iff jaargang,
De oorlog.
DE KLIMOP.
Woensdag 11 April 1917
No. 15417
Ken n legering.
BUITENLAND.
Van het Westelijke front.
V
De revolutie in Rusland.
Amerika en DnitscMand.
t Deze courant verschijnt d ag e J ij Jc s, met uitzondering van Zon- en Foaitdmgen.
prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vla ar din gen met inbegrip
,gCö. incassokosten fl.30; franco per pest f 1.75.
■Prijs per week: Voor Schiedam en Viaardingen 10 cent
r Afzonderlijke nummers 2 cent
4 Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertenüën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags véér een
aar aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
De Burgmeester van Schiedam;
Strengt ter algemeene kennis, dat Z.E. de
'Minister van Landbouw1, Nijverheid en Han-
l del, bij beschikking van 10 April 1917 heeff;
•bepaald, dat het verboden is CHILISALPE-
ffiR en THQMASSLAKKENMEEL af te le
uren," te verhandelen, ten geschenke to|
geven of op ©enigerlei wijze te vervreemdén.'
- tenzij in opdracht of met goedkeuring van
de Commissie, belast met de zorg vockt denj
aanvoer en de distributie van, Kunstmest1
etoffen, korter genoemd „Kunstmesdcodnmis1
me."' i
Schiedam, 11 April' 1917.
De Stagemeester voornoemd.
M, U HONNERLAGE GRETE
174/20
De Bjuggemeester van Schiedam;
Maakt bekend, dat 'de prijs van het with»
brood (Waterbrood) met ingang van 12
April is bepaald op 14 cent per 400 gram
Schiedam, 11 April 1917.
i De Burgemeester v'an
Schiedam,
ML Li. HONNERLAGE GRETE.
175/8
11.000 gevangenen.
Dat de Engelsche opmarsch der laatste
dagen toch wel wat meer beteeikent 'dan
bet bezetten van door de Duitschers ver
laten stellingen bhjkt voldoende uit het
volgende, juist door zijn kortheid zoo ken
merkend Britseho bericht: „De operaties
worden krachtig yjoortgezet De vijand doet
zonder succes tegenaanvallen. Wij "maak
ten meer dan 11.000 man krijgsgevangen
dn veroverden 100 kanonnen, en J.63 mi
trailleurs."
-In den nacht op Dinsdag weet Reu
ter nog me© te doelen „werd er hevig
gevochten aan het Noordelijk einde van de
Vhny-keten, waar de vijand nog stand hield;
da vijand werd verdreven en" beproefde
een tegenaanval, die mislukte. De Ooste
lijke helling van de Virny-keten is van
dm vijand gezuiverd. Onze troepen na
men Fampaux en de verdedigingswerken
ten Noorden en Zuiden'van 'de Scarpe.
ia de buurt van St. Quentin werd de
vijand verdreven van het hooge terrein
tusschea Levergaier. en ilargicourt. De
strijd duurt over het geheelc slagfront voort.
Na hevige, beschieting deed dè vijand oen
krachtige®, aanval op een smal front ten
Zuidoosten van Yporen. Hij slaagde erin
onze ondersteuningslinies te bereiken, maar
werd onmiddellijk verdreven, fnêt achterla
üng van dooden."
De oorlogscorrespondent van Reuter sein
de gisteren nog: „Den geheelen nacht is
er,, aan het Britsche front zwaar gevoch
ten. De aanval der Engelschen breidt zich
Röoüsö naar h«t Italiaan «ah vb*
i «RAZHA DSUEDDA.
43)
j.Wat heeft u, voor niefuhvb vroeg z-
dadel jjk met haar hoe langer, hoe holler
stem, „wat is er voor nieuws
„Dit: Allen zeggen, dat jij je moest aan
geven. Als zij zich verschuilt, zoggen ze
moet zij toch iets Wöten, ook priester Virdr.
is van die opinie. Hij is het die Paulu aan
geraden heeft zich aan te geven en, hij zou
trillen dat jij het ook' deed'i
„Wat Weet hij van me
„Annesa hij wjeet dat ik je zie
„IK.t U heeft mif verradeja
schreeuwde zij opstaande. „Judak, Judas
erger dan JudasIJ heeft een amte
vrouw verraden. Er blijft u niets anders!
te doen nu, dan mij vast te binden en 'aap
de soldaten over te leveren...."
