Schiedamsche Courant.
t$ Uit de Tweede Kamer.
fw E E DE BLAD
(Zaterdag 10 November 1917, Ko. 15598).
s'i.jlp OVeede Kamer is in de afgeloopen
'ïfcek öectós één dag bijeen geweest, ten-,
mulste in openbare zitting, en. bot is haar
gelukt de LamLmbeiderswet want
jat zal do officieel© naam zijn, af te
joen. Het is anders niet zónder jhortdn
cü fetooten gegaan, ctn do eindstemming
zaT eerst Later plaats hebben; er is echter
geen gevaar brj, en het zou ons zelfs
gat verwonderen als do wet zonder hoof-
délijk» Klemming word aangenomen. De be
handeling (heeft tocli doen zien, dat, al is
niemand (geestdriftig vóór het ontwerp ge-
- gtemd, or toch ook niemand is, die er
onoverkomelijke (bezwaren tegen hééft, en
jnlico metten hebben nu eenmaal de beste
kans.
]>e (hoofdkwestie die nog .behandeld moest
(wórden hvas de vraag" of men den lamd-
'bouwer aan het door hem verkregen lafid
zal "binden. De heer de WSjckerslooth liad
daartoe 'zelfs oen nieuw hoofdstuk in Ide
W|et opgenomen, willen ziejn. 'Dot goed begrip
ran (hetgeen hij voorstelde dienen, wij er
aan (te herinneren, dat do landarbeider
ran den kostprijs van het door hem in.
eigendom Verkregen plaatsje 4 percent reap©
betaalt, "en dan 30 jaar lang 5% percent
van genoemd bedrag, zoodat liet na 33
jaar zijn vrij eigendom wordt. Daar het
plaatsje "ten hoogst» f4000 mag. kosten,
'betaalt (hij dus ten hoogst© 3 jaar lang
flGO, én 30 jaar lang f232, en is dan.
valt" talles af.
/•Maar men zou wel eens te doen kunnen
febben met iemand, die van het verkrijgen
van tsoo'n plaatsje een zlaakjo wilde .ma
ken door het met winst aan een. ander
to Verhuren of to verkoopen, cn daar is
de wet niet voor. Vandaar het voorstel van
den afgevaardigd© voor Wjjk-bij-Diuurstode,
dat (bet plaatsje niet zou mogen worden
vervreemd of verhuurd voordat alle annuï-
teiten wanen afbetaald, en dat er geen
hypotheek op zou mogen worden genomen];
vóór .er 15 annuïteiten waren, afbetaald.
De heer do Wijkerslooth trachtte dus het
wetsontwerp in zijn ouden, vorm te her-
i stellen, want Talm a had in zijn.óntwerp
indertijd dergelijk© bepalingen neergeschre
ven; maar Treub, di© hem aan zijn Depar-
- tement opvolgde had deze er uit •"gelicht,
!vite (heer Teenstra gebruikte dan ook heli
/-qtöste "woord, toen hij het ©en reactionair
amendement noemde. Toch bracht het meer
i/dan één vooruitstrevende in de war. De
(heer. (Die Jong b.v. meende toch, dat waar
/(deze wet een sociale beteekenis heeft; waar
mét staatsgeld do arbeider tegen zeer ma.
•j tige rente aan een plaatsje wordt geholpen,
^het toch niet aangaat, dat hij na 6 mappden,
"apf /één jaar dat plaatsje zal kunnen ver-
vreemden. En de heer Schaper moest zelfs
ïmtlaren dat men hier wel gedwongen
§wSS Van twee kwaden-het minste te kie-
zen, of de mogelijkheid van een handel
'in zulke plaatsjes of een voortdurende voog-
dijover den landarbeider, .en dat lirj niet
jiet laatste koos is natuurlijk overbodige
/mededeeling.
