éhrëdamsche Courant
Tweede blad
loft de Tweede Earner.
&wa
gjZaterdag 20 October 1917, No. 15580)
n
fjvg zitting is met een. goed werk begon'
de Ranter heeft aan personen,- die
tl; tödtee, aanvrage recht op rente krach-
ms art 369 of 370 der Invali.ditiedtisw©t-
jajuja zouden- hebbep, gehad, doch buiten
ijj, gehuld" een. te' late aanvrage voor
ifódanjge rente hebben gedaan, de ge-
IdfehMd geschonken dfe rente alsnog te
verkrijgen- Het ging trouwens maar om
f18.000 voor 150-personen, tenminste, zoo
het schrijnend in' de Memorie van
ïèe&fcting, -ats„ daarvan niet- sinds de in<-
diJeMflg- van het wetsontwerp weer eenige
overeen zijn.--Het-leek," dat zelfs dit vete
oabverpjo gevaar liep, crash© t verluidde dai
te heele "Rechterzijde, als één man zou
opkomen!'voor de -strikte-naleving van de
wjet-Talma, waarvan soiet eerder zou mogen
worden afgeweken dan dat er jn de wet
zelve verandering was aangebracht, en
dèa aanhef van het Voorloopig Verslag
^2eer vele leden hadden tegen dit wets
ontwerp ernstige principieel© bezwaren, ea
gprailèn de wonsch uit dat "het 'door (Ie
Regeering werd teruggenomen" deed voor
de arme oudjes, die óf het slachtoffer waren
geworden van eigen onwetondhneid óf van
die tan tnsschenpersonen, 't ergs.© vreezen
In hoeverre die. principieel© bezwaren ver
hand hielden met politieke" bezwaren is na
tuurlijk ui,et na te gaan, al treft het dart
ook-'dat de oppositie alleen van Rechts
kwam, en dat ten slotte de 5 leden, die
Jiun stem aam het ontwerp onthielden ook
allen yam Rechts waren, te weten de heer-
ren Arts, Bogaardt, Kolkman, Kooien on/
jan .Wijnbergen.
jïu stond, wie principieel tegen dit ont
werp'!© volde wilde trekken zeker lang
niet -zwak; de heer Limburg, die vast
Links'het wetsontwerp verdédigde verklaar
de -ook' "dat een wetgeving als deze, die
door begrootingsposten werkt, niet door
hem werd toegejuicht. Jlaar tevens mcdil
hij er op wijzen, dat zij, die als de heeren
Beuman, Lobman, en Kooien daartegen
zulke uitvoerige bezwaren hebben ontwik
ield, niet .vergeten, moesten, dat het lang
zamerhand bij cms jnhoamsoh js geworden,
omwaar de wetgevende machine zoo lang
zaam werkt, formeele regelingen te jvij-
z^sn/'als de wijziging van hot materieel
recht te.lang zou duren. En zóó is het;
jds^Cnfster Lely gekomen, was niet een
voorstel-.tot wijziging vain de Invalïctiteifs-
-wetj' waardoor het alsnog mogelijk zou
geworden zijn de oudjes waarom het-in
deze^ng te helpen, waren zij allen gestor
ven "vóór hum deze hulp ware toegeko
men. Djie wetgeving-Taima is nu eenmaal
het-poi'itick© roosje vol doornen, wat men
betèri'doet jnet rust te latten, wie dé
do& opent, "waarin zij opgesloten ligt, doet
in werkelijkheid de doos van Pandora open.
Zonder beeldspraak, een ontwerp, waarbij
eénwijzigimg van de wét-Talma werd voor-
gésteldj zou in de eerste plaats den eiseh
tot zeer', vele andere wijzigingen doen stel
len, en een debat uitlokken, dat zeker
geheel Sn etrijdl zóu zijn met de belofte
ovpr en weer gegeven om tusschen die
afneming der Grondwetsherziening en het
uiteengaan .van deze Kamer den politieken
strijd te vermijden.
