Pe oorlot M il iff Jaargang. Vrijdag 28 September 1917 No. 15561 Een man's werk. Dée cou.aat verschijat dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. kwartaal VoerS c h i e d a m en V1 a a r d i a ge n met inbegrip ran Sets- incassokosten f130; franco per post fl.75. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advèrtentién voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan bet Bureau bezorgd zij'n. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels £1. 0.92; iedere regel meer 20 cents. Reclames 10 cent per regel, incassokosten 6 cents. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. Incassokosten voor Schiedam 5 cents, voor postkwitantiên 10 cent Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen. Deze advertentiën worden, mits voor 3 achtereenvolgende nummers opge geven, slechts 2 maai berekend. Intercommunale Telefoon No. 103. pij of krachtens wetten of verordenin gen voorgeschreven en andere officieele if.'en aankondigingen en kennis gevingen van kei Gemeentebestuur. Het Hoofd van het Gemeentebestuur van Schiedam, *r brengt ter algemeene kennis, dat, Ier voldoening aan art. 28 der Woningwet., op beden ter Gemeentesecretarie Af- deeling A ten Raadhuize, is nederge legd^ten einde aldaar voor een ieder ter inzage te liggen: het door,den Gemeenteraad in zijne open- ham, vergadering van 25 September j.l. vastgestelde plan van uitbreiding voor het Oostelijk- deel der Gemeente, ter vervan ging van- dat, vastgesteld bij raadsbesluit van 8 October 1912, goedgekeurd door de Gedeputeerde Staten der Provincie Zuid- Holland den 3den Maart 1913, met uilvoe rige kaarten en grondteekemngen. Schiedam, den 27sten September 1917. Hinderwet, Op den 27en September 1917 is vergun ning .verleend aan: le. JteA. PERSOON, tot het uitbreiden zijner bakkerij door bijplaatsing van een oven in het pand Vlaardingerstraat no. 3, kadaster sectie C no. 235 2e.' 'de firma GERRs. VAN NOORTWIJK. tot het oprichten van, een boek-, courant en handelsdrukkerij in het pand Schie no. 21, kadaster sectie B no. 1726, gedreven door 8 electromotoren van totaal 12 P.K.; 3e. J. MUUS, te Rotterdam, tot het op<- richten van een zeepziederij tot het vervaar digen van harde zeep in het pand KinJer- buurt no. 14, kadaster sectie A no. 471. 826/47 BUITENLAND. Fngeland. De ex-premier Asquith heeft te Leeds een uitvoerige rede gehouden, die van his torische beteeken is is, omdat zij in-naam der natie gehouden werd. Daarom is zij te beschouwen als ant woord aan den Paus en aan den Duitschen Rijkskanselier, en zijn wij weer een stuk verder in de richting van den vrede ge- kanen. We ontleenen er het volgende aan De oud-premier begon met de verkla ring, dat de campagne, op touw gezet door een commissie, waarin alle partijen, ver tegenwoordigd zijn om aan de natie, nu het- vierde oorlogsjaar is ingetreden, een helder begrip bij te brengen van de oor logsdoeleinden,, geenszins een nieuwe vorm van propaganda is. „Laten wij," zoo sprak Asquith, „be ginnen met een stelling, die misschien para doxaal klinkt. Wij strijden voor vrede, voor den vrede voor de wereld. Men behoeft Roman van SILAS K, HOCKING, Uit het Engelseh vertaald. 21) Jane was waakzaam en op haar hoede.