"ffpé Minister bracht de Zaak uit de af ge-
bokten beschouwinlgen naar de praotijk
terug. Hij herinnerde er eerst aan, dat de
l^redein: waarom die bindende bepalingen
rit de wet-Tal'ma waren verwijderd tweeër-
®J;waren'; de eerste, dat men meende,'
dat., als de landarbeider eigenaar werd,
^|jÈj "ook indeadoaid ©Lgettaarsvrijheid moest
f-retótó; de tweede, dat men de regeling
Ü8S! hij eigenaar zou zijn aan de contrac-
Ijfeérënde'partijen wilde ovcrLafcen. Hij ried
|aahivertrouwen, te hebben in 'de land-
;j«arjKi<ters,* er bovendien op wijzende, dat
;;j$óheer de Wijkerslboth met "de aanneming
'zijn amendement zijn doel' niet zou
glbaeikeiï, want alls de landarbeider land
afstaanaan! den landeigenaar, zal hij
|)jandezen gemakkelljk' geld krij'gen om alle
l^riiïteiten- in eens af te lossen. Het amen-
hdémenf. haalde slechts 15 stemmen; 14
Jfyan Rechts, walarbïj zich de heer Siibiinga
Mulder voegde.
\j|HPeze. stemming had vérstrekkende gevOl-
|ij4géD.'Bjj art 28 van de wet, luidende:
!iü- - -
||pgÏÏet bestuur van de vereeniging of de
.-/stichting of de gemeenteraad neemt om-
ri|||trent de aanvrage binnen acht maanden
rb-lvu "ontvangst daarvan of, ingeval' van
^^Ntfiigöiang, binnen apht maanden na
'=^^"vierkrfjging van' het' onroerend goed,
redenen omktoed besluit. In dit
o'j. besluit worden' de vo on vaarden opge-
J10nien die voor de geldleening op de
^•//'verkrijging van' het onroerend goed ge-
isfstold worden
..had de (heer v. Hamel' "de vraag gesteld,
i®/bïj<'de "vaststelling van1 de voorwaarden.
S^'j^estau" volstrekt vrij is, waardoor de
^^^ehjtheid zou bestaan', dat een van
^^^^^m-'ivW'jdie&ihëérpPnsfh'uina tot
stelsel", zon terugkeeren. Vandaar
*™ns^pl'gtodé..viaag of het 'niet.verstandig
-wezen om in art- 28 vast te leggen,
k,(géen beperkingen van de vrijheid aan
gjgï lundbóuwcr mogen worden .opgelegd.
nir hij '«at zich' gewonnen, toen de,heer
■(Wijkerslboth opmerkte, dat hij verwer-
:van rijn voorstel' omtrent de gebon-
lid yan deii grónd, de Rogoéring nooit
vjan niet-vervreemdbaarheid.
..fcutntiien toelaten, omdat dit in lijurech-
JlStrijd met de wet zou wezett. Toen
ïheer v./Hamel' daarop' met de mede-
kwain, dat hij', (door deze'\-erkla-
jgekregen had wat (liKj wenschte, weid
'IJundische hart van deh heer De Sar
Lohman 'ongerust, en gaf hij al's
Jvetasch te-kennen, dat de vraag d©o"r
heèr.lVan Hahieï opgeworpen eerst
.Voorstellen, van den heer De Wijker
zou worden uifgemaakL
Maar toen deze verworpen, waren, en de
heer Van Hamel verklaarde dat het nuon-
noodig was in art. 28 het verbod van be
palingen van gebondenheid neer te leggen,
daar- uit do st/ Juing genoegzaam geble
ken was hor (t ,uor over de zaakdacht,
kre^ men ©e? cht de poppen aan het
dansen, en verrees de heer Van Idsinga
Van zijn zitplaats om. koo groote staatsj
rechterlijke ketterij te bestrijden, die uitdein
mond van een hoogleeraar in de rechten
zeker wel verwondering wekte; een regee-
ïing is bij het nemen van maatregelen van.
bestuur toch geheel vrij, zoover de wet
haar niet bindt, en verworpen amendemen
ten kunnen daarop nooit invloed oefenen.