Gelukkig zag de oppositie er kwader .uit.
flan zij was; er waren maininen Van Rechts,
dié méts l'ieVer wilden dam overtuigd .te
wpEtemen .als. iemandde zaak nog had
feMfen bederven dan was het wel de- heer
>ys, wan wien men zich afvraagt .of hij
vooiy^pe^' 'bezadigdheid heefj atge-
eaSdie .dhs begon!- met de Rechter-
jjdO' faisch - spel' -.te verwijlen. Vandaar,
dat hrf, dadelijk nadat.de eerste spreker,
w 1 (Oct -Rèumerzijn bezwaren tegen het
voorstel .had ontwikkeld met het grof ge
schut voor''den dag kwam, dat, als men
cte argumenten vóór' $rij legion aangevoerd,
beschouwt, men tot de conclusie moest
*0inen, 'dat als men de zaak niet wih
roen dan met eenige handigheid wel argu
menten. kan vinden .om den schijn te be
Wöen, dat men, d« 'kaak wèl' wil.
De heer Duys werd voor dezo insinuatie,
ne, waar tot nog toe niemand het woord
gevoerd had, da'n de heer Beu mer, alleen
opdezfe van' toepassing kan' zijn, natuur
JnjHtot deforce geroepen. Wat natuurlijk
yfgpTcH werk' was, want i.iidergelijke
|»vaüen begint de afgevaardigde voor Zaajn
altijd' met de verklaring, dat. hij niet
^|et waarom of waarvoor hij tot dé' 'oude
Jhrdt geroepen; én het ergste is, dat het
Wst mogelijk is, dat hij daarbij inderdaad
volle waarheid ziegt Lange jaren in
^meeting toegejuicht door een menigte,
"Idh pleegt "te vergasten aan gitovo
ten, vooral als, die, -zooals de, a£-
tdigde ;Voór Zaandam dat vejstaajfc,
rgaans in", snaakschen vorm aan den
worden gebracht, heeft de heer Dnys
'amerliand het begrip vanj wat OjC|T-
«r-wat niet oorbaar is om firn) 's Lands
'gaderzaal' te, zeggen, geheel verlopan,.
-zich-don ook met schrik pf,
"Mr- dit pp den duur heen moet. Mocht
n van.'zijn "KameirMmaat-
'\Duys heeft sinds 1909
hg eeni. lach ojpwejdeetnl hij hen,
manier! yani optr©den niet kenden
it wenderi; door rijn) onmiskenbare
ad, al' was het dam ook die van
isdomiquéi die -tijd is sinds lang
era all gaven' 'de. grofheden, van
"W buys" inj het begin van zijn Ka-
naa,tschapf -nog ah ééns aanleiding
ewge alte,rcatiies, .ojok dez© tijd -- a's
1> de Kamer dénkt blijkbaar: Het
maar, en de Voorzitter staat voor
'hlgenamé taak hem telkens to-,t de
roepen, hoewel! het feitelijk hcë-
1 v<^-' kan. scheldn' of hij dezen M©-
'tel jftifet blijft wassdien. En he|t
voor den hefer Days, dat (hij
fijk
<Sj» tóte van- bekwaamheid, Kelder ver
stand en groote werkkracht, maar hij mist
uu eenmaal' alle, zelfkennis en alle zelf
beperking. En wat ©en man alls Duys, die
met de jaren telkens erger wordt, zal" rijd
opj zijn 60ste jaar, men mag er zich niet
/indenken.
.Het het trouwens niet bij de ira-
smuatie, waarvoor hij tot de orde weid
geroepen; de Rechtei-zijde kreeg nog ook
te hooien, dat het sociale beetje, dat thans
gevraagd -weid boven het Christelijk' sociaal
P®" fep®» waarop zij staat Hetgeen den
heter Lohman de fijne opmerking in den
mond gat, dat hij deze oudjes gaarne wilde
helpen, niettegenstaande hij ©en christen
was. En de heer Lohman; bleek' man van
zijn wooid, .wamt, toen de Minister er op
waas, dat, ondanks art 59 van de wet op
het II O. wel uitkeeringen aan bijzondere
scholen weiden gedaan, ook al warer. er
verkeerde opgaven verstrekt, gaf hij zich-
®edyeia daarom direct de vrijheid over zijn
bezwaren heen le stappen. Door de aarnie
ming van -een amondcment-Duys is de net
verruimd tot hen die verzuimden tegen
esn- beslissing van de Rijksverzekerings
bank of den Raad van Beroep appèl in
te (Stelten, en tot hen die verzuimden 111
hun ©erate aanvrage alle gronden, waarop
de aanvrage zou kunnen steunen, te ver
melden ©n deswege een tweedé aanvragé
indienden, waarop ti iet-ontvankelijkheid
volgde.
