Schïedamsche Courant
Uit de Tweede Kamer.
TWEEDE BLAD
(Maandag 25 Maart 1918, No. 15710.)
Do door ons uitgesproken wensch, dal
(hét de Kamer zou gelukken mot de Re
peering tot overeenstemming te Tremen,
is Tri vervulling gegaan, en dat wel op de
boste' wijze, die men zidh zou hebben
dürvón voorstellen. Door de rnoLio-Mar
chant was de brug gelegd om tot elkaar
te komen, waarvan de pijlers nog heel
wat steviger kwamen te staan, toen de boei
Nolens de Regeenng aanmaando niet lan
gat een toonbeeld van verdeeldheid dn
eigen boezem te geven, die per slot van
rekening niet door moties maar door haan-
eigen' willen moet worden weggenomen
En Zaterdagmorgen kon do heer Cort var
der Lmdeh met do veiklanng komen, da
overleg in het Kabinet het conflict Posthu
ma-Treub heeft opgelost Men zal' ei- van
verzekerd kunnen wezen, dat de produc
tie tot het hoogste peil zal worden op
gevoerd; invoer van weeldeartikelen zal
worden belet, opdat alleen binnen komf
wat wij behoeven, en de kettmgïiandel zal
aan den ketting worden gelegd De con trók
op de inzameling der producten en op he
vervoer en de verdeehng daarvan zal wor
den verscherpt en de rantsoenoenng- uitge
breid De bij de distributie werkzame com
missies en vereenig-mgen, ook de Commïs
sie van Bijstand, zullen omgezet wordor
door ambtelijke colleges met scherp om
lijnde verantwoordelijkheid. De producenten
zullen zooveel voor hun producten krijgen,
'dat de productie loonend blijft, en ei
zal gewerkt worden tegen oorlogswinst op
kosten der verbruikers En aan producenten
onder ongelijke voorwaarden werkende, zal
men verschillende prijzen bétalen, en vooi
de regeling daarvan voeling houden me
de verschillende land- en tumbouworgani
saties De noodige wetsontweipen 'zullen
daarvoor de Kamer ten spoedigste wonder
aangeboden. En aan de wensch van schiei
heel de Kamer, dat er een raad van be
roep in carisiszaken zal komen, zal1 wor
den voldaan
j I I I b 1 1 f 1
Treub en Posthuma blijven dus, al1 krijg'
de eerste dan ook met geheel zijn zm,
des te meer eer voor hem, dat hij begrijpt
dat hij in deze tijden zij!n post niet mag
verlaten. En wij achten de Regeerings
verklaring daarom van zoo buitengewone
beteekeius, omdat ze logenstraft de be
wering, waarvan het mode werd ze elkaar
Ina te' praten, dat de Regeenng uitgeleefd
is) wat trouwens na de reuzentaak,
die zij zidh nu moer dan drie jaar lang
op de schouders zag gelegd, geen won
der zou wezen. Edooh, de Regeeringsver
klaring.getuigt van verjongde kracht, van
de kracht om het allermoeilijkste te vol
brengen wat er is: Door onderling over
leg dat te vinden wat in het bekmg] des
lands het meest wenschelpke kan genoemd
worden. Het is nu uit met de verdeeldheid
in eigen huis, die natuurlijk1 niet andere
dah de g-rootste zorg kan baren bij hel
Nederlandsdhe volk, dat zidh met Wille
bord uit de Gijsbreoht afvroeg: Wanneer
de herder dwaalt, wat pad, Wat rechte
gangen kan d'arme kudde gaan? Die vraag
behoeft thans met meer te worden gedaan,
ivvij kunnen nu weer in het volste i ortrou
wen als één man gaan staan achter het
mmsiterie 'Cort van der Linden.