De heef Van Hamel zag in dat de afgevaar
digde voor Bodegraven gelijk had, en stelde
toen een toevoeging aan art. 28 voor, waar
door zou uitgemaakt worden dat de land
arbeider niet zou worden beperkt in zijn
recht om zijn eigendom te vervreemden of
te verhuren of op andere wijze aan leven
den in gebruik te geven, noch in zijn vrij
heid om anderen grond in gebruik te
hebben.
Het nadeel van dit amendement was, dat
het de Kamer overviel; de heer Marchant
verklaarde, dat liij alleen zou tegenstem
men, omdat hij de beteekenis daarvan niet
dadelijk kon overzien; do heer Teenstra
wees er bovendien op, dat het amendement
vergat iets over het verhypothekeeren to
zeggen; de lieer De Jong bestreed de stel
ling van den heer Van Hamel, dat, wie te
gen de voorstellen de Wijkerslooth was, aan
zijn amendement zijn stem moest geven;
hij toch stemde niet uit beginsel tegen,
maar omdat het hem te ver ging; de Mi
nister achtte het onnoodig en de heer. Van
Idsinga legde er allen nadruk op, dat ver
werping van de voorstellen de Wijkerslooth
niets anders wilde zeggen, dan dat> men,
de beperkende bepalingen niet in de wet
wenschte op te nemen, maar dat iedere
volgende Minister, als do noodzakelijkheid
daarvan blijkt, die bij maatregel van alge
meen bestuur kan invoeren. En de heer
Drion. deed het voorstel om de beraadsla
gingen te schorsen tot ©en nader te bepa
len dag, oiti de quaestie van de vrijheid
of de niet-vrijheid van do- opvolgers van
dezen Minister nog eens nader te over
wegen. Dit voorstel haalde echter slechts
5 stemmen, waaronder die van den heer
Van Hamel. Deze zou toen zeker verstan
dig gedaan hebben door zijn denkbeelden
in een motie te belichamen, die de Kamer
zeker had aangenomen, en die toch altijd
voor opeenvolgende ministers eonigè mo
reel bindende kracht zou gehad heblten,
maar politieke onervarenheid maakte dat
hij zich vastklampte aan zijn. amendement,
dat met 42 tegen 14 stemmen kelderde-
De 14 voorstemmers waren, behalve de
lieer van Hamel, 4 van de 5 aanwezige
Vrije Liberalen de heer van Foreest
stemde tegen de 8 aanwezige sociaal
democraten en' de heer Smecnge. En zoo
maakte de heer van Hamel tegen zijn be
doeling door verkeerd manoeuvreeren de
opvolgers van den heer Posthuma ten op
zichte van de beperkende bepalingen' nog
vrijer dan ze zich anders zouden gevoeld
hebben.
De heer Teenstra had liet maximum van
f4000, dat een plaatsje mag kosten, tot
f6000 willen zien verhoogen met het oog
op de zeer liooge grondprijzen in bepaalde
streken van het land. De heer Schaper
achtte dit bedenkelijk, omdat dit een sti
mulans zou zijn om overal don prijs te
verhoogen.'De Minister wees er terecht
op, dat, nu de f2500 reeds tot f4000 was
geklommen, men niet verder moest gaan,
in de eerste plaats omdat het in het be
lang van den landarbeider zelf is, dat hij
geen plaatsje koopt, als de landprijzen exor
bitant hoog zijnin de tweede plaats moet
hij bij Loge grondprijzen niet in de verlei
ding komen een klein boerenbedrijf te koó-
pen, wat tegen de bedoeling van de wet
zou zijn. Het amendement-Teenstra werd
met 34 tegen 17 stemmen verworpen. Het
amenedment van den heer Schaper c. s.
om in de wet Vast te leggen, dat de prijs
van het losse land niet hooger mocht zijn
«Lui het gemiddelde van liet daarom heen
gelegen land, werd door dezen ingetrok
ken, toen de Minister zich bereid ver
klaarde in de wet neer te schrijven, 'dat
die'niet „belangrijk" hooger mag zijn. Hoo
ger moet ze altijd reeds zijn om de ver-
kavelingskosten. Een amendement-de Jong
Muralt, dat de Kroon in bijzondere ge
vallen verlof kan verkenen vijp den be
paalden maximum-prijs af te wijken, werd
aangenomen. Eindelijk was er de rente
quaestie; de heer Scliaper vond dat men
niet (hel poig op het feit, dat er niets van
te zeggen is, hoe de rentestand na don
oorlog zal wezen, goed zou doen in de
wet neer te schrijven h oo gs t e n s 4 per-
pent; men 'moest niet vergeten, dat het
oorspronkelijk 3V2 was geweest, maar om
ongewisheid, door den oorlogstoestand ver
oorzaakt, 4- was geworden.