En toen ging de Kamer aan het ontwerp
om hier te lande een landbouw- en weeart-
nenij-hopgeschool op te riclhten. Het ont
werp werd door Minister Posthuma over
genomen uit de nalatenschap van Talina,
hetgeen den heer De Visser aanleiding gaf
om ben woord Ivan eerbiedige hulde aan
de nagedachtenis van kien overleden mi
nister ta brengen. Dat dit' ontwerp zoo
lalng Weef liggen, as de schuld van den
oorlog.
Nu hoeft Minister Talma reeds in 1911
de 'Kamer laten beslissen, waar dezehooge-
scliool zou wonden gevestigd, en deze heeft
daarvoor Wageningen aangewezen. Hetgeen
niet belet heelt, -dat er een hevige twee-
daagfcchie strijd ook thans gehouden is over
d© quaestie: Wiageningen ol Utrecht De
voorstandei's van Utrecht baseerden zich
er op, dat; wil men werkelijk voor orij
landbouwondierwijs een hooge school stic'h
ten,- die daarvan niet alleen den naam
hééft, dat men die dan niet moet brengen
in eten klein landplaatsje, waar het intell-ec-
tnetel verideer uit den aard der zaak ge
ring is, en dat niet makkelijk is te bereiken,
maar fin ieten univeisitei tested met haar be
staande laboratoria eti colleges.
Waartegenover werd aangevoerd, dat die
ideëele opvatting van het intellectueels te
ven in een universiteitsstad reine utopie
was, en dat men de historische rechten van
Wageningen, dat haar Landbouwschool tot
hoogen bloei bracht en de kern eenerhoo-
geschool bezit, niet mocht miskennen. Em
de Minister stond in de eigenaardige po
sitie, dat hij in zijn Memorie van Toelich
ting tot het wetsontwerp verklaarde het
votum, dat de Kamer in 1911 ten gunste
van Wageningen uitsprak, te zullen eerbie
digen, terwijl hij in de Memorie van Ant
woord allerlei argumenten te berde bracht,
die tegen Wagteiingen pleiten.
Wij zouden de sprekers wilten verdeelen
in twee soorten: zij, die de zaak niet en
zij die de zaak wèl objectief'konden zien
Tot de ©erste categorie behooren zij, die
op de ©an of ainidere manier in deze
materie aan bepaalde belangen.vast zaten;
dat b.v. de heerejn Van Leeuwen en Ter
"Spill afgevaardigden voor Utrecht, en de
heer Wijckerslooth de Weerdesteyn, die
daar zoo lang gewoond hoeft, de nieuwe
hoogeschool j.n de Bisschopsstad wilden
zien gevestigd; er is niemand, die zich
daarover verwondert. Er zijn nu eenmaal
districtsbelangen en persoonlijke sympa
thieën, die bewust of onbewust hun in
vloed doen gelden. Bij hun re 1evoeringen
zullen wij dan ook maar niet stilstaan, om
van de andere iets te zeggen. En wij
beginnen dus met de heer Sibiinga Muidei,
die bij deze.geleganheid zijn maidenspeech
hield en die -door even doorwrocht werk als
bescheidenheid van optreden een zeer goe
len indruk maakte Als oud-leerling van
ie Landbouwschool te Wagieningen is hij
als landbouwer theoretisch ontwikkelden
als planter jn Indiè heeft hij de practijk
onder de knio gekregen. Hij was vóói
Utrecht, hetgeen te verklaren, .is uit zijn
liep-gevoelde en ook juist gevoelde behoefte
van hooger ontwikkeling vo-or onze land
bouwers, zoowel mot het oog op Neder
land als onze Koloniën, maar o i." viseerde
hij daarbij to hoog. De Landbouwhoogo
school .beoogt toch wel on moot beoogan
die hoógere ontwikkeling te geven, mam
moet geen geleerden kweeken. Do geleer
den, die het Landbouwonderwijs behoeft
kunnen .best door onze Universiteiten wor
den geleverd. De heer Eci-dinans hoeft het
zoo juist gezegd:
Het landbouwonderwijs zal wetelnschap
p-elijk moeten zijn, maar tevéns mot de
practijk in contact moeten blijven. Deze
spreker wees er op hoe de beroemdste
buitenlandsche universiteiten in kleine
plaatsen zijn, en maakte zich vroojijk ovler
de bewering, dat vestiging te Utrecht zal
maken dat de ahimni der Landbouwho.ogo-
schoof omgang zullen' krijgen met d© ove
rige studenten, en herinnerde er aan, dat
deze thans reeds hun minachting voor de
veeartsenijschool uitdrukken door de.leer
lingen daarvan veébonk-en of koestudenten
te noemèjn. Elu dr. D© Visser pteitte ook
sterk voor Wageningen, en herinnerde aan
het gezegd© van dr. Bos, dat "VVagejühgen
moest komen tot hoogen bloei, op elk ge
bied van het hooger landbouwonderwijs.