- Zij liet Adela bijna geheel ,aa,n de zorg ^ini fried de verpleegster over, de huishoudelijke zaken legden voldoende be- T °P haar tijd, Winifred merkte echter spoedig ep, dat zij steeds meer aandacht ®honk aan haar uiterlijk en wist de reden daarvan onmiddellijk te raden. Somtijds was 7-Ü- benieuwd te wéten of lord Im- Pcy werkelijk werk van haar maakte. Het Wheep Redelijkerwijze nauwelijks aan to - dat hij zoo vpr met zijn auto zou gaan en op zulke geregelde tijden ol- °ia naar A de la's toestand te ïnfor- - meemn. Dok hadden zijn bezoekén af en ai11S geduurd en had hij niemand an- f3 sériën dan Jane. Ha gevolgtrekking 4 'eenvoudig genoeg. IfiV -0C^1 S(riieen Jane in Haar oog teigen- j^ met de soort vrouw te wezen (die trptv Van imPey's type kon aai* 'mon tn-" ^aar ovor iemand's smaak kan pordeelen; vooral niet over den wiit man:- Stoten doen dik- - kéuze; dTie' men niet zou' VetT- G vJir trimwéta; eetaj vrouw, die niet •fRa,st.' Dè natuur hóeft eenf eigen- m^ier om Tiaar yoprbescbikt doel waarlijk nog niet, zooals ik de vorige week he gedaan, de Fransche en Vlaamsohe oorlogsvelden bezocht en daar 'de ellende van den oorlog van nabij gezien te hebben, om te beseffen, dat de menschheid op dit oogenblik geen liooger belang heeft dan vrede. Een voorbeeld van de dwaasheid Van transacties is hel verdrag van 1871, toen het zegevierende Duitschland erop stond, het overwonnen Fiankrijk te verminken door tegen den wil der bewoners het dc provincies Elzas en Lotharingen te ont rukken. Deze daad van brutaal en kort zichlig geweld, waartegen Europa bad be- hooren te protesteeren, is de eerste, maar natuurlijk niet de eanige reden van tien wedloop in bewapening, die gedurende 40 jaren voor het uitbreken van den huldigen oorlog tusschen do groote naties is gehou den, In dit verhand zij herinnerd aan heil feit, dat de twee grootste mannen in Duitschland, Bismarck en Motke, ieder op verschillend, standpunt de gevolgen vooi- zien schijnen, te hebben. Bismardk leed niet •aan overmaat van gemoedsbezwaren; er zijn echter aanwijzingen, dat hij verstandig genoeg was om te verwachten, dat de politiek van annexatie niet alleen een mis daad was liaarover zou hij zich mis schien heengezet hebben maar een fout Wij weten dat hij ertoe overhelde Frankrijk Metz te-laten houden. Tot Bush zeide hij: „Ik heb niet,gaarne zooveel Franschen in ons huis." Is er eenige reden, om te veronderstellen] dat Duitschland er iets uit geleerl heeft?. Eenige dagen geleden is het antwoorl van de'n rijkskanselier op da nota van iden Paus gepubliceerd. Het loopt over van nevelach tige en zalvende algemeenheden. De Duit sche regeering verklaart daarin, dat zij bij zondere sympathie gevoelt voor de overtui ging valn den Paus, dat in lie toekomst de materieel© macht der wapens zal moeten onderdoen, voor lie materieele macht van het recht. Is Duitschland bereid terug te geven, wat het Frankrijk heeft ontnomen? Of om nog eens de vraag te stellen, die ik vroeger reeds deal en die nog steeds onbeantwoord is gebleven: Is het bereid aan. België zijn volledige politieke en economische onafhan kelijkheid terug te ^jeven, zonder beper kingen of voorbehoud en met zulk een volledige schadeloosstelling als een bloot materieele vergoeding kan zijn voor de verwoesting van het la,nd en het lijden dei- bevolking? Een, beslist antwoord, llat in een paar volzinnen op vragen als deze gegeven kan, worden, zou op dit oogen blik opwegen tegen, een geboete kolom vrome algemeenheden. Asquith zet dan vervolgens uiteen, dat nooit het-streven der geallieerden is gé weest Duitschland te vernietigen of het Duitsche volk blijvend te Vernederen. „Ik ga over tot de positieve zijde van dio zaak en in dit opziebt heeft do vrede, le bereiken. i l Terwijl dit alles door haar hoofd gin?