U-» Jaargang.
Zaterdag 29 September 1917
Ho. 15562
Tweede Blad
Uit de Tweede Kamer.
I
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen met inbegrip van
5 ets incassokosten f130; franco per post fl.75.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentie» voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prife der Ad ver ten tien: Van 1-6 regels £L 0.92; iedere regel meer
20 cents. Reclames 40 cent per regel. Incassokosten -5 cents. Groote letters naa
de pj^e^€ZJtjgn® bij- aD0anement, op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
Incassokosten voor Schiedam 5 cents, voor postkwitanüen 10 cent
Dagelijks worden zoogenaamde kleine advertentiën gnomen!tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het BaT®a
Deze advertentiën worden, mits voor 3 achtereenvolgende nummers opge
geven, slechts 2 maal berekend.
Intercommunale Telefoon 2so. 103.
De Grondwetsherziening is in de Tweede
Kamer -in nog geen uur tijds in, tweede
lezing aangenomen; de heer .Van Idsinga
beeft zich de overbodige moeite gegeven
om de Kamer mede te doelen, dat hij nog
altijd met overtuigd was van het heil van
Algemeen Kiesrecht, en onthield dus zijn
stem aan het nieuwe art. 80, en werd daar
in door den heer Bichon van IJsselmondr-
gevolgd. Wij respecteeren natuurlijk hun
opinie en ook het feit, dait zij niet ge
schroomd hebben daarvan openlijk blijk te
geven, maar bet is zeker een nieuw be
wijs, dat de wijziging van art. 80 een zeer
belangrijke stap is op den democratischen
weg; dat er, bebalve beide genoemde hee
ren,'nog wel anderen zullen zijn, die de
nieuwe groote uitbreiding van het kies
recht niet zonder vreezm en beven tege
moet zien, staat voor ons vast; dezen ac
cepteeren haar alleen, om met Cort van,
der Linden te spreken, als politieke nood-
zakelpieid. En van art. 192 kan, al werd
bel dan ook met algemeen® stemmen aan
genomen, niet anders 'Can hetzelfde wor
den gezegd. ,AVjj waren met de kiesrecht
kwestie er met het onderwijsvraagstuk vrij
wel in een impasse gekomen, waaruit al
leen een kloeke daad als Cort van der
Linden's Grondwetsherziening ons kan ver
lossen. Mr. S. van Houten heeft in 'zijn
kieswet een peuterwerkje geleverd, dat zelfs
in onze om haar peuterwerk befaamde
naiie een virtuosestukje mag genoemd wor
den; al die loon- en huur- en spaarbank
en examen-kiezers hebben niet belet, dat
het aantal censuskiezers over de 90 per
cent bleef," en waar menschen op dezelf
de fabriek weddende, en in het plgemeen
mensehen in precies dezelfde economische
omstandigheden verkeenende, deels wèl
deels geen kiezer waren, kon de bestaan
de kieswet slechts verbijstering brengen on
der allen die mpt haar werking! van nabij
kennis maakten; iets wat duizenden inden
lande hebben gedaan, behalve... Mr. S.
van Jlouten, die als theoreticus en wijs
geer groote" verdiensten heeft, en dien men
in zijn tijd hoogleeraar had moeten maken;
voor staatsman was hij -echter totaal on
geschikt?, Zijn wet, waarmede wij 21' jaar
hebben gezeten slechte wetten hebben
dikwijls een taai leven ten onzent, zooals
de Schutterijwet ons heeft geleerd heeft
ten minste dit goede gehad, dat door
haar ieder er van overtuigd is geraakt,
Jat het onmogelijk is goede kentoekenen te
vinden voor het toekennen van het kies
recht, en dat men in een democratischen
staat het kiesrecht aan allen heeft te geven,
en dat het slechte, om zeer afdoende dui
delijk in de wet omschreven redenen, mas
worden .onthouden. Dit geldt natuurlijk ook
voor de vrouwen; als zij dezen keer nog
niet verkregen waarop zij recht hebben, is
het slechte, omdat noch de Regeoring noch
de Kamer deze Grondwetsherziening, die
ons het vrouwenkiesrecht zooveel nader
brengt, wilde doen mislukken ter wille van
een op5 dit oogenblik onver vulba ren
wensch, hoe gegrond die ook moge zijn.
