens. -
Ook wij gelooven, dat enkele ingezetenen
in 1915 moer dan gewone winsten hebben
gemaakt, doch betwijfelen, of daarmed»
do Verhoogde aftrek ten volle gecompen
seerd zal woaden. Wij hebben daaoan ge
meend dat een verhooging van f50.000
wtegcMs Inkomstenbelasting vrijwel aan de
gnans (zou zijn, van wat bereikt kan wor
den, 'Zonder te grooten druk juit te oefenen.
Blijkt uit de beschrijving dat de optimis
ten. pdijk hebben, dan hebben Wij er geen
bezwaar tegen om u een verhooging van
den 'post iloofdelijken Omslag voor te stel
len, maar waar ouzo verwachtingen lager
gestemd i$jn, kunnen wij er thans nog niet
toe odviseeren,
- Meenten sommigen uwer Vergadering zoo
op Vogels in do lucht te kunnen rekenen
wij geinen do voorbeur aan (clfi-o in lie hand, (en
kunnen voor alsnog niot adviseereu den
orn'slag nag wader met £20.000 te verhoo-
g©n, t© minder nu weder f 12.-500 meer in
komsten moeten gevonden worden, tenge
volge van de laatste beslissing ten aanzien
van de c-nderw ijzers-]' aar wo id en.
Ds aandrang op loyal© uitvoering der dis
tributiewet heeft in ons bereids gedaan
Voorstel ztakar reeds bevrediging gevom
den.
Wij zulten trachten in deze tot de voor
aanstaand© gemeenten te blijven hehooren.
Wat noodzakelijk is moet geschieden,
maar do kosten moeien gedragen wonden
mede dear hen die geen ruimer inkomsten
hebben verkregen. Daardoor bestaat voor
alles een maat.
Wat. het Womi ngandcirzoek aangaat veroor-
Icovern wij ons de vraag, of het. thans zóó
urgent is, nu het de eerste jaren toch moei
lijk lot een ontruiming Van, slechte wonin
gen kan leiden? i
(Wordt vervolgd).
IJlt den Gemeenteraad,
V.
Kosten ophooging Gorzen.
Als punt 3 der agenda kwamen aan de
orde eenige ontwerp besluiten tot wijziging
der begrooting 1916. Daarbij was ook een
ontwerp-bcsluit model C, tot een bed rag
van f37.000, waarin begrepen was een
bedrag van f21.000 voor de ophooging van
het terrein aarj^dc Gorzen, tot uitvoering
van welk werk en regeling der kosten een
voorstel in behandeling zou komen.
De heer Maas vraagt, of onder deze
ontwerp besluiten ook voor kwam den post
van f 21.000, waarover de Raad nog be
slissen moet.
De Voorzitter antwoordt toestem
mend. Spr. wil er tevens op wijzen, dat
ei- ook een bedrag van f 1400 onder is
tot onderhoud en aankoop van meubelen.
Dit bedrag is bestemd voor verdere meube-
leering van het huis aan de Nieuwstraat.
Spr. acht het gewenscht daarop Ook na
drukkelijk te wijzen.
De heer Maas vraagt, of het geheele
punt 3 der agenda dan niet kan aangehou
den worden, totdat het voorstel tot het
verteenen van het creilret van f21.000 zal
zijn beslist.
De Voorzitter acht dit goed.
De lieer mr. Kavelaars vraagt, of
het dan niet beter is dat punt te laten voor
gaan aan de andere punten en dit nu eeist
aan de oTde 'te stellen met bet oog op
de lange agenda, die daaraan voorafgaat.
De Voorzitter lijkt dit ook welbeter
en stelt daarom voor thans dat punt in
behandeling te nemen.
Hiertoe wordt besloten.
Den heer v. d. Zee bevreemdt het, dat
van de f21.000, die de ophooging zal ko§-
ten, f7000 zal komen ten laste van Ge
meentewerken; spr. dacht, dat het geheele
bedrag ten laste van Grondbedrijf moest
komen. Immers men verhoogt den grond
nu, maar geeft dien later als bouwgrond
uit. Waarom moeten die f7000 eigenlijk
op Gemeentewerken gelegd worden?
De heer Houtman sluit zich bij den
heer v. dr Zee aan. In de Commissie vooi
het Grondbedrijf heeft spr. zich daartegen
reeds verzet, maar heeft daarbij geen sue
ces gehad. Toen werd die regeling gemo
tiveerd met de opmerking, dat andera 'de
grond te duur zou worden. Maar het be
drijf moet toch niet alleen de winsten, maar
ook de schadeposten accepteeren!
Spr. ziet niet in, waarom buiten den
dijk een fabriek, als die van de firma
Hasekamp b.v., die door deze regeling ook
schade lijdt, die schade moet brengen ten
laste van haar bezittingen, en Grondbedrijf
dit niet zou behoeven te doen.