Wilde'men naast den ingenieurstitel, dien
de Landbouwhoogeschool zal geven, tevens
de gelegenheid scheppen om eep londbojitw-
docloraat te balen, dan zou spreker met
den heer Sibinga' Mulder zich" daarin' ver
heugen. Maar men blijve getrouw aan het
votum van 1911. De heer Bogaardt wees
op,-der,groote stagnatie^ die verplaatsing
va"n:-def<inrich%g©n' yian" Wageningen- naar
Utreclit In fle ontwikkeling van het on
derwijs tengevolge zou, hebben, .etol ver
baasde zich, dat de heer Sibinga Mulder
het gehad had over het moeilijk bereik
bare van Wageningen, een man die zoo-
fang in Indië geweest is als de afgevaar
digde voor Emmen, en dus weet dat mm
daar etmalen moet reizert tusschen twee
plaatsen ,op eenzelfde eiland, mopst zijn
'hoofd niet breken met een treinverbifi-
ding die 20 of 30 minuten langer is. 'Ook
de heer De Savomin Lohman liet zijn
gezaghebbend woord ten gunste van Wa
geningen klinken; aanvankelijk was hij ook
de meecing toegedaan geweest, dat men
moest hebben wetenschappelijk onderwijs
aan 'een universiteit, maar studie van de
zaak had hem de ovei tuiging geschonken,
dat de Landbouwhoogeschool ie Wagenin
gen moet komen, die in de kern daar
feitelijk reeds bestaat, omdat het onder
wijs aldaar zich reeds lang in die richting
heeft ontwikkeld, en nu nog slechts de
inale opschuiving behoeft. Met een kleine
sneer aan het adres van die. docenten
te Wageningen, die de Landbouwhcpge-
school gaarne in Utrecht zagen gevestigd,
erkende hij, dat het voor hen aangenamer Ss
in een umversiiteitstad te wonen dan in
een landstadje, en de heer Scheurer pleiité
ook voor Wageningen, en liet het oog: val-
lèn op de kosten, die verplaatsing naar
Utrecht met zich zo-u brengen.
De heer Dresselhuijs daarentegen hield
een krachtig pleidooi voor Utrecht, en in
in zijn qualiteit van voorzitter van den
Tuinbouwraad beweerde bij, dat alleen
daar het wetenschappelijk karakter van het
tuinbouwonderwijs tot .zijn recht zou kun
nen komen. De toekomstige leider van den.
tuinbouw met zijn export en wereldver
keer moest worden een man van ruimen
blik; daarom moest men. hem de beste
jaren van zijn leven niet opsluiten in een
plattelandsstadje, maar hem in de gelegen-
lienf stellen een goed looneelstuk bij te
wonen, goede muziek te hooren, enz. Dat
dit laatste weinig geschikt was om den
heer Dresselhuijs Calvinistische medestan
ders te bezorgen, is duidelijk.