En de hoer Snoeck Henfcemans wilde
een "bepaling van het percentage geheel uit
de "wet schrappen, maar dit bij algemeenen
maatregel "van bestuur vaststellen. Dit laat
st© amendement, wat aan de bevoegdihek
der Kamer raakte kreeg slechts 5 stemmen
het amendement-Schaper, waardoor, zooals
de (heer Van Doorn terécht opmerkte, dit
voorkomen 'zou worden, dat Wij te Koog©
stijging -Van den rentevoet: de landai 'red-
dér "de dupe zou' worden van te dure
voorschottenKaalde hot oen heel eind
het werd met 31 togen 29 stemmen vier-
worpen; Vóór wiaren d© 9 aanwezige sociaal
democraten '(als ze allo op het appèl waren
geweest Hvas het amendement dus royaal
aangenomen) 5 Unie-Liberalen, 5 Vrijzin
nig-Democraten, 9 Katholieken en 3 anti
revolutionairen.
Dó interpelLatie-Schaper 'ovèr de ie vol
gen lcwensmiddelenpolitiei is met het oogj
op "het feit, dat intusschen de nieuwe crc-
dietaanvragen "voor de levensmiddelenvoor-
ziening "is ingekomen, tot do behandeling
van genoemd wetsontwerp uitgesteld. Dn
de Kamer komt 20 November a.s. eerst
weer in openbare zitting bijeen, om dan
de Slaatsbogrooling af te doen.
Dus 'één weekj© rust voor de leden;
ook deze wieek looh is er in de af deelingen
vergaderd.
STADSNIEUWS.
Gemeenteverslag.
Uit het verslag van den toestand der Ge
meente Schiedam over het jaar 1916, blijkt,
dat de bevolking is vermeerderd met 1636
(898 m. en 738 vr.) en bedraagt 37.613
zielen (18.677 m. en 18.936 vr.).
Er werden géborén 1192 kinderen (628
m. en 564 vr.), waarbij waren 21 onwet
tige (14 m., 7 vr.). Hier, werden geboren
en elders woonachtig 15 kinderen (7 m.,
8 vr.), en elders geboren en hier woon
achtig 13 kinderen (8 m, en 5 vr,), terwijl
levenloos werden (aangegeven '44 kinderen
(27 m. en 17 vt.).
Het totaal aantal geborenen, behoorende
tot de werkelijk© bevolking der gemeente
bedroeg dus 1146 (602 m. en 544 vr,).
Er zijn ïn dit jaar 10 gevallen vantwe©-
linggeboorten voorgekomen, waarvan 9 wet
tige en 1 onwettige; daarvan behoorden 11
der levend (geborenen tot het mannelijk
er 7 tot het vrouwelijk geslacht, terwijl als
levenloos werden aangegeven 1 m. en 1 vr.
kind.
Van de 528 overledenen in 1916 waren
er 290 ongehuwd (157 m. en" 133 vr.), 153
gehuwd (85 m. en 68 vt.), 26 weduwmtresn
en 63 weduwen, 1 gescheiden vrouw en
1 wouw waarvan de hurgelijke staat on
bekend was. Er overleden hier 18 personen
(8 m. en 10 vr.), die niet tot d© bevolking
behoorden, terwijl Ier 12 (8 m. en. 4 vr.)
elders overleden en hier thuis behoorden.
Er vestigde zich van elders hier 3214
personen (1637 m. en 1577 vr.) en er ver
trokken van hier 2196 personen (1073 m.
en 1123 vr.).
Het aantal huwelijken bedroeg 308 en het
aantal echtscheidingen 8.