Spr. kan zich met deze wijze van ad-
ministreeren niet vereenigen en hij maakt
er dan ook aan de meerderheid in Grond
bedrijf een verwijt van, dat ze de regeling
zoo wil maken. y
Men zeide ook, dat voor de aangeboden
offerten de prijs dan te hoog zou wor
den, maar dat zou voor- spr. geen be
zwaar zijn, zelfs al zou daardoor de grond
aan Volkshuisvesting te laag verkocht wor
den.
Naar spr's. meening bestaat er geen en
kele reden, om de f7000 niet als een bui
tengewone last te boeken.
De heer Evers is niet op de laatste
vergadering van Grondbedrijf geweest en
weet dus niet, wat daar besproken istoch
kan hij zich niet vereenigen met het stand
punt van de heeren Houtman en v. d. Zee.
Men moet hier een ruimer standpunt in
nemen.
Als met Schieland geen overeenkomst tot
stand gekomen ware, zonden alle lasten op
de gemeente gelegd-zijn en nu is dit maar
het geval met slechts een klein gedeelte
Spr. vindt het dan ook volkomen billijk,
dat ook de gemeente een deel van die
kosten 'meebetaalt.
De heer de Bruin is altijd zeer ge
voelig voor verwijten; hij wil dus iets zeg
gen ter verdediging van de houding dfeg
Commissie, waar de heer Houtman aan de
meerderheid in de Commissie voor diet
Grondbedrijf heeft verweten, dat deze niel
naar hem geluisterd heeft.
Dat de meening van die meerderheid
toch wel eenigen grond heeft, blijkt uit
de woorden van den heer Evers. Spr. heeft
het woord gevraagd alleen om de hande
lingen der meerderheid tot haar recht te
brengen.
De 'ophooging daar ter plaatse is een zaak
in jhet belang der waterkeering en dat is
-eenjbelang der gemeente en niet van Grond
bedrijf. Voor de rest doen de beschouwin
gen van den beer Houtman niet ter zake.
Dat elk bedrijf ook de schade moet aan
vaarden, ligt voor de hand.- Waarom zou
het dat niet? Maar hier is bet wat anders.
Spr. iheeft voorgesteld, een gedeelte der
kosten door de gemeente te doen beta
len, omdat dit z i. behoorde.
Denkt de heer Houtman er anders over,
goed, dat is zijn recht. Spr. denkt er niet
aan hem daarover een verwijt te maken.
De heer Houtman: De heer de Bruin
wil weer eens eert kleinigheid opblazen
tot iets gewichtigs, door gebruik te ma
ken Van het woord verwijt, dat spr. zooeven
bezigde. Dat dit woord den heer de Bruin
zoo treft, verwondert spr.; hij wist niet
dat deze zoo gevoelig was en door zoo'n
woordje zou getroffen zijn.
Spï. is (het overigens niet eens met wat
d© heer De Bruin gegt over de water
keering. Die waterkeering is een dijk, zoo
goed als 'de Hoogstraat, De ophooging van
het aangrenzend (bouwterrein geschiedt om
dit voor exploitatie gereed 'ie maken en
raakt dus hel Grondbedrijf. Zeer zeker zou
den 'de Verhoogingskosten van die Hoog
straat komen ten laste 'derr gemeente en
geen ©ogenblik Zou er ovier gedacht wor
den die door de aanwon end© winkeliers
te laten betalen. Maar nu treft het Her
■s
Grondbedrijf, een bedrijf, dat er ©en schade
post door krijgt, doordat Hst z.g.n. meer
moet verhoogen; men moet zop>'n schade
post onder (de cogen durven zien en dien
niet brengen pp „buitengewoon", waar
door de pcliade in de verre toekomst zal
drukken.
Het is (best mogelijk, dat de meerder
heid 't met den heer De Bruin en niet met
spr. ©en» is, maar dat verandert aan spr.'s
opvatting niet.
'Het woord „verwijt" behoefde spr. zich
niet zoo aan te trekken, waar daarin niets
anders in ligt dan oen afkeuring van het
standpunt dier 'meerderheid.
De heer Goslinga zegt, dat er een
debat lusschen de leden van Grondbedrijf
over deze kwestie heeft plaats gehad. Daar
bij" werd. door de meerderheid het stand
punt uiteengezet Gat Her door den heer
Evers is verdedigd. De motieven van den
heer Houtman hebhen zeer zeker waarde,
maar de argumenten der meerderheid wer
den sterker geacht in de Commissie.
Het is juist dat de ophooging niet dient
voor de Waterkeering, maar het is het di
recte gevolg daarvan. Ex moet nu, dijk-
zijde, 40 c.M. meer opgebracht worden, dan
wanneer die buitenberinging niet ware noo-
dig geweest, dus als aan den edsch van
Schieland op andere wijze werd voorzien.
Waar de dijk tot direct gevolg heeft dat 't
bouwterrein moet worden opgehoogd, meen
de de 1neerd.-erh.ekl, dat het goed was>
dat de Gemeente een gedeelte van de kos
ten zou betalen.