De heer Teenstra kwam krachtig op voor
Wageningenwaai- de boer reeds in veler
oogen een persoon van den 2den of 3den
rang is, mag men van de studenten aan
de Hoogeschool voor Landbouw geen stu
denten van lagere orde maken, en dat zou
in een universiteitsstad gebeuren. De heer
De Beaufort koos voor Utrecht en maakte
zich er vroolijk over, dat de veeartsen in
het vervolg „diergeneeskundigen" zouden
heeten, wat trouwens "niet zal geschieden
na de aanneming van een desbetreffende
motie van den afgevaardigde voor Amers
foort. De heer Limburg, die de Tij der
sprekers sloot, steunde den wensch van
den lieer Teenstra, dat aan de Gronings
sche Universiteit een paar landbouwkun
dige hoogleeraren zouden worden benoemd.
D© positie van dm Minister, die Utrecht
wilde, Piaar het votum der Kamer van 1911
ten gunste van Wageningen wilde eerbiedi
gen, was raat makkelijk, en uit den tooin
van zjjn redevoering wagen wij de con
clusie te trekken, dat hij wist, dat hij voor
oen, verloren zaak plekte. Hij bleek zeef
ontstemd over het feit, dat de heer Hoek,
d© directeur-generaal van Landbouw, kórt
vóór 'd© openbare behandeling van het cpt-
wicrp in de Kamer, een brochure in het
licht gaf, om vóór Wageningen te pleiten,
■een brochure, die le rneor indruk heeft ge
maakt, omdat de schrijver daarvan nog met
zoo héél lang' geleden van juist tegenover
gestelde gevoelen was, en .u. die de ver
houding tusschen. hem on zijn superieur,
dfc*n Minister, waarvan men toch al zegt,
dat 'ze te wenschen overliet, niet beter za.
makOn. Als de landbouw hoogeschool te
Wagoningian kwam, zou de Minister, die zoo
best mogelijk maken, maar niet bereid zijn
aan 'de Groningsch© Universiteit de aan
stelling van professoren in den landbouw
tó bevorderen. Welnu, het pleit werd met
groote meerderheid ten gunste valn Wage
ningen beslist; slechts 10 stemmen ver
klaarden zich daartegen.
Wij verheugen ons- over dozen afloop,
en ooik om dezo reden, dat wij gel00van,
dat man geheel verkeerd zou doen in ons
kleine land too te geven aan do neiging,
om alles in do groote plaatsen te centrali-
reoron, terwijl juist de klein© plaatsen vaak
zoo gebaat zijn met d© vestiging] van een
Rijksinrichting; do grootere hebbon levens-
rappen 'genoog uit zichzelve. Van groeten
invloed is doorigaans in dezo, dat de amb
tenaren alaln ©en Rijksinrichting' liever In. lejen
groote 'plaats wonen, maar wij zouden wil
ton vragen, hoeveel dokters, notarissen, opt-
vanigters, hoofden Van scholen, predikanten,
enz., enzl., einz., die uit groote plaaféen
afkomstig zijn, niet binnen, kl'einer Bestek
tien gelukkig leven slijten. Hot zou Voor
Wuigmingem de doodsteek geweest zijp, als
do Landbouwhoogeschool daar niet was ge
komen, ongerekend, dat men nu kan voort
bouwen op sinds jaren gelegd solied fun
dament, terwijl men anders' weer van nieujwjs
af 'aian. had mooten beginnen!
I
E'e behandeling van Bet ontwerp op d©
spoorwegen met beperkte snelheid zal ons
misschien volgende week aanleiding geven
daarvan nog iets te zeggen. Dp Vrijdagpohe
zitting is laat besgonnem; zij* moest twee
malen verdaagd worden, vóór hot voreischte
aantal ledon bijeen was. Dit feit zal wel
kome gelegenheid zijn; voor hén die gaarne
op de Kamer afgeven, om de handen weer
weeklagend ton hemel te heffen over zoo
veel plichtverzuim. Maar men verge te toch
niet, dat het aanvangsuur van kwartier
voor elf, zooals dat in de> laatste weken
was aangenomen, voor vel© Kamerloden
schier onoverkomelijke mooilijkbedjeni mot
zich brengt, ïlI. voor die loden, die naast
hun Kamerlidmaatschap nog andere bezig
heden hebben, en die leden vormen lie
groote meerderheid.