„Zeg geen onzin," hernam kalm en treu
rig de oude man. „Luister. Ik heb je niet
verraden,ik ben naar priester Virdis ge
weest omdat hij de eenige persbon is die
zich om onze arme meesters bekommert,
en hij wil ze redden wat het ook kosten
moge. Je weet dat hij een advocaat uit
Nuoro voor eigen rekening heeft laten ko-
- men. Je weet dat hij Paulu heeft geraden
zich jsan te geven. Hij zei tegen me: „Ik
zou ritten. jaar van, mijn leven willen af-
st^'indieft ik met Annesa «preken kon;
geleidelijk naar het N. uit; vanochtend
hoorde ik van een gevecht in de richting
van Labersace.
Wanneer men de resultaten van den aan
val van gisteren nagaat, kan men gerust
zeggen, dat die dag een der gelukkigste
was sedert de Engelschen op 1 Juli 1916
tot het offensief zijn overgegaan. Zij zijn
thans meester van de Vimy-hoogten. Eenige
maanden geleden zou men het onmogelijk
geacht hebben, dat dit in één dag klaar
gespeeld kon worden.
Ik zag 1200 Duitsche gevangenen, die
op de verzamelplaats bijeen, waren ge
bracht, en rondom stonden Tommies, aan
wie zij messen, waterflesschen, pijpen en
andere souvenirs over de draadversperring
toewierpen. Daar velen hunner EngelscL
spraken, hoorde men voortdurend allerlei
schertswooxden.
Over het geheel zagen de gevangenen
er vrij zindelijk uit, er waren er niet veel
met gescheurde kleederen, met bemodderd
gelaat en handen, zooais men ria een hevi-
gen strijd zou verwachten. Naar het heet,
zijn ongeveer 150 officieren, waaronder vijf
bataljonscommandanten, gevangen geno
men. Behalve de kanonnen, vermeld in
het communiqué, zijn nog loopgraafmor
tieren, mitrailleurs, bommenwerpers en mu
nitie buitgemaakt. 1
De Duitschers hadden groote hoeveel
heden levensmiddelen onbruikbaar gemaakt,
teneinde te voorkomen, dat zij in onze
handen vielen. 1 J 1
Het weder blijft buitengewoon slecht, er
waait een bitter koude wind en het
sneeuwt."
Koning George heeft aan veldmaarschalk
Haig het volgende telegram gezonden„Het
geheele rijk zal zich verheugen over "de
welgeslaagde operaties van gisteren.
Canada zal er trotsch op zijn, dat de ver
overing van de Vimy-hoogten het werk
was van een deel der Canadeesche troepen.
Ik breng u en allen die deel hebben ge
nomen aan deze schitterende operatie, mijn
hartelijke® dank."
ïntusschen blijven ook de Fransche troe
pen vooruitrukken, al gaat ditop'toogen
blik wat minder snel. Volgens het laatste
Parijsche communiqué toonde de Duitsche
artillerie ten Noorden van de Oise min
der activiteit dan de voorafgaande dagen.
Patrouille-gevechten en geweervuur in de
eerste linies. „Ten Zuiden van de Oise
maakten wij vorderingen ten Oosten var.
het Basse-Foret de Concy. Vrij hevige ar-
tilferiestrijd in de streek ten Noorden cc
Oosten van Soissons, vooral in den sectoi
Laffana. Ten Zuidoosten van 'Reims sloe
gen we een coup de main op een «jnzei
loopgraven ten Noorden van Sillery af.
In Champagne handgranaten-strijd tenWes
ten van Maisons de Champagne."
De Duitsche lezing.
Het Berlijnschb avondöcmmuniqué is
als steeds zeer kort: „Aan, den Zuide
lijken Oever van de Scarpe mislukten na
alleen zij misschien kan haar weldoeners
redden. Hun lot is in haar handen als een,
stuk speelgoed in de handen van een
„Annesa, luister naar de Btcm van twee
eerlijke menschen. We hebben geen van bei
den^ ooit een slechte daad'begaan en we
willen nu niet beginnen met slecht te Iiatv
delen door een ongelukkige vrouw te ver
volgen. i
Je zegt bovendien dat je aan niets an
ders denkt 'dan hen te redden; en dat is
ook ons doel. We moeten hen redden,
Annesa, we moeten hen redden."