Men had mogen verwachten; dat tegen
over de Regeenngsverklaring alie motiet
zouden zijn ingetrokken. Dit geschiedde
echter met met de sociaal-democratische
parademoties, waarvan die van den heca
van der Tempel alleen de sociaal-demo
cratiscihe stemmen verkreeg, tenvijl dn
van den heer Sannes, waarin laangëgever
werd in welke richting de Distributie in
het vervolg zou moeten gaan, maar waarin
zorgvuldig vermeden werd op het heen
gaan van Posthuma pan te dringen, ook
de stemmen van de heeren van Ham©1
'en Otto erlangde Van den heer van Hamel
die den Minister per sé weg wilde hebben
maar die geen motie stelde; waarvoor hp
ongemakkelijk en zeer verdiend door Mr
Troelstra' onder handen wend genomen
van den heer Otto, {lie wel met een motie
kwam, n.l. eene, waarin uitgesproken Werd
'dat het beleid van de ltevensmiddelenvoor
zielüng niet langer moest worden toever
itrouwd aan den Minister van Landbouw
Deze motie heeft de Kamer tranen^ doen
lachen, en wel om het feit, dat de heer
[Otto maar volhield, dat, al had de Re
geering dan ook verklaard, dat de val
van "Posthuma een, kabinetscrisis zou uit
lokken, dit volstrekt niet het geval be
hoefde'te" zijn. Studie van onze constïtu
fioneele gébruiken zij den afgevaardigde
yoor Amsterdam III, minzaam aanhevo
Jen, want zij zal hem brengen tot het
juiste inzicjht, dat de porteé van een mo
tie niet bepaald wordt door hem die ze
indient, maar wel door hen, waartegen ze
Is i gericht. Op het gelach der Kamer rea
geerde de heer Otto in zooverre, dat hij
iziju medeleden verzocht niet te lachen,
omdat hij zelf de zaak niet belachelijk
yond; waarop de heer Rutgers zeer ter
snede opmerkte, dat dit allerminst een
bewijs was, dat de, motie niet ridicuul zou
Wezen. Jainmer was het, ,dat de onbenullig
held van den heer Otto de sociaal-demo
cralen uit hun allermoeilijkste positie red
de, die niet gaarna na de Regeermgsver
klaring aan, 'a motie meewerkten om Post
huma te doen vallen, ent jlie dus ook mot
zillk een motie hadden gesteld, pn, die
tochmet schnk dachten aiam het wapen
dat de S. D. P. daardoor in handen zou
krijgen. Zij konden nu vóór de mo lie-Otto
Stemmen, en dit werd hun belaas nog
Vergemakkelijkt door de onvoorzichtigheid
yam minister Posthuma, dnê, kwam verkla
ren; faat "bij déverwerping yain de mbtio-
(Olto 'zou "beschouwen als een' goedkeuring
yap zijn peleid. Jat, politiek p ook een
kunöl. De in ode-Otto kreeg, behalve de
sociaal-democratische stemmen, en die van
(len voorsteller en van zijn boezemvriend
van Hamel ook' die, van den heer Bichon
van IJsselmonde. De heer vata Doorn, zoo
hard tegen- don beer Posthuma/ van stal
gereden, .verklaarde er tegen te zullen
stemmen, omdat hij na/ de Regeerings ver
klaring vertrouwt, daf het Distributiestel
sel Voor hem meer aa/nnemelijk! zal wor
den. i
En zoo Was het ten slotte alles pais en
vree, dn wij dachten a/an, de slotregels
van Vamdels Leeluwendalers
Het is al boter tot dén boom
Men zingt al Pais en [Vrek.
STADSNIEUWS.
Dit den Gemeenteraad.
I.
Van da 16 punten, die ter behandeling
m beslissing in deze zitting aan den Raad
varen voorgelegd, is er één teruggenomen,
ils zijnde voor een afdoening nog niet
ijp, n 1 „Eindstemming over de nieuwe
louw- en Woningverordening", en één werd
tangchouden wegens het vergevoiderdeum,
ï.l de „vaststelling eener verordening be
reffende de levering van gas voor verlich
ing -911 andere doeleinden, en van voor
.chnften voor den aanleg, het onderhoud
m het gebruik van gasleidingen en mstal
aties".