- hoorde zij het geluid van voetstappen voor zich en opkijkend stond zij van, aange zicht tot aangezicht tegenover den man in kwestie. i i I i Hij had haar gezien, voordat zij hem zag en dus was de verrassing geheel aan haar kant. j i I i „U schijnt verbaasd mij hien te zien?" vroeg hij", terwijl een lief blosje haar wan gen overtoog. i „Maar 't is u niet .onaangenaam, hoop* ik?" „Hjoe zoo Neen, natuurlijk' niet. Waar om zou ik het onaangenaam vinden?" „U verliet ons onlangs 's avonds zoo opeens. U scheen wat ontstemd ovet iels." „Ik wou liever niet feihgeu, want ik was" moe en had mij niet geoefend." „En toch zong u verrukkelijk."- „Is 't waar? Jtfet is vriendelijk; van u. dat te zeggen. Mag ,n graag complimen tjes geven?" f „Gewoonlijk niet," en hij glimlachte weer. „Bovendien, waarom beschuldigt u mij' van complimentjes maken,?" i „Omdat ik- heel slecht zóng." „Dan zou ik gaarne het genoegen; sma ken u goed 'te hooren zingen." „Is dat weer als êen compliment be doeld?" „Volstrekt niet. TT is 'de laatste jiersoon in.de Svereld, bij wie ik aan complimen tjes denken 'zou." „Is dal 'zoo?"- En 'zij keek hem glim lachend recht in de oqgen. Hjrj aarzelde én zei toen: „Het komt mij voor, dat u geen Koogen dqnk' vap mij heeft, bliss Willoughby." t voor welken wij strijden, tWee doeleinden, één onmiddellijk en één voor later. Geen van beide mag echter buiten beschouwing blijven. De eerste is niet bet herstel van den status quo, met de herleving in ver anderden vorm van hetgeen het evenwicht der macht werd genoemd, maar vervanging van beid© door een internationaal stelsel, in hetwelk plaats zal zijn voor groote en kleine staten en onder hetwelk beide ge lijkelijk zekier kunnen zijn stevig ie staan len zich onafhankelijk te kunnen ontwik kelen. Ik neem als iets van zelfsprebemds, de ontruiming aan van de bezette gebie den van Frankrijk en Rusland. Be kom thans ffcot leen tweede niet min der belangrijk aspect van de zaak, wan neer wij pogen een voorspelling te sjoen omtrent den aard van den duurzame», vrede. Een vrede echter, ingeleid door de noodige ©thnische en geographische ver anderingen, zal niet waard zijn, dat er vete jaren over onderhandeld wordt, in dien daardoor de opening of de herope ning wordt mogelijk gemaakt van een tijd perk, van wat ik noemen mag bedekte oorlogvoering. De beperking van de bewapening, de aanvaarding Van arbitrage, als da normale •en natuurlijke oplossing van internationale geschillen, de verwijzing van oorlogen, van eerzucht en agressie tot dezelfde categorie van Verouderde dwaasheden, als waartoe wij den klasse- en partijstrijd, rekenen van do oude republieken, de osnbeteekejnéndê conflicten van feudale heeren en de par ticuliere duels, dat zullen de mijlpalen zijn op den weg. Voorloopig, misschien in nog laüg Vliet, zult ge kunnen afzien van mili tairen en economiséhen dwang jegens den onoprechte of weerspannige. Maar men mag hopen, dat, gelijk dat in allé beschaafde gemeenschappen het geval is, ook in de internationale sfeer, de dwingende wet ge leidelijk op den achtergrond zal komen en het souvierein gezag erkend zal worden te berusten op het gezond verstand der menschbeid.'" Asquith heeft ernstige ideale beschou wingen ten beste gegeven-en Vooral, waar hij" het beeft over de onderlinge verhouding van volken e®. staten, heeft hij den spijker op z'n kop getikt. Alle oude Europeeschei tractate®. zouden herzien moeten worden en ©en indeeling 'volgens recht en lijnen der rassen sa,amhoorigh©id zou aan de wenschen der volkeren tegemoet moeten komen. Schoon jjezegd en o, het is zoo mak kelijk den splinter in .'svijands oog te zien en dan