Ook met het Onderwijsvraagstuk: zaten
wij in de misère. Als Rechte in'de meer
derheid was, vloeide daaruit voort, dat
men zooveel mogelijk zocht binneu te kt'ij
gen voor de bijzondere scholen, en dat men
trachtte, waar het maar kon, te beknibbelen
pp het .openbaar onderwijs. En als Links
in de meerderheid kwam, ademde men aan
d&n .kant van het openbaar onderwijs weer
op, maar aan de verheffing van het peil
van ons volksonderwijs in zijn geheel, weid
niet gedacht. Het volksonderwijs was, tot
groot nadeel van dat onderwijs, object van
politieleen strijd geworden, terwijl toch art
192, sinds de Grondwetsherziening van
1887, zij het dan niet in woorden, maar
door de uitlegging van die woorden, totaal
van karakter was veranderd. Toen tech is
j door de liberalen verklaard, dat het beken
de: Het .Openbaar Onderwijs is oen voor-
werp'-van- de aanhoudende zorg van do
1 Regeering, niet in dien zin behoefde te
worden opgevat, dat daardoor de subsi-
dieering van het bijzonder onderwijs zou
djn uitgesloten, en die uitleg heeft de to($ - Wéüfï.
standkoming der wet-Mackay mogelijk ge
mnnl-l QinUt, moei /yWI- !h»t hÜMindm
p maakt. Sinds 1889 is dus ook het bijzonder
onderwijs als een staatsbelang erkend, en
"j'fjal was de oorspronkelijke subsidie gering,
rJi-'-die is thans reeds zoo aangegroeid, dat de
fe-'frnancieele. gelijkstelling slechte om delaat-
Irtïf sto .Ö6;öf.30 percent,te'doen is. Deze stand
feVanszïkeh heeft Cort van dec linden er
f?° Sobracht, om, naast de financieele ge-
,}gkstejling, de positie tvan bedde takken van
ond< rWijs zoo vast te leggen in de Grond-
-;%.jwet, dat politieke strijd daarover in het ver-
"onmogelijkzal wezen; dat-nu inge-
naald kan worden; op het onderwijsgebied
|^w|t-dóor',den schoolstrijd" "werd verzuimd,
j-pafeover en weer.de ultra's dien. nieuwen
t/v"tand "met eénig© beklemdheid- tegemoet
hL* ,1.
zien, wien zal het verbazen; als men lange
jaren ais leeuwen tegenover elkander heeft
gesteun, geeft het sommigen naturen een
Onbehaaglijk gevoel als de wolf met het
lam moet verkeeron.
De Voorzitter van de Tweede Kamer
bracht na afloop van de stemming over
de Grondwetsherziening, zrjn gdukwensch
aan de Regeering in het aigemeen en aan
den heer Cort van der Linden in het bij
zonder. Hij legde er den nadruk op, dat
het bijzondere waardeering verdient, dat
de Regeering in deze buitengewone omstan
digheden een herziening van 3e Grondwet
ten opzichte van twee zoo belangrijke on
derwerpen ais (liet kiesrecht en test onderwijs
heeft geëntameerd en heeft weten tot stand
te brengen. Vele leden onderstreepten dezen
gdukwensch door zich naar de ministers
tafel te begeven en de Premier de hand Ie
drukken.
Inderdaad, den lof, dien Cort van der Lin
den verdient, is groot; wat is er niet tegen
gesputterd, dat hij in deze ernstige tijden
met zijn Grondwetsherziening; doorging, ter
wijl het juist een teeken was ook legen
over het Buitenland, van het onwrikbaar
vertrouwen in Nederlands toekomst, dat hij
het werk niet liet liggen. Trouwens, men
moet niet vergeten, dat er onder hen, die
de „ernstige tijden" reden wilde maken
voor onbepaald uitstel der Grondwetsherzie
ning, altijd eenigen geweest zijn, die de zaal-
zelve niet wilden. Auf deu Sack schtage
ich, aber den Esel rneino ich, zegt het
Duitsche spreekwoord. Maar hoeveel beter
zag Cort van der Linden de zaak in dan
Lohman, die ook om den bangen tijd, waar
in wij leven, het werk der Grondwetsher
ziening wilde verdagen, en die als een
warm voorstander daarvan bekend staat.