Nc-gen punten werden zonder of na een
rorte bespreking afgedaan, terwijl 3 pun
ten tot besprekingen van meer of minderen
imvang aanleiding gaven. Maar het groot
>te deel van de zitting werd ontegenzeg
;elijk ingenomen door het voorstel betref
ende de aanbieding van het Volkshuis en
iet verleenen van een crediet om dit ge-
jchenk in te richten voor openbare lees
:aal, het doel waarvoor het werd aangebo-
len door het Bestuur van de Vereenignig
,Ilet Volkshuis".
Het schijnt wel waar te zijn, dat het
gemakkelijker is een geschenk aan te hie
len dan aan te nemen, want de aanbieding
jeschiedde schriftelijk met een paar regels
n de aanneming ging vooraf van een be
preking yan een paar uren.
Nadat een paar sprekers hun princa-
neele en practische bezwaren in eerste
nstantie hadden medegedeeld, had men
net de besprekingen eigenlijk wel kunnen
u'ndigen, want na dien heeft men met veel
inders meer gehoord dan wat reeds ge
'egd was.
Van katholieke zijde werd, bij monde van
len heer L a g e r w e ij verklaard, dat van
en dergelrjke leeszaal door katholieken
geen gebruik kan worden gemaakt, en dat,
tverd het aanbod aanvaard, van hun zijde
bij de Gremeente zou worden aangeklopt
if om ee'n leeszaal voor katholieken naast
leze neutrale leeszaal te houwen, öf om
een particuliere inrichting van dien aard
e subsidieeren.
De heer v. B'aren echter was geen
inncipieele bestrijder, wilde ook wel het
aanbod aanvaarden, maar wensebte 'de in-
ichting van het gebouw en het aanleggen
nan een', bibliotheek pas te beginnen na
den oorlóg Alvorens tot aanvaarding te
besluiten,' wilde hij, dat over deze en an
lere punten eerst nog eens met den schen
»er werd gesproken.
Het was vooral de heer De Bruin, die
>1 op wees, dat reeds eenmaal op ver
zoek van! den heer v (Baren de beslissing
was uitgesteld en het was dus diens eigen
ichulti als hij nu nog met kon beslissen.,
ïem was de tijd gegeven om zich op de
loogte te' stellen en dien tijd had hij daar
voor dus met gebruikt Deze spr vreesde dan
ook, dat m de volgende zitting weer een
ütstel van behandeling zou worden be
aleit, hoewel men wist, dat de schenkel
eeds krachtige drang op het Gemeente
bestuur had uitgeoefend om zich over de
of niet aanvaarding uit te spreken
De heeien v. West end op, Mhas en
hinkelaar achtten 't juist ge wenscht zoc,
spoedig mogelijk de inrichting voor hel
gebruik gereed te maken, omdat.de werk
oosheid diej arbeiders juist de meeste ge
egenheidjgaf daarvan nu een dubbel nut
ig gehruik te maken.
Vergeefs werd getracht een formule te
/inden otii den Raad een uitspraak te doen
geven, zonder zoover te gaan als' het voor
kei van p. en W. mhield. Was het den
oen naar 'den zin, dan vond de andere het
net goed4, en omgekeerd.
Om eeó einde hieiaan te maken, werd
looi den® Voorzitter in stemming gebracht
ren voorslel van mr v. (Baren, ondersteund
loor do 'heeren Goslinga en Schreuder,
waann Bi.' en W. werden uitgenoodigd een
loncept-cóntract hij den Raad in te die
nen, gehoord den schenker. De voorstel
er zou daaruit dan kunnen zien of zijn
bezwaren' opgeheven waren.
Dit vobrstel weid verworpen met 11
tegen 8 stammen.
Vóór stemden de heeren Scheffers, mr
v. (Baren, i Lagerwep, Schreuder, mr. Kave
laars, Ris, Goslinga en Beukers.
Tegen Stemden de heeren v. d. Tempel,
v. d ,Zee, Maas, Korpel, Evers, v. Pelt,
v. d. Hoek, Duikelaar, v. Westendorp, De
Bruin en -Koopmans
liet voorstel van B en ,Win stemming
gebracht, 1 nadat de Voorzitter verklaard
had dat ook hij tot de minderheid in het
College behoorde, die tegen het voorste
was, en dit op grond van de tijdsomstan
digheden die zi. niet toelaten deze uitga
ven te doen, werd daarna aangenomen
met 11 tegen 8 stemmen.