Zij huilde met het hoofd tegen de rots
aangeleund. Ze voelde dat de oude man
gelijk had. Wat wachtte ze nog Drie dagen
waren voorbij en ?c had nog niets gedaan,
zij had niets voor hen geprobeerdze moest
zich bewegen; het wilde instinct, dat haar
dwong zich schuil te houden als een ver-
wond dier, overwinnen.
„Als je bang bent naar het dorp terug
te gaan, zal priester Virdis wel hier komen.
Bovendien dwingt niemand je te doen wat
je niet doen wilt. Je hebt immers een ge
weten, Annesa. Wat raadt dat je aan?"
„Welnu, ik moet het aan u niet zeg
gen!" antwoordde zij en met trots stond
ze op. „Laat de priester maar komfen
Hun ontmoeting had den volgenden och
tend in de portiek voor het kerkje plaats.
Het was nog bijna donker; de maan
daalde aan den vaal-azuren horizont, half
door donkere wolken bedekt. Ten oosten
zag men de zee nevelachtig .wit; bet, zóu
itrija der Adrertentién: Van 16 regels fi. 0.92; iedere regel meer
20 cenis Reclames 40 oent per regel. Incassokosten 5 cents Grcote letters naat
de plaats die zij innemen.
Advertentién bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekennen.
Incassokosten voor Schiedam 5 cents, voor postkwifantièn 10 cent
Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prij*
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
1 Deze advertentiën worden, mits voor 3 achtereenvolgende nummers opge
geven, slechts 2 maal berekend.
Intercommunale Telefoon No. 103.
een krachtig vuur nieuwe Engelsche aan
vallen. Aan het Aisne-front duurt het Je-
vendige artilleriegevecht voort."
Met "betrekking tot het begin Van den
slag bij Atrecht schrijft de militaire mede
werker van de „Voss. Ztg.", dat de groote
actie, die onlangs is begonnen, beschouwd
zal kunnen worden als de beslissende slag
van don geheelen veldtocht. Het was te
voorzien, dat de vgamwa niet andermaal
oen frontalen doorbrekiagslag in den stijp
van het Somme-offensief van verleden jaar
zouden wagen; na do ervaringen van 1916
was een dergelijk optreden zoo goed als
uitgesloten. Bovendien was "den vijand de
basis daarvoor door de achterwaartsche
beweging volkomen ontnomen. Daarbij
moet men wel in het oog 'houden, dat de
basis voor den vijand steeds is geweest het
materieel© en mechanische'overwicht aan
oorlogsmateriaal eenerzijds en aan men-
schenmateriaal anderzijds. De niacht van de
idee, een zoo hoogst gewichtige factor juist
'op militair strategisch gebied, is steeds qp
onze zijde gebleven. De jongste gebeurte
nissen hebben dit ten duidelijkste bewezen.
De uitweg, dien onze tegenstanders geko
zen hebben, schijnt de aanval ïe zijn ge
weest op de beide vleugélpunten van onze
nieuwe Stellingen, in het Noorden en het
gebied om Atrecht cn in het Zuiden en het
gebied om Soissons. Niet voor niets werden
juist bij* 'Atrecht de grootste slagen geleverd
Van Hen geheelen oorlog. Atrecht kan wor
den aangeduid als eèn van de punten van
de geheele linie, die strategisch van het
grootste belang zijn. De Lorette-hoogte, die
in handen der Engelschen is, biedt een
schitterende basis aan voor de geheele
waarneming tot halverwege Douai. Dat zijn
de voordeelen voor de aanvallers. Ander
zijds wordt het Werk vergemakkelijkt door
de uitstekende verbindingen.