balk in eigen oog te vergeten. La,ajt Duitschland, BelgLe, den Elzas en Oosten-, hijk bijv. Servië, Trentino, enz., opgeven, om eens enkele dingen te noemen, wat zou er dan wel van Engelland met n'ift koloniën overblijven, als 'die politiek eens consequent doorgevoerd werd? Is Asquith soms Zuid-Afrika, Gibraltar ©n Cyprus ver geten? Men kan ook wel eens z'n mond voorbij pjrafen, i J J Jjj „Dan vergist n zich volkomen," zei zij glimlachend. „Iljet is een feit, dat ik Ju, zeer hoog acht, Daar, is dat niet op recht?" i - i Het was hu zijn beurt om een kleur le krijgen, maar gelukkig stond zijn door de zon verbrand teint niet toe" die ito laten" uitkomen. „Rjet verheugt mij u dat ie j hoeren zeggen," stamelde hij. „Mis schien, dat 'wij in verloop van, tijd. beter met elkaar bekend worden. Ik geloor, dat ik een buurman van u hen- Ik woon in Berkely Square." 1 i *„Ja, dat weet ik. Ife hén een Dugjaf* Iröuwd meisje op een bovenwoning"; dat klinkt vreeselijk, niet?" „Ik kan er niets Vreeselijks int vinden," zei hij glimlachend. „Men 'moei toch' ergens wonen. Ik zou denken', flat het bewonen van een bovenhuis voel minder lasten met zich brengt dan Van een) heel huis." „Dat is het juist," riep zij lachend. „Ik heb beide 'geprobeerd, dus Ik spreek uit ondeninding." „En bevalt Berkeley Mansions „Roe ,weet u, dat Ik in Berkely Man sions woon?"- vroeg zij, Vaarbij zij even; haar wenkbrauwen optrok. „HjOe? O, dat is een lange geschiedenis. Voor T oogenblik' is het voldoende, dat wij huren zijn."- 1 ;,Men heeft in Dondert geen, "buren," zei zij mét een afwezigen blik' in haar oogein'. „Ik vind somtijds, dat het de eenzaamste plaats op 'de wereld is."* „Voelt u zich' wel'-eens-éénzaam „'Af en toe, maar niet dikwijls. Er moet zooveel gedaan worden ejrf örj pijn 'Zoo weinig handen 4>m hét te doen1. Ik héb het te druk om neerslachtig ite* zijn." - Turfcije. De redevoeringen zijn niet van de lucht af, nu de atmosfeer zich eenigszins begmt te ontspannen. De Turksche grootvizier, Talaat Pacha, hield een rede, waarin hij zeide, dat Tm- kije zich midden in hervorming van het staatkundig leven bevond, toen het werd genoodzaakt aan den oorlog deel te nemen, terwijl de avonden van vroegere aanvallen nog niet waren geheeld en natumlijk het meest onder den langen duur van den oorlog leed. Doch omdat alle lijden en op offering aan de consolidatie van den staat ten goede zou komen, zou het met vastbe radenheid worden gedragen. In verband met de nota van den Paus zeide hij: „Wij streven er slechts naar, binnen onze grenzen al onze natuurlijke en moreele hulpbronnen vrij te ontwikkelen en zoo ons geluk en dat van de geheele menschheid te dienen. Daarom kunnen wij verklaren, meer dan alle anderen, dat wij voorstan ders van arbitrage zijn, die bij haar oor- deqjing steunen zal op de gelijkheid van alle naties, groote en kleine. Wat de vermindering der bewapening be treft, zullen wij ons tegen geen enkele op lossing verzetten, die met onze levensbelan gen vereenigbaar is. Onze antwoordnota, die volgens de gemeenschappelijk met onze hondgenooten aangenomen beginselen op gesteld is, is aan den Paus toegezonden." Talaat pasja besloot met de volgende woorden „De groote leer van den oorlog moet de overtuiging zijn, dat een moderne natie zich slechts door wetenschap en moraal kan verheffen. De sociale ervaring leert, dat de souvereiniteit van de wet slechts door do souvereiniteit van weten en moraal verzekerd kan worden. De taak van een staat is een op de wet berustende gerech tigheid en vrijheid te scheppen, maar