Vóór stemden de heeren v. d Tempel,
v. d. Zeó, Maas, Korpel, v. Plelit; vt d.
Hoek, Dinkelaar, Ris, v. Westendorp, de
Bruin en Iioopmans
Tegen stemden do heeren Scheffers, mr.
v. Baren, Lagerweij, Evers, Schreuder, mr.
Kavelaars, Goslinga en Beukers.
Groüdverkoop.
5 Voorstel van-B. en Wf. tot Verkoop
aau P. Sanders qq. van een perceel grond
gelegen op den hoek van de Wést-Fran-
kelandsohestraat en de Huijsmansstraat -
De heer Koop man's vraagt'óf hij ais
bestuurslid van de Vereeniging voor wélke
deze grond gevraagd woédt, kan'-Mpvén of
zich uit'"de vergadering moet"' verwijderen.
De heer Maas: 'De grondwordt ge
vraagd door eerf persoon, den heer San
ders, en niet door een vereeniging.
De Voorzitter adht'hot moejlpk om
op die vraag te antwoorden
De heer v. d. Hoek zak het 'dein' Voor
zitter gemakkelijker maken en waar' hij
ook bestuurslid is, zal hij zidh verwijde
ren
De heer Evers: Die heeren zouden
kunnen blijven tot -Beslist zal zijn of de
grond verkocht dan wel in erfjjpdht zal
worden uitgegeven
De heer Scheffers: I» gevraagd of
de grond in erfpacht zou worden aan
vaard Als spr het goed heeft hgt dit
perceel bij den grond die aan St Joseph
in erfpacht is uitgegeven. Deze aanvragers
zijn to oh erfpachters.
De heer Goslinga: Er is getracht deze
grond in erfpacht uit to geven, maan dit is
afgewezen op gpond dat koop voordeeliger
voor den* aanvrager is
Er is geen reden om, nu raadsleden be
stuurslid zijn van de vereeniging di© den
grond aanvraagt, anders te behandelen dan
anderen De kwestie moet beoordeeld wor-
len naar zich zelve en met naar den
aanvrager zooals dit wel gebeurt
De heeren moeten zelf weten hoe zij
willen handelen, al lijkt het met logisch
dat voorstanders van erfpaoht alleen bereid
zijn den grond in koop te aanvaarden.
De heer Scheffers- Het belang is
sterker dan de leer.
De heer v. rd. Hoek: In dat bestuur
wórdt op dezelfde wijze een'besluit ge
nomen als hier, nl' bp meerderheid van
stemmen en het 'bestuur bestaat- uit 7
'eden Do heer Scheffers weet niet wat
m die vergadering is besproken en spr.
zal het hem ook met vertelen.'
De heer Ma'asi moet opkomen tegen
le flauwe manier van debatteeren van den
neer Scheffers. Als iemand koopt, dan
komt hij op voor zijn persoonlijk "belhng,
naar als die zelïdé persoon als lid Van
len Raad de kwestie beoordeelt; kómt
hij op voor het belang der gemeente
Het belang' bp" koop en verkoop staat
.egenover elkaar.
Eigendom is altijd een goed ding en
ils lid van den Raad. kan het snr het
belang der gemeente zijn het eigendom
e behouden en het gebruik van het eigen-
lom in erfpacht af te staan, maar voor
lengene die den grond wenscht te ge
bruiken kan het een voordeel zijn dien
,n eigendom te hebben
Al zouden dus de' heeren den grond al-
'een in koop willen ontvangen en als
Raadslid daartegen stemmen omdat zij het
.n het belang der gemeente achten, den
grond niet in eigendom- af te staan, zou
lat volstrekt niet onlogisch zijn
De heer Lagerwep hoort den Jheer
Goslinga zeggen dat die Bouwvereemgmg
voordeeliger af is, volgens den heer-San
ders, als zij dén grond koopt dan in erf
pacht "krijgt. Waarom wordt dat -verschil
ian niet opgeheven door verhooging Tan
len prijs bij verkoop? Terecht is door
ten heer Scheffers er op gewezen dat St
Joscf, die een veel gvooter complex grond
nam, dièh 'in erfpacht heeft gekregen.