Juist dit was de meest geschikte tijd om
twee struikelblokken uit den weg te mi
men, die ons volk beletten zóó 'één te zijn,
als juist in deze tijden meer dan ooit wen
schelijk is; juist nu gaat de democratische
vloedgolf over Europa, die het tot staats
manswijsheid maakt, ons land met langer
achter te laten Staan bp anderen wat den
volksinvloed door de uitoefening van bot
kiesrecht betreft. In dat opzicht heeft Cort
van der Linden zich een groot staatsman
getoond en zich een eereplaats verworven
naast Thoibecke, en zijn'stoatemnnswrjsheid
was des te grooter, waar het niet eigen
neiging tot het Algemeen'Kiesrecht in de
eerste plaats was, die hem tot volhouden
noopte; de tegenwoordige president-mims
ter is van huis uit alles behalve een al
gemeen-kiesrecht-manmaar hij heeft, zoo
als des staatsmans plicht is, alleen gete
kend met de behoeften van onzen *jd in
het algemeen ear die van het Nedcrlandsche
volk in het hijzonder. Wat een zonnige
tegenstelling met Mr. S. van Houten, die
in zijn „Staatkundige Brieven" er maar
steeds over blijft jammeren, dat men zijn
kieswet afdankt, Ae wet, door «hem zeker
alleen „menscheiïfker wijze gesproken vol
maakt" genoemd; die i« zijn woede over
dat afdanken Cort van der Linden bed
booze wooi den naar het hoofd werpt, en
aan wien de teekenen der tijden voorbij
gaan zonder dat bij ze opmerkt. Enfin
hij kan nu met zijn A. T. A. G. eeu nieuwe
smeedcampagne beginnen tegen de Staten
Generaal, die liij tot vermaak van de velen,
die gaarne hooggeplaateten naar beneden
zien balen, zooveel mogelijk met modder
werpt.
Aan de Tweede Kamer onzen gduk
wensch, dat ze van de A. T. A. G.-cam
pagne bij de tweede lezing niet de minste
notitie heeft genomen, want de verlei
ding is altijd gröot om laster te weerleg
gen, vooral als zulks zoo makkelijk te doen
is. Maar ze heeft zich terecht daarvoor te
hoog geacht, en is tevreden gebleken met
het reuzen fiasco, dat de A. T. A. G. met
haar candidaten heeft gehad, niettegenstaan
de ze onder de buitengewoon gunstige om
standigheden werkte, 'dat oen groot deel
van de net ie ontevreden was over de nood
maatregelen, die de Regeering heeft moeten
nemen. En ontevredenheid, hoe onrechtma
tig ook, uit zich altijd in stemmen tegen
de' zittende Regeering, en toch mocht het
aan (het allegaartje van de A. T, A. G.
niet gelukken ook maar één van haarman
nen in de Kajner te brengen. De Nederland-
sche natie houdt meu vergeve ons de
populaire uitdrukking op zijn tijd wel
van een lolletje, maar het gezond verstand
zegeviert feitelijk toch altijd.
De aanneming van de Grondwetsharzie-
ningsvoorstellen staat in de Eerste Kamer
even' vast als dat in de Tweede Kamer
stond; laat die ze jm spoedig aannemen
en de nieuwe Grondwet afgekondigd wor
den* dan zal hét klein gedoe djaartegen
uit zijn, want het nuchtere Nederlandsche
volk begrijpt niets - vau een strijd tegen
een zaak, die niet te veranderen is.