Het aantal huwelijken, dat gesloten werd
tussclien jongemannen en jongedochters be
droeg 284; .2 jongemannen huwden met
een weduwe en 2 met ©en gescheiden,
vrouw;. 10 weduwnaars huwden met een
jongedocht©4 5 met leen weduwe/ 2 met een
gescheiden wouw; 3 jonge dochters huw
den met een gescheiden man.
Flora.
Voel- voller dan' bij apidere wokelijksche
openingsvoorstellingen, was heb er gister
avond in.' het intieme zaaltje. En geen
wonder 1
De aankondiging alleen reeds van de
overal bekende succesvolle film „De wa
pens neer" met pacifistischen teadenz, had
behalve de vele vast© liezoefcors 'ook ande
ren naar het gebouw getrokken, waar ze
konden getuigen van den goeden smaak
deir (directie iri' het samenstellen van pro
gramma's.
Een comédie „De caprice vam mevrouw
Bunny", een. dol'-bumoristiscfiiie film „De
verliefde gummibal" en ©en: leuke klucht
„Fatty's cadeautje" vormen mot hot fraaie
extranummer een' goed geheel voor de
pauze, waarna Bertha von! SiitLner's mees
tenverk cinematiscOi wordt vertolkt.
Een ieder ontwikkeld mensch kent na
tuurlijk liaar roman, maar in 't kort willen
we do geschiedenis even vertellen.
Gravin Martha von Althaus, wier vader
op endc op militair is, leeft in gelukki
gen echt met Arnold von Dotzky; hun
eenigst zoontje is "niet alleen hun trots,
maai' ook die der familie en grootvader's
ideaal is dit kind, tegen de zin rijder
moeder, te zien opgroeien' voor de ver
derfelijke militaire kaste.
De atmosfeer is met etcclricileit geladen
en in 't geheim wordt door de diplomaten
den oorlog voorbereid, totdat in 1866 de
bóm harst en de oorlog tussclien Duitsch-
land en Oostenrijk een feit wordt. Ook von
Dotzky vertrekt naar het front cn ha maan
den niets van haar man gehoord te hebben,
verneemt Martha toevallig bij een vriendin
uit een brief, dat 'von Dotzky gesneuveld
is. Na vier jaar over hot verlies van haar
echtgenoot getreurd te (hebben, ontmoet Mar
tha op een hofbal Fred, von Tilling, een
wapenbroeder van haar gesneuvelden
echtgenoot. Hun ideeën blijken overeen te
stemmen, waar beiden den oorlog halen,
en na oenigen tijd treden zij in het huw©-;
lijk.
e De wedesondcrkandelmgch hebben tot
geen resultaat geleid en opnieuw zijn de
vijandelijkheden geopend, waardoor ook
Martha's tweede echtgenoot naar het front
moet vertrekken. Overspannen door angst
wordt ze zwaar ziek en de dokter be
looft van Tilling dezen te zullen telegija-
feoreh, zoodra hetgevaar voor haar leven
voorbij is. Na ontvangst van het gerust
stellend telegram is von Tilling bij eeh
wapenstilstand in de gelegenheid naar huis
terug te koeren en vraagt zijn ontslag uit
den- dienst, nadat de oorlog zal zijn afge
loepen.
Martha ontvangt intusschen' een brief van
haar advocaat, (dat tengevolge van dei;
oorlog haar bankier zijn betalingen heeft
gestaakt «enhaar vermogen verteren is,
hetgeen von Tilling doet besluiten zip. ont
slagaanvrage in te trekken, teneinde niet
ten laste van zijn schoonvader te komen.
Nieiiw© verwikkelingen ontstaan cn von
Tilling gaat opnieuw naar het front. -Na
©enigen tijd geen bericht van haar man
gekregien te hebben, gaat Martha met haar
vaders huisvriend naar het gevechtsteirein
om hem te zoeken, terwijl deZe intusschen
gewond naar huis getransporteerd wordt;
Sfartha is wanhopig en aanschouwt de
vreeselijksto toeneelen daar. Thuisgekomen
wordt zij verrast door de aanwezigheid van
von (Lllling, maar hun weerzien wordt ver
gald door de gevolgen van den oorlog.