De heer Sc htef for s laat dm heer Maas
vrij Tan de wijze, waarop spr. debatteert,
te zeggen, dat dia lauw is, spr. kan van
de wijze van debatteeren van den heer
Maas zeggen, dat die langdradig os. Die is
bijna voortdurend, aan het woord. 1
De heer Maas zégt nu, dat het eigen
belang met 't gemeentebelang in strijd is.
De heer Maas: Wel neen TJ kunt niet
luisteren. 1
De heer Dinkelaar- Magjk' als lid
van den Raad van Toezicht, hier blijven of
moet ik mij ook verwijderen
De Vo or zi tter: Dat zijn twijfelachtige
gevallen.
De heeren v. d. Hóek, Koopmans en Din
kelaar verwijderen rich uit {O Vergadering
De heer v. Wtéjstendorp- Waarom
kan niet over koop o£ -erfpacht beslist)
worden waar de heeren bij zijn
De VoorzitteB: Daarbp hebben de
heeren als bestuurslid belang.
De heer v. Westendorp: Dus kunnen
ie heeren in geen géval 'stemmen.
De heer v. d. Te,mpel ncht den voor
gestelden prijs wat j laag. Spr. heeft van
de week nog gehoord, dat grond daar in
ie nabijheid is verkocht voor £1250 en
daarom* vindt hp ddt op 't oogehblik die
prijs wel wat hooger gesteld kan worden.
Spr. zou het toch jwel van belang vin
den dat die hoeken! daar tegen een hoo-
geren prijs werden difgegevsn.
De heer Goslinjga: Bij den prijs van
E 12.50' komt wel vja/t anders in aanmer
king waardoor die zóo hoog is.
De heer v. d. Témptei jjveet dat die
prijs is betaald, al j zal' er (nog..wel iets
anders tusschen hebben, gezeten.
De heer Goslinjga wil aan den heer
Lagerweij opmerken jdat hij misschien wel
heeft gesproken van? voordeeliger, de aan
vrager had dien gr0hel liever koop dan
ai erfpacht; doch daarmede bedoelde hij
met den .prijs, maat koop was! voor hen
aannemelijker dan ërfpaoht.
Spr. ziet geen strijd tusschen de be
langen van den aanvjrager ep. de gemeente.
Ieder die grond vraagt, moe.t gelijk be
handeld worden; zij staan tegenover de
gemeente gelijk. Hetjzijn allen burgers, Bl
waren het bolsjiwildi
De heer Lagerwep wil vragen den
prijs nog te herzien.'
De heer v. Westeindorp hoopt niet
dat de heer Goslinga me,t zijn opmerking
omtrent het niet altijd gelijk behandelen
van aanvragers doelde op de, beslissing
in de vorige vergadering en dat toen
anders weru geoordeeld dan nu, omdat
men nu te doen paejeft met een heer
en de andere, dit nifet is.
Als er een speciale overweging was
dan zou dit alleen geweest kunnen zijn dat
het de vraag was [of de main in staat
was het plan naar |vensch uit te voeren.
De heer Goslitfga:Als ik mp ver
gis zal de toekomsj: dit lbo ren en zal
Fk die woorden terugnemen.
-■"'De Voó't ziDté'? birerirfJnu 'In Stem
ming? den grondt©' Verkoöpen; DitVórdt
aangenomen- met 10' tégen '5'sfemïhen.
Vóór stemmen de heeren v., d.'Tempel,
Scheffers, mr. V. Baren;Lagerweij,' v. d.
-Zee, Evérs," Schreuder, mr. Kavelaars, Gos
linga en Beukers
Tegen stemmen de heeren Maai;, Korpel,
v. Pelt, v. Westendorp en de Bruin.
De heer v. d. Z e Zou; waar hier
gesproken' is ovter"een prijs Van f1250
willen vragen 'óf nu geen hoogeren prijs
wordt voorgesteld.