zitter van den ministerraad vragen te stel- J ïnterpellant geen ^schitterend figuur nari ge
len over de kolenvoorziening in ons land. j jnaaJrt, en dat hij door de'aanneming v«an
Ondertusschen is, en dat vraagstuk is
zéker van het allerhoogste 'belang, de ko
lenvoorziening nog niet tot haar gewenschte
oplossing gekomen. "En de hoer Rutgers
vroeg dus de Kamer verlof tot ded yoor-
De Premier deelde "daarop mede, dat wij
over die kolenvoorziening in onderhande
ling zijn met Engeland en Duitachland, en
dat hij hoopte daarover binnenkort volle
dige inlichtingen aan de Kamer te kunnen
geven, maar dat hij het op dit» oogenblik
niet in 's lands belang achtte daaromtrent
mededeelingen te doen, ook niet in Comité-
Generaal. De heer Rutgers hield echter vol,
omdat er hui ten die onderhandelingen om,
bij de kolenvoorziening nog tal van andere
punten ter sprake komen, b.v. de vraag of
de brandstoffenvoorziening niet gebracht
moet worden onder de Distributiowet, en
of iii de kosten van voorziening niet door
de Itegeering aandeel moet worden geno
men. De heer Nolens erkende dat, rtiaa.r
achtte zich niet gerechtigd aandrang uit
te oefenen op het spoedig behandelen der
interpellatie, nu de Minister verklaarde, dat
dit niet in 's Lands belang zou zijn. Maar
de heer Van Ilamef deed het voorstel om
de interpellatie nog deze week aan de orde
te stellen eu dat- werd met 34 tegen 33
stemmen aangenomen24 van links en 10
van Rechts vóór, 10 van Links en 23van
Rechts tegen. Men heeft zeer zeker in dit
votum eeu uitspraak van de Kamer - tej
zien, dat zij zooveel mogelijk van alles
door de Regeering op de hoogte wil wor
den gehouden, maar, zooals het meer met
dergelijke zaken gaat, do uitspraak kwam
op (het verkeerde moment, en de -inter-
peüatie-Rutgers is een totale mislukking
gewoiden.
Interpelleeren is ook een kunst, maarniet
alleen was de Lnterpellant tamelijk onvoor
bereid, maar ook aan de Ministers werd
te korten tijd tot voorbereiding gegeven om
op de vragen te antwoorden, niettegen
staande het gewoonte is dezen vooraf in
kennis te stellen met de vragen, die zul
len worden gedaan. Vreemd was het dan
ook, dat de heer Rutgers zich beklaagde,
dat de Minister van Oorlog niet aanwezig
was, omdat bij ook de vraag stelde, waarom
ten behoeve- van onzen kolenvoorraad aan
de gemobiliseerde mijnwerkers geen veflof
is verleend, terwijl aan den betrokken mi
nister geen kennis was gegeven dat die
vraag zou worden gedaan.
De lieer Schaper, die vrijwel geen gele
genheid laat voorbijgaan om den heer Rut
gers in het haar te zitten, verheugde zich
dan ook dat Patromonium's schrobbeering
aan het adres van de "Christelijke Kamer
leden, dat dezen zoo weinig zich om do
nooden des volks bekommeren, doel had,
getroffen, in zooverre als de heer Rutgers
thans was opgetreden, maar ried hem te
vens aan, in het vervolg beter beslagen,
ten ijs je komen.
Wat hot politieke gedeelte van de
zaak betreft, dat werd natuurlijk doorden
heer Rutgers niet verzuimd. Treub's woord
in de Eerste Kamer bij de behandeling van
do Export-Centrale, dat de voorwaarde van
Duitschland om ons slechts kolen te bezor
gen als wij in do Duitsche oorlogsleening
deelnamen, niet zou wordeu aanvaard, zoo
lang hij minister van Financiën was, moest
natuurlijk dienst doen. Er gaan reeds lang
praatjes over minder goede verstandhou
ding tusschen Cort van der !L,injdea en Trent»,
en vandaar de vraag van den! heer Rut
gers of bovengenoemde uiting van Treub in
de Eerste Kamer in overeenstemming was
met het gevoelen van den Ministerraad. Na
tuurlijk kreeg hij daarop geen antwoord; een,
kind kan begrijpen dat alle regeeren, zelfs
in vredestijd, onmogelijk zou worden, als
hetgeen er m den boezem van den Minister
raad verhakstukt wordt, publiek domein
moest worden. Het onbeantwoord laten
van die vraag deed den heer Teenslra knor
rig opstaan, om daaruit te coneludeeren,
dat de Minister van Financiën niet met zijn
ambtgenooten over die kwestie Jpeeft on
derhandeld, een aangename veronderstel
ling, die de heer Treub, die aanwezig was,
langs zich heen diet glijden.