Nu is het gemakkelijk to zeggen: Dan
moeten die rnensdhen maar goen Kamerlid
worden, maar wie dat zou zoggen, zou,
toch" w.el Wijk geven van, zeer "verkeerden
kijk op de dingen. Een Kamer van zuivere
politici ens zou een ramp wezen, gelukkig
dat ze nog zoo vele leder, telt, die in
volle contact staan met het leven daar
buiten. Era daarom moet de volksvertegen
woordiging zich ook in haar urenvan
vergadering veel meer dan vroeger aan
het practische leven aanpassen. Die vea
naderingen van 11 'tot 4 uur konden er
nog even mee door, toen slechts de kleinste
helft van het jaar vergaderd werd; ze
zijn geheel uit den booze, nu de Kamer
10Vs 'maand achtereen zonder ©enig reces
vergadert, en het uur van kwart voor elf
is daarenboven buitengewoon bezwaarlijk
voor hen, die buiten Den Haag wonen,
aangezien men tegenwoordig wel weet op
welk uur men in de trein stapt, maar in
absolute ongewisheid verkeert op welk uur
men zal aankomen.
Met dit alles wil niet gezegd woiden,
dat liét land er ook maar eenigszins mee
gebaat zou zijn, als alle leden altijd aan
wezig waren; het is genoeg, dat zij dat
zijn bij het nemen van gewichtige beslui
ten. en er altijd een aantal leden is, dat
de zitting mogelijk maakt, die zonder de
helft -{- 1 volgens onze Giondwet niet mag
worden geopend. Wij weten wel, dat een
voudige zielen zich de Kamer voorstel
len als een soort school, waarin ieder
op zijn tijd aanwezig moet zijn, om met
open mond te luisteren naar hetgeen de
geachte mede-afgevaardigde ten beste geeft,
maar zoo staat de zaak nu eenmaal niet.
De Volksvertegenwoordiging is daai om
de Regeering te controleeren en voor de
belangen des volks op te komen, en in
die taak is zij, zooals wij de zaken be
kijken, nog niet te kort geschoten. En hoe
meer mannen, die in het volle practi
sche leven staan, groote kooplieden, m-
dustrieelen, voormannen in de arbeiders
beweging eqz., in de Kamer zullen zit
ten, hoe beter dat voor haar zal zijn,
maar dan moet men zulks ook door den
tijd van bijeenkomst, zooals bijv. in Enge
land, mogelijk maken. Daar vergadert men
in den regel slechts in den laten namid
dag en 's avonds, en niemnad denkt er
aan een lid, dat wegens andere bezigheden
afwezig is, daarvan een verwijt te maken,
wat trouwens zeer ongerechtvaardigd zou
wezen, omdat het Parlementsgebouw in
Engeland heel wat zitplaatsen te kort zou
komen, als alle leden kwamen opzetten.
Wij moeten hebben een Kamer o,ok zeer
goed gevuld met mannen uit de practijk.
Wat natuurlijk heel wat anders dain
van de Evenredige Vertegenwoordiging mis
bruik te willen maken, om v*an onze volks
vertegenwoordiging een bel'angenkfamer te
maken, waarin lid A. de belangen der
boeren, lid B. dat der schippers,, .lid. <C.
dat der tappers, lid D. dat der barbiers
en lid E„ de heer Henri ter Hall is daar
voor reeds genoemd, de belangen dor toc-
neelarlisten zal hebben te bepleiten.
'Natuurlijk zal bet'zóo verre niet komen,
en de heer ter Hall, om bij Uien, evén te
blijven, zal verstandig doen zijn supcossen
op het tooneeL nipt te verruilen voor het
tegendeel daarvan i.n de Kamer. Maar
dat allerlei belangen en belangetjes de
eerste maal bij verkiezingen onder de Even
redige Vertogenwoordigiing hun. woordje
mee uilen spreken,, staat voor ons vost.
Maar wij dwaalden af. De Kamer zal
het nu, probeeren met om half ééjü bij
een te komen, en wat later bijeen le blij
ven, moge het helpen. 1
BOTENLANÏ).
Nederland en de oorlog.
Het standpunt van onze
R e georingi.