Aan de verdediging van het gebied van
Atrecht is in dit opzicht door het Duitsche
oppercommando steeds bijzondere zorg ge
wijd, wij kunnen dus de gebeurtenissen van
de komende dagen en weken met volkomen
gerustheid tegemoet zien. Wat naar men-
schelijfce berekening mogelijk was om onzen
tegenstand zoo krachtig en duurzaam mo
gelijk te maken is gedaan. Verrassingen
van de zijde der tegenstanders, zijn uitge
sloten. Het initiatief is in onze ha.nden
gebleven. Wat nu gebeurt heeft nooit in
de bedoeling gelegen van het oppercom
mando onzer tegenstanders. In plaat ech
ter van een groote frontale doorbretdngslag
ontwikkelt zich thans hetzelfde beeld ais in
den herfst van 1915. Onze tegenstanders
witten andermaal de tank' in toepassing
brengen, waarvan zij destijds zooveel op
hef gemaakt hebben.
Uit Petrograd komt het volgende bericht:
„Na onderzoek van den militairen toestand
van den Russische® staat acht de voorloo'-
pig© regeering zich tegenover het land1 ver
plicht rechtstreeks en openlijk hot volk dbi
geheele Waarheid mode te doelen. liet thang
omvergeworpen gezag liet die verdediging
van het land in een zeer gedesorganiseerde!!,
toestand achter. Door zijn schuldige Werk
loosheid en door zijn ongeschikte maatrego-
op een avondschemering geleken hebben,
indieu de dauw niet hier cn daar in het
stille bosch do bladeren glimmend en voch
tig had gemaakt.
Priester Virdis was te voet boven geko
men; hij was gestruikeld en had zich aan
een hand bezeerd. Dat was minder, hij
wa-s gewend aan deze kleine ongevalletjes;
als 'luj te voet ging, viel hij, vooral 's nachts,
gewoonlijk nogal leelijk. Als hij reed, strui
kelde bet paard of werd de priester door
do een o£ andere tak in het gezicht gesla
gen, of zijn pruik werd van zijn hoofd
afgerukt. De kwade menschen, de onge-
ioovigen, beweerden dat zulke kleine onge
lukjes meestal priester Virdis overkwamen,
nadat hij gedineerd of gesoupebrd liad.
Maar dezen keer had hij niet gedineerd noch
gesoupeerd en niettegenstaande het maan
licht, cn het krachtige gezelschap van oom
Castigu, was hij toch gevallen, t
Annesa vond hem op den steenhoop on
der liet portiek zitten met de soutane tot
op de kniecn getrokken en de hand met den
gewonen rood-blauwen 'zakdoek verbonden.
Hij bad bijna hardop on keek in de verte"
naar den horizon, waar de bleeke en me
lancholieke maan onderging.
Toen Annesa verscheen, staarde hij haar
met zijn grijze oogen aan, maar scheen
haar niet te zien; want hij ging door met
bidden. Zij zag hem ook verwonderd aan;
hij was erg veranderd; minder opgezwol
len met een bleek, bijna -wit ingevallen ge
zicht, terwijl om zijn kin, van de mond
hoeken af, zich twee nieuwe diepe rim
pels aftekenden, i
len bracht het desorganisatie in oaize finan
ciën, in de levensrniddclenvoorziening, het
transport en de munihevoorzieiung' van het
leger. Het bracht onze geheele economische
organisatie in verwarring.
De voorloopige regeering wijdde m»l dd
levendige en actieve medewerking van het
geheele volk al haar krachten aan het her
stel van deze ernstige verkeerdheden var,
'het oude regime. De tijd dringt in elk goi
val. Het bloed van tal van zonen van hei
vaderland is in den Joop van deze twee eri
een half jaar van oorlog m strobmen go»
vloeid, maar do machtige vijand heeft nog
altijd Sgfoote gebieden van onzen slaat be
zet en bedreigt thans, in deze dagen van dq
geboorte der Russische vnjheid ons met eert
nieuwen beslissende® slag.