D© cholera heersebt in Martha's woon
plaats fen heeft ook in haar woning zijn
intrede gedaan Eerst d© dienstbode, daar
na (haar zuster worden slachtoffers en de
oude graaf brengt, slechts geholpen doos*
zijn trouwen dienaar, zijn kind grafwaaitsi
Die krachten van den ouden man zijn
uitgeput; (hij wordt thuiskomend, indirect
een felaóhto&er van den oorlog, ep sterft
hinnen ©enige uren.
D© schitterend gemonteerde film, waar
aan 'honderden en nog eens hónderden
hun medewerking verleenen, maakt© oen
diepen indruk op allen; het slagveld, Mar
tha's bezoek daaraan, de begrafenis plech
tigheid in al" z'u eenvoud ,om slechts enkele
episodes te noemen, waren aangrijpend cu>
Lij het zien van al' deze ellende vraagt
men, zich onwillekeurig af: „Welke schur
ken hebben 't recht zoo willekéurig met
meinschetüevens oin te springen?"
Op technisch gebied is deze film een
kunstproduct, waaraan schatten gelds be
steed zijn. Met het oog op den' onormen
toeloop heeft de directie besloten twee
extra-avonden te arrangeeren cp Dinsdag
(niet rooken) en Woensdag (volksavpmd)
aanstaande.
We voorspellen elkén avond een uitver
kochte zaal'; 't is dan ook dubbel en dwars
de moeite waard om deze film te gaan
zien.
Odéon.
D© directie heeft voor deze week we
derom een uitgebreid en onimeeréod pro
gramma samengesteld, waarhij ieder wat
naar zijn gading kan vinden.
i„Uit Hollands Praaltijd" geeft voor de
dansliefhebbers een 17de oeuwscbe „Sara
bande" en „Quadrille":; de heer, David Staal-
weet met |zl'n 'leuke moppen de belangstelling
van het jpubliek gaande te houden; Tina
Joseffi, liederzangeres, die hierna voor het
voetlicht treedt; gééft eenige Hollandsche
en Duitsche liederen, -waarbij zij over een
goed geluid blijkt te beschikken, doch het
geheel te veel in „ff" wordt gegeven. Een
leuke verschijning, zoowel wat haar persoon
tje betreft, als de aardige coupletten welke
rij ten beste geeft, is Tilly Caprice, die met
haar entrée-coupletten „D© Vloo" het pu
bliek al dadelijk op haar hand had. Hier
na krijgen we, zooals het programma ver
meldt, een hoogst-vermakelijke jongleur-
scène, uitgevoerd door „The Fremas", en
werkelijk, deze jongleur, geadsisteexd door
een mollige jongedame, geeft op zajn gebied
wonderen van vaardigheid te aanschouwen
het giSieel afgewisseld door de noodige
glossen. „Ln Afrika", zangspel van wit cn
zwart, geeft aardig en zang, hoewel de in
houd wel wat banaal is.
Het glanspunt van den avond komt na
do pauze, en wel het optreden van „Los
Levis", een -tweetal acrobaten, die wonder-
wat prestoeren niet alleen, doch waarbij
het samenwerken tot in de perfectie ig
doorgevoerd; hun; „looping thé loop" doet
een „hè" ontsnappen aan het beangstigde,
toch genietend© publiek. Als we nu nog
de „Vier ragtime girls" en de „Apachen
en Boemelaar" Vermelden, bij, wélk laatste
nummer de heer Staal een „uitstekenden"
fioemelaar ten tooneele voert, hebben wó
het geheel© programma vermeld.