De heer Goslinga: B". en Wl vragen
machtiging om dep grond voor f10 te
veikoopen. Daanhede hééft de 'aanvrager
zich vereenigd Een hooger bedrag bepa
len geeft niets. De Raad heeft eenvou
dig het voorstel af te stemmen als „hij den
prp's te laag vindt.
Spr. is oók van gevoelen dat de prijzen
in de hoogte moeten, maar dat de gemeente
de grondprijzen zou moeten opvoeren
zooals particulieren dat doen, adht spr.
met te •verdedigen."
Het is best mogelijk'dat een prp's van
f12 50 *s betaald, whnt een paar jaren
geleden'werd ook een prijs yan f 12 betaald
voor grond van 'particulieren, terwijl de
gTond der gemeente d,aar 'vlakbij voor
f8 werd verkocht Zulke prijzen zijn fictieve
prijzen.
Men moet dus' niet alleen den prijs
nemen'maar'daarbij "alle voorwaarden die
'met den veikoop in verband staan. De
enkele prijs zegt -met veel
Als de gemeente f2 of f3 of meer den
grond lager aanbied dan .particulieren, dan
moet er toch een reden zijn waarom iemand
deh duurderen prijs kiest Vóór den oorlog
werd-al aan Kortland f12 betaald tenvijl
de gemeente ïn de nabijheid dan grond
verkocht voor f8.
De heer v. d. Tempel: Bij het koopen
van grond van de gemeente was het ook
een bezwaar dat de plannen moesten wor
deh goedgekeurd door cte Schoonheids
commissie.
De heer Evers heeft niet de verga
dering van Grondbedrijf bijgewoond waarin
deze zaak is behandeld.
Hij meent dat de grond die ook daar
ligt, aan de Rouwvereeniging St.' Jozef
is afgegeven voor een pnjs van f9
Nu wordt de prijs" f 1 hooger gesteld zoo
dat er toch een stijging is. Het lijkt hem
te hoog den prijs te brengén op f12
Spr. heeft -steeds het standpunt inge
nomen dat aan een bouwvereemging de
grond 'goedkooper kan worden gegeven
dan aan Óen particulier.
De heer Goslinga: Deze vereeniging
is geen bouwvereemging
De heer Evers: Neen, Sprl beschouwt
ze ook als particulier en daarom keurt
spr het góed dat de prp's-iets hoogm
is dan'voor St Josef. Hij zot zich kun
nen vereemgen met een pnjs van f 11. De
prijs van f 10 vindt hij wel' wat smal
De.-heer, mr. Kavelaars: Hoe zil
het met die particuliere combinatie, waarop
de heer v. d. Tempel doelde.
De heqr v. d. Tempel hééft gehoord
dat die grond door de bouwers onderling
werd verhandeld en daardoor werd bpge
voerd. Ook schijnt de "hooge prijs verband
te houden met Bet helpen aan een hypo
theek.
Spr. heeft deze medeieéling gebruikt om
te laten voelen, dat de prijs hooger kon
gesteld worden, ma'ar hij acht f 12 te hoog
Een verhboging tot f10 50 zou hp yoi
doende achten. 1 - -
De Voorzitter brengt nu het voor
stel van B. en W[, om den prijs te stellen
op f10, in stemming.
Dit -\vordt verworpen met -10 tegen 5
stemmen.
Vóór stemmen de heeren mr. v. 'Baren,
Korpel, v. Westendorp, Goslinga en De
Bruin,
Tegen stemmön de heeren v.' d. Tempel,
Scheffers, Lagerwep, v. d. Zee, Maas, Evers,
Schreuder, v. Pelt, mr. Kavelaars en Beu
kers. 1
De heer Evers: Om de onderhande
lingen korter te doen zph, acht spr. het
beter, dat do Raad vei/klaart met welken
prps déze genoegen "zal nemen en stelt
voor dien te bopalen op f 11.
De heei v. d Hofck geèft dein raad di©
moeite maar te sparen Hp'kent den geest
in de vergadering t en weet dat die daarop
toch niet zal ingaan.
De heeren Koopmans en Dinkelaar slui
ten zich hierbp aan.