De verdediging koste het Wal het wil.
va® ons nationaal erfdeel en de bevrijding
van het land van tden vijand, die onze gram
zen. overstroomde, blijft het voornaamste
vitale probleem voor onze krijgers, die dri
vrijheid des volks verdedigen. Aan den wil
des volks blijve biet in nauwl verband met
onze geallieerden definitief te beslissen over
alle kwesties van den wereldoorlog en zijn
beëindiging, maar do voorloopige regeerinoj
acht het haar recht en plicht reeds nu tc
verklaren, dat liet vrije Rusland niet tai(
doel heeft andere Volken te ovorheerschen,
bun het nationaal! erfdeel te ontnemen pf
met geweld vreemd gebied te bezetten,
maar wel om een hechten vrede te vestigen'
op den' grondslag v'an het recht der volken'
om over hun lot te beschikken. Het Russi
sche volk is niet belust op versterking van
zijn macht naar buiten, op kosten van an
de re volken, het stelt zich niet ten doel Wie
ook te onderwerpen of te vernederen.
In naam Van de ihooge beginselen van
rechtvaardigheid verwijderde het de kete
non die op het Poolscbo volk drukten.
Maar het Russische volk zal niet toe
laten, dat zijn vaderland uit de groote
worsteling vernederd en in zijn vitale krach
ten geschokt zal te voorschijn komen. Deze
beginselen zullen de grondslag zijn van de
buiteUlandsche politiek der voorloopige re
geering, die den volkswil zal uitvoeren en
de rechten van het vaderland zal bescher
men, met inachtneming van de verplichtin
gen jegens de geallieerden, De voorloo
pige regeering van het vrije Rusland beeft
niet het recht het volk de waarheid tc ont
houden. De staat is in gevaar. Alle krach
ten moeten worden ingospannen otn hem
te redden. Laat het land de meegedeelde
wgarheid onder de oogen zien, niet met on
vruchtbare neerslachtigheid, n: ;t met ont
moediging, maar met een eenparig élan,
ter schepping van een eensgezmden na
tionale® wil. Die zal ons nieuwe krachten
geven voor do worsteling en ons heil
nrengen.
Moge in het uur van zware beproeving
het geheele land in zichzelf do kracht vin
den om de veroverde vrijheid tc bevestigen
en zich te wijden aan den onverminderden
„Goed,"'zei hij plotseling, zijn kleinen,
zwarten rozekranjs in zijn vuist sluifend,
„hier zijn' weKomaan, ga hier zitten."
Annesa ging naast hem op den steenhoop
zitten; en van dat oogenbiik af keken ze
elkaar niet meer aan; lieiden starende naar
die melancholieke verte waar de maan ver
dween en de hemel htedekt was met sluiers
die één voor één langzaam achter de laat
ste bergen aan den horizon verdwenten.
Annesa zei: i
„Het spijt me dat u hier boven is ge
komen. Heeft u je ook nog bezeerd? 01
als ik het geweten had! Maar tot gisteren
avond ben ik bang geweestik ben een
zwakke 'vrouw, priester Virdis, vergeef me'
Vannacht toch heb ik goed over mijn aan-
gelegenheden nagedachten ik zou weer
naar het dorp teruggegaan zijn, als oom
Castigu me niet gezegd had hier niet van
daan te gaanDe wil me gaan aange
ven, daar de justitie mij ook arresteeren
iwil." i i
„Vertel me alles haarfijn van A tot Z,"
beval de oude priester. „Vertel mij alles."
Zij vertelde hoe ze gevlucht was.
„Niet dat alleen. Vertel me hoe de oude
man gcsto'rven is."
„Maar u weet het alt
„Dat komt er niet op aan, vertel!"
Zij sprak weer mot haar koude, slape
rige stem; ze herhaalde alles wat zo al
aan haar „weldoeners" gezegd had.
„Dit is de zuivere waarheid, mijn schuld
bestaat hierin, dat ik niet dadelijk: geroe
pen heb, zoodra de oude man dood was...."
Priester Virdis luisterde en ademde zwaar,
arbeid voor het welzijn van het vrije Rus
land. i
De voorloopige regeenng, die plechtig
bezwoer het volk te dienen, is vast over
tuigd, dat met algerneenen steun vim allen
zij in. staat zal zijn haar plicht jegens het
land tot het einde te doen.
De proclamatie was geteekeud door den
munster-president prins Lwof."
Uit Stockholm wordt bericht, dat vol
gens de „Rjetch" de omwenteling rn Rus
land een zeer ongunstigen invloed heeft
gehad op den gezondheidstoestand van den
cX-ezaar. Hij komt dagenlang niet uit zijn.
vertrekken of zit uren achtereen zwijgend
en in gedachten verzonken bij het ziek
bed van zijn zoon. Do geneesheeren vree
zen, dat de toestand van den onttroonden
hcerscher nog verergeren zal en de zenuw
crisis een ernstige zielsziekte zal veroor
zaken.