Rest ons allen nog eein woord ter ver
melding van de frissche en elegante toilet
jes en de coquette figuurtjes, die voor
een nietr. gering deel medewerken, tot het
welslagen van dit programma.
worden' geacht, wekelijks Eet huif toeko
mende rantsoen aardappelen van het dis-
trib'ufiebedrijf te halént 'V
III. Gemeenten, waarvan bijna alle inge
zetenen zelf voldoende aardappelen voor
eigen gebruik verbouwen, zoodat sléchts
weinige gezinnen, op distributie van re-
geeringswege zijn; aangewezen. (;V
Voor zoover uw gemeente in' aanmer
king zóu wenschen te komen om aard
appelen volgens de hierboven genoemd© re
geling te ontvangen, zoudt u zich met een
daartoe strekkend verzoek tot het Rijks
Centraal Administratiekantoor voor de Dis
tributie van Levensmiddelen kunnen wen
den.
(Nederland ©n de Eranstoh-
Russisch'e overeenkomst
In thèt Engelsche parlement werd dezef
w-eek door het lid Lees Smith gevraagd of
het juist was dat er een overeenkomst was
waarbij als een der oorlogsdoelen was vast
gesteld de overgave van Elzas Lotharingen
aan Frankrijk. Rebot, de Fransehe minister
had het bestaan erkend doch Balfour, de
Engelsche minister ontkend© bet-
Het Ni. vi d. D- schrijft naar "aanleiding
hiervan
„Men zal zich' herinnererf, dat na den
al van het Tsarisme d© nieuwe Russische
regeering dadelijk aan hét ooriogsdoeï is
gaan tornen; dat zij aan haar mede-leden|
in de Entente duidelijk te verstaan gao
ven hoeft o.a. geen uitbreiding naar den'
Bosporus te verlangen. Het is ook .wel
zeker dat men zich te Petrograd niet mee»;
aan een dergelijké „linker Rijnoever-af
spraak" ïéeft willen hinden. Er is nog
een andere kant aan deze zaak, een kant die
ons land .gevoelig raakt Indien' onze inlich
tingen juist zijn en wij hébhen alle
reden om dat te gelooven dan zou vol
gens de bedoeling van deze afspraak hét
Nederlandsehe 'grondgebied niet ongerept
gelaten Zijn. In verband met d© waarschu
wingen die wij vroeger en waarlijk niet
wij alléén tegen hét Belgisch aimexio-
nisme hébbén laten hoorén, is 't von hé-
lang, op te merken, waar hét lot van
Nederland een tijd lang afhankelijk van
geweest is. Indien er niet op- 't goed©
oogcnblik 'een revolutie vVare uitgebarsten
in 'Rusland...;, indien de groote aanval op
het Westelijk front tot eén groote doorbraak
geleid had.... dan haddén wij vrij plot
seling voor hét feit kunnen staan, )£at
de overwinnende mogendheden reeds over
ons lot beschikt hadden. De Idiék, die hier
te lande voor hét belang der Entente werk,/,
zou er dan wel wat op gevonden hébben
om 'de verbrokkeling van ons grondgebied
goed te praten; de geschiedenis van 'den!
Napoleontische tijd zou zich,; mutatis mu
tandis, hébben herfiaald, en de menschep
die Zich blindelings' partij stellen voor een
van de oorlogvoerenden zouden: tot be
zinning gekomen zijn maar tie laat."
D© N, R. Ct. toekent hierbij1 aan:
'Of hét Belgische annexionisme terecht in,
deze aangelegenheid wordt betrokken 'laten-
wij in hét midden; evenzeer de vraag of
door do voo-rjaarsrevolnfie in Rusland deze
Fransch'-Russischo overeenstemming, die,
naar wij m-eenen, zich' verder, uitstrekte dairi
tot Nederlandsch gebied in Europa, wel
reeds geheel van de lmn was. Daarvan
is nog niets gebleken. Djoch' hoe dit zij,
hét 'bedenkelijke van de gesel liedenis zit
niet /erin, of er op zékere oogenblikkejnj
formeel of informeel overeenstemming tus-
Schen Rusland en Frankrijk over., bes laat*
doch bloot reeds in het feit, dat er in
leidende Ententekringén zulke denkbeelden'
worden gekoesterd (die natuurlijk 'door een
revolutie in Rusland niet ineens teniet zijn
gedaan). Daarom was de wijze, wahropi
Balfour de vragen van Lees Smith heeft
Baf omzeild, ook vioor ons! land van zoo)
buitengemeen groot belang.