Het voorstel-Evers wordt voldoende on
dersteund.
In stemming gebracht, wordt dit aan
genomen met'10 tegen 6 stemmen.
Vóór stemmen de'heeren v. ,d. Tempel,
Scheffers, mr. v. Baren, Lagerweij:, v. d. Zee,
Evers, Schreuder, mr. Kavelaars, Goslinga
en (Beukers.
Tegen stemmen de heeren Maas, Kor-
pd, v. Pelt, Ris, v. .Westendorp en De
Bruin.
Openbare leeszaal.
Voorstel van B. en W. om de aanbieding
van het Bestuur van het Volkshuis te aan
vaarden en een. crediet vau f 20.000 toe te
staan voor verbouwing van het aangebo
den pand tot openbare leeszaal..
De heer Lagerweij: Het is reeds go-
ruimen tijd geleden dat door het Bestuur
van het Volkshuis aan de Gemejente Schie
dam het pand aan de Lange ;Haveh ten
geschenke werd aangeboden. ,Wp" hebben
dus reeds eenigen tijd over deze zaak kun
nen denken en ons eep. meening kunnen,
vormen.
In dit verband mag spr. wassen op de
beschouwingen in de Schied. CouxanL",
waarin op verschillende gronden de zaak
ontraden weid.
In de eerste plaats iverd gevraagd of
men meende dat Schiedam reeds rpp was
voor het hebben van* zoó'nleeszaal jen
wij hadden, de ervaring "immers met dit
zelfde gebouw opgedaan,' ènt dit-antwoord
ontkennend- moest" zph. Het is maar al, te
waar dat deze leeszaal wel voor Sómmigen
nuttig is geweest, sommigen" kwamen er
ui£ liefhebberij óf*vpoï tijdverdrijf om et
te kunnén/ lézén en' pra&n^' maar "een, wér
kelijke, behoefte' om 'Zich" kennis taf1 ver
schaffen,. bleek niet aanwezig tejzijn-
Nu heeft spr, zich (de vraag „gesteld of
de gemeente zal voldoen-aan een. eisch
van het oogenblik als;Zij tot oprichting
van een leeszaal overgaat. In plaats van
een bevredigendj antwoord, meent spr. een
ontke'nnend antwoord op die vraag te moe
ten geven.
De -kosten, daaraan verbonden, zijn groot
en als die niet, ingericht wordt, zooal3
dat behoort, dan zal de zaak, nog veel
eerder dood bloeden dan wanneer dat wel
geschiedt. 1
Nu wil men er ook iets kunstmatigs in
zien; nu door particulieren de proef is
genomen en mislukt, wil rnen'deze zaak op
de schouders der geméén te leggen.
En [het is wel sterk dat bij de aanbieding
van dit geschenk zoo nadrukkelijk aange
geven is, dat het Gemeente-beheer zooveel
meer waarborg geeft voor de exploitatie
dat de richting daarvan de juiste zal wezen.
Het hgt er 'dik op dat de Gemeente deze
zaak zal overdragen aan een commissie.
Maar al bestaat Bie commissie out flé
meest geschikte en de meest bekwame men
schep, dan zal het eigen levensinzicht titer
menscben uitkomen in het beheer der lees
zaal
Dan rijst de vraag: wat is--het Katho
lieke standpunt daartegenover Daarom
trent hóeft de ".Katholieke - Sociale Actie
het volgende antwoord gegeven.
Dat de zoogenaamd neutrale "Leeszaal
met in zich oen kwaad kan genoemd wor
den, is duidelijk, maar uit den aard der
zaak is het kennis nemen van de geestes-
productie van andersdenkenden niet een
zonde. Het kan zelfs voor sommige perso
nen geboden zijn; n.1. voor hen, wier taak
het is de dwalingen te bestrijden. Er wordt
dan evenwél vereischt dat men de noodige
wetenschap bezitte, om het verkeerde te
onderscheiden en de bekwaamheid om ze
te weerleggen
Dat echter voor zeer velen het kennis
nemen van allerlei lectuur een zeer ver
derfelijk gevolg zal hebben, is niet minder,
duidelijk.