Trouwens, de' vrijrinnig-democraten laten
geen gelegenheid ongebruikt om hu!n voor-
maligen partijgenoot onaangenaam te we
zen, elk debat van hen met deta minister
vau FinaWdcjn! ,is niets anders dan een
paraphrase op het unosono aangeheven, re
frein: Wat Jieb ik een (hekel aan! Treub.
Vroeger was Met refreia: 0, wat vereer
ik diien Treub, Zoodat er teamiaste va
riatie is. Jlpog staat dat alles zeker niet,
en effect jheeft Met ook niet, want Treub
blijft daaronder <evon onbewogen! als 'do
gnpote bronzen leeuwen! Op Trafalgarsquare,
als de mUsschén een oub-ekoori ijkheid j e be
gaan op Mm kop.
De -interpellatie verliep weldra, nu Het
hoofddoel LociM niet kon beredifct worden',
Sn allerlei nevenbescKouWimgen over deko-
tendistributie, en de Meer Hielsdingön! nam
b.v. hét woord om te bietoogen dait He
prijsbepaling in Ffajnekér, de Hoofdplaats
vaü zijn district, kiiet deugt. Ein! de heer
Rutgers voelde-zoo goed halaX mislukking,
dat Hij met Het zonderlinge/ voorstel kwam
Haar schorsing uHt te sprekéla tot eetó ha-
der te bepalen "dag. Er Iron hief otaOm-
wondener voor, uitgekomen rijt?, dat de'
het voorstel-v. Hjamei een present van zeer
twijfelachtige waarde had thuis gekregen.
Met groote meerderheid werd dit schor-
singvoorstel verworpen.
De eemige van wien mén zeggen kan,
dat hij een succesje had te hoeken., was
de heer v. Hjamel, die den Minister He
verklaring wist te ontlokken, dat men met
de kolenvoorziening .op den goeden
iweg was. Ziezoo, dat geeft den burger
moed, en wij verwonderen otnis wel eemgs-
7tins, dat de heer Cort van der Linden
zulks niet in eersten termijn heeft gezegd
wij makeh ons sterk, dat in dat geval
het woorstel-v. Jljarnel in de Kamer geen
meerderheid zou gekregen hebben. Laat
de Regetering in dezen tijd vol pntruste
gemoederen, toch' niets acnberhotnden wat
maar even kan worden medegedeeld.
In de afgeloopen week is een wetsent
weirp aangenomen jpm vatn de drie ge
meenten Alphen, Aartaladerveen en Ouds-
hoorn één gemeente te maken!. De heer
v. d. Vélde hield daarbij een vrij uitvoe
rige réde pm vóór het anti-revolui i onair-e
beginsel op te komen, dat geen samen,
smelting maat samenwerking van; gemeen
ten wil. Do Minister had echter weunig
moeite de Kamer te overtuigen, dat deze
gemeen (en zoo op alle wijzen in el kaar
toopfen, dat samensmelting noodig was, zoo
dat de heer v. d. Velde zelfs geen hoof
delijke stemming over bet ontwerp dorst
aanvragen, dat dus zonder stemming on
der den hamer doorging. En. bet maxi
mum der weduwén en wCerenpeteioencn
is, gezien hét groote overschot van dat
fonds, van £690 op f735 gebracht, na
dat een amendement Patijn! om de wet te
"rugwerkende kracht tot 1 Jap. 1916 te» ge
ven met algemeene sjtemmen was aange
nomen. -De afgevaardigde voor Zierikzec
stond hier zeer" sterk, omdat dé -besturen
jvan de heide fondsen hét met hem Oéns
waren; de wetenschappelijke balans, die
aanleiding gaf tot verhooging der pensioe
nen is trouwens opgemaakt in December
1915. -De Minister sputterde ietwat begon
om het précédent dér terugwerkende
kracht. De heer Beumer Meld een juri
disch betoog om) aa!n te toonen, dat hot
eigenlijk niet aanging de ondfenvifzers-we
duwen van vóór 1908 uit hét fonds te
laten (trekken, hétgeen.' hem op de ver»
mailing van dén! heer Schaper "kwam te
staan zijn juristerij'1 niet te misbruiken om
weduwen in armoëdfe- te benaidoel-cM. „Aan
gezien heeft, 13.5 cent en in Amsterdam
14.56 cent, terwijl Schiedam 14.o (het ge-
middelde van. 14 en lo cent) heeft voor-
gesteld.