Die Tel. heeft, naar aanleiding van do
door hem uit Engeland ontvangen cor
respondentia, die wij gisteren overnamen
inlichtingen ingewonnen. Wij laten die hier
thans volgen,. Hot blad schrijft:
Bij informatie ier bevoegdcr plaat so is
ons gebleken, dat de boven besproken Brit-
sche grieven zijn gericht tegen denzelfdon
neutral iteitsmaatrogeldien onze regeering
toepaste ton aanzien van de Buiüsche en
■Oostenrijksche zeeschepen, die zich bij het
uitbreken van den oorlog te Antwerpen be
vonden en waarvan, zij don doorvoer door
ons gebied weigerde, op straffe van se-
questroering, zoowel toen di© schepen zich
nog in handen der geallieerden bevonden
als toen zij door Duitschlarad waren herno
men.
Handelsschepen onder de vlag van een
oorlogvoerende, die op de togienpartij zijn
buitgemaakt, worden, op straffe van se-
questratje, niet toegelaten in Nederlandsoh
rechtsgebied, tenzij wegens averij, de ge
steldheid der zee, gebrek aan. brandstoffen
of aan levensmiddelen, zoo vermeldde het
Üranjeboek van Juli 1916 (blz. 34). Mocht
een vreemde onzijdige staat zijn vlag heb
ben verleend aan een door eon oorlogs
handeling verkregen schip, dan hoeft die
staat de verantwoordelijkheid daarvoor te
genover de oorlogvoerenden aanvaard. In
dat geval acht onze regeering zich verplicht
alleen met die onzijdige vlag rekening te
houden. Krachtens voormelden regel is
de „Marje", die als Buitsch handelsschip
te Tandjong Priok binnenviel on door de
overheden jn Indië werd herkend als het in
het begin valn don oorlog in een Duit-
sche haven genomen Briisch schip „Dacre
Hill" gesequostreerd, ten einde na den
oorlog te worden afgegeven aan dengene,
die krachtens een onpartijdige uitspraak
zou blijken de rechthebbende te zijn.
Die „Maijo" kwam mot een niet-militaire
bemanningi in Indië aan. Verschillende be
richten mogen als vaststaand doen aanne
men, dat het schip krijgsvoorraden, uit
Enjtschland naar Duitsch-Oost-Afrika had
overgebracht en derhalve was gebezigd als
hulpschip in den zin van het door de Brit-
scho afgevaardigden op de tweede Vredes
conferentie gedaan doch niet gehandhaafd
voorstpl. 1-
Het kwam echter niet als zoodanig in
Indië aan. Van intemeering dier beman
ning kon derhalve, zelfs al was een hulp-
schip als een oorlogsschip te beschouwen,
zooals het bedoelde Britsche voorstel wil
de, geen gpr-aikb zijn. De Britsche regee
ring zelve is niet van meening, dat sche
pen, die gedurende den oorlog zijn gebe
zigd als transportschepen ten behoeve van
leger of vloot, het karakter van hulpschip
behouden, nadat zij hebben opgehouden,
als zoodanig dienst te doen (zie de verkla
ring van haar voorstel in de handelingen
der Vredesconferentie, deel III, blz. 864).
Bovendien verzocht zij ■uitdrukkelijk aan
onze regeering, om binnen haar rechtsge
bied voor het halen van suiker toe te laten
schepen, die bedoelde transportdiensten!
vroeger hadden verricht, welk verzoek onze
rogeering inwilligde. 1
Ook indien de „Marie" wèl als hulp
schip in Indië was aangekomen en overeen
komstig het Britsche voorstel tot vredes
conferentie als oorlogsschip was beschouwd,
had het schip moeten worden geïnterneerd
en niet uit Ihet "Nederlandsche rechtsge
bied kunnen worden verwijderd.
Onze regeering past het door haar ge
huldigd beginsel, dat door oorlogshande
lingen verkregen goederen en schepen niet
binnen ons rechtsgebied worden toegela
ten met de uiterste consequentie toe. Voort
den landoorlog wordt door de uitgevaar
digde beperking Engeland niet getroffen,
voor den zee-oorlog trof zij tot dusverre!
beide partijen. Zoo werd op 19 Januari j.l.
aan het schip „Ursula Fischer", dat met
Duitsche bemanning en onder D'uitsche vlag
zich van Zeebrugge over de Schelde naar
Antwerpen wilde begeven en door den Ne-
derlandschen bewakingsdienst te Vlissingen
werd herkend als het door de Duitsch©
marine buitgemaakte Britsche schip „Las
tris", de toegang tot het Nederlandsch
rechtsgebied op straffe van sequestratie ge
weigerd, waardoor het van de reis naar
Antwerpen moest afzien.