BINNENLAND.
Hofberichten.
De Koningin-Moeder heeft gisteren, den
nieuw opgetreden' gezant van Zwitserland
bij het Nederlandrélié hof, dr. Rit ter, in
audiëntie ontvangen.
Nederland tn de oorlog.
'A'ard appelen.
Do minister van: landbouw, heeft tot
do gemeentebesturen do volgende circu
laire gericht;
Van verschillende besturen van platto-
londsgemeenten zijn Mf mij Verzoeken: in
gekomen om den; inwoners vergunning te
verleenen' een nader te bopaleh hoeveelheid
aardappelen op te slaan'.
Naar aanleiding (hiérvan liobi (ik aan het
Rijks Centraal' Administratiekantoor voor
de Distributie; van levensmiddelen: machti
ging verleend, in bepaalde gevnUën aan
gemeentebesturen©en hoeveel'héid - aanlap
pelen toe te wijzen] voor een tijdvak, zich
uitstrekkende vohj het oogenblik der aan
vrage: tot 22 April' 1918.
De hiervooraangewezen' soorten zijn
roode stars van zand- en kleigrond, blanke
Eigenheimers cn 'daarmede gelijk to stellen
soorten, tenzij uitsluitend één soort in de
gemeente aanwezig is, welke soort dan kan
worden verkrijgbaar gesteld. i
VD© gemeenten, welke voor het "ontvangen
van aardappelen' volgens de voornoemde
regeling in! de eerst© palats in aanmerking
komen, zijn':
I. Plattelandsgemeenten, met oen uitge
breide arbeidersbevolking, welke gewoon
is in den zomer geldon over to leggen,
om zich daarvoor in' h"et Majaar aardappe
len Voor winterprovisie: aan te schaffen.
II. Uitgestrekte plattelandsgemeenten,
waarvan het voor de verspreid wonende
bevolking practisch te bezwaarlijk moet
Boter.
Het Ned. Corr-bureau meldt:
In de. overeenkomst, tusschen Engeland
en hét Landbomv-Eóport-Bureau gesloten,
is bepaald, dat 25 pet. van onzen export
van boter zal gaan naar Eigeland of de!
landen, waarvoor Engeland opkomt, of de
Belgian Relief. D© exporteurs konden in
Engeland met de boter komen-op do vrije
markt; maar aangezien de boterprijzen daar
te lande veel lager- waren dan in Jhiitscli-
land, kregen zij van de Engelsche regee-
ring een bonus boven den marktprijs, zoo
dat de export op deze wijzo nog mogelijk'
was, hoewel ook met (lien bonus ■•de prij-,
zen, welke de exporteurs in Engeland voor
hun boter kregen, veel lager bleven dan in
Duitschland. Zij bedroegen het laatst 430
shilling per hundredweight (of 50.75 K.G.).
Men gaatechter in Engeland op het ge
bied der levensbehoeften, hoe langer hoe
meer van den vrijen handel af en door
den food-controller worden maximum-prijjj
zen voor de levensmiddelen vastgesteld. Dit
is nu in het begin dezer maand ook voor
de holer geschied. Dé maximum-prijs voor
de botei' is toep, gesteld op 229 shilling
per hundredweight. Nu is echter, in ver
hand met den prijs vóór de industriemelk
voor den aanstaanden winter de productie
prijs van de boter „hier to lande op 20
October jl. vastgesteld op £3.25 per K.G.,
zoodat de Engeischc prijs op liet oogen
blik is beneden den productieprijs. Door dén.
Engclsehen maatregel werd onze export des -
te zwaarder getroffen, omdat, terwijl, ook
voor. Deensche boter dezelfde maximum
prijs is vastgesteld, die prijs voor debótér
uit Denemarken ingevoerd, eerst op 13 No
vember zal intreden, terwijl voor Neder
land de- maatregel reeds op 6 November -
in werk trad Als pi n}^ hiervan heef:
de export van boter uit ons land .haar
Engeland thans opgehouden.
- DER