de verwezenlijking van deze taak is slechts mogelijk, wanneer het overwicht van we tenschap en moraal goed verzekerd is." Het vredesvoorstel van den Paus. Naajr de Agenda Centrale meldt, heeft de Paus in het bijzijn van prelaten als zijn meening te kénnen gegeven, flat het ant woord van de middonrijken, .op zijn, vredes nota althans eenige hoop geeft op eejn vergelijk en dat hrj zijn vredestaak lot het eind hcopt voort te zetten. IJet Ya- Licaan verwacht stellig, dat ook de En tente zal' antwoorden. Indien zij vredes onderhandelingen weigert zal de Jljeihge Stoel zich daardoor niet laten ontmoedi gen en zooal niet door een niéuwe nota door middel van diplomatieke stap pen en besprekingen Irachtda een grond slag voor vrede te vinden, i De „Kölnische Zeltung" méldt uit Ber lijn In Rijksdagkiingon zijn merkwaardig© geruchten verbreid, ffet groot© geheim zou een kroonraad geweest zijn, waarin Duitsch- iand's vredesvoorwaarden tot in de kte.n- sle bijzonderheden zijn vastgesteld. ,Yoa Kuhlmann zou geëischt hebben^ dat Duitsch land België opgeeft. Aaii den Paus zou een tweed© geheime nota zjjrt gezonden. Zekere kringen gebruikten deze geruchten, „Ja," zei hij peinzend, ;,er is niete 'be ters dan 'arbeid om Iemands gedachten van zichzelf af te leiden. En toch' t— maar nu aarzelde hij- „Ja?" .vjoeg zij. iffij keek haar aan én glimlachte. „Ik begin te denken,"- zej hjij onverschrok ken, „dat Ret niet "goed js v.oor eqfc mermeb. om alleen te wezen-'- l „O, dat hangt er geheel van rif/'- zej zij, v,roolijk lachend. 1 „Ja, zeker,"- en hjj sloeg zijn oog en neer. Toen na ©ep. pauze„Zullen we hjer niet eens ondejr fle iboomein> gaan zit ten? U-zal wel"moe zijn." „Ik ben niet in'het minst moe, flank u, boyendien is Ret tijd voo,r mij] tan terug te gaan."- t i 'T i „Neen, ga nu nog tafel dadelijk heen," smeekte hj|- »Ih krijg Zoo zelden de ge legenheid" u te sprekea.", „Als ik yoor goed naar de stad ga, zullén wij" buren worden,zéd ze lachend. „Maar naar uw oordeel beteekent een buur niets," zei hij ernstig. i Zij raakte eenigszins van, haar stuk bij de verandéring vair zijn toon en haar hart begon ,wat onrustig te kloppen. Zij was •echter In g©en stemming voor een moer bepaald persoonlijk gesprek. Wanneer hij werk van" Jalne Rardiell begon te makcin, 'dan hoe minder zij hem zaig, hoe beter. i'Als hij over Jane wenschte te spreken, 'dan. lag hot niet op haar weg Kern aan te moedigen- Jane was de' laatste persoon in d© wereld over, wie zij 'wenschte te praten. i t I 11 t j „Ik héb niet gezegd, dat ©en Ruurmaln •biets beteekent,"- zei zij. wroolijk. „Maar nu moet ik' op ©en draf weg. Ik bej» IV v"f' -riéy C; f k" 'n - om te ageeren ten gunste vath een vrede zonder annexaties. i Eveneens wordt beweerd, dat eed Rijks dagafgevaardigde in bijzondere missie deai Pauselijken nuntius te' Miinchen de gede tailleerde vredesvoorwaarden zou hebben overgebiacht. Jtet daghet in 't Oosten eii blijken.' de geruchten uit Berlijn waar te zijn, dan.' zouden de Kerstklokken wel eens dén lang gewensch'en vrede in kunnen luiden. Rusland. Eergisteren, vóór de opening van de demo cratische conferentie, heersebte er Té Pe- trograd een zenuwachtige stemming. Men was beireesd voor ernstige betoogingen, van de zijde der maximalisten, die zooals men vreesde den eisch zou len stellen, dat dè regeering terstond moest "aftreden. Het directoir blijft ten ©enenmale werke loos en waagt het niet voor d© samen komst van de conferentie over de vorming van een ministerie te onderhandelen. Volgens dc „Rjetsj" is de