Uii Petrograd wordt gemeld, dat zich
in de Peter Paul-vesting aldaar thans 35
ministers bevinden, waaronder Stürmer, die,
naar men zeide, van vrees gestorven was.
Protopopow, de laatste minister vanBin-
nenlandsche Zaken van fiet oude régime,
is zeer terneergeslagen en in een soort
van godsdienstwaanzin vervallen. Hij leest
den geheelen dag godsdienstige boeken cn
van tijd tot tijd zegt hij, met de oogen
hemelwaarts geslagen: „Het is de Voorzie
nigheid, die het gewild heeft." Meer dan
eenig ander schijnt prins Galitzin, de vroe
gere president van den ministerraad, zich
ongerust te maken. Hrj heeft aan de voor
loopige regeering een verklaring gezonden,
waarin hij verklaart, dat hij tegen zijn wil
president van den Raad is geworden, doch
eindelijk aannam, omdat hij vreesde den
czaar te vertoornen, maar dat hij thans
geheel en al sympathiseert met de revo
lutionaire beweging.
Brazilië 1 t
heeft nu ook al naar uit Rio de Ja
neiro aan de „Evening News" gemeld
wordt de diplomatieke betrekkingen
met Duitschlaml verbroken.
Uit de Ver. Staten.
President Wilson heeft thans formeel zijn,
goedkeuring gehecht aan het programma
van den Shipping Board tot aanbouw van
een vloot van duizend houten schepen van
ongeveer 3000 ton elk, teneinde het ver
lies» van tonneninaat door de actie der
onderzeeërs aan te vullen.
De eerste schepen zullen in vijf maan
den gereed zijn. De Shipping Bqard heeft
een bedrag van 13,000,000 dollar,' te stor
ten binnen enkele dagen, aangevraagd. Vol
gens het'bouwprogramma zullen maande
lijks 200.000 ton afgeleverd worden. Er
zijn reeds contracten hiervoor afgesloten.
Tegen October zullen op de gezamenlijke
scheepswerven aan den AUantischen cii'den
Stillen Oceaan dagelijks drie schepen ge-
hijgend. Zij keek hem niet aan, maar zo
hoorde dat ademhalen van den vermoeiden
man cn het leek haar, dat hij zich weinig
interesseerde voor wat zo zei.
„3o zegt niet de waarheid, Annesa," zei
hij eindelijk, zonder zich te verroeren, mét
den rug cn 't hoofd nog steeds tegen don.
muur aangeleund. „En ik ben hier om
de waarheid te vernomen, voor -niets
anders." 1
Zij antwoordde niets.
„Hoor, Annesa. Ik ben geen rechter, noch
biechtvader. De rechter zal jou de waarheid
laten zeggen tegen je zin in, dat is zijn
kunst; liij zal zo uit jc mond trekken nis
een verrotte kies, cn je, zult het niet eens
merken. Naar den biechtvader, zul' je uit
eigen beweging gaan, wanneer je wilt. Ik
bon bier op 't oogenbiik alleen maar een
maneen! man die van zijn naasten houdt
on ze holpen wil. Als je een armen, ouden
man op den grond ziet vallen, wil je hem,
opbeuren, niet waar? Al's je het niet deed,
zou je je zelf voor een beest zonder ver
stand houden' en niet voor een menschlelijk"
schepsel. Welnu, genoeg met spreken. Dit
wild© ik je alleen zeggen, dat ik je wel
doeners helpen wil van hun oral op to
staan; cn jjj moet me .hierin helpen."
„Ik weet dat allemaal, en ik ben bereid.
Wal moet ik doen Heb ik tot mti toe deu
raad van de vrienden mijner weldoeners,
niet opgevolgd? Ze hebben me gezegd mq
schuil te houden, ik heb mij schuil gehqu-"
den; ze hebben me gezegd te zwijgen, en.
ik heb het gedaan."'
flVorifc vervolgd^j
t
SCHIEDAMSCHE COURANT
kindt
4?