STADSNIEUWS»
Yolk<»ng.
Men verzoekt ons plaatsing voor het vol
gende:
„Wie het doel wil, moet ook de midde
len willen." Zoo heeft blijkbaar het be
stuur van de Schiedamsche „Volkszaing"-
afdeeling er over gedacht Eu met voort
varendheid heeft bet plannen beraamd om
dezen winter dein zang te kunnen beoefe
nen. i
Ten einde zooveel' mogelijk ieder te la
ten profiloeren van het genot, dat zang
avonden bieden kunnen, hebben niet al
leen de leden' tel deze samenkomsten toe
gang, maar kan ieder legen zeer matigen
toegangsprijs de uitvoeringen bijwonen.
Een liederenbundel, die den geheel én.
winter kan worden gebruikt, is reeds sa
mengesteld en zal spoedig in druk ver
schijnen.
Niemand Van de bezoakers zal aarzelen
zich dezen 'bundel aan to schaffen, daar,
de prijls zeer laag is gosteld. Kortom, liet
bestuur beijvert zich op allerlei wijzen, do
Volks zangavonden populair te maken.
Blijkens de aankondiging zal Dinsdag
avond, 2,3 October a-S„ de ©erste oefe-
rJLngsavohd zijn. De gehoorzaal in het ge
bouw van den R.-K. Volksbond kan tal
van zangeressen en zangers een plaats
bieden en. n'aar (Verwachting zid: menig
een van de gelegenheid om eens flink
„uit te halen" 'een, dankbaar gebruik ma
ken.
Niets zAl' bet Bestuur Van „Volkszang"
aangenamer zijn'.
Het Nederlandsche volk moet loeren, te
durven zingen.. Reeft het eenmaal dien
durf, dan zAl het zich ook, waai' dt moet
en kan, uiten in z'ijn national© liederen.
Maar om die te kunnen zingen, moet het
publiek zè kennen. Aan „Volkszang" komt
de eer toe, dat het krachtig werkL/ om
die gevorderde kennis aan te brengen, ea
uil te breiden.
Dit streven verdient den steun van ieder,
die hel wèl ipeOnt met ons lanld (en volk'.
Zeker, we beleven donkere, benarde tij
den. Menigeen gaat onder nijpende zorgen
gebukt Het is dus geen wonder, dat het
Bestuur van „Volkszang" ernstig heeft over
wogen, of het reeds dezen winter mot hot
geven van zangavonden moest IxsginnerJ.
Maar men heeft begrepen, dat enkel©
uren van prettig samenzijn onder hol zingen
van Hollaaidsche liederen velen oan hoogst
aangename afwisseling zal zijn in het lo
ven, dat mot don dag armor wordt aan ge
nietingen.
Men heeft tereoi. ingezien, dat do hui
dige tijdsomstandigheden, «die neerdruk
kend werken, geen roden mogen zijn, om
alios na te laten, wal don mensoh kap
opvroolijken, opbeuren ea verheffen!.
Men heeft bovendien overwogen, dat
dezen winter samenkomen in een good
verlichte en verwarmde zaal voor velen,
oen uitstapje zal zijd. en een welkome ver
kwikking 'na eon verblijf in vuur- en lichtr
looze vertrekken. Besparing was ook' 'hier
het wachtwoord. En jeder zal ton, volle
onderschrijven, wat een geestdriftig voor
stander van den Volkszang laatst schreef:
„De brand is duur,
Het gas is schraal, I
Maar zjngen kannen we allemaal
D,e liederen onzer Moedertaal.''
Als allen, die voor Volkszang voelen, a.sL
Dinsdag present zijn, is bét succes ver
zekerd. 1 1 I
Het smaakvolle huizen complex, aan de
t. Liduinestraat, 41, 43, 45, 47, 49, 51,
53, 55, 57, 59, 61 en 63, volgens Haag
se he bouwtrant ontworpen en enkele jaren
geleden gebouwd door de bektendo Scliie-
damscho bouwondernemers Gebr. Ooster-
hoff, is heden door bemiddeling vaji de
N. V. Maas en Waterweg verkocht, aan,
oen Rottejdamsohe combinatie.
DIB
is