Mr. Aalberse zegt in het Kath. Soc.
Weekbl.. Wij achten de openbare neutrale
leeszalen een kWaalt (natuurlijk niet een
kwaad in zichzelf, maar wegens 'de moge-
'ïjko gevolgen). En deze is van oordeel
Jat de" Katholieken beter zullen doen in
zulke commissien geen zitting te nemen.
Dit zijn de gronden, die spr. er toe zul-
iuilen leiden zijn stem met aan het voor-
dol te geven
Spr hoopt, in verband met de groote
costen voor de gemeente, dat het voorstel
net aangenomen zal worden. Het komt hem
-oor, dat de geldelijke lasten, die door de
Gemeente reeds moeten worden gedragen,
■net moeten ovorden verhoogd, door zulke
uitga-ven. Om hij deze zaak te rekenen
->p de subsidie van Rijk en Prov reie, lijkt
,p r. met de meest ge wensch te wég te zpn.
De heer mr v. (Baren wil vooropstel-
en, dat hem gevraagd is, indien hp jundi-
scho bezwaren mocht hebben, die tpdig
mede te deelen Welnu, die heeft spr. in
het advies niet ontmoet
Spr. aval echter wel wat zeggen en zal
lit doen zooals de heer Lagerwep, en
eerst ter sprake brengen de prinapieele
kwestie en daarna de financieele en prac
tische bezwaren zeggen.
Tegen een openbare leeszaal als zoo-
Ja mg heeft hij geen principieel bezwaar in
te brengen. Spr. heeft den tijd,' hem in
do vorige zitting toegestaan door het aan
houden van het voorstel tot deze zitting,
gebruikt om deze zaak ernstig te over
wegen en is daarbij lot de conclusie ge
komen, dat het bij deze zaak geheel aan
komt op dp uitvoering. Wp willen die zóó
uitvoeren, dat een gezonde neutraliteit
wordt bewaard.
Onder spr.'s geestverwanten is het woord
neutraal" niet erg gewild, tengevolge van
do „neutrale" schóól Echter is het „neu
trale" bp het onderwijs heel wat andere
dan bij een leeszaal. Bij het neutraio on
derwijs worden ieders godsdienstige begrip
pen genegeerd, maar bij de neutrale
ioeszaal worden die gespaard.
Spr. heeft niet, zooals de heer Lager
wep, bezwaar tegen het beschikbaar stel
len van lectuur van verschillende rich
ting. Hp heeft bij een partijgenoot in Rot
terdam geïnformeerd naar de gemoenlelpke
1'ïeszaa.l en diens oordeel is daaromtrent
,unshg, pok wat,de,controle jOvqr de hoe
ren betreft,. Spr. gelooft ook, dat een open
bare leeszaal "moet zpn een gemeentelpKe.
Spr. is voor ©en leeszaal uit een oog
punt van ontwikkeling. Men moet daar niet
maken een courantonverzameling of eeU
verzamelnig van romannetjes, maar er
moeten zijn boeken die werkelpk ontwik
keling zullen brengen. Het moet opk niet
zijn een gratis sociëteit.
Waar spr. zelf ook graag boeken aan
schaft en hp in staat is dit te doen, -wil
hij ook anderen in de gelegenheid, stellen,'
zich te wijden aan studie voor de ver
meerdering yan hun kennis in eigen vak
en omtrent andere zaken.
Niet een passieve neutraliteit, maar een
actieve neutraliteit moet in de gemeente
lijke leeszaal het doel zijn.
Dit wat don principaeelen kant van de
zaak betreft. Thans komt spr. tot denpirao
hschen kant en dat zijn in de eerste plaats
de kosten, die de gemeente daarmee op
zich laadt. Daar ziet hij zeer ernstig
tegen op.
De verbouwing zal 20.000 koeten.-Dat
is een raming; niemand garandeert, dat
die der gemeente niet f30.000 zal kosten.
Men zal bovendien moeten hebben een bi
bliotheek. t l i.L
Wat 'de bibliotheek' vela 't Nul waard
is, weet spr. niét, maalr is zeker, niet
van dezen tjjd.
DER