Er- moet noodwendig iets gebeuren, hen
andere fabriek kan desnoods stoppen, maas
de gasfabriek moet blijven doorwerken W it
de Raad aan de burgerij tegemoetkomen
in den hoogen gasprijs, dan kan uit zijn
midden een voorstel gedaan worden, maar
de fabriek moet vasthouden aan den kos-
tenden pnjs.
Spr. zou dus den heeren, die t voorstel
üinbelaar deden, willen aanraden: neemt
eerst het voorstel van B. en W, aan en
stelt dan een regeling voor, zooals ge meent
dat het in deze moet zijn- Daarover kan
dan gesproken worden.
De 'heer Houtman wil daaraan, nog
iets toevoegen. Aan de Gemeente is in uit
zicht gesteld, dat zij een deel van de op
brengst uit de oorJogswmstbelastmg zal
uitgekeerd krijgen; maar dat zal slechts
een beetje zijn.* En. dan. zouden, de Ge-
meenten, die daarvoor m aanmerking zul
ten worden gebracht, alle maatregelen go-
nomen moeten hebben, die m de gegeven
omstandigheden mogelijk zijn.
Als dus de Raad meent, dat hij vrij is
den' gasprijs naar goeddunken vast te stel
len,; dan moet spr. zich daartegen verzet
ten," omdat die meening niet juist is. Hij
zou daarom willen adviseeren, dat de Gas
fabriek niet tot een armlastige instelling;
wordt gepromoveerd.
De heer v. d. Toorn is geschrikt van
het "voorstel van B. en W. en vindt dat
voorstel werkelijk te erg.
Als we nagaan wat men in een. betrek
kelijk klein gezin aan gas noodig heeft,
dan ziet men, dat dit voorstel een meer
dere uitgave aan gas zal veroorzaken van
50 a 70 cent per week; en dat verschil
is dus werkelijk te groot.
Zelfs van de zijd© van B. en W. geeft
men reeds blijken aan die meerdere uit-
gavfen tegemoet te villen komen en daar
mede wordt oolc van die zijde erkend,
dat het voorstel heel erg is.
Spr. meent, dat in deze* een midden
weg behoort te worden ingeslagen.
Spr. heeft wel «uit het advies van den
heer Houtman begrepen, dat men het crisis
fonds niet te veel moet belasten, maar
laten we niet te veel afschrikken van dit
middel. Als we de buigerij helpen aan
goedkoop-er gas dan de kostprijs, zooals
die" is voorgerekend, blijkbaar moet zijn,
dan is dat geen roden om het gemeente
bestuur daarvan een verwijt te maken.
Wij hebben het voorstel van de 4 raads-
hét penninkské ,dcr wedéwetn! te komen.' I lc(jen geilo0rd, die de menschen met een
J- T-"~- W1ïl 'begrensd inkomen vrij willen stellen, van'
zeidé dé Heer Schaper, miaér dlat beeld
was verkeerddiè weduwe gaf wat, -maar
ldreeg niets. De Heer Beumer nam wralak
met de verklaring, dat uit' dis woorden
van den heer Schaper nog weinig .was
gebleken vain eeinfglên! heüzamen invloed
vah diéns benoeming tot lid van dé ju
ridische alfdéeling van het Provinciaal Ge
nootschap voor Kunsten' ei£ Wetenschap-
pen.
Volgende week' vergadert dé Kamer mét
in Het openbaat; zij zat int Hé afdeelip'-
gen de begroeting onderzoeken.
STADSNIEUWS.
Uit den Gemeenteraad.
III.
v Gasprijzen,.
Voorstel .van Burg©meestefr en Wethou
ders tot verhjooging van de gasprijzen,
alsmede wijziging van do beptalingefn, om
trent de gasbesparing in ver]mijd molt de
RljksrantsoeneeringsvoorsciHriften.
De Voorzitter: Hferbij wordt n,u te
vens ,aan de orde gestéld hét voorstel
van de hjeeren Dinkefaar s. om dit
punt Vau de agenda af te jtoereln.
Dit Zal echter niet gaan voordat oeta
en ander omtrent hél voorstel v(an, B.
en 'W. is gezegd.