De bedoeling van' het Grondbedrijf is,
dat dp kostprijs van den grond zoo juist
mogelijk in de boeken komt, maar dan
moet er 'pok niet opkomen walt er niet
op hoort.
De zaak is trouwens niet van over
wegende betoekenis, waar slechts een derde
deel van de kosten op den algemeenen
dienst zal komen. Twee derden komen ten
laste ran het Grondbedrijf, omdat het
terrein werkelijk te laag was.
He meerderheid meende, dat het geen
pas had, dat de toekomstige bewoners zou
den moeten betalen wat ten laste v,an de
gemeente behoort te komen.
De heer v. d. Zee: Het is gebleken,
dat de grond toch moest worden opge
hoogd. Te wiens laste zou dat dan .geko
men zijn?
De heer Goslinga: Ten loste van
Grondbedrijf. Maar hu gal f14.000 door
Grondbedrijf gedragen worden. Door d© op-
branging van dendijk zal de ophooging van
het terrein f7000 meer kosten en Grond
bedrijf meent, Gat dit bedrag door de Ge
meente behoort betaald te worden.
De heer Maas zegt, dat terecht is op
gemerkt, dat in Grondbedrijf oyer deze
zaak een debat heeft plaats gehad. Uit de
woorden van den heer Goslinga heeft spr.
gehooid, dat dit bedrijf bedoelt de juiste
kostprijs van Iden grond te bepalen.
Dat is één der redenen voor dat be
drijf.
Maar de consequentie moet tpqji zijn,
dat Grondbedrijf betaalt alle uitgaven die
ten behoeve Van dat bedrijf noodig zijn.
Het belieft ïn dit geval nu wel toevallige
lasten, maar ook die behoort het bedrijf
le accepteerenGe toevallige zoowel als
de normale ontgaven moeten komen ten
laste van het bedrijf.
Wat de Jteer Goslinga in het midden heeft
gebracht, is niets anders, dan dat getracht
wordt een suïMdie van de Gemeente te
krijgen voor de lasten, die door de pp-
hooging zijn veroorzaakt
Daarmede wordt echter door d© gemeente
oen heel slecht voorbeeld gegeven aan
andere belanghebbenden, Qie ook bij de
Gemeente zulten komen om een tegemoet
koming te krijgen in de door de Gemeente
veroorzaakte kosten ten laste, van hun be
zit. Als dit standpunt der Commissie wordt
aangenomen, staal het vast dat Voor de
'schade aan grond de Gemeente aanspra
kelijk is. Als iets vast staat is het wel
dit, dat met dit besluit de Raad een pre
cedent zotu Ciiltert, waarbij vastgesteld
wordt, dat (te Gemeente aansprakelijk ge
steld "Wondt |voc" depreciatie van bezit.
De Raad kan dan later wel zeggen: ik
doe het niet,' njaar dan. is hij inconse
quent.
Wat voor (reden is er trouwens om het
bloeiend Grondbedrijf te subsidieeren? Als
het alleen is öm te kunnen zeggenalle
grond is hier verkocht met winst, don is
dat een treurig argument. Een goede ad
ministratie en. ©en goed beleid .verzetten
zich er piet tegen het bezit in enkele
gevallen te realiseeren beneden den kost-
prijs.
Als men grond aan Volkshuisvesting af
geeft beneden den kostprijs, als gebleken
is,- dat dit de Werkelijke waarde is, dan is
dat geen fout, maar het gevolg van fei
ten, Maar in elk geval moet uit die boe
ken blijken, dat schade is geleden.
Er blijft geen réden, over om het stand
punt der meerderheid in. de Commissie te
handhaven en men voorkomt bet stollen
van een precedent als Grondbedrijf zelf de
schade geheel betaalt.
De heer Goslinga: jHet is de "kwestie
van de J inker- en re chterbroekzak en Het
meer dan een interne aangelegenheid, hoe
de kosten der ophooging wordt gehoekt.
Waar het 't gevolg is van een zaak, waar
van de geheele gemeente profileert, is het
billijk, dat-de Gem'-rate daaraan mee be
taalt en. niet do volte kosten op één bouw
terrein wordt gelegd.
Te theorie van den heer Maas is over
't algemeen wel te adeiepteeren, maar liet
zou met het bedrijf vloeken, om den grond
te verknopen voor minder dan lienl kost
prijs en daardoor verliezen te lijien. Als
een algemeenen regel deugt dit niet;
De heer Maas: Dat ben ik roerend met
u eens. 1
De heer Goslinga: Spr. is niet tot
andere gedachten gekomen door het betoog
van de heeren Houtman en! Maas,
De heer v. Westendorp moet verlda-
ren, dat hij werkelijk niet heeft! bedacht het
standpunt dat nu wordt uiteengezet door
den heer Maas, ten opzichte Van het pre
cedent dat door aanneming, ran dat voor
stel kan worden gesteld. Waar spr. dl tijd
gewild h©öft; dat in. lie boekhouding, debet,,
s