ontruiming van Petiograd in vollen gang. Zij is be gonnen met Jiet wegvoeren van kinderen, gewonden en grijsaards Een met de ont ruiming belaste commissie heeft nu. de ambtenaarsfamihes aangeschreven te ver trekken. Slechts de voor de afloetaing der regeeringSzaken stellig noodige instellingen blijven, tot ook de regeering!jvertreht. De eerste vluchtelingen uit Petiograd zijn reeds in Siberische steden aangekomen en averden vatn daar uit over de dorjïeflj verdeeld of in schouwburgen en openbare e eb ouwen gehuisvest. Ook is men begonnen loodsen voor de vluchtelingen te houwen. Uit dit laatste zou blijken dat het Rus sische opperbevel voor een eventueel© be zetting van Petrograd door de Duitschers vreest, hoewel het jaargetijde en de as: winter een nieuwen vijand, daar voor de Duitsehers vormt en een goede helper voort do verdediging der Duna-linie is. Zweden. Het eindresultaat der verkiezingen voor de Zweedsche Tweede Kamer is thans bekend Gekozen Wenden 70 conservatieven, 62 liberalen, 98 sociaaldemocraten en 22 linksche socialisten. In het geheel heb ben de conservatieven 10 zetels verloren', terwijl de liberalen 5 en de sociaaldemo craten 11 hebben, gewonnen. 'Met belangstelling zien we het nieuwe Ministerie tegemoet, dat tengevolge hier van moet komen. Zou Bran ting, het te formeeren krijgen? Benemarken, Ten einde alle veikeerde opvattin gen te vermijden seint Reuter uit Londen moet er op gewezen worden1, dat Groot-Britannife in zijn nota aan de Deern sche Regeering, terwijl het schadevergoe ding aanbiedt voor. alle schalie aangericht door verdwaalle kogels der Britscho vloot op 1 dezer ter hoogte van de kust vanj Jutland, er niet aan denkt eenige schade loosstelling te betalen voor de vernietiging- veel' langer' jrifcgebletven 'dan taijh plan was." „Ik hoop, dat in mijln geval' ©qn, buur man heel veel beteekent," waagde hij" als een laatste woord op ,te merken en keek haar daarop na, terwijl zij zitóh verwijderde. IjBj richtte na eenige oogenblikketa; zijn schrede naar een groepje boomenj en ging daaronder zitten. Zijn zenuwen trilden no.g van blijdschap over het samenzijn met Wr- nifred on Loch scheen, ,zjj hem ongrijp baar pis in een ,droo,m tob. HjeJ. ejejnjet oogenblik was zij verrukkpliffc openhartig, bet volgend tergend terughoudend. Nu eens trok zij! hete als eetn niagndet öa dan weer het zij c-etn jjzeron schermt tussqhéu) hen vallen. Alaarin, welke steonming hij haar tot dusver ook gezien had, zij kwam hem altijd even vexrukkejijikj voor. In het eerst was hij door b.'aar uiter lijk bekoord geweest. Toen had hjj haar, hooren spreken- En wel ih dan klem ver trek, waarin slechts een .twintigtal per sonen bijeen waren, mapr haar b-ehchou- wlngen wra.r©n zoo gezojnd gewdes t, haar, oordeel was zoo verstandig, Raar liefda digheid zoo oordeelkundig, dat jiij yer- langd had haai- beter je leelren kenhén. Don tweeden kdar, dat hij haqr bad hoo ren spreken, was in] liet sajónj van Gra vin van Bfekley geweest. Hfij wan laat gekomen en vond. éetn zitplaats bij do deur. Zij verhief haag stem j.n pppositle tefeen al de andere sprekers, .maar gij stelde haar punten zoo duidelijk, haar argumen ten waren zoo logisch' gri weetrlegdeta, do, tegenwerpingen! zoo afdoeinde, dat vzij spoe dig hét geheele gezelschap; ^op haar handi Kad. iti'i 1 t 1 I 1" i -it - (Wordt vervolgdJ rtm tas '4'| ivm M' m m nu XU EDAMSCHE 1 1.I-in- - v «.Twij* {teCpct- - J4"y Pii Aso- Vv.lT/ •f'J f.^%, r,'k - r «,-> d e -X' "X'r i ip

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1917 | | pagina 1