De hjeer v. W es Lén,do rp: Wij heb
ben jnu '19 punten vrij vlug afgewerkt
en nu is hjet te hopen, dat Hit ook hét
geval Zal zijn met dit punt 20.
Men zal wel begrijpen, dai. F. én W.
Hit voorstel ernstig hébben overwogen, al
vorens Het bij den Rfaad in te d'ienjejn.
Zij voelen zocr goed welke bezwaren daar
tegen bestaan. 1 i t
Maar men zal toch,' éok niet ontrouw
willen worden aan het beginsel, dat do
Gemeente en do Gasfabriek ieder eoneign
standpunt hébben in te némen en aal
de Gasfabriek'.vast moet hóuden aan.den
commercïeelen eisch., dat de fabriek niet
met verlies mag werken, zoodat, wan
neer de grondstoffen, te zieer stijgen',ook
de prijzen der producten moeten verhoogd,
woirden. t
Door het voorstel Van F. en Wj. wordt
de prijs van "het gas niet verhoogd oin
winst te maken, want daarmede zal slechts
de kostende prijs bereikt rijp. V
Schiedam is ten "deze ook niet in min
der conditiedan andere, zelfs grooterê 'ste
den.' In Den Haag is de prijs, zooals -men
de prijsverhoogingmaar ook met dit voor
stel kan spr. niet instemmen. Afgezien van
bet voorstel dier heeren, om bet voorstel
van B. en W. van de agenda af te voeren,
kan spr. zich niet vereenigen met wat
zij wenschen dat daarvoor in de plaats
zal komen. AVamt met enkel de menschen
met kléine inkomens vorkeeren onderden
druk der tijden. Hel betreft hier een kwes
tie van algemeen belang. Wij moeten dus
het „te hoog" in den prijs, door B. en AAL
voorgesteld, overbrengen naar het crisis
fonds niet alleen voor eên groep uit do
burgerij, maar voor allen, voor zoover dit
betreft het particuliere gasverbruik.
Op grond van deze overwegingen wil
spr, dus voorstellen den prijs van het gas
te stellen op 12 en 11 cent, en wat de
kostprijs daarboven is, brengen ten laste
van liet crisisfonds. Als we dat doen, zal
de gasfabriek geen verlies te boeken heb
ben, daar dit gedekt wordt door de bijdrage
uit het crisisfonds, dat later toch weer be
taald zal worden door de bestgesatueerdem
Wij weten op het oogenblik nog niet
wat ons verder te wachten staat. AAro staan
te dien opzichte voor iets onbekends. Maar
om nu zóó'n sprong te .doen, daarvoor
is spr, werkelijk bang.
Spr. stelt dus voor, den prijs te stellen
op 12 en 11 cent, en het verlies, dat
daardoor de fabriek zal lijden, te brengen!
ten laste van het crisisfonds.
De heer v. d: Zoo heeft den liieer Araa
AVéstendorp hooren spreken over de prij
zen van Den llaag en Amsterdam. Maatf
hoe staat het dan met Rotterdam, waar
voor de eerste 30 kub. M. verbruikt gas
slechts 7 cent wordt betaald, terwijl nier,
15 cent wordt voorgesteld? Is het waar,
dat de regeling daar zoö is? En als dat
zoo is, werkt daar de gasfabriek dan zoo
vobrdeelig? i
De heer Hinkelaar erkent, dat F.en'
W. zith op het juiste commerciéete stand
punt hebben geplaatst, maar dat geldt alleen
in normale en niet in abnormale tijden.
Als de wedren tusschen' den' kolen- en!
gasprijs blijft doorgaan] is de burgerijdaar-
van de dupe.
Toen de vorige prijsstelling plaats liadfi
Hepen de1 prijzen der kolen reeds op eu
nu hooren' we weer dat Duitschland den
prijs der kolen heeft gesteld op f 90 eü?
Engeland op f 120.AVaar moet dat; heen?
- Door den heer v. AAtestendoip; is; ge
zegd, dat de gasfabriek moet blijven dopj»
a
sA
SCHIEDAMSCHE COURANT.
«v 1 1 1 .1 -litt* 1.1.. TTiI fin izftOI*
0 -3* r
Jf/ttK!
'-/l
r éjj, v
